Schager Courant
Raad Hoogwoud.
CURSUSVERGADERINGEN
Radioprogramma
Tweede Blad.
Rheumatiek
Wintervoeten
PUROL
VAN DE VEREENIGING VAN OUDLEERLINGEN DER
RIJKSLANDBOUWWINTERSCHOOL TE SCHAGEN.
De verzekering van de Landbouwers.
Dinsdag 15 Januari 1929.
72ste Jaargang. No. 8391.
Voor Woensdag 16 Jan.
10.00 HILVERSUM (1071) Tijdsein en morgenwijding.
10,20 HAMBURG (395) Gramophoonplaten.
1100 HUIZEN (341) Korte zlekendienst.
,11.20 DAVENTRY (1563) Gramophoonplaten.
flOO HILVERSUM (1071) Politieberichten.
12.15 HILVERSUM Lunchmuziek.
12.20 DAVENTRY (1563) Balladenconcert.
J.25 LANGENBERG (469) Middagconcert.
1.30 HUIZEN (341) Middagconcert.
UO PARIJS (R. 1750) Concert.
2.50 DAVENTRY (1583) Gramophoonplaten.
I.20 DAVENTRY Lunchmuziek.
[1.25 HAMBURG (395) Concert uit Bremen.
2.30 HILVERSUM (1071) Causerie door C. Schaake
Verkozen.
2.50 KALUNDBORG (1153) Namiddagconcert
8.00 HILVERSUM (1071) Causerie door C. Schaake
Verkozen.
8.20 DAVENTRY (492) Concert.
50 HAMBURG (395) Concert uit Kiel.
8.50 DAVENTRY (1563) Concert.
400 HILVERSUM (1071) Lezing door Prof. Dr. D.
Cohen.
4.05 PARIJS (R. 1750) Concert
4.20 BERLIN (484) Concert.
4.20 KONINGSBERGEN (280) Gramophoonplaten.
4,20 MOTALA (1380) Gramophoonplaten.
5.00 HUIZEN (341) Kinderuurtje.
5.00 HILVERSUM (1071) Orgel-recital.
5.00 HILVERSUM (1071) Orgel-recital door Plerre
Palla.
5.20 BRUSSEL (509) Concert.
5.45 HILVERSUM (1071) Landbouwhalfuurtje.
6,15 HILVERSUM Vooravondconcert door omroep
orkest o. 1. v. Nico Treep.
HUIZEN(1852) Fransche les voor beginners.
f7.00 HUIZEN Engelsche handelscorrespondentie.
7.05 PARIJS (1750) Concert.
7.15 HILVERSUM (1071) Gezondheidshalfuurtje.
7.20 LANGENBERG (469) Avondconcert.
7.45 HILVERSUM (1071) Politieberichten.
8.00 HILVERSUM Tijdsein.
8.00 HUIZEN (1852) Ultzendavond. Daarna persbe
richten. Vaz Dias.
8.05 ROME (449) Opera-uitzending.
8.05 DAVENTRY (1563) Zang-recital.
8.15 HILVERSUM (1071) Aansluiting groote Schouw
burg te Rotterdam. Opera-uitzending van Island
Saga van Georg Vullerthum. Uitzending 1ste en
2de bedrijf, o. 1. v. den componist, Tusschen 1ste
en 2de bedrijf viool-recital van Allee Molnar.
8.35 BRUSSEL (509) Gramophoonplaten.
8,50 BRUSSEL Concert.
8.50 PARIJS (R. 1750) Concert.
8.20 BERLIN (484) Concert. Daarna berichten en
Dansmuziek.
8.55 KONINGSBERGEN (280) Kamermuziek.
.30 HILVERSUM (1071) Kamermuziek door A. Mol
nar en Guarneri-Kwartet.
.35 DAVENTRY (492) Concert
.50 KATTOWITZ (422) Dansmuziek.
.50 KONINGSBERGEN (280) Dansmuziek
9.50 MOTALA (1380) Dansmuziek.
10.15 HILVERSUM (1071) Persberichten Vaz Dlas.
Daarna voortzetting Kamermuziek.
0.20 KALUNDBORG (1153) Dansmuziek.
0.35 DAVENTRY (492) Dansmuziek
II,20 DAVENTRY (492 en 1563) Dansmuziek.
