Alititei Bitlis- Uitmuit- Lailiiitlil Geestelijk Leven. Zaterdag 9 April 1927. 70site Jaargang No. 8030, Eerste Blad. Ga 1 naa van 't Voorjaar eens naar SPAANDER 6 Co Gemengd Nieuws. SCHACEB COURANT. Dit blad verschijnt viermaal per week; Dinsdag, Woenrdag, Donder dag en Zaterdag. BIJ Inzending tot 's morgens 8 uur, vorden Adver- tentiën nog zooveel mogelijk In het eerstultkomend nummer geplaatst. UitgeversN.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen. POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20. Prijs per 3 maanden f 1.65. Losse nummers 3 cent. ADVERTEN- TIöN van 1 tot 5 regels f 1.10, Iedere regel meer 20 cent (bewijsno. inbegrepen). Grooto letters worden naar plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADEN. PESTALOZZL In den tijd, waarin wij thans in gedachten het leven van Pestalozzi mééleven, was het in Europa zeer onrustig. Het is het tijdvak van Nap^leonl Er waren vele oorlogsweezen. Welk een prachttaak lag er dus voor P. klaar! Een bijzonder voorrecht valt hem daarbij ten deel, doordat hij een jong opderwijzer, Herman Krüsi ge naamd, iemand die vol enthousiaste bewondering was voor den beroemden schrijver van „Lienhard und Gertrud", als helper krijgt. Ook de bevolking in Burgdorf begint den zonderlingen schoolmeester te waardeeren. Hij wordt benoemd aan de school al daar. Weldra wordt deze school overgeplaatst naar het slot. Door gansch Zwitserland wordt gesproken van de wonderschool in het slot te Burgdorf. In dit slot woonden nu Pestalozzi, Herman Krtisi, diens vriend Tobler en een zekere Buss, knap tee kenaar en musicus. Deze laatste twee hebben zich uit sympathie bij P. aangesloten. Deze vier mannen verdeelen onder elkaar de klassen en hebben de handen vol. Maar ook de harten zijn vol, vol toewijding en liefde. Door de opvoeding zullen zij de wereld herscheppen! In dezen tijd treft P. een zware slag door het stervén van zijn eenigen zoon. Buitendien kon de roem, welken hij allerwegen inoogstte, ook in het buitenland, toch één verlangen niet geheel bij hem verdringen: het verlangen naar zijn weeshuis in Stans. Hem hindert het, dat *t alleen de burgerkinderen zijn, die van zijn werk profitee- ren. Want altijd ging toch zijn liefde het meest uit naar de armen en misdeelden. Hoe P. door menschen van beteekenis werd erkend, blijkt uit een kort briefje, dat hij ontvangt van de dochter van den beroemden Lavater. Dit briefje was door Lavater op zijn sterfbed aan P. geschreven en behelsde het volgende: „Onvergelijkelijke, dikwijls miskend, maar bewonderd door veleP, Die, snel besloten, te doen tracht, wat vóór u niemand (beproefdê, Moge God U doen slagen! Hij krone uw grijsheid met rust! Als een karakteriséering van dé persoonlijkheid van dezen zeldzamen Pestalozzi, deel ik het volgende mede: Wanneer zijn zoon gestorven is, krijgt hij daar van het bericht van zijn vrouw. Hij gevoelt hoe zwaar het haar moet zijn gevallen te schrijven. Toch spreekt die brief van diepe berusting. Die brief schenkt hem ook de gelegenheid zich te stellen te genover het mysterie van het moeder-zijn. En... hij gaat zitten te schrijven aan het boek, dat hij onder handen heeft en wat hij nu neerschrijft is één lof lied op de „moeder". Den -volgenden dag gaat hij haar den Neuhof. Daar vindt hij zijn vrouw bij 't graf van hun zoon. Pestalozzi is zeer ontroerd. Zijn tranen beletten hem te zien, op goed geluk reikt hij zijn vrouw de hand en zegt; „nu is de band, die ons beider leven verbond, weg!" En toen.... toen was 't hem of er een Stem uit een hoogere wereld kwam, want het ant woord van zijn vrouw hierop was, „neen, Pestalozzi, die band is voor de eeuwigheid tusschen ons gelegd!" Het zou de moeite waard zijn een afzonderlijke studie te wijden aan de vrouw van Pestalozzi. Ik heb voor haar een buitengewoon groote bewondering. Voor 't grootste gedeelte van