Alitmu Nltiwi-
AOertcntit- Lalmllal
DOODSTRAF
GEVANGENIS.
DE GESTOLEN BROCHE.
Donderdag 11 Augustus 1927.
70ste Jaargang No. 8098.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN 5 Co., Schagen.
Feuilleton.
Reclames.
Gemengd Nieuws.
SCHAEER
COURANT.
Dit blad vorachljnt viermaal per week: Dinsdag, Woenrdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, vorden Adver-
.tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.85. Losse nummers 0 cent. ADVERTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsna
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte borekond,
IN DE
As Femier Brockway.
I
I Saoco en VanzettA schijnen verloren te zlln.
Daardoor krijgt dit opstel uit de Weltbübne"
droevige actualiteit.
i
G.een menscb, die gedurende een executie in de
j gevangenis Is geweest, zal do doodstraf met dezeltde
oogen aanschouwen als tevoren. Tweemaal heb ik
zel'f de voltrekking van een doodvonnis meege
maakt en de derde maal' bijna. Bijl deze laatste
gelegenheid was 'k tot twee maanden gevangenis
straf veroordeeld wegens overtreding van de „Dora"
(eigenlijk (D O RiA: afkorting voor „Deïense of the
Realmi Act" d.w.z. wet betreffende de verdediging
des lands gedurende den oorlog). Nadat ik de
eerste week eenzame opsluiting had! doorstaan,
werd ik in een andere cel beziggehouden met het
vervaardigen van (matrassen in een schuur. De cipiers
wai^en buitengewoon opgewonden, de gevangenen
zenuwachtig en onrustig. Op het spreekveilbod werd
niet meer gel'et. Van alle kanten hoorde Ik opmer
kingen over de aanstaande executie van Sir Roger
Casement, die binnen drie dagen zon plaats vin
den. Een gevangene vertelde, d'at twee mannen van
zijn afdeeling bevel hadden gekregen, de galg schoon
te maken en in gereedheid te brengien. Anderen
zeiden, dat zij' Casement ihadden gezien. Oude ge
straften beschreven den jongeren nauwkeurig het
beloop van een executie.
Toen ik weer in die cel was, dacht ik, mijn cho
colade slurpend, na over hetgeen ik had gehoord.
Plotseling, ontstond buiten rumoer. Behoedzaam' klom
ik opi den stoei en keek uit het tralieraam. Wat ik
toen zag staat mijl levendiger voor den geest dan
een foto: levendiger, omdat het tooneel in felle kleu
ren- was gedoopt. Mijn raam was juist tegenover
de eenige plek, die deta van schoonheid had1: een
kleine tuin vol bloembedden, tegen de muren waar.
van klimrozen groeiden. De zon gdng Juist prachtig
onder. Zoo dichtbij, dat ik hem bijna met de hand
kon grijpen, stond een bewaker, wiens eene hand
met een bos sleutels aan een open deur bezig was.
Eenige passen van hem verwijderd stond' een ge
vangene: een groote, door de zon gebruinde inan
met zwarten- baard, breed geschouderd. In gepeins
verzonken en bedwelmd déor schoonheid stonld hij'
voor den zonsondergang. Iets achter hein tstoiid een
andore bewaker, die den man met eerbied en mede
lijden gadesloeg. De drie mannen zwegen- langen
tijd, het gelaat van den gevangene had een merk
waardige uitdrukking aangenomen. Het was, alsof
I de ziel) er plotseling! in zichtbaar was geworden!
I,.U moet nu weer binnenkomen", zeide de bewaker
met den sleutelbos. Do gevangene draaide zich om
en ik kloon zoo snel mogelijk en voor men mij| kon.
Novelle van REINHOLD ORTMANN.
(Vrij naar het Duitseh.)
3.
Reeds spoedig daarop trad ook August Imberg
weer binnen en bij' het piepen van Je deux had
de jonge dame dadelijk baar hand teruggetrokken
om zaoh snel tot den.' pandhouder te wenden- Hij
reikte haar het pandbriefje en' een pakje bankno
ten aan, en zij- stak alles, zonder het geld na te
tellen, tamelijk achteloos in' den zak van haar re-
rmantel. Nog een laats ten dankbaren blik van
bruine oogen vol uitdrukking wierp zij1 naar
den referendaris, en toen gleed zij met een vrien-
delijkan groet naar buiten.
