ishager Courant VOOR DE KINDEREN. Jules Werne. De beweging van onze aardkorst. WAT PIM EN PUK OVERKWAM. Zaterdag 14 Januari 1928. 71ste Jaargang. No. 8186 aan ten behoeve van Amerika een plaats moesten inruimen en wel voor een aardmassa van 4000 K.M. breed, ongeveer 15.000 K.M. lang en ongeveer 60 K. M. diep. Ter vervanging van het verschuivende continent moest een volume' van dezelfde afmetingen zijn, in den Atlantischen Oceaan opengevallen, plaats in nemen Een dergelijke 'reusachtige uitwisseling van continenten kan zich slechts in het inwendige der tarde afspelen, heeft daar ook haar oorsprong,, waarbij, vanzelfsprekend niet moet worden onder steld, dat dezèlfde aardbrokken, die in den Stillen Oceaan verdwenen waren, in den Atlantischen Oceaan zouden zijn opgekomen. Het is voor een juist evenwicht in de wereld huishouding voldoende, wanneer op heide plaatsen hoeveelheden van dezelfde afmetingen verzinken en opkomen. Op, deze wijize is ook een verplaatsing vah een geheel werelddeel als Amerika mogelijk in mechanisch opzicht, zonder dat daarbij de bol vorm der aarde gewijzigd wordt 1 Hierbij! wordt het bestaan eener uitwisseling op reusachtige schaal aangenomen, die zich voltrekt op zeer groote diepten en die veroorzaakt wordt óf 'Heen door verplaatsingen van do bovenste aardla gen, óf door werking van de onderste, die de daar boven gelegene medevoeren. Naar de meening van den genoemden onderzoe ker moet men, indien een onderaard9che verwisse ling op groote schaal wordt voorondersteld, ook aannemen, dat aanvankelijk door haar de boven ste, lichtere aardlagen in beweging gebracht wor- len. Vervolgens zou de verplaatsing van de vaste landen van Amerika en Europa-Afrika aldus zijn geschied, dat in het gebied van den Stillen Oceaan een dalende, intrekkende of beter gezegd inzuigen de. daarentegen in den Atlantischen Oceaan een stijL <?enda, de landen-van-elkaar scheidende, beweging optrad en zoo, in een niet te overzien aantal Jaren, de verplaatsing der vastelanden bewerkstelligde 303. Na het bezoek aan het aquarium gin gen de kinderen eerst met James Coolhead een nieuwe pet voor Pim koopen. In een groot magazijn paste hij er wel twintig. 299. Stoepit boy, riep Puk. Dat betee- kent „domme jongen", zie je. Maar Pim stond met open mond naar de ramp te sta ren, de ramp, die hij weer veroorzaakt had. Wat zou er gebeuren als dadelijk de op passers kwamen. 301. Daar kwamen de oppassers al. Wie heeft die ruit vernield? vroegen ze. Een klein ondeugend konijn, antwoordde James doodbedaard. Een minuut geleden 3tond hij nog naast me. Nu zie ik hem nergens meer. 302. M"et een groot stuk stopverf werd het driehoekje weer gauw in de ruit gezet. Pim, die zich veilig voelde, gluurde door een opening in James' kiel naar buiten en was blij, dat alles zoo goed afliep. 304. De mooiste pet was zoo groot, dat Pim er wel heel «maal in slapen kon. Om te maken dat hij op zijn hoofdje bleef staan, moesten er twee gaatjes in geknipt worden, waar Pin} zijn ooren door kon steken. 