AIieieci Bims- MmitMit- Lnüiitllil Poorter's Een beste Bril GEESTELIJK LEVEN Waar Parijs van leeft. Uitgevers: N.V. ?.h. TRAPMAN Co., Schagen. Eerste Blad. Een koningsdochter. TAPIJT- EN MEUBELHANDEL. SCHAGEN. Fa. Gebr. ROTGANS, Hoogzijde E16, Schagen. De vampiers van de lichtstad. Zaterdag 15 Februari 1930. SCHAKER 73ste Jaargang No. 8613 RAHIT. Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag. Woensdag, Donder dag en Zaterdag. Bij inzending tot s morgens 8 uur, worden Adver- tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaat3t. POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20. Prijs per 3 maanden ft.65. I.osse nummers O cent. ADVERTF.N- TIüN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno. inbegrepen) Groot ere letters worden naar plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADEN. I. Ieder mensch heeft zijn liefhebberijen. Ilc ook. Ik houd o.a. veel van historische studie en ik zit daar om graag in geschiedeniswerken te snuffelen en er is één tijdvak in de geschiedenis, dat mij steeds in hooge mate interesseert. Dit tijdvak is de Renais sance. Deze naam, die wedei-geboorte heteekent, duidt reeds terstond op het typische karakter daarvan. In dit tijdvak, aanvangend omstreeks het midden der 15de eeuw en zich doorzettend tot de zeventiende, is op elk levensgebied een sterke vernieuwing te bespeuren en een behoefte naar individueele geeste lijke vrijheid gepaard gaande zeer dikwijls met ver langen naar andere maatschappelijke toestanden. Ernstige botsingen met de dragers van het wereld lijk cn het geestelijk gezag werden hierdoor onver mijdelijk. Mij bezighoudend met het leven van de geschiede nis van Italië (de bakermat der Renaissance) gedu rende dit tijdvak werd mijn aandacht bijzonder ge troffen door een figuur, welke mij tot dusver onbe kend was. 't Gevolg'was dat ik daar meer van wilde weten. En de nadere kennismaking heeft mij het beeld laten zien van zulk merkwaardige vrouw, dat ik de verzoeking niet heb kunnen weerstaan aan haar een tweetal artikelen te wijden, waarin ik zal pogen haar cn haar tijd voor u te schetsen. Ik doe dit met een zekere voorliefde, omdat ik ervan over tuigd ben. dat kennis van het verleden ons het he den beter leert hegrijpen en waardeeien, en ook om dat ik de meening ben toegedaan, dat van werkelijk nobele menschen een goeden invloed uitgaat op ons, wanneer we ons in hunne levens verdiepen. De vrouw, wier leven en persoonlijkheid mij zoo sterk heeft geboeid draagt den naam van Renata. Zij was de dochter van den Franschen koning Lo- dewijk XII en diens echtgcnoote, Anna van Bre- tagne. Deze Renata werd door haar neef koning Frans I (die na den dood van Lodewijk XII, in 1515 zonder mannelijke nakomelingen gestorven, den Franschen koningstroon had bezet) in het jaar 1528 uitgehu welijkt aan Ercole d'Este, den hertog van Ferrara bestemd om na den dood zijns vaders, Alfonso d'Este, over Ferrara (in N. Italië) te hecrschen. (Ik merk hierbij op dat in dit tijdperk de regeer ders van de kleine Italiaanscbp staten menschen van zeer groote politieke beteekenis waren, zooals wel blijkt uit het feit, dat Alfonso d'Este voor zijn zoon een Fransche koningsdochter vraagt en verkrijgt en zooals ook bewezen wordt door het niet minder merkwaardige dat een latere Fransche koning Hen drik II trouwt met Catharina de Medici uit Flo rence.) Het is in hooge mate belangwekkend ter kenschet sing van het leven in die dagen om te lezen met welke een pracht cn weelde zulk een huwelijk werd gesloten en wij leeren begrijpen dat daarvoor noodig was een geweldige afpersing van het volk door mid del van allerlei belastingen Wanneer de onderhandelingen van Alfonso d'Este met koning Frans I zijn geëindigd gaat Ercole op reis naar Frankrijk om zijn aanstaande vrouw, wel ke hij nog nooit