„Een aardig, knap jong meisje/' zei August Im
berg meesmuilend. „Ja*, Ja, bij' zulke voorname lie
den is ook alles niet zoo schitterend, als het dik
wijls wel lijkt. Misschien! heeft zij haar hart voor
jou uitgetart, terwijl ze met je alleen was, en je
mea^ededd, waarom zij het geld zoo dringend! noo-
„Hoe zou zij dat hébben kunnen doen, vader,
^haar geheimen! te vertollen, mij, een
«Nu. ik meende alleen maar, dat je tooh! niet
zonder een enkele aanleiding zoo vol vuur voor
ihaar in de bros zou zjjh gesprongen. Ik hoop dat
i ^®e?1 ^aangenaamheden vajnl deze geschiedenis
zal beleven. Deze broehe is minstens het vijfvou-
uligo waard, in zooverre bestaat er dus geen ge
vaar. Maar het is da eerste 'Jcoër in deze 30 jaar,
dat ik een overtreding bega tegen de politievooav
schriften etn wanneer die duivel da hand in het
spel had.../'
Het opnieuw rinkelen van die hieldere winkel
bel verhinderde bom, verdere beschouwingen. te
houdien en de ref 'er. larie bleef alleen. Wel ging
njj weer aan dep Arbeid, maar hoe hjjl zioh ook
geweid aandeed zijn gedachten bij zijn werk te
Siij henumenng aan de smeekemde kinder-
ké oogen etn .aan dien dankbaren druk van de
eme zachte hand/ werkten zeer storend op zijn.
ijver.
zien van mijn. stoeL Ik voélde schaamte over mijn
toekijken: niet omdat het mij onbehoorlijk, nieuws
gierig voorkwam, maar omdat ik iets bijzonder hei
ligs en intiems had gezien.
Den volgenden dag werd ik geheel onverwachte uit
de gevangenis ontslagen. Twee dagen Hater meldden
de blad'en, dlat Roger Casement „wettig*' was op
gehangen. Mijn gedachten dwaalden terug naar het
tooneel in dien tuin en ik! vroeg mij af, hoe het den
bewakers wel bij! het voltrekken van het vonnis te
moede moet zijn geweest Want zij hadden een
Mik geworpen in het hart van den man, dien men
ter dood had' veroordeeld!.
Maar reeds voor de volgende executie had ik mij-
geheel aan het gevangenisleven gewend. Ook thans
waren er weer dezelfde ziekelijke verschijnselen in
ons huis. De man, dl© dezen keer aan de beurt waa,
badj vrouw en kinderen vermoord'. Ondanks aflle
oorlogsmoordpartijen had het geval' de samen!©'
ving beziggehouden. Uit bladen, die de gevangenis
waren binnengesmokkeld, -hadden wij alle bijzonder
heden eraan vernomen, Benige gevangenen vertelden
trots, dat izij! den moordenaar hadden gezien, toen
men herni binnenbracht, en allen verwachtten met
spanning Ihert aanstaande proces. Wanneer zal de
rechtszitting plaats vinden?Wie zal de rechter
zijn?Die en die?Dan is de beklaagde zoo
goed als dood.
Bij! lederen gemeensch appel ijken -maaltijd klom
men de gevangenen bij! d© ramen op, om een Mik 'op
den moordenaar te werpen, wanneer hiji zijn dage-
lijksche wandeling in den tuin maakt© Wanneer
hij uit zijn cél den gang betrad, hield iedereen op
te lezen of1 te eten. men- luisterde met gespannen
aandacht naar zijn voetstappen en naar de bewa
kers, die hem vergezelden. Des avonds, wanneer de
jeugdige gevangenen jongens van 16 tot 2:1 Jaar
door den gang kwamen, hoprde ik ze zacht over
het geval spreken en elkaar allerlei bijzonderheden
over de wijze van ophangen ten beste geven. Hoe
meen! heit tijdstip van de executie naderde, des te
sterteer werd de opwinding.Den bewusten morgen,
waarop wij! niet uit onze ceülen mochten, doch' in
onze overspannen fantasie elke fase van de executie
volgden— want wij kenden iedere bijzonderheid van
de gebeurtenis was eenvoudig een foltering.
