Mager Courant Trust- en Kartelvorming POSTER'C LORD KENDAL'S TWEEDE VROUW VoorAome/» jr Houd Uw nieren gezond! JL RugpijnNierenPillen Zaterdag 1 Februari 1930. 73ste Jaargang. No. 8605 Derde Blad. in verband met den landbouw. CURSUSVERGADERING van de Vereenlging van Oadleeringen der Rijkslandbouwwinterschool te Schagen, op Woensdag 29 Januari 1930. MIDDAGVERGADERING. In het tweede gedeelte van deze cursusvergadering gaf Prof. Kaag allereerst een overzicht van het trust- en kartel verschijnsel in 't algemeen. Beide kan men definieeren als combinaties van tot nog toe zelfstan dige ondernemingen in éénzelfde tak van productie, •welke ten doel hebben de onderlinge concurrentie te beperken. Daaruit volgt, dat niet elke samenwerking van ondernemingen onder kartel of trust kan worden gerangschikt. Niet altijd heeft deze looh een beper king van de concurrentie of beheersching van de markt tot doel en tot gevolg. Bij kartels wordt de vrijheid van de ondernemers slechts ten deele en voor min of meer beperkten duur aan banden gelegd. Biy de trust houden de ondernemingen op als zelfstandige economische eenheden te bestaan en ontstaat een nieuwe geconsolideerd^»» eenheid. Spreker wijst er dan op dat deze nieuwe organisa ties in tegenstelling met b.v. de gilden niet van boven af door den staat of de stad zijn in het leven geroe pen, maar door min of meer vrijwillige acties van de ondernemers zelf. Het typische land van kartels is Duitschland, waar ze vooral ontstonden na de crisis van 1S73. Het typische land der Trusts zijn de V. S (Standard Oil). De bedoeling van de oprichting van kartels en trust kan tweeledig zijn, n.1. Ie. om de concurrentie to beperken, 2e. door elkaar op het gebied van den in koop van de grondstoffen te verstaan en door geza- imenlijken verkoop der producten te bewerkstelligen. Dikwijls heeft men beide op het oog. Wat de kartels betreft, kan men verschillende vor men onderscheiden. In de eerste plaats het voor- waardenkartel of konditionenkartel. Het merkwaar dige hij deze kartels is, dat zij geen regelen treffen betreffende den prijs, doch uitsluitend de algemeenc voorwaarden behandelen waartegen geleverd zal wor den. Een zoodanige kartelovereenkomst kan b.v. be palingen inhouden betreffende de betalings- en crc- dietvoorwaarden, de wijze van levering, de verpak king, de vrachten en kortingen, monsters en verdere bepalingen betreffende den vorm en den inhoud van het aanbod. Van belang is hier zoowel de vaststel ling van maximum als van minimum-qualiteiten. Dat een concurrentie in den vorm van aanbod van steeds slechtere qualiteiten een geheele bedrijfstak soms kan desorganiseren is ook in het zuivelbedrijf wel gebleken, bij den strijd tegen de boterknoeiers. In de tweede plaats hebben we het prijs-kartel, waarbij dus maximumprijzen voor de producten wor den vastgesteld. De prijsvaststelling brengt hier soms groote moeilijkheden mede, wanneer de producten niet uniform zijn. Men tracht deze soms te ondervan gen in een z.g. kalculatiekartel, waarin dus de grond slagen van de kostprijsberekening worden vastgelegd. In de derde plaats heeft men gebiedskartels, waar bij de samenwerkende organisaties het afzetgebied tusschen de samenwerkende ondernemingen wordt verdeeld. Een voorbeeld hiervan leveren de coöp. zui velfabrieken op, in sommige streken in ons land waar men bij onderlingen afspraak regelt de rayons waarvan een fahriek de melk mag betrekken. De eene fabriek komt alzoo niet in het gebied der andere fabriek. Ton vierde heeft men het productiekartel, waar bij een maximumproductie wordt vastgelegd en op grond daarvan aan de verschillende ondernemingen quota's worden toebedeeld. Ten vijfde het syndicaat waarbij