Schager Courant
Duitschfands grootste Landbouw
tentoonstelling.
Tweede Blad.
Hoe Chaplin zijn films
in elkaar zet.
Raad Barsingerhorn.
Binnenlandsch Nieuws.
Woensdag 1 Juni 1927.
70ste Jaargang. No. 8058.
Het is onder dezen titel, dat een correspondent van
het Handelsblad het oen en ander meedeelt© over oen
landbouwtentoonstelling die te Dortmund gehouden
wordt
Het bezoek aan die tentoonstelling is zeer groot,
gedurende de eerste 'drie dagen ongeveer 125.000
menschen.
Bijzonder groot was de belangstelling voor de ge-
electrificeerde" boerderij, waar alles door de kracht
van de electriciteit gedreven wordt. Deze boerderij
werd door de „Vereinigte Blectrizitatswerke West-
falen" ingericht en gaf veel merkwaardigs te zien.
Verlichting en verwarming door middel van den
electrischen stroom zegt natuurlijk niets meer in de
zen tiju, evenmin als het electrisch koken, braden,
strijken, wasschen, stofzuigen, enz. Minder alle
daagse!] is nog het, naaien en borduren met een ma
chine, die door een electromotor wordt aangedreven
en waartegen een lamp is aangebracht, zoodat de
naaister of borduurster zonder zelf last van het
licht te hebben goed haar werk kan zien en geen
oogen behoeft te bederven.
In de schuur worden alle werktuigen, zooals de
sorteer-, haksel-, scheermachines, transportwerktui
gen, enz., electrisch aangedreven, evenals de zuivel-
werktuigen. Dat. de koeien er door machines, in
werking gebracht door de electriciteit, worden ge
molken, spreekt van zelf en dat de electrische piano
en de radio niet ontbreekt, behoeft wel niet te wor
den gezegd.
Uitgebreid is ook de afdeeling zuivelproducten,
welke niet minder dan twee groote gebouwen in be
slag neemt. In het bijzonder trok het onze aandacht
dat de Duitschers vrijwel alle bekende buitenlandsche
kaassoorten bereiden, zooals Edammer, Gouda, Em-
menthaler en zachte soorten, zooals Camembert,
Brie en Limburger. Er waren niet -minder dan 1120
monsters boter ingezonden en 824 monsters kaas!
Zeer druk bezocht werd .ook het gebouw, waar de
visschen zijn ondergebracht. In 80 aquaria kan men
één-, twee- cn meerjarige karpers, zeelten, snoeken,
baarzen, vorens, forellen en palingen bewonderen,
terwijl het biologisch instituut voor de visscherij
voor een belangwekkende en leerzame inzending
heeft gezorgd. In een andere afdeeling kan men den
invloed zien welken een goede bemesting van de
vischvijvers op den groei der dieren oefent.
De inzendingen van wetenschappelijken aard,
meest afkomstig van officieele lichamen, boerenbon
den, fok- en controlevereenigingen, scholen en land-
bouwkamers, zijn met die van landbouwproducten in
een tweetal loodsen ondergebracht. Over de grootte
van deze gebouwen moet men vooral niet gering den
ken! Wij stelden vast dat een der ruimten niet min
der dan 160 M. lang was en 25 M. breed.
Hot trof ons dat vanwege de landbouworganisaties
bijzonder veel werk wordt gemaakt van de propa
ganda voor de boekhouding.
Voorts bleek ons, dat de botercontrole in Duitsch-
land nog in haar kinderschoenen staat; eerst sedert
een 2y2 jaar wordt zij uitgeoefend door den Slees-
wijk-Holsteinschen Boerenbond, welke organisatie
het voorbeeld gegeven heeft, dat thans door meer
vereenigingen wordt nagevolgd.