Hij d'e derde executie was ik1 In het hospitaal; ik
lag te bed. Op een nacht hoorde Ik, dat de sleutel
in het slot werd omgedraaid en ik zag den hoofd
inspecteur van de gevangenis binnentreden. Hij zag
er uit als iemand, wiens zenuwen overspannen wa
ren. Hij zelde iet», dlat ter verontschuldiging van het
nachtelijk bezoek moest diepen en brak daarna in
verwenschingen uit. Hij vertélde van de zelfbeheer-
sching, die hij noodig had, om- executies bij te wonen
van menschen, die hij weken lang onder zijn hoede
had gehad en die hij zeer goed had' Teareni kennen.
„Nachten lang voor executies en nachten lang na
executies kan iObd niet slapen1", klaagde de ambtenaar,
^oo vaak ik den unan voor de executie zie, steeds
moet ik denken aan hetgeen ik bij de voltrekking
van het vonnis volgens voorschrift heb te doen. Ik
zie hem dan ln den geest reeds voor mij hangen
terwijn ik hem haastig! da jas losmaak! en het hemd
opentrek, zoodat de dokter zijn hart kan onder
zoeken en den dood! conetateeren. En wanneer
allee voorbij is, kan ik! de visie van het tooneel
niet uit mijn herinnering bannen. Ziet u: Ik heb
den man immers dagelijks, een maand1 lang, gezien
en dikwijl-s heeft hij mij! allerlei intimiteiten uit zijn
leven verteld. -Veel van deze Heden zijn werkelijk
heel' behoorlijk' en sommigen hunner heb ik bijna
,leeren liefhebben!"
Geen mensch, die ©enigen eerbied' heeft voor men.
schelijke gevoelens, kan dergelijke dingen beleven,
zonder tot de overtuiging te komen, dat, indien er
geen andere reden voor de afschaffing van d© dood
straf was, alleen deze reeds voldoende zou zijn,
dat het namelijk barbaaxsoh dis, menschen opdracht
te geven het vonnis te voltrekken. "Wanneer de
pleitbezorgers van de doodstraf haar maar zeflf
moesten voltrekken*1, zegt ©en gevangenisdirecteur,
„dan zouden de meeningen weldra veranderen".
„Iki heb nooit een mensch ontmoet", schrijft Dr.
'James Devon, lidl van de Schoteche -commissie van
toezicht op de gevangenissen, die ooit -met een exe
cutie te doen heeft gehad' en er Tater niet met ont
steltenis 'aan heeft gedacht („who was not the wonse
for it afterwairds"). „En in het bijtoonder voor den
arts, die er overeenkomstig zijn plicht bij aanwezig
moet zijn, is zij een beleediging van1 zijn beroep en
van zijn persoonlijkheid!. De indruk op de overig»
gevangenen, moet men er aan toevoegen, ls niet
mindier ontzettend. Openbare executies werden in
'Engeland afgeschaft* wijl' izij op de toeschouwers een
slechten invloed hadden. Thans worden alleen nog
binnen de gevangenismuren doodvonnissen voltrok
ken: maar achter deze muren leeft een bevolking,
die, ofschoon zijl de voltrekking van het doodvonnis
niet ziet, en Inniger, aam deelneemt dan eens de
schar© nieuwsgierigen, die in Tyburn samen
stroomden.
(Nadruk verboden).
Vlug faas Hei bcwerfdtfte» van August Imberg*
eerste wetsovertreding onder de donkere poort door
en langs de stille straat gesneld. Een paar honderd
passen van bet huis van den pandhouder verwij
derd, dook plotseling uit een donkeren hoek
gestalte van een grootten, elegant! gakleadm majni
op, die daax schijnbaar op haar komst gawaï
had.
