SchagerCourant
De Wereldreis van -
Dickyen DirrekieDurf
De Paus ontevreden over Mussolini.
?o
Vierde Blad.
Gemengd Nieuws.
Zijn broeder vermoord.
Een sombere uitlating van Mussolini.
Scherpe
critiek op diens
redevoeringen.
jongste
De studentenrelletjes te Lemberg.
De nalatenschap van een krantenkoning.
Rusland en China.
keu
Zaterdag 8 Juni 1929.
72ste Jaargang. No. 8471.
zem
rt
nd
EN DAARNA DIENS PLAATS INGENOMEN.
eheii
me
)de
ris,
Vl Te Stuttgart is de schildersgezel Ludwlg Schomig we-
jen3 broedermoord gevangen genomen. De misdaad ls
ag g^een half jaar geleden gepleegd te Ulm waar de twee
broers toen woonden. Het lijk van den verslagene is in
Bn tuin van de vorige woning gevonden.
De verdachte had na den moord de vrouw van zijn
rd...broer wijsgemaakt dat haar man er met een rijk meisje
uk g Baar Amerika vandoor was en hem had verzocht met
den gjjn vrouw te Stuttgart te gaan wonen. De vrouw had
boot jat goedgevonden en er ook in berust dat de moorde
ur: paar den naam van zijn broer aannam. De man heeft
ep dien naam te Stuttgart werkloosheidsonderstand ge-
arni trokken en ook een hechtenisstraf, die zijn broer nog
nis
ve
ia di
:t to
eeki
rnc
gegaan, terwijl het sterftecijfer met 90.000 is gestegen.
De minister-president zei, dat er onder deze omstan
digheden helaas geen reden tot optimisme bestaat.
Wanneer deze gang van zaken zoo door blijft gaan,
dan zal 1929 het begin van de demografische instorting
van Italië zijn.
ERNSTIG ONGELUK BIJ DE LANDING
VAN EEN TURKSCH VLIEGTUIG.
Vier dooden en twee gewonden.
Te Smyrna is een Turksch vliegtuig bij de landing
op een afdeeling soldaten ingereden, waarvan er
vier werden gedood en twee ernstig gewond.
ROOFOVERVAL TE MARSEILLE.
Op klaarlichten dag.
Een brutale roofoverval heeft Woensdag op klaar
lichten dag te Marseille plaats gehad. Drie gemas
kerde mannen drongen met revolvers in de hand een
slagerswinkel binnen en eischten geld. Terwijl een
hunner den slager en zijn vrouw- met een revolver
in bedwang hield, doorzochten de anderen alle kas
ten van de woning. Ten slotte namen zij de vlucht in
een gereedstaanden auto.
De politie heeft tot nu toe geen spoor van de da
ders kunnen ontdekken.
goed had, uitgezeten.
imtEN!
GEVOLGE VAN DE BEVOLKINGSACHTERUIT
GANG IN ITALIë.
In de Woensdag gehouden zitting van de Italiaansche
ildjkamer viel Mussolini één der afgevaardigden, die zich
jptlmlstlseh over de vermeerdering van de Italiaansche
levolklng uitliet, In de rede.
Mussolini wees er op, dat in de eerste vier maanden
W dit jaar het geboortecijfer met 17.000 is achterult-
DE SNELSTE DUITSCHE TREIN.
De Duitsche trein, die de grootste snelheid ontwik
kelt, is de sneltrein BerlijnParijs (FD 26) die den
176.5 K.M. langen afstand tusschen Hannover en
Hamm aflegt in 117 minuten en dus met een gemid
delde snelheid van 90,5 K.M. per uur rijdt. Grootere
snelheden worden alleen op enkele lijnen in Frank
rijk en Engeland ontwikkeld.
De FD 26 legt den ongeveer 580 K.M. langen weg
van Berlijn (Zoologischer Garten) tot Keulen af in
precies zeven uur.
GESTOLEN GOED GEDIJT NIET.
Vier jongens hadden uit een garage te Budweis een
motorrijwiel m9t zijspan gestolen. Tijdens hun
vlucht hebben de jongens bij Doubrawitzerberg een
ernstig ongeluk gekregen.
