SchagerCourant
WOUDA's
SPAANDER Co.
Zaterdag 12 Juni 1926.
69ste Jaargang. No. 7858.
Tweede Blad.
Geestelijk Leven.
Seeren
VOOK UW KLtEDlNü naar
Zuiver Boekweitmeel
Gemengd Nieuws.
Alkmaar
Tncroatruut dat u uwe kinderen c
Ajailgesuaai. nest hebt voorgelezen
raar den door hem bewonderden schilder Jules
Breton, maar hij durft zich niet hij hem aanmelden.
Hij keert terug, slaapt in hooibergen of in de open
lucht en ruilt enkele teekeningen voor een stuk
i brood. Hij komt weer bij zijn ouders in Etten. maar
zijn hart drijft hem naar de Borinage terug, hij
I neemt daar zijn intrek bij een mijnwerker en zal
I hij zich geheel op teekenen toeleggen. Hij heeft bij
dezen mijnwerker een klein kamertje. Dat is zijn*
eerste atelier! Hij werkt hard, teekent naar het le-
ivende model, studeert 'anatomie. Hij wil iets berei
ken door tot de ziel der dingen door te dringen, al
les scherp en nauwgezet waar te nemen. Later vin
den we hem in den Haag. Daar blijft hij twee jaar
werken.
Ik moet om van Gogh goed te doen begrijpen, oprechtheid van zijn liefde voor de natuur
hier melding maken van een tweede ongelukkige kunst een soort pantser tegen de opinie /der
Liefde in zijn leven. Wanneer hij eens in Ettenmgnsohen. De natuur is ook streng en om zoo te
is gelogeerd bij zijn ouders, is daar ook een Am- zeggen, hard, doch bedriegt nooit en helpt altijd
sterdamsch nichtje: een jonge weduwe met een vooruit".
vierjarig zoontje. Wanneer Vincent haar ten huwe- j hij in den Haag1 met ongekende inslpanninig
- lijk vraagt, krijgt hij een weigering. heeft gewerkt, gaat hij naar Parijs. Een betere tijd
Ik hoop*dat dit artikel gelezen zal worden door al- Dit beduidt een keerpunt in zijn leven. Voor goed, breekt „voor hem aan. Hij komt m aanraking met
len, die de Schager Courant in handen krijgen. Ik v00r eeuwig doet Vincent afstand van alle eer- amioro artUten Dit doet liern gued. Hij gaat nu
ben zelfs geneigd om te beginnen met het dringend zucht. Er bestaat niets meer voor hem. dan zij»fteurigo <(lingen schilderen-
verzoek om hot goed en aandachtig to lezen en dit werk. Hij denkt ei niet meer aan om zich finan-1 Voor hij echter naar Parijs trekt! -Is hij' eerst
verzoek te richten óók tot hen, die anders het „Geeft- tieel onafhankelijk te maken. HiJ« zal werken,1 poQ8 Drente, van waar hij ziele en uitgeput
telijk Leven" niet geregeld volgen. Niet omdat het scheppen en ontberen. van intbering, bij zijn ouders komt. .Hij is pui' en
artikel zoo mooi zal wezen, maar omdat het zal han- Iemand die zóó stond tegenover het leven als teruggetrokken, bemoeit zich weinig met zijn fa-
delen over een buitengewoon mooi mensch, over eenVincent, heeft 't niet alleen moeilijk voor zichzelf, „-.nip, maar werkt, werkt met haast bovenmensche-
mensch met een prachtig, sterk geestelijk leven. I mftar hij maakt, zichzelf ook tot een eenzame. Im- Ujke 'energie. Hij schildert het Brabantsche boe-
En wie weet het niet bij ondervinding dat kennis- mers gowoonlijk worden karakters als het zijne renieven. Hij componeert dat grootsche doek, waar
making van het leven van zulk een mensch altijd n6ch begrepen, nóch gewaardeerd. En t verwon- ovor vorige artikel schreef, do „aardappel-