Groenten, (sla, spinazie, prei, boonen, erwten, kool,
uien), fruit (bessen, aardbeien, appelen en tomaten)
en aardappelen worden vanwege 't ..Reichs verband
des Deutsehen Gartenbaues", eveneens van een con-
trolemerk voorzien, wanneer zij aan bepaalde eischen
met betrekking tot sorteering en verpalüdng vol
doen. Hoewel deze organisatie bedoeld werkeerst se
dert een jaar uitvoert, zijn de resultaten gunstig;
de kweekers maken er voortdurend meer gebruik
van. Naar men ons mededeelde laat de houding van
den handel echter nog wel te wenschen, hoewei van
tegenwerking toch niet kan worden gesproken. In
tegenstelling met oqs Uitvoer Controle Bureau is ge
noemd „Verband" in dit opzicht alleen werkzaam
met het oog op de binnenlandschc markt. Voor de
controle op aardappelen draagt sedert 1922 ook nog
een andere vereeniging zorg.
In dezelfde afdeeling zijn ook de fabrikanten van
bestrijdingsmiddelen tegen ziekten vertegenwoor
digd, cle fabrikanten van veevoeder, wijnen, vleesch-
waren enz., alsmede de houders van bijen, de kwee
kers van zijderupsen en alles wat met die takken
van bedrijf verband houdt.
Wij zijn ook nog weer-eens een keer het geweldig
uitgestrekte „ina.chine"-park met zijn eenige duizend
tallen landbouwwerktuigen doorgegaan en hebben
daarbij enkele nieuwigheden ontdekt.
Zoo viel ons oog op een aardappelpootmachine (pa
tent „Eclelhoff") van bijzonder eenvoudige construc
tie.
Dit werktuig bestaat uit een cylindervormige
trommel welke de aardappelen bevat. Aan het grond-
vak is deze trommel voorzien van openingen, welke
door veerende kleppen zijn afgesloten. Bij het rond
wentelen van de trommel worden deze kleppen op
een bepaalde plaats opgelicht, waardoor de aardap
pel gelegenheid heeft in de, eveneens door dit werk
tuig gemaakte voor te vallen.
Met dit werktuig, dat slechts f270 kost, zou op
zandgrond in V/2 uur tijds 1 H.A. met aardappelen
zijn te bepoten!
Practisch leek ons ook de zaaimachine (de Helios),
waannede zoowel ..gedrild" (d i. or> kleine afstanden
in de ril dus ..continu" zaaien) als .gedibbeld" kan
worden Jd.i. het zaaien in de rij op bepaalde afstan
den. welke met deze machine tot zelfs 1.14 M. ge
steld konden worden). Met dit werktuig, hetwelk in
ons land speciaal voor bieten, boonen. erwten lupi
nen, lucerne e. d. in aanmerking zou komen, 'is een
belangrijke besparing op zaaizaad te verkriigen. In
Ye™and hiermede komt ons de prijs van nog geen
1 <_iu niet te hoog voor. Een andere nieuwigheid is
de „Ducker Stvokschneidermaschinè". met hlaasin-
richtine voor hooi en stroo, Tn tegenstelling met an
dere dergelijke werktuigen, waarbij de messen -DO
toeren per minuut maken, draait bij de .Drücker"-
machine de as met cirkelvormige messen slechts 80
malen per minuut rond. waardoor de aanzienlijke
besparing op de drijfkracht kan worden verkregen.
Niettemin bedraagt de capaciteit 1500—2000 K.G.
stroo per uur. waarvoor respect. 4 em 6 P.K. be-
noodigd zijn. voornamelijk dan nog voor de ventila
tor.
Het zou veel te ver voeren de ongeveer 200 nieuwe
vindingen op het gebied der landbouwwerktuigen op
te noemen en te beschrijven. Wij1 zagen bijv. nog een
machine om bietenbladeren te v asschen. aardappel-
poot-. sorteer- en maaimachinf kusntmeststrooiem
enz. waarvan de nieuwst© vanwege de D. L. G. nog
„geprüft" moesten- worden. De bovengenoemde wa
ren alle In Dtrftschland en andere staten geoctrooi
eerd.
Een uitzondering maken wij ten aanzien van een
hogst eenvoudig apparaat, waarmede eieren ne
gen maanden en langer zijn goed te houden zonder
ze op eenigerlei wijze te conserveeren.
Bederf treedt n.1. op. wanneer de dooier gelegon-
heid heeft bij do schaal te komen, hotgeen plaats
vindt warneer het. ei eenigen tijd op dcnzelfden
kant blijft liggen. In de „lmo-Eierfrischhalter" wor
den de eieren horizontaal in klemmen gelegd en het
apparaat, slechts één maal per dag 90 gr. gedraaid.
