VRIJ!
De slakvormige bastaardrups: de schade
ervan en de bestrijding.
Binnenlandsch Nieuws.
„Zegeltjes plakken".
Zij durfden de Maas over te zwemmen..
De Hollandsche Bloembollencultuur.
Melkproductie en voedselvoorziening van
het melkvee in Augustus.
De gemakken van een autobus.
De levensgeschiedenis van een boom
uit zijn stam te lezen.
geexposeerd, met de ingezonden bloemen, planten enz.
een prachtigen aanblik bieden.
En het was in deze tent, dat we op de inzending van
R.K. Land- en Tuinbouwbond Heerhugowaard-Noord de
zoo toepasselijke voorden aantroffen, die we aan den
kop van dit overzicht vermeldden.
Schitterend mooie inzendingen troffen we in deze
tent aan, en dan willen we in de eerste plaats noemen
de collectieve inzendingen van: de Tuinbouwvereeniging
„Nieuw Leven", de hierboven reeds genoemde van den
R.K. Land- en Tuinbouwbond Heerhugowaard-Noord,
maar ook die van óenzelfden bond, doch dan gevestigd
te Heerhugowaard-Zuid, en waarbij in de voortbren
gende producten, aan den eenen kant wordt uitgebeeld
hoe in 1629 de bemaling nog plaats vond door den wind
molen, aan den anderen kant in 1929 door een stoom
gemaal. Ook op ander gebied waren er mooie Inzendin
gen zooals van den Nieuwe Bond van Zuivelfabrieken,
van de Coöperatieve Zuivelfabriek „Excelsior", van „De
Dahlia" te St Pancras. van den heer P. J. Mienes, een
inzending goud en zilver van den heer P. Glas, zijn in
zending huishoudelijke artikelen enz. enz. En wanneer
dat alles dan aandachtig is bekeken en men wil de
frissche lucht weer eens in, dan is het de kermis, die
de belangstelling trekt.
Want die gebouwtjes In Oudhollandschen stijl opge
trokken ,doen vreemd aan, en bovendien, de dames en
heeren in Oudhollandsche kleederdracht bieden u in
deze winkelstraat veel goeds aan. De kermisstemming
komt er al aardig in, op het aangebrachte plankier de
monstreert de Oudhollandsche dansclub de dansen uit
haar tijd en ze oogst daarbij groot succes.
Er is reden tot feestvieren, wordt in het voorwoord
van het programma gezegd, welnu, er wordt feest ge
vierd.
Van de bekroningen vermelden we reeds:
PAARDEN.
2-jarige Paarden: le prijs P. de Boer; 2e prijs K.
Stammes.
Oudere Paarden: le prijs Jac. Oudhuis Az. en P. de
Boer; 2e prijs C. Mul en Jn. Oudhuis Cz.; e. v.: P.
Kostelijk Pz. en G. Appelman.
Ter opluistering: e. v. J. Koelemeij.
RUNDVEE (niet geregistreerd).
Stieren (geb. in 1928): le prijs S. Borst.
Vaarzen (gekalfd in 1929): 2e prijs P. v. Dam.
Melkkoeien (niet afgewisseld): le prijs C. Slinger;
2e prijs F. N. Spaan.
Melkkoeien (afgewisseld): le prijs P. Blauw Pz.; 2e
prijs F. Liefhebber; e. v,: Th. Kuilboer en Wed. Jb.
v Slooten.
Ivalfdr. Koeien (niet afgewisseld): le prijs M.
Spaan.
Oudere Stieren: le prijs A. Oudhuis Az.
Vette Koeien (niet afgewisseld): le prijs D. Smit
Jacz.; 2e prijs P. Kostelijk Pz.; e.v. K. Stammis.
Vette Koelen (afgewisseld): le prijs C. Zuurbier;
RUNDVEE (geregistreerd).
Stierkalveren, geb. na 1 Jan 1929: le prijs Nelly
v. Const., eig. H. A. M. Wuis, H.H.Waard; 2e prijs
Linda van Const., eig. dezelfde.
Jarige Stieren, geb. in 1928: le prijs Frans 121, eig.
M. Spaan, H.H.Waard; 2e prijs Wodan, eig. P.
Blauw Jz., H.H.Waard; e.v. Cornelis C. 3, eig. L. P.
van Graft te H.H.Waard.
Groepen van 4 kalveren, van erkende afstamming
en afstammende van een stier: le prijs 4 Kuikalveren,
afstammende van den stier Const. Jac. 78, eig. A.
