AllCIECI litlïs-
Atintit- LiiMlal
NEELS - Helder.
SCHAGER IJZERHANDEL
SCHAGER IJZERHANDEL
SCHAGER IJZERHANDEL
SCHAGER IJZERHANDEL
Zaterdag 17 December 1927.
70ste Jaargang No. 8171.
Eerste Blad.
S.K.A. MOTOREN
Plaatselijk Nieuws.
TUBERCULOSEBESTRIJDING.
FINALE UITVERKOOP.
Friesche Kunstschaatsen, compl. ff 7.50.
o
o
E
o
c
O
tf)
tf)
n
voor primo
on
Bouw-ariikelon.
Hoekstra Schaatsen
Neem
proef!
Artikelen
van Ie Klas
Fabrikaten.
■o
tf)
00
70
tf)
H
m
O)
<D
O
O
Bij vriezend weer ook Zondag geopend.
rer«.
it U
vepd
pro.
■den,
anka
SCIAGEH
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal por week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiön nog zooveel mogelijk in hot eorstuitkomond nummor geplaatst.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
POSTREKENING No. 23330. INT. TEtEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden ff 1.05. Losse nummers 0 cent. ADVERTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels 11.10, iodoro rogel moor 20 cent (bovcijena
inbogrepon). Grooto lettors worden naar plaatsruimte borokond.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADEN.
EEN WAARSCHUWEND WOORD.
Taa Wildernis tot opkomende Industriestaat.
Het Handelsblad van 10 dezer schrijft over do eco
nomische ontwikkeling van Canada:
„De grootste moeilijkheid is, dat Canada grooter
i» dan de Vereenigde Staten met slechts één tiende
van de bevolking. De ontwikkeling van electrische
kracht por hoofd der bevolking is daardoor reeds
het dubbele van die in de Vereenigde Staten."
Tengevolge van de dure en in onvoldoende mate
aanwezige arbeidskrachten werd m Canada de elec-
trificatie der bedrijven hooger opgevoerd dan zelfs
in Amerika, hetgeen een waarschuwing inhoudt
voor Europa, waar het electriciteitsverbruik nog niet
de helft van het Amerika&nsche verbruik is.
Hebt U in verband met de hooge loonen en kor
ten arbeidsduur hier te lande reeds Uw electrisch
krachtverbruik opgevoerd tot verlaging der onkos
ten en vermeerdering Uwer productie?
Vraagt ons adviezen voor electrfflcaties.
Levering via Uwen Installateur van
EN TOEBEHOOREN
voor complete electrische instal'
laties .voor,Ie der. bedrijf.
I tyitto Kruis, had tegen Donderdagmiddag een ver-
gadering uitgeschreven voor verschillende afdeelin-
gen van Het Witte Kruis uit onze omgeving en dok
toren, om eens te praten over het stichten van een
fonds, om daaruit to betalen de kosten, van uiteen-
ding van t.b.c.-patiënten. Ook was op deze vergade
ring aanwezig de heer Dr. Jongemans, die het een
en ander zou vertellen over de t.b.c.-bestrijding, in
verband met het hier gestichte consultatiebureau.
De heer Bleker, de voorzitter, opende met een ge
past woord de vergadering, waarna Dr. Jongemans
een interessante causerie hield over de tto.c. Spr.
wees er op, dat tuberculose geen erfelijke ziekte is,
maar wel degelijk alleen ontstaat door besmetting.
Het is een echte volksziekte, die in alle lagen der
bevolking voorkomt, overal, over alle provincies van
ons land vrij gelijk verdeeld is, ofschoon het natuur
lijk een feit is dat tuberculose in fabriekscentra meer
slachtoffers maakt dan op het platteland. En omdat
deze ziekte zoo uitgebreid en algemeen voorkomt, is
het dubbel noodzakelijk haar te bestrijden met
kracht en op allerlei wijzen. Spr. noemt het niet
waar dat de tuberculose afneemt., tenminste niet van
beteekenis, al lijken de statistische cijfers ook wat
gunstiger.