II
imm auaeDi om» m*cm« o» jwwwsaa»b
van Burgecnetster-aeoretarla en Ontvanger. Gvd. Staten.
stellen voor deze gemeente behoorende tot de 8de
klaeee voor de jaarwedde te bepalen: voor Burgemees
ter-secretaris van f 4400 op t 8800, voor Ontvanger van
f 1100 op f 1800. In dut gemeente, waar do pensioens
grondslagen overeenkomstig artikel 86, 4e lid der Pen
sioenwet 1922 worden verhaald, worden de ovenge
noemde Jaarweddon verhoogd met een bedrag gelijk
aan dat der toegepaste korting.
De Voorzitter geeft de hoeren den raad om zich niet
driftig te maken, daar epr. de vergadering dan onmid
dellijk zal schorsen. Het nieuwe salaris treedt in wer
king op 1 April 1929. Spr. had het beter gevonden dat
er een rijksregeling was geweest inplaat.a van provin
ciaal.
De heer Bossen vraagt welke plichten een burge
meester heeft en welke verantwoording hij draagt.
De Voorzitter: De wet is zijn chef en ik geef u den
raad, niet persoonlijk te worden.
De heer Bossen: Ja, u wilt mij achter mijn rug om,
den nek omdraaien.
De Voorzitter: Dat Is niet waar.
De heer Bossen: Ik krijg nog f 28 van u en het ls
uw schuld, dat Ik ze niet krijg.
De Voorzitter: Is het nu uit, heeren?
De heer Vijn: Heeft u motleven waarom de salaris-
verhooging noodlg vindt?
De Voorzitter: Ik vind het beter, dat er een rijks
regeling komt.
De heer Vljn: Als uw salaris verminderd werd, zou
u wel wat zeggen, maar nu wil u de besprekingen den
kop indrukken.
De Voorzitter: Als lk er voor bedank, dan zullen Oed.
Staten dit toch niet goedkeuren.
De heer Vljn: Ja, dat weten wij, maar een salaris van
f 5300 is een zotternij. In de wethoudersvergadering had
u veel praatjes en nu zegt u niets.
De heer Blauw zegt, dat de levensstandaard bovendien
thans ook lager is dan 10 jaar terug.
De Voorzitter: Wij zullen nu maar stemmen, wie ls
er voor?
Met algemeene stemmen wordt besloten te advlsee-
ren, geen verhooging toe te staan.
De pqn is te verzachten,
het lijden te verminderen!
Wacht niet tot de kwaal vep.
ergert, masseer direct ast
AKKER'*
KLOOSTERBALSEM i
w verzacht wmmad
ZOeus t
winterhanden en pijnlijke kloven ver
zacht men direct en geneeet men enel
door deze goed in te wrijven mot
Tioon 30-80-90 et. Tube 80 ct.
De heer Vljn wilde alle boomen omgooien en nieuwe
lindoboomen planton.
De Voorzitter zegt dat B. en W. ter plaatse een onder
zoek zullen instellen en dan bij den raad met een ad
vies komen. Allen voor.
Van de Oudercommissie aan de Langerels is een ver
zoek ingekomen om het plein bij de school aldaar te
vergrooten. De Voorzitter zegt, dat er 9 kinderen van de
hoek naar de Langereisschool kunnen komen, maar
Voorzitter wilde eerst vragen, of de ouders aan de
Gouw geen bezwaren hebben, want als er een nieuwe
school wordt gebouwd, dan kon de school te Langerels
wel eens worden opgeheven.
De heer Bossen zegt ook, dat de Gouw er bij geweest
moet zijn.
De voorziter acht het daarom beter als hij er met
de menschen eens over spreekt Spr. zal daarom een
onderzoek instellen.
Verhooging leges gebruik lijkwagen.
B. en W. stellen voor de leges voor het gebruik van
den lijkwagen te verhoogen en brengen voor een paard
van f 7 op f 8, voor twee paarden van f 13 op f 15;
buiten de gemeonte: voor éen paard van. f 14 op f 18,
voor twee paarden van f 20 op f 25.
De Voorz. deelt mede ,dat zooals de toestand thans is
er voor het gebruik In de gemeente f 0.50 overschiet,
bulten de gemeente ls dit f 2. Van deze bedragen moet
de lijkwagen, de kleeden, tulgen, enz. onderhouden wor
den, terwijl het scherpen van een paard wat f 4 kost
ook voor rekening van de gemeente komt
De heer Bossen meent, dat het verschil ln en bulten
de gemeente begraven wat de kosten betreft, te groot ls.
