Uitlui Nitiis-
Noodlottige Trambotsing
bij Laren.
L. Bolte, Schagen
Vier dooden, vijf zwaar- en vele
lichtgewonden.
Tricot Zijden Japonnen
f2.45.
DE ZOMERFEESTEN TE SCHOORL.
Dinsdag 9 Augustus 1927.
SCHAGER
70ste Jaargang No. 8096.
COURANT.
lirattitii- LiittinM
Dit blad verschijnt viermaal pot week: Dinsdag, Woensdag, Donder,-
dag en Zaterdag. Dij inzending tot 's morgens 8 uur, vorden Advcr-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eérstuitkomond nummer geplaatst.
Uilgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
PrJJs per 3 maanden fl.05. Losse nummers 0 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bowijsno,
inbegrepen). Groote lettors wor.len naar plaatsruimte borekond.
Zondagmiddag heeft op den Naarderstraatweg,
even buiten Laren, in de richting Bussum, vlak
voor de villa Groenedaal, een botsing plaats gehad
tusschen twee trams van de Gooische Tramweg-
Maatschappij, een ongeluk, dat, wat betreft het aan
tal dooden eii gewonden, nauwelijks onderdoet voor
de groote spoorwegongelukken, die de wereld zoo
af en toe doen opschrikken.
Volgens mededeelingen, is er zooveel mogelijk ge
remd, doch toen de geleiders der trams het gevaar
zagen, was het al te laat om de tramtreinen onmid
dellijk stil te doen staan. De stoot was zoo hevig, dat
de_ locomotief van den Amsterdamschen trein geheel
opgeheven werd en geschoven op het onmiddellijk
daar achter volgde open rijtuig nr. 34 van zijn
eigen trein. Dit rijtuig is dan ook tot bijna achteraan
volkomen gelijk gemaakt met zijn bodemvlak. Alles
wat boven het bodemvlak gebouwd is de zitban
ken, de leuningen is volkomen verbrijzeld. Juist
dit rijtuig, dat ongeveer 60 personen kon bevatten,
zat vol met passagiers. En hier zijn ook bijna alle
slachtoffers gevallen. Van de andere rijtuigen zijn
veelal de balcons ingedrukt, terwijl ook de locomotie
ven beschadigd zijn.
Het tooneel na de ramp was afgrijselijk. De slacht
offers werden onder de machine uitgehaald, waar
mede vanwege het zware gewicht der machine, uiter
aard eenigen tijd gepaard ging. Twee personen ble
ken reeds overleden. Twee anderen stierven kort na
dat men hen gevonden had.
Helaas kon het niet anders, of bij zoo'n hevige
botsing moesten wel dooden te betreuren zijn. Zij zijn
de heer E. lisser, uit Amsterdam, diens vrouw en
hun 5-jarig dochtertje eii de heer Schröder uit Am
sterdam. Zwaargewond bleken het 9-jarig zoontje
van den heer Lisser, wiens been geheel verbrijzeld
werd, mevr. Wevers en haar dochter uit Amsterdam,
een Duitsche juffrouw A. Keybeck uit 'Amsterdam
en de heer P. C. v. d. Berg uit Amsterdam. Boven
dien zijn nog zes personen licht gewond.
De machinisten van dé trams (de tram uit de
richting Laren werd door 2 locomotieven getrokken)
zijn er met eenige lichte verwondingen afgekomen.
De conducteur Noort werd bij de reddingspogingen
een duim afgeknepen.
j
De oorzaak.
Een misverstand tusschen twee chefs, een verzuim
van een hunner of een verkeerd begrepen opdracht
de juiste toedracht is nog niet bekend is de
oorzaak geworden van een bloedig drama.
Omstreeks half één was een tram van de Gooische
Stoomtramwegmaatschappij uit Hilversum vertrok
ken met 'bestemming naar Amsterdam. 12 uur 42 is
deze tram, welke getrokken werd door 2 locomotie
ven, de 17 en 15, en welke bestond uit 4 gesloten
personenwagens, uit Laren vertrokken. Het perso
neel van deze tram leefde in de stellige overtuiging,
dat men de tegemoetkomende tram, welke 11 uur 30
uit Amsterdam had moeten vertrekken, maar welke
ongeveer 40 minuten vertraging had, moest passee-
ren op het wisselpunt Gooische Boer. De chefs heb
ben elkaar dus of verkeerd ingelicht, of elkaar ver
keerd begrepen, of verzuimd elkaar in te lichten. Het
onderzoek is nog in vollen gang.
