SchagerCourant
Radioprogramma
SPORT
VAN ZONDAG
Uit een Balkan-staat.
Tweede Blad.
Woensdag 12 Juni 1929.
72ste Jaargang. No. 8473
Voor Donderdag 13 Juni.
10.00 HILVERSUM (1071) Tijdsein en Morgenwijding.
10.35 LANGENBERG (462) Gramofoonplaten.
U.00 HUIZEN (336) NCRV. Korte ziekendienst
11.20 DAVENTRY (1563) Gramofoonplaten.
11.20 HAMBURG (392) Gramofoonplaten.
12.00 HILVERSUM (1071) Politieberichten.
^2.15 HILVERSUM (1071) Lunchmuziek.
12.20 KALUNDBORG (1153) Strijkorkest.
12.20 DAVENTRY (1563) Concert.
12.30 HUIZEN (336) N.C.R.V. Middagconcert.
12.50 PARIJS (R. 1744) Symphonieconcert.
1.20 DAVENTRY (1563) Gramofoonplaten.
125 LANGENBERG (462) Concert
1.50 HAMBURG (392) Concert
2.00 HILVERSUM (1071) Lezing door Mej. Dr. E. v.
d. Looy de Leeuw. Onderw. „Miiseumbezoek."
2.30 HILVERSUM (1071) Gramofoonmuzlek.
3.00 HILVERSUM (1071) Knipcursus door Mevr. De
Leeuwvan Rees.
8.20 DAVENTRY (1563) Vesper.
3.20 DAVENTRY (482) Concert.
4.00 HILVERSUM (1071) Ziekenuurtje.
4.20 WEENEN (520) Concert.
4.35 PARIJS (R. 1744) Concert
4.35 DAVENTRY (1563) Concert.
4.50 DAVENTRY (482) Orgelconcert
5.00 HILVERSUM (1071) Sportprognose door H. Hol
lander.
5.00 HUIZEN (336) Concert.
5.20 BERLIJN (475) Concert.
5.20 BRUSSEL (512) Concert
5.30 HILVERSUM (1071) Rustpoos voor het verzorgen
van den zender.
6.00 HILVERSUM (1071) Tijdsein en dinermuziek.
6.05 LANGENBERG (462) Vesperconcert.
6.20 HAMBURG (392) Concert.
6.30 HILVERSUM (1071) Spreekuur van den Radio
dokter, daarna dinermuziek.
6.30 HUIZEN (336) Muziekpraatje door G. v. Ravén-
zwaay.
6.50 MOTALA (1351) Gramofoonplaten.
6.50 BRUSSEL (512) Gramofoonplaten.
6.50 DAVENTRY (482) Orgelrecital.
6.55 PARIJS (R. 1744) Gramofoonplaten.
7.00 HUIZEN (1852) Orgelrecital.
7.15 HILVERSUM (1071) Kwartier door den minister
van Waterstaat bestemd voor verkiezingsredi
voeringen, daarna weer Dinermuziek.
7.20 DAVENTRY (482) Dansmuziek.
7.45 HILVERSUM (1071) Politieberichten.
8.00 HILVERSUM (1071) Tijdsein, daarna boekenhalf-
uurtje.
8.00 HUIZEN (1852) Uitzendavond. Sprekers, Muziek
en Persberichten van Vaz Dias.
8.05 DAVENTRY (1563) Concert
8.20 HAMBURG (392) Concert.
8.20 PARIJS (R. 1744) Concert.
8.20 BERLIJN (475) Concert, daarna tot 12.50 Dans
muziek.
8.30 ^HILVERSUM 1071) Opera-concert, Intermezzo.
Kort praatje over „Zonnestraal", berichten van
Vaz Dias. na afloop Gramofoonmuziek.