De heer Schilder zegt, dat het niet hoog la
De Voorzitter zegt, dat zooveel mogelijk de billijk
heid ls betracht en meent dat zooals de kosten thans
zullen worden, het goed is.
Met algemeene stemmen wordt het voorstel van B.
en W. aangenomen.
De heer Bossen ls van meening, dat hetgeen voor een
paard wordt betaald, te laag ls. Appel zou dan ook voor
zijn paard evenals voor een man f 5 willen hebben.
De Voorzitter meent dat f 2.50 en f 3.50 goed betaald ls.
De heer Bossen wijst er op, dat er met het drukke
verkeer heel wat voor te zeggen is, een goed vertrouwd
paard voor den lijkwagen te hebben.
De Voorzitter zegt, dat de verordening dan weer ge
wijzigd moet worden en dan zou moeten luiden voor 1
paard f 12, voor 2 paarden f 20, buiten de gemeente*1
paard f 20, 2 paarden f 30.
Vm Mar TQn wgt ew? «r na muimüji ta
uit Schagen, maar dat is een zeldzaamheid. Spr. vindt
dat voor f 2.50 en f 3.80 de paarden heel goed zijn be
taald.
Voorzitter: Appel wou nog wel f 8 hebben.
Mot algemeene stemmen wordt besloten geen f 8,
maar het oude bedrftg voor eei^ paard te geven
Van den gemeenteveldwachter ls een verzoek Ingeko
men om ovenols dit ln andero gemeenten geschied, ver
goeding te mogon ontvangen voor geleverde koffie tij
dens de vergaderingen. Voor de B. en W.-vorgaderingen
f 1, voor raadsvergaderingen f 2, en vergoeding voor het
veilen van verhuring van eigendommen der gemeente,
benevens vrije geneeskundige hulp, terwijl adressant te
vens verzocht zijn salaris te willen herzien.
De Voorzitter stelt voor om dit adres in handen te
"tellen van B. en W. om advies.
Allen voor.
Goedgekeurd wordt vervolgens de supletoire begroo
ting dienst 1928, tot een bedrag van f 7144.90.
Rondvraag.
De heer Blauw vraagt waarom nog niets aan de
hoek bij de Weere is gedaan.
De Voorzitter antwoordt dat er gelukkig geen wer-
keloozen in deze gemeente zijn, daar heeft het op ge
wacht, maar spr. doet de toezegging daar eens te gaan
kijken en de zaak zooveel mogelijk te bespoedigen.
De heer Blauw zegt dat er nu nog wel volk is te
krijgen, straks niet meer.
De heer Bossen zegt dat or wel werkloozen zUn die
tewerk gesteld hadden kunnen worden, als een werk-
looze bij den burgemeester komt om werk stuurt die
hem naar den Wethouder; do menschen wor
den van het kastje naar den muur gestuurt en spr.
begrijpt niet dat 't geweten van B. en W. niet spreekt,
want de werkloozen zitten maar zonder Inkomsten.
De Voorzitter: Wie waren die werkloozen.
De heer Bossen: Mienis.
De heer Vljn zegt dat niet iedereen bekwaam ls om
dat werk te verrichten.
De heer Bossen: Dan moet er maar toezicht worden
gehouden.
De heer Vljn tot den heer Bossen: Wilt U er bij gaan
staan, ik niet.
De heer Bossen zegt dat als er een rioleerlng in de
Weere kwam, het veel zou verbeteren, maar er gebeurt
niets.
De Voorzitter zegt dat de heeren dan maar moeten
zorgen dat er geld komt, dan kan het gebeuren.
De heer Blauw vraagt of het rapport van de water
leiding al is verschenen.
De Voorzitter zegt van niet, maar zal er naar infor-
meeren.
De heer De Wit had verwacht dat de aanbesteding
/an de schoolbehoeften op de agenda stond.
De Voorzitter zegt dat nog geen opgaaf is ontvangen
en bovendien is dit een zaak van B. en W. en niet van
den raad.
Hierna sluit de Voorzitter de vergadering.
Vergadering van den Raad op Maandag 12 Januari
|929, des morgens 10 uur.
