ih
Van hier en van daar.
Binnenlandse!! Niéuws.
SF
laat dit geheel genezen; nog altijd komen velen te
laat tot opname. Maar bijna allen, ook doze laatste,
ondergaan toch een aanzienlijke verbetering, die hen
in staat stelt bij een doelmatige leefwijze meer of
minder arbeid te verrichten, geheel of gedeeltelijk in
hun onderhoud en dat van hun gezin te voorzien en
hun zorg en liefde daaraan te blijven wijden. De
waarde van een menschenleven is niet in cijfers te
brengon; ook bet leven van een lichamelijk zwakke
kan voor siJn omgeving in engen of wijderen kring
van groote beteekenia zijn.)
Velen zullen mot mij modevoolon wat er in een
man en vader van kinderen omgaat, wanneer deze
noodgodwongen moet blijven liggen en egoist moet
zijn tegen wil en dank, om het meeste en beste be
schikbare voedsel voor zich alleen op te eischen.
Mijn vrouw had echter do taak op zich genomen,
door alles wat daartoe kon medewerken aan te voe
ren om mij daardoor da overwinning te laten beha
len. Zij had succes.
De meter en de weegschaal vertelden: al spoedig
dat ik 'n voorsprong op mijn vijand kreeg. Zoo ben ik
maar rustig in mijn tent blijven liggen, mijn herse
nen bezig houdende met verschillende vraagstukken,
waarvan dit artikel een klein uitvloeisel is. totdat ik
in 't laatst van Juni loopende patiënt werd. Het ging
werkelijk vrij voorspoedig. Edoch er zou nieuwe te
genspoed volgen. Toen in begin Juli de dokter aan
raadde. laat je beide kinderen ook eens door Dr.
Winkler onderzoeken en laat moeder zich dan zelf
pok maar eens ondemoeken. was het resultaat der
kinderen gunstig, dal van de imoeder helaas niet. De
ze was, wat ik van te voren bad gevreesd, door veel
te veel werk en te weinig goede voeding totaal over
spannen en uitgeput en werd mij door Dr. Winkler
medegedeeld, dat ook zij door de gevreesde ziekte
was aangetast. Als gevolg van haar opofferingen
(waarbij niemand haar terzijde stond) mocht ook zij
de moeilijkheden, die ik had gehad medemaken.
Iedere vrouw zal echter kunnen begrijpen dat een
huisvrouw zooveel moeilijker rust kan nemen dan een
man. Door Dr. Winkler werd geadviseerd: de kinde
ren moeten goede voeding hebben, zoo ook de moe
der. waarbij gevoegd veel rust. Maar hoe? Een week
nadat zij naar het Consulatiebureau is geweest, was
zij genoodzaakt geheel te blijven liggen. En had ook
zij alle tijd over het vraagstuk na te denken, hoe de
kinderen, zichzelf en haar herstellende man van goe
de voeding te voorzien, van eon inkomen van I 11.88,
nog daar gelaten de andere zorgen voor het huisge
zin: wat zij moest overlaten aan haar dochtertje van
12 jaar. Stel u eens voor/een kind van 12 jaar moet
alle zorgen van het huisgezin op zich nemen, een
zieke moeder verplegen, een klein kind verzorgen,
om bovendien nog zoo af en toe den weg opgestuurd
te worden om zoo mogelijk wat geld bij te verdienen,
om daardoor in. de gelegenheid te worden gesteld de
moeder van wat goeds te voorzien. Aangezien elk ver
zoek, gesteund door een advies van Dr. Bosch, om
versterkende middelen bij het Armbestuur, ook bij
een herhaald verzoek, op een afwijzend besluit af
liepen.