góeden invloed uitoefent. Daar is een oud-Hollandsch dert ons niet. dat hij weinig vrienden heeft, dat efcers» eon schilderij, dat thans beroemd is over
spreekwoord, dat zegt: „Wie met pek omgaat, wordt er een breuk komt tusschen hem en zijn ouders. heele wereld, die belang stolt in waarachtig,
daardoor besmet" maar ik meen dat we eveneens Maar des te schooner wordt ons de verhouding tus- e-.rihke kunst die los is van alle romantiek. Wan-
recht hebben om te zeggen: „Wie met groote en goe- scheen Vincent en zijn broeder Theo. Als ik de ne(,r bij eenigen tijd Lu Parijs heeft doorgebracht,
de menschen omgaat, wordt daardoor veredeld." talrijke brieven van Vincent aan zijn broeder lees, bij (>t is in 1888) naar het Zuiden van Frank-
En Vincent van Gogh is een groot en goed mensch i dan word ik getroffen door het innige, het zuivere ry-j^
geweest, een persoonlijkheid. Juist omdat hij een per begrijpen, wat er was tusschen dezo twee broeders, ^fk ben is niet mogelijk zijn leven van dag1
soonlijkheid was. moest het leven voor hem zwaarWat zou er van Vincent geestelijk en stoffelijk go- tot dag- te volgen een tydeijlc toeven te Anit-
zijn. te zwaar ten laatste, zoodat hij brak, maar te- worden zijn als hij Theo had moeten missen. werpen waar hij kosteloos onderwijs geniet aan de
~~u,-u* In Den Haag leert Vincent in bittere armoedè. schildersacademie, voorbijgegaan,, om iets .uitvoeri-
vens ook schoon, immers beheerscht door diep-ern-|
stig willen en streven. En toch trekt hij zich het lot aan van een zieke, ~er stii te afcaan- bij 2yh~ ferblijf in het zonnige
O, ik weet zeker, dat als u straks dit artikel hebt verwaarloosde, rampzalige volksvrouw. Hij neemt Zuiden Van zijn jeugd had hij nog altijd de
uitgelezen, ge een oogenblik blijft denken aan hem, haar tot zich als model en gaat met haar leven. groote liefde voor het buitenleven overgehouden,
over wien het handelt en als ge dan het tragisch-i Ondanks armoede wagen wij het", schrijft hij aan £n nu komt hij in Arles. Het is Lente. Het bloe-
grootsche van Vincent van Gogh gaat begrijpen.I zijn broeder. Wanneer de vrouw naar het zieken- nemende leven breekt overal naar buiten. Hij is
dan zal er iets goeds in u ontwaken, iets van te wil- huis te Leiden moet voor gratisbehandeling, brengt s bedwelmd, bezeten van scheppingsdrang. Hij
len uitstijgen boven eigen kleinheid. hij haar daarheen en we lezen in den brief, dien schildert 't landschap, de bloeiende boomgaarden.
Uit den aard der zaak moet ik me beperken, ik hij aan zijn broeder richt: „Tot Chnstien heb ik Gebeurt, dat hij drie schilderijen op eén dag
kan niet de heele krant in Deslag nemen maar ik gezegd: ik zal u wel brengen tot Leiden. Als ge uit maa.kt! Vol verrukking zijn de brieven, welke hy
hoop. dat de heer Trapman dezen keer tóch wat ex- Leiden terugkomt, weet ik niet hoe ge me vinden aan broeder schrijft. Het is of hij zijn geluk
tra-ruimte voor me over heeft, zoodat ik tenminste zuit, met of zonder brood, doch wat ik heb, dat £p fcan. Soms voelt hij zich gedrongen om
eenigermate zal kunnen Jjereiken, wat ik beoog. jg van u en van t, kind (de vrouw moest n.1. be-t tweemaal Vier dag aan zijn broeder to schrijven.
geboorte. Op j vallen) evenzeer als van mijzelf". Hij moet tolken® optoimiw zijn hart uitstorten.
de door u genoemde kwestie^insraan.