den tijd leefden zij en haar man gescheiden van elkaar en toch zijn ze tot het einde toe elkaar getrouw g.ebleven. En altijd weer ais zij samen waren, gevoelden zij hoe veel zij van elkaar hielden. Maar we moeten wel bedenken hoe zwaar het is de vrouw te zijn van een rusteloozen geest als Pestallozzi was, die eigenlijk zijn heele le ven lang zich aan een ideaal gegeven heeft met ver zaking van alles. Zijn laatste boek waaraan hij den naam heeft ge geven: „Wie Gertrud ihre kinder lehrt" (Hoe Geer- truida hare kinderen leert) maakt grooten opgang. Hef. wordt uitgegeven in 1801. Ook zijn eigen volk begint hem naar waarde te schatten. Wanneer Napoleon vertegenwoordigers van Zwitser land naar Parijs ontbiedt en de afgevaardigden door het volle moeten worden gelcoze,n dan wordt Pesta lozzi door twee districten aangewezen. Zoo trekt de thans in gansch Europa bekende Pestalozzi, de zonderling, de dwaas, in 1802 naar Pa rijs waar hij vergadert met de elite uit verschillen de landen saamgekomen. Het is merkwaardig, hoe hij altijd alles kon vergeten voor zijn idée. Wanneer, tij dens een beraadslaging in de vergadering der ge leerde heeren Napoleon zelf binnen komt, dan klampt nu dezen aan en dwingt hem te luisteren naar de uiteenzetting zijner ideeën. Dan wijst hij er den klei nen man met het bleeke gezicht, voor wien de we reld zich neerboog, op dat vóór ales volksontwikke ling noodig was en goed onderwijs. Allen in de ver gadering verbazen zich over zijne vrijmoedigheid, te meer omdat hij ook in zijn kleeding met alle etikette spotte. hij Parijs is teruggekeerd naar Burgdorf, wordt hij door zijn Anna hartelijk verwelkomd. Zij heeft, toen hij weg was, alles gaande gehouden. En Bestalozzi bemerkt den invloed van haar rustigen geest op de leerlingen, den invloed van haar zin voor orde in de rangschikking van zijn brieven en boeken. Hoe hartgrondig hoopt P. dat zij niet meer uit Burgdorf zal weggaan! En de kans van blijven vergroot door de komst van een jongen man, Johan- nes von >Muralt, iemand van fijne beschaving, leer ling van den wijsgeer Wolf uit Duitschland. Me vrouw Pestalozzi gevoelt zich bijzonder tot hem aan getrokken. Pestalozzi verheugt er zich over, omdat nij daardoor het blijven van Anna zooveel zekerder weet. Hij oordeelt zóó „Wij, oudjes, moeten nu een maal onze geesteskinderen hebben en daar het ons met een werkelijken zoon mislukken moest, omdat de natuur uit het groote verschil tusschen ons bei den niets goeds wist te voorschijn te brengen, moe ten wij beiden voor ons onbevredigd ouderschap een vergoeding zoeken. Daarom gun ik haar dezen zoon graag, wanneer zij daardoor de moeder blijft van mijn huis." Kort daarna sluit zich bij Pestalozzi een zekeren Johannes Niederer aan, die zijn predikantsbetrekking heeft opgegeven om, gelijk deze zelf het uitdrukte, tegenwoordig te zijn bij de geboortewieg der mensch- voaning. Voorts komen er uit alle oorden der wereld tot hem, die korteren of langeren tijd blijven om kennis te maken met zijne methode. Voor Anna is 't nu een gelukkige tijd. En wat moet er in haar zijn omgegaan, toen zij haar vijf en zestigsten verjaardag vierde in het slot te Burgdorf, waar Niederer en Muralt een groot feest hebben ge organiseerd ter eere van „moeder" Pestalozzi. Haar ééns belachen, bespotte, verguisde man. nu beroemd als baanbreker in opvoeding en onderwijs! En toch op dien feestdag zal zij weer bemerken dat ondanks'zijn succes er iets onbevredigds in hem' ds. Als het avond is geworden, zoekt Pestalozzi de een zaamheid. Hij zet zich bij de slotpoort neer en peinst. Stil schreit in hem het verwijt, dat hij met zijn thans bloeiende school, toch niet de armen bereikt. Zonder dat hij 't weet, is Anna hem gevolgd. Zij vindt hem in tranen. En dan zegt hij tot haar: „Gij hebt overwon nen! De arme dwaas is dood! Ik heb verloren!" Waar om wilt