Eenvoudiger kan hot al haast niet. Het toestal wordt
geleverd met. een capaciteit van 60 tot 5000 eieren,
tegen (jon prijs von respect, f 6 en f 225.
Er ttjfa ook tal van runderen. paarden, varkens,
sohnpem. gieiten *.tnz. timbxxngxsstioUL
Wat liet rundwo betreft, trotf on» bij do «wart-
botnten (van HiolliQüidscih-'Er'jdseh. ras) don bijtoon
dor kraohtigon bo<uwt in heb bijtoondar de rechte,
sterke ruggen, de diepe borst en' hob krachtige,
gvxid gevulde kruis. Do dieren verfcaonim das lang
niet zulk een uitgesproken melktype als bij1 ons
bob gieval is ien inderdaad! ia de getniddeldo mel.k-
gift ook aanzienlijk lager.
Behalve de Liagdandscho rassen, welke uit den
aard der mak in Dortmund heb talrijkst vertegen
woordigd konden zJijn, zijn ook een 60 stuks van
het middel-Duitsohie rcode veaslag aanwezig'.
Onder de treltpa arden (voornamelijk gieiokb in
Westfalen, Tlamover en Saksen) Zagen wij. ver
schillende zeer goede exemplaren, maar in dit op
zicht behoeven wij voor do .Duitschers niet onder
te doen. Anders staat heb ten aanzien van de
warmblceddieren. Welke vooral in Westfalen, Han-
nover, Oost-Friesland, Oldenburg, Holsbein en Oost
Pruisen gefokt worden. Het komt ons n.1. vc<xr
dat de warmbloedioldcerij1 op een iets hooger peil
staat bü onze oostelijke boren'' dan bij ons. Boven
dien fokt men in Duitsohland ook het volbloed
'paard, Zooals de Traneker in Oost-Pruisen. Dit
thans zoo affeelegien, geïsoleerde deel van het rijk
had eveneens voor een goede inzending" gezorgd.
Bij de varkens is liet veredelde Duitsohe land-
varlöen in de meerderheid. Onder de sohapen komt
na,ast heb vleesoh- eau het .heddesoha.ap ook heb vol
schaap voor, 'dat in Nederland niet wordt aan
getroffen. Van de geiten Zij'n de witharige rassen
het talrijkst op de tentojnstelling'.
Over het algemeen zagen wij zeer goede dieren,
ma,ar men m? et natauriijk niet vergelen dat op
een tentoonstelling als deze, alleen de allerbeste
exemplaren werden ingoz nden.
Tenslotte maken wij nog melding van de jacht»
tenbeonstelling, waar jagers en allen_ die mefc den
sympathiseeren, zich kunnen verlustigen aan een
p iar duizend schedels met geweien en enkele op
gezette v gels, vossen e.d.
Deze heole tentoonstelling is eeln groohsche domon-'
stratie van wat. de Duitsohe Landb uw presteert
en wat een groote beteokenis is de landbouw voor
de nijverheid. Tal van bedrijven jflijn er bij be
trokken. Do Doiitsche landbouw koopt naar schat-
tuig- jaarlijflvs Vvor 350 millioen mark aan machines.
Maanden achtereen had de idee voor -de „Gold-
rush" in Chaplin gegist, aldus vertelt Jim Tully,
een landlooper, die een van de jeugdvrienden van
den grooten filmkomiek is geweest. lederen dag werd
hij bezig gehouden door een inval, dien hij daarna
weer met groote stelligheid verwierp. Ik zal nooit ver
geten, hoe hij in de kamer op en neerliep, de handen
óp den rug, den mooien kop gebogen, koortsachtig
van het nadenken. Men zal wel zeggen, dat Char-
lies film'scenaiïes nooit compleet op 't papier staan,
alvorens het laatste tooneel is opgenomen. Ook dan
is hij nog altijd in staat, sommige deelen van de ge
schiedenis weer te laten schieten.
Evenveel geduld legt hij aan den dag bij het uit
kiezen van de tooneelspelers, die in zijn film moeten
spelen. Eerst werkte Chaplin in het atelier meer dan
een jaar aan de „Goldrush" en vervaardigde alle in
terieur-opnemingen; daarna besloot hij zijn troep
„in het veld" te brengen, en de openlucht- en sneeuw-
tooneelen te laten opnemen. Het eerste tooneel zou
worden opgenomen in de met sneeuw bedekte bergen
van Noord-Califomië.
