AlieietD Kieiws-
EEN VRO OLIJKE
ROMANCE
Radioprogramma
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Resultaten der Malaria*
bestrijding.
Moeders i
J. G. V&ÊN BARNEVELD
Woensdag 28 Augustus 1929.
72ste Jaargang No. 8518
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitlcomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23338. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden fl.65. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIcN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Verschenen is het Verslag van de Werkzaamheden der
Commissie voor de Malariabestrijding door de bevol
king in Noord-Holland over 1928.
Voor deze bestrijding is de provincie verdeeld in 11
districten, in elk waarvan een propagandist gedurende
gemiddeld 2 dagen per week werkzaam is in dienst der
Commissie. Het kan zijn nut hebben, de namen en
adressen dezer heeren nog eens mede te deelen, voor
zoover zij in deze omgeving zijn gevestigd:
District Den Helder: J. Dronkers, v. Galenstraat 75.
Schagen: H. F. van Nuland.
Warmenhuizen: H. Jansen, Alkmaar, Nieuw-
poortslaan 155.
H.-Hugowaard: D. de Jong H.-Hugowaard (Z.)
SijbecarspelD. Visser Dzn., Hoorn, 2de Boom
laan 20A.
Hoorn: P. Ligtenberg, Hoorn, 3de Boomlaan 38.
Alkmaar: K. W. Carels, Koorstraat 21.
Blijkens het verslag gaat het met de malariabestrijding
steeds meer als volgt:
De propagandisten staan in nauwe verbinding met
de practiseerende artsen, van wie zij mededeeling krij
gen omtrent de gevallen van malaria, die zich voor
doen. Zoo snel mogelijk begeven zij zich dan naar de
besmette woningen en stellen daar, na bekomen ver
gunning der inwoners, welke zelden wordt geweigerd,
een onderzoek in naar de aanwezigheid van malaria
muggen. Naar den uitslag van hun onderzoek geven zy
raad, zoowel betreffende het weren der muggen, o.a.
door doelmatige gaasbescherming, als wat aangaat het
öooden der reeds binnengedrongen boosdoeners.
In '28 is voor het eerst op groote schaal propaganda
gemaakt voor het gebruik van het z.g. „petroleum-
glas", uitstekend geschikt om de enkele muggen,' die
nog in woon- of slaapvertrek weten door te dringen,
weg te vangen.
Gemeentebesturen, Witte Kruisafdeelingeil of parti
culieren, die zich van deze glazen wenschen te voor
zien, kunnen zich wenden tot den heer K. W. Carels,
Koorstraat 21, Alkmaar, die ze tegen 65 st. per stuk
aflevert.
De propagandisten beperken hun bezoek niet tot
de gezinnen, waar zich malariagevallen voordoen, maar
bezoeken zooveel mogelijk ook de omwonenden. Her
haaldelijk ontdekken zij op deze wijze nieuwe gevallen.
Met groote waardeering constateert de Commissie
ióat de doktoren in jvergroote meerderheid haar pogin
gen krachtig steunen.
In 1928 werd aan enkele propagandisten opgedragen,
nauwkeurig na te gaan, hoe het gesteld was in de ge
zinnen, waar in '27 malaria was voorgekomen. Hieruit
bleek, dat ongeveer 70 vrij bleef van koortsgevallen,
wat ongetwijfeld sterk pleit voor de gevolgde bestrij
dingswijze.
De Commissie ijvert er voor, dat bij verdenking van
malaria zekerheid wordt verkregen door bloedonder
zoek. Zij gaat niet zoover om de juistheid der diagnose
te verwerpen in elk geval,, waar dit niet door bloed-
FEUILLETON
14.
P. G. WODEHOUSE.
Maar hij mocht er haast achter zetten zooveel hij
•wilde, hij liet Aslie een zeer geruimen tijd wachten.
Eerst toen de wijzers van de groote klok boven de
deur twintig minuten over elf wezen, zag de loopjon
gen, na het gillen van zijn „Wie volgt!" dat er nog
maar één sollicitant overgebleven was. Ashe klopte
zijn jas met dc palm van zijn hand af en gaf een
laatsten streek aan zijn haren, ten einde zijn gunstig
uiterlijk te verhoogen, en draaide den knop van de
deur van het lot om.