gij dan het onrecht, dat in de kelderverdie ping van het maatschappelijk leven geleden wordt, vergelden, door onrecht te doen aan hen die op de bovenste verdieping wonen? Of moeten kinderzielen, alleen omdat hun ouders geld in hun buidels heb ben, minderwaardig zijn? Wat noodig is, dat zijn niet do weeshuizen in het Birrfeld of hier, maar dat gij uw voorbeeld van de beste opvoeding tot menschen eh uwe beginselen op dat punt achterlaat aan vol gende geslachten. Nu wij hier als een paar oudjes aan de poort zitten, wil ik u een woord van een reeds veertig jaar geleden vriend in 'i geheugen terugroe pen, n.1. dit: ten slotte, Pestalozzi, vraagt God) niet, wat gil1 geweest zijt, maar Hij' rekent alleen imet hetgeen uit ons tot stand komt!" Welnu, indien er uit één leven iets is voorgekomen, dan uit dat van dezen zeldzamen man! Maar ook hier weer zien we het gewone verschijn sel. Daar zijn er, die het toch eigenlijk niet verkrop pen kunnen* dat déze zonderling, die om de uiterlijke, vormen zich niet bekommerde, zóó in 't middelpunt van de Europeesche belangstelling was komen te staan. De onbenulligheden, die alleen in eigen oog wat beduiden, die zich iets gevoelen, alléén om dat zij geld of geboorte kunnen roemen; de kleine menschen zullen probeeren den groote te plagen. Hij krijgt 't te kwaad met vertegenwoordigers van kerk en staat. Ik kan dit allés Piet uitvoerig verhalen. Het einde van de tegen hem gerichte campagne is dat hij het slot in Burgdorf moet verlaten en terecht komt in een leegstaand klooster te Münchenbuchsee, waar de weduwe van Pestalozzi's gestorven zoon op bewonde renswaardige wijze de huishouding inricht. Zijn vrouw is hem naar deze plaats niet gevolgd. Hij zal er trouwens niet lang blijven. In 1805 brengen de omstandigheden hem naar Yverdon. Gevraagd daarheen te komen, wordt hij met sympathie ontvan gen en begroet. Het bestuur dezer stad biedt hem het Zahringerslot met den tuin voor onbepaalden tijd en onopzegbaar aan en richt alles in overeenstem ming met de wenschen van Pestalozzi in. Nu komt ook „moeder" Pestalozzi weer bij haai man. Hij is nu over de zestig en zij is bijna zeven tig. En deze beide zullen nu in Yverdon een nieuw leven beginnen 1 Ook de weduwe van hun zoon Ja- cob, die hertrouwd is, met haar man en haar zoontje (kleinzoon van Pestalozzi) Gottfried zijn hier. Zij is de ziel der huishouding. Het is jammer dat, waar de school te Yverdon bloeide, er voor den genialen schepper der nieuwe on- lerwijsmethoden weer duistere wolken kwamen opzet ten aan den eindelijk verhelderden hemel. Er ontstaat een scherpe jaloezie tusschen een paar van zijn on derwijzers en dit geeft vele moeilijkheden. In 1809 viert (hij' zijn veertigjarig (huwelijksfeest. Het is een dag van groote, dankbare blijdschap. Er is feest in de school maar onder de asch blijft het vuur van de jaloezie voortsmeulen. Als het gevolg hiervan is, dat een van zijn beste hulpkrachten hem verlaat, is dit voor P. een zware slag. En hij klaagt: „mijn inrichting is als een uurwerk, waaruit iemand den uurwijzer en het slagwerk heeft weggenomen: nu snorren de raderen al maar voort en de minuut wijzer vliegt maar aldoor in het rond, maar niemand weet, hoe laat het is." Hierbij voegt zich nog iets anders. Een aristocra tisch professor, uit Bern, gaat Pestalozzi en zijn school bestrijden en wijst In 't bijzonder de Duitschers (vele leerlingen kwamen uit Duitschland) op het gevaar van de „revolutionnaire" school te Yveron. Er ver schijnen veel-kwaad-bloed-zettende geschriften. Vooral Niederer weert zich. Intusschen wordt Pesta lozzi ziek en gebeurt er nog iets anders van zeer groote beteekenis. Napoleon is naar Rusland opgetrok ken, Zijn leger is daar vernietigd, als een vluchte ling is hij naar Frankrijk teruggekeerd. Hoop op be vrijding herleeft in' Europa en 't gevolg is dat de Duitsche onderwijzers