Rommelkruid.
geld; de grondspeculanten, de houtleveranciers, de
machinefabrieken en de petroleummagnaten. En wat
de olieman verdient in harden, twaalf-urigen da
gelijkschon arbeid, wordt hem nog door de parasieten
ontnomen. Want die zwerven er bij honderden rond.
Daar is bijvoorbeeld al het „café voor do olieman
nen" en het „variété mot 1000 zitplaatsen" en de
danszaal „dag en nacht open". En een drukker heeft
er een courant opgericht, die zijn eigen reporter
heeft. In erbarmelijke hutten wordt onderdak ver
leend, ^otels en pensions", tegen anderhalf en twee
dollar per dag. Verder de kooplieden langs den weg,
die togen buitensporige prijzen hun waren te koop
aanbieden. De bioscopen zijn van twaalf uur 's mid
dags tot twaalf uur 's nachts uitverkocht
Op de heuvels rondom staan de boortorens en het
monotone gestamp en geblaas der pompen weer
klinkt luid o-^er de wijde vlakte. Des nachts ziet
men alleen het gloeien $er vuren onder de stoom
ketels, en hoog boven, aan den top van eiken boor
toren, de electrische lampen, angsaanjagend oplich
tend in het troostlooze donker en de lichtstralen
dringen spookachtig door in den dichten prairiën-
nevel. Steeds weer worden nieuwe boringen onder
nomen. Vrachtauto's hobbelen over de ongelijke veld
wegen, met zware ijzeren buizen beladen. En dan
bouwen de mannen de boortorens op, zeventig, tach
tig meter hoog, de meesten van hout, sommigen van
■staal. De zware ijzeren stoomketels worden op fun
damenten van gewapend beton opgesteld en hoog
boven in den toren wordt het boorwerktuig met
zware ketingen vastgemaakt. Het is eiken keer weer
een groot feest, wanneer de boor voor het eerst in de
'aarde wegzinkt, zich met geweldige kracht ingraaft
met de ijzeren tanden en diamanten, die de rotsen
moeten vergruizen. Het is zwaar werk. De mannen
staan jjiep in het slijk met hun hoogs kaplaarzen en
wanneer eenmaal de. bronnen geopend* zijn, dan
vloeit het olieachtige vocht rondom de heuvels en
de pctroleumreuk vermengt zich met de heete dam
pen uit de stoommachines. Menigmaal, wanneer
door bliksemslag of andere oorzaken, de oliegeesten'
worden ontstoken, ontstaat er een geweldige brand,
waarbij de hemelhoog oplaaiende vlammen een on
vergetelijk schouwspel opleveren.
Te zegt, dat iii en ie man
altiid precies hetzelfde willen
Hoe komt het dan, dat iullie a1
tijd ruzie hebben?
Dat komt zóó: we wille»
altijd ieder onzen eigen wiv
gaan.
Hoe lang nog zal dat „vloeibare goud" vloeien?
Op het oogenblik heeft de Amerikaansche petroleum
industrie onder overproductie te lijden. De markt
is slecht. De prijzen dalen. De tanks zijn boordevol.
