Schaper Courant
F
L-£
Van hier en van daar.
Vierde Blad.
Binnenlandsch Nieuws.
koopt niet alle dagen
een nieuw Costuum
Laat Uw Smoking,
Jacquette, Colbert
of Sport-Costuum
door ONS maken. Nieuwste snit.
Mijnhardt's Geneesmiddelen
>oorat(N
ïlaen iy|
2. jj
Ada Off
fVmaterdi
van Li
8. J an o
io. a.
lnter,
muiden'
oten; ij
Zaterdag 12 Februari 1927
70ste Jaargang. No. 7998.
ama in
Yal. liet
ons do
lev
p
er, d
haar
van h
nderd,
eemt,
handefa
i haar
over
hoop
bei
vraagt
lev<
critiseew
geeft
.fde vrou
i en wloi
de vron
uurde et!
laste
Als
echt koê
eei\ii
haar n
inste:
ar jon)
ing te
hoe ji
tt hij i
en,
m
uldon-
ÖRJCNSUITBRKEDINS VAN BEVERWIJK.
D» Haarlemsche correspondent van het Hdbld.
ec hrü ft:
po groei van Beverwijk, die in de 'laatste jaren
belangrijk is geweest, heeft daar de al vroeger geuite
jmiar onderdrukte wensch, versterkt om de grenzen
i&n de gemeente te herzien.
De zuidelijke grens is niet gelukkig. Wijkeroog. een
<jse] van de gemeente Velson. doopt met grillige hoe-
keu in het gebied van Beverwijk;, hetgeen vaak he
rwaren blijkt mee te brengen. Er zou hier met Vel-
sen dat daartoe, naar men meent, wel bereid is
een regeling te treffen' 'zijn, «oodat in gemeenschap
pelijk overleg een betere grens dan de bestaande
zou zijn tot stand te brengen.
Zlij, die een vergrooting van de gemeente om ve
lerlei redenen noodzakelijk achten, zien echter niet
In de eerste plaats naar de zuidelijke grens. Het op
dringen van de bebouwing naar het westen, waar de
gemeente Wijk aan Zee en Duin 'ligt. heeft al meer
malen hij het gemeentebestuur en bij de inwoners
die zich voor het algemeen belang moeite geven, de
vraag doen ontstaan, of een vereeniging van Wijk
aan Zee en Duin met Beverwijk niet 'n oplossing zou
zijn. die beide gemeenten zou ten goede komen.
Het gemeentebestuur van Beverwijk voelt voor het
prijs geven der zelfstandigheid zeer weinig; wat be-
jrrijpelijk i». omdat de belangen der gemeente met
torg worden behartigd. Aan die zijde van de grens
is dan ook geen wensch en geen behoefte tot een op
gaan in Beverwijk.
Daar tegenover staat dat da belangen van de
grootste gemeente een samengaan noodzakelijk kun
nen aken. Als dan dit opgaan in het grootere ge
heel voor de kleinste gemeente bovendien weinig
meer verschil maakt dan het verliezen der zelfstan
digheid en de steeds bij annexaties voorop gescho
ven belastingverschillen zal het ten slotte weinig
uitmaken of er tusschen de spoorbaan en de zee
één gemeente is of dat er twee rijn.
Men loopt in Beverwijk met plannen rond. om het
tot een plaatselijke actie te leiden, waarvoor het ge
meentebestuur echter thans nog niet gewonnen is,
omdat het meent, dat het gunstige oogenblik er nog
niet ia Dit is inderdaad in zoover juist, dat Gd. Sta
ten zooals wij al eerder konden vermelden
«een enkele grenswijziging van gemeenten in deze
provincie wenschen te beoordeelen. zoolang omtrent
het geval-Haarlem geen beslissing is genomen.
Deze beslissing zal nu niet lang meer op zich la»
ten wachten. Over enkele weken zal er dus voor de
liefhebbers van annexatie in Huizen-Naarden, in de
Zaanstreek, in Petten-Zljpe, Beverwijk-Wijk aan Zee
en misschien nog andere hoeken van do provinaie
weer gelegenheid zijn om een kans te wagon.
