BRIEVEN OVER ENGELAND.
Burgerlijke Stand.
Binnenlandsch Nieuws.
Predikbeurten.
ERNSTIG AUTO-GNGEVALb
Te Nicolassee bij Berlijn is een ernstig auto-onge
luk gebeurd. De auto van den heer Koolman—Moog,
een Nederlander, in de Tristanstrasse No. 21 te Ni
colassee woonachtig, wilde op den hoek van de Lo-
hengrinstrasse de Potsdammer Ghaussee inslaap,
to eneen andere particuliere auto in razende vaart
den hoek om kwam. De beide auto's kwamen met el
kaar in botsing; de chauffeur van den tweeden auto
kon nog juist bijtijds van zijn wagèn springen, die
in een greppel langs den weg reed en daar over den
kop sloeg.
De vier inzittenden van den auto van den heer
Koolman—Moog, nl. de heer KoolmanMcog zelf,
diens vrouw, hun achtjarig dochtertje en de zoon
van een buurman, werden -uit hun auto geslingerd
en ernstig gewond.
Ook deze auto werd zwaai* beschadigd. De gewon
den werden in bewusteloozen toestand in de naast-
bijzijnde -villa binnengedragen,
GROOTE DIEFSTAL.
Ulit Berlijn, G Juli. i De firmla Siemens en Holske
is door 'ontrouwe arbeiders tezamen met dieven en
helers voor ruim 120.000 M. aam metaal bestolen. Er
zijn 24 personen gearresteerd.
ZIJN VROUW VERMOORD.
Het Assizenhof der Seine beeft gisteren een aidee-
lingschef van een Parijsch modemagazijn, die zijn
ontrouwe vrouw met revolverschoten had gedood,
vrijgesproken onder toejuichingen van het aanwe
zige publiek. Het Hof kende 5000 francs schadeloos
stelling toe aan de moeder van het slachtoffer, die
zich civiele partij gesteld had.
De vrouw had in het magazijn, waar zij met haar
man werkzaam was, kennis gemaakt met den recla
mechef en er was een liefdesverhouding tusschen
•hen ontstaan. Zij was naar Cannes gegaan en bij
haar terugkomst had hij haar op het perron te Pa
rijs in gezelschap van den reclamechef gezien. Kort
daarop had hiji haar in het magazijn doodgeschoten.
EEN SLECHT SALARIS?
Rechter Greenwell wenschte gisteren te Durham
den advocaat Thomas Richardson geluk met zijn be
noeming tot het „eervolle, maar ergerlijk slecht be
taalde ambt van rechter van het graafschapshof".
Het salaris van den nieuwen rechter bedraagt
1500 of f 18.000, wat voor een Engelsch zittend ma
gistraat, laag is, hoewel menig rechter in een ander
land er jaloersch op zou zijn.
EEN DAPPERE KUSTWACHTER.
De Amerikaansche bladen maken met grooten ophef
gewag van de aanhouding van een dranksmokkel-
schip, met 22 koppen bemanning door een vaandrig
van de kustwacht. Duke, de vaandrig, kruiste met een
motorboot met drie man bemanning in de baai van
New York, toen zij nabij het Vrijheidsbeeld een groote
schoener gewaar werden, die Duke verdacht voor
kwam. De motorboot zette het 455 ton groote vaartuig
na en haalde het in. Toen de boot langszij lag, vuur
de Duke een revolver af, waarop slechts drie scho
ten zaten, en beval den roerganger bij te draaien.
Toen deze weigerde, sprong Duke aan boord van den
schoener. Een paar matrozen, die hem in den weg
kwamen, schoof hij opzij en sprong toen toe op den
roerganger, die op bevel van den kapitein nogmaals
weigerde bij1 te draaien. Duke boog zich daarop over
i reeling en riep de bemanning van zijn boot toe de
machinegeweren op den schoener te richten. Wel was
er geen enkel machinegeweer aan boord, maar de
list gelukte, De schoenerkapitein was overbluft en
draaide bij. Drie uur lang hield Duke met zijn re
volver de 22 man van het schip in bedwang, tot er
hulp op kwam dagen.
EEN NIEUWE OCEAAN-VLUCHT VAN LIND-
BERGH?