Alle vier werden zwaar gewond en zijn naar het
ziekenhuis te Budweis vervoerd, waar één van hen
intusschen reeds aan zijn verwondingen is overle
den.
nd?
►E VREUGDE OVER DE VERZOENING
ZOO SPOEDIG VERSTOORD.
Het antwoord van den Paos.
s
Door het Italiaansche blad, de „Osservatore Roma.no"
Woensdagavond eèn langen brief van den paus aan
u-den kardinaal-staatssecretaris, Gasparrl, gepubliceerd.
De paus geeft daarin den indruk weer, welken de belde
hj| redevoeringen van Mussolini in Kamer en Senaat, als-
jir nede da. daarop gevolgde discussie op hem hebben ge-
Toaakt.
Hij verklaart, dat het zijn plicht is om te spreken.
In de eerste 'plaats geeft de paus uiting aan zijn leed-
»Bzen over de harde uitdrukkingen van Musollni.
1 i'
Voorts was het voor hem een bittere teleurstelling,
over het wezen des christendoms en deszelfs goddelijken
oorsprong opvattingen te moeten hooren verkondigen,
'welke kettersch, ja erger dan kettersch zijn. Deze op
vattingen zijn in de tweede rede van Mussolini niet vol-
,m komen teruggenomen. De paus protesteert tegen deze
beschouwingen, welke hij toeschrijft aan den Invloed
van protestantsche en modernistische uitspraken.
De paus keurt verder in de genoemde redevoeringen
af, dat gewezen wordt op de geringe resultaten van den
wetenschappelijken arbeid der Italiaansche geestelijk
heid en verklaart, dat de opsomming en de schildering
der perioden van den strijd tegen de wereldlijke macht
der pausen niet bepaald kiesch was.
J!V'
Kettersche opvattingen.
De strqd om de souvereiniteit.
In het bijzonder echter noemt de paus het een ver-
keerde opvatting, dat de staat in Italië de souvereiniteit
over de katholieke kerk zou hebben. Met grooten na
druk betoogt hij, dat alleen de paus souvereln is over
de kerk en dat hij alleen de groote beslissingen heeft
te nemen.
De paus betreurt ook de herhaalde verklaringen ,dat
de staat van zijn souvereiniteit geen afstand heeft ge
daan en dat de staat zich een controle heeft voorbehou
den, als ware het, dat de kerk er naar streefde, den
itaat te benadeelen.
Het vrije woord en de gewetensvrijheid.
Verder keert de paus zich tegen de uitlatingen over
den katholieken eeredienst en met groote beslistheid
verklaart hij zich tegen de verleende vrijheid van spre
ken. Hij neemt vervolgens stelling tegen de verleende
t: vrijheid van geweten en bepleit de opvatting, dat in een
katholieken staat de gewetensvrijheid zich moet rich
ten naar de grondstellingen der katholieke kerk.
Op het recht der kerk bij de opvoeding wordt speciaal
de nadruk gelegd en gezegd, dat de opvoeding door de
kerk niet tot het godsdienstonderwijs beperkt en niet
door den staat belemmerd mag worden.
De paus geeft dan nog te verstaan, dat indien in een
katholieke kerk voordrachten over Emanuel Kant wor
den gehouden, dit slechts geschiedt om diens dwalingen
aan het licht te brengen. De staat behoeft de katholieke
gj wetenschap niet te vreezen.
Het kerkelijk huwelijk.
s[ De paus protesteert er vervolgens tegen, dat Musso
lini heeft gezegd: Niemand zal de katholieken dwingen
een kerkelijk huwelijk te sluiten. De paus verklaart hier
tegenover, dat de kerk dezen dwang zal uitoefenen en
hij dreigt met onmiddellijk ingaande excommunicatie
van eiken katholiek, die zich alleen met het burgerlijke
huwelijk zou tevreden stellen.
De paus geeft ten slotte uiting aan zijn misnoegen
over het feit, dat de geestelijken, die de kerk verlieten
«n zich in regeeringsbetrekkingen bevinden, niet uit deze
betrekking worden verwijderd. Met grooten nadruk ver-
Waart hij, dat het verzoeningsverdrag en het concordaat
een ondeelbaar geheel vormen en dat met het eene ook
het andere zou vallen.
DE PAUS EN HET FASCISME.