Aan
ven.
komen.
eigen
Aan de „trouwe lezeres te Koegras". Uw brief is
mij een groote vreugde geweest. Ik bed u daarvoor
«eer dankbaar. Het is zoo heerlijk te weten, dat
men den menschen iets geeft, waaraan ze voor
hun geestelijk leven wat hebben. Wat alleraardigst,
dat u uwe kinderen dat artikeltje over het üjster-
Vincont van Gogh is Brabander van vanen; evenzeer ai» van uujzeu i^Qi nioet tolken® opavouw 58®
30sten Maart 1852 zag htj in een klein dorpje in ti De „fatsoenlijke" wereld ergerde zich natuurlijk j Door bijzondere omstandigheden gaat hij later in
Zuiden van Brabant, in Zundert, het eerste levens-j aan bet leven van Vincent met „Stien\ Hij Z0lf, Artes met een anderen schilder, even arm alis bij
licht. Zijn vader was daar predikant. Tot 1869 leeft; 0Chter zegt in een brief aan Theo: „Nu heb ik samenwonen, iaet Gaugin
de jonge Vincent in de stille, landelijke omgeving. Christien ontmoet, zooals gij weet zwanger, ziek, Hjet wordt een droevige mislukking. Deze twee
waar de heidevelden en de korenakkers en de dich- jn de kou; ik was alleen, ik had pas ondervonden menschen waren zoo verschillend van karakter,
te, donkere mastbosscher. het terrein vormden, waar te Amsterdam wat ik u schreef. Ik begon het, doch vincent was als een vulkaan en Gaugin was
deze jongen met zijn voor indrukken vatbare ziel j niet direct met de gedachte aan trouwen, evenwel ieJnand van groote nuchterheid
oproeide en ronddoolde en mijmerde. toen lk haar beter leerde kennen, was 't mij dulde- vincent wordt ziek. Hij is zijn zenuwen niet meer
Als hij \an hier weggaat, komt hij in den H 8-1 lijk, dat, wilde lk haar helpen, ik het serieus moester, hij geraakt in oen soort van Icrankzinnig-
B ----- - Sfifi m fi m Vionr. i i .ix" „tu
broeder Theo, die later een kunsthandel in Parijs ïk üen'arm, maar ik bon geon'verleider, zoudt' gij 'sp^dig 'hOTstei<ir vdt ^t"Sospitoal0'is teruegö^
heeft en die voor Vincent lüt jd de trouwe vriend ts het met ml) kunnen vinden oi niet, anders houdt kei-rd. gaat hij weer aan het werk. Maar iedere
^rdvfnedom MnzflS taTr alles op' Toen.2el 26 ,lk "U T' ge o^rind^ bZgtTe ^uwcrtsM Weer terug. I&
geschreven! en ahi we Üeze brieven ^ezen, dan ee^td ^'I0° arm' g' buren, worden bang voor hem i.Dj wordTTs,
weten we wie Vincent is geweest en we kunnen niet
EISCHT DE BLAUWSTREEP ZAK!
Voor Winkeliers bij Gross.
v.h. M. DE HAAS te Alkmaar.
vaarïyk in het hospitaal opgeborgen. Gelukkig
nndnwo dnr, d0«bbaürKniH" „avntiion ThArv vnn Hij leert in dezen tijd voor 't grootste deel van vindt hij een goed vriend .en helper in ds. SaJOÏos,
rïah nfZt hh 70O Irnuw de corresDondentie van de liefdadigheid van Theo en hoe arm hij 't vaak die ook geregeld zijn broeder Theo op de hoogte
Vincem bewaarde HeTft hij er een voorgevoel van had« vertelt hij onopzettelijk in een zijner brieven yan den toestand houdt. Op eigen verhangen gaat
da 3IÏÏ:,nlAtpr ZhAroemd °P de volgende wijze: „En nog iets heeft mi ge- Vincent voor oen paar maanden in oen inrichting.
