3chagerCourant
EAAD HARENKARSPEL.
RAAD
ZUIDSCHARWOUDE.
Derde Blad.
P M
Zaterdag 31 December 1927
70ste Jaargang. No. 8178.
Vergadering -van den Raad' op Donderdag 29 De-
Jember 1927, des middags 3 uur.
Afwezig zijn de heeren Dekker en Doodeman.
I I Voorzitter de heer J. Burger, burgemeester, se
cretaris de heer Jb. Daim.
j Na opening volgt lezing der notulen, ze worden
'onder dankzegging aan» den. secriaris goedgekeurd.
Ingekomen stukken.
a. Kennisgeving van Ged. Staten dat de verorde
ning. bepalende dat te Waarland met ingang van
1 Januari 1928 twee vergunningen voor den ver
koop van sterken drank in het klein mogen worden
verleend, voor kennisgeving is aangenomen.
Op 22 December is kasverificatie gehouden bij
den. administrateur van het G.E.B. te Waarland.
In kas was en moest zijn f 322.81.
Ingekomen is een dankbetuiging voor de toege
stane subsidie voor de bewaarschool.
Uitslag aanbesteding.
De zooeven gehouden aanbesteding voor den
aanbouw van 2 lokalen aan de school te Waarland,
had den volgenden uislag:
K. Wester, St .Pancras. geheele werk f 15.980, schil
der- en glaswerk f 750. geheele werk zonder schil
der- en glaswerk f 15320;
Gebr. Boekei, 't Veld, geheele werk f 16480, zon
der schilder- en glaswerk f 15545;
K. Pronk en B. Komen. Limmen, geheele werk
f 15729, schilder- en glaswerk f 700, geheele werk,
zonder schilder- en glaswerk f 15029;
P. Tuin, 't Zand. geheele werk f 15600, idem zon-
der schilder- en «laswerk f 14950, schilder- en glas
werk f 600;
W. Kemper, Warmenhuizen, geheele werk f 16480,
idem zonder schilder- en glaswerk f 15680, schilder
en glaswerk f 820;
N.V. Technisch bouwbedrijf vjh. J. Verberne,
Hoorn, geheele werk f 16605, idem zonder schilder
en glaswerk f 15095;
'H. de Vries en P. Dekker, Harenkarspel, geheele
werk f 15435.
S. Kuitwaard, Broek op Langendijk. geheele werk
f 14760, idem, zonder schilder- en glaswerk f 13960.
Het geheele werk is gegund aan den heer S. Kuit-
waard te IBroek op Langendijk.
Om prae-advies worden in handen gesteld: a. het
verzoek van de R. Kath. Ontwikkelingsclub te
Waarland, om een jaarliiksche subsidie van f 40;
b. eon verzoek van W. Dekker e.a. om' voor het in
richten van druivenserres aan ieder der ondertee
kenaars (4) een subsidie van f 50 te verleenen.
Steun aan hot Demonstratiebedrijf te War
mcnhnizen.
Verzoek van B. en W. van Warmenhuizen- om
bij te dragen in een eventueel verlies in de exploi
tatierekening van een door die gemeente te stich
ten demonstratiebedrijf.
Doot B. en W. wordt voorgesteld tot wederop
zegging 15 pet. in het verlies te garandeeren.
Door den Voorzitter wordt medegedeeld, dat de
gemeente Warmenhuizen in- het eventueel verlies
zal bijdragen. 50 pet., de Centrale. Veilingsvereeni-
ging te Warmenhuizen 10 pet. en de Provincie 25
pet., zoo-dat 15 pet. nog te dekken valt. Door den
heer Dekker is gemeentelijke steun gevraagd voor
het stichten van druivenkaasen te Waarland, doch
B. en W. vreesden voor Waarland een dusdanige
uitkomst, dat het verzoek) hun goedkeuring niet kon
wegdragen. B. en W. hebben toen aan Warmenhui
zen gevraagd of men de menschen uit Waarland,
die individueel een druivenkas wilden inrichten,
ter wille zou willen zijp. De Commissie voor het
demonstratiebedrijf wil die menschen met raad en
daad bijstaan, ze in de gelegenheid stellen, kennis
op te doen en de bedrijfsleider zal opdracht krijgen
de menschen te Waarland voor te lichten, terwtiil zu
ook in de gelegenheid zullen worden gesteld, prac-
tisch onderricht te krijgen. Zoo noodig zal de be
drijfsleider naar Waarland trekken. Na die toe
zegging waren B. en W. bereid den raad voor te
stellen voor 15 pet. in het eventueel verlies bij te
dragen. Indien voor een dergelijke cultuur animo
bestaat in het westelijk deel der gemeente, zullen de
menschen daar zelf wel in de gelegenheid zijn het
demonstratiebedrijf te Warmenhuizen in oogen-
schouw te -nemen.
