SchagerCourant
billy boo.
Tweede Blad.
WAT KOST DE ZUIDERZEE-
DROOGMAKING?
gekkere smaakt
PEPERMUNT
Gemengd Nieuws.
DE BROEKER VEILING.
Gevangen in een brandkast.
Woivenplaag in Polen.
Woensdag 2 Januari 1929.
72ste Jaargang. No. 8384.
220.000 HECTAREN LAND VOOR
510 MILLIOEN GULDEN.
IS RUIM f2300 PER H.A.
oogenblik, waarop <3» gronden: feron volle waarde
verkregen hebben en dus geacht kunnen worden in
volle exploitatie te komen) op 183.8 millioen, geven-,
de dus een totaal aan kosten (zonder die van den j
afsluitdijk ad f90 milliocn) van rond 550 millioeri.
De eerste opbrengsten, dus in de jaren, dat Je
gronden nog niet geacht kunnen worden in volle
exploitatie te zijn. werden geraamd op 94.8, de defi- j
nitieve grondwaarde in het latere, normale bedrijf j
op 510.7, totaal dus ruim 605 millioen gulden.
Volgens deze becijfering zou dus aan het grondbe-1
drijf een goede 55 millioen verdiend kunnen worden,
wanneer men althans de f 90 millioen afsluitings-
kosten buiten beschouwing laat.
Het kcstencijfer is volgens mr. Ritter geflatteerd
in zoover als daarbij de posten: voorziening in de
belangen der defensie en in de visscherijbelangen
nog zullen moeten worden opgeteld; de kosten kun
nen nog niet worden berekend, maar zullen het
uit de rekening blijkende saldo (van ruim 55 mil
lioen) toch wel niet verbruiken.
Anderzijds bedenke men, dat een rentevoet is aan
genomen van 5 terwijl de staat reeds- geld leent
ad 4X
Tenslotte heeft mr. Ritter nog herinnerd aan den
denkbeeld-Vissering om „een eenvoudig ingericht
en onder Staatstoezicht werkend, tusschen-lichaam
in 't leven te roepen, een „Zuiderzeebank", belast
met de afwikkeling van alle geldelijke zaken, de af
sluiting en drooglegging betreffende. Deze bank zou
schuldbrieven van kor teren of langeren looptijd,
kunnen uitgeven al naar de verhouding op de geld
markt en naar gelang van de geldbehoefte van het
werk. Tevens zou de Bank van den Staat de gelden
De afsluitdijk van 90 millioen buiten beschouwing ontvangen, welke op de Staatsbegrooting voor het
gelaten. werk beschikbaar zijn. Deze schuldbrieven zouden
gedekt moeten zijn door een garantie van den Staat
voor hoofdsom en rente, door den eigendom der ge
wonnen gronden en, bij lateren verkoop, voor zoo-
In één der jongste afleveringen van „Maatschappij- ver niet terstond zou wol-den afbetaald, in hypotheek
belangen", het tijdschrift van de Ned. Mij. voor Nij- op die gronden. Eén dergelijk instituut, onder des-
verheid en Handel, komt een alleszins belangwek- kundige financieele leiding, zou aldus uit de g'eld-
kend artikel voor over bovengenoemd onderwerp markt ten bate van de bekostiging van het werk
van de hand van mr. C. W. Ritter. het .voordeel kunnen halen, dat ongetwijfeld aanwe-
Over de droogmaking der Zuiderzee hebben wij zig is bij aanbod van een zoo gewild object van be-
reeds verscheidene artikelen gegeven, welke echter legging als deze schuldbrieven zouden opleveren,
alle den cultuur-technischen en sociaal-economi- Te verwachten zou ook zijn, dat die Zuiderzeebank
schen kant van het vraagstuk beehandelden. Het nog na de voltooiing der drooglegging op grond
vraagstuk wat dit grootsche, nationale werk kost, van de door haar tijdens het werk opgedane bijzon
en wat later de opbrengsten zullen zijn, is echter tot dere ervaring in een behoefte zou voorzien om ook
nog toe nog niet dermate in het licht gesteld, dat wij in latere jaren de economische en financieele ont-
ons daarvan een goede voorstelling konden maken, wikkeling der Zuiderzeepolders te steunen onder
En juist dit vraagstuk is het, wat uit den aard der meer door bevordering van een op goede basis ge-
zaak den lezer het meest belang inboezemt. Want bouwd grondcrediet.