de verkoop wordt overgedragen aan een apart orgaan, waardoor voor al de controle op de naleving van de kartelovereen komst wordt vergemakkelijkt. Hier houdt het recht streeks contact van de afzonderlijke ondernemingen met de klanten dus op te bestaan. De kartelleden be houden echter een vrij groote zelfstandigheid op het gebied van de productie. Bij de trusts daarentegen gaat ook deze verloren en ontstaat een geheel nieuw lichaam, waarin zoowel de leiding van de productie als de afzet is gecentraliseerd. Sommige dezer trusts zijn uit kartels ontstaan. Spreker herinnert in dit verband aan de Koninklijke Shellgroep, welke is voortgekomen uit de vereenigingen van Ned.-Ind. petroleumproducenten, welke een gemeenschappelijk FEUILLETON door META SIMMINGS. 12. „Lompe ezel!" mompelde Kendal, toen hij naar zijn eigen kamers ging. Boven ln de gang ontmoette hij Betty Lumsden, die doelloos ronddwaalde als een ver doolde witte geest. Ze hield hem aan om hem op grap- plgen vaardigen toon een vraag te stellen. „Sir Antony, ik wilde graag, dat u heelemaal eerlijk tegen me was; meende u zooeven oprecht wat u zeide over mijn blijven^ of zei u het alleen maar onder den in vloed van Dr. Heriot's uitlating?" „Natuurlijk meende ik het," vertelde hij haar. „Het is de wensch zoo wel van mijn vrouw als van mij, dat je dit huis als het jouwe beschouwt zoolang als je eigen moeilijkheden nog niet opgelost zijn!" Een kreet van verrukking ontsnapte aan Betty's lippen. „O, dank u!' Wat een schatten bent u allebei! Op welke manier kan ik u daarvoor mijn dankbaarheid bewijzen?" „Wel, door je eigen opgewekte zelf te zijn en Iris niet te laten pruilen," zei hij glimlachend. „Dr. Heriot heeft me een uiterst moeilijke taak opgelegd: Iris moet rust hebben naar lichaam en ziel en tegelijkertijd gelukkig zijn. Denk Je dat één sterveling alleen in staat is dat te volbrengen?" Betty lachte. „We zullen zien, dat we er ons door slaan." Nog even bleven ze staan praten, toen liep Kendal door. Eenige ocgenblikken later wist Betty werkelijk niet wat te doen met het groote huis voor haarzelf alleen om haar onderzoekende geest op bot te vieren. Maar toen bedacht ze. dat ze zich geheel en al thuis moest voelen, x*oa!s Kendal gezegd had en ze begreep dat niet be'cr te kunnen doen, dan door Lady Kendal's boudoir als haar eigen in gebruik te nemen. Dus wan delde zo daarheen; een grooten gemakkelijken stoel schoof ze bij het vuur en ging zitten peinzen. Na een poosje zei ze tot zichzelf: „Ik kan wel voor spellen, dat het hier op den duur onmogelijk saai voor me zal zijn. Ik hoop dat het Lot me nu nog een toover- staf zendt om me heen tot leven te brengen." verkoopkantoor oprichtten, waarna men mede op het gebied van de productie tot nauwe samenwerking kwam. Wat de prijspolitiek betreft, is de regeling eenvou diger bij de trusts dan bij de kartels, omdat de laat ste rekening moeten houden met allerlei interne fac toren (verschillende productievoorwaarden, zwakke en sterke ondernemingen enz. Zelfs echter bij een trust die op een bepaald moment de geheele productie in zich vereenigd, kunnen de prijzen niet geheel wil lekeurig worden vastgesteld. Er bestaat ook een nauw verband tusschen den prijs van een product en de afzet. Wanneer dc prijs wordt verhoogd, daalt de consumptie en omgekeerd. Spreker illustreert deze wet met ervaringen, opgedaan met het ingrijpen van de overheid in oorlogstijd. Een vermindering van den afzet bij een verhooging van den prijs heeft daarom vooral een zeer ongunsti- gen invloed op de totale winst, wijl productievermin dering een verhooging van den kostprijs tengevolge heeft, doordat de constante kosten over een bepaal de periode per product