Voorzitter de heer J. Breebaart Dz., burgemeester, te
vens secretaris.
Aanwezig alle leden.
De notulen worden gelezen en onveranderd vastge
steld. Naar aanleiding van de notulen deelt de Voor
zitter mede, dat verschillende perceelen nog niet zijn
taangesloten aan de waterleiding. Spr. zal naar deze
menschen toegaan en hun den raad geven om hun drink
water te laten onderzoeken en mochten zij onwillig
p blijken, dan zullen andere maatregelen worden genomen.
Medegedeeld wordt, dat mej. G. C. Schodrl wegens
benoeming te Winkel, als assistente aan de openbare
echool met ingang van 16 Dec. ontslag heeft gekregen.
In haar plaats is benoemd, voorloopig voor 1 jaar, mej.
K, P. Schoorl te Barslngerhorn.
De heer Bossen vraagt hoe groot het aantal leerlingen
noet zijn om voor een vergoeding voor de assistente ln
lerking te kunnen komen.
De Voorzitter antwoordt, dat er een nieuwe schaal
I worden ingevoerd en dan moet het aantal 33 zijn.
De heer Bossen zou het betreuren, als het een een-
ichool werd, want dit ls voor den onderwijzer on-
mlijk en ook niet ln het belang van het onderwijs.
De Voorzitter zegt daar niets aan te kunnen doen.
De ifeer Vijn vraagt wanneer de nieuwe schaal inge-
Wrd wordt.
De Voorzitter weet niet wanneer.
[Goedgekeurd van Ged. Staten ls terug ontvangen de
tepl. begrooting.
I Eveneens van Ged. Staten ls bericht ontvangen, dat
pt 1 Jan. 1930 ontheffing is verleend voor het geven
[van onderwijs In lichamelijke oeefnlngen de school
jw Langerels, met dien verstande, dat de betreffende
lerkrachten een cursus ln dat onderwijs zullen volgen.
Evenzoo is dit het geval met de school te Aartswoud
1 Jan. 1930 en die te Kerkelaan tot 1 Jan. 1931.
Salarissen-verbetering.
Van Ged. Staten ls bericht ontvangen dat zij hun be-
isaing omtrent de goedkeuring van de begrooting zul-
verdagen.
Verzocht wordt het salaris van de ambtenaresse ter
ïwetarie te ramen inplaats van op f 600 op f 750.
De heer Bossen zegt dat die f 150 destijds ls gegeven,
omdat de ambtenaresse steeds naar Schagen moest en
dus diende voor verplaatsingskosten. Spr. wil het sa
laris dan ook op f 600 laten.
j heer Vijn Is het volkomen met den heer Bossen
•ens, die f 150 diende or verplaatsingskosten en het
tou onbillijk zijn, dl enu ook te geven, terwijl de ambte-
"aresse te Hoogwoud woont
De heer Vijn zegt, dat het een abuis ls van den Voor-
Wtor, dat dit niet aan Ged. Staten is geschreven en
jdet la ook niet genotuleerd.
I De Voorzitter zegt, dat de wethouders alle stukken
ebben geteekend, die weg zijn gegaan en daar was
°°vr 6en ®c*laEer Courant van 1925 bij.
Bh *e?en 3 stemmen, die van de heeren Bossen,
j iJt De Wit en Blaauw wordt besloten het salaris
«et te verhoogen.
Wegverbreeding.
Ingekomen was een verzoek van wed. J. Burger om
haar woning te mogen huren. Do Voorzitter licht toe,
dat in de vorige vergadering ls besloten om de woning
te sloopen en de weg daar dan te verbroeden. De beide
wethouders hebben met spr. de jvoning bekeken en
meenen, dat de woning nog wel bewoonbaar ls, terwijl
de zoon van de huurster f 1 per week voor huur wil
betalen. Daar de hoek toch verbreed wordt als de paal
weggaat, stellen B. en W. voor om het verzoek tos te
staan.
De heer Glas is ook van meening, dat de paal veel
meer ln den weg staat dan het huls. Het huis levert
geen hinder op voor het verkeer.
De heer Bossen zegt dat de wed. Burger grat's een
andere woning kan krijgen, terwijl hij het noodlg vindt
dat de woning weg gaat om den weg te kunnen ver
breed en.