eerst dan kan hij zich ten naastebij een berekening „Het denkbeeld van de oprichting eener Zuider
maken en voor zichzelf nagaan, of het toekomstige zeebank" is tot heden niet tot uitvoering gekomen,
cultuurland wel rendabel zal zijn. Men zou wellicht ook 't inderdaad veelomvattende
Wij nebhen dus gemeend aan onze belangstel- i beheer in algemeenen zin van het werk en de uit-
lende lezers een overzicht van de berekeningen van 1 gestrekte landaanwinningen, voor zoolang daarbij
mr. Ritter niet te mogen onthouden vraagstukken van zoo bijzonderen aard moeten
Zooals men weet, is het. werk' eigenlijk drieledig, worden opgelost, in handen kunnen geven van een I
nl. lo. afsluiting door een dijk; 2o. droogmaking en daartoe te organiseeren lichaam, waaraan ingevol-
3o. voorziening in de belangen van waterkeering, ge artikel 194 der Grondwet bij de wet verodenende j
ontwatering en scheepvaart, voor zoover die door bevoegdheid kan worden gegeven,
een en ander geschaad worden. j „Voor het oogenblik geschiedt de bekostiging, in
In het jaar 1925 kwam de regeering eigenlijk met [engeren zin aldus, dat de Staat de voor de uitvoe-
een uitgewerkt plan voor de eerste tien jaren, gedu-1 ring der werken Lenoodigde gelden naar gelang
rende welken tijd men een afsluitdijk zou maken en van behoefte verstrekt tegen een wisselenden rente-
de Wieringermeer droogmaken ad f125 mill., ter- voe^-overeenkomende met het rentetype, waartegen
wijl de overige inpotderingsplannen voorshands ver- de Staat schatkistpapier kan plaatsen," aldus ein
der technisch zouden worden uitgewerkt. Deze dijk- digde mr. Ritter zijn belangwekkend artikel,
aanleg wilde men in beginsel niet anders beschou
wen dan als een gewoon waterstaatswerk, waarvoor
men dus de fondsen op de gewone wijze zou moe
ten vinden. Omdat het echter zóó'n groot en vér
strekkend werk gold, wilde men de kosten der af-
sluitinig toch niet geheel ten laste van het levende
geslacht brengen, doch gedeeltelijk naar de toekomst
verschuiven. Daarom stelde de regeering voor, de
helft ten laste der gewone Waterstaatsbegrooting
te brengen en de andere helft ten laste der buiten
gewone middelen te vinden uit leeningen, welker i
rente en aflossing voor rekening der begroo
ting van Financiën worden genomen.
Wat de droogmaking van cle Wieringermeer (N.W.
polder) betreft, worde vooropgesteld, dat daarbij
evenals bij de andere droogmakingen binnen den
afsluitdijk de grondgedachte is, dat de opbrengst
der drooggelegde gronden de kosten der droogma
king zal overtreffen.
Mjaar nu heeft men zooals bekend besloten,
met de inpoldering van d8 Wieringermeer niet te
wachten, totdat de geheele afsluitdijk N.-Holland
Friesland gereed zal zijn. Dit brengt een nadeelig
saldo met zich mede, omdat de dijk Medemblik—
Wieringen thans niet een moerdijk, doch een zéé-
dijk moet worden .Bovendien beinvloeut do ver
vroegde drooglegging van de Wieringermeer het
zoutgehalte der daar droogvallende gronden en
daardoor dus de geleidelijke uitkomsten. Immers vol
gens het oude plan zouden die gronden, alvorens
droog te vallen^ éérst eenigen tijd onder het zoetere
water van het IJselmeer hebben gelegen. Dit nadee
lig saldo wordt geschat op pl.m. f7>$ millioen, welk
bedrag gedekt zal moeten worden door een jaar-
lijksche bijdrage uit de gewone staatsmiddelen ge
durende de 14 jaren vóór dat dio polder normaal in
cultuur zal zijn, en waarvan er nu ongeveer drie
om zijn.
Tevens deelde de regeering toen mede, dat aan de
hanci der gemaakte becijferingen moest worden aa i-
genomen, dat de gronden bij verkoop tegen het be
drag dat als waarde van in normale cultuur zijnde
gronden mag worden gesteld, een som zullen op
brengen, die voldoende zal zijn voor volledige af
lossing der buiten de van staatswege toegekende
reserve opgenomen kapitalen, bijgeschreven rente
inbegrepen.
