AllHItll SitllS-
EIGEN BEHEER.
UIT DE FILMWERE'.D.
Film-premiere's in
Hollywood en New-York.
3
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Wantsenbcschadiging aan onze gewassen.
Woensdag 20 November 1929.
72ste Jaargang No. 8566
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 'smorgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaat3t
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden fl.65. Losse nummers 6 cent. APVRRTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel moer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
dit NUMMElt bestaat uit twee bladen.
Zooals we reeds mededeelden, mislukt er nog al eens
een aanbesteding van een weg of van kunstwerken in
wegen. Ged. Staten geven daarvan deze verklaring.
Met het feit, dat in ons land thans op groote schaal
aan wegverbetering wordt gewerkt, schijnt het aantal
voor dergelijke werken geschikte aannemers geen ge
lijken tred te kunnen houden, zoodat de markt met
werk dreigt overvoerd te worden, wat aanleiding geeft
tot vermindering van concurrentie en dus tot hoogere
Inschrijvingen.
Gelaten als Job voegen zij hieraan toe:
I„In hoeverre hier van een voorbijgaand verschijnsel
iprake is, zal dienen te worden afgewacht."
De Statenleden zijn niet zoo geduldig. Misschien mer
ken zij beter dan Ged. Staten, met hoeveel ongeduld
er naar betere wegen gesnakt wordt
We lezen bijv.:
1 „Dit mag de Provincie zich echter niet laten welge
vallen. Ook van eene zijde, die in het algemeen aan
openbare aanbesteding verre de voorkeur geeft werd
deze toestand onhoudbaar geacht. Dergelijke machina
ties moeten tot rigoureuze maatregelen onzerzijds aan
leiding geven. Indien de Provincie zich outilleerde om
desnoods de wegen in eigen beheer te kunnen aanleg
gen, zou die stok achter de deur allicht een heilzamen
invloed op de aanbestedingsprijzen uitoefenen.
De lezer herinnert zich, dat ook wij gepleit hebben
tegen het gelaten afwacht-systeem, van Ged. Staten en
voor eigen beheer. Hiertegen is echter aan
gevoerd:
„Van een kant, die in het algemeen aan eigen beheer
de voorkeur geeft, werd erkend, dat een provinciaal
bedrijf voor eigen aanleg aller wegen niet wenschelijk
zou zijn, waar het eene tijdelijke zaak betreft. Waar zou
men later met het personeel naar toe moeten?"
Erg klemmend lijkt ons dit bezwaar niet Het werk
moet voortgang hebben en dus zou men naast aanbeste
dingen eigen beheer kunnen toepassen in de mate, dat
men met de provinciale outillage vorderde.
In het afdeelingsverslag lezen we:
„Maar wat wel zeer practisch zou kunnen blijken, zou
zijn de stichting van een beperkt provinciaal of ge
mengd wegbouwbedrijf, waaraan een deel der uitvoering
van het wegenplan kon worden opgedragen. Dit li
chaam, dat na voltooiing van het wegenplan het we-
genonderhoud zou kunnen blijven verzorgen, zou door
de uitvoering zijner eigen werken controle op de aan
bestedingsprijzen, prijsvergelijking en het aanleggen
van prijsmaatstaven mogelijk maken. Dit zal den aan
nemer tot voorzichtigheid manen. Hoe oordeelen Gede
puteerde Staten over deze gedaohte en de mogelijkheid
van zeer spoedige verwezenlijking? Behoudens nadere,
overweging van de gewenschte voorlichting werd reeds
de indiening van een voorstel in die richting overwo
gen."
„Eigen beheer" zal dus stellig een onderwerp van
discussie zijn in de vergadering der Staten, welke a.s.
Dinsdag aanvangt. Daarbij zal ook het half-om-half"-
systeem wel verdedigers vinden, naar het schijnt.
Er zijn n.1. ook Statenleden geweest, die meenen, dat
men voor prijsopdrijving niet behoeft te vreezen, wan
neer alle groepen belanghebbenden in dit geval de
Provinciale Overheid, de werkgevers- en werknemers
organisaties zouden samenwerken met het algemeen
belang voor oogen.