8.35 BRUSSEL (512) Concert.
8.50 BERN (406) Slavische avond.
8.50 KATTOWITZ (416) Concert uit Warschau.
8.55 TOULOUSE (383) Concert: Gramofoonmuziek.
9.55 DAVENTRY (1563) Concert
10.05 BRUSSEL (512) Dansmuziek.
10.30 MOTALA 1351) Kamermuziekprogramma.
10.35 BERN (406) Concert
10.50 DAVENTRY (482) Dansmuziek.
10.50 DAVENTRY (1563) Dansmuziek.
10.50 BRESLAU 321) Dansmuziek.
11.05 BUDAPEST (545) Gramofoonmuziek.
11.20 KATTOWITZ (416) Gramofoonmuziek.
11.20 TURIJN (272) Dansmuziek.
11.20 WARSCHAU (1385) Dansmuziek.
11.20 HAMBURG (392) Concert.
11.20 KALUNDBORG 1153) Dansmuziek.
Het kampioenschap kan den Zuidelijken, nl. P.S.V.,
bijna niet meer ontgaan. Ze hebben Zondag in Rot
terdam tegen Sparta, dat zeer enthousiast speelde,
wederom getoond, dat ze wel eenigen aanspraak
mogen maken. Ze is evenwel zefP geholpen daarbij
door Feijenoord, dat kans zag haar 4 laatste wed
strijden te verliezen. Wat deze club op het oogenblik
bezield is ons een raadsel. De eenige club, die nog
zou kunnen meespreken is het eerst volkomen kans
loos gewaande Go Ahead. Dit kan nog gelijk komen
met P.S.V., wanneer ze van Sparta wint, en P.S.V.
van Velocitas op eigen terrein zou verliezen. Ge
zien den huidigen vorm van P.S.V., achten we haar
Sterk genoeg, om minstens een gelijk spel te be
werkstelligen, waarmee ze er al zouden zijn.
P.S.V. 7 5 0 2 22—10 10
Gt Ahead 7 4 0 3 17—10 8
Feijenoord 8 4 0 4 14—11 8
Sparta 0 2 1 3 0—8 5
Velocitas 6 1 1 4 3—23 3
Afd. L prom. Ile klasse A.
Helder kon het tegen de enthousiaste D.W.S.'ers
niet houden, al stond ze een half uur lang met 10
voor. Door dit resultaat zijn de rollen omgekeerd en
is 1I.R.C. 2e klas en Helder 3 klas. We gelooven, dat
Helder in deze klasse beter op haar plaats is. Mocht
ze toch een sterke 3e klasser worden, dan zou met
een de geestdrift en de animo in de club stijgen, of
liever gezegd terugkomen, want deze is in de laatste
jaren zoo goed als verdwenen. De resteerende wed
strijd Rapiditas— D.W.S. is hier beslissend.
DAV.S. 3 2 0 1 11—3 4
Rapiditas 3 2 0 1 54 4
Helder 4 1 0 3 4—13 2
Ile klasse B.
In deze competitie heeft V.V.A. zich schitterend
(ehandhaafd door Zondag de Beverwijkers „de Ken-
ïemers" geen schijn van kans te geven. V.V.A. is in
léze competitie ongeslagen gebleven. De eindstand
is hier:
V.V.A. 4 2 2 0 52 6
Alphen 4 112 5—5 3
Kénnemers 4 112 4—7 3
Afdeeling II.
Hier werd niet gespeeld voor de prom. comp. 1ste
klasse.
Afdeeling III.
Hier is de beslissing bijna reeds gevallen. Nog een
maandje door voetballen en P.K.C. is le klasser.
N.E.C. stelde haar aanhang en ook ons zeer teleur
door op eigen terrein van de Ensched. Boys te ver
liezen, met dezelfde cijfers als waarmee ze in En
schede wonnen. De resteerende wedstrijd Enschede
BoysP.E.C. zal nu den doorslag moeten geven.