HET DUITSCHE INVOERRECHT OP KAAS.
De Nederlandsche Vereeniginig van Kaashande
laren heeft in een brief aan de directie van econo
mische zaken van het ministerie van buitenland-
sche sakón mededeeling gedaan, van de willekeu
rige uitlegging die de Duitsche douane-ambtenaren
te Emmerik gaven aan het tusschen Nederland en
Duitschland gesloten handelsverdrag op hetpunt
van het te heffen invoerrecht van kaas. Jonge
Edammer kaas die in papier verpakt is (welke ver
pakking voor dergelijke kaas niét gemist kan won
den om klachten over het scheuren en verdrogen
der kaas zooveel mogelijk te voorkomen), werden
door de bedoelde ambtenaren omdat zij alleen in pa-
pier verpakt waren, dus niet in cartons of kisten,
beschouwd als te vallen onder Kdse mit Einzelpack-
kungen von 2Vt kg. Rohgewicht oder darunter en
daarom belast met 30 mark per 100 Kg. Alleen door
weigering van de zending door den geadresseerde,,
terugzending daarvan over de grens en hernieuw-
den invoer na verwijdering, der papierverpakkiag
is het den geadresseerde gelukt aan de extraheffing
van 10 mark per 100 kg. te ontkomen.
Daar een dergelijke opvatting in strijd moet zijn
met de bedoeling van het verdrag, verzoekt de Ne-
derl. Vereeniging van Kaashandelaren in haar
brief, dat stappen gedaan zullen worden om herha
ling van een dergelijke willekeurige handelwijze te
voorkomen.
BB ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
De „N. Arnh. Crt." publiceert de volgendie gege
vens, haar verstrekt door de Nederlandsche spoor
wegen, inzake de opheffing van de bewaking der
overwegen op de spoorwegen in ons land.
Met de verandering van bewaakte tot onbewaak
te overwegen, uit een oogpunt van bezuiniging,
*erd aangevangen in begin 1923. Thans is vrijwel
<ie opheffing van de bewaking van overwegen, die
daarvoor volgens het oordeel der Nederlandsche
Spoorwegen in aanmerking komen, voltrokken. Het
aantal overwegen waarvan de bewaking dit jaar
n°g opgeheven zal worden, is betrekkelijk klein.
Voor de hoofdspoorwegen bedraagt het totaal aan
tal openbare overwegen: dubbel spoor 1'594, enkel'
spoor 853. Het aantal opgeheven overwegen resp.
goedgekeurd voor opheffing van de bewaking .be
draagt: dubbel spoor 883, enkel spoor 497.
Voor de locaalspoorwegen bedraagt het totaal
aantal openbare overwegen: dubbel spoor 87, enkel,
spoor 1190. Het aantal steeds onafgesloten geweest,
zijnde overwegen is: dubbel spoor 5, enkel spoor
*>5. Het aantal opgeheven overwegen, resp. goedge
keurd voor opheffing van de bewaking; dubbel
Bpoor 60, enkel spoor 53.
Het totaal aantal onafgesloten overwegen op Lo-
eaalspoorwegen zal dus bedragen: dubbel spoor 65,
enkel spoor 1008. 1
Naar het blad voorts van officieels zijde vernam,1
bedroeg de door opheffing van de bewaking van
overwogen verkregen jaarlijksche bezuiniging voor
ItórT? 6T?000 a&n het elndö bet afgeloopen
Dit bedrag zal nog eenfgszlns hooger worden wan
neer dit jaar de plannen tot opheffing van de be-|
voerd Van overwegen volledi0 Bullen zijn uitge-
000PS6EZ. KERKBESTUUR.
"ot 114 van het Doopsgezind Kerkbestuur te B&r-
«iogerhorn e.e. Is gekonm de heer 3. Walboer Ha,
te Wienngerwaard.
- breezand.