Kuiper, H.H.Waard; 2e prijs 4 Kuikalveren, afstam
mende van den stier Roel's Wodan, eig. A. Oudhuis
Az., H.H.Waard; e.v. 4 Kuikalveren, afstammende v.
den stier Wim 2, eig. A. Mantel te H.H.Waaard Zuid.
Groepen van 4 hokkelingen van erkende afstam
ming en afstammende van een stier: le prijs 4 Hok
kelingen, afstammende van den stier Roels Wodan,
eig. A. Oudhuis Az., H.H.Waard; 2e prijs 4 Hokkelin
gen afstammende van den stier Ada 2 van Constant,
eig. G. Kant, H.H.Waard; e.v. 4 Hokkelingen, afstam
mende van den stier Wodan 4, eig. A. Mantel, Heer-
Hugowaard, Zuid.
Vaarzen, melkgevende, geb. in 1927 en in controle
voor melkonderzoek; le prijs Stijntje 2, eig. H.
Scheer, H.H.Waard; 2e prijs Grietje 14, eig. P. Blauw.
Jz., H.H.Waard; eerv. verm.: Klaasje 2, eig. H. Bruin,
H.H.Was. en Aagje 2, eig. P. Blauw Jz., H.H.Waard.
Twinti melkgevende, geb. in 1926: le prijs Emma,
eig. K. C .sman, H.H.Waard; 2e prijs Ruiter 2, eig.
P. Molenaar, H.H.Waard; e.v. Zwartstaart, eig. H.
Bruin, H.H.Daard.
Koeien, melkgevende, geb. in 1925 of vroeger: le
prijs Geertje, eig. K. Oudeman, H.H.Waard en Campi
I, eig. J. Vader, H.H.Waard.; 2e prijs Nelly, eig. K.
Oudeman, H.H.Waard; eerv. verm.: Zelinka, eig. M.
Spaan, H.H.Waard, Trien, eig. P. Blauw Jz, H.H.
Waard, Cornelia 1, eig. C. Oudhuis, Bonte Meintje,
eig. H. Bruin.
Zichtbaar dragende Schotten: le prijs Dirkje 4,
eig. H. Bruin, H.H.Waard.
Zichtbaar dragende Koeien: le prijs Friso, eig. P.
Blauw Jz., H.H.Waard.
Fokkersgroepen: le prijs Groep 1, eig. K. Oudeman,
H.H.Waard; 2e prijs Groep 3, eig. P Blauw Jz., H.H.
waard.
WOLVEE en GEITEN.
Rammen, geb. in 1928 of ouder: le prijs M. Spaan;
2e prijs P. Blauw Jz.
Ramlammeren: le prijs P. Borst; 2e prijs A. Oud
huis Az.; e.v. P. Borst.
Fokschapen: le prijs M. Spaan; 2e prijs Alb. Lan-
gereis; e.v. P. Blauw.
Ooilammeren: le prijs P. Borst; 2e prijs M. Spaan.
Bokken: le prijs Jn. Tamis; 2e prijs dezelfde.
Geiten: le prijs K. Wester; 2e prijs Jac. v. d.
Busse Jacz.
VARKENS.
Drachtige zeug: le prijs A. Appel, H.H.Waard; 2e
prijs P. Borst.
Zeugen met biggen: le prijs P. Borst; 2e prijs de
zelfde; e.v. H. Scheer.
Vette varkens: le prijs P. Blauw.
Beeren: le prijs H. Bruin.
Fokzeugen; le prijs S. Borst; 2e prijs A. Appel.
PLUIMVEE.
Kippen (N.H. Blauwe): le prijs Sj. de Vries; 2e
prijs II. Wuis; e.v. H. Wuis.
Barnevelders: e.v. Sj. de Vries.
Roode Island: 2e prijs A. Rentenaar; e.v. J. Koele
meij.
Witte Leghorns: le prijs W. Klaver.
Andere soorten: 2e prijs Jb. v. d. Busse Sr. en J.
Moedt; e.v. H. Wuis.
EENDEN.
Spreeuwkop: le prijs M. Spaan.
Khaki Campbel: le prijs H. Wuis; 2e prijs J. Moedt.
KONIJNEN.
Voedsters: 2e prijs F. de Geus Pz.
Rammen: 2e prijs H. Beets; e.v. J. Haringhui
zen Kt.