In elk geval staat vast, dat het personeel, dat de
trams bediende, geen blaam treft Dat heeft zijn
plicht gedaan. De tramwegmaatschappij zal evenwel
civiel-rechtelijk aansprakelijk zijn.
Toen de tram uiit Laren met de 2 locomotieven, de
helling opreed, naderde de tram uit Amsterdam;
welke echter door den korten bocht in den weg, en
den berm die er langs ligt, niet zien kan, evenmin
als de Asfcmerdamsche tram de tram uit tegenover
gestelde richting kan zien aankonden. Genoeg zij, dat
men, op de rails staande, nauwelijks J30 meter voor
zich uit kan zien.
Toen de machinisten het naderende gevaar opmerk
ten, was het al te laat een ongeluk te voorkomen.
Een botsing was onvermijdelijk. Toch hebben alle
drie nog getracht, door krachtig te remmen, te 'red
den wat er te redden viel. Op de 3 locomotieven
werden de vacuumremmen, welke de remblokken
zoowel op de machines, als op de rijtuigen doen aan-
in ^verkinS gesteld, terwijl de stoomtoevoer
"era afgesloten. Maar, zooals gezegd, het onheil kon
Wat een ooggetuige vertelde.
Dr. Thomasser, die een zeer groot aandeel in de
medische hulpverleening heeft gehad, vertelt aan den
corr. van de N. R. Ct. het volgende van het nood
lottige ongeval, dat hij van zeer nabij heeft gadege
slagen en zelfs heeft zien aankomen.
Dr. Thomasser vertelt dan:
Gistermiddag zat ik met mijn gezin in den tuin
voor de woning van mijn schoonouders, de villa
Groenendael. Ik was verdiept in mijn lectuur, toen
plotseling mijn aandacht werd afgeleid, doordat ik
een luid gebel en gefluit hoorde. Ik keek op en zag
zooals u bekend is, buigt do tramlijn juist om
den tuin waarin ik zat, zoowel van links als van
rechts oen stoomtram aankomen. Wat daarop volgde
is ook heel merkwaardig uit psychologisch oogpunt..
Ik zag beide trams duidelijk naar elkaar toekomen.
Van beide werkten de stoomfluit en de stoombel.
Ik ben er van overtuigd, dat de machinisten elkaar
niet hebben gehoord door het lawaai, dat hun eigen
machines maakten. Ik begreep, dat er een ramp
moest gebeuren. Hoe snel beide tramis reden, kan ik
niiet zeggen, maar in een ondeelbaar oogenblik
althans zoo herinner ik het mij zag ik beide vier
kante massale blokken tegen elkaar optornen. Het
merkwaardige is evenwel, dat ik absoluut niets heb
gehoord, hoewel het lawaai van de aanrijding tot op
20 minuten afstand duidelijk is waargenomen. Het
blijkt evenwel, dat de geweldige impressie van wat
ik zag, alle andere functies van het bewustzijn uit
geschakeld heeft. Ik zag het als het ware, zooals men
zooiets op een film ziet.
Zoodra de machines tegen elkaar waren opgebotst,
lecties snijbloemen. Ook werd dank gebracht aan de
gemeente voor den geldelijken steun, aan de heeren
Greup, Schermer, Medendorp en nog zoovele ande
ren, de jury niet te vergeten.
Burgemeester Fridagh kwam ook nog aan 't woord
en constateerde de stijgende lijn van de jaarlijksche
Floraliatent'oonstelling. Een schaduw voor de ver-
eeniging was de voorgenomen reis van den voorzit
ter, de ziel der vereeniging, al gunde spreker hem
gaarne de groote voldoening van het wederzien van
zijn kinderen in het schoone Californië.
Spreker <wenschte hem een gelukkige reis en een
behouden thuiskomst toe, terwijl hij tevens hoopte,
dat de dagen der tentoonstelling een prettig verloop
mochten hebben.
De bekroningen zijn de navolgende:
Salvia's: le prijs Lena Blom, 2e prijs J. Hoogvorst,
3e prijs B. Arpeau, 4e prijs J. Mulder, 5e prijs mevr.
v. Niekerken.
Fuchsia's: le prijs H. op Dam, 2e prijs N. de Vries,
3e prijs Gré Schouten, 4e prijs M. Bijl, 5e prijs W.
Zuurbier.
Geraniums: le prijs Kato Tromp, 2e prijs Joh. Mee-
aendorp, 3e prijs Q. Arpeau, 4e prijs Kato Tromp,
5e prijs P. Hoogvorst.
Lobelia's: le prijs J. Klaver, 2e prijs J. Nleuw-
land, 3e prijs C. Tromp, 4e prijs G. Dalenberg, 5e
prijs Nelly Duip.