De heer De Vries kan zich wel met het voorstel
vereenigen, maar oordeelt het minder juist, dat al
leen gesproken wordt over het verleenen van hulp
aan Waarland. Ook te Tuitjenhorn en. Dirkshorn
kunnen dergelijke inrichtingen gesticht worden en
daarom vindt spr. het beter dat in plaats van
Waarland, geschreven wordt Harenkarspel.
De heer Francis heeft niet veel verstand van
glascultuur, maar hi.il vindt het een gevaarlijke on
derneming. al® de gemeente een zekere tak van be
drijf gaat steunen. Spr. acht het beter, dat een der
gelijke zaak streeksgewijze wordt gesteund, b.v. Lan
gendijk in wijden kring. Spr. vreest, dat het een
scheeve verhouding tegenover andere takken van
bedrijf in de gemeente zal geven. Spr. staat dan ook
nog vreemd tegenover deze zaak en meent dat he»,
niet op den weg der gemeente ligt. steun te ver
leenen.
De heer Bakker wijst er op, dat B. enW. voorstel
len tot wederopzegging in het verlies te garandee
ren, zoodat. als het voor de gemeente te zwaar
wordt, de garantiestelling kan worden opgezegd.
Spr. vraagt hoe het mee de bezoldiging gaat als de
bedrijfsleider naar Waarland gaat
De voorzitter zegt in zijn antwoord aan de sprekers,
dau Waarland is opgenoemd omdat dalir reeds 4 drui-
vanserres zijn gebouwd. Met de commissie te Warmen
huizen is niet over Tuitjehorn en Dirkshorn gesproken,
ein spr. kan daarover dus geen toezegging doen. Het kan
et verleenen van hulp zoo'n omvang neemt
dat het ten nadeele van liet bedrijf te Warmenhuizen
is en in dit geval zal de commissie wel bezwaar maken.
Maar als hulpverleening wel mogelijk is twyflt spr.
niet of ook een ander deel der gemeente zal worden
geholpen. En als wij de hulp niet voldoende achten,
wy de subsidie intrekken. Spr. wijst er den heer
rrancis op, dat indien mocht blijken d!at landbouw of
veeteelt gesteund- moesten worden, B. en W. niet zou-
fv jromen daartoe een voorstel te doen. Het zijn
thans de tuinbouwers die steun het meest noodig heb
ben en daarom achten B. en W. het niet ongemotiveerd
f- vooral waar de commissie de toezegging
gedaan steun aan Waarland te zullen verleenen.
de belooning vaa den bedrijfsleider betreft, spr.
gelooft n.etJ,i,t <Ut va» irsrijpeedan aard zal wezen.
taL-1 Wi.
«telling tot irederoratMfB2» ltat&vmd&a rittii, als
d« gemeente door het hebben van een achterdeurtje
zich ging onttrekken. 8pr. informeert hoe het met de
andere demonstratiebedrijven geregeld is, wordt het
verlies geheel door de provincie gedragen?
De voorzitter deelt mede, dat de provincie zorgt voor
rente en aflossing en dat de nadoelen, die het bedrijf
mocht opleveren, voor een deel door de belanghebbenden
moet worden godragen. De Prov. Commissie uit de
Veilingen heeft deze zaak in handen, maar het percen
tage is nog niet bekend. Het is zeer zeker niet de be
doeling om zich aan de eteunverleening te onttrekken.
Maar het verleenen van subsidie is altijd tot wederop
zegging. Bijzondere omstandighedon kunnen oorzaak
zijn dat de steunverleenimg wordt ingetrokken.
