SchagerCourant
inl
Indrukken van een reis door Spanje.
VERLANGEN
nu
Zuiderzeewerken.
ro
Scij
Woensdag 28 April 1926.
69ste Jaargang. No. 7834.
Tweede Blad.
Lim
len,
rve
vitt
Op 8b rnit -werd getókt an oom Chris met «fansjo
(rijken Taohend naar binnen„Of j'q nooit opos
doetP" vraagt Jansje, haar handen al» een trompet
voor den mond houdende
,SIiep-je?';
oom
„Natuurlijk. wat kan Jee beter doen" grapt oc
Chri». „Hij denkt ook, geen beter Teven aan
gwd Teven."
Betsy had de sokken weggemoffeld, oponge-
oaan en binnen ybf minuten zaten ze met z'n
I1US ^■en tijd te dooden met ;n kaartje.
En 6teedg maar door regende kot.
N. Rott. Crt.
door J. VAN RANDWIJK.
rliïl
ma
inazo
itant
Zondagmiddag.
Den lioelen morgen was het al triestig, miezerig
weer geweest en nog steeds droop en drensde de
Ujno regen langzaam en hardnekkig-onophoudelljk
de lucht uit
In de altijd stille burgermans-straat ontbrak do
lassago nu geheel.
De melkboer, de bakker, de slager en de groente
vrouw, die in de week probeerden, te vergeefs pro
beerden, de stilte van die altijd schoone„koude-aard-
oppelen-buurt'' te verbreken, ontbraken nu ook nog
cm oer wiile van den sabbath.
Wim Verschoor zat in zijn kleine voorkamertje,
het vertrek dat den trots vormde van z'n vrouw.
De glanzende mahonie meubeltjes met het goud
kleurige trijp blonken tegen je in en wedijverden in
f dat opzicht met de koperen vaasjes, die op den ge-
wreven zwarten schoorsteen prijkten.
Toen ze pas getrouwd waren, had die kamer, met
dat lichto behang en die oleografieën aan den wand,
•Wim minder bevredigd dan hiij: zeggen durfde
eigenlijk had hij de kamers bij z'n ouders, waar
Ei vode, verschillenden en ten deele 'versleten meube-
len stonden, nog aardiger gevonden
't Was alles zoo blik, zoo koulï en zoo weinig
knus
Hij had het z'n vrouw, die, reeds eenige dagen
vóór ze getrouwd waren, de kamer had geschikt en
hem blij was tegemoet getreden, niet durven be
kennenhad liaar, op haar vraag: hoe hij het
vond, 'n zoen gegeven om het antwoord mis te loe
pen. En nounou was-ie er allang aan gewend,
zooals hij zich aan zooveel gewend had tijdens z'n
[getrouwd-zijn.
Hij had z'n rijke-Iui's neigingen van warm-aau-
doende kamers, van diepe fauteuils en van vaste
kleeden hegraven en vergetenGelukkig. Nou had-
ic er geen hartzeer meer van. Al dat denken en soe
zen over wat had kunnen zijnwat had het voor
nut. Hij had meermalen opgemerkt, dat het niet be
vorderlijk was voor z'n humeur.
T Als-ie vroeger van die dagen hacj, dan voelde hij
ln I zich dwars, geprikkeld en gereed om elk oogenbiik
ruzie te maken. Met z'n vrouw natuurlijk, want hij
I had niemand anders. Dat had-ie zelf onredelijk ge-
i vonden. Hij had hèèr toch gevraagd en werk genoeg
I had-ie toen van d'r gemaakt
I 't Was wel eigenaardig geloopen met hem.
n. Je reinste toeval.
'n Als vrijgezel had-ie zich behoorlijk kunnen bewc-
Had z'n vrienden gehad, z'n glaasje bier en
Jaca" z'n borrel gedronken. En 'n partij gebiljart. Fijne
avonden soms. Erg gemengd gezelschap dikwijls
Waarschijnlijk omdat ze zoo anders was dan de
I .eeste meisjes, met wie hij had kennis gemaakt,
was hij aan haar blijven hangen, ondanks, misschien
wel tengevolge van de schampere opmerkingen van
zijn vrienden»Thuis had-ie toen doorgezet. Verlo
ven, -trojuwenofschoon z'n salaris die stappen
sr w gen lijk nog niet veroorloofde.