De Voorzitter meent dat het op den hoek niet zoo
gevaarlijk is. De woning zal worden opgeschilderd en
de vrouw wil er graag wonen., liever dan in het armen
huis.
De heer Bossen wil het perceel opruimen, elk weet
niet dat het daar staat en de weg ls smal.
De Voorzitter stelt voor het huisje voorloopig voor
1 jaar te verhuren. Dit voorstel wordt met 6 tegen 1
stem, die van den heer Bossen, aangenomen.
Wat klein goed.
Ingekomen is de rekening en begrooting van de Keu
ringsdienst voor Waren in het gebied Alkmaar. Wordt
voor kennisgeving aangenomen.
Van de Vereeniglng van Oudleerllngen van de Tuin-
bonwwinterschool te Hoorn is een verzoek ingekomen
om subsidie.
De heer Bossen voelt veel voor het geven van sub
sidie en acht de cursussen over glascultuur die de ver-
eeniging geeft zeer nuttig
De heer Vijn stelt voor f 10 te geven. Allen voor.
Van de Vereen, voor Vacantlekolonies ls een dankbe
tuiging ingekomen voor de verleende subsidie.
Voor kennisgeving aangenomen.
Van den hee~ E. Ott, slager aan de Langerels, ls een
verzoek Ingekomen om hem alsnog vergoeding te wil
len toekennen voor afgekeurd vee en vleesch over de
laatste jaren.
De Voorzitter licht toe dat B. en W. Ott verzocht heb
ben een lijst te maken van hetgeen hij van de gemeente
daaromtrent te vorderen heeft. Deze door den keur
meester Mul opgemaakte lijst bevat een totaal bedrag
van f 39.25.
De heer Ott heeft recht op een jaar, omdat hij voor
andere jaren te laat ls, maar B. en W. meenen, omdat
de andere slagers ook vergoeding hebben ontvangen,
deze f 39.25 aan Ott te betalen. Wordt door alle leden
goedgevonden.
Van de Vleeschkeurlngsdienst ln den Kring- Mldwoud
en die in den Kring Spanbroek, ls een concept-overeen
komst ingekomen. Deze wordt met algemeen© stemmen
goedgekeurd.
B. en W. stellen voor het stemlokaal in de Weere te
vestigen in het koffiehuis van den heer P. Groot Bz.,
terwijl deze dan op den stemdag niet mag tappen.
Allen voor.
De Voorz. deelt mede dat van de Vier Noorder Koggen
gen de rekening is ontvangen voor de bestrating van
de wegen ten bedrage van f 4232.70, waarvan de helft
of f 2116.35 komt ten laste van de banne. Daar er nog
meer staatwerk zal worden geleverd wat alles bij elkaar
ongeveer f 6000 zal kosten, stellen B. en W. voor om
machtiging te verleenen tot het sluiten van een geld-
leenlng tot ten hoogste f 6000 met een rente van hoog
stens 5 pet. af te lossen in 12 jaar.
Met algemeene stemmen wordt goedgevonden de lee
ning te sluiten
Bestrating gedeelte weg.
Van C. Bakker ls een schrijven Ingekomen, meldende
dat adressant de woning van Erven Pijper heeft ge
kocht en verzoekt om den weg bij zijn pand te behar-
den.
De Voorzitter zegt dat het daar altijd onbegaanbaar
is en stelt voor 1 M. te bestraten.
De heer Bossen zou het een verbetering vinden' als
de pomp werd weggehaald en een lindeboom terwijl de
andere boom dan kan blijven staan. Deze openkomende
ruimte kon dan ook bestraat worden.
De Voorzitter heeft geen bezwaar tegen de wegne
ming van de pomp daar er thans ook waterleiding is,
maar zou met rooien van den lindeboom willen wach
ten. De paal van de A.N.W.B. staat er ook, al staat er
dan ook Veenhuizen op in plaats van Alkmaar, wat
voor vreemdelingen niet gemakkelijk ls.
De heer Groen: Die paal is goed voor menschen die
den weg naar Veenhuizen weten.
EEN RUSTIGE OUDE DAG VAN DEN BOER.
In het Noordhollandsch Koffiehuis te Schagen hal
Maandag 14 Januari 1929, des morgens 11 uur, de
eerste cursusvergadering in dit seizoen plaats van de
Vereeniging van Oudleerlingen der R.L.W,S. te
Schagen, plaats.