Als voorbeeld werd in dit verband genoemd de uit
voering der Zuiderzeewerken, die min of meer het ka
rakter heeft aangenomen van een semi-publiekrechte-
lijk lichaam.
Ook hierover wordt het oordeel van Ged. Staten ge
vraagd, doch het verslag bevat reeds deze tegenwer-
ping:
„Andere leden vonden dit voorbeeld min gelukkig en
wezen op de buitengewone overschrijdingen van de ra
mingen dier werken."
Ons wil het voorkomen, dat men zaken als deze en
het zijn zaken! ze loopen in de miilioenen niet al te
idyllisch moet opvatten. Het zou verbazend mooi zijn,
als het algemeen belang hier grondslag en richtsnoer
was. Zoo ver zijn we ongelukkig genoeg nog lang niet
en de Overheid, die dan toch het algemeen belang ver
tegenwoordigt, moet nog altijd ter dege er voor waken,
dat zij niet genomen wordt.
De uitdrukking: het isvoorhetRijk,
of voor de Provincie of Gemeente,
beteekent vooreerst nog niet, dat het daarom zoo goed
koop mogelijk moet gebeuren, maar wel:
Het komt er niet zoo net op aan! Haal er van wat
je kan!
En dat het zoo is, strekt ons niet tot eer.
Als we den naam wantsen hooren zij we altijd geneigd
direct te denken aan de bekende (tenminste in den
volksmond- diertjes, die, vooral bij onze Fransch spre
kende buren en over het algemeen in de zuidelijke
landen de slaapkamers van de bewonders plegen te
irequenteeren endie ook ln ons land trouwens niet geheel
onbekend zijn in de dichtbevolkte steden. Een goeden
•aam (die beter dan goede olie is) hebben ze dus bij
Voorbaat al niet. Ook in den tuinbouw hebben ze een
2eer slechte naam, want, niet alleen kan de schade soms
tamelijk groot zijn, maar de bestrijding is niet zoo ge
makkelijk, en, evenals dat bij de huisbewonende soorten
het geval is, zijn ze niet altijd even gemakkelijk te vin
den, ook al wordt hun beschadiging geconstateerd.
De Plantenwantscn dan behooren evenals de bed-
wantsen tot de orde van de halfvleugelingen, wat daarom
^og niet zeggen wil, dat ze altijd vleugels hebben, want
de bedwantsen hebben geen vleugels. Deze orde omvat ln
verschillende onderorden en familiën vele voor den tuin
bouw schadelijke dieren, want, ook de gewone planten-
ïuizen, bladvlooien enz. behooren eronder, evenals trou
wens de bij ons minder schadelijke sprinkhanen, die ln
het oosten echter zooveel te schadelijker zijn.
De bloemen- en plantenwantsen zijn in ons land on
geveer c.M. groot en groen- of bruinachtig, geel of
bruin van kleur; ze hebben een kleinen, platten kop,
met zeer (naar verhouding) groote oogen en een paar
lange vooruitspringende sprieten, verder natuurlijk zes
pooten en een eenigszins afgeplat lichaam, zooals een
wants betaamd. Soms hebben ze stompjes van vleu
gels, die vliezig zijn, soms lederachtig.
Ze maken een onvolkomen gedaanteverwisseling dcor,
wat zeggen wil, dat ze geen echt popstadium doormaken,
zooals b.v. vliegen, maar, de larve, die uit een el komt,
gaat door eenige vervellingen van lieverlede over in
volwassen insect.
Dat we zuik een tamelijk uitvoerige beschrijving van
deze wantsen geven, vindt zijn oorzaak in het feit, dat
ze, hoewel soms zeer schadelijk, nog zeer onbekend zijn
bij de practici, wat er naturlijlc toe bedraagt, dat du
schade die ze veroorzaken meestal aan iets anders
wordt toegeschreven, en dat er aan een bestrijding niet
wordt gedacht.
Wie op het oogenblik Chrysanten in bloei heeft s taan.
zal daarbij wel opmerken, dat er vele knoppen bij zijn,
die scheef uitkomen. In de meeste gevallen is dat ten
gevolge van de uitzuigerij van de wantsen. De wantsen
hebben namelijk evenals de luizen een snuit, waarmede
ze een gaatje steken, waarna ze het plantensap uitzuigen.