11 I Den-eersten tijdhij herinnerde zich er niet
1 r zeel van, hoe hij zich toen had gevoeld.Waar-
I Bchijnlijk gelukkigLater was, zoo nu en dan, wjl
Meens wrevel gekomen. Waaromwèt hij dan wilde,
|wè,t. hij anders wenschte, 'twas hem zelf niot recht
[duidelijk.
Hij wist alleen, dat hij zich onbevredigd voelde,
bij wijlen. Dan {reed hij zich .zelf verwijten, dan
trachtte hij zich zelf duidelijk te maken, dat hij vlji
pooten aan een schaap verlangde en dan gebeurde
welll^el' dat hij zichzelf voornam, erg lief te doen tegen
nit, Iz'n vrouw,en als hij dan met haar vrijde en lieve
I dingen zei, dan voelde hij, dat hij sprak zonder hart
Jen kreeg-ia den indruk, dat hij z'n vrouw bedroog....
lYGi, Het beste dee-je met je te laten drijven, niet
ora te zien en niet de rommelkamer van je geheugen
overhoop te halenWat had het voor nutwat je
i mogelijk had kunrfen zijn
Hij klapte het wekelijksche bibliotheek-boek dicht.
Margaretha Ga<utier. Uitachter elkaar uitgele
zen. Hij legde het boek neer, zuchtteen dachtI
Z'n vrouw breide ijverig aan een paar flinke wol-1
len sokkeneven zag ze op„Nou, hoe vind-je
hot?" vroeg ze.
9„Mooi"zei hil en dacht verder.
Z'n vrouw had n steek laten vallen, raapte ihem
11 op en breide
Nog steeds drensde de regen
SpaDje behoort, niemand, die in ernst daaraan zal
i twijfelen, tot Europa. Maar toch, heeft men wel eens
gedacht, dat het van dat overig Europa met Portu
gal gescheiden wordt door een meer dan 400 K.M.
I langen 'bergketen, dien der Pyreneeën, die een waar
lijk onoverkomelijke grens tusschen Spanje on het
overige Europa vormt. Zoo onoverkomelijk, dat men
zelfs nu nog kan aannemen, dat de echte bergpassen,
.vooral in het midden van den keten gelogen, bij uit
sluiting bekend zijn aan de grensbewakers en hun
natuurlijke vijanden, de smokkelaars, en voorts aan
i de helders der kudden, die daar weidenl Zoo onover-
j komelijk ook, dat de moderne ingenieurskunst er de
voorkeur aan heeft gegeven om da itreinverbindingen
tusschen' Spanje en het overig Europa te voeren langs
sche troepen krachtens opdracht der Heilige Al
liantie, kon worden overwonnen. Maar toen Ferdi-
nand VII, wion ten laatste een dochtertje geboren
was, te harer wille de Salische wet wilde afschaffen
en de troonopvolging in de vrouwelijke lijn mogelijk
wilde maken, kwam zijn broeder Carlos in verzet.
Van 1834 tot 1839 woedde do eerste der Carlisten-
oorlogon, die vooral in do noordelijke streken, waar
Carlos den grootsten aanhanger had, veel letterlijk
te vuur en te zwaard vernietigden. Carlos die zich
bij den Portugeeschen troonpretendent Don Miguel
aansloot, verloor den goeden tijd; zijn nederlaag was
na enkele jaren een feit. Spanje is daarna in een toe
stand van afwisselende regeeringsloosheid gekomen;
dan weer was het koninkrijk, dan weer een republiek.