En nog steeds worden nieuwe bronnen aangeboord,
en de optimisten, die met rijke olievoorraden op be
tere tijden wachten, schijnen niettemin gelijk te
hebben. Zooals de zaken thans staan, m'oet zoowel
met stijging der productie als met afname rekening
gehouden worden, trots de huidige terugslagen. De
voortschrijdende techniek der moderne beschaving
zal hooge eischeni gaah stellen aan de brandstof voor
motoren en machines, waarbij de aardolie naar alle
waarschijnlijkheid een toekomst tegemoet gaat,
waarvan tot op het oogenblik de afmetingen zich
nog niet laten indenken. Dat is de opvatting der pe-
trol^umkoningen van Oklahoma en zij wordt ge
steund door hun pioniersgeest en door hun geloof
in do toekomst. Ook in den aanliggenden buurstaat,
Texas, waar de petroleumindustrie niet minder sterk
bloeit, worden pessimisten niet geduld. In het heele
gebied van het centrale Zuiden heerscht sterke
geestdrift De stedenbouwers zijn onvermoeid aan
het werk, de spoorwegverbindingen breiden zich
steeds. meer uit, school- en universiteitsoprichtingen
gaan hand aan hand en de economische en indu
strieel© opbouw wordt dientengevolge systematisch
bevorderd. De droom der Spaansche veroveraars in
Amerika is' niet in vervulling gegaan. Het Eldorado
blijft verborgen. Maar het zwarte, vloeibare goud
vloeit uit schier onuitputtelijke bronnen en laat de
legende van koning Midas, die door een lichte aan
raking alles in goud deed veranderen, tot waartheid
worden door stoompompen en benzinemotoren.
EEN NIEUWE DUITSGHE AUTOMOBIELWEG.
Deze maand wordt de nieuwe autoweg in den Eif-
fel, de Niirburgring in den Kreis Adenau, geopend.
Deze weg, die voert om de hooggelegen ruïne van de
Nürburg, is vrijwel geheel aangelegd door werkloozen
en de kosten zijn grootendeels gedragen door de
openbare fondsen voor productieve werkverschaffing.
Op andere wijze was de Kreis Adenau, die slechts een
25.000-tal inwoners'telt, die in dit heuvelland geen
rijk bestaan hebben, niet in staat geweest tot de ver
wezenlijking van en dergelijk werk, dat de opkomst
van deze landstreek zal kunnen beteekenen.
De Nürburg-ring, wSarop als regel alleen motor
voertuigen zullen worden toegelaten, ligt op slechts
45 KM. van Bonn, 70 KM. van Keulen en 60 KM.
van Coblenz en is dus van uit deze groote plaatsen
gemakkelijk te bereiken. Bovendien is voor auto
mobilisten, die hun wagen en hun eigen rijkunst aan
den tand willen voelen en voor automobielfabrieken,
die nieuwe modellen willen beproeven, een afstand
van een honderd kilometer meer of minder van wei
nig beteekenis. Door' de ligging in het Rijnland is de
Nürburg-ring ook zeer gunstig gelegen voor intenia
tionale wedstrijden.
Het grootste circuit van dezen ring heeft een lengte
van 29 KM.; bovendien zijn er er een drietal kleinere
circuits, van respectievelijk 21,9 en 2 KM. De breedte
van den weg bedraagt over de geheele lengte 9 M.
Het grootste circuit heeft niet minder dan 172 boch
ten, waarvan drie met een straal van 30 iM., elf met
een straal van 35.45 M. en vijf-en-twintig met een
straal van 50 M. De overige kunnen dus allen „af
gesneden" en met een vrij groote snelheid doorgere
den worden, maar toch zal door het groote aantal
bochten nooit een zeer hooge maximumsnelheid be
reikt kunnen worden. De bochten liggen op enkele
punten van den weg zoo dicht bij elkaar, dat de
afstand tusschen de middens der bochten onderling
nauwelijks 45 M. bedraagt. Tusschen de kilometer-
palen 22-en 23 zijn niet minder dan 13 bochten, tus
schen kilometerpalen 2 en. 3 zijn 12 en tusschen de
palen 3 en 4 zijn 11 bochten.
Uit. dezen bouw van den weg blijkt dus wel, dat
deze niet bestemd is om snelheidsrecords te verbe
teren, maar toch vindt men hierop ruimschoots gele
genheid om de kracht der motoren te beproeven,
dank zij de sterke hellingen. Tusschen het laagste en
het hoogste punt van den weg ligt een hoogteverschil
van 700 M". en hierin ligt het groote onderscheid in
waarde van een dergelijken weg in bergterrein en
op het vlakke land, zooals de ontworpen autobaan
bij Noord wijk.