De heer E. Muntjewerf, timmerman te Breeaand,
sai aldaar voor rekening van den heer M. Mulder
een winkelhuis bouwen.
een zilveren jtjbiletjmt
Woensdag heeft ds. J. D. van Calcar. predikant
gemeente te Beverwijk, Zijn ZÜ-
2«?%£?vsjubilétixa gevierd. Réeds 's morgens kwa-
en -xrïï? belnd' verre de gelukwenschen binnen
bL/ISS-bloemstukken aan do pastorie
bmiw Weld de Jubilaris iu bet kerkge-
u bezochte receptie, waar o.a. versche-
van Beverwijk, vele predikanten
tin»*ÜHSn 8®meenten, het bestuur van de stieh-
uag Zandbergen en tal van particulieren.
'sAveods word de. ven Calcar door rijn
naren gehuldigd. Het kerkgebouw was stampvol.
Namens de kinderen van de Zondagsschool wera een
schemerlamp aangeboden; de kerkeraad en de leden
der gemeente boden een salonameublement aan, be
nevens een gouden horloge.
DE HIKZIEKTE.
Te Breda doen zich gevallen van hikziekte voor
meldt de „Msb." Het verschijnsel, meer lastig dan
gevaarlijk, is een gevolg van de griep, zeggen de
dokters.
STEIGER INGESTORT.
Bij den bouw van de nieuwe r.-k. kerk op den
Molenberg te Heerlen is men thans zoover gekomen,
dat de dakspanten worden opgezet Hiervoor had men
gisteren een hulpsteiger gebouwd, die ten deele rust
te op den steiger, welke tegen den muur was aange
bracht. Ongeveer negen uur was men bezig
mot het opzetten van een der spanten en liet men
de hulpbalken even rusten op de hulpstelling. In het
dakspant schijnt beweging te zijn gekomen, tonge-
volge waarvan ook de stelling in beweging raakte,
Hierdoor vielen de draagbalken om, ze miste verde
ren steun en braken. De 7 timmerlieden, die boven
werkzaam waren, vielen 13 Meter naar beneden. Het
zijn H. Vesters uit Hoénsbroek, G. Bolk uit Chreve-
mont, L. Hermans uit Valkenburg, M. Middelveld
uit Hoensbroek, K. Hagendoorn uit Schaesberg, H. v.
Ogtrop uit Hulsberg en G. Kollefje uit Houtem. Zij
'allen werden min of meer ernstig gewond opgeno
men. Voor twee van hen vreest men het ergste.Alle
gewonden zijn naar het St, Josefhospitaal te Heerlen
vervoerd.
Het werk wordt uitgevoerd door den aannemer
Turlingen uit Echt
Nader meldt men dat tegen 12 uur Hermans uit
Valkenburg in het ziekenhuis is overleden. Voor het
leven van een anderen arbeider wordt gevreesd.
H. was gehuwd.
De substituut-officier Va* Justitie Uit Maastricht
mr. J. C. Kodritsch, en een deskundige waren om 1
uur op het terrein van bet ongeluk.
AUTO-ONGEVAL.
Woensdagavond liet ir. Groeneveld, van het Phi
lips laboratorium, zich per taxi van Eindhoven naar
zijn woning te Aalst brengen. Op de grens Eindho
ven—Aalst reed de auto in volle vaart tegen een
telefoondraad. De chauffeur werd uit wagen gewor
pen, doch kwam er zonder ongelukken af. De in
zittende ingenieur werd door de ruiten tegen een
paal geslingerd. Vrij ernstig door glasscherven aan
hoofd en knie verwond, moest hij per auto naar dr.
Sala worden vervoerd, die hem in het Ziekenhuis ver
bond. Daarna werd hij naar de woning van den heer
Swierstra in de Nic. Beetsstraat overgebracht
Zijn toestand is vrij ernstig, hoewel niet levensge
vaarlijk.
OUDE NIEBOHP.
Vei^adea-ingi van heb onJÖettufiauMuïgsfotnöto b9
1 Néïï.
£a de oonsiflboiiefcajrMaE dar
Kerk alhier.