Bij gelegenheid van zijn bezoek aan Ottowa is met
Lindbergb het plan besproken, om met een escadrille
van twaalf Amerikaansche legervliegtuigen over den
Arlantischen Oceaan te vliegen. Lindbergb heeft er
in toegestemd de leiding van deze massavlucht over
het breede water op zich te nemen. Hij deelde ver
der mede, dat colonel Lamphier uit Detroit deel zal
uitmaken van de expeditie. Ofschoon officieel nog
geen namen van andere deelnemers werden genoemd
wordt het reeds als vrij zeker geacht, dat de leger
vliegers Maitland en Hegenberger, die de vorige week
met een Fokker F. VII 3 motoren van San Francisco
naar Hawai vlogen, aan den tocht zullen deelnemen,
evenals capt. Eaker en ltn. Whitehead, twee der
deelnemers aan de Pan-American „Good Wil!"
vlucht.
OVERBLIJFSELEN VAN EEN ROMEINSCHE
VILLA.
Een bewoner van Havant, bij Portsmouth, wiens
buitenhuisje den toepasselijken naam van Spes Bona
(Goede Hoop) draagt, had al jaren lang tegenslag'ge-
had met zijn appel- en pruimeboomen. Zij bloeiden
slecht en droegen dus niet.
Ten slotte ^am hij de spade ter hand om de boo-
men uit te graven en toen stuitte hij op de overblijf
selen van een Romeinsche villa. Er is nu al heel
wat voor den dag gekomen. In de eerste plaats de
ondergrondsche warmwaterleiding (de hypocaust),
kralen, een kruis, gouden broches, haarspelden, een
lepel van brons of zilver, een kam, ringen, aarde
werk, glas, doorboorde gelukssteenen, enz. enz. Een
grasperk moet nog onderzocht worden. De eigenaar,
de heer Adames, weet echter dat daar ook Romein
sche overblijfsolen onder zitten, want, als het lang
droog is, ontstaat er in het gras een merkwaardig
patroon, dat duidelijk de indeeling van de vertrek
ken weergeeft, die eronder moeten liggen.
Mep vermoedt, dat de villa bewoond is geweest
door een Romeinsch bevelhebber.
GEEN AMTSGEWAAD.
De president in een rood hemd.
President Coolidge heeft op zijn verjaardag veel
cadeaux gekregen, w.o. een volledig cowboy-costuum,
compleet met breedgeranden hoed, rood hemd, rij-'
broek en rijlaarzen met sporen, enz. De president
heeft den gullen schenkers het genoegen gedaan, het
pakje aan te trekken en er zich in zijn vacantie-
verblijf (het was natuurlijk niet in Washington) mee
te vertoonen. Echter lezen wij niets van „den on-
tembaren mustang", die toch bij' zoo'n pakje hoort,
en waarop Coolidge om in den stijl te blijven een
paar stukjes van stoute rijkunst had moeten laten
zien.
Nu, 't is misschien ook maar beter zoot
„LINDBERG" GEARRESTEERD.
Hij heette Nico Lindberg en was bediende in een
schoenwinkel te Metz, waar hij met het beheer van
de kas belast was. De roem van den vlieger Lind-
bergh schijnt hem in het hoofd geslagen te zijn. Hij
heeft althans 30.000 francs uit de kas genomen en is
daarmee den boer op gegaan, heel den Elzas door,
waar hij overal den volke verkondigde een neef van
den beroemden vlieger te zijn. Dank zij,,dit gerucht,
dat hij om zijn naam maakte, had de politie hem
spoedig te pakken. Dinsdag is hij opgesloten.
Als men ook zoo'n beroemden naam draagt!
DE vtoEK VAN DE POPULARITEIT.
Kolonel Lindbergb ia door zijn welgeslaagde
vlucht naar Parijs het ideaal geworden van het Ame
rikaansche volk. Dat deze populariteit ook zijn kwa
de zijden heeft, heeft de vlieger Dinsdagavond weer
eens ondervonden. Jiij was dien dag met zijn Spirit
of St. Louis uit Ottawa vertrokken en arriveerde te
gen den avond onverwacht terug op hot vliegveld
van Teterboro bij' Hackensack in New Jersey, na een
vlucht van 3 uur en 10 minuten. Ongelukkigerwijs
waren er juist op dat vliegveld vliegvertooningen
gehouden, welke duizenden toeschouwers getrokken
hadden. Toen deze de Spirit of St. Louis en Lind-
bergh herkenden, drongen zij zoo op dat de politie
de uiterste moeite had omi den vlieger tegen letsel
te beschermen.