Chaplin reisde eerst met Charles Reisner, zijn rech
terhand, Noordwaarts en stelde vast, dat daar zoo
veel sneeuw lag als hij noodig had. Toen keerde hij
naar Hollywood terug en slenterde daar rond, tot
de mededeeling kwam, dat de sneeuwval vrijwel was
verdwenen, want het was al laat in den winter. On
middellijk besloot hij te vertrekken.
Zoo bestegen wij op een avond den trein naar de
Californische hoofdstad, Sacramento, en stapten daar
over in een -trein, die naar Summit ging, een berg-
stadje niet ver van de landsgrens tusschen Californië
en Nevada. Wat wij wilden fotografe eren, waren
honderden menschen, die een hier niet bestaanden
chilcootpas moesten passeeren. Zoo hoopten wij een
nauwkeurige projectie te krijgen van den beroemden
goudgraversstoet naar Alaska in het jaar 1898. Met
dit doel waren in Sacramento vijfhonderd „Roboes"
aangeworven. Ieder dezer vagebonden zou vijf dollar
per dag, benevens volledige verzorging krijgen. Een
extra-trein bracht deze vagebondencollectie naar Sa
cramento. Edward Sutherland, de hulpregisseur was
reeds naar Summit vooruitgereisd.
Summit bestaat uit een gemeende goederen- „Store"
en een hotel van dennenhout, vlak bij een bergrand.
Vermoeid van de reis gingen wij naar het hotel. Om
zeven uur des morgens kwam het leger ..Hoboes" aan.
Toen deze vijfhonderd verloopen sujetten den trein
hadden verlaten, liepen zij gezamenlijk naar het ho
tel en schreeuwden: „Hoera voor Charlie!"
Sutherland commandeerde dit leger van schooiers.
Het hoofdkwartier was drie mijlen verder in een
witte hut, die door beboschte bergen was omringd.
De weg was daar vol sneeuw.
Wij verlieten het hotel samen met Chaplin: hij
droeg zijn harmonica-broek, den Derbyhoed en hield
het stokje in de hand. Weer jubelden de vagebon
den hem toe, die allen in het gelid stonden. Ik snelde
met Chaplin naar de wachtende sleden. De paar
den draafden over het koude land.
De energie van den grooten filmartist was onver
moeibaar. Hij liep rond en gaf bevelen door eeji
groote megafoon. Charlie wenschte, dat de eerste too-
neelen van deze film de „grappigste waren, die ooit
vertoond zijn". Wagens, sleden, karretjes, vol met
allerlei requisieten, kwamen in een eindelooze rij
van Summit. Binnen twee uren begon de eerste maal
de marsch door den Chilcootpas. De eene man na
den anderen strompelde door een ongeveer twee mij
len langen pas tusschen twee bergen. Zeer ver in
de hoogte beklommen mannen den bergwand. Diep
beneden klommen kerels omhoog, begeerig naar het
goud, dat hen aan den overkant wachtte.
De werkuren verliepen snel en aangenaam. Char-
lie's energie scheen onuitputtelijk. De ontzettende
reflex van het zonlicht, dat voor de sneeuw werd
teruggekaatst,. verblindde ons nu en dan. Zij maakte
onze huid rood. blaren kwamen op. des nachts brand
den onze oogen. Telkens en telkens weer wandelden
le honderden mannen langs de opneemtoesitellen.
zwijgend als spoken en zwaar beladen als vracht
ezeis. Dekens en goudgraversgereedschap waren op
hun ruggen vastgesnoerd en in deze looneelen was
Charlie maar een van deze mannen.
Hij voerde zoo lang de regie, tot het tijd werd. zich
bij den stoet aan te sluiten, Toen overhandigde hij
Sutherland. den hulpregisseur den megafoon, zette
het wattige gezwel, dat zijn hoed voorstelde, recht en
nam zijn plaats in de gelederen in.