2IJN HONDERDSTEN GEBOORTEDAG. vorige week, 8 Januari andere bronnen dat het de 8ste Februari is was het" jaar geleden, dat Jules Verne, de beroemde schrijver, te Nantes werd geboren. Wie int niet de werken van dezen schrijver, de phan- Btiscli wetenschappelijke romans, welke vooral ,or de jeugd met izoo groote graagte worden ge- izen. Er weinig schrijvers geweest die zooveel ge in zijn, die zooveel beteekend hebben in het leven, j de jeugd al® deze Franschman, die in zijn fan- l'je en zijn wetenschappelijke intuïtie immers j! wat later volop bereikt werd, al® wonderen jft géteekend. feu zegt, dat hij. nooit buiten Frankrijk is ge it Hoe gewéldig groot moet zijn fantasie dan zijn geweest, want hoe suggestief kon hij' de pturen van zijn helden hetziji in koude poolge- [en, hetzij in brandend heete woestijnen, hetziji do dorre stoppen, hetzij' in de binnenlanden van rijke Voor-Indiö schetsen. Zijn" natuurbeschrijl- gen, de topografische 'bijzonderheden van aller- o punten op onze planeet, alles putte Jules e uit zijn onuitputtelijke bibliotheek. Toen er niets op dat gebied bestond, schreef hi| zijn »emd boek „In 80 dagen de wereld rond"', hij, die nooit zijn neus buiten Frankrijk gestoken had.. terzake kundig beschreef hijl de geschiedkundi- politieke en geogrkfische hoofdzaken van ,En- joh-Indiö in „Het Stoomhuis". In zijn fantasie het echtpaar Visser reeds vóór geweest bij eeren in de onbekende gebieden van HiDdo- k' Meesterlijk is zijn tocht „Naar het middelpunt aarde", 'Stoute fantasie, doch telkens weer met I wetensohappelijken ondergrond. Van zulke boe- blijft de jeugd genieten. Vle kent niet de avonturen van kapitein Nemo zijn Nautilus? felle een schat van practische scheikunde yindt n uiteengezet in „Het geheimzinnige eiland", dat for verband houdt met „20.000 Mijl onder zee'/ met „De kinderen van kapitein Grant", dat zoo wonderlijke avonturen is. cosmografie was Julps Verne al evenzeer lils Zijn „Reis naar de maan"' en „Hector Serva- L" getuigen daarvan. Ja, vooraf „Hector Servo- 11 dat ongeëvenaard is in fantastisch doorrede- en op axioma's en we tensch appel ijk e conclusies, 'er dan 50 van die hoeken heeft hij geschreven londer één uitzondering hadden ze succes. Eén meest bekende boeken van zijn hand is ook „Michaël Strogoff, de koerier van den Czaar". Dat was één van zijn weinige „romans". Hij heeft nog zoo'n roman geschreven, „De Archipel in vuur en vlam", dat den Grieksch-Turksohen oorlog tot achtergrond 'had, doch die roman is, wonderlijk genoeg, niet zoozeer geslaagd. Hot tooneel en later de film hebben zich nogal eens meester gemaakt van Jules Verne's verhalen. ..In 80 dagen de wereld rond" en „Michaël Strogoff" zijn goudmijntjes geweest. Toen de cinematografie nog in haar kinderschoe nen stond, verscheen er al een seriefilm van „Kapi tein Grant". Later volgden „20.000 Mijd onder zee", „Het geheimzinnige eiland", en, veel later, kort ge leden liever gezegd, „Michael Strogoff'. Jules Verne heeft ook veel korte schetsen geschre ven. Eén van zijin bekendste novellen is het ver rukkelijke avontuur van dr. Ox den handigen gas- fabrikant, in het duffe, versufte Quiquendone. Vroe ger jaren werd er zelfa een operette van gespeeld. Er zijn maar weinig schrijvers, die, bij' oud en jong, zooveel succes gehad hebben. EN WAT ZICH IN DB ALLEROUDSTE TIJDEN MOET HEBBEN VOLTROKKEN. Met het bovenstaande hebben we niet op het oog, de beweging, die in onze aardkorst ontstaat tengevolge van de aardbevingen die door vulkani sche uitbarstingen of andere sluimerende krachten in het binnenste van onze aarde te voorschijn wor den geroepen. Het betreft hier meer de verplaat sing van de groote vastelanden, welke langs nauw- keurigen weg gemeten