ilitmii Nltiifs-
Mrattnii- LolimiM
Brieven uit Rome.
NOG EEN GELDPRAATJE.
DE R00DE -
VINGERAFDRUK.
VERKEERSONGEVALLEN.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.,
Eerste Blad.
Ingezonden Stukken.
Een herhaalde vraag.
Woensdag 6 Ncwember 1929.
72ste Jaargang No. 8558
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tenticn nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomcnd nummer geplaatst
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden fl.65. Losse nummers G cent. ADVF.RTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels f 1.10, Iedere regel meer 20 cent (hewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden nnnr plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
De kalmte op de beurs is nog niet geheel terugge
keerd. Wel schijnt het ergste achter den rug te zijn
en is er voor de speculanten gelegenheid, om hun re
kening op te maken.
Die ziet er voor velen niet fraai uit. Firma's, die
sinds jaar en dag als uiterst solide bekend stonden,
zijn „afgeslacht". Eén is er bij, van welke men voor
tientallen jaren reeds getuigde:
„De Nederlandsche Bank is solide, natuurlijk. Ik
houd het toch maar met
Nu is haar einde gekomen, meegesleept in den
woesten malastroom.
Het was, zoo verklaarde ons een beursman, die
zelf geen gok-positie had en wiens cliënten oolc vrij
uit gingen, het was niettemin om gek te worden!
Geen wonder! Ze vochten om hun bestaan, al die
dobbelaars en wie in doodsnood verkeert komt tot
dingen, waarvoor hij zich in normale omstandighe
den nooit zou leenen.
Onderwijl heeft het speculeeren niet gerust. Ook
bij een dalende markt is geld te verdienen of te
verliezen!
Hoe raak dezen keer de slag geweest is, moge blij
ken uit de bewering, dat hij nog erger is dan die van
1907, welke tot nogtoe het record hield.
Solide papieren met vaste, gegarandeerde rente
vertoonen zei I's ongewone schommelingen in hun no
teeringen.
Gespeculeerd wordt bij voorkeur in papieren, waar
van de inkomsten niet vast staan: in aandeelen,
winstbewijzen en dergelijke. Soms is het dividend,
laat ons zeggen, 10 dan weer 8 ook wel 15
•Het is maar een voorbeeld. Verwacht men een hooge
uitkeering, dan loopen de koersen op. Ingewijden in
een bepaalde onderneming kunnen dus hun slag
slaan, door aandeelen te koopen als nog geen bui
tenstaander ecnig vermoeden heeft, dat het dividend
zal stijgen en dus de koers zal oploopen. Aan hun
vrienden geven zij dan een „tip", een kleine aan
duiding, dat er gekocht kan worden met zekerheid
•van winst.
Geruchten spelen hier een groote rol, geruchten,
die naar men zegt, wel met opzet verspreid worden
om den kooplust aan te wakkeren.
Wie de beurs kan doen gelooven, dat de Koninklij-
ko, dat Philips, of Kunstzijde of Margarine, Unie of
welke andere onderneming ook een rijke uitkeering
zullen geven, heeft de zekerheid, dat de koersen op
loopen, zoolang dat „geloof" voortduurt.
Vage berichten, dat de een of andere winstgevende
zaak weldra over zal gaan tot het uitgeven van
nieuwe aandeelen, waarvoor zij, die reeds aandeelen
bezitten, meestal cle voorkeur hebben, werken op de
zelfde wijze.
Zulke geruchten en berichten hebben ook thans
een rol gespeeld en geen kleine, omdat het zakenle
ven in Amerika bloeide als nooit te voren.
Althans zoo leek het, doch volkomen gezond
schijnt die groei en die bloei niet te zijn geweest. Het
tempo was, naar men nu begint te vreczen, wat al
te razend cn men maakt zich er ongerust over, dat
ook dit uitloopt op een krach.
Alsof het een artikel is, dat zoo al niet dagelijks,
dan toch wekelijks of maandelijks vernieuwd moet
worden, worden er auto's op de markt gesmeten bij
duizenden en tienduizenden.