Speelt P.E.C. gelijk, dan is ze le klas en Ensch. Boys
tweede klas. Winnen de Twentenaren evenwel, dan
is een niéuwe competitie noodig. Dit laatste geval
achten we lang met uitgesloten. De stand is hier:
P.E.C. 3 2 0 1 7G 4
N.E.C. 4 2 0 2 7—7 4
Ensch. Boys 3 1 0 2 7—8 2
Afdeeling IV. Prom. le klasse.
Wilhelmina wil haar huid blijkbaar duur verkoo-
jpen. Ze won nu weer van Vlissingen, nl. met 43.
Stm. Emma, dat oorspronkelijk naar Valkenswaard
moest, kreeg echter een dag rust, daar deze wedstrijd
tvas uitgesteld Het is absoluut onmogelijk eenige
voorspelling te.doen. Algemeen is men van oordeel,
het tusschen Wilhelmina en St.m. Emma gaat.
Valk acht men nl. absoluut de mindere van de
mijnwerkers. Volgens de verslagen schijnt St.m.
Emma minder moeite met de andere tweede klasse
kampioenen te hebben als Wilhelmina. De stand
is hier:
St.m. Emma
Wilhelmina
Be Valk
Vlissingen
uitslagen waren:
Kampioenschap van Nederland:
Sparta—P.S.V. 2—3
Ge AheadFeijenoord 21
Promotie en degradatie:
Afdeeling I, 2e klasse A:
D.W.S.—Helder 4—1
"e klasse B:
V.V.A Kennemers 2—0
Afdeeling III, le klasse:
N.E.C.Ensched. Boys 13
Afdeeling IV, le klasse:
Vlissingen—Wilhelmina 34
4
3
0
1
17—8
6
3
2
1
0
7—4
5
3
1
1
1
3-7
3
4
0
0
4
8-16
0
BELANGRIJKSTE N.V.B.-WEDSTRIJDEN.
ontleend aan „De Courant".
Sparta—P.S.V., 2—3.
Dit is een schitterend mooie wedstrijd geweest.
P.S.V. speelde wonderlijk zuiver. Alle ballen waren
op hun plaats en Sparta, dat op leven en dood af
speelde, kon tegen zulk spel niets doen. 35 minuten
lang gaven de P.S.V.'ers demonstratie van het al
lerbeste Nederlandsche voetbal. Bovendien bezat ze
een spil, die ineens een aanval opbouwde, en dan
waren in de voorhoede allen op hun best. Hun lin
kervleugel speelde een klasse op zichzelf. Een doel
punt zat dan ook al lang in de lucht. Eindelijk na.
25 min. na een gala-voorstelling van meesterlijk
voetbal, een hooge voorzet voor het Sparta-doel, v.
d. Geest kopt weg, maar de middenvoor van P.S.V.
kreeg de bal juist voor zich en scoorde kalm, 01.
Tot de rust bleef het zoo. Na rust speelde Sparta zoo
fantiek, ondanks haar vermoeidheid, dat het bijna
nog frissche, doch kalm spelende P.S.V. zelf terug
gedrongen werd. Ze hadden echter geen kans tegen
de puike Zuidelijke achterhoede. Na een plotselingen
uitval van P.S.V., een corner; zuiver en hoog voor
doel komende echter weet haar linksbinnen den bal
in te koppen, 02. Nog geeft Sparta het niet op. Na
vijf minuten 'n prachtige soloren van haar mid-voor
en een schot, dat laag en onhoudbaar in den hoek
kwam, was niet te houden, 12.
Nu is deze speler de man in de Sparta voorhoede.
Bouman weet op schitterende wijze zijn doel door
springende, grijpende en vallende schoon te houden.
Plotseling een fluitje van den scheidsrechter: penal
ty voor aanvallen in den rug. Ademloos is het pu
bliek. Formenoy neemt een aanloop en een" storm
achtig gejuich bewijst dat hij zit, 2—2. Nog een kwar
tier is te spelen. P.S.V. vecht als voor haar leven.
Ze ziet haar zwoegen dan ook even voor het einde
bekroond als Visser, haar linksbinnen, plotseling in
schiet, 2—3.