Voor dat gunstiger lijken geeft spr. enkele rede
nen op, n.1. de groote griep-epidemie in 1918 en als
gevolg daarvan de groote sterfte onder de tubercu
loselijders. Op de toen enorme stijging in het sterf te-
getal is natuurlijk oen daling in volgende jaren moe
ten volgen. Maar men mag daaraan geen verkeer
de gevolgtrekkingen vastmaken omtrent betere toe
stond in dit opzicht, etc.
Spr. wijst er op. hoe men vanaf 1882, door de ont
dekking van Dr. Koch, tot de zekere wetenschap is
gekomen, dat de tuberculose niet is een ziekte die
men erft, maar dat zij door besmetting wordt over
gebracht. Ontkent kan niet worden, dat er kinderen
ter wereld komen, die er een grooter aanleg voor
hebben, maar erfelijk is deze ziekte niet
Wij weten dus dat de ziekte wordt overgebracht
en daarop hebben wij de middelen panklaar te ma
ken, om dit groote kwaad tegen te gaan.
Door verschillende geleerden is en wordt nog veel
gewerkt, om de tuberculose tegen te 'gaan en ver-
«chillende proeven op dieren, w.o. onzen veestapel,
"worden genomen. Er zijn resultaten toereikt, maar die
rijn nog niet rijp om op de anenschen te worden
toegepast.
De tuberculose moet dus als een infectieziekte
gorden aangepakt En in de jaren van strijd daar
tegen is wel gebleken, dat de theorie hier falen
Cnoet als de practijk in deze niet voorgaat Door
vereenigjn,gen< particulieren, enz., is gepoogd de lij
ders te helpen, door ze naar sanatoria te zenden. En
aherlei sanatoria zijn opgericht en spr. zegt dat daar
ook zeer zeker lijders zijn genezen.Eigenlijk beter ge
zegd: dat zij in het gewone leven hun werk weer
f K-?n bunnen verrichten. Van volkomen genezen
is bij tuberculose geen sprake, wat eenmaal ver
anderd is in het ziekteproces is niet meer tegen te
gaan, het lidteekenwezen is ontstaan en de vergif
tigingsverschijnselen zijn verdwenen.
Als dan de tuberculose een besmettingsziekte is,
vanwaar komt dan de besmetting? en dat is in hoofd
zaak: van mensch op mensch. En dan spreekt het
direct, dat dan het gevaar voor het kind het aller
grootst is. De uitwerking op volwassenen is niet zoo
fcroot, ofschoon ook daar besmetting kan voorko
ken. Al het werk moet er dus op gericht zijn, om
ae (menschen, vooral de kinderen, voor ziek worden
te nehoeden.
Spr. -wijst in verband daarmee op vacantiekolonies,
'•Kinaersanatoria, herstellingsoorden, enz., allemaal
Plaatsen, om de kinderen verwijderd te houden van
ut S^-gevaarlijke omgeving.
Het Rijk, de Provincie, hebben begrepen, dat, wil
aeze strijd tegen de tuberculose iets beteekenen, dat
viVj- v £root m°est worden aangepakt, dat er dus
6 bestuurslichamen finantieelen steun en voor-
dcatmg noodig was, om alles in het werk U stellen
wa de besmetting tegen te gaan. Dat is het
eerste kardinale punt der bestrijding van tubercu
lose, de andere ia om het weerstandsvermogen van
kind en mensch op.hooger peil te brengen, opdat de
kans om ziek te worden, te gaan lijden aan tuber
culose, geringer wordt.