De kamer, door de firma aan Mijnheer Boole tot
zijn persoonlijk gebruik toegewezen, was een klein
en bedompt vertrëk, beheerscht door die atmosfeer
van verlatenheid, die alleen rechtgeleerden rond zich
weten te scheppen. Het maakte den indruk als was er
sedert de oprichting van de firma in het jaar 1786
- geen stof afgenomen. Het was een van die ramen,
die men alleen in advocatenkantoren ziet. Het kon
door dezen of genen roekeloozen Mainprice, of door
een onbesuisden Boole, bij het vernemen van den
uitslag van den Slag bij Waterloo in 1S15, in een
vlaag vaiT opwinding opengezet zijn, maar sedert dien
tijd had zeker niemand het durven aanraken.
Uit het venster of liever, er naar, want zelfs X-
stralcn zouden moeilijk hun weg door de laag vuil
op de ruiten hebben kunnen vinden, zat een klein
mannetje te kijken. Bij het binnentreden van Ashe
keerde hij zich om en keek hem aan, als werd hem
op een week lichaamsdeel een hevigen slag toege
bracht.
Ashe was verplicht zichzelf te bekennen dat hij
eenigszins zenuwachtig was. Het gebeurt niet dage
lijks dat een jonge man met een goed uiterlijk, die
een kalm leven geleid heeft, van aangezicht tot aan
gezicht geplaatst wordt tegenover iemand, die be
reid is hem hoog te beloonen voor een kiesche en
gevaarlijke onderneming. Voor Ashe was de gewaar
wording volkomen nieuw. De meest kiesche en ge
vaarlijke daad die hij tot dusver ondernomen had,
was de dagelijksche verduwing van de ontbijten van
Juffrouw Bell (in de kamerhuur begrepen). Maar
toch, hij moest het erkennen, hij was zenuwachtig;
onderzoek is gecontroleerd, maar zij is er toch van
overtuigd, dat eenige twijfel gewettigd is aan de juist
heid van de opgaven der artsen, die aan de mikrosko-
pische methode geen behoefte zeggen te hebben. Zij
schrijft:
„Het doet wel eenigszins eigenaardig aan, dat, bijna
zonder uitzondering, de absoluut en ook relatief hoogste
opgaven afkomstig zijn van (deze doktoren). Nog be
denkelijker wordt dit, als wij zien, dat het daarbij
voorkomt, dat de artsen, die hun praktijk uitoefenen
in dezelfde omgeving, doch hun diagnose min of meer
geregeld door bloedonderzoek controleeren, in denzelf
den tijd slechts enkele gevallen van malaria consta-
teeren".
Het aantal ziektegevallen bijv. per 10.000 inwoners,
de morbiditeit, zooals men met een geleerd woord zegt,
loopt zeer uiteen. De Commissie geeft de volgende cij
fers over deze malaria-frequentie: (alweer een dik
woord!)
District Den Helder 3.6, Schagen 29.6, Warmenhuizen
58.9, Heerhugowaard 158.8, Sijbekarspel 30.8, Hoorn 37.1,
Alkmaar 45.4.
Deze cijfers hebben natuurlijk slechts een zeer be
trekkelijke waarde, omdat niet vast staat, dat alle
malaria-gevallen bekend worden. Men kan hst sterker
zeggen: vast staat, dat niet alle gevallen bekend worden!
Opvallend is het hooge cijfer voor het district Heer
hugowaard. De verschillen zouden nog sterker opvallen,
zegt de Commissie, als de morbiditeit in de onderschei
dene gemeenten werd opgegeven.
Zij houdt haar aandacht op deze kwestie gevestigd
en hoopt daaraan later eenige beschouwingen te wijden.
Voorshands komt haar dit ongewenscht voor.
Met belangstelling zien wij die beschouwingen tege
moet.
Juni is bij uitstek de malaria-maand. In 1928 vallen
406 van de 1702. bekend geworden gevallen in deze
maand. Dan volgt Juli met 227.