De yerkoop op de oude solide wijze kon ze niet alle
FEUILLETON
Uil het Uuitsch van
MATT Hl AS BLANK.
Zij trok minachtend haar schouders op; en viel
verontwaardigd uit:
Zoo noem jij het, omdat het op het oogenblik in
Jouw kraam te pas komt. Maar je weet best, dat ik
gelijk heb. Ik haat dien man en veracht hem en daar
heb ik het volste recht toe. Zijn bedoelingen zijn
niet zuiver, dat weet jij ook wel.
Even was hot stil. Langenbach drukte de lippen
op elkaar; doch bij de schemering in de kamer kon
zij de uitdrukking van zijn gezicht niet zien.
Toen lachte hij.
Jij moet zijn woorden niet zoo opvatten. Wees
een beetje vriendelijk tegen hem op een onschuldige
manier, flirt een beetje met hem, totdat hij zijn deel
name toegezegd heeft.
Bedoel jebedoel je dat ernstig?
Natuurlijk! Daar steekt toch niets in?
- Dus jij zoudt willen dat ik me zoo schandelijk
vernederde?
Wees niet zoo zwaar op de hand! Het is toch
niot zoo erg als je een beetje met hem flirt.
Verlang je dus werkelijk dat ikik..
Dat je met hem spreekt, dat je verstandig bent!
Dat kan ik niet.
Toen greep hij haar heftig bij den pols en trok haar
naar zich toe.
Je zult het doen! Ik heb geen zin om een ver
mogen te verliezen door jouw dwaasheid.
Dwaasheid?
Ja! Er gebeurt toch niets wat niet in den haak
Is? Je hoeft alleen maar te doen alsof je een beetje
toeschietelijker bent, als hij maar denkt
Wil je ine werkelijk zooiets vernederends laten
doen, hijgde Kitty.
Ik sta erop, hoor je? Ik verlang het
la kij greep haar hand zoo stevig beet, dat zty het'
verwerken. Uitredding bracht toen het afbeta
lingssysteem, maar ook hieraan is een natuur
lijke grens gesteld. Dio is nu wel benaderd of mis
schien reeds overschreden en niettemin glijden
langs de transportbanden duizenden wagens de ver
schillende fabrieken uit en moeten verkocht
worden.
Aan wie? Aan hen die nu een kleiner of grooter
deel van hun bezit hebben vergokt?
Ford, zoo berichten de bladen, heeft plotseling de
prijzen van zijn wagens verlaagd met 15 tot 200
dollar.
Ook, zegt men, zullen de prijzen der duurdere mer
ken naar beneden gaan, en niet alleen bij Ford.
Het een en het ander zijn noodschoten, uiterste
middelen om den afzet te bevorderen en de dreigen
de of reeds begonnen overproductie weg te werken.
Hoe het zij, de beurskrach is nog niet uitgewoed
en de gevolgen zullen ook het reëele zakenleven
treffen.
Een kleine opluchting verschaft de daling van den
rentevoet. New-York vraagt 5 Londen 6, Amster
dam 6. Dit zal handel en nijverheid ten goede komen,
doch of het malaise kan voorkomen, is een andere
vraag.
Obligaties van solide lichamen als gemeenten, pro
vincies, landen, enz., die een vaste rente geven, en
volgens een bepaald plan worden uitgeloot a 100
zijn geen papieren om in te speculeeren.
Toch, zooals we reeds aanduidden, vertoonden hun
koersen ongewone schommelingen. Ongerustheid
hoeft dit niet te wekken. De rente is immers verze
kerd en wie ze vast kan houden, is volkomen safe.
Schade kan alleen hij loopen, die door welke re
den ook, tot ontijdigen verkoop is gedwongen.
Dit kan echter ook in andere tijden voorkomen.
Hoe duurder het geld, hoe lager de koers en wie
obligaties kocht, toen het geld goedkoop was, en de
koers dus hoog, loopt altijd het risico, dat hij bij een
andere markt wat verspeeld.
Dit geldt echter voor alle koop en verkoop.