Spr. zegt, dat wij allen voor 100 met tubercu
lose besmet zijn, maar door het grootere weerstands
vermogen blijven wij de ziekte de baas. Aan de hand
van de praktijk bewijst spr., dat menschen die nooit
aan tuberculose hebben geleden, dit eensklaps krij
gen, als gevolg van het kleiner worden van hun
weerstandsvermogen. Het ouderwetsche gezegde, dat
eerj mensch van verdriet de tering krijgt, is weer
nieuw geworden, omdat het volkomen juist is, dat
ook verdriet, zorg, zielelijden, enz., den mensch vat
baarder maken voor ziek worden, het weerstandsver
mogen verkleinen. Wij moeten dus, zegt spr., de kans
op besmetting ontnemen, de besmetting overwinnen,
de tuberculose moet in de kiem worden gesmoord. En
in verband daarmee komt spr. op de stichting van
consultatiebureaux, zooals er thans ook één in Scha
gen is gevestigd.
Spr. gaat uitvoerig de werking van zulk een
bureau na en wijst er op, dat ae eerste plicht is
de tuberculoselijders op te sporen. Verder is het zaak
van de lijders, van hun omgeving, van hun familie
enz., zooveel mogelijk af te weten. Dat is geen bedil
zucht of nieuwsgierigheid. Neen, door al die gege
vens moet men contact met de menschen krijgen. Wij
moeten weten welke kinderen in een gezin de meeste
kans hebben om ziek te worden, welke niet, in 't
kort, wij moeten dat alles weten om de ziekte te
voorkomen. Wij moeten hebben een juiste diagnose
statistiek omtrent de ouders, allen onder controle hou-
HEEREN- en JONGENSKLEEDING.
Op alle goederen 30% korting.
Zondags tot 2 uur geopend. Reiskosten worden vergoed.
anderen krijgen. Het zal als 't ware worden een
centraal punt, om de bestrijding to leiden; lakschen
op te wekken en waar noodig in te grijpen. Er kan
op allerlei wijze propaganda gemaakt worden voor
de t.b.c.-bestrijding en in samenwerking van allen
zal er beter voor uitzending, hulp en voor levens
middelen kunnen worden gezorgd.
Hieruit ontspint zich een zeer lange discussie
waaruit wij vermelden, dat Dr. Oterdoom, 'tZand,
hoewel de gedachte zeer sympathiek vindend, vraagt:
Hoe zal dit fonds worden gevormd? Hoe zal het
werken? Is dit fonds eigenlijk niet een fourneering
van de bijdragen van gemeenten, provincie en Rijk?
De heer Koster, Winkel, wijst er in de eerste plaats
op, dat Rijk en Provincie voor uitzending van pa-
tiénten steunen, dat de gemeente op aanvraag de
kosten van uitzending betaalt en dit van de provin
cie voor de helft, tot een maximum van f500, vol
gend jaar f750, kan terug gevorderd worden en dat
dus het fonds alleen zal kunnen dienen als dat geld
van gemeente en provincie gebruikt is.
Den heer Lovink, Anna Pauiowna is het niet dui
delijk, hoe men met dit fonds meer geld zou kun-
4>
O
CL
O
(0
(0
O
lm
tf)
e
o
L. VAN RIJSWIJK
We«t O dat U bU mij altijd
eerste kwaliteit. artikelen
koopt, maar dat d» prijzen be
duidend zijn
VERLAAGD?
Telet No. 8.
Alle goederen
onder volle
GARANTIE.
L. VAN RIJSWIJK
Is het U bekend dat ik door
rechtstreeksche fabrieksverte-
genwoordigingen en veel ver
minderde bedrijfskosten, U
zeer voordeelige aanbiedingen
kan, doen?
Ldps Brandkasten en Sloten
Jan Jaarsma Cyclus haarden
Tig er Kachels
Sencking Gasfornuizen en Comforen
Beccon Emaille
Pomona Inmaakglazen
N.K.A. Kogellagers
Boeke en Huidekopers Landbouw
werktuigen.
L. VAN RIJSWIJK
Heeft U al eens op mijn
Etalage'» gelet, waar alles
geprijsd staat? Is het U al op
gevallen hoe laag alles ge
prijsd is?