EEN GEHEIMZINNIG GEVAL OPGEHELDERD.
Volgens nadere berichten uit Nieuw-Zeeland, is het
raadsel hoe het gezin, dat men met schotwonden
dood heeft gevonden, aan zijn einde gekomen is, thans
opgelost.
Kiddell, de vader van het gezin, de gepensioneerde
douane-commies uit Folkestone, had met een wedden
schap bij de wedrennen in een slag 2000 verdiend
en wilde een gedeelte van dit geld in de schapen
hoeve van zijn zoon in Nieuw-Zeeland steken. De
dochter was daar sterk tegen en blijkbaar was de
hereeniging van het gezin toen vader, moeder en
dochter verleden week uit Engeland bij den zoon
in Nieuw-Zeeland waren aangekomen, niet vroolijk.
Het meisje was zenuwachtig en overspannen.
De vader heeft eerst zijn dochter doodgeschoten,
daarna zijn vrouw en zijn zoon en ten slotte zich
zelf. Dit had hij ten minste aangekondigd in éen
brief dien hij voor de politie achtergelaten heeft en
de wanhopige daad was het gevolg van een gemeen
schappelijk besluit, omdat de onmin in het gezin voor
allen ondragelijk geworden was.
Te Folkestone heeft men hiervan erg opgehoord.
De vader was onder zijn collega's zeer populair en
iedereen verklaarde, dat het gezin toen het daar
woonde, een toonbeeld van eendracht was. De ouders
liepen met hun twee kinderen weg. De zenuwziekte
van de dochter moet de vier menschen, die zooveel
van elkaar hielden, zoo rampzalig gemaakt hebben
dat zij besloten, er maar een eind aan te inaken.
VOOREERST GEEN ZONNEBAD.
In een kort hardlooperrsbroekje stond de vier-en
veertigjarige kapitein Haroldi .Herberfc Vincent gis
teren voor den politierechter in Marlborough-street
te Londen tereoht, wegens het geven van aanstoot
tegen de goede zeden. Twee agenten verklaarden
dat hij Maandagavond om aas uiur in Hyde Park
aan den vijver 2at, (terwijl zijn kleedij „niet in
orde" was.
Kapitein Vincent zeide dat hij een „hervormer"
was. Hij had de laatste drie weken ontbloot tot
aan ziin middel in Hyde Park gelegen. Hij' ves
tigde de aandacht op zijn dioor de zon verbrande
boenen en borst en zeide dat vele duizenden men
schen langs hem gekomen war,en, dat kinderen om
hem heen gespeeld hadden .en dat geen sterveling
geklaagd had.
„Ik ben een zeer bekend zonnebader", vervolgde
hij1,) ,,en ik stelde mijd lichaam aain de lucht en de
zoni bloot, in het belang van mijn gezondheid. Ik
zal tot heb laatst toe vechten om ons land van be
spottelijke preutschheid te bevrijden".
De magistraat: „Vijf pond of 21 dagen".
Vincent (nijdig); ..Ik betaal geen boete. ,Ik ga
niaar de gevangenis.
Jammer voor hiet effect vami de zonnekuur dat hij
nu drie weken opgesloten zal zitten.
FRIED. SIG. VAN PRUISEN f
Uit Berlijn. Prins Friedriuh! Sigismund van
Pruisen, de uitstekende ruiter, die jongstleden Zon
dag te Luzern de Olympische veelzijd gheddl=pryfi
heeft gewonnen, is Dinsdagmorgen bij het trainen
ernstig gevallen'. Bdji het nemen van een zware hin
dernis viel zijn paard. De Prins stortte uit het za
del, maar bleer met één voet in dan stijgbeugel
hangen, waardoor hiji verscheidene frappen van zijn
paard kreeg. Bewusteloos werd hil in een kliniek
gebracht, waar men' zware inwendige kneuzingen,
lojig'kwetsuren, vijf gebroken ribben en een scheur
in ide lever constateerde.