Hoe prachtig had hier met ©enige medewerking van
de daarvoor in aanmerking komende personen de
hulp kunnen werken, zooals dit in het artikel van den
heer Kooijmans wordt beschreven, in dat gedeelte wat
ik hier tusschen haakjes laat volgen:
(Andere 'belangrijke maatregelen van de Provincie
ter voorkoming en bestrijding van t.b.z, zijn: Het ver-
leenen van geldelijke bijdragen voor de verpleging van
on- en minvermogende t.b.c.-lijders in Sanatoria en
andere inrichtingen of in gezinnen. Het verleenen
van bijdragen ten behoeve van de verpleging van
zwakke en prae-tuberculeus» 'kinderen in hejstel-
lings- en vacantiekolomes.)
Eifl ia echter niets, absoluut niets vaS dö zijde d6r
ib.c.-bestrijding. Witte Kruis of andere instelling! op
dit gebied gedaan.
Ik wil aannemen, dat het Armbestuur mét zijn velé
beslommeringen niet verder heeft kunnen en mogen
gaan, gelet op den langon duur der ziekte. Thans is
mijii vrouw reeds1 0 maanden ziek on haar genezing
kan onmogelijk 8üöo goed en zoo regelmatig zijn, als
met mU het geval was. Onmogelijk is het mi1 echter
een juiste beschrijving te geven, van de toestanden,
de wanorde waarin soms mijn Woonvertrek, keuken
enz. er uitzagen, volkomen in strijd met de eischen
welke gesteld mogen en moeten worden in de woning
waar een t.b.c.-patiënt aanwezig is. temeer waar daar
ook nog kinderen zijn. Deze toestanden waar ik mij
met de beste wil niet uit kon redden, werd tóch ook
door de wijkverpleegster waargenomen, deze had als
zoodanig veel voor ons kunnen doen. Doch niets is
gedaan, niets is gebeurd'.
iZou ook een zeer klein gedeelte van die 'groote be-
dragen welke voor dit doel worden uitgetrokken, als
door den heer Kooiiman beschreven, hier niet veel
nut hebben kunnen doen? Was hulp daar overbodig?
Wie kan deze vragen beantwoorden.? Maar Qen
Bpreuk, waar ik voel waarde aan hecht, nl.: na re
gen komt zonneschijn, liet mij ook an deze niet in den
«teek.
Ik had nl. het geluk beter en sterker te worden en
heb zooveel mogelijk mijn best gedaan den toestand
in mijn gezin te verbeteren; gedachtig aan de spreuk:
nood leert' bidden, heb ik maar alles aangepakt. ïk
speelde voor ziekenverpleger, kindermeisje, schoon
maakster. werkvrouw, enz. totdat eindelijk de om
standigheden medekrachten dat ook de zorg voor de
wasch tot mijn departement' ging behooren. Ik heb
besloten ook dit te. probeeren; voorwaar een onge
woon werk voor een man en herstellend tb.o.-patiënt.
Is het wonder echter, wanneer ik aan de wasch-
tobbe sta. dat een zucht en een vloek mijn mond v,er-
laten. vergezeld van een verwensching aan het adres
van allen die in deze in hun plicht tekort schoten. En
wanneer dan onder alle bedrijven door. de winkel
deur gaat en je hoopt iets te zullen verdienen, en er
staat een ijverigo jongedame in den winkel, die je
een bloempje voor de t.h.c.-bestrijding te koop aan
biedt. dan viert de ironie van het noodlot hoogtij.