Voedster met jongen: 2e prijs H. Beets.
AARDAPPELEN.
Schotsche Muizen: le prijs P Meereboer; 2e prijs
Wed. A. Leegwater; e.v. G. Kooij Az.
Eigenheimers: le prijs P. Beers K.Jz.; 2e prijs Jn.
de Boer Az.; e.v. G. Kooij Az.
Blauwe Aardappelen: le prijs P. Beers K.Jz.; 2e
prijs A. Kooij Cz.; e.v. Gebr. Hoogeboom.
Roode Star: le prijs P. Oudeman; e.v. P. Koste
lijk Pz.
Schotsche Muizen (Poters): 2e prijs A. Volkers.
Eigenheimers (Poters): le prijs A. Evers; 2e prijs
Th. Kuilboer; e.v. G. Kooij Az.
GROENTEN (koude grond).
Roode kool (vroege): le prijs G. Kooij Az.; 2e prijs
K. de Wit; e.v. H. Rood.
Roode kool (late): le prijs P. Kostelijk Pz.; 2e prijs
Wed. A. Leegwater.
Gele kool (vroege): 2e prijs J. A. Deken; e.v. Wed.
A. Leegwater.
Witte kool (groote inmaak): le prijs A. v. Stipriaan;
2e prijs G. Kooij Az.; e.v. Jb. Groenveld Jz.
Deensche witte kool: le prijs A. v. Langen; 2e prijs
Jn Oudhuis Cz.; e.v. K. de Wit.
Bloemkool: le prijs K. de Wit; e.v. J. A. Deken.
Snijboonen: le prijs S. Brugman; 2e prijs A. Vol
kers; e.v. K. de Wit
Slaboonen: le prijs Jn. Kooij; 2e prijs A. Volkers;
e.v. Jb. Groenveld.
Collectieve inzendingen Tuinbouwproducten: le
prijs R.K. Land- en Tuinbouwbond H.H.W. Noord en
R.K. Land- en Tuinbouwbond H.H.W. Zuid; 2e prijs
Tuinbouwvereeniging „Nieuw Leven".
Uien: le prijs Gebr. Hoogeboom; 2e prijs A. Vol
kers; e.v. F. v. Leijen.
Zilveruien: le prijs F. Liefhebber.
Gele Nep: le prijs Wm. Groot; 2e prijs A. Volkers;
e.v. K. de Wit.
KASPRODUCTEN.
Tomaten A: le prijs J. Pluister—Meurs; 2e prijs
Jac. Tromp; e.v. C. Kuilboer.
Tomaten B: 2e prijs Jn. Tromp; e.c. Jac. Tromp.
Druiven: le prijs Jac. Groenveld; 2e prijs Jn. Pluis
terMeurs.
Kassnijboonen: le prijs C. Kuilboer.
Kaskomkomraers: 2e prijs C. Kuilboer.
BLOEMBOLLEN.
le prijs Gebr. Tromp; 2e prijs Jn. Gootjes Jz.; e.v.
Jn. de Vries Sz.
VRUCHTEN, enz.
Verzameling mooiste en beste peren: le prijs K
Heuvel; 2e prijs P. M. de Vries; e.v. K. den Hartigh
en W. v. d. Meulen.
Verzamelinig mooiste en beste appelen: le prijs K.
Heuvel; 2e prijs W. v. Slooten; e.v. C. v. Langen en
P. M. de Vries.
Tuinbouwgewassen, Bloemen enz ter opluistering:
le prijs M. Spaan, collectie wol van geëxp. schapen;
e.v. M. v. Slooten Jacd., H.H.W., siercalabassen.
Wordt vervolgd.
(Bij de vrijlating van Klunder en Teunissen.)
We weten niet, wie hiervoor schuldig staan,
Noch wie den ruwen, duist'ren moord bedreven,
Noch wie den hamer tot het dood'lijk slaan
In 't huisje langs den spoorlijn hield geheven.
Ook niet of zij, die na hun zware taak
Hun onschuld voor den rechter te bewijzen,
Door al hun kennis van den kern der zaak
De schuldige(n) vermogen aan te wijzen!
Dit is een raadsel, dat der jaren loop
Verwikkeld heeft in niet t' ontwarren draden,
Waarbij de waarheid, licht nog eens te koop,
Zich schuw beweegt langs duist're kronkelpaden,
Waarbij de dader(s), dit gebeurt zooveel,
Zich veilig weten in bepaalde kringen,
Waar ean tekort aan sociaal moreel
De broeiplaats is van immoreele dingen!