Begonia's: le prijs T. Schoen, 2e prijs Gré Schouten,
3e prijs G. Keuris, 4e prijs mej. Boschman, 4e prijs
T. Hoogvorst.
Groep 2-jarige planten: le prijs D. Braak, 2e prijs
D. Boontjes, 3e prijs P. Greeuw, 4e prijs L. Zuurbier,
stond de trein, welke uit Amsterdam kwam stil, om 5e prijs M. v. d. Molen,
vervolgens, door den geweldigen aandrang, welke de i He heeren Schermer en Medendorp verwierven le
trein, die uit Laren kwam, bleek uit te oefenen, een prijzen mtót groepen Dahlia-bloemen enz.- terwijl een
weinig terug te schuiven. Tegelijkertijd werd de lo- bloemenmand van den heer Schenner een len prijs
comotief van de Amsterdamsche tram opgetild en
op den open wagen geduwd.
Wat men in zulk een oogenblik doet, zijn uitslui
tend impulsieve handelingen.
Het volgende oogenblik stond ik bij de veronge
lukte trams. In mijn herinnering heb Ik alleen het
kreeg.
Voorts verwierven nog prijzen voor bloemen of
planten: mevr. v. Niekerken, J. Stam, D. Boontjes,
D. Braak, v. d. Molen, B. Groen, G. Duin en L. Tromp.
De heer Zuurbier organiseerde nog een taartver
loting en liet raden naar den naam van een pop.
beeld bewaard, van het arme jongetje, dat onder de i Natuurlijk bracht dat geld in 'kas, wat bij zulke
locomotief was bekneld geraakt. Verder heb ik een j dagen altijd zeer gewenscht is.
machinist gezien, maar overigens heb ik in het ge- De Mandolineclub „Seinper Melior", zorgde voor de
heel niemand opgemerkt, gedurende die eerste ang- no°d'ige aangename afwisseling, en hiermede was
stage oogenblikken. Ik zou haast zeggen, dat ik mij deze avond, inleider van het groote feest, volkomen
de tram niet anders kan voorstellen, dan geheel geslaagd.
leeg, zonder reizigers en zonder .publiek. Dadelijk j He Zondag bracht na een droeven morgen, mooi
ri,ep ik om zagen en bijlen en mijn zwager holde weer, en met dit mooie weer een schoone bloemen-
naar bet -timmerschuurtje in den tuin, om gereed
schap te halen. Met zijn tweeën zijn we terstond be
gonnen het jongetje, dat erbarmelijk om hulp schrei
de en om zijn ouders riep, uit te breken. Dat ging
evenwel heel moeilijk. De rieten bekleeding van de
bank is erg taai en we konden er haast niet door
komen. Eensklaps spoot de locomotief, waaronder het
ventje met zijn linkerbeen bekiield zat, een geweldige
pracht en bonderden en nog eens honderden bezoe
kers.
Het bloemencorso kan als volkomen geslaagd wor
den 'besohpuwd en was vollediger, en mooier dan dn
1926. Allerwege hoorde men de meeste bewondering
voor het fijne werk dat was verricht en menigeen
vond het meer af dan corso's welke men in naaste
omgeving zag, al zullen die dan ook duurder en
straal stoom uit en wij moesten haastig een goed i grooter zijn geweest,
heenkomen zoeken. Gelukkig bleek de stoom den jon- We zullen niet elk nummer afzonderlijk bespreken,
gen niet te branden, zoodat we al spoedig ons werk dit zou te ver voeren. Slechts zij gezegd, dat het ge-
konden voortzetten. Maar ik werd er afgeroepen, om volkomen aan de verwachting heeft beantwoord,
aandere slachtoffers bijstand te kunnen verleenen en Nadat de optocht op het feestterrein was aangeko-
het knaapje heb ik eerst teruggezien in het zieken- ment kregen we de offiicieele opening van den feestr
niet meer worden voorkomen en met groote kracht
liepen de heide trams op elkaar.
Een oorverdoovende slag.
De slag, welke -de botsing teweeg bracht, was oor-
verdoovend, maar toen deze was weggestorven, trad
die akelige doodsche ^stilte, welke zich steeds bij
spoorwegongelukken kenmerkt, en in welke oogen
blikken wel ieder onmachtig schijnt te zijn iets te
ioen. Maar dan klinken plotseling de smartelijke
ireten der doodelijk gewonden uit de grillige ruïne
van hout en ijzer op. De ongekwetsten klauteren uit
de hevig beschadigde wagens en rennen doodelijk
verschrikt heen en weer.