In de N.R.Ct. lezen we onder bovenstaand opschrift
ö°g het volgende naar aanleiding van het antwoord
van den paus aan Mussolini.
Nog voor de ratificaties der vredragen zijn uitgewis
seld wat morgen (Vrijdag) het geval zal zijn
heeft Pius XI nog eens even de puntjes op de i gezet
De Paus beklaagt er zich over, dat de vreugde over
de verzoèning al binnen drie maanden „zoo grondig en
droevig" verstoord is. In plaats van de al te vriendelijke
woorden aan zijn persoon gewijd, had hij liever een
vriendelijker toon gehoord ten aanzien van de Godde
lijke instelling, aan welker hoofd hij staat Mussolini's
uitlating over het katholicisme als een Joodsche secte,
die eerst In en door Rome een universeel karakter
heeft aangenomen, moet het nogmaals ontgelden. Wel
heeft Mussolini dit gezegde in den Staat verzacht door
te zeggen, dat hij niet den Goddelijken opzet ln den loop
der gebeurtenissen ontkende, maar hij heeft er toch
meteen nog bij gevoegd, dat het christelijk verschijnsel
zich tot het jaar 64 joodsch-christelijk noemde en dat
eerst in dat jaar, het jaar van Nero's ergste wreed
heden en van het martelaarschap van St. Pieter, de
scheiding is ontstaan tusschen het judaïsme en het
Christendom, dat het woord van Paulus tot het zijne
maakte en zich over de Romeinsche heerwegen ver
spreidde om de wereld te veroveren. Tot staving van
zijn woorden haalde Mussolini in den Senaat toen
Fransche katholieke schrijvers aan, omdat „sinds eeni-
gen tijd het Italiaansche katholicisme niet vruchtbaar
is en de intellectueels productie Inzake deze dingen
van elders komt." De Paus noemt dit een te oppervlak
kig oordeel om waar te zijn of rechtvaardig Jegens de
eer van het katholicisme in Italië of jegens de eer van
Italië in het katholicisme.
Van meer beteekenls in staatkundig opzicht is even
wel 's Pausen klacht, dat de soevereiniteit en de onaf
hankelijkheid van de kerk op sommige plaatsen ten
volle erkend worden, maar elders weer in twijfel worden
getrokken. Mussolini heeft gezegd, dat in Italië de kerk
onderworpen is aan het gezag van den staat, maar de
Paus stelt daartegenover, dat de Heilige Stoel het
hoogste orgaan is van de universeele katholieke kerk
en de wettige vertegenwoordiger van de kerkelijke or
ganisatie in Italië. „De Heilige Vader vertegenwoor
digt niet de soevereiniteit van de Kerk, maar ver
persoonlijkt die en oefent die uit bij Goddelijk mandaat.
Daarom is de katholieke organisatie in Italië niet on
derworpen aan den staat, maar oordeelt en beschikt de
Heilige Vader wat goed gedaan is ter meerdere roem
Gods en tot grooter heil der zielen." Wat de andere
godsdiensten betreft moet eerlijk en duidelijk begre
pen worden, dat de katholieke godsdienst, en die al
leen, volgens de Italiaansche grondwet en volgens het
verdrag van het Lateraan, de godsdienst is van den
staat met alle natuurlijke en juridische gevolgen van
dien.
De opvoeding, de strijd om de jeugd tusschen kerk
en staat, blijft het groote twistpunt. Volledige vrijheid
van het .woord kan de kerk niet dulden, omdat deze
gemakkelijk onontwikkelde hoorders van de wijs kan
brengen en licht kan ontaarden in verborgen propa
ganda, die niet alleen gevaarlijk is voor den Godsdienst
van den Staat,, maar ook voor den staat zelf. De op
voeding moet ln handen zijn van de kerk. De staat
heeft niets daarvan te vreezen en de wetenschap even
min; een stelling, die het fascisme nimmer zal kunnen
aanvaarden en die ook reeds door dit min of meer aca
demische debat tusschen Mussolini en den Paus weer
sproken wordt. Zoolang de Italiaansche staat zijn zonen
wil opvoeden tot krijgslieden en veroveraars kan hij
van de opvoeding geen afstand doen.