Terwijl bij echter met dft leger van ragebonden
marcheerde, nam. langzaam en op wonderbaarlijke
wijze zijn gezicht een voortdurend droefgeestlger
uitdrukking aan. en toen hij WJ de filmcamera waa
gekomen, zag men een zeer terneergeslagen landloo
per op een oogenblik van vereenzaming, uitgeput en
verteerd door leed die zich naar een hoogst onzoker
doel vóórsleepte. Het gelukte hem op zijn hoogat be
weeglijk gelaat het lilden van al zijn makkers vol
maakt uit te drukken.
Hij keek bedroefd naar ziln lotgenooten. die voor
waarts gingen mot gebogen hoofden en kromme
ruggen om zoo beter 'hun last te dragen. Zij gingen
en .gingen, voorover gebogen gelijk mannen die een
stellen berg beklimmen. Deze vijfhonderd Hoboes,
rebellen vol haat tegen do bestaande maatschappe
lijk© orde. waren nu voegzaam als lammeren.
D© toestoilon draaiden in gelijkmatig, monotoon
rhytme, Stommen bruldon don menschen toe: „Niet.
in het objectief kijken! Verder gaanl Wanneer jelui
moet kijken, dan naar den nauwen pas! Niet op
Charlie letten, hij is maar één van jeluil Hem niet
aangapen!"
D'o b.ulpregisseur Sutherland maakte ziedt voor
allen verstaanbaar: .Vooruit, mannen nu zijn Jelui
nog vermoeider bot is na oen langen tocht, weet
je maar jelui moet verder; voor het donker wordt,
moeten jelui den pas over zijn. jelui voeten worden
loodzwaar maar je houdt vol; voortdurend langza
mer. vermoeider,, zoo merkt mien het op de film niet
goed!"
Ten minste twintig maal marcheerden de mannen
langs de camera. Charlie ging nu. eens met hen
mee dan weer keek hij toe. De mannen rustten uit.
Een uur later begon men van voren af aar.
Gelijk alle groote knustenaars doet Chaplin. ook
wanneer de inspanning lang duurt, 'nooit, iets slecht.
Telkens weer slopen gedurende deze moeilijke dagen
in Summit kleine fragmenten van het leven binnen,,
kleine trillingen als het ware van het menschelijk
hart
Bedekt met blaren en vermoeid keerden wij des
avonds altijd naar bet hotel terug en trachtten aldaar
ons te amuseeren. Wanneer vijftig menschen in een
ouderwetsch hotel zitten en nergens anders heen
kunnen gaan of het moest zijn in de nachtelijke
sneeuwjacht, dan heeft men al zijn beschaving noo
dig om tweedracht te vermijden. Maar aller zenu
wen waren sterk gespannen. Bovendien was ont
spanning onmogelijk. Door het rumoer kon men
eerst laat in den nacht gaan slapen. Maar op den
dur was het niet altiid onverdraaglijk, want waar
Charlie is. is vrooliikheid.
Na de eerste dagtaak werden de vijfhonderd land-
loopers naar Sacramento teruggezonden waar een
arbeid'Sbemidde i ingsbureau hun uitbetaalde. 'Zij
hadden een gelukkigen dag heleefcl. Immers zij wa
ren. samen met Charlie Chaplin in één film opge
treden-"
Vergadering op Dinsdag 31 Mei 1927, des middags
3 uur.
Voorzitter de heer K. Breebaart Dz., burgemeester,
secretaris de heer P. Bronder.
Aanwezig alle leden.
Na opening volgt de goedkeuring der notulen.
Ingekomen zijn:
Brief van den heer J. Jimmink, met aanneming
benoeming lid der schattingscommissie rijksinkom
stenbelasting.
Van den heer J. de Groot, hoofd der school te
Barsingorhorn* was het bericht ingekomen dat hij
gaarne gebruik maakte van het aanbod om aan zijn
school een assistente te verbinden, die tevens hand
werkles te Haringhuizen moest geven. Daarvoor
was aangewezen mej. Schlamilch, tegen een sa
laris van f 1000.
Ged. Staten hadden goedgekeurd de begrooting
voor de keuring van Waren te Alkmaar, en bedroeg
het te betalen gedeelte voor Barsingerhorn f315.64.