Het ergst waren de passagiers, die in den open wa
gen hadden gezeten, er aan toe. D-e locomotief van de
uit Amsterdam komende tram was tengevolge van de
kracht van de aanrijding teruggedrongen en omhoog
gedrukt. Daardoor was de machine boven op de open
tram tereebt gekomen. Het dak en al het overeind-
staande houtwerk, de schotten en de banken werden
totaal vernield. Van dezen tramwagen bleef eigenlijk
slechts een vlak chasis over, dat bedekt was met de
overblijfselen van het aan stukken geslagen dak en
de kapot gescheurde en gedrukte banken en schot
ten. Daarop hing de locomotief. En tusschen de puin-
hoopen en onder de machine lagen enkele passagiers,
bekneld. Op sommige plaatsen zag het houtwerk van
•den versplinterden wagen rood van het bloed....
De kracht van de botsing.
De kracht, waarmede de twee trams op elkaar ge-
loopen zijn, ds zoo hevig geweest, dat, behalve, dat
van alle wagens de balcons waren ingedrukt, de kop
pelingen verbroken en de ruiten vernield waren, van
een -der wagens zelfs het dak was afgereten en naast
de rails terécht was gekomen.
Locomotief 13 was zoover over wagen 34 heen ge
schoven, dat locomotief 17 er zelfs voor een gedeelte
ook nog op lag.
Hoe men de slachtoffers moest bereiken.
Het was niet gemakkelijk om de slachtoffers in die
verwarde hoop van ijzer en metaal te bereiken. Voor
het oogenblik was dat voor de ongelukkigen, die in
wagen 34 hadden gezeten, en waar de beide locomo
tieven bovenop lagen, onmogelijk. Met behulp van
vijzels, zooals die op alle locomotieven worden mee
gevoerd, trachtte men terstond de locomotief te lich
ten. Bij dit werk, dat uit den aard der zaak, vrij" veel
tijd in beslag nam, is de machine uit haar eyenwicht
-.reraakt- en met een luiden slag opzij en op den straat
weg gekanteld. (Zie de foto.) Op de plaats waar even
de voren de locomotief nog had gestaan, zag men
toen de ontzettend verminkte lijken van enkele
slachtoffers liggen.
huis, waar ik hét linkerbeentje heb moeten ainpu-
teeren.
Merkwaardig is ook, dat mijn vrouw, die evenals
ik, opmerkte, dat van twee kanten tegelijk stoom
trams aankwamen, eigenlijk nog vóór zij de trams
zag, opsprong, naar -de heg holde, waar .mijn oudste
speelde, met baby in den box, heide kinderen greep
en er mee terugrende. Toen de trams botsten, waren
zij in veiligheid. En dat alles is vliegensvlug ge
gaan. 't Was: twee trams, gevaar, kinderen heg, weg
halen.
De linnenkast van huize Groenendael heeft het
moeten ontgelden. Lakens en al wat maar dienen
kon, ds in reepen gescheurd, om als verbandstof te
dienen.
Mijn vrouw heeft dadelijk de geneesheeren in de
buurt telefonisch gewaarschuwd. Achtereenvolgens
kwamen de politiearts, dr. Holtman en dr. Laberdy.
Dr. Ro^da uit Haarlem, die'zijn vacantie in Laren
doorbrengt, was eveneens spoedig ter plaatse, even
als dr. Kortebosch uit Hoorn, die toevallig op zijn
autotochtje langs kwam. Voorts hebben geassisteerd:
dr. Oudendaal, de geneesheer-directeur van het Sana
torium in Laren, met zijn beide assistenten, dr. Grib-
beldng en dr. Catz, uit Blaricum en tal van verpleeg
sters uit het St. Jans ziekenhuis.
De vrouw van Lisser en Lisser zelf waren op slag
dood.
Schreuder' ds in hoogst zorgelijken toestand in
huize Groenendael binnen gedragen en kort daarna
overleden. Tot het laatste is hij bij bewustzijn ge
weest. Het dochtertje van de familie Lisser is in
het ziekenhuis al spoedig overleden. Dê toestand van
de patiënten was gistermorgen, de omstandigheden
in aanmerking genomen, redelijk wel te noemen.
EXTRA AANBIEDING.
Dit feest is geopend door de tentoonstelling v_„
bloemen en planten, georganiseerd door de vereeni
ging „Aleemeen Welzijn" en gehouden in de zaal
van den heer J. Schuijt.