Propaganda blijft noodig. De bekende film werd in
1928 in N.-Holland 25 keer gedraaid.
Voor die propaganda is geld noodig. Dit komt alleen
van subsidies. Van de gemeenten wordt gevraagd 1 cent
per inwoner per jaar, terwijl de Provincie maximaal
f 3750 heeft toegezegd, doch niet meer uitkeert dan de
gemeenten gezamenlijk bijdragen. Daarom werd in
1928 niet meer ontvangen dan f 3490.92.
In deze omgeving zijn niet veel gemeenten, welke
zich. onthouden. Over 1928 deden dit: Blokker, Sgmor.ct
aan Zee, Egmond-Binnen, Den Helder, Opperdoes, Pet
ten en Schellinkhout.
Voor 1929 heeft Opperdoes wel subsidie toegezegd en
Egmond-Binnen eveneens.
Zijpe heeft echter het subsidie ingetrokken.
Wij vinden omtrent deze gemeente aangeteekend
„Ons is niet bekend, of de gemeente weder tegen
geringe vergoeding laat ontmuggen, zooals in 1927.
Betreurd wordt, dat het subsidie voor 1929 is inge
trokken.
Bezocht werden 272 gezinshoofden, waaronder 48
ontmuggers..."
Omtrent ons district en onze eigen gemeente lezen we:
District Schagen.
Aantal inwoners 12481. Aantal artsen 10. Aantal be
kende malaria-gevallen 37 in 34 gezinnen (in '27: 49 in
37 gezinnen). Malaria-frequentie: 29.6 per 10.000 iuwo-
ners (in '27: 41).
Het verslag van dit district ademt een óptimistischen
geest. Er valt onmiskenbaar vooruitgang te bespeuren
in het bestrijden door de bevolking zelve. Vooral komen
de inwoners tot het besef, dat de groote vijand de
besmette mug is en daardoor worden woon- en slaap
vertrekken meer gezuiverd dan dit vroeger het geval
en het feit dat hij zenuwachtig was, had ten gevolge
dat hij zich warm en niet op zijn gemak voelde.
Naar zijn uiterlijk te oordeelcn, voelde de man hij
het venster zich eveneens warm en niet op zijn ge
mak. Hij was een klein, grimmig uitziend mannetje,
en op het oogenblik was zijn gelaat overtogen met
een gloeienden blos, die bij zijn loodkleurig gelaat
overigens slecht scheen te passen. Zijn oogen keken
van onder een paar zware, grijze wenkbrauwen uit,
met een uitdrukking, bijna van kwelling. Dit was
gedeelteijk het gevolg van het onderhoud met de te
licht bevonden voorgangers van Ashe, maar werd
grootendeels veroorzaakt omdat de man van een
plotselihgen aanval van indigestie te lijden had, een
kwaal, waarvan hij ontzettend veel last had.
Hij nam de zwarte sigaar die hij rookte uit den
mond, verving haar door een tablet dat de spijsver
tering bevorderde, en nam toen zijn sigaar weer tus-
schen de lippen. Vervolgens wijdde hij al zijn aan
dacht aan Ashe. Daarbij verzachtte zich de vijandi
ge uitdrukking op zijn gezicht. Hij keek verrast op,
en, bijna onwillig, voldaan.
„Wel, wat is er van uw verlangen?" zei hij.
„Ik kwam in antwoord op
„In antwoord op mijn advertentie? Ik had alle
hoop opgegeven, nog iels dat op een mensch leek te
zien. Ik hield u voor een van de klerken van kan
toor. Gij lijkt inderdaad eenigszins op datgene, wat
ik door mijn advertentie opriep. Van alle zoodjes
verloopen slungels, die ik ooit van mijn leven te
genkwam, was de verzameling die ik zooevcn ge
zien heb, zeker de meest veiloopene. Als ik mijn
goede geld besteed aan een advertentie voor een jon
gen man met een gunstig uiterlijk, verwacht ik een
jongen man met een gunstig uiterlijk, en geen land-
looper van vijf en vijftig".