kunnen worden, en van wel ke men verondersteld, dat ze heel in het beigin, na dat onze aarde gevormd was, hebben plaats gehad. Een hypothese werd aangenomen, óm verschillende verschijnselen te kunnen verklaren. Deze hypothese van de verplaatsing van de groote vastelanden onzer oude aarde, die reeds lang, sedert :1e jaren van Kant en Alexander von Humboldt, diende om de veranderingen in het vóórkomen en dé indeeling van de door ons bewoonde planeet te verklaren, is door den Duitschen geleerde Alfred Wegener, bijzonder „grondig" en consequent uit gewerkt en ondervond dan ook in haar nieuwen vorm algemeen waardeering.. Ook na de uiteenzettingen van Wegener blijven er echter op dit gebied nog eenige moeilijke kwes ties om op te lossen en een van zijn landgenooten, Otto Ampferer* bespreekt een paar hunner in een verhpncieling in „Naturwi9senschaften". Zoo is, volgens hem, de ongelijksoortigheid der aardlagen hiet zoo maar te verklaren uit de bewe gingen in de aardkorst waarmedede verplaatsing der continenten gepaard ging of welke zulke ver plaatsingen meebracht; izij' moet ontstaan zijn als gevolg van geweldig-ingrijpende gebeurtenissen en als zoo'n gebeurtenis moet volgens Ampferer wel in de eerste plaats genoemdworden de afscheiding van de maan van de aarde. Uit een dergelijke af scheiding, laten wijl 'maar zeggen losscheuring, van ide maan van onzen, daardoor in volume vermin derden, aardbol, zou de geringe uitgestrektheid van de oorspronkelijke, regelmatig gevormde en dunne re deklaag, of aardkorst te verklaren zijn en tevens het groote verschil in uiterlijk tusschen deze en de, dooT de scheurwonden te voorschijn getreden, grove, Onregelmatige massa's uit grootere diepten. Vervolgens, zegt hij, moet men zich het verloop eener verplaatsing van een groote vasteland-massa helder voor den. geest stellen om haar te kunnen begrijpen; bijv. de losmaking van Amerika van Europa-Afrika, gevolgd door de verwijlde ring tus- schen deze werelddeelen, zooals wij die heden ken nen. De afstand varieert thans tusschen 3000 en 6000 K.M. Nemen wij voor het gemak een gemiddel den afstand van 4000 K.M. aan, dan beteekent tzulk® dat de grónden in het gebied van den Stillen Oce- L,iza heeft me alles van ie verteld. En d'r is niks van aan, ie hoeft er niks van te gelooven! Mijn zenuwen ziin zóó over spannen, dat ik al een week lang geen oog heb dicht kunnen doen. Weet ui daar iets op? Zeker. Haal boksles. Toen ik dat den eersten keer deed, kon ik veertien dagen geen oog opep doen l 298. Daar liet plotseling het driehoekje los en tuimelde naar beneden. Een dikke straal water kwam meteen naar buiten en kletterde spattend op den grond. Pim wist niet, waar hij blijven moest van schrik en ontsteltenis. 300. Daar pakte James Coolhead plot seling ^Pim beet en stopte hem doodbe daard in zijn gestreepte kiel. Nu was het Puck's beurt om stomverbaasd te zijn. Die James wist ook maar overal raad opl Vin iij, dat Smits veel ver anderd is? Neen, maar hij denkt zelf van wèl? Hoezoo? Wel, hij zegt altijd, dat-Ie vroeger zoo'n gekke dingen heeft gedaan 1 297. Pim had intusschen een diepe barst ontdekt in het glas van het aquarium. Vlak bij den rand was een klein drie hoekje door die barst gevormd. Zou het nog stevig zitten, dacht Pim. En hij peu terde er eens aan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1928 | | pagina 15