De heer Kooijman, welke door zijn artikel een
warm voorstander schijnt te zijn der. t.b.c.-bestiiding,
zal. wanneer hem dit onder de oogen komt. wellicht
een. moment verbaasd staan, dat zulke toestanden
kunnen bestaan in het jaar 1927 in de gemeente Bar-
singerhorn; een gemeente behoorende tot een pro
vincie waar zooveel voor dit doel wordt gedaan. Ik
hoop, dat het advies van Dr. Winkler. in wien ik
zeer veel vertrouwen stel. op 11 Febr., den datum
waarop ik weder naar het Consultatiebureau zal ko
ran dien aard moge zijn, dat ik spoedig weer gelei
delijk aan mijn' werk kan beginnen en alzoo weer de
zorgen en de plicht op mij kan nemen vooxj mijn
huisgezin, welke plicht ik zoo langen tijd aan de ge
meenschap heb moeten overlaten, welke dit op zoo
zeer gebrekkige manier hoeft gedaan en besluit dit
artikel met de wensch. dat het stof, dat eventueel
door dit artikel zal worden opgejaagd, niet ten ma-
deele. doch in het voordeel van mijn lotgenooten zal
Zijn en dat de t.b.c.-bestrijding ook'in de gemeente
Barsingerhorn niet meer zal bestaan uit mooie woor
den en fantasie, maar krachtig te* hand wordt ge
nomen, daar waar dit noodia is.
Kolhorn. 8 Fob*. IftW.
MOORD TE IERSEKE.
Gisteravond omstreeks kwart over elf Is de 84-Ja-
rige koopman B. M. Biersteker te Ioraeke vermoord.
Hij kwam terug va* een bezoek aan eon zakenvriend,
aaet wien hij een rekening had te vereffe*en. Op
ongeveer 100 meter afstand ra* rijn woning is hij
met een hard en scherp voorwerp, vermoedelijk een
bijl, doodgeslagen.
De vermoedelijke dader van den moord, een zekere
R., is vannacht door de politie van zijn bod gelicht en
in voorloopigp hechtenis gesteld. De motieven voor
den moord zijn niet bekend-
De verslagene laat e envrouw en tien kinderen na,
van wie het oudste kind ruim tien jaar is.
Het parket uit Middelburg wordt te Ierseke ver
wacht,
DE SLUISDEUREN VOOR IJMUIDEN.
Gistermiddag is de eerste deur voor de nieuwe
sluis te IJmuiden van Rotterdam naar IJmuiden ver
trokken. Twee zeesleepbooten van het bureau Wijs
muller zouden het gevaarte, dat naar men weet, de
grootste deur van de wóreld is, over zee vervoeren.
Een derde sleepboot helpt bij het uitvaren van da
haven en c- i Waterweg. Nog twee andere sleep-
i booten zullen te IJmuiden helpen bij" het binnen
komen, wat een lastig karwei belooft te worden,
aangezien de afmetingen van de bestaande sluia die
van de deur maar weinig overtreffen,
BRANDSTICHTING.
De vorige week ia te Soest een dubbelwoonhuis
afgebrand, in verband waarmee een der bewoners,
zekere B., in arrest gesteld werd, ala verdacht van
brandstichting. Den volgenden dag ia B. weer in
vrijheid gesteld. Gisteren evenwel is hij opnieuw ge
arresteerd en na een verhoor door de politie, gevan
kelijk naar Utrecht overgebracht.
RIJWIELDIEFSTALLEN.
Den laatsten tijd werden te Beverwijk en naaste
omgeving herhaaldelijk rijwielen gestolen, zonder dat
het de politie mocht gelukken de daders te vatten.
Gisteren evenwel hield de politie twee personen aan,
waarvan er een beantwoordde aan het signalement
van een man, verdacht van verschillende rijwiel
diefstallen. Beide aangehoudenen bekenden een aan
tal rijwielen te hebben ontvreemd. De een had vier
rijwielen ontvreemd te Velsen an een in Krommenie,
zijn collega een in Beverwijk en een in Velsen. Zij
erkenden ook voornemens te zijn geweest uit een in
aanbouw zijnde villa een zak gereedschap te stelen.
Beiden zijn ter beschikking gesteld van den com
missaris van politie te IJmuiden.
ONDERZOEK NAAR DE OORZAKEN VAN ZUIGE
LINGENSTERFTE VAN WEGE DEN VOLKENBOND.
Op initiatief van het secretariaat van den Volken
bond ia gistermiddag te Ëmmen een vergadering
gehouden ter bespreking van het door den Volken
bond ingestelde onderzoek naar de oorzaken van de
zuigelingensterfte.