de westelijke en de oostelijke uitloopers van de Pyre- Espartero, Prim en Serrano zijn groote militaire fi-
neeën, die toevalligerwijze nauwe doorgangen daar- guren in deze achtereenvolgende pronunciamento's,
toe openlaten. Daartegenover staat, dat Spanje en die Spanje's welvaart ontzaglijke schade hebben ge-
Afrika slechts door de nauwe Straat van Gibraltar, daan. Zelfs leidde de Spaansche opvolging in T870
genoemd naar Tank, toen hij vanuit Afrika naar indirect tot den grooten oor.og tusschen Frankrijk
j Europa overstak, is gescheiden. De breedte van de en Pruisen. In plaats van den aanvankelijk aange-
i Straat van Gibraltar is wellicht 15 a 20 K.M.; het zochten Pruisischen 'Prins, besteeg de Ttaliaansche
behoeft geen eens buitengewoon helder weer te zijn, Prins Amadeus van Savoye den troon, maar lang
opdat men, van Gibraltar uit de witte huizen van bleef hij er niet. In 1873 deed hij afstand, liet het
Ceuta kan waarnemen. Voor een gedeelte gaat de land aan den chaos over, waardoor de tweede, min-
I kust van Spanje evenwijdig met die van Afrika. Is stens even bloedige Cariisteh-oorlog uitbrak. Weer
i bet wonder, dat men in Spanje niet slechts de sporen stonden de aanhangers van 'den pretendent, nu door
bemerkt van de heerschappij, die de Mooren er eeu- zijn kleinzojbn vertegenwoordigd, tegenover die van
wen achtereen hebben uiltgeoefendi, maar dat men ook de rechtstreeksche afstammelingen van Ferdinand
althans in het Zuiden, iets van de warmere, donker VU, en weer wonnen het de laatsten. Alfons XII be-
I getinte Afrikaansche invloeden in het leven bemerkt, steeg den troon; zijn gemalin Koningin Ckristina was
De levensvreugde van don gemiddelden Spanjaard is Regentes in de jaren van des tegenwoordigen Alr
er in dat deel intusschen niet minder oml fonso's jeugd. Deze aanvaardde in 1902 de regeering,
Hoe het Spanje in de vroegste tijden is vergaan, die hij nog altijd, zij het ook moeilijk, waarlijk niet
wel het gaat een weinig in het duister van die tijden onbewogen, in handen houdt.
verloren. Circa duizend jaren voor Christus moeten Inderdaad. Alfonso XIII behoort niet tot de ge-
de Phoeniciërs Cadiz en Malaga reeds hebben ge- iukkigste Souvereinen van Europa, maar geenszins
sticht; van 236 vóór Christus dagieekenen de inval- tot de minst populaire. Er heeft zich in de laatste
j len va.n Carthago, welks zoon Hasdrubal het tegen- jaren in Spanje wat afgespeeld,-dat op het gebied der
1 woordig zoo welvarende Cartagena grondvestte. Maar Spaansche politiek eenig is. De dictatuur van Pri-
de Romeinen zijn gekomen, en zij hebben de Cartha- rno de Rivera wordt niet door iedereen geroemd.
1 geïs uit Spanje verdreven, en in het jaar 19 vóór Maar den koning gaf men daarvan geen of weinig
Christus wordt de Romeinsche verovering'van Span- schuld. Hij is en blijft de populaire vorst. Populair
jè volledig gerekend. Toen, gelijk later, slaagden de
Basken, afstammelingen van de oorspronkelijke
Iberiërs, er in om hunne onafhankelijkheid te hand-
I haven. Na den val van het Romeinsche Rijk, zijn Van
I dalen en andere volksstammen door Spanje getrok-
reiet, kan op het laatst de schitterende kathedrar
len, die hij, en waarlijk niet alleen in groote plaat-
son, heeft gezien, nauwelijks meer uiteen houden.
Burgos heeft groot er tijden gekend dan de tegen
woordige, maar niettemin, het is een mooie, flinke
stad.Anders echter dan b.y. Bilbao, Santander, Vigo
en andere havenplaatsen in het Noorden, is er geen
lijn van opkomst in de stad te bespeuren. Zij teert
in niets op haar verleden; zij past zich zoo goed
(mogelijk aan bij het moderne, maar de opkomende,
ziicu frischi ontwikkelende stad is zij niot en kan
zij niet meer zijn. Men verwacht het ook niet van
haar.