had gezien, af te halen. Een schit terend gevolg omstuwt hem. Op den 22sten Mei 1528 ontvangt Frans I hem te Saint-Germain in de buurt van Parijs De jonge her tog is schitterend gekleed er. verschijnt aan het hoofd van 150 ruiters ten hove. Hij maakt kennis met Renata, die op uiterlijke schoonheid niet kon bogen, maar uitblonk door groote intelligentie. Het huwelijk wordt spoedig gesloten en Frans I gaf het ééne feest na het andere, waardoor schatten werden verslonden. Een maand niï het huwelijk gaan Ercole cn Renata terug naar Ferrara. Het gevolg van Renata bestond uit honderdvijftig personen en dat van Ercole uit drïenonderd! Fouriers reizen vooruit om levensmiddelen te requireeren en zij zor gen er tevens voor (hotels waren er nog niet) dat er woningen onderweg disponibel zijn door eenvoudig de bewoners er uit te zetten. Aan de grenzen van zijn gebied wacht Alfonso d'Este zijn zoon met diens jonge vrouw op. En dan hebben er weer buitensporige en overdadige feesten plaats. Het eene bal volgt op het andere, wedrennen cn tournooicn worden gehouden. En- de armen liepen hongerend door de straten en smeekten om brood, dagelijks werden op straat de van gebrek om gekomenen gevonden! liet slotfeest werd door Ercole gegeven ter eere van zijn vader Alfonso voor diens bemoeiingen. En dit feest overtrof al de voorafgaande. Het begon met een tooneelvoorstelling cn daarna kwam een diner, zooals men 't in Ferrara nooit had gezien. Op de hoofdtafel stonden 25 groote suikerfiguren, die de wonderwerken van Hercules voorstelden en verder zilveren serviezen, geweldige kandelabers met kaar sen en vele schotels met koude gerechten. De eer ste gang bestond uit tien gerechten waarvoor vijf en twintig schotels noodig waren. Als de schotels werden binnen gedragen klonk de inuziek Daarna werden zes maal tien gerechten en van elk gerecht vijf en twintig schotels binnen gebracht, zoodat tezamen zeventig verschillende spijzen werden op gediend. Een hofnar, die op een drommedaris kwam binnenrijden, amuseerde de gasten. Na het dessert verscheen een geweldige pastei, waarin voor ieder der feestvierenden kostbare geschenken, als oorbel len, halskettingen en armbanden verborgen waren. Ik heb dit eenigszins uitvoerig verteld om den le zers iets te doen zien van de haast krankzinnige weelde, welke toen in de „hoogste kringen" heerseh- te en welke natuurlijk bij velen bittere ergernis opwekte. In zulk een sfeer kwam Renata, het koningskind, de jonge vrouw met haar scherp verstand en haar verlangen naar kennis, ontwikkeling! Al heel spoedig is ze in allerlei politieke verwik kelingen; zij voeit zich een afgezante van den Fran schen koning, blijft in haar hart zóó een Frangaise, dat ze geen lust heeft om Italiaansch te leeren. Waar zij kan, helpt zij de Fransche vluchtelingen, die ('t was in den tijd der Hugenoten) in Ferrara haar bescherming inroepen. Zoo ontstond een Fran sche kolonie in Ferrara. En, hoewel zij in 't openbaar haar gehechtheid toont aan het roomsch-katholieke geloof werd zij hierom reeds spoedig van ketterij verdacht. Op den 28sten October 1534 sterft Alfonso en dan wordt Ercole regeerende hertog van Ferrara Ercole en Renata worden op schitterende wijze gehuldigd. Maar de spanning tusschen de beide echtgenooten bleef, want Ercole ergerde zich aan de Fransche pro- testantsche vluchtelingen, en aan den steun welke Renata hun verleende. En Renata verwaarloosde steeds meer haar kerke lijke plichten, voelde zich gaandeweg sterker aange trokken tot de nieuwe Jeer. Ze trad in briefwisse ling met den hervormer Calvijn Ze schonk dezen hervormer zelfs gastvrijheid, toen hij in Ferrara vertoefde en hield geheime samenkomsten met hem, om in de protestantsche leer te worden onderwezen. Dit kon de roomsche kerk niet dulden; ze zou het ondervinden. De Jezuieten