De Voorzitter, de heer P. Blaauboer Gz., Kolhorn,
opende de bijeenkomst, die door een flink aantal
belangstellenden was bezocht.
De Voorzitter heet de aanwezigen van harte welkom
op deze eerste cursusvergadering in 1929 en wel in
het bijzonder den geachten spreker van hedenmorgen,
den heer J. H. de Boer, directeur van het Onderling
Boerenverzekeringsfonds te Leeuwarden.
•Het Bestuur is er weer in geslaagd enkele heSren
bereid te vinden hier drie achtereenvolgende weken
verschillende onderwerpen te behandelen en spr.
hoopt dat de meerdere kennis welke wij hier kun
nen opdoen, zal bijdragen den landbouw meer naar
voren te brengen.
Een woord van welkom richt spr. tot de «ereleden
de heeren Smeding, Van der Laan, Velders, De Vries
en C. Nobel, tot den rijkslandbouwconsulent, den heer
Veenstra, de hier aanwezige leden van de commis
sie van toezicht van de R.L.W.S., tot den heer Voge
lenzang, secretaris van den Algemeenen Bond, tot dei
neer Kleijn, voorzitter v. d. Bond van Landpachten!
en tot enkele hoofdbestuursleden van de Hollandschc
Maatschappij van Landbouw, o.a. den heer Appel te
Twisk. Een woord van dank richt spr. tot de com
missie van Landbouwcoöperatie in Noordholland, die
ons in de gelegenheid heeft gesteld het onderwerp
van heden te kunnen behandelen, door de tegenwoor
digheid van den heer De Boer.
'Het woord Boerenverzekering is zeker een woord
dat tot heden de meeste Nederlanders nog een glim
lach op de lippen brengt. Toch vragen wij ons af, of
ook voor landbouwers een inspannend leven niet ge
volgd zou moeten worden door een onbekommerden
ouden dag. Of dit niet te bereiken zal zijn door een
eigen onderlinge verzekeringsmaatschappij, waar alle
winstbejag is uitgesloten, is zeker een vraag, welke
wel de moeite waard is daar iets meer over te ver
nemen en we stellen 't zeer op prijs 'hieromtrent voor
lichting te -mogen ontvangen door een op dit terrein
alleszins bevoegd persoon als de heer De Boer te
Leeuwarden.
Met deze woorden verklaart de Voorzitter de ver
gadering voor geopend en wordt het woord verleend
aan den heer De Boer, die tot onderwerp heeft ge
kozen:
DE VERZEKERING VAN DE LANDBOUWERS,
en de volgende rede uitspreekt.
Mijnheer de Voorzitter, Geachte Vergadering!
Met zeer veel genoegen ontving ik Uw uitnoodi-
ging tot het houden van een inleiding met het on
derwierp betreffende de verzekering van landbou
wers. De Commissie voor Landbouw-Coöperatie in
Noord-Holland, ingesteld door den Bond van op
coöperatieven grondslag werkende Zuivelfabrieken
in Noord-Holland, die dit punt op haar werkpro
gramma heeft aangebracht, heeft haar goekeuring
daar aangehecht, zoodat ik namens deze Commissie
thans het woord tot U richt.
Wanneer men bij landbouwers het woord „verze
kering" uitspreekt, ontdekt men dikwijls spoedig,
dat daar tegen een zekeren tegenzin bestaat. Rede
neert men dit punt iets dieper door, dan bespeurt
men meestal, dat deze tegenzin zich. meer laat gel
den over de wijze, waarop de verzekering wordt toe
gepast. dan tegen de vruchten, die er aan ten grond
slag liggen. Niemand behoeft zich daarover te ver
wonderen. Want verplicht te worden voor de ver
zekering van anderen te betalen, zonder dat men
zelf daarin is opgenomen, terwijl men toch aan het
zelfde gevaar en dezelfde ouderdomsgevolgen on
derhevig is, geeft een gevoel van dwang, waartegen
niet alleen de landbouwer, maar ieder zelfstandig
mensch een afkeer hoeft. Met hoeveel verschil wordt
eenzelfde doel en streven niet opgevat als het door
den vrijen wil wordt opgebouwd. Getuige de Land-
bouw-Onderlinge, die, reds ettelijke jaren vóór de
wettelijke regeling werd ingevoerd, een ongevallen
verzekering voor don landbouw had gesticht, waar
op de landbouwer trotsch kon zijn. Getuige ook de
vele werkgevers en organisaties van werkgevers,
personeel, die de ouderdoms- en weduwenverzeke-
ring voor hun personeel vrijwillig ter hand hadden
genomen, reeds lang voordat aan de Invaliditeits-
en Ouderdomswet werd gedacht. Het is mijn mee
ning dat veel antipathie tegen- de wettelijke verze
keringen was voorkomen, als de vrije hand was ge
laten aan de ontwikkeling van de vrije verzekering,
hetzij langs individueele of organisatorische wegen
en de wet slechts dóAr was opgetreden, waar bin
nen een bepaald tijdperk geen bewijs van vrijwil
lige voorziening in de mogelijke nooden bij ongeval
of ouderdom kon worden overgelegd.