,J>at heeft verduiveld lang geduurd!, LHi," rel
hij, ah» stem voorzichtig dempend, hoewel rondom
geen mensohelijk wezen te zien was, dat hen had
kunnen beluisteren. „Ik hoop tenminste maan dat
je het geld gekregen hébt."
„Ja," antwoordde rij, terwijl zjf hém haastig dia
banknoten en hét verfrommelde pandbriefje overv
reikte. ..Maar voor geen1 millioen zou ik dat nog
eens willen doen, papa. Ik héb mij" dooer bidden en
smeefcén voor deze lieden moeten vernederen ten
bovendien heb ik nog doodsangsten uitgestaan,
dat flü de lengen op mijn' gezicht konden lezen,
toen ik hun als mija legitimatio-bewijls Melaniefa
visitekaartje afgaf."
De voornaam gekleedde heer was in het lioht
van een lantaarn gaan staan, rvm- de biljetten te
tellen. was een man yan misschien 44 jaar-,
met een scherp gelijnd, mager gezicht en met een
wol verzorgden kfygshartigen blonden knevel. Naax
fctfn houding en voorkomen te oordeelen, had men
hem voo» een jjn burger giekleeden officier kunnen
houden.
Eerst (nadat hij zioh overtuigd had, dlat het
bedrag klopte, antwoordde hij op de klacht van
het jonge meisje: „Ik kan net mij voorstellen,
dat het niet erg aangenaam voor je was, mijn
arme, kleine lieveling. Maar wanneer een onzer
eens in geld'verlegenheid geraakt, dian is -hij1 er
veel erger aan toe dian een armen drommel, wien
hét niets kan Schelen, als de heele wereld van zijn
armoede hoort. Ik kon er niet zelf naar toe gaan
om het ding te beleenen, dat zie je toch wel ln,
en ik mocht ook geen ander in vertrouwen nemen.
Jij eohter zult met dezen vrekkigeui pandhouder
wellioht nooit ineer in persoonlijke aanraking bo
men en daax hij1 ie naam niét kent, is het th:
net zoo goed alsor er niets gebeurd was. Hij heeft
toch zeker niet getracht je uit te hooren?"
Lili knikte van nee en een oogenbl.k kwam zij
in verzoeking,, haar vader van dan vriend-e-
Ujken referendaris te vertellen, zonder wiens be
middeling zijn wensoh bezwaarlijk in vervulling
zou zijn gegaan. Maar een werktuigelijke vrees,
naar de opgaaf van den djoecroemoedi, ruim 100
personen aan boord. Anderhalf uur later volgden
op dezelfde route nog vijf prauwen, beladen met
menschen, bras, djagoeng en stukgoederen.
Om 11 uur v.m. werd de voorste prauw tusechan
de eilandjes Kolcop en Kambdng door zwaar weer
overvallen. Ex liep veel water in en toen drie
ioote golven insloegen, kapaijadje het vaartuig,
>t zioh niet meer fcotn oprichten. Al dadelijk verr
dronken velen, vooral vrouwen; de voel door haar
gedragen kam poleng wordt, als zü nat is, zeem
zwaax.
De héele bemanning en een deel den passagiers
werkte zioh op de kiel, de luiken of op drijfhout.
Later is de prauw weer in normale positie ge
slagen, men is ar toen weer ingekropen en hoeft
bamboe SKwdanig aan het boord bevestigd, dat de
ménsohén in zee er zioh aan konden vasthouden!.
Om 1 d 2 uur u.m. is één van dé andere vijl
prauwen gepasseerd; de djoenoemoedi hiervan deed
jen tot redding en haalde 1 passagier uit zee.
moest daarop net werk staiklan, omdat het
volk van zijh eigen prauw welke ook al eenige
schade aan het zeil nad wilde doorzeilen. Die
jrauw zeilde daarop naar Poeloe Kambing om
ralp, doch op dit eiland durfde niemand, met
op net
Eézeem, uitslag en alle jeukend© huidziekten Üe-
hooren afdoende behandeld' te wonden, anders ko
men izdji telkens terug. Hoe langer de huidkwaal
verwaarloosd wordt, des te (moeilijker wordt het om,
haar te genezen. Wend onmiddellijk' Foater's Zalf
aan; deze geeft dadeflijtkl verlichting en voortgezet
gebruik doet de kwaal geheel verdwijnen.