en vooral Ignatius Loyola, die toen nog leefde, zagen met leede o-igen hoe in Ferrara een haard van ketterij ontstond. Er worden Jezu- ietenpaters naar Ferrara gezonden die er bij Ercole op moeten aandringen zeer streng tegen de ketterij op te treden. Dientengevolge beveelt Ercole, dat alle van ketterij verdachten het land moeten verlaten Löyola is hiermede niet tevreden, hij berispt den pater Lepelletier cn diens medewerkers, omdnt zij Renata niet weten te bekeeren tot het „ware" ge loof. In dezen tijd wordt Renata gesterkt door brie ven van Calvijn. Dan wordt het uiterste middel op haar beproefd: ze wordt aangeklaagd bij de inqui sitie! Haar wordt ten laste gelegd dat. zij de Calvi- MEUBELEN, TAPIJTEN, VLOERZEILEN, VITRAGES, LOOPERS, enz. enz. LAAGZIJDE B 56 TEL. 87 Repareeren van Stoelen of andere Meubelen. Herstellen of verstoppen van Bedden of Matrassen. Zoo vroeg mogelijk bestellen dat voorkomt lang wachten. ZEER BILLIJK EN VAKKUNDIGE AFWERKING. Vraagt eerst onze prijzen. nistische dwaalleer beleed, de mis verzuimde, de doelmatigheid der sacramenten loochendp, niet biechtte cn aan de vlecschwording van Christus niet geloofde. Omdat Renata een koningsdochter is en de vrouw van den machtigen Ercole, wordt zij niet ter dood veroordeeld, maar tot levenslange ge vangenisstraf met verbeurdverklaring van al hare bezittingen. Haar bibliotheek moet werden vernie tigd. Renata hoort 't vonnis met groote kalmte aan. Den dag na het vonnis wordt zij naar de gevange nis gebracht. En toen is er iets gebeurd, waarvan niemand iets begreep! Een week later gaat zij de gevangenis weer uit. Hoe was dit mogelijk? Renata heeft gebruik gemaakt van een gunst haar door paus Paul III in 1543, op 22 April, bewezen Deze paus bracht een bezoek aan Ferrara cn werd toen door de voornaamste vrouwen van deze stad, o.a. door Renata verwelkomd. Toen wilde Paus III haar zijn bijzondere genegenheid toonen En, we tende hoe ze bij de inquisitie verdacht werd, vaar digde hij een geschrift teen brevet) uit, waarmede hij haar onder zijn onmiddellijke bescherming en onder die van het heilig officium stelde. Dientengevolge konden de inquisiteurs te Ferrara zich niet met haar godsdienstige aangelegenheden bemoeien, zonder zich den pauselijken banvloek op den hals te halen. Welnu op deze breve van den paus, die intusschen reeds was gestorven, beroept zich Renata en men moet de gevangenis voor haar openen cn haar aan klager redt zich door de vlucht. Den 25sten September 1558 sterft Ercole. Op zijn sterfbed laat hij Renata beloven, dat zij zoolang zijn met ronde glazen f 2.00. Gediplomeerd Opticien. Het aangewezen adres voor Goede en Goedkoope Optiek. zoon en opvolger (Ercole en Renata hebben 5 kin deren gehad) in Frankrijk zou wezen, waar hij in 't leger diende, zij nis regentes zich niet met de ketters zou bemoeien en de briefwisseling met Cal vijn zou staken. Tn November 1559 komt deze zoon, die naar zijn grootvader Alfonso heet, terug en neernt het bewind in handen. De jonge Alfonso is streng katholiek en stelt zijn moeder voor «Ie keus afstand te doen van haar kettersch geloof of Italië te verlaten. Renata kiest 't laatste en op den 2den September 1560 vertrekt ze uit. Italië om er nooit terug te keu ren. Ze gaat naar haai vaderland, naar Frankrijk, niet vermoedend, hoe zwaar haar lot daar zal zijn en hoe ontzaglijk veel daar van haar geestkracht zal worden gevergd. Leed zij onder de wreede vervolgingen der ketters in Italië, in Frnnkijk zou haar gemoed niet minder worden getroffen door de felheid, waarmede de kerk daar tegenover de Hugenoten optrad. (Wordt vervolgd.) ASTOR. D© luguber© vakken, die 's avonds op de boulevard bij het brutale licht van de boog lampen worden uitgeoefend en wier bestaan alleen in deze wereldstad mogelijk is. Millioenen menschen