In de Schager van 19 October j.1. heb ik een vraag
gericht tot den afgevaardigde van de afdeeling Zuid-
scharwoude van den Bond voor Staatspensionnee-
ring.
Op die vraag is geen antwoord gekomen. Dat is
niet zooals het behoort en daarom kom ik nog eens
op de kwestie terug.
Bedoelde afgevaardigde heeft 13 October In een
vergadering van de federatie Alkmaar van den B. v.
St. beweert, dat de politieke partijen in de laatste
verkiezingscampagne niet het belang van het Staa'sl
pensioen hebben gezien, doch hun eigen politieke
standje hebben willen dienen, waarna hij aldus ver
volgde:
Hoe zou het anders mogelijk zijn, dat de S.D.
AiP. bij monde van den heer Thomassen, in ver
schillende bladen, ter bestrijding van de vrijz.-
dem. in hun eisch voor het zuivere Staatspen
sioen, snoeft, dat de S.D. straks met minstens
3 mannetjes meer in de Kamer zouden ver
schijnen, dat vrijz.-dem. de invoering van het
Staatspensioen thans niet aandurven, enz. enz.
Mijn vraag was en is nu deze: in welke bladen heb
ik „gesnoefd" en wat heb ik precies geschreven, of
gezegd?
Als „Bond"-genoot van dien afgevaardigde stel ik
er veel prijs op, dit te mogen vernemen, en daarom
hoop ik, dat hij niet zal blijven zwijgen.
gevoel had of zij handboeien aanhad.
Je doet me zeer!
Onzin! zei hij ruw. Dus je gaat naar hem toe.
Ik wil je er niet aan herinneren dat ik meermalen
in de bres gesprongen ben voor de lichtzinnigheid
van je vader en broer, maar ik wil in elk geval niet
dat mij door jouw lichtzinnigheid zoo mooie kans
ontgaat. Je zult je anders tegenover hem gedragen
en hem niet steeds uit den weg gaan. Dat verlang ik
en ik heb het recht dat van je te eischen.
Toij stiet hij haar van zich af.
Nu weet je het! Ik ben gewoon mijn wil door
to zetten; hoor je? Moet ik je daaraan nog herinne
ren? Ik ga nu naar de zaal terug, jij kunt met je
zelf overleggen hoe je denkt dat je hem het beste
tegemoet kunt komen. Het is tenslotte alleen maar
om een glimlach en een schertsend woord te doen.
Over een paar minuten heb je je kalmte weer terug
en je zult inzien hoe je overdreven hebt
En zonder nog eens om te zien ging Langenbach
met zijn lichten, wiegenden gang de kamer uit.
HOOFDSTUK VII.
Kitty had zich in een stoel laten vallen en bedekte
het gezicht met de handen. Nu ze alleen was, brak
haar trots en zij kon de tranen niet meer terughou
den die ondanks haarzelf over haar wangen stroom
den.
Het was niet de eerste vernedering die ze moest
dragen! Maar nog nooit had hij met ruw geweld ge
probeerd haar te dwingen om zijn wil te doen. Óp
haar smallen, blanken pols waren de sporen van
zijn nagels, die hij in haar vleesch gedrukt had,
duidelijk zichtbaar.
Wilde hij haar door haar te mishandelen dwingen
zijn wil te doen?
Zij kon het niet!
Alles in haar kwam in opstand tegen zijn eisch.
Moest zij een onwaardig spel met Martin Heinecke
spelen om hem te bewegen deel te nemen in een
onderneming van haar man?
Nu voelde zij eerst goed hoe diep zij aan do zijde
van dezen man moest zinken, besefte zij waartoe een
huwelijk zonder liefde haar gebracht had. Zij had
haar gezicht nog steeds in de handen verborgen; zij
kon niet op tegen den storm die binnen in haar
woelde. Maar wat moest ze doen?
Kitty, wat is er met je gebeurd? Wat heeft hij
je gedaan? Ik zag hem uit deze kamer komen cn
Deze zaak is niet alleen voor hem en mij van be
lang. Hij sprak immers niet qua persoon daar in
Alkmaar, maar als afgevaardigde van zijn afdee
ling.