^zooveirbitór^ worden be^ on "er «troffen ik bad gezegd'dn 't Zoo komt h« in 't garfaoht te St. Romy. Da. SaUre
geworden broeder, zooveel beter zal worden Degre- modol njet mM)gt komen vandaag ik had niet brenpt or hom heen. Als dozo weggaat, blijft hij-
Vincent verwerft zich in den Haagschen kunst- Beze8d waarom maar do arme vrouw kwam, alleen achter temidden van zenuwzieken om krank-
HnnluS aL, trnoriftn nnnTr« gn wAnnflPP hli in 1873 toch' en ik protesteerde. „Ja maar ik kom niet om zinnigen.
wordf overgeplaatst n™ de° rTk van'dezeUde S geteekend te^worden ik kom maargens kijken of gij
'ma in Londen, heeft de familie de grootste verwach- wel eten hebt rij had een portie snijboonen en
tlnRpn voor de toekomst I aardappelen bij zich!
Als we de dingen miterieel-praktisch- bekijken,1 Z«n beste vrienden o.a. de schilder Mauve keeren
stond 't er voor Vincent goed voor. Zijn oom heeft zich van hem af, omdat hij met Christien gaat sa-
een bloeiende zaak, een groot fortuin en geen kinde- menieven. Dit grieft hem, maar welk een heerlijke
ren. Dozo oom was buitengewoon gehecht aan Vin- 'rots 's.er 'n de woorden^die hij dan neerschrijft
cent's vader. Buitendien waren ook de vrouwen de- ln eon brief aan Theo: Welnu hoeren lk zat het
zer beide broeders, elkanders zusters, !u zeggen, gijlieden die dan prijs stelt op vormen
Opende zich niet een begeerlijke toekomst voor en beschaving, en dat terecht, mits het echt spul
Vincent? i zib wat is beschaafder, fijngevoeliger, mannelijker,
In Londen gaat rt hem aanvankelijk goed. Opge- een vrouw te verlaten of een verlatene zich aan
wekle brieven schrijft hij naar huis; In enkele dier te trekken? Ik heb dezen winter ontmoet een zwan-
brieven sluit hij kleine teekeningetjes in, aanduidin- fer® verladen door den man, wiens kind zij
gen van plaatsen, waarover hij 't heeft. Hij heeft in. t lijf droeg. Een zwangore vrouw, die in den
een prettig kosthuis gevonden. Maar, helaas! daarin winter 'op straat zwierf, haar brood moest verdie-
zal hij ook de eerste, geweldige groote smart van »en, gij weet wel hoe. Ik heb die vrouw genomen
zijn leven ondervinden. In zijn hart groeit een groo- voor model, en met haar gewerkt.den heelen winter. Len vol jaaj zoo verhaalt ons zyn achooomister
te liefde voor de dochter des huizes op. Als hij zich Ik kan haar het volle daggeld van een model niet in de levensbeschyving- van Vincent bracht Vin
tegenover haar uitspreekt, blijkt het dat zij in stilte geven, maar dat neemt niet weg, dat ik haar huur oent door m deze troostolooze omgrevm^ met on-
reeds is verloofd Vincent voelt zich diep ongeluk- betaald heb en dat ik haar en haar kind voor hon- gebroken geestkracht worsteköd met jde telkens
kig en wanneer hil met vacantie thuis komt, is hij 8er en koude Goddank heb kunnen bewaren tot terugkeerende aanvallen van zyn ziekte, doch mot
stil en teruggetrokken. dusverre door mijn eigen brood met haar te deelen. den ouden rusteloozen ijver zet hij zijn werk voort;
Intusschen wordt zijn behoefte om te teekenen Het komt mij voor, dat ieder man die het leer van dat alJecn kan .hem staande houden, nu alles om
steeds grooter. zij» schoenen waard is, wanneer hij voor zoo'n ge- hem hoen ontvallen is. ily schildert het. eenzame
Teruggekeerd naar Londen, komt hij op kamers val stond, hetzelfde zou gedaan hebben. Ik meende, landschap, dat hij uit zijn venster ziet, by zonsop-
te wonen en voelt zich eenzaam; hij kan zijn ver-m-en zou mij begrepen hebben zonder woorden. Ik en zonsondergang, hij onderneemt lange zweri:
driei niet vergeten. Hij zoekt troost in den gods-1 dacht wel aan een andere vrouw (de zooeven ge- tochten om de wijde akkers te schilderen... liy
dienst. Hij leest, zeer veel. Daar komt in hem iets noemde Amsterdamsche nicht wordt hier bedoeld), schildert do olijfboomgaarden met hun droevig
van wat later sterker zich zal uiten: oen verlangen voor wie mijn hart klopte, doch die was van verre verwrongen takken, de sombere^ eypressen, den
naar een louter geestelijk-sterk leven met verwaar- en wilde mij niet zien, en deze, zij liep daar ziek, tripten tuin van het gesticht zelf....