Go AheadFeijenoord, 2—1.
In een spannonden strijd, waarin het spel op zeer
goed peil gestaan heeft, is Go Ahead er na een zwa-
ren strijd in geslaagd, de Rotterdammers een neder
laag toe te brengen.
Het begin van den strijd kenmerkte zich door een
merkbaar overwicht der Devcntenaren. De halflinie
der thuisclub met Remeijer aan 't hoofd, houdt den
Feijenoord-aanval voldoende in bedwang. Pijl pro
beert het eenige malen op z'n eentje, maar vindt
Udink en Prins en in laatste instantie Halle als
hinderpalen op zijn weg. Eenige prachtige kansen
schept Stenvert door zijn goede vorozettcn, doch het
binnentrio van Go Ahead kan de goede richting niet
vinden. Toch is even later Stenvert door tactisch
spel de oorzaak dat Schukking een 'goede kans
krijgt, hij geeft door naar J. de Kreek, die hard ini-
schiet. (1—0). Vanaf dat oogenblik beginnen de Rot
terdammers uit een ander vaatje te tappen. Go Ahead
wordt geheel teruggedrongen en aanhoudend is
Halle in actie, om zijn doel schoon te houden. Het
gelukt hem voorloopig wel, doch wanneer Sinke een
fraaie pass geeft naar Barendregt, glipt deze han
dig door de verdediging en Halle krijgt geen kans
(11). Met dezen stand wordt van doel verwisseld.
Na hervatting is Go Ahead direct in het offensief.
De halflinie trekt mede ten aanval en gaandeweg
verplaatst zich de strijd op de Rotterdamsche helft.
De strijd wordt steeds spannender en ieder oogen
blik kan een Deventer doelpunt worden verwacht.
Na opbrengen van de rechterwing zet Kreek Jr.
voor naar het doel en Schukking hergeeft met een
schitterend schot de thuisclub de leiding (21). Tot
het einde blijft Go Ahead in de meerderheid, doch
gedoelpunt wordt er niet meer.
WEDSTRIJDEN UIT ONZE OMGEVING.
ANNA PAULOWNA.
Zondag werd den op 5 Mei gestaakten medaille
wedstrijd ExcelsiorToerclub Helder gespeeld. Even
als den vorigen keer waren de Ilelderschen de sterk-
sten. Voor rust wisten ze een 31 voorsprong te be
halen. In deze periode miste Excelsior een penalty.
Na rust werd het een ietwat meer gelijk opgaand
spel. Nu weten beide partijen elk nog 2 punten te
maken, zoodat het einde met 53 voor T.C.II. komt.
Vermeld zij nog dat Excelsior" met 10 man speelde.
OUDESLUIS.
Zondag hadden de „D.O.S.K.O.'-veteranen bezoek van
de „Sparta"-veteranen. Na een gelijk opgaand begin, ko
men de D-veteranen, door windvoordeel en enthousias
ter spel, meer in den aanval. De D.voorhoede combineert
in 't veld soms heel aardig, terwijl er zeer goed en met
succes op de vleugels werd gespeeld, doch voor doel
raakten ze de kluts kwijt, terwijl bij S. in de achterhoede
uitstekend werd gewerkt. De rust ging in met 10 voor
D. Na de rust Is het spel meer verdeeld, D. maakte er
spoedig 20 van, waarna S. de achterstand verkleinde
21. Een prachtig vleugelschot van de D.-linksbuiten
en de stand is 31 voor D. Langzamerhand geeft S. den
moed op en D. weet den stand tot 61 op te voeren.
D. won door deze schitterende overwinning elf draag-
medailles. De S.-veteranen speelden bij D. vergeleken
een lauwe partij, en al mocht S dan niet op haar sterkst
zijn geweest, dit had juist een reden moeten zijn om
de zaken enthousiast aan te pakken. Deze wedstrijd
stond onder correcte leiding van mr. D. Breebaart.