Had die hem opgedragen een aanval te richten op
zijn mede-lid Thomassen?
Het komt me voor, dat de afgevaardigde nu het
stilzwijgen moet verbreken. Dat is m.i. noodig voor
hem zelf, maar ook voor zijn afdeeling.
Bussum.
C. THOMASSEN.
Het steeds drukker wordend verkeer doet het aantal
ongevallen in sterke mate stijgen.
Twee keer zoo druk beteekent echter niet twee keer
zooveel krantenberichten over kapotte fietsen, ver
scheurde kleeren, gebroken beenen, dooden enz.
De verhouding is anders: men zegt wel, dat 2 keer
drukker verkeer 2x2x2, dus 8 keer zooveel ongeluk
ken met zich brengt.
In de groote steden dreigt natuurlijk het ergste ge
vaar. De school wordt er te hulp geroepen om de kin
deren de regels van het verkeer te leeren en tot voor
zichtigheid aan te manen.
Het komt ons voor, dat de hieraan bestede tijd geen
verknoeide tijd is.
In het eerste kwartaal van 1929 constateerde de Am-
Sterdamsche politie 1430 ongevallen. Daarbij werden
13 personen gedood. 68 ernstig en 185 licht gewond. In
1164 gevallen bepaalden de gevolgen zich tot kleine of
grootere materieele schade.
Elders ziet men hetzelfde of nog erger. Menige ziekte
maakt niet zooveel slachtoffers als de kwaal van onzen
jachterigen tijd: het snelverkeer.
Leerrijk is het volgende staatje waarvoor we de bij
zondere aandacht van onze lezers vragen. Het spreekt
voor zich zelf en we hebben er geen woord aan toe te
voegen.
Aantal Inwoners Aantal dooden en gewonden
in 1928.
Totaal en p. 100000 inw.
Amsterdam
739.000
1786
242
Birmingham
969.000
4386
453
Liverpool
872.000
4373
501
Berlijn
4257.000
11973
281
Hamburg
1114.000
7563
679
Munchen
696.000
4182
601
Weenen
1858.000
4941
266
New-York
6018.000
47039
782
Wie op den vooravond van 28 October, den dag waar
op het achtste jaar van het fascistische regime ingeluid
wordt, door Rome wandelde om de buitengewone illu
minatie te zien die ter eere van den nationalen feestdag
ontstoken was, bleef telkens bewonderend stilstaan
Het oude Rome der Cesars scheen het stof afge
schud te hebben waaronder het zooveel eeuwen bedol
ven lag.
Bij het Forum Trajanum was de hooge schutting weg
genomen, die ons maanden lang belette om te zien hoe
de uitgravingen, die het Forum van Augustus weer aan
het licht zou brengen, vorderden en daar rees nu een
groot stuk van die oude markt voor ons op waar niet
minder dan 150 winkels groote en kleine, eertijds op
gestapeld waren met groenten, vruchten en alles wat
met een soort angstig voorgevoel ben ik je hier
komen zoeken.
Zijn stem! Tegelijk voelde zij een hand die zich zóó
zacht op haar schouder logde, dat hot als oen hof-
koozing was, als wilde die hand een onzichtbaro last
van haar wegnemen. Zij kon niet opkijken. Ze wilde
het ook niet, omdat ze wist dat ze zwak was cn de
tranen haar nog sneller over de wangen zouden
vloeien. En zoo vernederd mocht hij haar niet zien!
Heb je vergeten dat ik je altijd wil helpen? ging
de stem voort. Mag ik je niet helpen in je verdriet!
De zachte klank van de stem was als een vertroos
ting.
Hoe moet ik geholpen worden?
Zij hield haar handen nog steeds voor het gezicht
en hij probeerde met zachten dwang ze wog to trok
ken. ITij zag de afdrukken van de nagels die diep in
haar vleesch gegroefd waren.
Kitty. Ilij heeft je mishandeld!
Niemand kan mij helpen.
Toch wel, als je wilt, dan zal ik je helpen.
Hoe dan?, vroeg ze toonloos.