Aanwezig waren professor dr. B. Gorter, hooglee
raar in de kindergeneeskunde te Leiden, afgevaar
digde van den Volkenbond; dr. X, Tuntler, inspec
teur van de Volksgezondheid te Groningen; dr.
Hartgerink, kinderarts te Groningen.
Ter verkrijging van de noodige gegevens zijn drie
streken in ons land uitgekozen met, volgens de
bestaande statistieken, zeer uiteenloopende zuigelin-:
gensterfte-eijfers, te wetens een streek met een hoog
sterfte-cijfer, een met een middelmatig sterfte-oljfer
en een met «en laag sterfte-cijfer.
Emmen is gekozen, omdat daar het sterfte-cijfer
laag is en daarnaast het geboorte-cijfer zeer hoog.
Verder zal in de steden Maastricht en Leiden met
een gemiddeld sterftecijfer en de mijnstreek met een
hoog geboorte- en sterftecijfer een onderzoek worden
ingesteld.
VERDUISTERING VAN EEN AUTO.
Gisteren vervoegde zich bij een der groote auto
mobielzaken in Den Haag een zekere P., die zcide,
een auto te willen koopen. De directeur der firma
toonde enkele modellen, en P. bepaalde ten slotte zijn
keus óp een Dodge; Hij: xeide,( dat hij slechts tus-
schenpersoon was bij' deze transactie in opdracht
van den heer Van G., wonende aan de Nieuwe Mol
straat in Den. Haag."
De automobielhandelaar maakte geen enkel be
zwaar, aan den heer Van G< een auto te verkoopen,
mits tegen contante betaling. P. bewilligde' daarin.
Een der employé"* der zaak ging toen met P. naar
de Nieuwe Molstraat, waar het geld ontvangen zou
worden, en men dan den wagen zou achterlaten.
In de Nieuwe Molstraat gekomen, ging de employé
naar binnen, óm de zaak verder met den heer Van G.
af te handelen. P. zou bij den auto blijven.
Da heer Van G. verklaarde rioh zijizonder ingeno
men met den koop mi over den prijs maakte hij' geen
enkele aanmerking. Alleen kon hij niet treden in de
contante betaling, daar hij geen baar geld in huis.
had. De employé maakte bezwaar, dit geval den
auto achter te laten, daar hij speciale opdracht had.
dit slechts te doen bij contante betaling.
Maar dat was volgens Van G. volstrekt geen be
zwaar; hij kon den wagen gerust meenemen. De di
recteur moest hem dan maar apart zetten en kon den
auto als verkocht beschouwen. Over enkele dagen
kon Van G. weer over voldoende contanten beschik
ken en dan zou de overeenkomst haar beslag krijgen.
De employé ging weer naar beneden* maar vond
daar noch P., nooh den auto meer.
Gedurende den tijd dat de employé boven was, was
P. er met den auto vandoor gegaan.
Van G. zeidé, dat P. misschien even een straatje
om was gaan rijden, en zou even in de andere straat
gaan kijken. Hij verdween en kwam niet terug.
Later bleek, dat r. G. naar het station van de
H. IJ. S. M. gegaan was, waar ook P. met den auto
kwam. Samen hebben •zó den auto ergens gestald of
aan een derden persoon verkocht. In den loop van
dén dag kwamen beiden weer in hun woning tèrug.
De politie, die van het geval op de hoogte was ge
bracht, wachtte hen daar óp en arresteerde hen.
Beiden zijn opgesloten; de auto ls echter nog niet
gevonden. Het is een zwarte wagen, met blauw-grijs
onderstel. Het motornummer fs Q. 884—5888L
GEVAARLIJK GOEDJE.