Het speet Ashe voor zijn concurrenten, maar hij
moest toegeven, dat zij ongetwijfeld min of meer aan
de zooeven gegeven beschrijving beantwoord hadden.
De betrekkelijke welwillendheid waarmee hij zelf
ontvangen werd, deed de lichte zenuwachtigheid
waaraan hij ten prooi geweest was, verdwijnen. Hij
begon zich vol vertrouwch, bijna opgeruimd, te ge
voelen.
„Ik ben óp", zei de kleine man op matten toon. „Ik
heb genoeg van het ontvangen van sollicitanten. Gij
zijt de laatste dien ik wil zien. Zijn er nog meer van
die exmplaren buiten?"
„Niet toen ik hier binnentrad."
„Dan zullen wij ter zake komen. Ik zal u zeggen
wat ik gedaan wil hebben, en bevalt het u, dan
kunt ge het doen; bevalt het u niet. dan kunt ge
neengaan en naar den duivel loopen. Ga zitten'
Ashe ging zitten. Hij voelde zich door de spreek
wijze van het mannetje gegriefd, maar dit was niet
was. Muggen worden langzamerhand als iets onreins
beschouwd, dat verwijderd moet worden.
Ook vele stallen worden ontmugd, zoodat een stal
met zeer veel of veel muggen tot de zeldzaamheden
gaat behooren.
Er wordt niet meer als voorheen aan getwijfeld, dat
de malaria wordt veroorzaakt en overgebracht door
een mug.
De verslaggever constateert, dat wij op den goeden
weg zijn.
Gemeente Schagen.
Het gemeentebestuur stelt spuiten en lysol beschik
baar.
Bezocht werden 290 gezinshoofden, waarvan 27 ont«
mugden, 18 met flit en 9 met R.I.D.S.
Koopt het beste voor Uw kintf.
Prijs per pak 25 cent.
Gezondheid en Levenskracht.
Engros verkrijgbaar:
SCHAGEN
Voor Woensdag 28 Augustus J.929.
10.HILVERSUM (1875) Tijdsein en morgenwijding.
10.35 LANGENBERG (473) Gramophoonplaten.
11.— HUIZEN (298) N.C.R.V. Korte Ziekendienst.
11.20 DAVENTRY (1553) Gramophoonplaten.
12.— HILVERSUM (1875) Politieberichten.
12.15 HILVERSUM (1875) Lunchmuziek.
12.20 DAVENTRY (1553) Balladenconcert Daarna
gramophoonplaten.
12.30 HUIZEN (298) N.C.R.V. Middagconcert
12.30 LANGENBERG (473) Gramophoonplaten.
12.50 PARIJS (R.1725) Concert.
1.20 DAVENTRY (1553) Lunchconcert.
1.25 LANGENBERG (473) Concert.
1.45 HILVERSUM (1875) Gramophoonplaten.
1.50 HAMBURG (372) Gramophoonplaten.
2.HUIZEN (298) Gramophoonplaten.
2.20 BERLIJN (418) Gramophoonplaten.
2.25 HAMBURG (3.72) Concert.
2.30 HILVERSUM (1875) Kurhaus te Scheveningen,
kindermatinée.
het oogenblik om het te laten blijken.
Zijn ondervrager keek hem scherp aan.
„Wat het uiterlijk betreft, zijt gij zoo ongeveer wat
ik verlang", zei hij. Ashe voelde bijna lust een bui
ging te maken.
„Hij, die dit karweitje op zich neemt, moet door
gaan voor 'mijn kamerdienaar, en gij hebt het uiter
lijk van een kamerdienaar". De lust tot het maken
van een buiging bij Ashe verdweeu. „Gij zijt lang en
slank en ziet er ordinair uit. Ja, wat ruw uiterlijk
betreft, zou het gaan".
Het leek Ashe dat de tijd gekomen was om een in
druk die de kleine man gekregen scheen te hebben,
te wijzigen.
„Ik vrees", zei hij. „dat als gij een kamerdienaar
noodig hebt, gij u elders zult moeten wenden. Uit
uw advertentie verkreeg ik den indruk dat er
sprake was van -iets opwindenders. Als gij het
wcnscht, kan ik u bij verscheidene goede plaatsings-
bureaux aanbevelen."