Evenmin kan de kerk ooit berusten in het opgeven
van het recht op de opvoeding, zoodat zij steeds tegen
over elkaar zullen blijven staan. Practisch is dat even
wel van geen beteekenis, daar de kerk zich voorloopig
toch bij den bestaanden toestand neerlegt.
Wel van practische beteekenis kunnen de slotzinnen
worden van 's Pausen brief. Mussolini had verklaard,
dat de verzoening duurzaam was en niet te niet kon ge
daan worden, ook al zou misschien het concordaat een
maal worden opgezegd. Neen, verklaart Pius XI, con
cordaat en verdrag zijn onverbrekelijk met elkaar ver
bonden, zelfs al moest de Vaticaansche Stad en de Staat
van de Vaticaansche Stad er mee gemoeid zijn. Intus
schen spreekt toch ook de Paus zijn vertrouwen uit in
de duurzaamheid der verdragen en wel om twee rede
nen, omdat hij, ondanks alles, vertrouwen heeft in 's
menschen eerlijkheid en goede bedoelingen, en omdat hij
vertrouwen heeft in Gods hulp.
Met andere woorden: Niets staat de uitwisseling van
de ratificaties van het verdrag van het Lateraan mor
gen (Vrijdag) in den weg.
DE RATIFICATIE HEEFT VRIJDAG BESLIST
PLAATS.
Naar Donderdagavond uit Rome gemeld werd, zou de
bekrachtiging van het verdrag van Lateranen den vol
genden dag-, dus gister, beslist plaats hebben, in de zaal
der paramenten van het Vaticaan.
De mogelijkheid was niet uitgesloten, dat de paus bij
die gelegenheid een belangrijke rede zou uitspreken.
DIPLOMATEN EN DRANK.
Opzienbarend voornemen van den Britschen
ambassadeur.
Reuter meldt uit Washington:
In officieele diplomatieke kringen is men getrof
fen door het besluit dat Sir Esme Howard, de Brit-
sche ambassadeur in de Vereenigde Staten, van plan
zou zijn te nemen, om geen alcoholhoudende dranken
meer in te voeren. De attachés van de ambassade
weigerden Woensdgavond het bericht te bevestigen
in verband met een desbetreffende instructie van den
ambassadeur, doch zij verklaarden, dat zij meenden
te weten, dat Howard voornemens is vrijwillig a:
stand te doen van het diplomatieke voorrecht om 0
coholhoudende dranken te importeeren.
beschikbaar zullen worden gesteld voor Britsche on
derdanen, die protestant zijn en wier ouders en groot
vader en overgrootvader van vaderszijde als Britsche
onderdanen, en protestanten werden geboren. De beur
zen zijn van groote waarde, daar na aftrek van de
belasting het netto-bedrag een som van ongeveer
90.000 pond sterling (f 1.080.000) zal bedragen, waar
door jaarlijksch ongeveer 900 pond (f 10.840) vrij
komt.
EEN HUIS INGESTORT.
Tal van gewonden.
Stolp in Pommeren is Donderdagmorgen een
rg, die werd afgebroken, met een bevigen knal
ort.
TALRIJKE ARRESTATIES.
Uit Warschau wordt gemeld:
De Burgemeester van Lemberg, Klotz, heeft 38 stu
denten in verband met de antisemitische relletjes in
hechtenis laten nemen.
De studenten hebben daarop groote protestbetoo-
gingen gehouden. Zij trokken in optochten door de
stad, waarbij op wagens, stroopoppen werden mee
gevoerd, die den burgemeester moesten voorstellen.
Een der poppen werd aan een lantaarnpaal opgehan
gen, een andere op een brandstapel verbrand. Een
der optochten werd door de politie aangehouden, die
den wagen met de pop wegnam en enkele studen
ten arresteerde. Zij werden echter spoedig weer op
vrije voeten gesteld.
In een vergadering van 5000 studenten werd de
opheffing van,het Joodsch gymnasium geeischt en
tot staking besloten.
De bladen voeren, al naar hun richting, een scher
pe campagne voor of tegen de studenten.
De Lembergsche politie stelt 'in een communiqué
nadrukkelijk vast, dat er geen sprake is van een uit
tarting der Katholieken van de zijde der Joodsche
minderheid.
EEN MERKWAARDIGE DOTATIE.