Om te beginnen, moet je weer vrij zijn, hij moet
je vrijlaten.
Wat hij wil gebeurt alleen maar en tot nog toe
was zijn wil sterker dan dien van wie ook.
Dat zal niet meer zoo zijn als ik voor je mag
handelen.
Ze keek hem als verstard aan en had niet den
moed om te antwoorden, het was als hoorde zij een
lied uit de verte; een sprookje.
Ik ben bang dat er geen weg meer terug is,
klonk het droef.
Och jawel! Je hebt toch eens van mij gehouden?
Ja!
En dat jij toen dien anderen weg bent gegaan,
dat was niet omdat je liefde dood was. En daarom
kun je weer terug. Waarmee houdt hij je gevangen?
Kijk, hier zijn de sporen van zijn geweld, van zijn
wrocde handen. Hij moet je vrijgeven, ik zal hem
dwingen en dan zullen we samen weggaan.
Hij zal niet willen!
Heb je zoo weinig vertrouwen in mij?
Neen, maar hij zal vechten met alle middelen
die hem ten dienste staan.
Beiden zwogen ze en na een poosje zei ze droo-
merig:
Als alles toch eens kon worden zooals vroe
ger
Kitty! Heb ik je goed verstaan?
het volk voor zijn levensbehoeften noodig had. Het
terrein was electrisch verlicht zonder dat we de
lampen konden zien; de muren met hun wat uitge
vreten vensters schenen fel door de maan beschenen,
terwijl daarachter de oude „Torre dolle Milizje" zlcli
verhief, badend in een rosse gloed die volkomen de
meer moderne hulzen er omheen overstraalde, dat we
niets meer voor ons zagen dan dc oude wereld, die we
al voor goed begraven waanden. En een nieuwe ver
rassing wachtte ons bij het kapitool. Aan zijn zuidelijken
afhang wisten we wel, dat zich de befaamde Tarpelische
rots bevond waarvan tijdens de republiek en ook onder
de Cesar3 misdadigers naar beneden werden gegooid,
maar door een complex van onooglijke huizen, die er
tegen aan waren gebouwd, kon men van den rotswand
eigenlijk bijna niets meer zien. Uit de geschiedenis
wisten we, dat juist langs dezen afhang het kapitool
door de vijanden van de voorvaders der Romeinen die
zich op den heuvel genesteld hadden, besprongen werd.
In 460 v. Chr. hadden de Sabijnen hen bijna van deze
zijde overmeesterd en zonder het alarm-geroep der be
roemde ganzen zou dit later aan de Galliërs gelukt zijn.
Van de andere zijde is het kapitool zoo Ingebouwd, dat
we gemakkelijk vergeten op welk een oud-hlstorlschen
bodem zich het ruiterstandbeeld van'Marcus Aurelius
verheft, maar nu is hier zooveel afgebroken, dat d©
geweldige rotsvlakte weer voor ons oprijst. Aan haar
voet zal een plantsoen aangelegd cn bloemen geplant
worden boven de plek waar vroeger de veroordeelden
werden neergesmakt. zullen de vogels zingen, maar als
wreede herinneringen ons hier zouden kwellen, waar
konden we dan In Rome een voet zetten, zonder door
sombere gedachten geplaagd te worden?
Het leven rolt nu eenmaal voort; de eene film wordt
na de andere op het doek vertoond. Om het kolossale
theater van Marcellus bloot te leggen, zijn ook heel
wat huizen weggeruimd en onder deze de gezellige oude
herberg waar Goethe zoo vaak kwam; daar leerde hij
zijn Romeinsche geliefde kennen; hij doopte de vinger
in de roode Chiante en schreef het uur van het ren-
dez-vous daarmee op de ruwe tafel maar wijn ver
dampt snel en ook de liefde van den dichter was voor
hem niet anders dan een teug van de geurige wijn der
Castelli. Intusschen zou Goethe zelf zeer verheugd zijn
geweest over het feit, dat deze trattorla met de be
lendende huizen opgeruimd waren om een stuk oud-
Romeinsche architectuur weer In aanzien te herstellen,
al spijt het ons ook, dat ter wille daarvan hier zooveel
schilderachtige uitdragerswinkeltjes uit de typische Jo
denbuurt verdwijnen moesten!