loozing van stoffelijke en lichamelijke genietingen, zwanger, hongerig, in den winter, ik kon niet an- In den winter ontstaan hier nog enkele van z>yn
Zij ideaal werd .afsterven aan zichzelf, groote ders". schoonsto werken.
dingen verwezenlijken, opstijgen tot adel van den Zijn broeder begrijpt hem, blijft hem trouw, blijft Ten laatste voelt hy dat by uit St. 4$emy weg
geest en uitstijgen boven de vulgariteit, welke de. i» Vincent gelooven. moet. En zijn trouw<? broeder vindt een geschikte
meeste menschen ■kenmerkt". I Het is aangrijpend tragisch dat Vincent ook in plaats voor hem to Auvers sur Oise in die omgeving
In 1875 wordt, hij overgeplaatst naar de zaak in deze vrouw' bedrogen werd. Wel vreeselijk moet van Parijs. 1
Parijs. Lang zal hij daar niet blijven. IIi.j voelt meer1't voor hem zijn geweest. Christien was-onbetrouw- Als hij te Paxys' aankomt, schijnt hij een anden
voor godsdienstige overpeinzingen en onderzoek van babr, gemeenEr komt een oogenblik, waarop hij mensch te zijn geworden. Spoedig gaat hij door
den bijbel dan voor de zaak. Het einde is zijn ont v,°°~ u..™v+ A,,,r^c m; ï^-w- v^n-r
slag. En op zijn 23sten jaar staat hij broodeloos. Wat
moet hij doen? Zijn vader raadt hem aan om zelf
in 'f klein te beginnen, dan kan hij geheel eigen in
zicht volgen en behoeft dan niet wat hij zelf leelijk
vindt te verkoopen.
Dit lacht hem niet aan. Hij zal trachten door on-
met haar breekt. Een teleurstelling te meer in zijn naar Auvers. Hij heeft een aanbeveling medevoor
leven. En dan spreekt Vincent dat goddelijke woord voor dr. Gachet. In dezen dr.Gachefc vindt hij een
vol erbarming over deze,vrouw: „zij heeft nooit ge- begrijpend vriend, die liefde gevoelde voor de
zien wat goed is, hoe kan ze goed zijn?" Zulk een kunst. Ilier trekt Vincent dadoTiik weer aan -het
woord teekent dezen mensch, openbaart iets van werk helaas, voofr korten tijd] Wéér kornt.de
de schoonheid zijner ziel. angst, in hem op ziek, waanzinnig to worden jen
Ik heb eenigen tijd stilgestaan bij den mensch" hij richt de revolver op zich zelf.
derwijs te geven zichzelf nuttig te "maken. Hij trektvan Gogh. 19 er ook iet mooiers dan een ernstig, Wanheer Thei dit bericht .krygt, spoedt hij
weer naar Engeland en krijgt daar een betrekking worstelend, naar waarachtige grootheid en goed- zich n :ar Auvers. By vindt Vincent, nog in l'even,
aan een school. Toch bevredigt deze werkkring hem heid zoekend mensch? er wordt gehoopt op herstel; Tevergeefs! Op den
niet. De drang van den scheppenden kunstenaar En met denzelfden ernst, waarmede hij naar 't 29sten .Tuk 1890 sterft hij, nadat hij kort tevoren
gezegd „ik
als Theo zyn
_ir__;rM_kussen neerlegt,
diept tich steeds meer in godsdienstige vraagstuk- hij een teekenmg naar Theo in ^Parijs zendt met komt in den stervende nog oens de herinnering aa.n
ken. eenige grondarboiders, schrijft hjj daarbij: „Het is de Brabantsche jeugd boven on fluistert hij „net.