hooger worden naarmate min der wordt voortgebracht. Bovendien bevordert een prijsverhooging het opkomen van nieuwe concurren ten en het ontstaan van „erzats"-producten. Met het oog op die omstandigheden zijn vooral de moderne kartels en trusts in hun prijspolitiek zeer gematigd geweest. In een ander opzicht bieden deze organisators nog verdere mogelijkheden, doordat men verschillende prijzen van hetzelfde product op ver schillende markten of aan verschillende groepen van consumenten berekend (dumping). Zelfs kan het voor- deelig zijn om een gedeelte van de productie onder den gemiddelden kostprijs te verkoopen. Ook dit hangt weer samen met de beteckenis voor vaste kosten. Vervolgens behandelt spreker de prijspolitiek mj den inkoop. Ook hier hebben zij weer bepaalde gren zen, doordat een verlaging van den prijs in 't alge meen een vermindering van de productie en daardoor een slechtere voorziening met grondstoffen veroor zaakt. Niet bij alle producten is de invloed van een zoo danige prijsvermindering even sterk. Vooral bij som mige landbouwgewassen is ze gering, zoodat trusts-en kartels juist hier een belangrijke daling van de grond- stoffenprijs kunnen veroorzaken. Wanneer het trust- en kartels mocht gelukken aan dc verschillende pro ducenten voor hetzelfde product verschillende prij zen te geven, zouden zij zelfs in staat zijn om de geheele grondrente tot zich te trekken. Merkwaar dig is, dat verschillende trusts en kartels juist in be trekking tot den aankoop van de grondstoffen groot succes hebben gehad. Spreker memoreert hoe dc Standard Oil welke jaren lang practisch niet zelf ruwe olie produceerde en de margarine-unie, die haar kracht zoekt in een combinatie met zeepfabrikan ten welke eenzelfde grondstof verwerken en die thans gemeenschappelijk inkoopen. Al hebben zoowel trusts en kartels in de eerste plaats ten doel de regeling van de verhoudingen bui ten het bedrijf, zoo kan deze regeling toch groote ge volgen hebben binnen het bedrijf. Bij trusts komt dit meer uit dan bij kartels, ofschoon de tegenstelling in dit opzicht niet zoo groot is als oppervlakkig wel lijkt. Zoo kan men bij trusts verschillende bedrij ven samenvoegen om daardoor te komen tot de meest rendabele bedrijfsgrootte. Ook bij kartels vindt dik wijls iets soortgelijks plaats, doordat de gunstig ge situeerde ondernemingen, de onder minder gunstige omstandigheden werkende ondernemingen overne men, om daardoor hun totaal aandeel in de produc tie te vergrooten en de kostprijs per eenheid te ver lagen. Zoo gauw hebt U kou gevat, lastig zijn de gevolgen. Neem steeds een paarWybert-tabletten. In origin. doozen a 45 en 65 ets. Verveeld strekte ze haar hand uit naar een boek, waarvan een groote stapel op een klein tafeltje naast haar lag. Op haar manier was Betty erg dol op lezen, maar dit boek, een levensbeschrijving van een beroemd staatsman, interesseerde haar niet in het minst. Gapend smeet ze het naast zich neer, een papier fladderde er uit vlak voor Betty's voeten. Mopperend bukte ze zich om het met het boek op te rapen. Het boek legde ze op de tafel, maar het papier hield ze ln de hand. Het was een brief in Lady Kendal's handschrift. Een brief zonder eind, ofschoon al drie kantjes volgeschre ven waren. Het begon met: „Lieve Cecily." Toen Betty hem gelezen had, begon ze zachtjes te lachen; de levendige trekken van haar kindergezichtje ondergingen een soort verstijving, het werd beslist en leelijk, net alsof er plotseling een sluier van slechtheid over gevallen was, die het mooie verborgen hield. HOOFDSTUK XVII. WAPENSTILSTAND. In één opzicht werd Anthony Kendal weldra gedwon gen te bekennen, dat hij zijn vrouw onrecht aangedaan had. Haar ziekte was