Onder toezicht der politie te 's-öravonhage, zijn
naar het Artilleriepark aan den Raamweg overge
bracht een vermoedelijk geladen en een ongeladen
vliegtuigbom, welke reeds ongeveer vier Jaren op de
binnenplaats van de „Natiónale Vliegtuig Industrie",
Callantsplein 8 hebben gelegen, en waarschijnlijk
door den vroegere* directeur uit Engeland naar hier
zijn ingevoerd.
DOODELIJK ONGEVAL.
Uit Ter Lintelen. Op de Staatsmijn „Wilhelmina"
alhier is gisteravond acht uur een doodelijk ongeval
gebeurd. De 81-jarige W. Hoogeboom, wonende te
Molenberg-Heerlen, die op de 253 M. verdieping werk
zaam was, werd door een zwaren vallenden steen ge
troffen en zoo goed als verpletterd. H. was gehuwd,
doch had geen kinderen.
TWEE PAARDEN DOOR DEN TREIN GEGREPEN.
Uit Borculo, 8 Febr, Gistermiddag moest de
landbouwer S. uit Lindvelde (bij Borculo) voor den
gesloten overweg van de spoorlijn Needo—Hollen
doorn ln den weg Neede—Borculo wachten met zijn
wagen, bespannen met twee paarden.
Toen de trein naderde, werden de dieren schich
tig en sprongen over den sluitboom, zoodat beide ge
grepen on gedood werden. Ook dö wagen werd ver
nield-
HET MIDDENSTANDSCREDIETWEZEN.
WIJ vernemen, dat de regoeringscommisste, onder
voorzitterschap van den thesaurier-generaal van het
Departement van Financiën, mr, Van Doorninck, in
gesteld ten bestudeering van het middenstandscrediet*
wezen, met haar arbeid zoo goed als gereed is. Haar
rapport zal binnenkort verschijnen. Zij zal adviseeren
tot centralisatie van het geheele middenstandscre-
dretwazen, da dien zin, dat zoowel de Algemeen©
Centrale Bankveroeniging voor den Middenstand als
do bestaande Hanze- (R. K.) en Boaz- (Chr.) Banken
worden ingebracht in een nieuwe centrale, op welke
dan ook de regeeringsgarantie zou moeten worden
overgedragen.
Voor dit laatste zou uit den aard der zaak de me
dewerking van de regeering snoeten worden gevraagd.
JUBILEUM MOLTMAKE&
Gisteravond werd den heer P. Moltmaker ter ge
legenheid van zijn 25-jarig lidmaatschap van de
Ned. Vereeniging van spoor- en tramwegpersoneel
doop de afdeeling Utrecht een serenade met fakkel
licht gebracht aan het N. V.-huis. Dé heer J: A. Bos,
voorzitter dezer afdeeling, sprak den jubilaris toé en
•bracht "t vele werk door hem ten dienste der arbei
dersbeweging in het algemeen en voor de belangen
van het personeel in het bijzondér verricht, in her
innering. Vervolgens complimenteerde het bestuur
van den Utrechtschen iBestuurdersbond1 den heer
Moltmaker,
Deze dankte voor de hem gebrachte fiulde n pet-
da, het een heerlijk werk la vinden Sets ten nutte
van hef spoorwegpersoneel té kunnen verrichte*.
In de groote zaal werd daarna een druk bezochfé
bijeenkomst gehouden, waar dé heer Bos nogmaals
het woord voerde en eon bloemenmand .aanbood. 0'ofc
de heer Moltmaker sprak hierop vele woorden van
dank voor de talrijk» bewijzen van vriendschap en
waardoerihg hem ton deel gevallen. Onder dö vele
gelukwenschon bevond' er zich ook een van minister
Kan.
AUTOBU» IN ESN BLOOT BEREDEN.
In den afgeloopen nacht omstreek» hall twaalf fes
ds autobus van den heer Eggebeon, wonend» te
Wolphaartsdijk by Goea, in een diepe sloot aldaar
gereden. D» bus móest even stoppen en vermoedelijk'
doordat dé remmen niét wenkten, reed dé bus ach
teruit de sloot in. In de autobus zaten passagiers uit
Goés, Ehkelen van hen wérden door glasscherven
licht gewond. De anderen kwamen e» alleen met esx
nat pak af.