Met algemeene stemmen wordt het voorstel van B. en
W. aangenomen.
Verzoek van B. en W. van Sint Maarten om een bij
drage van f 40.in de aubsidie voor een ontwikkelings
cursus aan de bijzondere school te Stroet.
Door B. en W. wordt voorgesteld deze bijdrage te
verleenen.
Sint Maarten heeft f 120 subsidie toegestaan en nu
van de 18 cursisten er 6 zijn van Harenkarspel, wordt
een bijdrage van f 40 gevraagd.
Nu den heer Francis blijkt, dat het hier een cursus
van voortgezet onderwijs betreft, kan hij met het voor
stel accoord gaan.
De heer de Vries zegt, zijn stem niet aan het voor
stel te kunnen geven.
Met 4 tegen 1 stem, die van den heer De Vries, wordt
overeenkomstig het voorstel van B. en W. besloten.
Mededeeling dat de straatverlichting te Waarland
met 1 Jan. a.s. in gebruik -zal worden genomen en dat
de kosten van aanleg niet boven de begrooting zullen
gaan,
Door Ged. Staten wordt namens den Minister van
B. Z. en L. gewezen op de wenschelijkheid om in de
reglementen van burgerlijke en gemengde instellingen
van weldadigheid voorzoover dat niet reeds geschiedde
de bepaling op te nemen, dat tot uitbesteding van een
arme niet wordt overgegaan, alvorens door een genees
kundige schriftelijk is verklaard, dat hem na een op
zettelijk daartoe ingesteld geneeskundig onderzoek van
alle leden van het gezin, waaraan de uitbesteding zal
worden toevertrouwd, is gebleken, dat de gezondheids
toestand van geen hunner een gevaar oplevert voor
hunne huisgenooten.
Aangezien een dergelijke bepaling in het reglement
van het Burgerlijk Armbestuur dezer gemeente niet
voorkomt, stellen B. en W. na daaromtrent met het
Burgerlijk Armbestuur te hebben overlegd, voor het
reglement op de wijze als boven is aangegeven, aan
te vullen.
Algemeen goedgevonden.
Met 1 Mei a.s. eindigt de huur van de woning, In ge
bruik bij A. Kant te Dirkshorn.
Voorgesteld wordt de huur wederom met twee jaren
op de bestaande voorwaarden te verlengen.
De heer Frands vindt een huur van f 225 voor deze
woning in vergelijking met die van de woningbouwver-
eeniging tamelijk hoog, en zou de huur op f 200 willen
bepalen.
De heer De Vries herinnert er aan dat hij vorige
maal deze poging gedaan heeft, f 200 is reeds een re
delijke huur.
De heer de Groot 'meent dat de woning niet te ver
gelijken is met die van de woningbouwvereeniging. Het
is een nette woning, op goeden stand en spr. acht dan
ook een huur van f 225 billijk.
De voorzitter zegt indertijd ook voor f 200 te zijn
geweest. De huur is nu eenmaal bepaald en B. en W.
hebben er nu niet over gesproken.
Het voorstel van den heer Francis wordt aangenomen
met 4 tegen 1 stem, die van den heer De Groot.
Het perceeltje bouwterrein te Waarland, groot 9.45
Aren is uit de huur. De pogingen om dit perceeltje te
verkoopen zijn niet geslaagd, waarom wordt voorgesteld
het aan den vorigen huurder, D. Dekker, aldaar, we
derom voor 4 jaren te verhuren voor f 16 per jaar, en
in het contract de voorwaarde te bedingen, dat de
huurder verplicht is tot afstand van het gehuurde na
afloop van het huurjaar, waarin de gemeente het per
ceel mocht verkoopen.
De heer de Vries zou, al is het weinig de moeite,
voorkeur geven aan openbare verhuring.
De voorzitter deelt mede, dat toen geen openbare
school zou worden gebouwd er geen liefhebbers voor
het perceel opdaagden en Dekker de gemeente toen
als het ware een dienst beweeé. Voor publieke verhuring
is misschien de bepaling, dat de gemeente zich het per
ceel kan toeeigenen, een bezwaar. De vorige huurprijs
was f 12.