echt Felix Heriot had een grini- migen strijd met den dood te strijden gehad in de vroolijke kamer waar de vele spiegels tot in het on eindige de luxe weerspiegelden, die bet vertrek in zoo hooge mate vertoonde maar ten slotte was hij over winnaar gebleven. De crisis was voorbij en het morgen, dat het meisje zoo gevreesd had, waarvoor ze gebeden had, dat het niet meer komen mocht, was toch aange broken. Het leven en Cecily Gcrard hadden nog niet afgedaan. De dood scheen tevreden te zijn met de wreede grap waarmee hy haar van haar naam be roofd had. Bijna dadelijk aan het begin van de ziekte had Heriot zichzelf van Kendal bevryd. „Beste kerei," had hy tegen hem gezgd, „Je hoeft je in geen enkel opzicht ongerust over je vrouw te ma ken ik haal er haar zeker door. Maar het beste, dat jij doen kunt, is weggaan. Eerlijk gezegd maakt jc tegenwoordigheid haar half gek van zenuwachtig heid. Ik heb natuurlijk niet de minste behoefte me met jullie zaken in te laten, maar Is er den laatsten tyd niet een verkoeling tusschen jullie ontstaan? Wel, dat schynt op Iris' zenuwgestel uitgeoefend te hebben. Ga weg, doe wat aan golf, tennis, of wat je maar wilt, behalve je er iets van aan te trekken, wat de wereld er van zeggen zal. Wanneer het raadzaam is voor Iris om je weer te zien, zal ik je een boodschap zenden!" Terwijl men vroeger in de trustificeering en kartel leering vrij algemeen een bloot middel tot uitbuiting van den consument zag, wint gedurende de laatste jaren meer en meer dc meening veld, dat zij, mits zij zich bepaalde beperkingen opleggen, nuttige or ganen in de maatschappij vormen, inderdaad is dc diepere oorzaak van de trust- en kartelvorming te vinden in het feit dat de vrije prijsvorming zeer on bevredigend als regulateur van de productie function- neert. Vooral in de bedrijven, die met groote, vaste kapitalen werken, .vindt een aanpassing van dc pro ductie aan ecu te geringe vraag bij vrije prijsbepa ling slechts zeer onvoldoende plaats. In tijd van depressie toch zullen deze ondernemingen ook dan wanneer de prijs van het product de kosten niet goedmaakt, de productie niet verminderen, daar een zoodanige productievermindering een belangrijke stij ging van de kosten per eenheid zal veroorzaken. In tegendeel, dergelijke zaken zoeken dikwijls dan hun kracht in een vergrooting van de productie, om daar door de kostprijs te drukken. Waar alle producenten dc neiging hebben dit te doen, wordt de markt, steeds meer gedesorganiseerd en heeft geen aanpassing van de productie aan veranderde marktverhoudingen plaats. Slechts kartelleering of trustificeering kan T «ier tenslotte uitkomst geven. Het voornaamste doei iervan is dus aanpassing van productie aan marKt- 1 I rhoudingen. Vooral in de laatste jaren wordt het z -aartepunt naar de oplossing van dit probleem ver legd. Spreker wijst in dit verhand op de Amerikaansche Oper-price association, waarbij concurrenten elkaar gegevens verstrekken, welke noodig zijn voor de be oordeeling van de marktverhoudingen. Zoo tracht men dus organisaties voor de productie meer en moer met organisaties van den afzet te comhinecren en een stabilisatie van de eerste te verwekken door een stabilisatie van de laatste. De ervaringen opgedaan met eenige groote trusts als de L". S. Steel Corp., wij zen er inderdaad op dat zij prijsstabiliseerend wer ken; de prijs hooger houden in tijd van depressie, doch ook een prijsstijging in tijdperken van schaarschte trachten te voorkomen. Ook de overheid heeft in verschillende staten haar houding ten op zichte van het trust- en kartelwezen gewijzigd. Zij tracht in het algemeen, niet meer de opkomst van deze organisaties te voorkomen, doch slechts uitwas sen