Wegens Blekte vajs dea voorzitter werd de varga»
dering door den heer A. va» Zoomen geopend, waaJG
na lezing ea goedkeuring der notulen volgde.
De esoreatris bracht z&n jaarverslag uit, wt
bleek, dat het fkxods aan lid! was aohteruit gegaami
era thans telde 31 Jndea. Aan! 4 peasotniaa werden
voor 100 Biekbedagen' f 100 nitgauaard. Besmette
lijke Blekten kwamspaf friet voorn.
Ontvangen was f 20532: uitgegeven f 149.90, hoo
dat heb een voordealiH saldo croloverdo van f 53.72.
Het beafit was o© lJajuiari 1927 f 104B.42P/3.
Dia secretaris ontving- een woancl van dank vooo
^Eïïeiippf werd de rekening Ba craderaoeW goedge
keurd op de Booevten genoemde cijfers.
Tot bestuurslid wend herkozen die heer Tb. Bood.
Na rondvraag, (die niets opleverde, werd da ver
gadering) rnieb waaiden; van daca dÊh1 vooce
aitter gesloten.
Prima Coupeurs.
Alle stoffen aaa 't stuk.
SPAANDER 4 Co.,
IANGESTRAAT, ALKMAAR.
Elk garantie voor öns.
DIRXSHORN.
Donderdag werd het gerestaureerde kerkgebouw
alhier in een avondbijeenkomst weder ingewijd.
Mede door de heldere verlichting maakte het inte
rieur een zeer goeden indruk op de vrij talrijk op
gekomen bezoekers.
De predikant ds. de Leeuw betuigde zijn ingeno
menheid met de afdoende herstelling en de nieuwe
verlichting en drukte den wensch uit dat voortaan
weder velen het schoone gebouw geregeld zouden
blijven bezoeken.
Aon bet slot der rede werd door de dames Dam
en Blaauboer „Het onze Vader" van Pomper, voor
orgel en viool, ten beste gegeven, een zeer schoon
klinkend en uitnemend uitgevoerd nummer. De
predikant maakte zich tot tolk der toehoorders,
toen hij de dames hartelijk dankte voor de aange
name verrassing.
ANNA PAULOWNA.
Politie. Verloren een bruin lederen handtasch
met inhoud. Gevonden: een j,Ford" schroef sleutel.
Inlichtingen worden hieromtrent ter secretarie ver
strekt.
OUDE NIEDORP.
Donderdagavond werd in het lokaal van den heer
Balk de derde en laatste Nutsavond gehouden van
„Nut en Genoegen" alhier.
De voorzitter, do heer Schroevers, opende met
een hartelijk welkom de bijeenkomst. Het deed spr.
genoegen, dat de zaal zoo goed gevuld was, en hoop
te dat de belangstelling voor het tooneel ook zoo
goed was.
Daarna werd door denzelfde de lezing gehouden.
Deze was getiteld „Nellis" door mej. G. de Wit en
vervolgens een stukje van Heijermans „Een Bur
gerlijke Zegening".
Beide nummers werden met aandacht gêvolgfl en
oogstten een dankbaar applaus.
Nu was het gelegenheid voor verschillende bij
dragen. En dat beteekende iets. Er werden een twin
tigtal nummers gegeven en wat het mooiste was,
we kregen zooveel nieuwe krachten op het tooneel
te zien. Om alles op te noemen zou te veel zijn. We
kunnen niet anders melden dan dat 't een aange
name en gezellige avond was, afgewisseld door
ernst en luim.
Het was al ruim half twaalf toen voorzitter tot
sluiting over ging. Voorzitter deelde nog mee, dat
voor het volgende seizoen eerst nog eene algemeene
vergadering zal worden gehouden, teneinde te be-!
spreken om een nieuwe liederenbundel te vormen.'
Allen gingen hoogst voldaan huiswaarts.
(Niet van onzen gewonen correspondent.)
DE PANNE NINDUSTREB.