Een dergelijke autobaan heeft op den duur zeer
weinig interesse meer, nóch voor de automobielbe
stuurders, nóch voor het publiek. Na eenige oefening
in de bochten zal de een niet veel meer uit denzelf
den wagen weten te halen dan de ander en voor de
toeschouwers blijft het genoegen beperkt tot het nu
en dan zien voorbijschieten van een snelrijdende auto,
een sensatie, die men op iederen buitenweg kan be
leven. In bergterrein daarentegen worden èn aan do
wagens èn aan de bestuurders de hoogste eischen
gesteld. Het niet tijdig overschakelen misschien door
onvoldoenden kijk op de helling, misschien doordien
de bocht te veel aandacht van den bestuurder eischte,
doet belangrijk aan snelheid verliezen; door het op
een lagere versnelling vol gas naar boven stuiven
wordt van den motor het uiterste gevergd.
Op dezen weg zijn dalingen van 11 pet. en stijgin
gen van 12 pet. geen zeldzaamheid; de grootste hel
ling op het normale circuit bedraagt 17Vk pet. Voor
hen, die hun wagen tot het uiterste willen beproe
ven, is echter bovendien een bocht afgesneden door
een recht stuk weg, waarin de stijging over 450 M.
niet minder dan 27 pet. bedraagt. De- Nürburg-ring
biedt dan ook ongetwijfeld een schitterende gelegen
heid om auto's en motorrijwielen te beproeven. Hier
van zal dan ook zeker niet alleen gebruik worden
gemaakt voor de te organiseeren wedstrijden, voor
het bijwonen van welke de noodige tribunes, terras
sen, restauraties, garages enz. zijn aangelegd, maar
ook door automobilisten, die alvorens een auto aan
te schaffen den raad zullen opvolgen.
BALKENBRIJ.
Balkenbrij was oudtijds een geliefde spijs in het
oosten van Gelerland en Overijsel en in Zuid-Drenthe,
die voornamelijk in den slachttijd, dus in November,
gegeten werd. De spijs bestond' uit meel en fijnge
hakte lever of vleesch, gekookt in het afkooksel van
leverworst of rolpens. Men liet het gerecht koud en
stijf worden, waarna men het in plakken sneed" en
in de koekepan hakte.
DE GEWELDIGE PREDIKER.
Ds. Borstius, geboren in 1612 te Purmerend, en
achtereenvolgens predikant te Wormerveer, Dord
recht en Rotterdam, waar hij in 1680 stierf, kon soms
Zeg, vriend, jii wilt wel even op miin wagen letten, niet
waar?
Pardon, u spreekt met den burgemeester van deze stad.
Dan is het u nèt toevertrouwd!
WARE WOORDEN,
Wanneer grootmoedigheid vol
komen zal zijn ,moet zij met een
kleine dosis lichtzinnigheid ge
paard gaan.
Het doel der berisping moet ver
betering zijn.
Er is maar één groot gevaar vooi
den denker en den werker, dat is
te gelooven, dat hij „er is".
Er is harmonie tusschen onze
verlangens en ons leven. Daarom
hebben^ wij behoefte aan men-
schen met gróote verlangens.
Het leven is een reis, waarvan
niemand de route kent, dan na er
ie verschillende stations van te
hebben dóorloopen.
Nooit moet men inslapen in het
leven, want men wordt altijd wak
ker door een ongeluk.