Alle orders van
eenige beteeke
nis worden fran
co over één
veer geleverd.
L. VAN RIJSWIJK
U kunt er dan ook van over
tuigd zijn, dat ik niets onbe
proefd zal laten, om U alles
zooveel mogelijk voor de laag
ste prijzen aan te bieden.
den, natuurlijk met de medeweiking van de huis
dokters. Onze huisbezoeksters moeten raad geven, ten
opzichte van hygiëne, prophylaxis (het omgaan van
de zieke met zijn sputum); en juist dit laatste acht
spr. van groote beteekenis. Weet de zieke niet hoe
hij of zij daarmee doen moet, dan is de patiënt voor
zijn omgeving van groot gevaar. Weet de persoon
hoe te handelen, dan wordt dat gevaar beperkt.
Ook moet er voor de gezinnen in maatschappelijk
opzicht hulp zijn. wat door plaatselijke vereenigingen
gegeven kan worden. Al ue voorlichting, al de hulp
noemt spr. prachtig en uitstekend, maar ook in
ander opzicht moeten de patiënten worden bijge
staan en geholpen, de hulp moet ook effectief zijn en
daarom is spr. het plan zoo sympathiek om een
fonds te stichten, om van daaruit te helpen bekosti
gen de uitzending van patiënten naar sanatoria, en
zoo mogelijk verdere hulp te verleenen.
o
Nadat de heer Bleker spr, voor zijn belangwek
kende mededeelingen dank heeft gebracht, leidt hij
het punt in: Het vormen van een fonds door de ge
zamenlijke afdeelingen van Het W. Kruis. Spr. wijst
er op dat er gelden moeten zijn voor uitzending en
verpleging en dat Dr. Melchior op de j.1. bestuursver
gadering van Het Witte Kruis te Schagen, deze
meening uitte. En hieruit is geboren géwordén de
idéé om met andere afdeelingen een dusdanig fonds
te vormen voor verpleging en uitzending van pa
tiënten. De verpleging is duur en gemeenten en pro
vincie steunen gedeeltelijk en wil er met kracht ge
holpen kunnen worden, en dat is noodig, dan moet
er meer geld zijn.
De vraag is nu, hoe een dergelijk fonds te vor
men. Spr. wijst op bloemendagen, liefdadigheidsvoor
stellingen, enz. Het fonds zal coöperatief kunnen wer-
ken, m.a.w. de eens afdeeling die veel patiënten
heeft, zal door middel van dat fonds de steun van de
nen bijeenbrengen, als dat nu de hulp enz.
plaatselijk geschiedt. Spr. wijst op de samenwerking
van Anna Pauiowna en Wieringerwaard, waar te
zamen ongeveer f2500 aan de tto.c.-bestrijdinig wordt
uitgegeven per jaar.
De heer Dr. Melchior wil alles meer centraal rege
len, van het fonds maken een centraal punt, van
waaruit alles uitgaat Spr. zegt, dat wil zulk een
fonds in werkelijkheid iets beteekenen, er zeer veel
geld noodig zal zijn en nu is het juist de vraag, hoe
dat te krijgen.
De heer Haringhuizen, Wieringerwaard, is beslist
van oordeel, dat elke gemeente op zichzelf zal moe
ten blijven werken, ook juist met het oog op de sub
sidieregeling van rijk en provincie. Het fonds zal
niet anders kunnen worden dan iets waaruit deze of
gene gemeente gesteund zal kunnen worden.
De heer Bleker ziet in zulk een fonds juist meer
het centrale punt vanwaar uit alles zal uitgaan. Spr.
meent dat vooral door het actief optreden van zulk
een centraal lichaam veel goeds zal kunnen worden
bereikt
De heer Schoorl is het met den heer Haringhuizen
volkomen eens, dat in elke gemeente plaatselijk ge
werkt zal moeten worden, ook met het oog op de
subsidieregeling. Het fonds zal niet anders dan tot
supletie kunnen dienen voor uitzending van patiën
ten, als in de een of andere gemeente niet voldoen
de middelen aanwezig zijn.