JOH. WILSON.
Te Hoorn is overleden de heer Joh. Wilson, ook
in deze omgeving algemeen bekend 'als «en der
béide Wilson», de declamators on tooneelspelers, die
jarenlang op alle wedstrijden in ons land, zoowel als
over de grenzen, de eerste prijzen weghaalden. Met
zijn broer Jacques, die al eenige jaren geleden is ge
storven, vierde Joh. Wilson groote triomfen.
Thans .was h.ij directeur van het Wilson Theater ij
Hoorn. Hij is 63 jaar oud geworden.
${31
ggb
dlo
„het
®tdc
rif K
Cter
uit
al
DE SCHAATSENRIJDERSWEDSTRIJD TE DAVOJ
Dé Hollanders hebben niet veel succes gohad. Al.
leen is het Hooftman gelukt om over de 500 M„
als gemeld, no. 1 te worden.
Over 1000 M. was de uitslag:
1. Rumba, 1 min. 34.4 sec.; 2. Eootvoes, 1 min. 3?.j
sec.; ,8. Boot, 1 min. 88,8 sec.; 4. Moser, 1 min. 39$
sec.; 5. Elema, 1 min. 39.4 sec.; 6. Hooftman, 1 min.
40.8 sec.; 7. Blaisse, 1 min. 42 sec.; 8. Jameck, 1 min.
425 sec.; 9. Ortner, 1 min. 42.6 sec.; 10. Jan Kuipers
1 min. 4B sec.; li. Kos, 1 min. 46.4 soc.; 12. Van Eijck,
1 min. 46.8 sec.; 13. Dé Rlécourt, 1 min. 49.8 sec; 14
Dix, 1 min. 51 seo.; 15. De Bruyn, 1 min. 53.4 sec. (ge,
rallen); 16. Van Heiden, 1 min. 58.8 seo.; 17. Red.
burn, 3 min. 5 sec.
Over 5000 M, was deze:
1. Ruba, 8 min. 59.8 sec.; 2. Van Heiden, 9 min,
10.4 sec.; Moser, 0 min. 19.8 sec.; 4. Boot, 9 min,
20.8 sec.; 5. Eoetvoes, 9 min. 16.0 sec.; 0. Ortner, 9 ^dei
min. 235 sec.; 7. Hooftman 9 min. 24 sec.; 8. Jameok,
9 min. 28.sec.; 9. Elema, 9 min. 29.6 seo.; 10.
9 min. 375 sec.; 11. Blaisse, 9 min. 46 sec.; 13. Dix,
dienst
tildo
b oc*
tat
nam
ris
ia»®
au d
9 min. 57.9 sec.; 18. Jan Kuiper», 9 min. 58 sec.; 14
De Bruyn, 10 min. 18 sec.; 16. De Blécourt 10 mij,
4 sec.; 16. Van Eyk, 10 mia 31.8 aec.; 17. Bedbum,
11 min, 7.4 seconden.
Het eind-klassement van de Internationale hart.
rijwedstrliden luidt;
1. Rumba (Letland) 279.3683 nt.2. Eoetvoes (Hos.
garije) 368.8506 pnt., 3. Boot (Ned.) 366.4047 pnt; 4
Moser (Oostenrijk), S. Hooftman (Nad.), 8. Klem»
(Ned).
XP'
J? 1
BOi;
s t
ri n
iloe»
en -
dat
nuoJ
»«el
ll an
tan
1
STE1
BROEK OP LANGENDIJK.
Met ingang van 13 Febr. a.s. is d© heer G. Zeema^ -an d
besteller te Alkmaar, als zoodanig overgeplaatst naar
hier, in de plaats van den hoer Jb. Weder.