Algemeen gaat de raad accoord met het voorstel
van B. en W.
De rondvraag levert niets op en de voorzitter dankt
de leden voor de medewerking in 1927 ondervonden,
waardoor we de belangen der gemeente dienen. Met
den wensch, dat we elkaar in 1928 weder in gezondheid
mogen terugzien, sluit spr. de vergadering.
De Raad dezer gemeente vergaderde Donderdag
avond voltallig.
De notulen worden goedgekeurd.
Voorzitter doet met leedwezen mededeeling van het
overlijden van den oud-ontvariger den heer Joh.
Greidanus, dien men hier gekend 'heeft als 'n nauw
gezet en plichtgetrouw ambtenaar, die lange jaren de
gemeente gediend heeft
B. en W. stellen voor om de weduwe 50 gulden toe
slag op het pensioen te geven. Het pensioen van den
heer Greidanus was 90 gulden.
Zonder 'bespreking gaat de Raad hiermee accoord.
Bij de laatste kasopname bij den gemeenteontvan
ger waren de ontvangsten f43484.91, de uitgaven
f 42525.98y2, en het kasgeld f 948.92y2. 10100.— is op
de Boerenleenbank geplaatst
Ingekomen stukken.
Ingekomen waren een dankbetuiging van Het Witte
Kruis en van het bestuur van de R.K. Leesbibliotheek
voor de toegestane subsidie.
Goedkeuring is ingekomen op de geldleening groot
f 3000.ten behoeve van de 'gasfabriek en het besluit
betreffende opcentenheffing voor personeele belasting
Van den Bond van Ambtenaren in Gemeentedienst
is .het verzoek ingekomen om een subsidie voor be
zoek aan het congres op het gebied van gemeentefi-
nantiën.
B. en W. zijn overtuigd van het nut, doch stellen
voor afwijzend op het verzoek te beschikken.
De heer Zeeman: Als alle raden het verzoek af
wijzen, kan dan een dergelijk congres gehouden
worden?
Voorzitter: Vermoedelijk niet, doch met roden kan
vertrouwd worden, dat de groote gemeenten hun
steun niet zullen onthouden. Het voorstel hier is een
gevolg van den ifnantieelen toestand der gemeente.
De heer Zeeman zou een kleine bijdrage willen tóe-
staan.
De heer Dijkhuizen steunt dit voorstel, vooral ook
omdat dan de prae-adviezen die gegeven worden, aan
de gemeente zullen worden verstrekt.
Het voorstel wordt met de beide wethouders en de
heeren Groen en du Burck tegen verworpen.
Een legaat.
Blijkens testament is door wijlen mej. wed. J. Boon
een bedrag van f 1000.— aan de gemeente vermaakt
zonder bijzondere voorwaarden.
t# iQK&JS uwemnwi SMC ertwcflwijrA
voor dese gift, die f «tuigt van goeden burgersla. Ne
goedkeuring door Ged. Staten cal se seker met ge
noegen worden aanvaard.
De heer Zeeman: Wordt het bedrag in bezittingen
vastgelegd?
Voorzitter: B. en W. hebben voorloopig besloten het
legaat rentegovend te beleggen.
Bel Burgerlijk Armbestuur.
Ter tafel komen pas ontvangen bescheiden van het
Burgerlijk Armbestuur.
Ie. Voordracht wegens periodieke aftreding van:
le. Jn. de Geus Pz.„ waarvoor de volgende aanbeve
ling wordt ingediend; 1. Jb. van Twuijver, 2. P. Glas;
voor de periodieke aftreding van E. Vlug: le. A.
Kout, 2. D. de Geus Jbz.
De aftredenden hebben zich niet opnieuw beschik
baar gesteld.
In een tweede schrijven wordt gewezen op de be
sprekingen in verband met de subsidie aan ae „Voor
zorg" en wordt met klem meegedeeld, dat de Raad er
alles van kan weten.
Voorzitter stelt, voor deze stukken in handen van
B. en W. te stellen en wijst er op dat de stijl In het
schrijven niet is, zooals men die van een openbaar
lichaam kan verwachten, daarbij opmerkende, dat
eventueele geschillen op andere wijze beter tot hun
recht kunnen komen.