samengedrongen in een huizen klomp, tonnensteen en ijzer en cement naast en op el kaar getast op een grondoppervlakte niet veel grooter dan ons vorstelijk Haagje, ziedaar Parijs En wanneer we onzen weg door de krioelende men- schen-menigte zoeken of ons ellebogend en half-vech- tend in de als haring gepakte metro stuwen, dringt steeds weer de vraag zich bij ons op: waarmede halen al die menschen, die onafgebroken horde, die zich 's avonds naar huis spoedt hun kostje op? Wie zijn al die goede zielen, die deze kudden elke maand weer van het noodige voorzien om huishuur, bakker en kruide nier te betalen? Want wat er op één dag in een stad als Parijs door de keel wordt gejaagd, welke kapitalen dag in dag uit door de handen van markt-hai kooplieden en winkeliers gaat, is niet te becijferen. Cijfers, die onze hersenen niet te boven gaan als bij voorbeeld, het bedrag, door een Internationale Confe rentie in een paar weken opgegeten, doen ons als ge wone stervelingen reeds duizelen en bezorgen je indiges tie. Wat dan te denken van de dagelijksche waarden, die door een bevolking van een stad als deze wordt verwerkt... al eten we dan ook niet die exquise dinertjes van de conferentie-heeren. Maar daarover een andere maal. Nogmaals, waarvan leven al die menschen? Natuurlijk een enorm contingent, dat de overal ge bruikelijke vakken beoefent, maar die greep is maar weinig interessant. Dat zijn de brave burgers, die langs de lijnen der geleidelijkheid loopen, maar de buitenbeen tjes, de heertjes, die geen gewoon baantje kunnen krijgen of wel er wellicht geen prijs op stellen. Dat zijn de menschen, die waard zijn eens nader onder de loupe te worden genomen. Slechts een enkel voorbeeld... 's Avonds onder den hellen schijn van de brutale boog lampen van de groote boulevards, waar de meest uit- eenloopende talen dooréén klinken, waar het hard- nasaal Amerikaansch zich mengt met zoet-vleiend Ita liaansch, waar het Fransch zich bijna slechts laat hoo- ren wanneer Roemeen en Spanjaard zich aan elkaar willen doen verstaan, daar ligt voor één der lugubere vakken, die slechts in een wereldstad als deze mogelijk zijn, £en ideaal jachtterrein. Daar sluipt als hongerige jakhalzen een genus rond, wier eenige kennis bestaat uit een mond e dre gelijk Engelsch en een grondige ken nis van de meest vunze uitwassen van een wereldstad. Correct gekleed, vaak in keurige smoking komen ze bescheiden achter U aangeslopen, fluisteren U de meest ongure voorstellen in de ooren op allerlei gebied. Zij fluisteren U verdachte cabaret-voorstellen toe. smoeze len iets van de aantrekkelijkheid van de Fransche vrou wen, van cinema's met verboden films en wat ook al meer tot de lage lusten van sommigen kan spreken. Het serviele van den gids, die onder vol zonlicht werkt, is hen vreemd, ze spreken U toe op een vertrouwelijken toon, els kenden ze U jaren, maar ook in ander opzicht verschillen ze belangrijk van hunne collega's, die wat minder vloeiend Engelsch, Duitsch of wat het zijn mag, spreken. Die de dagelijksch herhaalde speech over een gedeelte der Fransche historie voldoende hebben gerepeteerd en zich bij de van enthousiasme blakerende kudde, die als de staart van een komeet achter hen sleurt, verstaan baar te maken. Zooals zoo vaak, het verschil ligt in den prijs... De geschiedenis-leeraar met den „Guide"- pet op is een man, die vrij bescheiden is in zijn finanti- eelc eischen, het aantal schapen van zijn kudde is meest zeer talrijk, dat, beetje bij beetje gelegd, hij zelfs zonder groote eischen aan zijn broodje komt. maar de ander, de smoking-mijnheer, die eerst zijn luguber vak begint als het diep-nachtelijk duister over Parijs is neerge daald, huldigt andere opvattingen. Achter hem zwermt geen kudde aan, hij is aangewezen op de zwarte schaap jes en in de diepe