De heer Van Wijk, Winkel, zegt, dat een besluit
in deze vergadering niet kan vallen, elke afdeeling
zal hebben te beslissen. Spr. vraagt inlichtingen over
een mededeeling, als zou vanwege het Rijk voor
een dusdanig fonds nog een aparte subsidie zijn te
krijgen.
De heer Schoorl meent, dit uit een schrijven van
den Inspecteur der Volksgezondheid, Dr. Putto, te
kunnen concludooren.
Het slot van de breede, hierboven zeer verkort
weergegeven discussie was, dat er een commissie
werd benoemd, om met een vast omlijnd plan te
komen, hoe het fonds is te vormen en hoe de wer
king zal zijn.
Tot leden dier commissie werden aangewezen de
heeren: Dr. Melchior Dr. r. d. Sluijs, Bleker «n
Schoorl, te Schagen.
De heer Van Wijk, Winkel, vroeg nog, waarom zijn
gemeente ingedeeld was bij het consultatiebureau
te Hoorn en waarom niet te Schagen?
Dr. Jongemans zal dit onder het oog zien.
De heer Lovink, Anna Pauiowna, brengt de afdee
ling Schagen hulde voor het sympathieke idóe en
den voorzitter voor zijn leiding.
Hierna sluiting.
THEATER ROYAI*
„Bloedhonden draait deze week in bet Theater
Royal met den beroemden hond Rin-Tiu-Tin in de
hoofdrol.
Rin-Tin-Tin brengt steeds een avond met span
ning. een avond met bewondering voor de pracht-
dressuur van dit niet te evenaren dier,
Rin-Tin-Tin is een wonderhond en vol verbazing
volgen wijl hem in zijn werk. Zijn strijd met de
bloedhonden in deze film la zonder weerga en doet
ons vragen: hoe ia zulk een dressuur mogelijk?
Bloedhonden ia een schitterende toondeniiimi
waarin geweven een aardige liefdeshistorie en da
korte inhoud vertelt er ons het volgdendo van:
Honden zijn als menschen men vindt onder
hen zoowel aristocraten als straathonden zij
hebben hun gebreken zoowel als hun goede eigen
schappen. Veel ook hangt het van de opvoeding af,
hoe de jonge honden zich zuilen ontwikkelen en
hoeveel verschillende systemen van opvoeding! zou
men niet kunnen opnoemen? Zoo kent Slasher
(Rin-Tin-Tin). één van.de prachtige jonge honden
die Angiua McFee's kennel in New-York rijk ia,
slechts wantrouwen jegens de menschen.
Zonder eenige liefde afgericht, uitsluitend volgen»
dorre wetenschap getraind, is hij groot g»
worden, woest van aard, met spieren van staal en
een strijdlustig hart.
Dan echter maakt hiji kennis met een anderen
meester, die door wreedheid de dieren vreea
inboezemt en weldra ia de eens zoo wilde, ontembare
Slashor een gedweeë, angstige hond geworden, dia
voor zijn baas kruipit. Deze baas is Jamber Niles,
een zeer kundig handelaar in bloedhonden. HU heeft
een halfwijze broer, Koetoe, die in dienst is van
den sheriff en diens voornaamste [bezigheid ook is,
het africhten van bloedhonden.
Rin-tin-tin zoui thans een derden meester krijgen,
één, die zijln beide voorgangers verre de baas zou
zijn liefde. Deze baas is Donald Cass. Donald
is verliefd op May Barton, het dochtertje van den
predikant. De liefderijke verzorging, die Rin-tin-tin
van Donald, May en moeder Cass ondervindt doen
hem weldra zijn oude kracht en gezondheid weer
terugwinnen. Zijn geest blijft echter gebroken de
oude strijdlust is verdwenen en blijft verdwenen.