De heer Groen: Dan kunnen we tenminste ons ge
heugen eens opfrisschen.
De gascorruptle.
Ter tafel komen de notulen van de voorlaatste gas-
commissievergadering en de nota van den Burge
meester, beide reeds eerder gepubliceerd.
De heer Kramer voelt behoefte als lid van de gas
commissie mee te deelen, dat een kleine aanvulling of»
toelichting wel noodig is, doch hoewel de notulen in
de laatste vergadering met algemeene stemmen wer
den goedgekeurd, hem geen gelegenheid gegeven
werd om een noodige aanvulling der notulen ter
sprake te brengen. Hij acht het noodig dit te zeggen,
omdat de straks te houden besprekingen wel eenigs-
ziens van het meegedeelde in de notulen zullen af
wijken.
Wethouder Kroon sluit zich volkomen bij het door
den heer Kramer gesprokene aan en zegt, zelf voor
gesteld te hebben de zaak in bespreking te brengen,
doch daarvoor geen gelegenheid gegeven werd.
De heer Groen: Het is een lijvig stuk, waar veel
over is te zeggen. In het algemeen wil ik opmerken,
dat het me buitengewoon verbaasd heeft, dat de
gascommissie een dergelijke houding hoeft aangeno
men, waar toch een beschuldiging geuit is en men
zich heeft neergelegd bij een onderzoek door den di
recteur zelve ingesteld. Met de nota; aldus spreker,
ga ik mee in zooverre, dat het onderzoek niet door
den directeur, doch door de gascommissie of door
een andere commissie behoort te geschieden. Het
groote punt voor mij is, dat der 5 van alle uit
breidingen. Zeker is, dat als die bepaling bestaat,
daarvan in de raden nooit blijk gegeven is. Zeker zou
er hier wel het een en ander over gezegd zijn, als
het bekend geweest was, vooral toen de groote uit
breiding ter sprake kwam. Door die 5 zou de direc
teur van die uitbreiding f 10.000 genoten hebben. Als
we enkele verslagen lezen voor zoover er tenminste
over gesproken mocht worden, bleek de gascommissie
er wel mee bekend te zijn.
Een vraag: Is u er van overtuigd dat die 5% wel
genoten is? Zoo ja, dan is dait ten onrechte gebeurd
en zou de gascommissie voor dien misstand aanspra
kelijk gesteld kunnen worden.
Voorzitter: Het. is voor mij buitengewoon lastig
uit te maken in hoeverre ik in het openbaar kan ant
woorden. In het rapport staat in grove trekken het
een en ander vermeld, doch niet alles, omdat daar
door het nader in te stellen onderzoek ongunstig be
ïnvloed zou worden. Toch moet ik ook weer oppas
sen niet den indruk te vestigen voorbarig met mijn
nota te zijn geweest, welke al eenigszins gemaakt
schijnt te zijn. Ik denk er niet over den indruk te
wekken dat ik voorbarig ben geweest en herhaal dat
do 5 pet. ten onrechte genoten is. Er is gezegd dat het
in de bestekken staat. Voor zekerheid heb ik de eer
ste jaren uitgeschakeld, doch er staat alleen dat voor
toezicht, administratie enz., 5 pet. van de aanneemsom
e-estort moet worden in de handen van den directeur.
De directeur beroept zich op dat artikel, dat. hij er
recht op zou hebben, doch het beteekent absoluut niet
dat de directeur die 5 pet. ten eigen bate mocht aan
wenden. Het ent. beteekent natuurlijk het drukken
van bestekken en dergelijke uitgaven. Het is zelfs
ten zeerste aan twijfel onderhevig, dat het hem de
eerste jaren zou toekomen. Dergelijke bepalingen ko
men nagenoeg in alle bestekken voor, b.v. ook in het
bestek van scholenbouw te Noordscharwoude. 'n Na
der onderzoek zal uitwijzen, hoeverre hier rechten
waren, doch vast staat, dat in ieder geval toch de
gemaakte kosten er van betaald moeten zijn. Ik ont
ken zelfs, dat de directeur een Vfc pet. mocht genieten.