Wel weten we van valsche getuigenis,
Misschien van meineed, kunstig samenspannen,
Waardoor zooveel zooveel vernietigd is,
En vier jaar lang twee menschen hield gebannen
In 't duister van de cel, zoo grauw en bang,
Als twee door 't recht meedogenloos gewonden,
Waar het ontzettend vonnis „levenslang"
Geveld werd op gevaarlijk losse gronden!
Men liet ze vrij, Justitia sprak recht,
Men speelde niet met deze raenschenlevens,
De President besliste het gevecht
Na 't moeizaam zaam'len van zijn rechtsgegevens.
Hij scheidde waarheid zorgzaam van den schijn,
En mogen zij, gewond en haast vergoten,
In volle waarheid.vrijgekomen zijn,
Omdat ze niets van deze moord-zaak weten!
Rechtvaardigheid verwierf de overhand,
Waaraan vernuft zijn leiding wist te geven,
Nog wordt er recht gedaan in Nederland,
En houdt Justitia de weegschaal hoog geheven!!
September 1929. KROES.
(Nadruk verboden.)
Vel® bezitter® van een tuin of van vruchtboomen
zullen in den zomer reeds heel dikwijls in verschillende
boomen, maar meer ln het bijzonder in de pereboomen
en in de morellen een heel vies, ongeveer een halve
c.M. lange, zwartachtige, naar inkt stinkend diertje
hebben waargenomen, dat het blad van die boomen
beschadigt, door de opperhuid af te knabbelen. Wat
voor een diertje dat nu wel eigenlijk was, daarover
hebben velen zich wellicht niet het hoofd gebroken,
maar wel zal het bij sommigen duidelijk geweest zijn,
dat het ding schadelijk was.
Dat vleze diertje dan is de larve van een wesp en de
larven van wespen worden bastaardrupsen genoemd. We
hebben namelijk echte rupsen, dat zijn de larven van de
vlinders om het zoo maar eens te zeggen, en de rupsen
hebben 3 paar borstpooten en van 2 tot 3 paar achter-
lijfspooten. De bastaardrupsen zijn dus de larven van
bladwespen en die hebben ook 3 paar voorpooten, maar
dan hebben ze van 6 tot 8 paar achterpooten. Om nu
het lijstje een beetje vollediger te maken vertellen we
meteen maar, dat de larven van kevers en torren meest
al alleen 3 paar borstpooten hebben en geen achter
pooten, terwijl de larven van vliegen en muggen in het
geheel geen pooten hebben. Natuurlijk zijn er nog an
dere kenmerken waardoor men deze verschillende soor
ten uit elkaar houden kan, maar voorloopig is dit wel
een ding van belang als men in den tuin, op den akker
of thuis eens een larve vinden mocht. De bladwespen
waarvan de slakvormige bastaardrups afkomstig is ver
schijnen ongeveer in de maand Juni en dan leggen de
wijfjes de eieren afzonderlijk aan de bladeren van ver
schillende boomsoorten. Na een dag of 10 tot 14 komen
dan de larven voor den dag en die beginnen direct met
vellen moed onze boomen ongeveer kaal te vreten, want,
weliswaar vreten ze slechts een van de twee opperhui
den weg( zoowel de onderkant als de bovenkant van
een blad heeft een opperhuid) doch het eind van het
lied is toch, dat de bladademhaling of assimilatie niet
normaal door kan gaan; ten slotte valt het blad af als
de beschadiging erg wordt en de boom is te vroeg ont
daan van blad, zoodat er niet genoeg reservevoedsel
voor het volgend jaar kan worden vastgelegd, wat na
tuurlijk ten nadeele moet zijn van de vruchtbaarheid
en den groei. Soms zelfs hebben we het zoo erg gezien,
dat de vruchten die eraan hingen niet rijp konden wor
den en dan ligt de schade meer voor do hand.
Bestrijding is dus wel aan te raden als de larven
vroeg voor den dag komen en in grooten getale. Dit be
strijden kan men liet beste en eenvoudigste doen met
fijn gebluschte kalk, die op de diertjes gestoven wordt
met een zwavelverstuiver. Wie geen zwavelverstuiver
heeft, zooals de meeste particulieren, kan het beste een
gonjezak nemen, waardoorheen men de fijne kali ook
stuiven kan. Ook kan men gebruik maken van nicotine
in stofvorm, insectenpoeder en andere contactgiften, mits
ze maar niet te duur zijn om ln het groot te gebruiken.