Wanneer hij met vacantie thuis .is (zijn veder juist omdat ik een teekonaarsknuist heb, dat ik van als in Zundert".
heeft zich intusschen naar een andere gemeente ver- net teekenen niet af kan blyven, en ik vraag het Een half jaar later gaat ook Theo uit "het leven
plaatst, naar Etten). wordt in onderling overleg be- U, vanaf den dag dat ik ben begonnen te teeko- heen. ITem was de slag to zwaar., En! deze twee
sloten, dat hij in Holland zal blijven en 't nog eens nen. heb ik getwijfeM. of geaaarzeld.t of gowan- broeders die zoo aandoenlijk veel van elkaar heb-
weer in den kunsthandel zal probeeren. Maar 't keld? Mij dunkt, gy weet zeer wél, dat ik heb door- ben gehouden, die zulke waarachtige begrijpende
gaat niet. Andere aspiraties drijven hem. Hij wil gesabeld, en natuurlijkerwijs gaandeweg heeter vrienden zijn «reweed;, „rusten samen op het kleine
véél zijn voor zijn medemenschen, hun geluk bren- wordt op het gevecht. Nu kom ik op dit schefcsdb kerkhof tussdien do korenakkers van Auvers."
gen. Hij zal predikant worden, opdat hij hun het dat is gemaakt op den Geest (in den Haa^r), Het is gegaan, z^oals Theo voorzien had. Vin-
evarigelie in zijn volle heerlijkheid zal kunnen ver- in den stofregen, in eon straat waar ik in 't slijk cent. de stoere werker, de onvermoeide poger om
kondigen. Daarvoor gaat hij naar Amsterdam, 't Is stond in al die herrie en dat lawaai, en ik stuur in do kunst zich geheel te geven, om de ziel der
weer een vergissing. Hij is niet geschikt voor studie, het om u te laten zien, dat myn schetsboek be- dingen en menschen te benaderen en uit to beelden
waartoe is al die studie noodig, vraagt hij, wanneer wijst, dat ik zoek de dingen op beeberdaaid 'te is beroemd geworden.
men slechts onder eenvoudige menschen 'don 'roost betrappen.... Te scharrelen op werven, en in stegen Maar boven den artist. staat bij my toch altijd
van het evangelie heeft te brengen? Dus wordt de on ytrafcen, en in de binnenhuizen, wachtkamers1, nog.'do „mensch" van Gogh. Rn ik kan niet aan
theologische studie weer opgegeven. Maar weldra kroegen zelfs, dat ie geen prettig baantje, tonzRj hem denken, zonder bewondering. Zonder ontroe-
zien we hem als evangelist naar België trekken, naar men artiest zij. Als zoodanig is men liever in de ring. Welk een adel van ziel lieert hij bezeten, bij
de Borinage, de streek der arme mijnwerkers. Hier smerigste buurt, mits er wat te teekenem zij, data wr wien 't leven zoo eindeloos zwaar is geweest,
voelt hij zich in den eersten tijd recht gelukkig in op een theepartijtje met aardige dames... Ik, die En dankbaar bedenk ik dat door dit zware léven
zijn werk, bijbellezen, kinderen onderwijzen, zieken in een redeiyk goeden jas in een netten winkel niet heen de lichtstreep loopt van eon broederliefde,
bezoeken. Maar- hij kan tegelijkertijd niet nalaten op myn gemakwas, en vooral nu niet meer zou van onbegrijpelijke, aandoenlijke teederheid
kleine teekeningen te maken, waarvan hij er vele zyn, en mij allicht er zou vervelen, en vervelend ASTOR.
in de brieven aan zijn broer Theo zendt, zijn, ben een heel aander persoon als ik ergens op
Hij leeft verder geheel met de arme mijnwerkers de ,Gee-.t of zoo aan 't werk ben. of op do hei i Wie Vincent van .Gogh als mensch wil leorén
geeft alles weg en behoudt voor zich het hoogst of de duinen. Dan past myn leelijk gezicht en kennen, leze de drie bundels brieven, door hein aan
noodzakelijke. Hij kleedt zich uiterst eenvoudig en mijn verweerde jas ook perfect bij mijn entourage, zijn broeder The ge-chreven Ze zijn in elke goede
Woont in een hutje. Dit bezorgt hem zijn ontslag al® en ik ben mijzelf en werk met plezier." bibl:otheck te verkrijgen
evangelist l! Wat kon hem de publieke ^opinie schelen? „Ieder, P.S. Aan X. (zy het geen onbekende) te H.