Een ander artikel zegt, dat onder directie verstaan
wordt de directeur der gasfabriek, doch dat sluit even
min in, dat de 5 pet. ten bate van den directeur
komt. In elk geval is het een zaak die nader onder
zocht dient te worden. Elk woord, elk feit is door mij
overwogen, voor het neergeschreven is. In het belang
van de zaak lijkt het me beter de eerste jaren geheel
uit te schakelen, doch een feit is dat na 1915 nimmer
besloten is dat de directeur 5 pet.van de uitbreidin
gen genieten zou. Steeds en bij elke salarisverhooging
is bij de diverse emolumenten stil gestaan. Meermalen
is door mij een vraag in die richting gedaan, doch
steeds is een beslist ontkennend antwoord gegeven.
Het ligt er beslist ontzettend dik op, dat bij elke uit
breiding het salaris verhoogd is. Als die 5 pet bekend
was, waarom het dan nooit meegedeeld? In de in
structie staat, dat de directeur onder geen enkele
voorwaarde iets aanvaarden mag en hij verplicht is
toezicht uit te oefenen. Bij het bouwen van de ka
merovens stelde ik nog voor, in verband met het toe
zicht geen verlof te geven, doch het is toen wel ge
geven, omdat de directeur geen enkel toezicht had.
Daarvoor was dus de 5 pet. allerminst noodig. Een
bestek van de kamerovens was niet aanwezig, om
dat de bouw aan de firma K'lönne was opgedragen.
Of daarin een zoodanige clausule voorkwam, kon dus
niet worden nagegaan. De bestekken zijn zoek, doch
daarin kan een bepaling als zoodanig niet gestaan
hebben, omdat het niet besloten is.
Een en ander kan dienen als bewijs dat wat in de
nota omschreven is, waar is en de gemeente daar
door is benadeeld In den loop der jaren kwam ik een
nota tegen, waaruit bleek, dat aan den directeur de
eerste grondslag van de personeele belasting vergoed
was. Daarvoor is nooit een besluit in de gascommis
sie 'genomen, waarom ik er tegen was het verder te
verleenen. Anderen dachten er echter anders over.
Ik ontken absoluut dat noch door de commissie, noch
door de raden ooit een toezegging is gedaan, dat de
directeur recht op die 5 pet. zou hebben. Toen zijn
salaris laag was, was dat ook met den baas en de
anderen het geval. Daarom werd bij de uitbreiding
naar St. Pancras een bedrag aan allen uitgekeerd.
Als bewijs dat door den directeur geen toezicht ge
oefend werd, kan dienen, dat op 1 Februari 1916, op
voorstel van den directeur en de commissie, aan de
raden is voorgesteld iemand te benoemen voor het
opzicht voor uitbreidingen, op een salaris van f 600.
Benoemd werd toen de heer Tarner.
De heer du Burck kon ook raet de wijze van on
derzoek niet accoord gaan, maar het zegde hem iets
dat alle commissieleden overtuigd waren, dat de di
recteur vrij uitgaat. Daarom deed hem het nader on
derzoek vreemd aan. Wat gezegd werd, was zoo per
tinent, 'zoo stellig, dat bij hem geen enkele gedachte
overbleef.
Hij memoreert enkele gedeelten uit de notulen, o.a.
wat over die f3000 gezegd is en wat door de heeren
mv rvsva Wmep
ingewijden zoo gesproken hebben, deed het hem
vreemd aan, dat ze nu niet direct naar voren kwa
men. Hij vraagt meer openbaarheid der g&scomtnissi*»
vergaderingen en verder waarom ook de heer Bókker
aanwezig was.
Over de nota geeft hij den Voorzitter een pluimpje
voor de wijze van toelichting, maar hij had het gc-
wenscht gevonden, dat dit in de gascommissie ter t.a>
fel was gebracht. Het wordt thans voor den direc
teur al beroerder, vooral ook waar raadsleden in Oud-
karspel go-en gelegenheid kregen iets naar voren te
brengen. Dat wekt bij de ingezetenen oneerdere twij-,
fel od. De conclusies hadden echter gegeven moeten
worden op de plaats waar de directeur zich direct
kan verdedigen. Dit acht ik de groote fout van deze
nota. Ter wille van een 'gezonde rechtspraak is het
noodig, dat niet alleen da directeur, doch ook de
leden van de gascommissie gehoord worden. Dat zou
de zaak meer ten goede zijn gekomen. Wij beschul
digen hier den directeur.