Nog in den loop van nacht werd de prins
geopereerd, men vreeede echter dat hjjj het er niet
levend zou afbrengen. Inderdaad' is hij ook heden
middag om drie uur .overleden.
Duitschland verliest iln hem een van zijn best©
ruiters. De prins, die ©enigen tijd geleden in Ne
derland nog verschillende successen heeft geboekt,
gold'als Duitschlamids beste troef op de Olympische
Spelen 1928.
Prins Friedrich' Sigismund^ was een zoon van
prins Friedrich Leopold. Hij' was gehuwd met
'Marie Louise,' prinses van Schanmburg-Lippe. Hij
laat twee kinderen., een1 meisje van negen en een
jongen van acht jaar, na.
EEN SAMENZWEERING IN PORTUGAL.
Naar de bladen melden zijn 13 politici in hechtenis
genomen onder verdenking van het voorbereiden
van een poging tot omwenteling, onder leiding van
een comité te Parijs, waarvan Alfonso Costa voor
zitter is en dat is samengesteld uit lieden, die ook
bij de jongste revolutie betrokken waren.
De aangehoudenen zullen verantwoordelijk gesteld
worden voor elke poging tot ordeverstoring.
EEN NIEUW HQOGTERECORD.
Luitenant C. C. Champion van den vliegdienst van
de Amerikaansche marine heeft met een watervlieg
tuig een hoogte bereikt van 37.500 voet (ongeveer
11.250 M.), waarmee hij zijn eigen record van 32000
voet aanzienlijk heeft overtroffen. Het toestel van
Champion was een Wrightapache, met een Pratt en
Whitney wespmotor van 450 P.K. Deze motor is van
een soortgelijk type als de Wright wervelwind van
Lindhergh, Chamberlin en Byrd en als de Jupitfrs,
die bij de K.L.M. in gebruik zijn, nl. een vaste ster
vormige motor met luchtafkoeling.
ENGELAND EN RUSLAND.
Ramsay Macdonald is gisteren bij zijn eerste ver
schijning in het Lagerhuis na zijn ziekte stormach
tig door zijn partijgenooten begroet. De arbeiderspar
tij had; op de verschijning van haar leider in haar
midden gewacht om een aantal vragen tot Cham-
berlain te richten nopens de huitenlandsc'he politiek
en inzonderheid aangaande Rusland. De minister
antwoordde dat hij naar Genève was gegaan voor de
zitting van den Volkenbondsraad, maar incidenteel
van de aanwezigheid van de andere ministers ge
bruik had gemaakt om een mondeling exposé te ge
ven van de redenen, die Engeland genoopt hadden
tot verbreking van de betrekkingen met Rusland.
Deze bespreking had in zijn hotel plaats gevonden,
en bij het onderhoud waren de ministers van bui-
tenlandsche zaken van Frankrijk, Duitschland, Ita
lië, Japan en België tegenwoordig geweest.
Een arbeidersafgevaardigde vroeg toen nader of
de minister die gelegenheid niet tevens gebruikt
had om een anti-Russisch blok tot stand te bren
gen, waarop Chamherlain antwoordde, dat noch door
hem, noch door een der andere aanwezige minis
ters, de minste poging in die richting was gedaan.
GEMEENTE OUDKARSPEL.
Geboren: Trijntje, dochter van Dirki Meinesz en
Aafke Wiersana. Nicolaas Frans, zoon van Nicolaas
Frans Tromp en Jantje Bouwen. Cornelisje, dochter
van Nicolaas Frans Tromp en Jantje Bouwen.
Huwelijksaangiften: Klaas van der Wal. 23 jaren
en Aafje Biesboer, 23 jaren. Coraelis Zeeman en
Jeannette Derogee.
Gehuwd:* Jan Aldert Kieft, oud 25 jaren, visscher
en Agatha Groot, 23 jaren, zonder beroep, beiden
won. te Oudkarspel. Klaas van der Wal. 23 jaren,
landbouwer, won. te 'St. Pancras en Aafje Biesboer,
23 jaren, zonder beroep, won. te Oudkarspel.
Overleden: Tentje Bakker, oud 55 jaren echtge
noot© van G. de Geus.
GEMEENTE WINKEL.