Hierna speelde D.O.S.K.O. II een wedstrijd tegen het
A.B.C.-elftal van Wieringen. Deze aardige, tamelijk vlug
gespeelde wedstrijd eindigde met den uitslag 22. A.B.C.
heeft hier een goeden indruk gemaakt, zij bezit een mooi
vlug elftal, dat van goede wil is.
SPARTA.
Door flinke toename van het aantal adspirant-leden is
het Sparta gelukt een 2e adspiranten-elftal te vormen.
Deze jongens speelden Zondag hun eersten wedstrijd en
wel tegen de B.-adspiranten van Succes. Ofschoon de
kleine Schager jongens geweldig hard werkten, konden
ze tegen de grootere en beter spelende Wieringers niet
op en verloren met 2—0.
Hierna speelden de A-adspiranten tegen de A-adspi-
ranten van Succes, om een medaille, uitgeloofd door
Sparta's bestuur. Na een spannenden strijd won Sparta
met 43. Sparta ads. speelden zonder J. Koomen, wat
wel een verzwakking was.
Na afloop reikte de heer W. Watertor met een toepas
selijk woord de medaille aan Sparta's aanvoerder uit.
Deze beide wedstrijden zijn wel een goede propaganda
geweest voor de voetbalsport. De verschillende ouders
beginnen in te zien dat voetballen voor de gezondheid
en ontwikkeling van de jeugd van zeer groot nut is.
De volgende week gaan de beide adsplranten-elftal-
len naar Alkmaar om daar op het prachtige gemeente
lijke sportpark deel te nemen aan de adspiranten-dag,
uitgeschreven door den N.H.V.B.
Het Sparta-bestuur mag met deze toename van leden
wel zorgen dat het terrein met de naderende competitie
in prima staat wordt gebracht, zoodat 2 wedstrijden op
een dag gespeeld kunnen worden.
Sparta II—J.V.C. I 4—4.
Deze wedstrijd werd onder leiding van scheidsrechter
Koorstra voor de zomercompetitie gespeeld. Door eenige
fouten in de S.-verdediging heeft J.V.C. spoedig een 30
voorsprong. Hierna begint Sparta beter te spelen en K.
Wit en W. Rus verkleinen den achterstand. Dan ver
oorzaakt de S.-linkshalf onnoodig een strafschop, die
J.V.C. weet te benutten. Tegen het einde maakt K. Wit
met een mooie kopbal de 3e goal, waarna Sparta's aan
voerder uit een vrije schop buiten het strafschopgebied
de gelijkmaker scoort.
OPZIENBAREND GEVANGENIS
SCHANDAAL TE BRIECY.
Een gevangene door zijn bewaarder doodgeranseld.
Te Briecy Frankrijk is een gevangenis-schandaal ont
dekt, waarbij twee bewakers betrokken zijn, die ervan
beschuldigd worden, een gevangene te hebben gedood.
Volgens de beide bewakers zou de gevangene zich te ru
moerig gedragen hebben, waarom zij hem de handen
op den rug hadden gebonden en hem zoo lang hadden
geslagen, tot de man bezweek. Om hun daad te verber
gen, hingen zij den gevangene met een touw op, ten
einde den indruk te wekken, alsof hij zelfmoord had
gepleegd. Een opzichter beval hun echter, de handen
van den gedoode los te maken en hem op te hangen
door middel van het beddelaken, omdat een gevangene
niet over touw beschikt en men, indien het lijk met
gebonden handen gevonden zou worden, onmiddellijk
zou begrijpen, dat hier geen sprake van zelfmoord kon
zijn. Nadat dit was geschied, werd de gevangenisarts ge
waarschuwd, die den dood constateerde en toestemming
gaf om het lijk te begraven. Door de directie werden de
beide schuldige bewakers overgeplaatst De opzichter,
die de daad van zijn ondergeschikten had gedekt kreeg
geen straf, terwijl een andere opzichter, die ruchtbaar
heid aan het schandaal gaf, in een lagere functie werd.
gesteld. De jusiitie stelt thans een onderzoek in.