Uit Maas en Waal worden momenteel veel pannen
naar Engeland uitgevoerd. Deze week ih een bezen
ding van 100.060 stuks naar Engeland verzonden.
zijn £0€d en billijk. Alle bereid In eigen
fabriek onder toezicht van een apotheker
DE HERZIENING VAN HET HANDELSVERDRAG
MET SPANJE.
De Bond van Kaasproducenten te Gouda heeft aan
den minister van binnenlandsche zaken en land
bouw geschreven, dat hij, gezien de bezwarende om
standigheden waaronder de producten van den Hol-
landschen landbouw als kaas en vee in Spanje kun
nen worden ingevoerd, waarbij naast zeer hooge in
voertarieven, waardoor de afzet dezer producten
sterk wordt belemmerd, nog komt de bezwarende
concurrentie, doordat uit andere landen, met name
uit Zwitserland, tegen lager invoerrecht mag worden
ingevoerd; hoopt, dat het mogelijk zal zijn bij de
herziening van het handelsverdrag met deze groote
Nederlandsche belangen rekening te houden en in
dien het al niet mogelijk is, gunstiger voorwaarden
dan andere landen te bedingen, in deze toch de meest
begunstigingsclausule in hot verdrag worde opgeno
men.
STATENVERKIEZINGEN.
Na gehouden referendum is de volgorde voor de
candidatenlijst voor de Vrijzinnig-Democraten van
de gecombineerde Statenkringen Hoorn en Zaan
dam:
J. D. Kooiman (aftr.), Purmerend: 2. Mevr, A.
Aukes—Timmer (aftr.), Bakkum; 3. K. Cz. de Boer,
Assendelft; 4. J. Nz. Bast (aftr.), Berkbout; 6. Jac.
Met, Alkmaar: 6. A. Sietsma te Alkmaar: 7. F. But-
ter te Hoorn; 8. J. E. v. Niftrik t9 Eaam; 9. Chr. Roo
sendaal te Enkhuizen; 10. Jb. Cloeck te Alkmaar; 11.
Ph. v. Zuiden te Hoorn; 12. J. Schipper te Purme
rend; 13. S. Brugman te Heerhugowaard; 14. Mej. N,
Carels te Alkmaar; 15. W. Molenaar te Beemster; 10.
Mej. T. de Kadt te Enkhuizen; 17. P. Plas Jbz. te
Edam.
KOLHORN.
Het huis alhier, bekend onder den naam „Oude
Smederij", van den heer A. Jonk alhier, werd onder
hands verkocht aan den heer P. Liefhebber alhier.
OUDESLUIS.
Naar wij vernemen is het door twee gezinnen be
woonde huis, staande onder den dijk alhier, oii be-
hoorende aan den heer G. Bakker te Zijdewind, uit
de band verkocht aan mej. de wed. P» Aorsen alhier.
OUDKARSPEL.
Naar wij vernemen zullen de bekende en beminde
Gramophoonzangers, Duo Hofmann, van Amsterdam,
op 20 Februari a.s. een vroolijken avond geven in
eafó „De Olifant" te Oudkarspel. Wie voor een
avond zijn dageUijkeche zorgen wil vergeten, gaat 20
Februari naar „De Olifant".
Voor verdere bijzonderheden verwezen wjj naar de
annonce voorkomende in dit blad.
De opstand ln Portugal bedwon
gen. Lissabon zwaar geteisterd.
Talrijke dooden en gewonden en
veel gebouwen.
Volgens de laatste officieel© mededeeling van den'
Portugeeschen minister van buitenlandsche zaken
via de Portugeesche legatie te Parijs zou de opstand'
thans zoo goed als bedwongen zijn. Een dag van te
voren wisten de regeering en de opstandelingen nog
te vertellen, dat ze beide succes hadden.' Bij de eer
ste schijnt dus hiervoor eenigen grond te hebben
bestaan. z
Uit de berichten, die thans uit Lissabon te Londen
ontvangen worden, blijkt wel, dat er nimmer in een
van de vorige Portugeesche revoluties zoo hevig is
gevochten, dan in deze laatste. Vooral om het bezit
van de hoofdstad Lissabon is een ware strijd ge
voerd.