De instelling van het Zuiderzeefonds beoogde,
voor de bekostiging der werken een afzonderlijke
rekening en boekhouding te verkrijgen.
Wat de uit de afsluiting en droogmaking te ver
wachten baten betreft, is in 1925 grondslag van de
berekeningen der regeering geweest het zgn. rap-
port-Lovink, waarin als algemeen© conclusie wordt Qm Kerstmis en Nieuwjaar heet het aan onze velling j
gezegd, dat in verband met de voortdurende aan- altljd slap te zijn. De omstandigheden leiden daartoe,
zienlijke stijging der grondprijzen over perioden De koopiieden ontvangen doorgaans weinig bestellingen
van langen duur grond bestaat om aan te nemen, en ^et wejj da^ de stemming der bouwers eenigs-
dat wanneer de Zuiderzeegronclen zullen worden uit- zins ander8 is in dien tijd dan anders: het geestelijke
gegeven betgeen vermoedelijk in de jaren tu3- schijnt Jan eenigszins het materieele sentement te heb-
schen 1930 en 1950 zal mogen worden tegemoet ge- ^en verdrongen. Letten we echter op de besteede prijzen,
zien gemiddelde pachtprijzen voor goede klei- en op de aanvoeren, dan mag de afgeloopen week toch
gronden van niet minder dan f125 f150 per jaar worden gerekend bij die, welke niet met een zwart
en per ha kunnen worden verwacht, terwijl voor krijtje aan den balk zullen worden geschreven, en ver-
deze gronden op gemiddelde koopprijzen van om- gelekon bij de overeenkomstige weken van vele vorige1
streeks f 3000 per ha. gerekend mag worden. jarert, maakt deze geen slecht figuur. Aanvoeren en prij-
Voor de lichtere gronden dienen de prijzen iets la- zen, gezet In de lijst van den tijd en het weer, mag er
ger te worden gesteld. Voor onbehuisd land moet een wel bijgevoegd worden, wijzen op geen slechte vooruit-'
vermindering in pachtwaarde van pl.m. f25 en in zichten en mocht de natuur In het eerste kwartaal van
verkoopwaarde van pl.m. f oOO per h.a. worden be- het nieuwe Jaar wat meewerkon, dan zal deze winter-
rekend. champagne ongetwijfeld niet tot de slechtste behooren.
Do begrotingen van do kosten zijn opgemaakt met Zoo althans kan het op het oogenblik worden gezien, j
inachtneming van in den zomer van 1924 geldende Het jaar. dat achter ons ligt het kalenderjaar is
prijzen. Aldus kon in 1925 (zonder de memorieposten niet slecht. De beide veilingen zullen een omzet heb-1
van visscherij- en defensi6-belangen) het volgende ben van ongeveer 8 miljoen, wat ruim 1% miljoen meer i
overzicht van de vermoedelijke kosten en opbreng- is dan over 1927. Deze cijfers spreken duidelijke taal.1
sten worden gegeven voor de 4 polders (in millioe- Intusschen is uit de nu preciese cijfers der Inventari
satie gebleken, dat er ruim 40 pet meer stapelgroen-1
ten zijn dan het vorige jaar op 15 December. Allicht I
hebben de tuinbouwers met deze wetenschap de laatste I
Totaal dagen rekening gehouden en waren daardoor de aan-
49.2 voeren belangrijk grooter. Niettemin kan deze grootere
147.5 aanvoer ook voor een deel worden toegeschreven
265 4 de, vooral in de laatste week geconstateerde „kanker"
144.4 in de kool, waardoor het niet? mogelijk is deze langer
te houden. Het meeste, wat aangevoerd werd, bestond
„Ik meende, dat ik geen
pepermunt lustte, maar se
dert ik
heb geproefd, vind ik ze
heerlijkl"
lucht in &e keet, die slecfits era oppervlakte van en-
derhalven vierkanten meter had, het bewustzijn zou
verliezen.
Aangezien hij er over klaagde, dat de lucht in de
kast slecht begon te worden, werd de brandweer ge
alarmeerd, die door het sleutelgat gecomprimeerde
lucht in de kast perste.
Eerst na geruknen tijd kwam een der firmanten op
het kantoor en kon met zijn sleutels den boekhouder
uit zijn onaangename positie bevrijden.