tegen te gaan. In hoeverre heeft nu de landbouw met het hierbo ven in grove trekken geschetste trust en kartelwezen te maken? Ten eerste is de landbouwer consument; in dit op zicht staat hij gelijk met iederen landsburger, doch in de tweede plaats is hij afnemer van grondstoffen, en ten derde is hij leverancier van grondstoffen, ter wijl hij ten vierde zelfstandig tot kartelvorming kon overgaan. Wat het eerste punt betreft, kunnen wij kort zijn. Het betreft hier niet een speciaal landbouwerspro bleem. De landbouwers kunnen echter medewerken aan het tot stand komen van bepaalde wetteiijke maatregelen betreffende het trust- en kartelwezen. Het grootste succes is' hier waarschijnlijk te verwach ten van verplichte en meerdere, openbaarheid der handelingen en motieven der trust- en kartelvormers. Als afnemers van grondstoffen behoeven de belan gen van den landbouw door trustificatie en kartei- leering niet altijd te worden geschaad, in zooverre als deze een grootere stabilisatie kan veroorzaken. Ais wapen tegen misbruik kan de landbouwer zijn toe vlucht nemen tot centralen aankoop, met als stok achter de deur eigen fabricage der grondstoffen. Zooals wij boven reeds zagen, is de landbouwer zeer kwetsbaar ten opzichte van pogingen van trusts en kartels om prijzen van door hem voortgebrachte grondstoffen te drukken. Dit geldt vooral van meer jarige producten en in die gevallen waarin de over gang van de teelt van het eene gewas naar het an dere zeer bezwaarlijk is. Tegen deze inkooppolitiek van trusts en kartels kan de landbouwer zich wee- ren door gomeenschappelijken verkoop en door zelf de verwerking van de grondstoffen ter hand te ne men cn zóó tot den consument door te dringen. De coöperatieve beweging in het zuivelbedrijf heeft zoo waarschijnlijk reeds een groot onheil voorkomen. De strijd tegen trusts en kartels, welke de land bouwproducten verwerken, kan zeer worden bemoei lijkt, wanneer deze verschillende prijzen in verschil lende streken voor hetzelfde product betalen. Een zoodanige prijspolitiek is ook voor de Coöperatieve Zuivelbeweging een groot gevaar. In hoeverre is kartelleering in het landbouwbedrijf mogelijk? De litteratuur op dit gebied is merkwaar dig arm. In verschillende standaardwerken worlt van den landbouw zelfs niet gewaagd en worden trusts en kartels met industricele combinaties gein- dentificeerd. Slechts enkele détail-studies houden zich met het landbouwkundige kartel bezig. Beck- mann noemt verschillende redenen waarom de land bouw voor kartelleering minder geschikt zou zijn. In de eerste plaats omdat de natuurlijke factor n.1. de invloed van het weer hiér overwegend zou zijn en de economische factoren slechts een geringe rol spelen. De landbouw zou verder wel een productie- doch geen conjunctuur- of marktrisico dragen. Toegegeven moot worden dat natuurlijke invloeden (als weersomstan digheden) in den landbouw van zeer grooten invloed En vandaag was hij beginnen te denken, dat het niet alleen raadzaam, maar zelfs noodzakelyk was om Cecily en den man, die dacht dat ze zijn vrouw was, samen te brengen. Cecily lag in een ruststoel c?n keek naar de wolkjes die langs den helblauwen April-hemel dreven. De verpleegster, die haar wat voorgelezen had, legde het boek weg en ging zich klaar maken om haar mid dagwandeling te maken. „Ik hoop, dat u u niet verveelt, terwijl lk weg ben," zei ze met een verlegen lachje tegen Cecily. „Maar misschien komt de dokter nog, daar hy er vanmorgen vóór de lunch niet geweest Is. Ik wilde, dat er Iemand was, die u eens graag ontvangen zou. Het zou u zoo on noemelijk veel goed doen, als u eens een prettig op wekkend bezoek kreeg." Over deze woorden dacht Ce cily na, toen de