Het bombardement, uit de lucht en met zwaar
scheepsgeschut, van het door de opstandelingen ver
overd marine-arsenaal heeft volle 44 uur geduurd,
vóórdat de opstandelingen de witte vlag heechen.
Geen mensch heeft zich al dien tijd op straat ver
toond, behalve enkele politieagenten en doktoren
die ernstig zieke patiënten niet in den steek wilden
laten. Meer dan veertig van de schoonste gebouwen
'van Lissabon zijn in puin geschoten en gisteren
nacht om één uur, toen de witte vlag geheschen
iwerd, brandde het in de stad op meer dan 20 plaat
sen tegelijk. De geheele nacht en een goed deel van
den ochtend ls door de brandweer, politie en solda
den besteed voor het blusschen der branden en het
bevrijden van dooden en gewonden uit de puinhoo-,
!pen. Er is nog niet bij benadering op te geven hoe-!
veel slachtoffers het bombardement gekost heeft,
maar 200 dooden is een gematigde schatting. De
meeste dooden en gewonden zijn gevallen bij het
instorten van hunne door brand vernielde wonin
gen.
De kapitein van den Engelsehen kruiser, die op
de reede lag, is aan land gegaan en heeft draadloos
naar Londen geseid, dat de stad gisterenochtend
een troosteloozen aanblik opleverde en geen mensch
nog blijkbaar vertrouwde, aat de verschrikking een
einde had genomen.
Tegen 2 uur s namiddags verschenen echter weer
dó eerste trams, een paar winkels openden hun
deuren en de eerste wandelaars waagden zich weer
op straat. Later werd ook op de beurs en in het
handelskwartier weer eenig vertier waargenomen.
Aan de Vossische Zeitung werd uit Lissabon ge
seind, dat de gevechten der regeeringstroepen met
de revolutionnairen in dé hoofdstad 3 dagen hebben
geduurd, eer de" opstandelingen zich overgaven. Er
zijn talrijke dooden en gewonden. Vele gebouwen
o.a. hotel Bristol, het hoofdkwartier van de revolu
tionnairen, alsook Tunidade, zijn vernield. De bevol
king, die zich in de woningen schuil hield en hon
ger leed, herademt. Het Prado do Brasil en het Car-
noes-plein gelijken op slachtvelden.
In Oporto waar de opstand is aangevangen, was
alles vrij rustig. De Britsche torpedoboot jager
„Windsor" heeft gisteren uit Oporto gemeld, dat
sedert den ochtend van Donderdag aldaar alles rus
tig is. Britsche schepen hebben geen schade gele
den en de reeds geladen schepen verlaten Oporto
ten spoedigste. De Nederlandsche en Engelsche
schepen, die met reizigers en post, op weg zijn naar
Lissabon, bebben van hun reederijen bevel gekregen,
deze haven niet binnen te loopen.
Wat de revolutie aan mensehen-
levens eischte.
Volgens de laatste ontvangen berichten wordt te1
Oporto het aantal dooden op 76, dat der gekwetsten
op 350 geschat. Er zijn 57 officieren gevangen geno
men.
Te Lissabon zijn 198 menschen omgekomen. Dé;
bevolking is om zes uur in de stad teruggekeerd.
In alle huizen worden huiszoekingen gedaan. Lissa
bon maakt e enonge'woon levendigen indruk; de
aanblik van de door de revolutionnaire bezette wijk
is indrukwekkend; de schade lijkt groot. Majoor
Amerigo Olavo, de vroegere minister van oorlog, is
door de revolutionnairen vermoord. De militaire:
gouverneur van Lissabon heeft bijzondere veilig
heidsmaatregelen genomen, 's Nachts is het verkeer
verboden. Gewapende patrouilles doen de ronde en
houden de wijken, die het tooneel van den opstand
waren, bezet. Openbare en particuliere instellingen
zijn gesloten. Sedert 7 dezer zijn er brieven noch;
telegrammen bezorgd.