geweldig te keer gaan, zooals in een predicatie over
de geldgierigheid bijv.: „Is er pronkerij te koop en
zijn er nieuwe snoffen en vreemde'fatsoenen op te
speuren, een pond goud al waren 't er tien
voor een el spel ten werk en een nieuw kantje te ge
ven, de waardij van een of twee morgen lands aan
een vinger te dragen en den hal9 te sluiten in een
keten, daar tien hongerige buiken een gansch jaar
lang van verzadigd zouden kunnen worden; kostelijke
paarlen en halve manen aan de ooren te hangen,
een aam wijns op een avond deur te spoelen; een hon
derd of twee aan het triktrakbord te offeren en met
de dobbelsteenen de rijksdaalders weg te werpen,
daar zijn ze mild genoeg toe. Maar zoo de Gever van
dat alles zelf eens komt en eischt een schoof van den
akker voor zijn levieten o dan brengt -men dat
verzengd en verminkt is. Zij1 moeten in haar kaffa,
zijde, felp en fluweel gaan. al zou Christus met Zijn
predikanten, ballingen, weduwen en weezen naakt
aan de galg hangen, zoodat al de wereld haar ar
moede zien kon".
Geduld is een heerlijke gave, die overwint w:mr
de sterke bezweken is. Een mensch zonder geduld
is een lamp zonder olie.
Goede manieren veredelen en veraangenamen het
maatschappelijk leven. Leer dit uw kind.
Vleierijen zijn valsche munten, maar zoo mooi na
gemaakt, dat zij boven de echte -geschat worden, dat
zij zelfs ver boven de waarde met echte betaald
worden.
REGENTENMACHT.
In de 18de eeuw was de macht der regenten zeer
groot. In velerlei opzicht lag het wel en wee der ge
meentenaren in hun handen. Te Zalt-Bommel bijv.
mochten de heelmeesters zonder toestemming van
de overheid geen operatie verrichten. En zoo kwam
de burgemeester den 15en April 1725 in den Raad
met de mededeeling, dat dokter Cool het been van
Simon van de Graaf's dochter wilde afzetten, omdat
er „een verrotting in gekomen was". Maar de dokter
durfde er niet aan te beginnen, „voor en aleer Hare
Weledel Agtbaren sulx geliefden te permitteeren".
De vroede vaderen gaven toestemming tot de opera
tie. Maar anders was het vast niet gebeurd en zou
dokter Cool de „verrotting" hebben laten voortwoeke
ren.
Snap% iii nou. waarom ze
niet een paar ballen biikoopen
Dan hoefden ze er toch niet zoo
om te vechten
HET TRACTEMENT.
Toen omstreeks 1760 een afgevaardigde ter Sta-
ten-Generaal uit de provincie Gelderland voorstelde,
het tractemerit van den raadpensionaris Steyn te
verminderen met f20.000, werd deze daar zeer boos
om. Hij stond op en terwijl hij een brief voor den
dag haalde en toonde, voegde hij den Gelderschen af
gevaardigde de volgende merkwaardige woorden toe:
Als gij hoort, dat het mij f50.000 heeft ge
kost, dit bewijs van uw verraad in handen te krijgen,
zult gij misschien niet meer zeggen, dat mijn tracte-
ment te groot is.
ROZENOLIE.
De heerlijke en "kostbare rozenolie wordt op groote
schaal bereid in de vallei van Kesanlek en Roume-
lië. De rozenplantages aldaar brengen jaarlijks ge
middeld 2200 kilo op en daar er ongeveer 130.000
rozen, tezamen 28 pond wegende, toe noodig zijn, om
één ons olie te leveren, kan men zich een denkbeeld
maken van de uitgestrektheid dier plantages.
De bloemen worden geoogst in Mei en de oogst
duurt drie weken. De bloemen worden op den dag
zeiven, waarop zij verzameld worden, verwerkt, op
dat niets van den geur verloren ga. De rozen worden
eerst in water gedistilleerd, waarna het water alleen
een distillatie ondergaat en de olie van de opper
vlakte wordt afgeschuimd. Het werk wordt voorname
lijk verricht door vrouwen en meisjes, die 20 a 25
cents per dag verdienen.
Ongelukkigerwijze wordt de olie altijd vervalscht
met een derde of een vijfde geranium-olie, voor zij
naar de markt wordt gebracht
HET KORTE LEVEN VAN HET BANKPAPIER.