DRIE PERSONEN VERGIFTIGD.
Vermoedelijk door ingelegde vruchten.
V.D. verneemt uit Wiesbaden:
Zondagmiddag werden drie personen, man, vrouw
en een tien-jarig nichtje uit Bieberich, iri hun woning
vergiftigd gevonden. De man en het kind waren reeds
dood, de vrouwf werd in levensgevaarlijken toestand
naar het ziekenhuis vervoerd.
Aangenomen wordt dat zij' bij het middageten ver
giftigd zijn na het gebruik van ingelegde vruchten,
waarvan nog een restant op tafel stond.
Engros bij J. F. v. LIESHOUT en G. KUYPER,
Alkmaar.
beteekenis. Het zou ons niet verwonderen of deze zal in
dit tulnbouwdistrlct door meerdere worden gevolgd; het
zuidelijk deel neme daartoe ook het initiatief, omdat een
dergelijke inrichting, past in de rij van maatregelen, die
den tuinbouw omhoog kunnen brengen. Herhaaldelijk
is op noodzakelijkheid van goede sorteering, verpak
king, op een doelmatige reclame gewezen, de potersbe
waarplaats ontleent zelfs zijn recht van bestaan uit
wetenschappelijke gegevens. Moge het volgend jaat ons
ook nog een bloembollenveiling brengen, dan is daar
mee bewezen den juisten kijk, dien de leidende organen
moeten hebben op de ontwikkeling der cultuur en de
daaruit voortvloeiende noodzakelijk te nemen maatrege
len.
De weersgesteldheid is oorzaak dat er van de vele
bloemkool, welke nog op het land staat, weinig of niets
meer zal terecht komen. De aanvoer was deze week al
zeer gering en de kwaliteit liet te wenschen over. De
prijzen zijn er mee in overeenstemming. In het laatst
der week kon niet meer dan f 5 borden bedongen. In
het begin was dit nog f 10. Tweede soort bracht ruim
f 2 op.
Voor eerste kwaliteit roode kool kon van f 2.507.10
worden gemaakt. Later werden de laagste noteeringen
hooger, zoodat de groote kool eenigszins betere prijzen
kon opbrengen. Voor het mooie kleingoed bleef de prijs
om en bij de f 7. Groote kool bracht Maandag f 4.80 op,
Donderdag f 4.10. De laatste dagen waren deze prijzen
ongeveer f 3. Tweede soort, die volgens kenners voor
de consumptie even geschikt is als eerste soort, kon als
hoogsten prijs f 6.60 bedingen; de laagste noteering was
f 2. De aanvoer beliep 27 spoorwagens.
Met de gele kool blijft het maar steeds sukkelen. De
laatste jaren is de gele-koolteelt niet de beste geweest.
De echte kooplust ontbreekt ervoor. Mooi kleingoed,,
eerste kwaliteit overschreed aanvankelijk de f 4, later
echter zakte de prijs in tot beneden dat bedrag. Tweede
soort werd voor f 1.403.70 verkocht, zoodat hiervoor
betrekkelijk weinig minder betaald wordt dan voor eer
ste soort. In het laatst der week trad evenwel nog een
daling in, zoodat hoogstens 2.30 kon worden gemaakt.
Er werden 16 spoorwagons aangevoerd.
Deensche witte kool bracht Zaterdag van f 2.605.80
op, voor eerste soort. Tweede soort gld toen f 2—3.90,
Dat was intusschen de ongunstigste dag. Maandag werd
voor eerste soort f 3.90—5.80 betaald, voor tweede f 3.:
3.90. De gemiddelde prijs van eerste kwaliteit is f 4.50
geweest, die der tweede f 3.20. Aangevoerd werden 25
spoorwagens.
Uit Amerika, was de vraag naar uien wel wat getem
perd; zat de 50 pet. verhooging op de inkomende rech
ten daar al in? Gewone uien brachten f 7.50—8.70 op,
grove uien deden f 7.20—8.20, terwijl de prijs der drie
lingen f 8.60—9.30 was. Nep gold -van f 10.70—12.60.
Aanvoer ruim 4 spoorwagens.
Peen gold van f 3.504, voor groote, en f 2 voor
kleine.
Bieten brachten f 1.50—3:20 op.
Wat, alweer een nieuw snoer? Je ruïneert je
man nog.