Geheel anders San Sebastian, dat men, nauwelijks
de Spaansche grens over, bezoekt. San Sebastian
is als havenplaats gedacht, maar het ie meer on
jhieer een luxe badplaats geworden, en het heeft
fcooh het stadska rakter niet geheer verloren. Inte
gendeel. Voor een niet gering gedeelte van het
-aar is San Sebastian zetel' van het Koninklijk
Tuis, van een deel der regeering,ook al' blijft doza
officieel in Madrid gevestigd. 'Komt men, na Saai
Sebastian bezocht te hebben, dan later in Valla-
doJid, dat somber schijnt na al de opwekkends
kleuren van San Sebastian, dan ziet men liet ver
schil tusschen het oude en het nieuwe Spanje. Val
iadolid is de stad, waar Columbus de laatste twee
jaren van zijn zorgvol lieven doorbracht; waar Idj
hoopte op verwezenlijking van de hem gegeven
Koninklijke belofte, en gebroken door teleurstel
ling, den dood inging. Valiadolid bereikte onder
Phiiips II en Philips III, hoewel het onder dezen
laatste reeds geen residentie meer was, >zyn hoogte
punt. De kathedraal, schoon niet zoo mooi als die
te Burgos, .egt getuigems van de beteekenis der
stad af; Juan de Herrera, die de 'bouwer was van
het Esouriaal', heeft haar in late-renaissance-stijl
opgetrokken. Valiadolid heeft zijn Universiteit, die
echter, ondanks het feit, dat men Saliamanca van
den daar gevestigden Bisschopszetel' beroofde, deze
toch in beroemdheid nooit heeftkunnen overtref
fen. Wat Saliamanca geweest is: een der vier
beroemde universiteiten van de wereld, naast Pa
rijs, Oxford en Bouïogne. Valiadolid is, ondanks
de eminente geleerden die er waren, slechts een
afschaduwing ervan gebleven. Maar Valiadolid is
ondanks dat alles een aantrekkelijke stad. Vooral
het Oude gedeelte, dat ons aan Spaansche vorteü-
Iingen van vroeger tijden zoo levendig herinnert, is
voor den vreemdeling interessant. Veel yan het oude
is, gelijk elders, verloren gegaan, maar veel is ook
(nog gebleven. Dat laten wij niet na te bezoeken!
Na Valiadolid te hebben verlaten, gaat het met
groote snelheid op Madrid aan. In de tijden, dat
Philip II zijn Ilof daarheen verplaatste, zal de
reis over de toen als nu nog, niet uitnemende
Spaansche wegen, langer hebben geduurd!
vooral door de onverschrokkenheid, waarmede hij
aan de op hem gerichte aanslagen het hoofd heeft
geboden. Wie herinnert zich niet zijn intocht als
jonggetrouwde in zijn hoofdstad, toen men do gele
genheid om een nieuwen aanslag op hem te doen,
ut,
■t
ken; eindelijk in liet midden der vijfde eeuw vel- liet voorbijgaan, maar hoe hij, onbewegen, den
sloeg Eunc, de koning der Visigothen de Sueven, en plechtigen intocht voortzette. Wie is er niet van
zijn opvolgers slaagden er in zich de heerschappij overtuigd dat zijn vrouw, Engelsch Prinses, die het
over geheel het schiereiland te verzekeren. Maar al met de Spanjaarden best schijnt te kunnen vinden,
spoedig kwam het rijk der Visigothen dn verdruk- tot de populariteit van het vorstelijk gezin het noodi-
king; Roderick, de laatste koning van dit Rijk, werd ge bijdraagt. Naarbuiten schijnen de toestanden dik-
door de Mooren onder Tank verslagen, en spoedig werf erger dan zij zijn, maar op het oogenbiik zit
strekten deze hun veroveringen uit tot geheel Spanje, I Alfonso XIII stevig op den overigens wel ietwat ver
van hetwelk slechts Galicië en de Asturiën weerstand molmden troon!
boden. Men weet, dat de Mooren vanuit Spanje 1 Wanneer men van Biarritz naar Madrid reist, den
trachtten Europa binnen te dringen, en hoe zij door meest gebruikei ijken toegangsweg in Spanje, voert de
Pepijn bloedig werden geslagen en naar.Spanje te- weg elk oogenbiik langs-plaatsen, die óf aan de Na-
rugedreven.
Maar in Spanje bleven zij nog zeven lange eeuwen.