Was ingekomen het proces-verbaal van het Cen
traal Stembureau, met als mededeeling, dat tot
raadsleden waren gekozen de heeren: Blaauboer,
Engel, Burger, Kistemaker. Kater. Kooiman en Smit.
Al deze stukken worden voor kennisgeving aan
genomen-
Eervol ontslag.
De heer Dr. Beeker had tegen 1 Juli a.s. eervol
ontslag gevraagd. B. en W. stellen voor, hem dat
op de meest eervolle wijze te verleenen.
Allen voor.
Voorzitter zegt, dat de eer Beeker Aug. a.s. 35 jaar
gemeentegeneesheer is geweest en zijn werk steeds
heeft gedaan tot aller tevredenheid. Spr. hoopt Jat
het hem en zijn vrouw in zijn nieuwo woonplaats
Heemstede wèl moge gaan en dat hem nog een
prettige ouden dag mag zijn beschoren. Teekenen
van instemming.
Ee* mienwa instrnetie.
Voorzitter zegt dat de instructie voor den tegen-
woordigen dokter ongeveer 35 jaar geleden is vastge
steld, dateert van 1892. Er is geconfereerd met Dr.
Doyer, inspecteur der volksgezondheid, opgevraagd
instructies uit andere gemeenten, om zoodoende te
komen tot een goede instructie. B. en W. hadden
oorspronkelijk de bedoeling om de personen die ge
neeskundige hulp van gemeentewege genoten, vrije
dokterskeuze te geven en hen op te nemen in een
of ander ziekenfonds. Dat plan hebben B. en W. moe
ten loslaten, omdat de kosten daarvan ongeveer f600
hooger werden dan tot dusver. Thans stellen zij voor
op den ouden voet voort te gaan. De Gezondheids
commissie keurde de nieuwe instructie ook goed.
De verschillende artikelen worden gelezen en daar
uit hoören wij, dat het salaris is f 1000 plus vrije wo
ning. Verdeeld voor armenpraktijk f600 met vrije wo
ning; f 100 voor vaccinatie, f 100 als adviseerend en
controleerend arts en f 100 voor andere werkzaamhe
den. Als het aantal te behandelen patiënten meer
bedraagt dan 125, wordt ontvangen f 10 per persoon
daarboven voor elke verlossing boven de 15 plaatse
lijk tarief. Bij: epidemiën kan de burgem. behandeling
met passend serum gebieden. vt Schooltoezicht moet
minstens tweemaal per jaar plaats hebben. Wordt na
opmerking der heeren Kistemaker, Burger en Schenk
ingelascht. en zooveel meer als door B. en W. ge-
wenscht.
Tevens zal er zijn een consultatie voor zwangere
vrouwen minstens gedurende 1 uur per week.
De heer Kistermaker vraagt, hoe of B. en W. ge
komen zijn aan hun salariscijfers en hoeveel pa
tiënten of er nog vanwege de gemeente behandeld
worden, daar er toch velen in een fonds zijn.
Voorzitter zegt, dat dit er nog 112 zijn. Er zijn
menschen die daar eigenlijk niet. onder hooren,
maar die den dokter maar niet betalen.
De heer Engel licht nog toe, dat het salaris zoo
is bepaald, dat het overeenkomt met de tarieven
van het ziekenfonds. Om alle arme-patienten daarin
op te nemen ging niet, omdat voor eenigen, die te
oud zijn. de kosten heel hoog zouden worden.
De heer Schenk juicht het in dit verband toe, dat
er jaarlijks een verslag komt, een overzicht als men
dan steeds krijgt en daarbij een goed inzicht hoe
groot het salaris moet zijn.
Voorzitter deelt nog mee, dat de f 100 voor school
arts komen te vervallen, zoodra er van provinciewege
algemeen toezicht mocht worden ingesteld en er dan
districts-artsen worden aangesteld.
De instructie wordt ongewijzigd vastgesteld.
Er zal een oproeping voor een nieuwen gemeen
tegeneesheer worden geplaatst., die 1 Juli a.s. in
functie kan treden. De benoeming zal Donderdag
16 Juni, 's avonds 7 uur, plaats hebben.
Ben geldleen-ing. groot f 1000 êc 5 hoogstens, af te
lossen in 5 jaar, wordt goedgekeurd. Deze is noodig
voor pensioeninkoop van J. Spaans Dz., groot
f 1291.68, de rest uit de gewone middelen te betalen.