Ze verplaatsen zich echter veel gemakkelijker dan de
luizen, zoodat ze veel meer gaatjes maken. Bij aard-
apelen is de beschadiging dan ook heel typisch, omdat
er gaten in het blad komen, evenals na een hagelbui.
Bij Dahlia's krijgt men ook scheve knoppen, die soms
ln het geheel niet uitkomen, als de wantsen eraan
gezogen hebben.
Ook de beschadiging aan het hout van appelen b.v.
is zeer kenmerkend, en, voor export mo^t er goed op
gelet worden, want in Engeland b.v. maakt men zich
de laatste jaren ernstig ongerust over de schade aan
appelen. Te beschrijven is die kenmerkende beschadi
ging niet gemakkelijk, dan werden we op het oogenblik
le uitvoerig.
Aan de vruchten van appelen vooral is de beschadiging
op het oogenblik nu ze op zolder liggen, goed waar te
nemen, daarom wijzen we er nu ook op, opdat men kan
bepalen, of een bestrijding aan te bevelen zou zijn. Door
wantsen beschadigde appels hebben concentrische,
bruine of zwarte, ingezonken plekken, die eenigszins
rchilferig zijn. Met gewone schurft -kan men het bijna
nooit verwarren, ook niet met het bloote oog.
Jammer is het, dat we over de bestrijding niet veel
unnen zeggen, want, een goed afdoend bestrijdingsmid
del heeft men nog niet gevonden, hoewel wel gebleken
is, dat men met nicotinehoudende praeparaten nog het
meeste succes heeft. Wel schijnt men in Engeland eerst
dit jaar een carbolincum-soort te hebben samengesteld,
die meteen de wantsen en eieren zou dooden. Ook onze
gewone carbolineum, die we in Februari aanwenden is
niet geheel werkeloos, maar afdoende is het niet. Een
te dichten stand van de gewassen is in Ieder geval af te
raden, dus kan men met snoeien ook nog wel wat be
reiken.
St-Pancras.
VAN HERWIJNEN.
De wijze, waarop een belangrijke
film haar wereldloop ondergaat.
Eoe hel op de jongste groote
première te Hollywood toeging.
25.0C0 menschen aanwezig om
de verschillende fimberoe.ud-
beden in levende lijve te zien.
Onhebbelijk optreden van
rijke „dames" en „heeren".
En zijn ongetwijfeld vele punten van overeenkomst
tusschen de wijze, waarop een belangrijke film haar
werelddoop ondergaat, te New-York en in Hollywood.
Maar er zijn tevens groote en belangrijke verschillen.
Zeven jaar geleden was New-York dè stad op het
gebied van film-premières. Als men de meest belangrijke
menschen van Amerika in levende lijve wilde zien, de
mooiste japonnen en de chicste, kleedij, dan gaf het
New-Yorksche Broadway daartoe de beste gelegenheid.
Maar Californië, waar de meeste films allengs werden
vervaardigd, begon ook de beschikking te krijgen over
groote theaters. En dus verdeelen New-York en Holly
wood tegenwoordig de eer met elkander.
Toch moet worden erkend, dat in aantal, de „groote
namen", de beroemde persoonlijkheden dus, in New-
York overheerschen. Maar de moeilijkheid is, hen te
vinden! Het verkeer van New-York Is zóó geweldig,
dat deze publieke gebeurtenissen in deze stad, wat klour
en mondainiteit aangaat, thans feitelijk bij Hollywood
achterstaan. Een schouwspel als de Californische pre
mière van eenige der belangrijkste films van den Jaat-
sten tijd heeft opgeleverd (wij denken hierbij aan THE
BROADWAY MELODY, The Hollywood Revue of 1929,
Het IJzeren Masker, Cecil B. de Mille's „Dynamiet"),
bleek imponeerender dan overeenkomstige film-prcml-
cres in de enorme stad in het Oosten der Veieenigde
Staten, en wel, omdat het beter tot zijn recht kwam.