Zeven eeuwen, die de zgn. Reconquista vormen, een
tijd, waarin de christelijke koninkrijken, die zich aan
de kusten, van den Atlantischen O'ceaan vestigden,
voet voor voet de vreemde overheerschers terugdron
gen. De Mooren teldenverschillende Kalifaten en
Koninkrijken: dat van Cordova was een der machtig
ste en tevens kunstzinnigste; dat van Toledo een der
meest gevreesde. In 1195 leed Alfons VIII van Casti-
poleontische oorlogen,, óf aan die der Carlisten her
inneringen oproepen. Aanvajnkelijk gaat men, na bij
Irun of Hendaye de grens met vrij strenge Spaan
sche douanes te zijn gepasseerd over de Cyarzun en
langs Pasajes. het uitgangspunt van Lafayette's
reis naar Amerika in 1776; de haven van waar dé
stoutmoedige Baskische zeelieden voor hunne soms
maanden, ja jarenlange tochten uitgingen. AÜ spoedig
komt men dan langs San Sebastian. half stad, half
badplaats, waarheen zich gedurende den zomer
.God, god, wat 'n andere wereld. Wat 'n
vrouw, die Margaretha. Wat leefden die menschen
intens Die mensahen met hun groot verdriet',
Daar tinteljde,
„oaiucuii tsuuu.io.Lma ucu wui 01
-fo-ro1)100(1186 n^ar hjj herstelde zich on eigenlijk geheel het mondaine leven van Madrid ver
in 1212 overwon hij bij Las Navas de Tolosa, tegen- piaatst. Men gaat over Hernani, het punt waar Don
woordig ook nog de poort waardoor men van Mid- Carlos in 1836 het zgn. Engelsche legioen geheel ver-
den- naar Zuid-Span je gaat. In den loop der dertien-i nietigde; over Tolosa, dat zoo aardig in een groote
de eeuw slaagde^ zijn opvolger FerdmanI in er in vallei gelegen is; over Zumarraga, de gebooteplsats
om Cordova, Murcia, Sevilla, zelfs Cadiz op de Moo- van ^en veroveraar der Philippijnen, die er door een
ren te veroveren en slechts Grenada bleef dezen als standbeeld herdacht wordt, en van een zekeren Jau-
sieunpunt. Ferdinand en Isabella, die de twee groo- regui, don Baskischen volksheld, die zich èn bij de
te Spaansche koninkrijken, Aragon en Castiliö. ver-1 Carlisten èn tegen de Franschen onderscheidde; over
eenigden, brachten Grenada ten onder in hetzelfde vitoria, dat eens de Residentie van Alfons Vin van
jaar, dat Columbus Aimenka ontdekte. Zij kondten Castilië was. Plaatgen, die eigenlijk alle de moeite
dat doen, dank zij innerlijke twisten, m de Moorsche waarci zouden zijn om eens uit te stappen, eens rond
gelederen uitgebroken. Men weet, dat het Boabdil j te zjen jn typisch Spaansche land, van welks ka-
was, die het laatst over Grenada heerschte en die j rakteristiek men zoo straks, als men in de overigens
de heerschappij verloor, deels tengevolge van zijn schitterende hoofdstad Madrid is aangekomen, wei
zwakheid. deels tengevolge van den opstand tegen nig of niets ^eer zal merken.
zijn vader. Zijn moeder Aisha, hield hem spottend ,r.
zijn verkeerd gedrag voor, toen hij de Siërra NevadaMiranda de Ebre, gelijk de naam
overtrok en vandaar op de stad neerzag, die hem ^bro ovot. De öpoorweg
eens zooveel glans verleendeI erfcygm nu snel en stoodsi snoll0®; t aantal tun^eds
Na de verdediging van Grenada begint voor vermeerdert; de
Spanje het hoogtepunt van roem en van macht. Dank wo£^on zichtbaar. Bij Banta OlilaJa is menaan de
zij de ontdekking van Amerika; dank zij de stout- wafcerso^ei<iill€r-tu^ohen ^!)r0i.e j i korten tijd
moedige tochte/van Spaansche vrijbuiters Iteaar^rme°j?I?»
Mexico, naar Peru, waar zij de oude, daar levende kathedraal, met 2qn tal van gescluedkundige hei-
iji^r ook met hun groote vreugde,
r daar bruiste alles
ScH v, M JJ3ÏÏSSÏÏ.'