Een suppletoir© begrooting wordt goedgekeurd.
In de begrooting van 1926 worden enkele wijzi
gingen aangebracht.
Aan den heer P. Schuitemaker wordt op de meest
eervolle wijze ontslag verleend op zijn verzoek afs
lid van de commissie tot wering van schoolverzuim.
Voorzitter wijdt eenige hartelijke woerden aan
den ouden heer Schuitemaker, die op zijn 80-jarigen
leeftijd naar Texel, naar zijn kinderen is gegaan
en wonscht hem daar een genotvollen ouden dag.
De hoer J. L. A. Westenberg wordt e.ls zijn opvol
ger benoemd. Medo op de aanbevoling stond do
hoer J. Blaauboer.
Do pensioengrondslag voor den hoor H. Dubbelman
wordt nader bepaald óp f 1700, dit was noodig door
het ophouden van zijn betrekking van administrateur
van het gemeentelijk electrisch' bedrijf.
De te lage Leekerbrug.
Bij de rondvraag klaagt do heer Burger over de
Leekerbrug, schetst hoe allerdroevigst daar de toe
stand is, omdat de brug zoo laag is. Spr. wil zich>
hoewel dit vorig maal geen resultaat heeft gegeven,
zich nogmaals wenden tot de gemeente Winkel om
verbetering te krijgen.
Voorzitter wil dat graa'g doen, het is de vorige
maal niet gelukt, maar nu is er een ander bestuur in
Winkel, wellicht denkt men er thans anders over.
Spr. dringt er op aan, dat belanghebbenden van hun
belangstelling blijk geven in een adres aan den Raad.
De heer Burger klaagt hierna over een particuliere
brug van den heer Jongejans. Spr. vraagt naar de
aansluiting bij de waterleiding, wat voorzitter doet
zeggen: ze krijgen bij de sluis water en over de an
dere perceelen zullen B. en W. praten.
Hierna sluiting.
DE LEUNING BRAK.
Te Nijmegen is gisteravond aan den Berg- en Dal-
schen weg bij het ophijschen van een kast naar de
bovenverdieping van een woning de leuning van het
balkon gebroken, en dientengevolge de 55-jarige
werkman G. H. Jansen van het balkon gevallen. Hij
is ernstig inwendig gekneusd naar het ziekenhuis
vervoerd.
HET ZEVENDE LEERJAAR.
Verschenen is het vóorloopig verslag over het
wetsvoorstel-Albarda c. s. tot invoering van de leer
verplichting voor het zevende leerjaar. Daaraan is
ontleend: Zeer vele leden achtten de indiening van
dit initiatief-voorstel niet voldoende gemotiveerd. Zij
betoogden, dat dit voorstel óf te vroeg óf te laat is
ingediend. De indiening van dit initiatief-voorstel
eenige dagen, nadat de regeeringsontwerpen in de
af deelingen der Kamer Waren onderzocht, moet in
ieder geval ontijdig worden geacht. Het kan thans
overbodig worden geacht den inhoud van dit voor
stel in bijzonderheden te bespreken, omdat hetgeen
te dien aanzien zou kunnen worden opgemerkt,
reeds bij de behandeling van de regeeringsvoorstel
len is te berde gebracht.
Dit bezwaar klemt te meer. nu door sommige le
den is aangekondigd, om te trachten door amendee
ring van de regeerings-ontwerpen de dadelijke weder
invoering van de tweejarige leerplicht]ng te verkrij
gen. De spoedig te verwachten openbare behandeling
van bedoelde wetsontwerpen zal over 't lot van zoo-
danig amendement en daarmede tegelijk over dat van
dit initiatief-voorstel beslissen. Indien toch de regee
ring een zoodanig amendement onaannemelijk mocht
verklaren, slaat daarmede tegelijk vast. dat het on
derhavige voorstel, gestold dat het in heide Kamers
een meerderheid mocht verwerven, de Koninklijke
bekrachtiging niet zal erlangen. Mocht daarentegen
de regeering het in te dienen amendement niet. on
aannemelijk verklaren, dan is door de aanneming
daarvan op heter en spoediger wijze te hereiken wat
de voorstellers van dit wetsontwerp wenschen. dan
met hun eigen voorstel.