Foster's Zalf da alom1 verkrijgbaar a i 1.78 per
doos, f 1.— per tube.
DE SCHEEPSRAMP IN STRAAT MADOERA.
Van hét ernstige omgeluki in Straat Madoexa, dat
70 80 menschen het leven kostte, heeft Anjftta
indertijd! melding gemaakt.
Het Soer. Hd-bL vindt reden' om dé feiten aan
gaande hét vergaan van een paar met menschen
daden prauwen op reis van Probolinggo naar
.adoera, te reoanstrueeran: zij zijn veel ernstiger
dan tot dusver bekend is.
Den eersten Juli vertrok des v.m. om half 0
van Probolinggo naar Madoera een prauw met,
van welker oorzaak zji zich' zelf geen rekenschap
kon geven, weerhield haar. En de heer met den
Ten knevel was, naax hét scheen, ook in .het
1 niet nieuwsgierig wat anders over haar
avonturen in dén winkel van! August Imberg te
vernemen.
,Jk zal een rijtuig nemen," zei Kif, „om je kof
fer te halen en dian dadelijk naar het station rijf
den. Ja# trein gaat weliswaar paS over een uur",
maar wij kunnen evengoed' in de wachtkamer ons
avondeten gebruiken als in een of ander restaur
rant, waar we misschien nog maar bekenden zou
den ontmoeten."
„En moet ik tante dan geen goeden dag zeggen?
al zij me dat niet kwalijk nemen?
,Jk zal je wel bij haar verontschuldigen. Zn
denkt immers dat je vanmorgen vroeg reeds bent
afgereisd en dat moeten natuurlijk ook onze ken-
gelooven. Onthoud dat goed, beste kind.
hoofd
de betere famiWs zou heb onvoorwaardelijk zijn
gedaan, indien iemand ook maax iets vernam van
ie bezoek bii dien kerel daar", en hij wees r,of
aohterwaartsahe richting,
en eerst toen! pij! in heb door haax
zaten, zei zij! met een
jogenlgk lastig, als men
niet ïijk is, papa. Zulke dingen zooaü die
hedenavond, zyn zoo stuitend.
De andere lachte wat gedwongen. „Voor iemands
genoegen zijn «j er tenminste niot. dat geef ik je
graag toe, myn kind. Maax er zullen immens ook
weer betere tijden komen, en iü vooral hebt reden
daaxop te hopen. Dat je je hartje ooit aan een
armen slokker zoudt kunnen verliezen, behoef ik
tooh niet te .vreezen, nierb waar?"
Met groote beslistheid schudde ai? het hoofd!.
„Nooit, papa. Eer ik mijn leven lang zulke af
schuwelijke bezigheden zou moeten verrichten zoo
als hedenavond, dan zou. ik nog lierver mot 20 jaax
sterven."
Teeder streelde haax vader haax hand. „Maar
het een nooh het ander zal noodig zijn, lieveling.
Wanneer jij1 je hart maar voor alle dwaasheden
weet te 'behoeden1, zal op ,een goeuen dag de ware
Jozef wel komen opdagen, die je een leventje kan
aanbieden, waarop mijn, dochtertje recht heeft."
Weer haalde Lili diep adem, eu het Jdonik dit*
maal als een zucht van brandend verlangen naar
het
zware weer, uit te varen. Dus
verder naar dén voeten wal en
és avonds het ongeluk.
was de verongelukte prauw, Welke
door nieuwe golven weer in haax normale positie
was hersteld, des avonds om ongeveer tien uujb
opnieuw omgeslagen.
Andermaal hebben .velen zich toen op de Kal
gered, doch men behoeft niet te vragen hoe anti
zettend daar in' den nacht bij dé zware zee» is gen
leden door menschen die toen circa, 12 uur in
het .water lagen.
Tenslotte is de hulp der marine gekomen; door
deze werden gered 32 personen, door een Jopaasoh
sohip 1 en door de hoogex bedoelde prauw ook 1,
totaal 34.