van Yverdon naar hun land terugtrekken om zich aan te sluiten bij de machten, die straks Napoleon zullen bestrijden. Als gevolg van den professoralen laster nemen ook ouders hunne kinderen van de school. De finantieele toestand wordt kritiek. Moeder Pestalozzi, die nog eens een erfenis heeft gekregen, moet weer bijspringen om een bankroet te voorko men! Napoleon wordt verslagen bij' Leipzig, Geweldige beroering. Yverdon ligt aan den grooten heirweg, die naar Frankrijk voert. En we zullen den ouden grijsaard Pestalozzi een ontmoeting zien hebben met den keizer van Rusland! Niettegenstaande zijn 69 jaren gaat hij naar Bazel om dezen machtigen heerscher te spreken. De aanleiding hiertoe is een bevel, dat het slot waarin zijn school is gevestigd, moet worden ingericht tot hospitaal. De keizer aller Russen ontvangt den gerimpelden ouden heer als een wonderdoener, van wien hij reeds had gehoord. En zijn afgevaardigden, die den slecht gekleeden Pestalozzi vergezellen, verhazen zich over zijn populariteit envrijmoedigheid. 'Hij praat met den keizer of' 't zijns gelijke is. Met breede arm bewegingen staat hij' voor den heerscher. De keizer treedt langzaam achteruit voor zijn gesticulaties. De heeren zouden hem wel willen terugtrekken. Maar de keizer schijnt van een andere meening te zijn; zij kunnen het bijna niet gelooven. maar zij zien het met hun eigen oogen. dat hij (de keizer) den ouden man, wiens kous bij al zijn drukke Bewe gingen is afgezakt, vol ontroering in zijn armen sluit! Wanneer hierna P. weer in Yverdon is terugge keerd. gaat hij zich bezig houden met het schrij ven van zijn testament, niet om daarin zijn sjovele nalatenschap te beschikken, maar om nog eens zijn denkbeelden uiteen te zetten en aan te toonen dat Cultuur niet de vrucht kan zijn van een veran dering van uiterlijke omstandigheden, maar van verandering i n den mensch. Als Anna Sdiultkess, P.'s vrouw is gestorven, wordt zij begraven in den slottuin onder een ouden notenboom en daar zegt P.: nu ben ik een schip breukeling en niemand kan mU helpen, weer aan land te komen. Hiji is een zeventiger geworden. Er is weer strijd tusschen de leeraren. Er zijn schulden. Er komt een bittere scheiding tusschen hem en Niederer. Een vertrouwd vriend en medewerker zorgt in de zen tijd voor een volledige uitgave van al zijne ge schriften in een reeks verzamelde werken en dit geeft hem weer ruim geld. Toch gaat 't met de school niet meer; ofschoon hij 't nu weer eenige jaren weet vol te houden. Pestalozzi gaat op 80-jarigen leeftijd Yverdon ver laten. Hij gaat naar. zijn kleinzoon, die, getrouwd, op den Neuhof woont. Vóór hiji daarheen vertrekt, richt hiji nog eens zijn schreden naar den notenboom, waaronder zijn An na begraven ligt onder een grafsteen. „Ik moet naar huis, Anna", klaagt hij, „gij blijft onder uw gemet- selden steen; ik arme vermoeide, ga een toevlucht zoeken bij onze kleinkinderen op het Birrfeld. Uit rijkdom en armoe kwamen onze wegen samen, nu gaat mijn weg terug naar de armoe; U laat ik ach ter in het slot, waar ze U, als slotvoogdes, begraven hebben!" Op den Neuhof hoopt hij te sterven. Het komt anders uit. Als de taaie grijsaard begint te sukke len vervoert de dokter hem naar Brugg om hem daar te behandelen. In die plaats, in het (hotel *Zuin Loten Haus" zal zijn sterfbed zijn. Hij wordt begra ven vlak naast het schoolgebouw, dat hij eens 9tichtte op den Neuhof. Een witte rozenstruik groeit daarop. s De Duitsche schrijver Wilhelm Sch&fer zegt, als hij de plaats heeft beschreven, waar P. wordt be graven: „Sinds lang is zijn sterfelijk deel nu ver gaan en de ziel van Heinrich Pestalozzi rust in 's levens tuighuis uit van de rusteloosheid die haar levensdag op aarde kenmerkte; maar de menschen geest, waarom het deze rustlooze ziel te doen was gaat voort, op avontuur uit te trekken tot in