Voorzitter schudt ontkennend.
De heer du Burck: De nota bewijst dat.
Hij vraagt verder waarom de voorzitter namens
de commissie-vergadering aanwezig was cn stelt voor
mede namens den heer Dijkhuizen, om een nota bij
de gascommissie in te dienen, omdat de beschuldigde
dan gelegenheid heeft naar voren te komen. Hij
meent dat de Raad hiermee 'n goeden dienst verricht.
Voorzitter zegt, dat hier niet de beschuldiger zit
Als ik me, aldus voorzitter, bij het rapport had aan
gesloten, zou er misschien niet over gesproken zijn.
Een stem: Zeer juist!
Voorzitter gaat voort: De feiten die ik gonoemd
heb, waren ook aan bestuur en commissie bekend en
de directeur heeft ze zelve aan de pers meegedeeld.
Het beteekent niet een beschuldiging, doch een recht
zetting van de verkeerde uiteenzetting van den di
recteur. Dit houdt ook geen beschuldiging in ten op
zichte van de 5 pet. Toen -de directeur me verschil
lende mededeelingen deed, heb ik gevraagd die me-
dedeelingen schriftelijk te bevestigen. De directeur
zegde dat toe, doch heeft die toezegging ingetrokken,
omdat hem verboden werd mij mededeelingen te doen.
Toch luidt zijn instructie zoo, dat hij verplicht is
alle gewenschte inlichtingen te geven. Ik heb den
directeur in de gelegenheid gesteld hem niet in moei
lijkheden te brengen door te zeggen, dat hij mij do
inlichtingen kon verstrekken als hulpofficier van
justitie. Daarop heb ik hem 'gezegd, dat het me speet
voor hem, omdat zijn houding hem tot verdachte
stempelt.
In de nota heb ik alleen recht gezet de feiten die
door den directeur zelf naar voren zijn gebracht. Wat
die 25 pet. betreft, heeft hij voor 3 weken terug zelf
in hot bestuur verklaard, dat dit geen korting was.
Het bedrijf ontvangt ook geen enkele korting. Mijn
houding zou mogelijk af t° keuren zijn geweest, als
ik de directeur gepasseerd was.
iHet is me zeer onaangenaam, dat ik de eeni'ge
moet zijn, die een en ander naar voren brengt,' doch
ik meende mijn mond niet te mogen houden. Bekker
was mede aanwezig, omdat ik en den heer Zeeman
verhinderd waren.
De heer Zeeman zegt in de vergadering van 6 Sep
tember de gaslucht reeds naar voren te hebben ge
bracht. De commissie heeft toen met den directeur
gesproken, die heeft gezegd, dat zijn register blanco
was. Toen is tamelijk duidelijk door den directeur ge
sproken en het deed ons genoegen dat hij zoo flink
van zich af sprak. Het waren toen slechts vragen. Ik
heb toen gezegd, dat het een witte raaf is, die tegen
over de 4 meergenoemde firma's vrij kan blijven. Toen
heeft de directeur tevens gezegd, dat hij de 5 pet. niet
meer genoot. Dat deze bepaling bestaan had, was ons
geen van allen bekend. Het noemen van die 3000 gul
den heb ik destijds als een mop beschouwd, doch nu
is me pas 'gebleken, dat het helaas ernstig is opgevat.
En nu wat de 5 pet. betreft. Er is iets gebeurd. Het
geldt hier de geheele zaak; voor den directeur is het
een marteling. De gascommissie heeft een groote ver
antwoordelijke taak op zich genomen en ook door
den directeur is een groot verzuim gepleegd De di
recteur zou een aanklager onverbiddelijk laten vervol
gen, zoodra deze fabriek genoemd werd. Toen de be
schuldiging kwam, heeft hij dat niet gedaan.