Geboren: Hanske. dochter van Theunis de Jong
en Maria Catharina Mul. Fre&erik, zoon van Klaas
Bakker en Grietje Glas, Jan. zoon van Jan Comipas
en Grietje Bruin- i i
Overleden: Herman Uemhard! Lenghaus. oud 72
jaar. echtgenoot van Lljsbeth de Beurs.
BURGERBRUG.
Vorige week is alhier tusschen Jacob Klaassen-
sluis en Burgervlotbrug in het Groot Noordhol|.
Kanaal een lijk van een mannelijk persoon opge
haald wat bij nadere informatie een zekere G. uit
Alkmaar bleek te zijn.
WIERINGERWAARD.
In een gehouden bestuursvergadering van de
Sportclub werd o.m: besloten om de gewone jiaar-
lijksohe harddraverij to houden o© 28 Augustus a.s.
WIERINGERWAARD.
Meu'. Aninie Schonk Kdi., alhier, heeft aam de
Hbogene Handelsschool met 5 jarigen cursus te
Alkmaar met gunstig gevolg haar eindexamen af-
gelcgd.
ANNA PAULOWNA.
Door mej. P. Visser werd) Woensdag 6 Juli met
goed gevolg examen Nuttige Handwerken afgelegd.
EEN ARBEIDER GEDOOD.
Uit Woubrugge, 6 Juli. Bij een hevig onweer, I
dat gisteren boven deze gemeente woedde, schuilden
drie arbeiders in een schuur aan den Woudschen-
dijk. De bliksem sloeg in. De 28-jarige J, J, werd ge
troffen. De man werd dood opgenomen.
DE VIERDAAGSCHE AFSTANDMARSCHEN.
Men meldt uit Nijmegen:
Een droevige gebeurtenis heeft een donkeren scha
duw geworpen op den tweeden dag van de, afstands-
marschen van den Nederl. Bond voor lichamelijke
opvoeding. De 32-jarige agent tweede klas van de
Rotterdamsche politie K. Rozenboom, die gisteren, na
35 K.M. te hebben geloopen, te Elden door de warmte
was bevangen en moest uitvallen, is in het militair
hospitaal overleden.
De doodsoorzaak is zonnesteek. De ongelukkige
woonde te Rotterdam. Hij was gehuwd en vader van
5 kinderen, terwijl de weduwe het zesde kind ver
wacht.
De andere deelnemer, die gisteren door de warmte
bevangen was, een sergeant van den landstorm, was
heden weer zoo goed als hersteld.
GEVAARLIJKE ADHAESIEBETUIGINGEN.
Den 28en Juni jl. werd in een artikel van mr.
A. J. van Vessem in het „U. D." melding gemaakt
van een in Limburg gevoerd wordende propaganda
tot aanbieding van een geschenk aan denBelgi
schen kroonprins, waarhij werd vermeld, dat deze
propaganda werd gevoerd onder leiding van een
Roermond/schen notaris, den, heer (Brinkman, De
meededeeling steunde o.a. op eene in Limburg ver
spreide circulaire, waarin de Limburgers' opgewekt
worden, een geschenk aan te bieden aan het Bel
gisch' kroonprinselijk' paar ..als blijk van sympa
thie en hulde aan het toekomstige koningspaar."
Naar aanleiding van dat artikel ontving de schrij
ver een brief' van notaris Brinkman, d.d. 1 dezer,
waaraan het volgende is ontleend: 1
„Waar u mijn naam noemde, wensch ik u een
beetje beter op de hoogte van de feiten te stellen.
Geruimen tijd geleden werd mij door een zekeren
heer Ledoux, thans' te Visé, en eenige heren uit
Maastricht, verzocht te Maastricht eens hijeen te
komen om te spreken over het aanbieden van be
doeld geschenk. Al de aanwezigen waren het eens
clat de te stellen daad misschien, kon medewerken
om betere verstandhouding te verkrijgen tusschen'
België, en Holland, die maar al te vaak te wenschen
verliet en zulks over en weer. Met deze bedoeling
ingen wij in zee.
„Na den nachtelijken inval te Roosteren heb ik
den heer Ledoux een telegram gestuurd, waarin
ik te kennen gaf uit het Comité te treden en dat ik
geen plan had eenige moeite te doen voor den Bel
gischen Kroonprins, waar de Belgen zoo geniepig
tegen) ons land gingen optreden.