In één opzicht is er volkomen overeenstemming: de
auto's in New York en in Hollywood zijn even luxeeus
en even talrijk.
De vestibules der theaters in New York zijn echter
kleiner dan die te Hollywood. Ook is er te weinig wacht
ruimte in de open lucht en zijn de trottoirs in New
York smaller. Nieuwsgierigen krijgen er dus veel min
der kans en de politie kan het stilstaan van kijkers on
mogelijk dulden.
Welk een verschil in Hollywood. Hier werken de ver-
kersagenten mee, treden zij feitelijk als personeel der
theaters op om de beroemde premières te doen slagen!
Vriendelijke officieele ordebewaarders zorgen er voor,
dat oude dames en kinderen een goed uitzicht bekomen.
Als voorbeeld nemen wij de jongste groote première
in Hollywood, die van „Dynamiet".de grootsche nieuwe
rolprent van Cecil B. de Mille. De eerste kijkers kwamen
om 11 uur 12 minuten 's morgens opzetten, gewapend
met vouwstoeltjes. Om 2 uur 's middags wachtten reeds
500 geduldigen voor den ingang van het betrokken
theater, het Carthay Circle Theatre en toen het per
soneel 's avonds om 7 uur was aangekomen, was de
menigte aangegroeid tot 8000, om bij den aanvang van
het programma om half 9 het respectabele getal van
ten minste 25000 te bereiken. Zulk een menigte is phy-
siek onmogelijk om in New York op de been te komen.
Indien de theater-employees en de politie echter al
leen met deze soort nieuwsgierigen te doen hadden, was
de zaak zeer eenvoudig. Deze menschen, wier doel al
leen is, de filmberoemheden te zien, die rustig op hun
stoeltjes boterhammetjes oppeuzelen en kranten lezen,
leveren geen moeilijkheden op. De lastige potentaten
zijn echter de bezoekers, de rijke aanmatigende bezoe
kers, die weken van te voren de vijf of tien dollar aan
plaatsbewijs hebben gestort, welke als entree bij deze
luxe-vertooningen geëischt worden en die zich nu ver
beelden, dat de wereld van hèn hoort. Velen van deze
„heeren" en „dames" vergeten bij deze gelegenheden hun
goede manleren. Die schijnen zij achter te laten in hun
dure auto's. Zij schreeuwen, dringen, kijven, snauwen
en... vechten!
Een voorbeeld: De duurste en fraaiste auto werd dien
avond voorgereden door een jongen man, die het hard
werkend personeel van het theater met genoegen, vóór
de voorstelling geëindigd was. in kokende olie had zien
braden, zóó misdroeg hij zich. In de eerste plaats was
hij een foto-maniak. Met zijn camera liep hij iedereen
van de sokken. Hij dacht er niet aan. naar zijn plaats
te gaan, doch bleef in de vestibule iedereen in den weg
en omver loopen om zooveel mogelijk moment-opnamen
van binnentredende celebriteiten te kunnen maken, een
bezigheid, waarbij hij meters aan gevoelige platen moet
hebben gebruikt. Onnoodig te zeggen, dat hij de be
roepsfotografen, die hier voor hun brood werkten, tot
wanhoop bracht, door zich steeds op de beste momen
ten voor hun lenzen op te stellen. Doch het toppunt
van smakeloosheid bereikte deze „heer", toen hij er in
slaagde een stuk af te knippen van de japon van Mary
Pickford!
Een ander type is de joviaal doende, onbeschaamde
rijke meneer, die Conrad Nagel of John Gilbert staande
houdt en uitroept: „Zeg 's, ouwe jongen die laatste
film van jou, was lang niet dat, hoor!" welke vrien
delijke opmerking hij uitschreeuwt met alle kracht,
waartoe zijn stembanden in staat zijn, terwijl hij na
tuurlijk Nagel of Gilbert nog nooit gesproken heeft of
persoonlijk heeft ontmoet.