Het indienen van initiatief-voorstellen behoort tot
gevallen .van noodzaak beperkt te blijven; waar deze
noodzaak hier niet bestond, verdient dit voorstel af
keuring.
Verscheidene leden hadden ook tegen den inhoud
ernstig bezwaar. Zij betwistten, dat de reden tot op
schorting van de invoering van den zevenjarigen
leerplicht reeds vervallen zou zijn. Het ovenwicht
der staatsfinanciën behoort op een veel lager peil
van uitgaven bereikt te worden. Men lat.o in deze de
leiding aan de regeering. die in de eerste plaats ver
antwoordelijk is. Voor deze leden wa9 het bovendien
de vraag, of er aan een zoodanige regeling voor het
geheele volk behoefte bestaat. In menige streek is
die behoefte gering. In dit verband werd opgemerkt,
dat het lager landbouwonderwijs bij aanneming van
dit \vetsvoorstel in het gedrang zal komen. Voor dit
onderwijs is een voorafgaande schooltijd van 6 jaar
voldoende.
Sommige leden merkten op, indien er voor het
1 ondei"wijs iets gedaan doet worden, er wel urgenter
dingen zijn. o.a. de moeilijkheden van het groote
aantal leerlingen .per leerkracht.
Gevraagd werd. hoe hoog de voorstellers de kosten
ramen van de invoering van den zevenjarigen leer
plicht.
Verscheidene andere leden verdedigden het wets
voorstel. 'De indiening daarvan is een gevolg van den
ongezonden politieken toestand. Verwacht had mo
gen worden uitvoering der motie-Suring. Toen de re
geering niet de invoering van den zevenjarigen
leerplicht voorstelde, maar zich bepaalde tot het
voorstellen van de algemeene invoering van het ze
vende leerjaar had het. volgens deze leden op den
weg der voorstellers van de motie-Suring gelegen,
hunnerzijds de invoering van de zevenjarige leerver
plichting voor te stellen. Toen dit werd nagelaten,
is de indiening van dit voorstel gevolgd.
Volgens deze leden staat het allerminst vast. dat
door amendeering van de regeeringsvoorstellen
de zevenjarige leerverplichting kan bereikt
worden. eMt eventueole afwijzing van
het amendement door de regeering is immers
over het lot van dat voorstel nog niet beslist. Ook
bestaat er gevaar voor een onzuivere stemming over
het amendement en. bij aanneming daarvan, voor
intrekking van het wetsontwerp.
Wat den inhoud betreft, werd door de voorstanders
aangevoerd, dat een zevenjarige schooltijd voor de
ontwikkeling van het volkskind een minimum is. De
elementaire kennis in de eerste 6 leerjaren verworven
kan in het 7e pas bezinken. Ook werd opnieuw ge
wezen op het hiaat tusschen arbeids- en leerolicht-
wet. Het gevaar Js groot. dat. als het zevende leer
jaar facultatief wordt gesteld, er sporadisch gebruik
van zal worden ^omaakt.. De kosten zullen niet hoog
zijn. aangezien do ruimte er reeds zal moeten zijn
volgens h|t regeeringsvoorstel en een vrij groot
aantal wachtgelders kunnen worden aangesteld.
De meening. dat de vermindering van het aa.ntal
leerlingen per leerkracht urgenter zou zijn. dan de
invoering van de zevenjarige leerverplichting, konden
deze leden niet aannemen. Die verhooging van het
aantal leerlingen per leerkracht is verdedigd als oen
noodmaatregel. De vraag of daarop behoort te worden
teruggekomen, is thans niet aan de orde.
MALVERSATIES BIJ HET ROL. MAGAZIJN TE
WOERDEN.
Voor hefc Hoog1 Militair Gerechtshof heeft, gistor
terochtg'esfc'iaTi die wmajoor vaw de militaire admi-
nistrrire W. H. E., gewezen hoofd van heb centraal
m ga.zij'n te Woerden, wien t°m laste is gelegd ten
eerste. <lat htf. in 1923 een tefkfort in kas had vatn
f 10.000, waarin hij heeft voorden' dóór het laten