EEN HACHELIJK AVONTUUR.
Vlieger uit zijn toestel geslingerd.
Een Fransche militaire vlieger, luitenant Sellier, uit
Le Bourget, had een wapenmakker. Ivenneh, uitgenoo-
digd, met hem naar Chartes te vliegen, om daar koffie te
drinken. Toen zij terugkeerden, moesten zij een beetje
blijven rondvliegen, daar het een uur was waarop mili
taire vliegers niet te Bourget mogen landen. Zij vlogen
in de richting van Villers Cotterets, toen zij plotseling
in een dikke bewolking en heftige windvlagen raakten,
De machine had het hard te verantwoorden en opeen»
rukte een windvlaag Sellier van den stuurstoel: hij ver
dween in de wolken en Ivenneh, die nog nooit een
vliegtuig bestuurd had, bleef alleen In het vliegtuig over.
Hij vergat heelemaal van zijn parachute gebruik te ma
ken en probeerde te sturen. Daarin slaagde hij wonder
wel, want inderdaad kwam hij boven Le Bourget terug;
zelfs de landing scheen hij er goed af te brengen, tot
hij dich bij den grond een te korte bocht maakte, zoo
dat het vleigtuig met den neus in den grond bleef ste
ken. Het vliegtuig was een wrakhoop, maar Ivenneh is
er goed afgekomen. Ook de bestuurder is, dank zij zija
valscherm, in leven gebleven.
EEN VEERBOOT OP DE ELBE
GEZONKEN.
Er zouden verscheidene menschen verdronken z^fn.
Te Meissen aan de Elbe botste Maandagmiddag een
stoomboot met 21 opvarenden met zooveel geweld tegen
een ander schip, dat het middendoor brak en terstond
zonk. Van de 21 opvarenden moeten 17 verdronken zijn.
Omtrent dit ongeluk meldt Wolff de volgende nader»
bijzonderheden d.d. Maandag:
Hedenmidag heeft het motorschip „Pirna" stroomaf
waarts van de Meissener spoorbrug op de Elbe de veer
boot „Forelle" overvaren.
Voor zoo ver tot nu toe kon worden vastgesteld, wer
den zes personen gered.
Volgens de verklaring van één der geredden moeten
zich in de verongelukte veerboot acht personen bevon
den hebben.
Later uit Meissen:
Van de bij het veerbootongeluk beneden Meissen ge
redde zes personen is er in het ziekenhuis 1 gestorven.
Het zoeken naar de beide overige vermisten heeft tot nu
toe tot geen resultaat geleid.
DE VROOMHEID DER MUZELMANNEN. DE
OMROEPER OP DE MINARET. EEN MOHA-
MEDAANSCHE BEGRAFENIS.
(Van onzen reizenden correspondent).
MOSTAR, 3 Juni 1929.
De hoofdstad van Herzegowina is de laatste Joego
slavische stad met een groot aantal Mohamedanen.
waar ik vertoef. Verder naar de kust, in geheel Dal-
matië, is het percentage Muzelmannen zeer gering en
men vindt er dan ook geen moskeeën meer.
In de avondschemering hoorde ik waarschijnlijk voor
het laatst in Joego-Slavië het geroep van een minaret:
de muezin, die de geloovigen opriep ten gebed.
Voor ons, Westerlingen, is er iets ongemeen bekoor
lijks in den Mohamedaanschen godsdienst, iets sprook
jesachtigs, dat herinnert aan de verhalen van „Duizend-
en-een-Nacht". De Mohamedaan is over het algemeen
\Toom en neemt het zeer streng met zijn godsdienstige
plichten. Dientengevolge is hij ook weldadig tegenover
ongelukkigen, want telkens weder schrijft de Koran
hem weldadigheid als een der eerste plichten voor: „De
vroomheid bestaat niet daarin, dat gij uw gelaat naar
het oosten of het westen wendt; neen, vroom is hij,
die gelooft aan Allah en aan den jongsten dag, aan
de engelen en de Schrift en de profeten en zijn geld
uitgeeft voor zijn aangehorigen, voor de weezen en de
armen en den zoon der wegen (den zivervey), voor de
bedelaars en de gevangenen".