donkerte van den nacht is zwart moeilijk te vinden. Zijn klantjes melden zich niet aan, hij moet zoeken met een volharding inderdaad een betere zaak waardig en menig schaap, dat hij zwart meent blijkt bij nader inzien van een smettelooze sneeuwwitte blankheid te zijn. Dat is dan weer zooveel tijd .verloren en de uren, waarin hij een klant moet vinden, zijn slechts weinig. En die ongelukkige moet het gelag betalen voor al de wollige witte schaapjes, die den lokkenden herder niet hebben willen volgen. Ze kijken hun klantjes aan. meten ze op als taxateurs en schatten naar kleercn, schoenen, landsaard en al wat daarbij een rol mag spelen. Ze hebben een beetje menschenkennis, kennis van den goorsten kant van hun medemenschen en be cijferen met wondere snelheid wat hun klantje er voor over zal hebben. Maar de Franschen en de frank ver smaden ze... Hun brein is slechts ingesteld op dollars, soms op ponden, maar in ieder geval zware edel-valut:». Ze kennen slechts de cijferen van één tot honderd, maar in dollars en bij de lagere cijfers in ponden. Hun cliënten kijken niet op een duit, ze brengen per manne tje tusschen de 50 en 100 dollar op, eventjes 125 of 250 harde Hollandsche guldentjes, afgezien van wat er in de etablissementen verteerd wordt, waar de cicerone hen voert. Want wel te verstaan die bedragen zijn slechts het loon, het hard verdiende loon van den gids voor zijne niet te onderschatten diensten. Natuurlijk maar een bagatel in vergelijk met wat het feest zelf kost En altijd zijn er maar weer gekken, die zich laten vangen, avond aan avond vinden deze lugubere agenten van c!e menschelijke vuilnisbakken, die zich cabaret of hoe ook mogen noemen, weer mannetjes, die naar de lokstem luisteren en op èén avond een kapitaal wegsmijten, waarvan een familie een maand kan leven. Eiken avond weer, wellicht loopt er een avond tus schen door. dat ze de kous op den kop krijgen, maar overigens vrijwel eiken avond dat dit schuim buiten de commissie van hun lastgevers tusschen de vijftien honderd en twee duizend francs sleept. Er loopen dui zenden menschen rond, die voor minder alle schaamte zouden laten varen, maar ook dit genus zal wel in so lidaire aaneengeslotenheid nieuwe krachten weren. Dit is één der vakken, die slechts in het moeras van een wereldstad kunnen bloeien. Maar er zijn ook andere, meer fatsoenlijke, die er een vreemd vak op nahouden. Dat zijn de zoogenaamde artisten, die met de teeken- portefeuille onder den arm.de café's van Montparnasse afsjouwen. Meest op een wijze gekleed, die den artist moest verraden, doch die als regel meer doet denkon. aan een schreeuwende leemte in de garderobe van tien drager, torsen ze de lasten etsen en crayon-teekeningen den geheelen dag rond tot laat in den nacht. Vraag hen evenwel niet eens een schets te maken; zij leven.-n slechts hun artistiek uiterlijk, hun zwierende krullen on hun wuivende lavalière. buiten, niet te vergeten hun zij het ook onvolmaakte kennis van eenige vreemde talen. Zij zwerven van de Dóme naar de Coupele, langs Rotonde. Select en andere en hun nimmer rustend oog zoekt de vreemdeling, liefst den Amerikaan. Als waren ze een gewoon schilder, die even in het café verpoozing zoekt, laten ze zich neer aan een tafel tje in de onmiddellijke omgeving van de vreemdelingen. Dan valt toevallig de portefeuille open en, ach waar om zouden ze zich schamen voor hun kunst, laten ze een paar schetsen zien. Dan begint het gepingel. Maar ook zij halen fatsoenlijk hun kostje op, vooral wanneer het iets later wordt. En niemand valt er eigenlijk over, dat de artist met zooveel verschillende namen zijn kunst werken onderschrijft. Maar pingelen kunnen ze als de vensters in Port Said en toch ligt dat een heel eind van Mcntparnasse...

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 1