„De heer Ledoux kwam persoonlijk biji mij; en ik
deelde hem mede. dat mijn naam niet meer, in
deze actie mocht gebruikt worden, en beloofde de
heer L. mdji de actie stop te zetten. Nimmer heb ik
persoonlijk) met iemand in Limburg noch in het
openhaar noch' in het particulier over de actie ge
sproken en van eenige leiding in deze is dan ook
geen sprake.
„Wel ia mij nadien nog gebleken, da.t er misbruik
wordt gemaakt van mijn naam en heb ik den heer
L. vanmiörgen nog telegrafisch te kennen gegeven
dat zoo mij een en ander van dezen aard nog mocht
blijken, ik hem' strafrechtelijk' ging vervolgen. Ook
de overige Comité-leden heb ik hiermede in (ken
nis gesteld.
,Als Nederlandr verfoei ik de daden van de door
u gesignaleere Blgen en mijne meening. over die
daden zijn van algemeen© bekendheid in de Provin
cie."
Het schrijven publiceerende in het „U. D." con
cludeert mir. Van Vessem thans in verhand daar
mede. dat op onbetamelijke wijze door. derden, in
het belang eener suspecte pro-Belgische propaganda,
misbruik) wordt gemaiakt van iden goeden naam.
van loyale, eene vooraanstaande vertrouwenspositie;
innemende Limburgers. Er blijkt óók uit. hoe voor
zichtig men in Limburg moet zijn met adhaesiebe-
tuigingen aan schijnbaar onschuldige, op 'het, oog
tot geooijloofde internationale toenadering] strek-;
kende acties.
BYRD EN DE ZIJNEN NIET NAAR AMSTERDAM.
'Byrd en zijn tochtgenooten 'komen niet naar Am
sterdam. Ir. Stephan van de Fokker-fabrieken mét
wien, zooals aanvankelijk gemeld, de reisgezellen van
Byrd vermoedelijk zouden meekomen, keert alleen
uit Parijs naar Amsterdam terug.
I - 2 Juli 1927.
We 'hebben al zooveel over de zonsverduistering
gelezen, dat ik wel beginnen mag met een veront
schuldiging. nu ook deze brief daarover gaat ban
delen.
Trouwens, het was niet mijn bedoeling te schrij
ven over de verduistering, die we eenige dagen ge
leden gehad hebben, en die ik het genoegen heb
'gehad uit een zeer. comfortabele observatiepost, mijn
bed, te aanschouwen. Die Elngelsche bladen li ebben
deze gelegenheid aangegrepen, om ook eens een
woordje te spreken over vroeger verduisteringen, en
daarin wilde iki hen volgen.
Er zou natuurlijk een heele geschiedenis van te
maken zijn. wanneer we hier zouden gaan spreken
over alle zonsverduisteringen, die in de geschiedenis
vermeld staan. Maai* twee daarvan zijn nog maar
betrekkelijk korten tijd achter den rug. 1715 en 1724,
en vallen dus in een tijd, toen de menschen al niet
meer vol angst en schrik de verduistering zagen ge
schieden. en er allerlei verschrikkingen aan verbom-
den.
Toen de zonsverduistering van het jaar 1715 zou
gaan aanbreken, was E'dmund' Hallèy, wiens naam
wij allen kennen, secretaris van de beroemde Royal
Society, de oudste wetenschappelijke Vereeniging,
van Ehgeland en een van de oudste van Eluropa.
Deze Society, die nog. steeds bestaat, werd opgericht
in 1662, en telde toen 55 leden, D'it aantal is op het
oogenblik heel wat grooter. namelijk 450 Britsche
en 50 buitenlandsche leden. Fellow te zijn van de
Royal Socity, dua het recht te hebben de lettera F,
R.S. achter je naam te voegen, is een zeer groot©
onderscheiding, in de wereld der geleerden. 'Ook
nog voor het uitréiken van medailles, vier.nie ieder
jaar worden gegeven: de Copley. twee Royal So
ciety en de Hughes medaille; twee die om hot an
dere jaar worden uitgereikt: de Rumford en de
Darwin medaille een, die om de drie jaar. de Syl-
vesier. en een. die om de vijf jaar wordt geschon
ken, de Buchanan medaille, beloont de Royal So
ciety onderzoekingen op wetenschappelijk gebied. Dj£
groote Newton was eenmaal voorzitter der vereeni
ging. en. zooals iki reeds opmerkte, was Edrnund
Halley haar secretaris in het jaar 1715.