verpleegster haar verlaten had. Ze vroeg zich af, waar Betty toch zat Betty die andera altijd kwam, wanneer de verpleegster uitging. Cecily gaapte en liep de kamer eens rond. Ze voelde een flauw verlangen in zich op komen de gang over te steken en naar het witte boudoir te gaan. Ze had de deur evenwel nog niet goed open, of Felix Heriot stond in de opening. Cecily wankelde, want achter haar oom's hooge g< stalte, had ze die ontdekt van Anthony Kendal. Het draaide haar voor de oogen en ze greep naar een steuntje. „Lieve kind, wie verwachtte je nu ook juist vlak hy de deur!" zei Herlo, „Je hebt de aardige verrassing, die ik voor je verzonnen had, heelmaal bedorven. Kyk eens wat voor bezoek ik voor je meegebracht heb? Laat ik je eerst eens weer in je stoel zetten; Kendal zal nog gelooven dat we hem sprookjes over je beterschap verteld hebben als hij je zoo slap en krachteloos ziet" Het was echter Kendal, die haar vlug naar haar stoel terug geleidde. Met inspanning van al haar1 krachten slaagde Cecily erin hem glimlachend de hand te rei ken. „Heriot heeft me gezegd, dat als ik erg goed oppas, ik thee by je mag blijven drinken!" zei Kendal, „Maar je ziet er zoo vermoeid uit. Stuur me als-je-blieft weg, wmneer je te moe bent, hoor!" „Moe!!!" riep Heriot op zijn vroolvjksten beroepstoon uit. „Mijn beste Kendal, ze is alleen maar doodmoe van haar eigen gezelschap. Ze moet opgemonterd worden. Praat met haar en breng haar aan het praten. Een beetje gezonde vermoeidheid zal haar goed doen. En nu moet ik weg! Kendal, op je eer, niet langer dan een half uur hoor, drie kwartier uiterlijk!" De deur ging open en Victorine kwam binnen om de Bij nierzwakte blijven urinezuur en andere vergiftige onzuiverheden in het bloed achter, waardoor uw geheele gestel bedreigd wordt. Daarom is het zoo verkeerd de eerste waarschuwende verschijnselen te verwaarloozen als rugpijn, urinestoornissen, stijve en ge zwollen gewrichten, blaaszwakte, be zinksel in de urine, hoofdpijn, duizelig heid enz. De nieren moeten hulp ontvangen en versterkt worden, terwijl het tijd is. Beproef Foster's Rugpijn Nieren Pillen, het sedert jaren bekende middel. Vraag ernaar in uw omgeving en hoor hoe zij worden aangeprezen. Verkrijgbaar bij alle drogisten enz. in glazen verpakking f 1.75 p. flacon. zijn en op zichzelf een zekere onstabiliteit zou ver oorzaken. Maar daarnaast loopt de landbouw wel de gelijk ook markt- en conjunctuur-risico. Spreker herinnert in dit verband aan den invloed op het oogenblik van de depressie in handel en industrie op de afzetmogelijkheden voor de landbouwproduc tie. Bij den landbouw staat men dus voor een dub bel probleem. Men moet trachten de onstabilisat.e welke een gevolg is om de natuurlijke factoren, maar daarnaast ook die welke in economische omstandig heden haar diepere oorzaak vinden, zooveel mogelijk op te heffen. Dan wijst Beckmann er op. dat de vaste kosten in den landbouw een geheel andere rol spelen als in de moderne groot-industrie. Toch is er naar onze meening geen bedrijfstak aan te wijzen, waarin de vaste kosten reeds eeuwenlang zoo domineeren dan in den landbouw. Wel is waar is men gewoon in de staathuishoudkunde de pacht niet als kosten te beschouwen, doch voor deze indi- vidueelen landbouw geldt zij echter wel als zoodanig. Bovendien worden afgezien van den grond in zijn na tuurlijke formatje, groote kapitalen op langen ter mijn in den landbouw geïnvesteerd. Men denke slechts aan de droogleggingen, welke eigenlijk niets anders zijn dan een groote fabriek met veel vast kapitaal. In verband met het trust- en kartelwezen is ec.i- ter van beslissende beteekenis, dat, tengevolge van de vaste kosten, de prijsvorming van het product