schatten naar Spanje. De Spaansche havens werden ÏMiïTt iS iu K
stapelplaatsen, waarheen alle andere Europeesche ^."totdat PHlïps II aan jffiifen het
volken moesten komen om goederen te halen Onder ITnab^edd lehouwS Knriaa! voor-
Kareidie tevens Duitsch Kemer was breidde knor tatmen in Me-
SS H r9. del Campo, opnieuw eon gewichtig spoorweg-
van Frankrijk gevoerde oorlogen leidden mede daar- t omdat zich hier de treinen naar Madrid
toe. Ook Tunis werd veroverd, en Philips II. in onze en Lissabon scheidon. Die naar Lissabon
geschiedenis zoowel bekend, maar - overigens be- on het verder porimgal. ?aat over Saiamanca, om
gnjpehjkenvijze - zoo eenzijdig en daardoor dikwerfvandaar 8poedig da Portugeesche grens ie be-
verkeerd ^beoordeeld, vond en behield een machtig rdteni die ^TSadrid wendt zich verder naar
rc- Ja, als hjj nou niet getrouwd was! en dfon heit 'Ri]k. Ondci ^zijn regeermg werd in 1571 de bekende j ^lU|(jeQ) Qn bereikt via Segovia en het Esouriaal1
salaris van nu, dan zou je pret kunnen nebbeh j oTUfi Spaansche hoofdstad., die zich yan de overige
Nou ja, fantasie bést, maar 't kon evengoed
gebeurd zyn. 'n Fijne vent, die ArmandGoed.
dan zou je wat korter leven, als je je zelf heelemaal
met m acht nam, maar je
ook dubbel
Wat had hjj nou?
je tijd dan
N,
aan
HU1I
en
vel,
a Pi
ef
:rbri
Schoi «kanceVrouwen, vrienden en feesten en
iweS fcpohpje inzet verdubbelen, vertienvoudigen
fn 1 finaal verlóren, als "t misliep aan
j todi kalm opstaan, doen of er niets gebeurd was
Emotie felle emotie, daar was het hem om
pea»» doen. Leven in voortdurenden hevigen angst bij-
Q®® voorbeeld, zooals 'die mensohen in die bamkbiljetteaD-
rtrek y^vMsohjmgenDe grand-seigneur en toch de
I dat piötseling op je schouder getikt werd
,L Politie.
Schurken, zeker, maar tochóók genieën, j
geweldige kerels, lui met flair, waaraan hij niet
tippen kon, lui, die al!s ze in de gevangenis yiaten,
nog met souvereine minachting zouden neerzien op
m fatsoenlijk burgermana-bestaan.
En je leefde je leven maar ééns. ATri je het fout
deed, was 't ai'gelóopen
1 611 nou maaF. ©gus wat gebeurdeNiet
^tild datzelfde, altyd heen en weer naar de zaak,
e°tri]ven, rekenen, naar huis.
I Den heelen avond met Betsy
Eetsy, die altij'd kalm was en werkte .en stopte
on waschte en weer werkte.... Nooit aanleiding
gaf tot jaloersohheid, die op straat altijd recht voor
zich uit koek en die alleen lachte met oom Chriö,
•aie Zondags-middags een kaartje kwam leggen len
doorging voor de grapjas van de familiej.f
ZeEfa verdriet, voor zijn part! Dat z'n vrouw
was als Margaretha G-autier, onherstelbaar
Qiaar. zóóveel", zoo intens veel van haar
meid, dat-ny al zielsgelukkig zou zijn, als-ie maar
fn haar nabijheid wasDat-ie dan, van buiten;
tkpmende, even zou .stilstaan in do deuropening löni
z n vrouw met 'n droeven glimlach het hoofd naar
i|M uem zou opheffen dan, in twee passen bij haar,
K n l°U hij. haar hand nemen en een kus drukken op
U witte doorzichtige vingers en zij zou de oogen
sluiten van mooi en diep geluk ondanks haar
ziek zjjn
pa van het dreigend gevaar eener Turksche invasie Spaansche steden ook daardoor onderscheidt, dat
lijk ruim een eeuw later door de vernieti- eigenlijk geen geschiedenis heeft! Madrid, dat
E1.11.?. Weenen. Maar j10^. der zestiende eeuw nog niet veel'
Driemaandelijksch bericht.
Asn de drlemaandelijksche mededeelingen betref
fende de werkzaamheden voor de afstuiting en
droogmaking van de Zuiderzee (April 1926) ontleenen
we:
Grondboringen.