De Portugeesche hoofdstad ziet er na de onder-
drukiilg van den opstand, welke een zes-en-vijftig-
urige beschieting van de stad noodzakelijk maakte,
als een veroverde stad uit.
Uit Oporto zijn 60 gevangen genomen officieren
en 80 sergeants op oorlogsschepen onderweg. Zij zul
len te Lissabon door het standgerecht worden ge
vonnist. De leiders van don opstand, generaal Sou-
sa Diaz en kolonel Fefeyra bevinden zich- nog als
gevangenen te Oporto. Het grootste deel der overi
ge revolutionnaire officieren ontkwam, ten deel# in
burger. Velen hunner hebben inmiddels reeds de
Spaansche grens overschreden. Zij verklaarden, dat
het tengevolge van het heftige bombardement der
stad onmogelijk was, langer weerstand te blijven
bieden.
Hei Chlna-vraagstak in hei En
gelsche Lagerhuis. De Volken
bond er in beirokken.
Reeds bij de heropening van het Engelsche Parle
ment Jl. Dinsdag is de netelige kwestie ten aanzien
/an China aangeroerd. Het bleef echter bij een korte
uiteenzetting van den eersten minister, Baldwin,
en een scherpe critiek van de zijd® der Arbeiders
partij,'die zich beslist verzette tegen de uitzending
van Engelsche troepen naar China en tegen het
denkbeeld, dat in sommige Engelsche kringen was
opgekomen, om de betrekkingen tusschen Enge
land en Rusland' te verbreken, omdat de Sowjot-re-
geering van laatstgenoemd land de Chineezen tegen
Engeland opstookte.
Door Sir Austen Chamberlain, den minister van
buitenlandsche zaken, is echter thans in het Lager
huis een volledige mededeeling gedaan over den toe
stand in China.
Na een korte uiteenzetting van de gebeurtenis
sen, die tijdens den China-opstand hebben plaats
gehad, wees deze er op dat cle besprekingen tus
schen O'Molley, den Fjngelsche zaakgelastigde in
China en Sjen, den Chineeschen minister van bui
tenlandsche zaken, op het oogenblik zoover gevor
derd zijn, dat ten opzichte van de Engelsche conces
sie in China overeenstemming was verkregen. De
voornaamste bepaling van deze overeenkomst was,
dat de concessie zou worden teruggegeven aan een
Britschen gemeenteraad, die zou worden gekozen
door belastingbetalers, dus geschoeid op denzelf
den voet als de Duitsche concessie in China. In dat
gebied krijgen de Chineesche burgers dus dan de
zelfde rechten als de Britsche onderdanen. Wat be
treft de uitzending der Engelsche troepen naar Chi
na, behoudt de regeering zich het recht voor, met
het nemen van die maatregelen, welke'zij acht in
het belang van Britsche onderdanen in den vreem
de te zijn. Dit was dan ook alleen het doel der troe-
fpen: de bescherming der onderdanen in China. In
geen geval zouden de troepen buiten de concessie
komen teneinde zich in het conflict tusschen de
Chineezen onderling te mengen.
Wanneer deze overeenkomst wordt geteekend, zel
fde Chamberlain en deze verzekeringen worden aan-
/aard, dan zullen de uit Indië komende troepen,
die reeds op weg zijn naar Sjanghai, aldaar aan
land gaan. Dit wordt als onmiddellijk noodzakelijk
beschouwd ter bescherming der Britsche levens,
maar de verdere troepen komende van de Middel-
Tandsche Zee en uit het moederland, zullen te Hoa-
kong worden verzameld en niet naar Sjanghai gaan
vóór hun aanwezigheid aldaar door het ontstaan
van nieuw of grooter gevaar zou worden vereischt.