Doordat de larven een slijmerige huid hebben blijft een
stofvormig poeder gemakkelijk erop zitten en door ver
schillende oorzaken (verstopt maken der ademhalings
werktuigen en vergiften) gaan ze dan ten gronde.
Met het bestrijden van deze dingen doet men een zeer
nuttig werk, niet alleen direct, maar ook indirect, om
dat de gedoode dieren zich natuurlijk verpoppen kunnen
om voor de volgende generatie te zorgen. Laat men ze
dus aan hun lot over, dan bestaat de kans, dat het ieder
jaar erger wordt, maar in het tegenovergestelde geval
kan het steeds minder erg worden.
In droge zomers heeft men over het algemeen het
meeste last van deze dieren, evenals van rupsen, luizen,
spint, thrips, vlooien enz. Dit hebben we dit jaar aan
den Hjve kunnen ondervinden. We kunnen dus ook
veel van deze dingen verwachten.
Men moet met de bestrijding niet wachten voor het
te laat is, want dan hebben de boomen reeds teveel ge
leden: men grijpe direct na het optreden en kijke voor
al niet naar zijn buurman, of die het ook wel doet
Vragen op het gebied van Plantenziekten worden
gaarne gratis beantwoord.
VAN HERWIJNEN. St Pancras.
DE NIEUWE VOORSCHRIFTEN.
Eenige maanden geleden trad een aantal wijzigin
gen van de Invaliditeitswet in werking, waaraan het
goed is, nu de vacanties geëindigd zijn, nog eens te
herinneren. Want iedereen heeft immers met het ze
geltjes plakken te maken. Om 't dichtstbij te begin
nen: iedere huisvrouw, die een dienstbode heeft,
moet „plakken". Van groot belang voor haar en alle
werkgevers is 't nu te weten, dat er niet meer naar
het loon, doch uitsluitend naar den leeftijd der ver
zekerden geplakt moet worden en dat de Raad van
Arbeid de bevoegdheid heeft verkregen bij navorde
ring van premie het bedrag dier navordering met 10
pet. te verhoogen.
Als dus blijkt, dat er op een rentekaart te weinig
premie betaald is, kost dat 10 meer en dat moge
een aansporing zijn om op tijd en geregeld, d.i. vóór
of bij de loonbetaling, te plakken.
Tenslotte wijzen wij er nog op, dat voor vrouwelijke
dienstboden van 14 tot 20 jaar 40 c, en van 21 jaar
en ouder 50 c. per week geplakt moet worden.
MAAR ZIJ DURFDEN NIET TERUG.
Zondagmiddag waren enkele jongens van om
streeks zestien jaar gaan zwemmen bij de Merwe-
haven te Rotterdam. Het plan is toen 1 hen opge
komen, om de Nieuwe Maas eens over te steken. Vol
moed gingen zij op weg en inderdaad arriveerden zij
na langen tijd bij Tuindorp Heijplaat. Het waagstuk
was gelukt. Maar terug zwemmen durfden zij niet en
zoo zaten T.ij op Zondagmiddag in hun zwembroekje
aan het uiterste puntje van den Linker Maasoever,
terwijl hun kleeren aan de overzijde lagen. Goede raad
was duur. Een enkele wilde maar vast op weg gaan,
om via Waalhaven, Brielsche laan, Rijnhaven, Stiel-
tjesstrat, Koninginnebrug, van der Takstraat, Wil
lemsbrug, Boompjes, Westerstraat, Parklaan, Park,
Westzeedijk en Pelgrimsstraat, kortom, om langs een
kilometers en kilometers langen weg, naar zijn klee
ren te wandelen en dat alles in zwembroek en op
bloote voeten. Maar de anderen waren ondernemen
der en besloten te trachten een vlotje te bouwen, om
daarmee de rivier over te steköfi. Een waker vond de
jongens aan het werk en toen hij hoorde in welk een
lastig parket zij zaten, waarschuwde hij de rivier
politie, die spoedig uitkomst bracht Met een boot
werden de jongens afgehaald en naar een politie
bureau gebracht, waarna de kleeren werden opge
haald. Daarna konden de ouders, die inmiddels wa
ren gewaarschuwd, hun spruiten komen afhalen.
Wel een smadelijk einde van een roèmruchten
tocht.