Uit Londen wordt gemeld:
Sir Hildebrand Harrisworth, de vroegere eigenaar
van het blad „The Globe', de broeder van wijlen
lord Northcliffe en lord Rothermere, heeft 1.443.000
pond sterling nagelaten. Hij liet een tiende van zijn
nalatenschap na aan Nurton College te Oxford tot
het instellen van vijf beurzen. Een voorwaarde voor
het verkrijgen van deze beurzen is, dat zij slechts
..enige arbeiders ,die op het dak aan het breken
waren, en eenige vrouwen, die zich in het huis be
vonden, werden onder de puinhoopen bedolven. De
brandweer heeft drie ernstig gewonden en verschei
dene licht gekwetsten geborgen.
Twee der gewonden zijn er zeer ernstig aan toe, zij
hebben nl. schedelbreuken en inwendige kneuzingen
opgeloopen.
DUIZENDEN BADMUTSEN VERBRAND.
Bij een brand die in de rubberfabriek van dr. Cas-
sirer te Berlijn-Charlottenburg uitbrak, zijn duizen
den dames-badmutsen verbrand. E^e oorzaak van den
brand kon nog niet worden vastgesteld.
DE VERHOUDING TUSSCHEN DE BEIDE RIJKEN
BUITENGEWOON ERNSTIG.
Reuter meldt d.d. Donderdag uit Nanking:
Het departement van buitenlandsche zaken deelde
aan de persvertegenwoordigers mede, dat de verhou
ding tusschen China en Rusland buitengewoon ernstig
is. Hij gaf te kennen, dat dé mogelijkheid bestond,
dat de nationale regeering gedwongen zou kunnen
worden tot draconische handelingen over te gaan. Zij
had de normale betrekkingen reeds afgebroken. De
Sovjets onderhouden nog consulaten in het noorden
van China en China had zijn diplomatieken verte
genwoordigers nog niet uit Moskou teruggeroepen.
ft
ONTPLOFFING VAN EEN GRANAAT.
Drie kinderen gedood.
In een dorp bij Brescia speelden vier kinderen met
een granaat. Deze ontplofte; drie kinderen werden op
slag gedood, terwijl de vierde levensgevaarlijk werd
gewond.
I
Daar komen Dicky en Dirrekie voor een tol. Be
talen, zegt Dirrekie. Anders komen we er niet door.
Betalen? vraagt Dicky. Ja als ik mal was. Daar
stuurt de bengel bet weiland in. Hu, wat bibbert die
auto. Houd op, jongen, gilt Dirrekie. Mijn tanden
klapperen in mijn mond. Maar Dicky rijdt door. Vlak
voorbij den neergelaten tolboom rijdt bjj weer op den
weg. Hédaar, roept de tolbaas. "Wiat zijn dat voor
rare manleren? Betalen jullie even? Straks hoor"
roept Dicky terug. Als we weerom komen van onze
wereldreis.
Daar staat een dikke koe op den weg. Zij staat stil.
Als er niemand komt, staat ze over een uur nog stil.
Want zij denkt aan malsoh gras. Daar komt een koe
nooit over uitgedacht. Op zij, domme koe, roept
Dicky. En hij toetert: toeter-de-toet-toet-toetü Maar
de koe luistert niet. Zij is doof van achteren, zegt
Dirrekie. Dan maar er onderdoor, meent Dicky. HU
rijdt de koe tegen haar eksteroogen. Boe, boe, roept
de koe verontwaardigd. Ze neemt een sprong van d«
schrik. En de brutale Dicky schiet met zijn auto recht
oneer de koe door.
Het gaat al harder en harder. Als je een wereldreis
maakt, kan je geen slakkengangetje gaan. Twee fiet
sers op den weg duikelen in het gras. Is me dat rijden
wat die auto doet? De politie moest er naar kijken!
Pas op Dicky, daar komt een gevaarlijke helling, gilt
Dirrekie. Let op dat hek. Als je er tegen aan rijdt,
komen er stukken... Ik wil liever heel blyven aan één
stuk, zooals ik nu ben... Bom, zegt de auto tegen het
hek... Krak, krak, kreunt het hek... Het breekt... Het
valt naar beneden... De auto hangt over den afgrond,
Help, help, roept Dirrekie.