Van de overige prauwen er waren er immer*
vijf die anderhalf uux na de ongqlukspraiuw van
vertrokken hébben er drie Poeloe
bereiken, doch een andere prauw
bij het opkomen van den storm haar
en is Zaterdagavond (2 Juli) half 4 op
van Pasoeroeau gestrand. Daar werden
50 personen uit de pnaiuw gehaald, ter-
werden gevonden en 5 personen alfi
vermist zijn opgegeven. Dus hier ook nog 8 dooden.
HITTE EN ONWEER.
In ZuidwDuttechlaud heerscht er ©en sctoler onge
kende hitte. De thermometer steeg tot 30 graden,
'e Avonda brak ©n weer in het Schwarzwald een
hevig onweder los. Twee groote woonhuizen werden
door dJen Mikseuu getroffen en brandden «eheel uit.
In de de laatste 14 dagen zijn er alleen iin Baden
niet minder dan 75 huizen, schuren en stallen door
brand vernield. De schade ls meer dan een milli-
oen mant.
SLECHT WEER TE MONTREUX.
In de omgeving van Montreuix iis gister weer een
hevige hagelbui neergekomen, die tal van telefoon-
en telégxaafpoflen heeft doen knaippen en veel! schade
aan particuliere tuinen en aan sommige daken
toegebracht hoe fit Een (paar. kleine riviertjes zhn
later buiten haar oevers getreden, maar er bestaat
geen gevaaX voor groot»Te overstroomingem
ONWEER IN BELGIS.
lm verscheidene strekjen vani het land! hébben
felle onwedens gewoed- Te Robertvilïe in bet gean
nexeerde gebied zijn de schuren en stallen van een
hoeve door het hemelvuur vernield. Arbeiders, die
aan den stuwdam van de Warche werkzaam rijn
en in een schuur sliepen, wisten zich slechts met
dézen t heerlijken1 dag en in de bruine oogeca, dié
juist in 't voorbijrijden op dé hélvexliohta vensters
van een prachtig huis gericht waren,flikkerde
een intens verlangen zxaax geluk en vreugde.
HOOFDSTUK II.
.Het waa eetn wéék later. August Imberg bevend
zich alleen op zijn kantoortje, toen een ondanks
zijn burMkleedingl zeer krijgshaftig uitziende man
van middelbaxeu leeftijd met dén vertrouwelijker*
groet van een' ouden bekende binnentrad.
„Ah, mijboheer Fahrig," zei de pandhouder, ter-
mi hij hem over de toonbank! heen de hand reikte.
Ck héb bijtma sinds .een maand niet meer heb ge
noegen gehad. Weer een kleine controle van heb
pandboek, niet waaxP'
„Ditmaal niet, mijnheer Imberg. Ik breng u
slechts een kennisgeving van gestolen zaken. Veel
bijzonders is er met bjj, behalve een waardevolle
brillonten sieraad, dat een zekere mevrouw: Theresa
reeds een acht dagen geleden ontstolen moet zijn-
Nu, bij een man zooals u, zal ik heb wel bezwaart
lijk terugvinden, dab weet ik wel vooruit."
„Wat wat is dat?" bracht hij met moeite uit.
„Eetn broché van brillonten, robijnen en saiierenj
ini dén vorm van een groeten vlinder pbui
van rood Iéder, met witte zijde gevoerd! en met
den naam van een Parijsohen juwelier. En ala
u dit sieraad nu tooh bij" mij vond, mijnheer Fahrig
wat zou u dan wel zeggen?"'
„Wel, ik zou zeggen, dat de dievegge het veuv
duiveld slim moet hebben aangelegd^ het ding juist
bij u te brengen," antwoordde dé beambte kalm.
„Een nauwgezetter en voorachtiger man is er
op de heele wereld niet. Maax laat u het tooh eens
zien."
De pandhouder was reeds naar dé geldkast gen
verborgen lag. Hij drukte op de jreer van het
roode étui en1 las met bijna toonlooze stem:
"mand Thiebaut, Parijs. Dat klopt dat
precies. En dat moest mij overkomen mij.
dat is laf schandelijk het is een nagel aan
mijn doodkist."
Wordt vervolgd.