De opbrengst van de bloembollencultuur is dit jaar
een groote teleurstelling. Het slechte resultaat is te
wijten aan den buitengewoon strengen winter, gevolgd
door een zeer droog zomerseizoen. Het zal onmogelijk
zijn om alle orders uit te voeren. De hyacinthen-oogst
is bevredigend. Eenige variëteiten van enkele en dub
bele vroege tulpen zullen schaarsch zijn, maar de Dar-
win- en andere late tulpen hebben het meeste geleden.
Van enkele variëteiten als de William Copeland kan men
spreken van een complete failure. Narcissensoorten als
Gouden Spoor, Laurens Coster, Becolo, Victoria en de
dubbele Sion hebben zeer vecil geleden. De crocus-oogst
is een totale mislukking. Voor het jaar 1928 waren de
resultaten voor de bloembollen-kwekers juist buiten^?--
woon gunstig. De totale export bedroeg in dat jaar
42.645 ton, met een waarde van f 42.500.000, een ver
meerdering tegen 1927 van 3300 ton en een waardever
meerdering van f 2.500.000. De export voor de Ver-
eénigde Staten en Canada bedroeg in 1928 10.640 ton.
(voor een waarde van meer dan f 10.000.000) tegen 10.579
ton in 1927.
Do voortdurende droogte heeft, volgens een mede-
deeling van de directie van den landbouw, in verschil
lende streken een ongunstigen invloed uitgeoefend
op de voorziening van het melkvee met voedsel en
drinkwater. Op betrekkelijk hoog gelegen grasland en
op de zware kleigronden laat de toestand thans zeer
veel te wenschen. In het algemeen wordt met ver
langen uitgezien naar regen.
Uit Friesland, Groningen, Noord-Holland, Noord-
Brabant en in het bijzonder uit Zeeland en Utrecht
wordt bericht, dat de melkproductie beneden, op de
hoöge gronden zelfs in sterke mate beneden normaal
is gebleven. Voorts wordt die productie in Zuid-Hol
land matig geacht, terwijl de desbetreffende berichten
uit Limburg en Gelderland vrij goed luiden en die
uit Drenthe en Overijsel zelfs gunstig.
Zaterdagavond zat te Rotterdam een Alegrijnsch koop
man weggedoken onder een vracht kleurige doeken en
tapijten, met een vrouw in een autobus, toen plotseling
een man uit de bus tegen hem begon op te spelen. Aan
vankelijk bleef de Algerijn volkomen onbewogen, om
dat hij den man niet verstond, maar nauwelijks had de
vrouw de tot hem gerichte woorden verteld, of hij dien
de van repliek. De vrouw zette deze repliek in welgeko
zen Nederlandsche woorden over, waarop een nieuwe
Atgerijnsche vertaling niet overbodig werd. Nadat de
juw zoo eenlgen tijd als tolk had gediend, wilde de
.sederlander blijkbaar meer persoonlijk contact met zijn
tegenstander hebben en daarop sloeg hij den Algerijn
op het hoofd. Teneinde aan een kloppartij een' einde te
maken bemoeide de bestuurder van de bus zich met het
geval, in dien zin dat hij met zijn wagen een weinig van
zijn route afweek en de bus pardoes voor een politie
bureau neerzette. Daar werden de twistenden overge
nomen door de bewakers van de openbare orde.
Er zijn twee hoofdgroepen van boomen, de z.g. harde
en zachte, welke op verschillende manieren groeien.
De harde boom heeft gebroken takken en doorgaans
breede bladeren, de zachte daarentegen heeft onder aan
den stam geen of weinig takken, en bovenaan korte
rechte. Het aantal ringen om de doorsnee van den
stam duidt aan, hoe oud een boom is. Is het jaar nat
en warm, dan komt er buitenom een breedere laag. In
Californië is een boom gevonden, welke 3500 jaar oud
moet zijn, hierin kan men voor een lang tijdperk na
gaan welke jaren de gunstigste waren. Die jaren wor
den door de sterrekundigen verbonden met zonnevlek
ken. Zij kunnen aan zoo'n boomstam precies nagaan, in
welk jaar de zonnevlekken zijn verschenen. Een andere
boom in Californië kon bijv. Inlichtingen geven, welke
teruggingen tot het jaar 1305 vóór Chr.
Een boom groeit niet zooals een kind in de lengte. Niet
alle deelen groeien, d.w z. een tak komt tot op een bc-