Buitengewoon mooi was de verlichting van het Ko-
losseum geslaagd. Zooveel duizende lampjes waren tus-
schen de ruines aangebracht dat het geweldige amfithea
ter voor ons als vah wit albast zich stralend tegen den
donkeren avondhemel afteekende. Door groote spiegels
werd ook een schitterend licht op den boog van Con-
stantijn geworpen, wezenlijk, het oude Rome vierde een
triomf dezen avond. Wie had vóór de opmarsch naar d©
Urbs door een met knodsen gewapend legertje aan zulk
een metamorfose van de hoofdstad kunnen denken?
Maar in alle richtingen wordt er hier dank zij de lee
ning van zeven milllard geweldig gewerkt. Zes mllliard
werd in Amerika volgeteekend, want de Yankee heeft
vertrouwen in de energie van den Duce en de bestendig
heid van het regime.
In zijn feestrede heeft Muesolinl gezegd: Italië is nu
zooals ik het voor zeven jaren mij droomde: het kan
bogen op een leger van burgers en soldaten, die gereed
staan om aan werken van vrede hun krachten te geven,
Italianen, die vlijtig, zwijgend en goed gedisciplineerd
hun weg gaan. Na die zeven jaren dat we gewerkt heb
ben zijn we (kijk me maar eens goed aan!) jonger, ster
ker en onverzetielyker geworden..." Natuurlijk barstte
na die woorden een oorverdoovend toestemmend gejuich
las cn een „Viva 11 Duce" dat wel op mijlen afstand ge
hoord kon worden.
En het zijn geen frases dat er gewerkt is In Italië.
Voor vier milüard lire werden er gebouwen neergezet,
Och, ik had het niet moeten zeggen.
Neen, het is juist goed zoo. Je bent den ver
keerden weg gegaan, kom terug op den weg dien
je hart je ingeeft.
Hij zal het je verhinderen.
Dat zal hij niet kunnen.
Bobbie richtte zich hoog op alsof cr een nieuwe
levenswil in hem gevaren was. Nu je mij zooveel ver
teld hebt, en ik een blik in je hart heb gekregen, nu
zal ik om je vechten.
Ik ben bangvoor jou.
Kitty, vandaag nog wil ik met hem spreken. Hij
heeft je mishandeld cn daarom moet hij je vrijgeven.
En doet hij dat niet, dan zal ik wel prohecrcn of ik
hem dwingen kan, al moet het met gewold gebeuren.
Bobbie!
Voor den eersten maal hoorde hij zijn naam weer
van haar lippen; en het gaf hem een onuitsprekelijk
geluksgevoel.
De klank was als een vreugdevol verlangen, doch
wekte ook een zekeren angst.
Ik zal met hem spreken.
Nu niet! Wij zijn in het huis van een ander.
Ik heb geen zin om tc wachten.
Niet hier. Lnnt vanavond alles zooals het is, dan
krijg je wel bericht van mij.
Goed, dan zal ik nog wachten. Maar je moet
mij vast en zeker bericht sturen.
Ja!
Dan kom ik en eisch je op
Hoe wil je dat doen?
Ik heb de sporen van zijn mishandeling gezien.
En als hij weigert?
Dat zal hij niet. Er zijn wel middelen waarmee
hij gedwongen kan worden en ik heb wel lust om
voor jou te vechten
En samen gingen zij uit de schemerdonkere speel
kamer en voegden zich bij de andere gasten.
Een andere deur van de speelkamer werd lang
zaam geopend; 'n schaduw verscheen op de muur en
de gestalte van een man. die hun woorden wel afge
luisterd kon hebben, keok in de verlichte zaal, waar
in het tweetal zich tusschen de anderen gemengd
had. De man bleef hen volgen met brandende oogen,
plotseling bleef hij staan, als verstijfd, met de arme
over de borst gekruist. Hij scheen in allerlei duistere
gedachten verloren.
Wordt vervolgd.