Deze woorden vindt men in den Koran, die bevat de
openbaringen van Mohamed. Het woord Mohamed
stamt van het Arabische „hamorda" (loven, verheer
lijken) en de schrijfwijze „Mahomed", die men nu en
dan ziet, is daarom verkeerd.
De weldadigheid der Muzelmannen, op zichzelf onge
twijfeld een deugd, heeft ook slechte gevolgen, want
aan haar is het wel toe te schrijven, dat men in Moha-
medaansche steden zoovele bedelaars vindt, die al bede
lend dikwijls heel genoegelijk een sigaret rooken, wat
niemand zonderling schijnt te achten.
De Koran in niet slechts een godsdienstig boek. doch
ook een soort burgerlijk wetboek, waarnaar in Moha-
medaansche landen ook recht wordt gesproken. Hij
bevat ook hygiënische voorschriften, waaraan Moha
med een godsdienstig karakter heeft gegeven. Zoo
schrijft de Koran voor, dat de ^geloovigen, alvorens ze
de moskee betreden, hun voeten tot aan hun enkels,
hun armen tot aan de ellebogen moeten wasschen. Ook
moeten ze hun mond spoelen en steeds vindt men vóór
of bij een moskee een bron en op Vrijdag, den Zondag
der Mohamedanen, ziet men daar steeds Muzelmannen
bezig zich te reinigen. Het bidden begint reeds in den
voorhof der moskee. Vóór den muren werpen de Mu
zelmannen zich neder, zoo, dat hun voorhoofd den grond
beroert, dan buigen ze, liggend op hun knieën, het
bovenlichaam weder op en buigen daarna opnieuw, vele
vele malen.
Klokken hebben de minarets niet en het is de mué-
zin, die van den rondgang der minaret oproept ten ge
bed. Steeds geschiedt dit in het Arabisch, de taal waar-
In de Koran is geschreven. De muézin roept (waarbij
hij de meeste zinnen herhaalt): „Allah is groot! Ik be
tuig, dat er geen goddelijkheid is buiten Allah. Ik betuig,
dat Mohamed is Allahs gezondene! Komt ten gebed!
Komt tot het beste der werken! Allah Is het grootst!
Er is geen goddelijkheid buiten Allah!"
In een Mohamedaansche stad klinkt vooral in het
avondduister deze roepende stem van de minaret
vreemd en geheimzinnig. Echter soms hoort men iets
anders roepen: dat is als voor een Mohamedaan het
oogenblik is gekomen, waarop voor hem de woorden
gelden: „zoo sterf en omklem de poort van het para
dijs". Van de minaret klinkt het dan: „Als het laatste
uur voor een mensch geslagen is, kan zijn wil het leven
geen oogenblik verlengen. Op het vastgestelde uur
moet hij sterven en den pelgrimstocht van het aard-
sche naar het eeuwige leven aanvaarden. Eere zij u,
afgezant Allahs! Eere zij u, uitverkorene Allahs! Eere
zij u, heilige Allahs!" De laatste, tot Mohamed gericht»
woorden worden met stemverheffing uitgeroepen. D»
Muzelmannen, die het hooren, fluisteren: „Allah rahmet
eleisum" (God erbarme zich zijner).
Aan het doodsbed van een Mohamedaan wordt niet
geklaagd of geweend, daar dit den tocht van den ge
storvene naar Allah steeds moeilijker zou maken. „En
het aardsche leven is slechts een spel en een scherts en
waarlijk het huis aan de andere zijde van den dood.
is beter voor de godvruchtigen", zooals de Koran zegt.