J
10
Philips II, die de draden van het gezag van zijn ge- meer was dan een eenvoudig dorpje aan de Mamza-
weldig rijk in handen hield, hij had geen opvolgers nareg> is kunstmatig tot een groote stad gebouwd,
zijner gelijk en waardig. Reeds onder Philips III werd j waar de hartader van het economisch, financieel'
Portugal, door den Hertog van Alva m 1580 veroverd. on politiek leven van Spanje klopt,
verloren; bij de achtereenvolgende oorlogen in de,- Hoe anders is dat niet; hoe a,nders trouwens voelt
zeventiende en achttiende eeuw, boette Spanje steeds i men iiet ook niet direct aan èn in Burgos èn in|
nieer van zijn macht in. Het kwam met Philips V, I Valiadolid. De geschiedenis van Burgos is, zou men
die aan het einde van den Spaanscben Sucyessio-1 g-eneigd 2^jn te zeggen die van de oudste koninkrij-
oorolg zijn troon bevestigd zag, onder het Huis van j ken Leon en Castilië, die tenslotte voreenigd wer-
Boufbon, waaronder het bleef geheel de achttiende den. Maar Burgos met een kathedraal', die tot de
eeuw door. Karei IV was koning in 1808, toen Na- j rnooiste van Spanje behoort, is .ook de stad van
pcleon hem zoowel als zijn zoon Ferdinand VII tot den Cid, een eenvoudig, maar moedig, doch tege-
aftreden dwong. Joseph Bonaparte, Napoleon's broe-j I'jjk wreed krijgsman Rodrigo Diaz de Vivar, aie
der, werd door de Fransche bajonetten naar Madrid j jin de krijgszuchtige elfde eeuw leefde en het van
en op den troon gebracht. Maar tegelijk landden do
Engelschen in Portugal; langzaam, dan succesvol,
dan weer tegengehouden, leidde hun weg naar Frank
rijk, tegelijkertijd dat de wrecde guerilia-oorlog dui
zenden uit het Fransche leger wegrukte. In de jaren
van 1810—'13 was eigenlijk geheel het Pyreneesche
schiereiland één groot slagveld; veldslag na veldslag
is er geleverd, maar tenslotte is Wellington er in ge
slaagd om tot Toulouse, in het Zuiden van Frankrijk,
door te dringen, en ook zijn opmarsch heeft tot den
val van Napoleon niet weinig bijgedragen.
Intusschen. Spanje was voor de invloeden der
Fransche revolutie en haar vrijzinnige denkbeelden
niet ongevoelig gebleven. Ferdinand VII had aanvan
kelijk de vrijzinnige constitutie van Cadiz van 1812
bezworen, maar werd later reactionnair. In Zuid-
Amerika kwam het tot opstand; onder leiding van
Simon Bolivar bevrijdden zich één na één de Zuid-
Amerikaansche Staten, en van het groote Spaansche
koloniaal bezit daar bleef niets over. Bij het insche
pen van troepen te Cadiz kwam het iu 1823 tot een op
stand, die slechta, dank zij het ingrijpen van Fran-
een eenvoudig condottiero tot Koning van Vaiencia
bracht. Slechts enkele mylen van Burgos verwij
derd is het dorpje Vivar, waaraan de *Cid zijn
naam ontleende. Men weet, dat de Koning onder
verdenking stond, gelijk de geschiedenis heeft uit
gemaakt, niet ten onrechte, van zijn broeder te heb
ben vermoord; in de kerk van net nabij gelegen!
Santa Agueda Zwoer Koning! Alfons VI hem plech
tig, dat hij aan dien moord niet schuldig was.
Ximena, des' Cid's vrouw, die met hem in het
klooster van Cardena werd begraven, woonde na
den val' van Valencia een korten tijd aldaar. Tal
rijk zijn de herinneringen aan/dezen Cid, die in
Corneues onvergankelijke poëzie is herdacht, hier
Burgos. Maar van nog grooter beteekenis is de
kathedraal, een der eerste monumenten voor den
vreemdeling, die Spanje bezoekt, welke getuigenis
afleggen van den gosdienstzin van'de bevolkinlg.
Spanje is het behoeft nauwelijks te worden ge
zegd in het algemeen een zuiver katholiek
Tand, maar de godsdienstzin uit er zich in eik on
derdeel van het dagelijksoh leven. Wie door Spanje
In het begin van Januari werden nog eenige borin
gen in zee verricht langs de dijken van den Anna
Paulowna- en den Waardpolder, waarna in verhand
met het winterseizoen de boringen werden gestaakt.