HIJ trekt met fr. 10 in zijn zak naar Courrières. die met liefde werkt en met intelligentie, heeft juist Ja, gaarne zal ik een der volgende artikelen op
MISDAAD ALS SPORT.
New York, 10 Juni. De politie van Chicago heeft
zes studenten gearresteerd, die beschuldigd worden
van roof en diefstallen, op groote schaal gepleegd.
Eon der studenten, de zoon van een geestelijke, ver
klaarde dat zij geen geld noodig hadden, doch do
ieistallen gepleegd hebbèn uit een behoefte om mis
daden te plegen en als een soort sport.
EEN TÜRENKLIMMER.
Woensdagochtend klauterde een jongeman langs
den bliksemafleider den toren op van een in het
Westen van Berlijn-gelegen kerk. De man had na
tuurlijk veel bekijks. Toen agenten hem sommeer
den naar heneden te komen, klauterde hij nog hoo-
ger.
De brandweer werd nu gewaarschuwd en ver
scheen met ladders, maar de waaghals was intus
schen reeds zoo hoog geklommen dat men hem niet
kon bereikon. Twee brandweermannen klauterden
nu den toren op tot aan den omgang, maar toen zij
daar kwamen, zat de jongeman al bijna boven op
de spits. Ei* werd nu een tijdlang geparlementeerd,
en het resultaat was dat de klauteraar naar bene
den kwam en op den omgang in ontvangst werd ge
nomen door brandweermannen die hem aan de po
litie uitleverden. Het publiek meende eerst met een
fimacteur te doen te hebben. Dit bleek echter on
juist. Het schijnt dat de jongeman naar boven was
geklauterd om een' weddenschap te winnen.
EEN BENDE ZAKKENROLLERS.
De Berlijnsche politie is een bende zakkenrollers
op het spoor gekomen die uit onderwijzers in het
vak en leerlingen bestonden. De leider was Gross
die pas onlangs uit de gevangenis was ontslagen.
Hij leidde de bende en -heeft een paar honderd dief
stallen op zijn geweten. Gros? werd in het Westen
der stad gearresteerd, terwijl twee zijner leerlingen
op heeierdaad betrapt werden.
DE AFSCHUWELIJKE KINDERSLACHTING TE
BRESLAU.
De grootvader van de Zondag to Breslau op af-
schuwelijke wijze vermoorde kinderen heeft een
I brief ontvangen, dio naar vermoed wordt, door den
moordenaar is geschreven. De enveloppe bevatte een
klein stukje papier, waarop geschreven stond, dat
I de dubbele misdaad werd gepleegd door een zwager
i uit Munstorberg. liet handschrift i-s hetzelfde als dat-
waarmede het adres geschreven is op hot pakje, dat
I bij den grootvader werd bezorgd en dat lichaams-
deelen zijner kleinkinderen bevatte. Bovendien
stond in het briefje, dat do moordenaar te Breslau
een goede vriendin heeft, wier naam en adres ge
noemd. werden. Uit het onderzoek is reeds gebleken
dat de zwager en de genoemde vrouw niets met de
misdaad te maken hebben. Men vermoedt, dat de
werkelijke dader de justitie aldus wil trachten to
misleiden.
De autoriteiten zijn van meening dat de moorde-
naar zich nog steeds to Breslau schuil houdt en zich
daar zeer veilig voelt. Meer dan 100 agenten zijn in
de weer en men hoopt het spoor te kunnen vinden.
In verband met dezo zaak' zijn reeds 150 personen
i dbor de politie gehoord.
EEN GEVAARLIJKE LUIPAARD GEDOOD.