In den laatsten tijd bemerkt men in de Ver-
eenigde Staten het merkwaardig verschijnsel, dat de
bankbiljetten, die men vroeger twintig maanden
kon gebruiken, eer zij door ouderdom versleten als
onbruikbaar uit de circulatie werden genomen, het
nu niet verder brengen dan een half jaar. Dit feit
vindt ten deele zijn oorzaak hierin, dat er de laatste
jaren zeer vele bankbiljetten in omloop zijn, voor
een ander deel komt het, doordat het papierengeld
meestal een tamelijk onachtzame behandeling van
den bezitter ondervindt, In zooverre'is dit verschijn
sel zorgwekkend, dat de staat voor vervanging van
de onbruikbaar geworden bankbiljetten in een Jaar
een verbruik van 1200 ton papier, d.i. ongeveer 4
millioen dollar, te boeken had. Wordt geen middel
to baat genomen om het euvel te verhelpen, dan
zal in de toekomst dit bedrag zeker nog ver over
schreden worden.
KRACHT VAN APEN.
In New York hebben de autoriteiten 'van den
dierentuin zich bezig gehouden met een onder
zoek naar de kracht 'van een aap en hun conclusies
zijn verbazingwekkend. Zij beweren te hebben be
wezen, dat een aap van normale grootte, ongeveer
4 maal zooveel gewicht kan trekken als een man
van dezelfde zwaarte. De proeven werden genomen
met behulp van eeil dynamo-meter. Touwen werden
aan den aap en de machine vastgemaakt en toen
overd het dier aangemoedigd, om met alle kracht te
trekken. Sommige apen waren wat bang voor het
apparaat, maar eenoude circusaap, in de wandeling
bekend als Zuster Susie, wijdde zich met alle
vreugde aan de hfiar opgelegde taak. Professor Ar-
thur Rrisbane heeft nu de vraag gesteld, wat de go
rilla met zijn kolossale lichaamskracht kan berei
ken. En hij si zelf tot de conclusie gekomen, dat dit
dier 100 Dempsey's zou kunnen bestrijden, aan stuk
ken .scheuren en zelf ongedeerd uit den strijd' ko
men.
Hoeveel dienstjaren moet ie hebben om pensioen te krijgen?
Yii.'-en twintisr1
Nou. als ik iou was. maakte ik wat haast om ze vol te
krijgen 1
WETENSWAARDIGHEDEN.
Is het U bekend:
dat een cabaret-danser (Ma
rokko, in de plaats Casablanca) een
wereldrecord heeft gevestigd, door
27 uur en 15 minuten achtereen te
dansen?
dat in doorsnee en oester per
dag 15 liter water consumeert?
dat goud' gewoonlijk slechts als
heel kleine korreltjes in den grond
voorkomt, maar een enkele maal
vindt men stukken van eenige pon
den. In den Congo heeft men eens
een brok gevonden van 12 pond
gewicht-
dat in een gewoon wespennest
minstens 24000 wespen leven?
dat aan de kusten van de
Middellandsche zee veel tonijnen
gevangen worden; die visschen
kunnen 4 M. lang en 600 K.G.
zwaar worden. Het gedroogde of ge
zouten vleesch is eetbaar, maar
bederft spoedig en is dan zeer ver
giftig.
I
dat per week de Engelsche
steenkoolproductie ongeveer vijf
millioen ton bedraagt?
dat het beste middel voor dikke
dames, om van overtollige mollig
heid af te komen, volgens een
Amerikaansche dokter: boksen is?
dat de giraffe een tong van
meer dan een balven meter lengte
heeft?
Een wonder van een wagen, mijnheer wat ik ie zeg! Als ie
om acht uur van den Dam vertrekt ben ie om tien minuten
vóór half negen al in Zaandam.
Maar man, wat moet ik 's morgens om tien minuten voor
half negen in Zaandam doen 1