de productie onvoldoende reguleert. Een pri ^eriag\pg zal in don landbouw slechts na zeer langen tijd jii vermindering van de productie tengevolge hchhe en omgekeerd. Ook hier is er dus reden om laan deren weg productie en afzet meer aan clkaa.' te doen aanpassen. Toch vertoont de landbouw wel eenige verschil len met de industrie. Ten eerste doordat men Ie groote vaste kapitalen soms gemakkelijker dan in de moderne industrie met haar sterk gespecialiseerde machines in een andere richting kan gebruiken met name door de teelt van andere producten en ten tweede doordat in tijd van malaise althans geen tendens tot uitbreiding der productie bestaat. Een zoodanige productieuitbreiding heeft in den land bouw toch geen verlaging van den kostprijs tenge volge, terwijl als derde bezwaar tegen kartelleering in den landbouw dikwijls wordt genoemd het groot aantal producenten en de moeilijkheid om deze te organisecren. Dit bezwaar heeft gedurende de laat ste jaren, dank zij het ontstaan van landhouwcoöprv raties veel van haar beteekenis ingeboet. Daarbij komt, dat soms de teelt van een bepaald product m een beperkt gebied is geconcentreerd. Daar zal kar telleering dan ook het gemakkelijkst zijn. Dan kan soms nog een andere omstandigheid kartelleering in den landbouw vergemakkelijken, doordat de cmv tröle vanuit bepaalde strategische punten ook bij thee klaar te zetten. Toen ze klaar was. verdween ze weer en de stilte bleef aanhouden. Kendal keek pein zend naar haar handen, die bezig waren hem thee in te schenken. „Weet je wel, dat dit de tweede maal van het jaar ls,' dat Je me thee Inschenkt, Iris?" Cecily schrok op bij het hooren van dien naam; ge durende haar ziekte had ze vergeten dat ze daarnaar be hoorde te luisteren. Maar plotseling werd ze door een soort overmoed aangegrepen; ze keek Kendal aan en lachte. „En de laatste keer was je in een afschuwelijk slecht humeur, weet je nog wel?" Over Kendal's gebruind gelaat trok een licht rood. „O. dat wil ik me niet meer herinneren," zei hy, „er is nog maar één ding van dien avond, dat lk me herin ner!" „En wat was dat dan?" Hij keek haar aan en er glom een vrooiyk licht in zijn blauwe oogen. „Ja, het antwoord op deze vraag ls juist een van de verboden dingen van ons verdrag." „Een verdrag tusschen ons?" „Je doet alsof je er alles van vergeten bent!" zei Ken dal. „Ik wou dat het waar was." Vanover de lage theetafel keek hU met een zachts tcederheid in zijn oogen naar haar. Haar ziekte had haar schoonheid vergeestelijkt dacht hij, haar eer ge vulder gemaakt dan af doen vallen. Op de een of an dere onnaspeurbare manier was ze veranderd ze zag er jonger uit, zachter en mooier. „Ik heb niets geen verlangen om het me te herinne ren! Ach waarom ben Je er over begonnen?" vroeg ze zacht klagend. Al de beschermende ridderlijkheid, die zoo'n groot deel van zyn karakter uitmaakte, werd wakker In hem. Hy sprong op en boog zich tot haar over en legde zijn hand op de hare. Bij deze aanraking kreeg Cecily een gevoel of*„er iets vurigs door haar aderen gloeide. „Wat spyt me dat!" zei hij. „Iris, zou het voor ons belden onmogelijk zijn om te vergeten te doen alsof het verleden nooit bestaan had en opnieuw te be ginnen?" Cecily trachtte zijn hand weg te duwen, iets te zeg gen om datgene af te wenden wat zijn oogen verkond den. Maar zijn greep was dwingend: na een oogenblik stribbeelde ze niet meer tegen. Ze liet haar hand zonder tegenstreven in de zijne. „Als het verleden nu eens weigert zich to laten ver geten?" mompelde ze zoo zachtjes dat haar woorden nauwelijks het oor van den man bereikten. Kendal Het zich naast haar op zijn knieën vallen,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 13