Het schrijven van twee raadsleden uit Oudkarspel,
die verzochten de zaak eens te bekijken, werd voor
kennisgeving aangenomen. Na 'do beschuldiging door
Van der Stel kwam de zaak opnieuw aan de orde
en toen liet men den directeur zelf een onderzoek
instellen. Is dat nu een wijze van doen? Ik ga vol
mondig met uw nota mee. Voor mij staat de 5 pet.
niet op zichzelf. Lees de zaak in Schagen maar eens,
waaruit blijkt, dat na 1917 door firma's giften tot
10 pet. zijn gegeven.
Als de gascommissie zich neerlegt bij het gedane
onderzoek, is het niet de juiste weg. In vele plaat
sen is een grondig onderzoek ingesteld. Er is alom
zeer veel gebeurd. Waar zooveel voorbeelden zijn, vra
gen we ons af, in welke wereld leven we. kan dit nu
een ernstig onderzoek genoemd worden. De nota kan
verhelderend werken voor den directeur zelf, doch
met dit onderzoek kan niemand vrede hebben. Vele
gevallen komen voor de justitie niet in aanmerking,
terwijl er toch veel gebeurd is.
Wat is er tegen een onderzoek. Uw nota heeft me
verwonderd, omdat er verhoudingen bestaan die het
onderzoek bemoeilijkt moeten hebben. De zaak is voor
mij hoofdzaak, doch niet 'hoe u tegenover de commis
sie staat. Zooals de zaak nu is ingepikt, het schrij
ven van raadsleden voor kennisgeving aangenomen
en ook nu nog geen onderzoek, is voor den directeur
zenuwmartelend. -
Alles wat een direct onderzoek kan bevorderen,
moet gebeuren. Dien weg heeft de gascommissie
biet bewandeld. Dat is mijn grief. De directeur moet
aan een kruisverhoor met Van der Stel onderwor
pen worden, om vast te kunnen leggen, wat gebeurd
of niet gebeurd is. Alles is niet te bewijzen, omdat
zekere bescheiden niet te vinden zijn. Dat gebeurt
meer. Buitenlandsche finma's zijn niet te contro
leeren. Een andere wijze van onderzoek moet plaats*
hebben en na dat onderzoek 'kunnen de raden uit
spraak doen, hoe te handelen. Ik ben niet voor de
doodstraf en wil geen beulswerk verrichten, doch
wensch een zuiver onderzoek, een ander onderzoek,
dan door den heer Du Burck gewenscht wordt. Van
der Stel tegenover de gascommissie of een com
missie uit de raden samengesteld. Van der Stel is
voor mijl niet de persoon, doch de aanklager en 1
gebleken is, dat zijn gegevens helaas in een massa
gevallen maar al te waar bleken te zijn. Het be
droevendste is, dat men aan zijn beschuldigingen
waarde moet hechten. De directeur heeft nu echter
alle gelegenheid de beschuldigingen te weerleggen.
Voorzitter zegt dat het initiatief tot het instellen
van een onderzoek aan den raad behoort. De gas
commissie kan geen verwijt gemaakt worden, doch
in alle genoemde plaatsen heeft de raad het initia
tief tot het instellen van een onderzoek genomen.
Wat het schrijven van de twee raadsleden betreft,
als de raadsleden mpenen iets naar voren te moeten
brengen, dienen ze dat in de eerste plaats in. den
raad van hun gemeente te doen. De gascommissie
doet niet anders dan voorbereidend werk. net als
B. en W. Daarom hebben ook de bestuursleden een
stem.
Ik hoop en wensch, dait het lichtbedrijf vrij uit
gaat, hoewel het een eigenaardige gedachie geeft,
dat de directeur zelf een onderzoek wil instellen en
de commissie zich daarbij neerlegt. Dat belangheb
benden bij een onderzoek aanwezig zijn, is in het
'algemeen zeer ongewenscht Schagen. bewijst dubbel
dat men met conclusies zeer voorzichtig moet zijn.
Helaas is door de mededeelingen van Van der Stel
een toestand in de liohtbedrijvcn aan het licht ge
komen, die zoo ontstellend is, dat het beroering door
het geheel land gewekt heeft. Schuldig of niet
echuldig, doch er dient een onpartijdig onderzoek
door de raden te worden ingesteld. Toen de directeur