Halley zou slechts een groot geleerde geweest zijn,
bij andere geleerden bekend als onderzoeker van de
afwijkingen van de kompasnaald in den Atlanti-
schen Oceaan en meer dergeiike dingen, maar to
taal onbekend' bij' het groote publiek, wanneer wo
niet allen hadden gehoord van en wanneer niet de
meesten van ons hadden kennis gemaakt met „do
komeet van Halley". Deze komeet was waargenomen
in 1682. en vele analen daarvoor. Het mag bijna voor
zeker worden aangenomen, dat de komeet van 1066,
het jaar van den slag hij' Hastings, toen Willem
deni Veroveraar uit Frankrijk overstak met zijn
schepen, en zich koning van Engeland wist te ma
ken. ook reecjs was de komeet van Halley. In'het
beroemde Boyeux Tapestry, een rol linnen van een
halven meter breed en ruim 70 meter lang, waar
in de gebeurtenissen van do verovering van Enge
land zijn geweven, waarschijnlijk op last van Odo,
bisschop van Boyeux. den halfbroeder van Willem
den Veroveraar, vinden we den komeet eveneens
afgebeeld. Maar wanneer de Chineeschte geschiedboe
ken spreken van een komeet, die gezien werd in
het jaar 240 vóór Christus, bedoelen ze alweer zeer
waarschijnlijk de komeèt van Halley.
Waarom deze komeet dan dien naam draagt?
Omdat niemand ooit berekeningen over haar had
gemaakt, niemand ooit had geweten, dat zij dezelfde
was als een vroeger waargenomen©, totdat Halley
in 1705 kwam' met deze voorspelling: „de komeet van
1682 zal opnieuw té voorschijn komen in 1759. Dit
zal zijn na mijn dood (Halley was geboren in 1656).
maar het nageslacht zal niet vergeten, dat het een
Engelschman was. die dit het eerst ontdekt heeft.'*
Halley's voorspelling bleek juist te zijn, en dege
nen onder ons, die minstens een jaar of twee en twin
tig zijn, herinneren zich nog zeer levendig de weder
verschijning van de komeet in 1910. Aangzien de nu
volgende verschijning om en bij het jaar 1985 komt,
zullen we ons daar nog maar niet te veel van voor
stellen.
De uitweiding over Halley is wat lang geworden,
maar we zien nu in elk geval, dat Engeland fortuin
lijk was in het bezit van zulk een man omstreeks
het jaar 1715, toen nog zoo weinig over zonsverduiste
ringen bekend was.
Wij kunnen ons voorstellen, dat Halley zenuwach
tig geweest moét zijn. Zijn eer als" man van weten
schap stond op het spel. Een berekening blijft toch
maar steeds een berekening. Op een zekeren dag van
Mei 1715, ik meen den lldon, maar 't kan ook een
andere geweest zijn, des morgens om 7 minuten over
8, zou, zoo had Halley verklaard, de zonsverduistering
beginnen. 'tZou een complete verduistering worden
in Londen, do eerste complete van Londen, alweer
volgens Halley, na een verduistering, die volgens zijn
berekening, moest hebben plaats gehad op den 20
Maart 1140.
Gelukkig was de hemel helder op dien Meidag
van het jaar 1715. Gélukkig voor Halley, want het ge
loof van de menschen in dergelijke berekeningen was
iri" die dagen heel gering, en als er geen zon te zien
was geweest, zou men zeker ontkend hebben, dat er
iets van een verduistering had plaats gehad. Maar
met een onbewolkten hemel zou aat moeilijk te doen
zijn.
Enkele aanzienlijken uit het land, de Graaf van
Abingdon o.a., en geleorden, waaronder vertegenwoor
digers van de Universiteit van Parijs, waren bij Hal
ley gekomen. '0111) met hem 'het verschijnsel waar to
riemen als het tenminste gebeurde. De uitrusting
voor de waarneming was wel uiterst beknopt. Een
wetenschappelijke commissie van onzen tijd zou er
minachtend de schouders voor ophalen. Halley had
een kwadrant, eenige telescopen en een zeer zuiver
loopende klok.