eeuwigheid*. Ik ben aan het einde gekomen van mijn artike len over P. Ik gevoel dat ze te fragmentarisch zijn geweest; toch ben ik blij. dat ik ze (heb geschreven, vooral omdat sommigen daarom zich meer zullen gium interesseeren voor dezen grooten man, met wien men niet in aanraking komt zonder daarvan den louterenden invloed te ondervinden, omdat hij vóór alles is geweest een vootreffelijk mensch, die niet zichzelf, maar de menschheid heeft gezocht, een heerlijk idealist met een onverwoestbaar geloof in het goede in,den mensch. ASTOR. Langestraat Alkmaar. Honderden Colbert-Costumes, Demi-Saisons, Regenjassen hangen klaar. PRIJZEN vanaf 19 tot 65 gld. Eigen kleermakerijen. DE ZIGEUNERPLAAG IN TSJECHOSLOWAKIJE. De nationaal-socialisten in de Tsjechoslovflaksche Kamer hebben een interpellatie gericht tot de minis ters van justitie en birinenlandsche zaken met de vraag, welke maatregelen de regeering denkt te nemen tegen de zigeunerplaag, of ten deze reeds ge nomen heeft. Zij wijzen er op, dat de beteugeling van de landlooperij der zigeuners de taak is van de gen darmerie, doch dat deze het kwaad niet voldoen de aan kan. Zou men met succes tegen de zigeuner troepen willen optreden, dan moest men preven tieve maatregelen nemen. Dé interpellanten stellen voor de zigeuners uit de ouderlijke macht te ont zetten en de kinderen in speciale opvoedingsgestich ten te plaatsen. Zigeuners, die al eens voor land looperij gestraft zijn en toch weer hun nomadenle ven opvatten, dienen naar werkkolonies gezonden te worden. De kosten zouden ten deele gedekt kunnen worden uit de opbrengst van den arbeid der zigeuners in de koloniën en verder door een speciale belasting van de bevolking ten plattelande, die dit er gaarne voor over moet hebben om van de lastige zigeuners bevrijd te worden. Deze belasting zou vanzelf ver minderen en ophouden, naarmate de maatregelen succes hebben. TWEE GEVANGENEN ONTVLUCHT. Drie gevangenen, die in dezelfde cel van de ge vangenis te Kaufbeuren opgesloten zaten, hebben gisteravond hun bewaker overvallen en bewusteloos geslagen, waarop ze over den muur geklauterd en gevlucht zijn. Een andere bewaker loste eenige scho ten, die hun doel misten. Later is een der drie ont vluchten weer aangehouden. De beide anderen zijn nog voortvluchtig. EEN GEHEELE FAMILIE VERMOORD. Volgens een bericht uit Bahia Blanca is te Medanos de pachter Antenor Galindez met zijn vrouw, zoon, dochter en twee dienstboden vermoord. Men ver moedt, dat de knechts, die gevlucht zijn, den moord gepleegd hebben. Zij hadden de lijken op de hoeve zelf begraven. HET VROUWENKIESRECHT IN ENGELAND. Volgens een draadloos bericht uit Londen, is het kabinet gisteren bij zijn beraadslaging over uitbrei ding van het vrouwenkiesrecht nog niet tot een be slissing gekomen. Vóór komende week zal er geen mededeeling over gedaan worden. De arbeiderspartij heeft zich verklaard tégen deel neming aan een conferentie uit de drie partifen over de kwestie. De Times zegt, dat het mogelijk, is dat de zaak nog aan een commissie uit het Lagerhuis vordt ^voorgelegd, indien de regeering niet dadelijk be sluit aan alle vrouwen van 21 jaar het kiesrecht te geven. BERUCHT INBREKER GEPAKT. De Berlijnsche politie heeft eergister den beruchten geveltoerist Herman Loebenberg, die zijn halve leven in de gevangenis heeft gezeten, te pakken gekregen. Zij verdracht hem al lang van de inbraak met Kerst mis gepleegd in de bontzaak van do firma Silber- stein in de Motz-straat, waar voor duizenden aan bont is gestolen. Toen de politie een inval in het pension waar L. zijn intrek had genomen deed, bleek die ver denking juist, want in zijn kamers vond met een groot deel van het gestolene opgeslagen. Het leek wel een bontmagazijn. Ook werden tal van kostbare tapijten, die vrij zeker van andere inbraken afkom- stigk zijn, gevonden. Een volledig stel