In de Times vinden wij een bericht uit de En-
gelsch-Indische Pioneer over het neerschieten van
een luipaard, die het Wësteüjke gedeelte van Ghar-
1 wal zeven jaar onveilig gemaakt en in het geheel 125
menschen verscheurd' en verslonden 'had. De En-
gelsche kapitein Corbett heeft hem eindelijk 'snachts
verrast en doodelijk getroffen op een plaat® waar
een doode geit was neergelegd. Tweemaal was de lui
paard al gevangen geweest, eens in een val en eens
in een hol. maar beide keeren was hij ontkomen.
Allerlei soorten van vallen, lokaas dat vergiftigd
i was met strychnine, arsenicum en blauwzuur war
ren vruchteloos beproefd. Dé menschen uit de stre
ken schreven den luipaard ten slotte bovennnatuur-
lijke vermogens toe.
De luipaard bleek een heel oud dier, nadat hij
noergeschoten was en was bijna 2Y> M. lang. Kapi
tein Corbett had tien weken lang zijn spoor gezocht.
HET BEDREIGDE EILAND.
Achter de reede van Probolinggo ligt een eilandje,
Poeloe Ketapang. ter grootte van ongeveer 175 bouw.
Het is van een troostelooze dorheid. De bevolking be
staat uit 1100 Mado.erezen van een ouderwetsch slag.
Geen enkele der instellingen van den nieuwen tijd,
zooals scholen en desabanken, wordt er aangetroffen.
Het. misschien honderdjarige verleden van deze be
volking wordt op eenigszins Chineesche wijze ver
deeld in petinggiregeeringen en men heeft thans <10
7e dynastie. Geheel vrij v^n Westersche invloeden is
dit plekje grond in zee echter niet geblaven: men be
taalt er belasting, waarvan aan landrente f 50. Aan
slagbiljetten met een hoofdsom van 1 cent komen
voor, van 2 cent zijn talrijk.
Hoofdmiddel van bestaan is de vis-scherij.
Doch nu is hun rust verstoord; de marine acht dit,
efandje nl. geschikt als oefenterrein voor haar vlieg-
machine's en zoo zijn de bewonors gepolst over een
verhuizing naar den overwal. Maar zelf® voorspiege
lingen van meer en beter grond konden hen niet met
die idee verzpenen.
i HET GELD DER COMMUNISTEN.
Reeds lang werd de vraag gesteld op welke wijze
de communisten in lndië geld inzamelen, behalve de
gewone contributies. Onderstaande modedeelingen
geven er een merkwaardig antwoord op.
To Batavia bestaat een werkwijze, welke zeer
voordeelig is voor de kas der P.K.I. Er worden bons
van één gulden geplaatst, en dat ging zoo goed dat
het bestuur in bijeenkomsten de bevolking moest
wijzen op de ongewenschtheid om op dergelijke
wijze zijn geld te verknoeien. Maar de menschen
bleven geyillig geven.
Wie de inlandsche maatschappij kent, verwon
dert er zièh niet meer over. Men hoeft, aan de hand
van de gevallen, welke werden aangebracht, een be
rekening gemaakt, hoe groot het bedrag zou zijn, dat
op deze wijze in de geldkist van het communisme
kwam. Het ontstellende cijfer is voor het verloop
van een maand f 9000. Dit alleen van de gevallen,
waarvan men afweet.
Diep in de binnenlanden gebeurt iets gelijksoor
tigs, waarop men geen verhaal heeft, omdat daar de.
politie nu eenmaal niet zoo gemakkelijk in alle
lagen van de bevolking doordringt.
Daar gebeuren ook nog erger dingen! In Bantam
bijv., waar op niet toelaatbare wijze in de afdeeling
Tjilegon een bedrag van f 11.645 aan de kas der com
munisten is toegevoegd.
Dan wordt nog geld uit Shanghai gezonden, niet
als briefwisseling of geldzending over de post dan
zou er nog zeker verhaal op zijn! maar aan een
inlandschen of Chineeschen handelaar door bemidr
deling van-een buitenlandsche bank. Te Batavia
werden op die wijze f17.000, te Bandoeng f 14.500 ont
vangen en overgegeven!
De „Java Bode" en de „Loc." doen ter zake uit
gebreide mededeelingen, waaraan wij hier in het
kort het voornaamste ontleenden.