Hoe snobistisch-brutaal sommige vrouwen kunnen op
treden, bewijst het volgende voorval, dat bij de première
van THE HOLLYWOOD REVUE OF 1929 plaats greep
Een schatrijke dame uit de New Yorksche society, die
al eenigen tijd in Californië vertoefde, bezocht deze
voorstelling in gezelschap van eenige vrienden en vrien
dinnen, die juist uit New York waren overgekomen en
die zij van haar intieme bekendheid met de filmsterren
wilde overtuigen. Toen op een gegeven oogenblik Bessie
Love met een groepje kennissen in de hall arriveerde,
rende zij naar deze toe. sloeg haar armen om de hals
van de heldin van Broadway Melody en kuste haar, dat
het klapte. „Lieve Bessie," kweelde zij, „wat ben je toch
een schat en wat zie je er vanavond verrukkelijk uit!
Mag ik je even in kennis brengen met mijn vrienden,
den heer en mevrouw en juffrouw Smith uit New York?
Bessie Love zwoer later, dat zij deze met diamanten
bedekte bedriegster nog nooit van haar leven gezien
had, maar de familie Smith keerde naar het Oosten te
rug met de heilige overtuiging, dat hun gastvrouw in
tiem omging met alle beroemdheden van Hollywood!
Te New York bestaat er geen gelegenheid voor het
enorme electrlsche lichtspel, waardoor de Hollywood-
sche film-premières in werkelyken zin uitblinken. Er is
daar aan de voorgevels van de theaters nauwelijks
ruimte genoeg over om belangrijke extra installaties
voor dat doel aan te brengen en zelfs al ware dit wel
het geval, 't zou niets uithalen, omdat het intense licht
schijnsel van Times Sqare en Broadway, de plekken,
waar de groote theaters staan, elk ander lichtschijnsel
dooddrukt. In Hollywood echter, waar de bioscopen,
zooals reeds gezegd, breeder zijn, de grond is er zoo
veel goedkooper dan in het New-Yorksche uitgaanscen
trum en zij bovendien achter de rooilijn staan, maakt
het voorgevelreclame bij een première een integreerend
gedeelte van de praal uit. Tot ver ln zee is het schijn
sel van de verlichting te zien en van dichtbij is het on
beschrijfelijk overweldigend. Tientallen groote zoek
lichten laten hun schijnsel over zulk een theater strij
ken op een première avond en de gansche omgeving
wordt verlicht met de sterkte van een billioen kaarsen
Nergens anders in Amerika valt zulk een verblindende
lichtweelde te aanschouwen. En de verschillende the
ater-eigenaars traohten elkaar steeds in dit opzicht te
overtreffen. Als de voorstelling Is afgeloopen, hebben de
bezoekers een batterij van vijftig of meer zwakkere
(geen zwakke) lichtbronnen te passeeren, die in de hal
en er- buiten opgesteld zijn, opdat ledereen hen maar
goed zal kunnen waarnemen. Met zooveel politie, die
aanwezig is om de kljkgragen op een afstand te houden,
valt er voor de zakkenroliers bij al dit helle licht na
tuurlijk weinig buiten te halen.
In New York kan men wel meer beroemdheden sa
men treffen, doch zjj gaan te veel in de massa verloren,
WIJ BREIEN
en repareeren alle soorten Wollen Klocding, Kousen
en SckJen, cck de allerfijnste. JAAP SNOR. Zuid
straat 15, DEN HELDER. Let op den gelen winkel.
Depot Schagen: C. de Moei, Noord.
in eigenlijken zin beschynt het licht hen niet zoo fel.
Het is moeilijk een idee te geven van de uiteenloopende
soorten der bekendste première-bezoekers, behalve dan
die der filmsterren zelf. Amerikaansche en Europee-
sche politici, geldmenschen, literatoren en artisten zyn
de voornaamsten. Ook Hindoesche aristocraten in hun
schitterende kleedij vallen op, terwijl de befaamde Ja-
pansche filmacteur So-Jin nimmer bij een groote film-
doop ontbreekt.