De geestelijke wascht den doode, want rein moet hij
voor Allahs aangezicht verschijnen.
De Mohamedanen (tenminste die in Bosnië en Mace
donië, misschien is het elders anders), kennen geen
doodkisten. Het lijk wordt op planken gelegd en het
geheel op een draagbaar met dwarslatten voor de dra
gers. Een zwart gewerfd stuk hout, staat op den draag
baar en daaraan hangt de fez of de turban van den
gestorvene, die zelf met een doek is bedekt.
Vóórdat de begrafenis plaats heeft, bidt de geestelijk»
(hodsja), zittend aan de rechterzijde van het doods
bed, lang voor den gestorvene. Een familielid van den
doode die aan de linkerzijde van het bed zit, werpt
hem over het bed een buidel met geld toe: de kosten
voor de begrafenis.
Zulk een begrafenis vormt voor ons een eenigszins
vreemd schouwspel. De mannen, die te voet volgen (de
vrouwen blijven thuis) weenen niet, al ziet men soms
wel op hun gelaat en in hun oogen een nauwelijks be
dwongen smart. Betaalde dragers zijn er niet en steeda
weder lossen mannen aan de draaglatten elkander af.
Ieder doet gewoonlijk als drager slechts enkel»
schreden, dan wordt hij weder door een ander ver
vangen, zoodat er steeds eenig gedrang is om de baar.
Een Muzelman, die den stoet tegenkomt, gaat dade
lijk ook aan een der draaglatten, draagt enkele schre
den en vervolgt dan zijn weg. Voor elke schrede, die
een Muzelman als drager van een doode maakt, worden
hem veertig zware zonden vergeven.
Voordat de doode in het graf wordt nedergelaten,
bidt de geestelijke lang en aandachtig, terwijl de an
deren zich verspreid om het graf nederzetten in het
gras. Allen zwijgen, terwijl de ouderen zich peinzend
over de baard strijken. Dan heft de geestelijke het
hoofd op, wendt zich tot de aanwezigen en vraagt: „Is
deze man in het leven een goed mensch geweest?" Luid
klinkt dan een algemeen bevestigend antwoord, ook
als de doode in zijn leven een booswicht was, want Allah
verlangt dat men zijn naasten alle geleden onrecht van
harte vergeeft. Wie de slechte daden van een doode
verzwijgt, zal later ook voor zijn eigen zouden ver
geving vinden.
Twee mannen, behoorend tot de haaste verwanten,
dalen in het geopende graf, twee andere mannen nemen
den doode en geven hem aan de twee in het graf staan-
den. Dezen leggen den doode zacht neder, met het
gelaat in de richting der heilige stad Mekka. Het
lichaam wordt bedekt met kleine plankjes om het te
beschermen tegen de neervallende aardkluiten. D«
vrienden van den doode scharen zich om het graf en
elk hunner werpt een handvol aarde erin. Daarna ver
wijderen zij zich, maar aan het graf blijft nog de gees
telijke. Volgens de Mohamedanen zweven nu twee
engelen uit den tuin Allahs, Munkir en Nekir, van den
hemel neder en vragen den doode rekenschap van zijn
daden. De geestelijke roept hem nu toe, wat hy moet
antwoorden: „Ik was een goed Muzelman. Ik geloof
alleen aan Allah en aan geen andere goden, want Allah
is eenig en groot!" Lang duurt het, eer ook de geeste
lijke den doode alleen laat.
Volgens de legende keert echter de ziel van den
doode, tenminste als deze in zijn leven braaf en vroom
was, dikwijls weder terug op aarde. Dan verschijnt hij
zijn geliefden in den droom en vertelt hun van de ge
neugten In den „tuin Allahs, doorstroomd door beken."
Vrede ligt op zijn gelaat en in de handen heeft hij
bloemen zóó schoon, als ze slechts in Allahstuln bloeien.
J. K. BREDERODE.