Acht uur had geslagen, en de waarnemers waren
op hun post' Halley's pols zal wel ©enigszins vlugger
geklopt hebben. Een, twee, drie, vier, vijf, zes minuten
over acht, en niots te zien. Om 8 uur 6 minuten 20 se
conden kwam een kleine indeuking in den zonne
schijf.. Halley had gelijk gehad. Steeds grooter werd
de verduisterde oppervlakte, totdat ze voikomen was.
Drie minuten 23 seconden duurde de geheele verduis
tering, waarna de zon langzamerhand weer te voor
schijn kwam.
Halley had de voorzorg genomen, om te zorgen voor
waarnemers over het geheele land. daar waar de
.verduistering compleet zou zijn. Toen alle berichten
waren binnengekomen, verklaarde Halley met vol
doening, dat men bij een volgende gelegenheid nog
weer beter op een berekening zou kunnen vertrouwen,
hoewel, zooals hij er met gerechtvaardigden trots aan
toevoegde, „onze astronomie bij deze gelegenheid niet
beschaamd is geworden".
Niet alle waarnemers hadden succes. In Oxford was
de lucht bewolkt. In Cambridge was het mooi weer,
maar de waarnemer was door zooveel menschen om
ringd, werd zoo geduwd en gedrongen, dat hij noch
'den tijd van het begin, noch dien van de totale ver
duistering kon waarnemen.
Halley's verslag over 'de zonsverduistering van 1715
eindigt als volgt:
„Ik zal niet spreken over de koelte en den damp,
die gepaard gingen met de duisternis van de eclips.
Ook zal ik u niet lastig vallen met te vertellen, van
de angst, die zich bij alle dieren toonde, bij de "vo
gels, de viervoetige dieren en de visschen, toen het
licht van de zon werd gedoofd, daar wij het verschijn
sel zelf niet konden aanschouwen zonder een gevoel
van afgrijzen".
De geleerden van onzen tijd hebben zulke gevoe
lens niet meer. En als zij ze hadden, zouden hun
waarnemingen hen te veel in beslag nemén om er
ook maar een oogenblik aandacht aan te schenken.
ZONDAG 10 JULL
Julianadorp. Gebouw Star of' Hope, nam. '8 uur. de
beer Boon van Breezand.
NEB. HERV. (tEMENETE te:
Schagen. voorin. 10 uur, Ds. Van Dijk. Doop. Coll.
Dirksbom. geen Samenkomst.
Oudkarspel, geen Samenkomst.
St. Maarten, voorm 10% uur. Ds. Tinholt.
Wajrmenhuizen. voorm. 10K uur. Ds. Ilornstra.
Petten, voorm. 10 uur Ds. C. C. de Kloet, van
Helder. Onderwérp: „Op de Rozenhoeve".
Winkel, geeni dienst.
Burgerbrug. geen 'dienst.
Oudesluis. voorm. 10 uur. Ds. Witkop.
Schiagerlbrug, 'zie Oudesluis.
St. Maartensbrug, geen dienst.
Hippolytusihoef. voorm'. 10% uur, Ds. Van Beek.
D:en Oever, nam. uur, Ds. Van Beek.
Nieuwe Ndedoirp. nam'. 7% uur. Ds. Schermerkorn.
Heerhugowaard. geen dienst.
Veenhuizen, voorm. 10% uur. Ds. Staal.
Barsingerh0rnvoorm. 10% uur. Ds. Van Loon.
DOOPSGEZ. GEMEENTE te:
Barsingerhorn, voorm. '10% uur, Ds. Rl v. d. Veen.
Nieuwe Niedorp. geen dienst.
EVANGELISATIE1 te:
Schagen. voorm. »?öën dienst.
Naani. 5 uur. dé heer 'Bosma va,n Wier ingen.
Breezand. voorm1. 10 uur, de heer Boon.
GEREF. GEMEENTE te:
Anna Paulowna. voorm. J.0 uur. Preeklezen.
Nam. 2% uur, Ds. Burggraaf van Calamazo.