Wees maar niet bang, hij zegt altijd, dat hij
^en schat getrouwd heeft.
Geen slechte week, wat gewoonlijk wel op
dezen tijd het geval Is. 40 pet. stapelgroen
ten meer dan verleden jaar. Nieuwe maat
regelen. die rekening houden met nieuwe
eischen. Roode kool vrü goede prijzen. Gele
als gewoonlijk nog ongunstig. Denen stati-
onnalr. Uien iets lager.
ANGSTIGE OOGENBLIK KEN VAN EEN
BOEKHOUDER.
Terwijl de boekhouder van een firma te Kopenhagen
Zaterdag eenige werkzaamheden in de brandkast ver
richtte viel de zware deur toe, en aangezien geen dor
aanwezigen, behalve hij zelf, in het bezit van een
sleutel was, zat de man gevangen.
Men vreesde, dat de boekhouder door gebrek aan
INBRAAK IN EEN POSTKANTOOR.
De brandkast met dynamiet geopend.
In den nacht van Zaterdag op Zondag tegen drie
uur drongen dieven binnen in het postkantoor Kajt-
tern—<Breslau, deden de brandkast met dynamiet
springen en roofden het daarin aanwezige contante
•geld. Den inbrekers viel ongeveer 15.000 mark in han
den. Den verderen inhoud van de brandkast lieten
zij onaangeroerd. Van de daders tot op dit oogenblik
geen spoor.
HUN KIND VERMOORD.
Vreesdijk ontaarde ouders.
Men meldt uit Berlijn:
De politie te Fraustadt in Sile/zië heeft een werkloo-
ze, die als dronkaard bekend, stond, met zijn vrouw
gearresteerd, onder beschuldiging dat zij den Zondag
voor Kerstmis hun U-jarig zoontje hebben vermoord.
Het kind werd opgehangen aan een deurknop gevon
den. Daar zelfmoord volgens het oordeel der politie
niet in aanmerking komt, werd tot arrestatie van de
ouders overgegaan.
Ik dacht, önt je ging trouwen.
Ja, maar stel je voorik blufte tegenover haar
over mijn oom. die zoo rijk was, en toen is ze mijn
tante geworden.
EEN BEDELARES EN EEN PAARDENDIEF
VERSLONDEN.
Uit Wilna wordt gemeld, dat Vrijdag j.1. een 60-ja-
rige bedelares in de nabijheid van het dorpje Wolosz-
ozyzna door wolven is overvallen en verscheurd
Van verschillende plaatsen van de Poolsch-Lithau-
sche grens komen berichten over de woivenplaag bin
nen.
Eenige dagen geleden werd een vluchteling, die ge
zocht werd wegens eenige door hem bedreven paar
dendiefstallen, eveneens door wolven overvallen en
verslonden.
nen guldens):
Ha.
Eerste
Kosten.
Rente
Totaal
opbr.
Waarde
20.000
37
20.7
57.7
5.3
43.9
56.000
101
532
154.2
23.7
123.8
95.000
143
70.5
213.4
43.4
222
53.000
84
39.4
123.4
23.4
121
365
183.8
548.7
oo
oS
510.7
6.5 dan ook uit tweede so ,rt kool, welke Intusschen zeer
bevredigende prijzen opbracht
Men rekent dus de kosten van het droogleggen op Tot de belangrijkste voorvallen op tuinbouwgebied
365 millioen gulden, van de rente der voorgeschoten voor Langendijk en omstreken behoort ongetwijfeld de
gelden (dw.z. over de jaren, die voorafgaan aan hot opening van de potersbewaarplaats, o.i, een zaak van
Billy, Redneb, Jerry lachten,
Hielden van pret hun buikje vast,
Want wat hadden die gekke beesten
Van hun nieuwe pakjes last.
Maar de luipaarden waren woedend,
Stampten razend op den grond.
Brommend allergevaarlijkst
En keken woedend in het rond.
Gelukkig, dat der luipaards broeken
Niet erg passend waren gemaakt,
Want als zij een aanval wilden wagen,
Waren ze in de broek verward geraakt.
Ze struikelden, waar ze liepen,
Hadden last van hun pantalon.
En Billy en d'anderen, bang geworden,
Liepen nu een Marathon.
Interesseert het je niet, waar ze néar toe gegaan zijn?
Waarschijnlijk weten we het morgen.