De woorden, die ik heb gebruikt zeide Chamberlain
zijn reeds naar O'Malley geseind om aan Sjan te
worden meegedeeld Zij zijn een poging van dé Brit
sche regeering om Sjen te voldoen en misverstand
uit den weg te ruimen, terwijl zij de oogen geopend
houdt voor de waarschuwing, die zij heeft ontvan
gen ten opzichte van het^te Sjanghai dreigende ge
vaar en voor haar eersten plicht, die door iedereen
in deze vergadering wordt erkend: de bescherming
der Britsche levens.
Wat er in de toekomst nog gebeuren zal, vervolg
de Chamberlain, niet te kunnen voorspellen, maar
hij hoopte, dat er in hete Chineesche volk een nieuw
en beter begrip zou moge ontstaan van de Engel
sche bedoelingen ten opzichte van China; dat dat
niet waren vijandelijke bedoelingen* maar zulke,
die er veel eerder op gericht waren, het Chineesche
volk tot grooter bloei en een hoogere trap van ont
wikkeling te brengen.
De volkenbond, die wel gevoeld heeft, dat er iets
in de lucht zat en dat hij spoedig in de Chineeschè
zaken betrokken zou worden, heeft zich daarom de
laatste dagen te Genève veel met de kwestie van
China bezig gehouden. En de Bond heeft goed ge-'
voeld.
In een begeleidend schrijven bij het memorandum
dat Sir Austen Chamerlain aan den Volkenbond
heeft gezonden en dat zegt, dat het de wensch van
de Britsche regeering is, de leden van den Volken
bond volledig in te lichten over de politiek, die zij
in China voert en die naar haar beteekenis in vol
komen overeenstemming is met den geest van het
Volkenbondsstatuut betuigt de regeering haar leed
wezen, dat zij niet kan inzien, dat de Volkenbond
op eenigerlei wijze kan helpen tot oplossing van de
moeilijkheden, die Groot-Britannië in China onder
vindt, doch dat zij, zoodra het moment daartoe ge
komen zal zijn, van de tusschenkomst van den Vol
kenhond gaarne gebruik zal maken.
Spanning in de Dnitsch-Poolsche
betrekkingen.
De uitzetting van vier Duitsche ambtenaren door
den woiwode (gouverneur) van Poolsch Opper-Sile-
zië, heeft de DDuitsch-Poolsche betrekkingen, wel
ke zich toch al nooit door bijzondere warmte ge
kenmerkt hebben, er niet beter op doen worden. En
dat op een oogenblik, dat er tusschen de beide lan
den onderhandelingen worden gevoerd over het slui
ten van een handelstractaat, hetwelk het belang van
beide landen niet weinig tegemoet zou komen. De
helft van den invoer in Polen bestaat namelijk nor
maal uit Duitsche goederen, de helft van den uit
voer uit Polen gaat naar Duitschland. Verder is
Polen, welks bevolking voor Gó pet. op het land
woont, en dat een vruchtharen bodem heeft, de na
tuurlijke leverancier van landbouwvoortbrengseleft
en vee voor de Duitsche industrieele markten, die
binnen een gemakkelijk bereik liggen. Waar hier
uit blijkt, dat de beide landen elkaar in oeconomiseh
■■•pzicht zoo noodig hebben, is het werkelijk diep te
betreuren, dat een onbelangrijk incident, als de uit
zetting van vier DDuitschers, die door de Poolschö
overheid in Opper-Silezië als „hinderlijke vreemde-
'ingen" worden 'beschouwd, aanleiding kan zijn
voor zoo'n groote verwijdering tusschen de beide
naaste buren. Eigenlijk behoeft het geen bevreem
ding te wekken, want in Berlijn wil men zich nu
eenmaal niets van Polen laten welgevallen. En dan
de voortdurende .wrijving, waaraan de betrekkin
gen tuschen Polen en Duitschland bloot staan, ten
gevolge van de kwesties van Dantzig, de Poolschê
corridor en Opper-Silezië. Het standpunt van beide
landen in deze kwesties is door de courantenberich
ten overbekend. Geen van beiden wil een duim
breed wijken pf hun rechten op de haven van Dant-
zig op eenigerlei wijze minder streng doen gelden.,
Een gevolg daarvan is een hardnekkige tarief-oor-