In verband hiermede wordt het' publiek beleefd
verzocht, toch vooral op de adressen hun huisnua bARSI
mer te vermelden, ter voorkoming van verkeerde b>
zorging vanwege de vele eigennamen hier ter plaat* b veri
DE CULEMBORGSCHE MOORDZAAK.
Bij arrest van den Hoogen Raad d.d. 7 Februari
vastgesteld, dat de bepalingen va* het oude W<
boek van Strafvordering op de Culemborgscho mooi
zaak van toepassing zijn en bg welk arrest dus v<
nietigd zijn de beschikking der Tielsche rechtbank
die van het Hof van Arnhem, waarbij het bezwa;
schrift der twee verdachten in deze zaak tegen oen]
rechtstreeksche dagvaarding afgewezen ia. Tovei
zijn door dit arrest da bevelen tot in bewaring stellt
der verdachten opgeheven.
Dientengevolge werden gistermorgen de verdachte*]
Vroege en Zwerls in vrijheid gesteld, Onmiddellijl
daarop werden beiden weder aangehouden on vooi
den rechter-eommissaris geleid.
De reehter-commissaris verleende na verhoop be
vel tot voorloopige aanhouding dezer beido verdach«
ten, waarna ze weder in het Huis van Bewaring tij
Tiel zijn ingesloten. Zij verblijven daar nu bijna eea
jaar.
De beschikking van den pachter-commissaris
voor ze» dagen van kracht en kan door de reohtban]
daarna met 6 dagen worden verlengd.
DE JALOERSCHE DETECTIVE
Gistermiddag hoeft aioh in een der «root» nestau.
■nats aan dan Ooolsinswl ta Rotterdam oen wrar L!u.
amusant fait afgespoeld. Ban ongovoer 30-ja.rig« 'nsi
hoor stapte aoar geagiteerd bedoeld restaurant bii-
non en vroeg met een ietwat gemaakt ncoantje aan
iden diensbdoonflen kellner «on plaatsja, waar hij i„
iOQRO -WlÉi^Ti'öt Tnrvte' wtJM,/vwl u' 1/0
aknmi
aar,
per<
eens rustig kon ritten,
Nadab de l>es telde consumptie was Opgediend,
vroeg 'de gunst aan den kellner, over hoevool uitgaiv
ZUII
Van
Hevoiuüe ln Portugal, bombar-
dement yan üporto. Heeüs tal
rijke doe den en gewonden. &n-
geiaiul zendt kruisers ter bassder-
nung van zijn belangen,
In Portugal, is weer, eens een ernstige revolution-
naire Leweging op touw gezet. Te Oporto, een stad
in het Zuiden, kwamen !de soldaten in opstand te
gen de militaire dictatuur, die rioh met het regee-
ringagezag heelt bekleed. De vaste hand van presi
dent Paes, in December van -1918 vermoord, heeft na
dien altijd ontbroken. Toen in het begin van 1926 de
wettige regeering werd omver geworpen, kwam alle
gezag in handen van géneraal Gomez da Costa, den
leider van den opstand in dien tijd. Lang heeft hij
van zijn hooge positie ©cht6p geen plezier gehad,
want al heel gauw moest hij het veld ruimen voor
één van zijn voornaamste medewerkers, généraal
Carmona,-welke zich aan hét 'hoofd van een geheel
nieuw ministerie stelde. Dit ministerie beloofde' den
Portugeezen een nieuwe- grondwet e* een nieuwe
kieswet, welke een eind moesten maken ftan de
strubbelingen, wanneer* het ging om da vepkiering
van een staatshoofd en. tegelijk een vertegenwoordi
ging van het volk mogelijk ®ou maken. Het is ech
ter steeds bij' eon belofte gebleven, zoodat tenslotte
een gedeelte van het garnizoen van Oporto de vaan
van den opstand heeft geheven.