Afwaterings- en scheepvaartkanaal ln ver
band met de afsluiting van het Amsteldiep.
Hoewel de met hooge waterstanden gepaarde stor
men in de eerste helft van Maart vertraging in den
•gang der werkzaamheden en ook eenige schade aan
het onverdedigde zandlichaam van den zeedijk, ver
oorzaakten, kwam het zandprofiel over ongeveer
2800 M. lengte geheel gereed.
Met behulp van den elevator met transporthand
werd) geregeld voortgegaan met het aanbrengen van
bekleedingsgrond op den dijk.
Sedert de vorige opgaaf is 31.690 M3. klei op den
dijk gebracht, waarvan 11.150 M3. - rechtstreeks uit
het kanaal en 20.540 M3. uit de depots afkomstig was.
Het aanbrengen van do steenglooiingen op den dijk
vorderde goed. De glooiing is over ruim 2100 Ml. ge
heel voltooid en over 1400 Ml. gedeeltelijk (tot 2.00
M. pl. N.A.P.) gereed. Eén aanvang is gemaakt met
den aanleg der klinkerglooiing op het beloop van
den binnenberm.
Ook het uitbaggeren van het kanaal ging geregeld
voort. Over de volle lengte werd de diepte van 4.00
M. N.A.P. verkregen, terwijl verschillende vakken
op de voorgeschreven diepto van 5.65 tot 5.80 M.
N.A.P. werden gebracht. De zijtak naar de schutsluis
bij de Kooij werd tot de in het bestek bepaalde diepte
(3.80 M. N.AJP.) uitgebaggerd. De kanaalbeloopen
werden sedert de vorige opgaaf over cene gezamen
lijke lengte van rond 2700 Ml. afgebaggerd, terwijl
over 1650 Ml. lengte de oeververdediging van kraag
stukken werd aangebracht.
In het afgeloopèn jaar werd uit het kanaal, be
halve de' reeds hierboven genoemde hoeveelheid-var:
11.150 M3. klei, nog gebaggerd ruim 40.000 M3. zand
en gemengde grond, welke op het opgehoogde terrein,
langs den Koegraszeedijk werd geperst ter gelijkma
king van eenige te laag gelegen gedeelten, benevens
ruim 43.000 M3. voor ophoogingen onbruikbare spe
cie, welke over den nieuwen zeedijk heen op het wad
werd weggeperst,
De aarden haan voor een verkeersweg langs het
nieuwe kanaalvak kwam nagenoeg over de volle
lengte gereed.
Uitwateringssluis bij Oostoever (Helder).
De houw van deze sluis werd voortgezet en nage
noeg voltooid.
Aanleg van een tijdelijken verbindingsdam
nabij van Ewijckssluis.
Dit werk werd geheel voltooid opgeleverd.
In het geheel werd in den dam verwerkt ruim
26.500 M3. zand. dat grootendeels uit het Amsteldiep
werd gebaggerd, en 3100 M3. klei, afkomstig van het
afgegraven gedeelte van den 'Balgdijk. Uit de afgra
ving en de wegbaggering van d,en Balgdijk en van den
Balgweg werd ruim 25.300 M3. grond verkregen, wel
ke deels in den verbindingsdam werd verwerkt, deels
(pl.m. 7500 M3.) in het Amsteldiep werd gestort en
overigens (rond 15.000 M3.) in overleg met het be
stuur van den Anna Paulownapolder, in het afge
damde gedeelte van het Balgkanaal werd geborgen.
Ter verdediging van de beloopen van den dam
we®d aangebracht ongeveer 3000 'M2. rijbeslag en 400
M2. kraagstuk.
Verhooging en verzwaring van zeeweringen
langs de Noordzijde van het eiland
Wieringen.
Na de vorige opgaaf is in den dijk gebracht rond
11.500 M3. specie, terwijl rond 2100 M3. ondeugdelijke
dijkspecie ontgraven en aan de binnenzijde van den
dijk weder verwerkt werd. Het grondwerk aan den
Rinkewielsdijk kwam geheel gereed; dat aan den
Marskedijk" vorderde, behalve het aanbrengen der
kleibekleeding van hert noordelijk uiteinde bij dijk-
paal 53 tot nabij dijkpaal 70.