Ook de handteekeningmaniakken van beiderlei kun
ne schitteren niet door afwezigheid. Bij de première
van „Dynameit" alleen, zette Conrad Nagel zijn hand-
teekening op 120 programma's van smachtende bakvis-
sohen in minder dan 5 mniuten! En geduldig, dat die
autografenjagers en -jaagsters zijn! Daar deze voor
stellingen nooit vóór half één 's nachts uitgaan, zijn er
onder hen, die twaalf en meer uren wachten, alvorens
zij een kans krijgen, hun doel te bereiken. Evenmin
schrikt slecht weer de enthousiasten af. Onlangs, bij de
première van Mary Pickfords „Coquette" stroomde het
water met emmers uit den hemel en stonden drie oude
vrouwen voor Grauman's Chinese Theatre vier uur lang
in de goot, terwijl het water bijna tot hun knieën reikte,
Een laatste verschil tusschen Hollywood en de me
tropolis New York bestaat in het feit, dat, na afloop
dezer feesten, de beroemdheden in eerstgenoemde stad
nog nader te bekyken zijn (voor hen, wier beurs zoo
iets toelaat) terwijl zij in de wereldstad eenvoudig in
het niet verdwijnen, vanwege de vele souper-gelegenhe
den die er zyn. In Hollywood beperken deze inrichtingen
zich echter tot een klein aantal, te weten: het „Holly
wood Rooscvelt Hotel", het „Russische Arend Café"
waar Charlie Chaplin kaviaar-pannekoeken verorbert
het bekende „Montmartre" en nog een paar. In New-
York verliezen zich de bekende première-figuren uit
den aard der zaak in de ontelbare restaurants.
Earret C.
K. ij
Uit de levensgeschiedenis van
Al. Jolson.
Al Jolson, de ster uit „De Zingende Dwaas", is gebo
ren te Leningrad (Deze stad heette destijds nog St.
Petersburg). Op jeugdigen leeftijd ging hij met zijn fa
milie naar Amerika, waar men zich in Washington ves
tigde. Betovergrootvader, overgrootvader, grootvader en
vader van den ouden Yoelson (want zoo wordt de
familienaam eigenlijk gespeld) waren voorzangers in
de Synagoge geweest Hij zelf was het ook en dus is
het niet te verwonderen, dat hij zyn lievelingszoon even
eens in deze kerkelijke waardigheid wilde zien. Cantor
Yoelson's afkeer van het theater moet wel zijn over
troffen door zijn zoon's liefde ervoor, want laatstge
noemde nog een kleine iongen zijnde, wist een rol te
AL JOa&UN
krijgen ln Israël Zangwill's „Children of tl*Chetto",
zelfs als „man-die-de-klappen-krijgt" bij een reizend
circus. To en hij op zekeren keer in een café te Washing
ton als zanger optrad, plaatste zyn vader hem onder
strenge bewaking. Hij werd echter spoedig ernstig ziek,
zijn vader nam hem in zijn eigen huls, waar hij won
derlijk snel opknapte, en daarna opnieuw vluchtte. Ver
volgens trad hij op in een klucht van Al Reves. Daarna
trad hij in een vaudeville-gezelschap op, bestaande uit
hem zelf, zijn broer en een wederzijdschen vriend, on
der den naam Jolson, Palmer en Jolson. In deze pe
riode was het, dat hem het idee. gebrande kurk als
make-up te gebruiken, aan de hand gedaan werd door
een neger-bediende, die beweerde, dat „black-work" on
middellijk succes verschaffen zou. Twee jaar was hij in
dienst van Dock-stader, toen een der Shuberts hem op
merkte en dadelijk engageerde voor een Wintergarden
show. In Shuberts' dienst trad hij op in „Bow Sing",
„La Belle Paree", „The Whirl of Sosiety", „Vera Vio
lette", „The Moneymoon Express", „Robinson Crusoe",
Vooral door dit laatste stuk plaatste hij zich op den
voorgrond, evenals later met zijn revues „Big Boy" ca
„Bonbo". Vier jaar lang weerstond Al Jolson de aan
biedingen van de filmfabrikanten, totdat hij tenslotte
overwonnen werd door Marner Bros, door voor hen op
te treden in hun eerste groote film. „The Jazz Singcr",
een rolprent, die over de geheele wereld een record aan
recettes boekte. Tegenwoordig wordt Al Jolson als de
grootste „entertainer" beschouwd der wereld, zoowel op
film- als tooneelgebied.