Zooals gezegd, de georganiseerde landbouw in den
vorm van de Landbouw-Onderlinge, had reeds ge
toond, haar taak tc begrijpen reeds lang voordat de
wetgever den werkgevers aanduidde hij bedrijfs
ongevallen hun personeel te steunen.
Ook op het terrein der ouderdomsverzekering van
werknomers was de georganiseerde landbouw den
wetgever voor. Op landbouwgebied was het vooral
Friesland, waar de organisatie een open oog had
coor de komende nooden als gevolg van ouderdom
en overlijden. Bij name de coöperatieve zuivelbe
reiding in Friesland, die ruim 25 jaar geleden reeds
wees op de gevolgen van den ouderdom, die straks
zich zouden voordoen, heeft voor haar personeel en
ambtenaren langzamerhand een instelling gesticht,
die tot groot nut en voordeel strekt voor werkgevers
en werknemers beide. D'e werknemers weten zich
verzekerd van een verzorgden ouden dag en de
werkgevers weten, dat zij straks op humane en
eensgezinde wijze- de versleten arbeidskrachten
kunnen vervangen door nieuwe, frissche krachten
in het belang van het geheele zuivelbedrijf. De be
doelde instelling is het Coöp. Verzekeringsfonds.
Het vereonigingsleven, dat zich op landbouwgebied
in Friesland in het laatst der vorige eeuw in vrij
sterke mate ontwikkelde door de oprichting van
Coöperatieve Zuivelfabrieken, bracht met de veran
derde werkwijze in de zuivelbereiding tevens fris
sche geest. Nieuwe toestanden schepten veranderde
omstnadigheden en gaven aanleiding tot nieuwe
gedachten. Eén dier gedachten was de zooeven ge
noemde, n.1. do verzorging van den ouden dag van
hot personeel van Coöp. Zuivelfabrieken. Eerst was
het een enkele fabriek, dio óf bij een Maatschappij
het personeel verzekerde óf in eigen beheer een
fondsje vormdo voor het beoogde doel. Slechts lang
zaam, zocr langzaam groeide deze kiem tot een
vrucht, zoodat Jaren later, n.1. in 1917, een 15-tal
fabrieken zich vereonigdo en het genoemde Coöp.
Verzekeringsfonds werd gesticht, waarover aan
stonds nadere ruededeelingen zullen volgen.
Door het bestudeeren van do nieuwe wegen, die
de fabriekmatige zuivelbereiding in coöperatieven
vorm meebracht, rijpten dikwijls ideeën, die soms
eerst in kleinen kring bij wijze van gezellige kout
naar voren kwamen, maar die later soms ook als
ernstig gemeend in ledenvergaderingen ter tafei
werden gebracht. Zoo was hot in een zuivelfabrieks
vergadering te Giekerk (ook ongeveer 25 jaar gele
den), dat men wees op de kracht van het vereeni-
gingslevcn, die gelegen was in de coöperatieve zui
velfabriek, waarbij in de toekomst verborgen lag
niet alleen de bestaanszekerheid van de leden op
het oogenblik, maar tevens een verzorgden ouden
dag. Hier werd voor het eerst de gedachte neerge
legd', dat de landbouwers door de coöperatieve zui-
velorganisatie zich ook sterk kunnen maken voor
latere tijden, Wanneer de ouderdom hen dwingt het
bedrijf te verlaten. Dit zaad, toen uitgestrooid, is
jarenlang öogenschijnlijk onvruchtbaar gebleven,
tot eindelijk in 1918 door samenloop van omstandig-