Hij stond op. „Goeden morgen", zei hij. Hij had den
kleinen sater die hem zoo bitter teleurgesteld had.
graag een zwaren looden inktkoker naar het hoofd
geworpen.
„Ga zitten!" heet de ander hem toe
Ashe nam weer plaats. De hoop op avontuur laat
iemand op een Lentemorgen niet spoedig los wan
neer men zes en twintig is, en hij voelde dat er nog
meer op komst was.
„Handel niet zoo vervloekt stom", zei het manne
tje. „Het spreekt vanzelf dat ik je niet gevraagd heb
mijn kamerdienaar te worden, zonder dat ik iets an
ders voor je te doen had."
„Ge verlangt zeker dat ik er wat koken en naaien
en verstellen bij doe?"
Hun oogen ontmoetten elkander met vijandige
blikken .De blos op de wangen van het mannetje
werd dieper.
„Probeer je met mij den draak te steken?" vroeg
lijj op gevaarlijken toon.
„Ja", zei Ashe
Dit antwoord scheen zijn tegenstander te ont
wapenen. Hij bewaarde eenige oogenblikken het
stilzwijgen.
„Welnu", zei hij, „alles komt misschien zoo het
best uit. Als de gal je niet overliep, zou je waar
schijnlijk in 't geheel niet hier gekomen zijn en wie
dit baantje ook van mij krijgt, hem moet de gal
overloopen, als het niets ergers is. Ik geloof dat
wij het eens zullen worden."
„Wat moet er gedaan worden?"
Het gezicht van het mannetje verried tweestrijd
en verwarring.
„Dat is lastig. Als ik je de zaak duidelijk wil ma
ken, moet ik je mijn vertrouwen schenken. En ik
2.30 HUIZEN (298) Concert.
3.30 HILVERSUM (1S75) Gramophoonplaten.
3.50 KALUNDBORG (1153) Concert.
4.05 PARIJS (R.1725) Concert.
4.20 DAVENTRY (479) Militair concert
4.20 DAVENTRY (1553) Dansmuziek, daarna orgel-
concert.
4.30 HUIZEN (298) Gramophoonplaten.
4.35 FRANKFORT a. M. (390) Concert
4.35 HAMBURG (372) Concert
4.50 LEIFZIG (259) Concert.
5.HILVERSUM (1875) Rustpoos ter verzorging van
den zender.
5.— HUIZEN (298) Kinderuurtje.
5.20 BRUSSEL (509) Concert
5.20 BERLIJN (418) Concert
5.20 DAVENTRY (479) Dansmuziek.
5.30 HILVERSUM (1875) Dinermuziek en tijdsein.
5.35 BOEDAPEST (550) Populair concert
5.55 LANGENBERG (473) Vesper.
6.HUIZEN (1071) Gramophoonplaten.
6.20 WARSCHAU (1411) Concert
6.20 HAMBURG (372) Dansmuziek.
6.45 HUIZEN (1071) Praatje. Spr. M. v. d. Hilst
6.50 BRUSSEL (500) Gramophoonplaten.
6.50 DAVENTRY (479) Dansmuziek. Daarna popu
lair: concert
6.50 MOTALA (1348) Gramophoonplaten en viool-
concert
6.55 PARIJS (R.1725) Gramophoonplaten.
7.15 HILVERSUM (1875) Lezing door Joris Ivens.
7.30 HUIZEN (1071) Bestuursmededeelingen. Uitzen
ding samenkomst Leger des Heils. Persberichtea
Vaz Dias.
7.45 HILVERSUM (1875) Politieberichten.
8.HILVERSUM (1875) Tijdsein en gramophoon
platen. Aansluiting van het Kurhaus te Scheve
ningen. Persberichten van Vaz Dias. Gramo
phoonplaten.
8.20 HAMBURG (372) Goethe concert
8.20 LANGENBERG (473) Concert
8.20 DAVENTRY (1553) Concert.
8.20 MOTALA (1348) Militair concert 1
8.35 BRUSSEL (509) Concert
8.50 TOULOUSE (R.1381) Gevarieerd programma tot
10.35 uur.