Oporto is een stad van 200.000 menschon, die voor
een groot gedeelte aan de rijde de» opstandelingen
staan. Het fort Serra Pilar, dab de stad beheerscht,
is in handen van de rogeeringstroepen, doóh in de
stad zelf zijn de rebellen de baas. Alvorens tot be
schieting der ètad van de zijde der regeeringsfroe-
pen, werd overgegaan, toen de opstandelingen wei
gerden, de hun opgelegde voorwaarden te aanvaar
den, werd) een proclamatie 'gepubliceerd, waOrin den
burgers de raad werd gegeven de stad te verlate*.
Eemt was nog getracht dö stad straat na straat op
de rebellen te veroveren, Ook al omdat door gebruik
te maken van hot zware geschut, de burgerlijke be
volking het meest te lijden zou krijgen.
Toen tenslotte dö opstandelingen bleven weigeren
zidh onvoorwaardelijk aan den commandant van de
re ge eri ngstro epen te onderwerpen, is met het bom
bardement begonnen. Reeds dadelijk brak op ver
scheidene plaatsen van de stad brand uit, terwijl het
i voors
post- en telegraafkantoor zoo goed als plat geschépt'
ten werd en de groote schouwburg onherstelbaa
wend beschadigd. Vooral de arbeiderswijk werd
•zwaar «■oteisterd. Talrijke dooden, waaronder via]
vrouwen, en gewonden werden naar de ziekenhui»
overgebracht. De r^gsering heeft versterkingen nai
Oporto gezonden en de de artillerie en de machirJI
geweren concentreerden hun vuur voornamelijk
hot Bathalaplein, een groot open terrein in het
don van de stad, dat de opstandelingen krachtig ha
den versterkt.
Ook te Lissabon is een yevolutionnaire beweglt
uitgebroken, gelijk aan die te 'Oporto.
De vroegere afgevaardigde van de democratie
partij, Morais, Oud-gouverneur van .Portugeesch-lB'1
die, heeft een ultimatum aan de regeering gericht
waarin deze wordt gesommeerd om af te treden.
In Oporto wordt een manifest verspreid, wa&ria
wordt medegedeeld, dat het republikeinsche leger 1»
samenwerking met het volk de republiek heeft bw
steldi.
Dé regeering nam afïe maatregelen óm de orde W
handhaven. Op de spoorwegen ten iZuidrOosteas tri
Lissabon zijn de spoorwegarbeider* t» staking ff*
gaan.
De aanval op Oporto door de regeeringstroepri SET fi
wordt, nadat het verzoek om een wapenstilstand
door den minister van oorlog wérd afgewezen, met
kracht voortgezét.
Over geheel Portugal f* do staat van beleg afg*
kondigd.
Over de kansen dor beidé partijen valt ovéfigoni
nog niet veel met zekerheid te zeggen, daar de be
richten, die tot nog toe door de regeering worden
gezonden, uit den aard dén zaak mogen worden aan'
genomen, teer eenzijdig te zijn. ióp allé andere
richten wordt èen strenge cencuur uitgeoefend. Vol',
geus de Times zou üelfs één blad te Lissabon
poogdi hébben een nummer uit te geven, waarop
nog geen censuur was uitgeoefend. Het nummer 1*
echter in beslag genomen en de redactie ls gearreS'
teerd. Ook een 150-tal politici en journalisten i*
Lissabon in hechtenis genomen.
De laatste berichten mélden dat ffc verband
de revol'utionnaire beweging ln Portugal de krüisN
„Comus" met' bestemminig naar Lissabon en t'wee
destroyer» met bestemming naa* Oporto, tér
scherming van de Britsche belangen, rijn vertrokken.
1JDE
iet be
atsert
chen,
Een ra
ïd onde
Hst op
O het
en in d
er4.0C
*r, die
]is
lerwi]
alfabc
1? aai
uitat*
[enen
de
andei
taton
Ie rai
Hng
hpo v
rtlen