van het mo dernste inbrekerstuig is Voorts in beslag genomen. L. heeft de inbraak in de Motz-straat al bekend; hij verklaart langs den gevel, tweö verdiepingen hoog te zijn binnengekomen. HET HERSTEL DER STEENKOLENMIJNEN IN NOORD-FRANKRIJK. Be Framsohe BteeniloJfiWpawidiuoiiet die in 1513 40 jnjüUioon tooi bedroeg], ia in 1925 tob 48 millioeo torn gestegen, terwijl in 1920 ongeveer, 51 millioea bon gedolven -wiend. Bib beteekenlt dus, dab men vergeleken bij den toestand van vóór den oorlog een toeneming van 25 pet. kan constatearen. Beze droge cijfers leven voor dengetne, die zaoh de moeite getroost even na te denken over de gebeurtenis sen der laatste dertien jaremj. Heb verwoeste ge*- bied in Noord Frankrijk is zoo dikwijls heb oudere werp van ballootze artaialon fln lange commentaren! geweest, dat men laarzolt nog eens hierop terug te komen. De verwoestingen waren zoo stelselmatig aangebracht dat deze zeer wedvarende -mijnen, die den rijkdom der departementen van het Noorden en van het Niauw van Galais en tevens van! heel Frankrijk uitmaakten, totaal vernietigd werden. Steden en dorpen waren na 'dien oorlog niets meer dan een hoop puin, alleen stapel® oud roest kant- don in deze woestenij nog de plek! aanwijzen, waar vroeger de fundamenten der huizen hadden gele gen. Doch do ernstigste schade was aangebracht aan de onderaardscha weadcen, die totaal omder- goloopen liopelooe vernield waren. Heb herstal ledflchte een ontzaggelijken arbeid. Alleen de opruiming der puinhoopeu van Lens kootten al meer dan 40 millioen. Men moest meer dan 2,500,000 kubieke Meter beton en puin wegs talen, en GO,000 ton onbruikbaar metaal demon- toeren. Te Cburriorcs had de Vijand dö mijnschacht-ba echioeding 30 Meetr diep laten springen. Be sohacht- w an d en waren door de hevige ontploffing ineen gestort, de opdelvingsbalken, do gebouwen, de mar ohines, alles was in den gapenden trechter gestort, het ijzerwerk Was vastgeklemd tussohen de mijn- wanden, zoadat de schacht tot op een onbekende diepte vol zat met allerlei puin; 4000 ton cement was noodig (olm idit (allee tot een hechte massa te maken. Om de ondergolocpen mijnen droog te leggen moest men 100 millioen kubieke meter water uit pompen, dit is 'evenveel water als er bij Jpgen] stand van die Siea'ne gedurende drio welcen> door Parijs stroomt. Mén moest nieuw m)ateria;al in ge*- bruik nemen, waaronder enorme aleobrische pomr ;>en, reusachtige hoeveelheden cement werden ga- jruikt om de lekken te stoppen en de wanden van den mijnput te versterken. Naast dit onderaardsoho herstel moest men de handen slaan aan den opbouw borvemi den grond. Eén voorbeeld slechte: alleen voor de mijn te Eens werd 300 millioen besteed voor den bouw van arbeiderswoningen. Natuurlijk zouden de plaatselij ke werkkrachten 'niet voldoende ziin geweest om alleen zoa'n reusachtig werk te ondernemen: 75000 buitenlandsche arbeiders, hoofdzakelijk Italianen en Palen werden te hulp geroepen. Deze menschen -en hun kinderen moesten gehuisvest worden. Voor de laatste moesten scholen gebouwd worden. Dit verwoeste gebied produceerde vóór 1914 on geveer hetf wee derde deel 'der Fransohe steen kolen, ml. 27.3 millioen ton van de 40 millioen. Na een hardneMögen arbeid van acht jaar Ö>er- treffc de steenkolenproduotie, ondanks "de ontzet tende oorlogsrampen, de opbrengst van vóór den oorlog: de productie uit het Noorden, die in 1913 28 .millioen tan bedroeg, is heden fat 33 millioen gestegen, volgens de berekening van ,1926. Dozo resultaten zifn bereikt dank 20 dö »öer hardnekkige kVaohtdnSpmrdng vam Frankrijk. Tvm men in 1918 de ontzettende verwoestingen aanschouwde, Kad men noodt fcunneml denken, dat toodelondem emingem die beantwoorden1 aan de technische eisohen, in 1936 weder in volle zouden J0n, N.RCrt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1927 | | pagina 1