Eien ontzettende misdaad brengt het vreedzame
Lac Rouge in heftige beroering. De schatrijke Miss
Chloë Atkins wordt gruwelijk vermoord gevonden.
Van dien dader geen spoor! Elen stukje Jas slechts
heeft het 'meisje waarschijnlijk bij' de worsteling af
gerukt. E-én slechts weet wie de dader is. Duidelijk
herinnert Koetoe zich. hoe Jamber in den afgeloo-
pen nacht hevig ontdaan met gehavende kleeren is
tehuis gekomen. De sheriff zal de bloedhonden op
den moordenaar loslaten hi). Koe toe, moet zijn
broer waarschuwen!
Intusscben is in moeder Cass' woning Jamber
Niles binnengedrongen. Hij! eischt het geld pp. dai
Donald van dominee Barton den vorigen avond
ontvangen heeft om zoolang voor hem te bewaren.
Heldhaftig verdedigt moeder Cass zich tegen den
bruut. Verschrikt komt May naar beneden en vliegt
naar buiten om aan gene zijide van het moeras hulp
te halen. Te juister tijld verschijnt Donald om zijn
moeder te ontzetten, doch ook hü moet ten slotte
het onderspit delven. Reeds heeft Jamber het ge
weer gegrepen en op hem aangelegd 1 dan springt
plotseling en donker, harig: wezen hem naar de keel.
Ontzet slaan moeder en zoon de verschrikkelijke
worsteling gade tusschen Niles en Rin-Tin-Tin.
Zijn geliefde meester in gevaar ziende, heeft de
hond zijn angst overwonnen. Vruchteloos tracht
Jamber zich van het wilde beest te bevrijden na
eenigen tijd wordt zijn tegenstand minder dan
verroert hij zich niet meer.
Donald snelt tMay achterna, het moeras in. Eén
talrijke menigte nadert moeder Cass' huis. Ver
schrikt zien de menschen» den doode, die zoo spoe
dig zijp gerechte straf' gevonden heeft Ook Koetoe
Niles ziet het lichaam van zijn broer en» een niet
te bedwingen zucht naar wraak maakt zich van
hem meester. Hij geeft de bloedhonden lucht van
Donalda Jas en laat ze los....
Als May en» Donald door hen achterhaald worden
zijn ze reddeloos verloren. Met een angstig voor
gevoel ijlen de sheriff en zijn mannen ter redding.
Hun poging schijnt hopeloos de voorsprong van
het koppel bloedhonden is te groot. Eén echter
overtreft allen in snelheid Rin-Tin-Tin. Rin-Tin-Tin
is het, die nog te juister tij!d zijn uitgeputte meesters
bereikt, hij is het, die geheel alleen de tot razernij
gebrachte bloedhonden weerstaat totdat de sheriff
met zijn mannen verschijnt en zijn bloedhonden
terugroept....
•Kalm, alsof er niet» gebeurd is, voegt RlnTin-
Tin zich weer bij zijn meesters, die op zoo'n onver
wachte wijze aan een wiasen dood ontsnapt zijn.
Wél had de sheriff ongelijk, toen hiji Donald geluk-
wensohte een dergel ijken hond voor „drie duiten
en een mes" gekocht te hebben het is de liefde
volle behandeling, die Rin-Tin-Tin ondervonden
en met grooter liefde nog terugbetaald heeft een
wet. die steeds over de geheel e wereld geldig was
en nog ia
VERKOOPING.
Donderdag heeft in de Landbouwsocieteit „Cérès"
alhier ten overstaan van Notaris Van der Knaap
te Wieringerwaard de afslag plaats gehad van een
huismanewoning, arbeiderswoning met 20.80.65 H.A.
wei- en bouwland te Baraingerhorn, eigendom van
de boeren Jb. Kossen en C. Smit Gz.
i ■IIIIIWIHIII ilrTiï"~-' R