8.50 BERN (403) Concert
.8.50 WARSCHAU (1411) Concert
8.55 PARIJS (R.1725) Concert
9.05 ZEESEN (1635) Concert.
10.10 KALUNDBORG (1153) Muziek.
10.35 DAVENTRY (479) Dansmuziek.
10.45 HAMBURG (372) Concert.
10.50 BERLIJN (418) Dansmuziek tot 12.50 uur.
11.05 WARSCHAU (1411) Dansmuziek.
11.05 DAVENTRY (1553) Dansmuziek.
11.20 MOTALA (1348) Moderne dansmuziek.
Voor Donderdag 29 Augustus.
7.20 LANGENBERG (473) Gramofoonmuziek.
7.40 HAMBURG (372) Gramofoonmuziek.
7.50 LANGENBERG (473) Concert.
10.00 HILVERSUM (1875) Morgenwijding.
10.35 LANGENBERG (473) Gramofoonplaten.
11.00 HUIZEN (298) NCRV. Korte ziekendienet.
11.20 DAVENTRY (1553) Gramofoonmuziek.
12.00 HILVERSUM (1875) Politieberichten.
12.15 HILVERSUM (1875) Lunchmuziek.
12.20 DAVENTRY (1553) Concert
12.20 ZEESEN (1635) Gramofoonmuziek.
12.20 KALUNDBORG (1153) Uitzending uit restaurant
Wivel.
12.50 HUIZEN (298) Middagconcert.
weet geen sikkepit van je af. Ik wou dat ik daar
aan gedacht .had, vóór ik de advertentie liet plaat
sen."
Ashe moest de moeilijkheid erkennen.
„Zoudt ge er geen geval van A en B van kunnen
maken?"
„Misschien wel, als ik wist wat een geval van A
en B is."
„Noem de menschen die er een rol bij spelen A
en B."
„Om als ik halverwege ben, te vergeten, wie A en
B was? Neen, ik zal je in mijn vertrouwen moeten
nemen, vrees ik. Ik zal open kaart spelen".
Het mannetje keek Ashe met een doorborenden
blik in de oogen. Ashe weerstond dien blik lachen
de. Zijn stemming, altijd vrij opgeruimd, was er nu
nog beter op geworden. In weerwil van zijn norsch-
heid en zijn kwaad humeur, had het kleine manne
tje iets over zich dat de tong van Ashe losmaakte.
„Zoo blank als sneeuw", zei hij.
„Wat?"
„Mijn ziel. En dit" hij legde een hand op den
linkerkant van zijn vest „het zuiverste goud. Ga
voort."
„Ik weet niet waar ik beginnen moet."
„Zonder u te dwingen, zou ik zeggen, bij het be
gin."
„Het is zoo verduiveld ingewikkeld dat ik niet
eens precies weet waar het begin begint. Maar, zie
hier. Ik verzamel scarabeën. Ik heb een manie van
scarabeën. Sedert ik mijn zaken aan kant gedaan
hem, mag gerust gezegd worden dat ik letterlijk
voor scarabeën geleefd heb."
„Iloewel het onvriendelijk schijnt zooiets aan
iemand te vragen", zei Ashe, „zou ik ook mogen
vragen wat. scarabeën zijn?" Hij hield zijn hand
omhoog. „Wacht! Ik begin het mij te herinneren.
Kostbare Klassieke Opvoeding, die nu te laat vrucht
begint te dragen. Scarabeus Latijn zelfstandig
naamwoord, nominatief een kever. Scarabeum,
accusatief, den kever. Scarabei, des kevers. Scara-
beo, den, of aan den kever. Nu herinner ik het mij.
Egypte Ramses de Pyramiden heilige scara
beën. Juist!"
„Welnu, ik geloof, dat ik, met uitzondering van het
Britsch Museum, de fraaise verzameling scarabeën
bezit, en sommige daarvan zijn mij net zooveel
waard als je wilt. Als het op mijn scarabeën aan
komt, ontzie ik geen geld. Begrepen?"
„Ik snap je, ventje".
Wordt vervolgd.