Het gaf een prettig aanzien, die mooie geraniums,
fuchsia's enz. eekweekt vaak door kinderen. De hoe
ken waren mooi bewerkt, ten eerste door een keu
rige inzending planten van den bekenden kweeker
Medendorp, ten tweede door% een mooi panorama
van duinen en duinpiassen,"waarin de duinflora
zoo goed uitkwam, samengesteld door den heer F).
Schermer. Béide heeren kregen een goeden prijs voor
hun werk.
De tentoonstelling werd geopend door den voorzit-
er van „Algemeen Welzijn", den heer Dehé, welke
dank bracht aan alle medewerkenden, klein en groot,
dag. De heer Wognum, voorzitter van V.V.V., be
dankte alle medewerkenden en sprak zijne voldoe
ning uit over de vruchtbare samenwerking van
V.V.V. en Landbouwcomité..
Hierna opende Burgemeester von Fridagh en
bracht, na de vele woorden van dank, welke hij den
voorzitter van V.V.V. had hooren uiten, mede een
woord van dank aan de natuurmachten, welke had
den gezorgd, dat na een droeven morgen, een blijde
dag was gekomen. Vreesden we al -half voor een strop
vanmorgen, de weergoden zijn ons gunstig geweest,
en de dag belooft veel goeds. Had spreker gisteren
bij Floralia de stijgende lijn reeds kunnen consta-
teeren, ook hier, met het Bloemencorso was die in
sterke mate te zien. We willen dit corso niet verge
lijken bij grooteren. Laten we b.v. niet naar de Ri-
viera gaan. Doch in eigen omgeving hebben we ons
eigen cachet kunnen ontdekken, en in eenvoud zijn
met geringe -middelen, mooie resultaten bereikt. Met
den wensah dat ook het verdere van den dag suc
ces mocht geven, verklaarde spreker den dag voor
geopend.
Dadelijk volgde de ringrijderij, waaraan 9 paren
deelnamen. De heer C Duin en echtgenoote behaal
den den eersten prijs, A. Meereboer en Marie Bijl den
tweeden, R. v. Lëenen en A. v. Lienen den derden
prijs. Aan 't tuigje van den heer Meereboer werd de
prijs voor het schoonst geheel toegekend.
Verder verliep de namiddag met kinderspelen.
Hier volgt een lijst van bekroningen.
Bloemencorso, Groepen: le prijs Olympia (Gym
nastiek), 2e prijs P. v. Bodegraven (de duinen), 3e
prijs S.V.V. (voetbal), ertra prijs J. Korver. (loods
boot), extra prijs R. Wognum (paddestoel).
Bloemencorso, Wagens: le prijs P. Timmerman
(sjees), 2e prijs D. Zut (sjees), 3e -prijs A. Meereboer
(ons tuintje).
Rijwielen: le prijs Adit van Niekerken (de koeke-
bloem), 2e prijs G. Swaan, 3o prijs J. op Dam.
Personen: lo prijs Mej. Keuris, 2e prijs Nelly van
Geens (Margerdetjia), 3e prijs Marianna Schermer
('Latyrus).
Kinderwerken: le prijs Rensj-e van Essen (Zonne
kind), 2e prijs familie Van Bodegraven (Volendam-
mérs), 3e prijs Anna Kuiper (Kabouter).
Verder werden nog extra prijzen uitgeloofd, ten
eerste een verg. zilveren medaille van de Gemeente
aan Olympia, tal van zilveren medailles, gegeven
door particulieren, een tweetal olieverfschilderijen,
benevens een tweetal bloemenmanden.
De kinderspelen hadden de volgende uitslagen:
a. Meisjes tot 10 jaar (bal op blaadje): le prijs
M. Timmer, 2e prijs N. Leenhoven, 3e prijs A. N'ot-
telman.
•b. Meisjes van 1014 jaar (slofloopen): le prijs
R. Swaan, 2e prijs T. Pie4 3e prijs Chri Nieuwland.
c. Jongens tot 10 jaar (turfslaan): le prijs J. de
Boer, 2e prijs J. Bakker, 3e prijs J. de Vet.
d. Jongens van 10—14 jaar (zakloopen): lo. prijs
P. Bakker, 2e prijs H. de Vet, 3e prijs D. v. d. Oord.
Nadat met de volksspelen de middag was vol
eindigd en een korte pauze was vastgesteld, werd de
avond met het 'bal geopend. Te 9 uur echter was als
schoon evenement op het programma vermeld, dat
Schoorl's Gemengd'Koor" haar drietal ooncoursnum-
inzendenheid en de kweekers, voor hunne mooie col- mers zou ten beste geven. We weten dat zang nog
