SchagerCourant
WIE ZICH MET INGANG VAN
Zaterdag 22 Maart 1930.
73ste Jaargang. No. 8633
Derde Blad.
FEUILLETON
VERTELLINGEN.
E
.BrabanJsche brieven.
GRATIS.
E
Ulvenhout, 17 Mèèrt 1930.
Menier,
Mèèrt ruurt wel z'nen
Btèèrt, amico! In één haalf
uurke tijd mokte veurjaar,
zomer, najaar en winter
mee. De lochten spoken
daar boven oewen kop rond
of ze bezeten zijn van too-
verheksen, die 'r mee d'r
bessems tekeer gaan of z'aan
d'n schoonmaak zijn. Ze
rauschen d'r deurhenen
nouw-en-dan, da-d-ooren en
zien vergaat. Dat de wind
in de schouw te razen en te
fluiten staat, da-d-et kachel-
potje-n-'r 'n klurke van
krijgt, net of 't verlegen wordt omda-ze'tn in z'nen nek
kietelen en blazen.
Dan rollen de wolleken as vachten zoo dik, al dur d'n
hemel. Dan tuimelen die klodders as modder zoo zwart
woest over mekare. Troebel en donker wordt dan d'n
dag; in huis wor 't haardstikkedonker. En 't vurige
potje van ons plattebuis en 't hartje van gloeiing daar
onder da schemert er dan op d'n dusteren grond of ge
leeft in d'n donker veur Kerstmis!
De wind giert deur de spleten. Hagelsteentjes tetsen
teugen de ramen. Rollen rauschend van de pannen op
oew dak. Springen op van d'n haarden bojem, daarbui
ten op den erft en rollen dan de kuiltjes en de putjes
in, gegraven deur d'n Blek, deur de kiepen, van de wor
tels van m'nen notelèèr en appelèèr af.
Ze tetsen op de daken van de schuren en springen
mee 'n sierlijk zwaaike teugen de wereld aan. En Blek
krupt grommend in z'n hok as enkelde van die dartele
ijsklontjes teugen z'n zwarte neus aanketsten. De kie
pen gaan in 'n paniekske-n-'t nachthok in en staan te
dringen en te douwen veur 't haalfronde sohufke as men-
schen aan 't loketje van de stasie, terwijl de trein al
veurstaat op vertrek.
De veugeltjes schèèren laag over de wereld in breeje,
snelle vlucht, in angstigen haast. De takken schuren
laangs m'n huis en over m'n pannen. Droppels lekken
van de goten en 't struikgewas; 't is winter nouw!
Bezurgd gaan oew oogen over d'n omtrek. Mee angst
tuurde teugen de zwarte locht aan waar ge deurhenen
zouw willen kijken. Waant wa-zouw daarachter zitten'
Al da kouwe nat 't is niet goed veur 't jonk gewas...
„Goeie genade wa-d-'n rotweer!'* en as 'nen bliksem
deur de düsternis van 't vertrek, schèèrde dieën uitval
van Trui deur de stilte, waar niks aanders te heuren
viel as 't gesnor van 't plattebüske. „Wa zul-d-er aan
doen", zuchte-n-ik en Trui weer: „wa zul-d-er aan doen!"
En 't gerausch van d'agelstukskes sterft weg. Maar
donkerder wordt de locht en grillig flakkeren de vlam-
mekes d'r schijnsel teugen de muren as Trui de pan
mee èrpels te vuur zet.
Haard en raauw val 't lawijd tusschen de donkere
muren as Trui, die kwaad gemutst is, de kachel in z'nen
rooster pokt. Doovend rollen brokskes vuur d'n bak in.
die gloeiend lichten op Trui d'ren zuren kop. Ze ampe-
teert mé mee d'r druktes, maar 'k houw m'n eigen in,
waant zwaar as lood zoo drukt de donkere locht op oew
zielement... en herinder ik m'n eigen 'n ouw versje:
„onslievenirke, gif mooi wirke."
Rang, pang! die pook haangt weer op 'r plak aan 't
nikkelen hekske laangs de plattebuis en Trui vraagt
dan: „wa zeg-d'r-van?" en mee d'r haanden in d'r len
den, pijn van 't poken, kek ze laangs me deur 't raam
naar de locht mee 'n gezicht as 'nen kunstkenner die
teugen 'n snerterige schilderij aankekt. „Wa zul-d-'r van
zeggen," zeg ik. En Trui bleft kijken, kijken teugen wil
en daank en ineens kwek ze: „Ollee, da kan 'r ok nog
bij, neeë maar kek nouw 's!" en jawel amico, daar is
't werendig gaan sneeuwen. Zwaar, in rechte lijnen, val
len de natte sneeuwvlokskes teugen de èèrde. Dichter
en dichter, ondeurdringbaar trekken ze in rijen naar de
stille wèreld toe. Zwart blinken de daken van den smol-
tenden sneeuw. Zwart blinken de takken en plaskes
staan er in de kuiltjes nouw, die sjuust nog vol van ha-
gelstukskes laggen.
En oo! zoo stil is 't ieveraans. Gin levend wezen is
meer buiten. De biesten en de veugels zitten verdoken
in d'r veilige schuilplotskes; de menschen blijven in de
schuren en de stallen en zuuken daar wa werk.
En dan ineens, in al die stilte, die er deur 't dürp
haangt; die stilte die zoo zwaar steunt op d'n dag da-
g-'r haast van stikken zouw, daar ineens beiert in laank-
zaam gebam 't klokske uit d'n toren. Soberkes en sta
tig drijven die klaankskes eentonig deur d'n sneeuw.
Zeurig dreunen ze 'de daken over en alles is vol triestig
heid.
Efkes lüsteren me heel stillekes. Vergeten de sneeuw
vlokskes, die daar altij blijven vallen.En 't is of 'deeuwige
heid deur onze muren drong en om ons henen huivert.
„Jah..." zucht Trui, „mee vrouwke van Riel is 't ok
alweer afgeloopen. Afijn, 'nen gelukkigen engel in d'n
hemel, waant 't was tóch maar 'nen sukkelèèr en
klèng-klèng-klèng klotsen de klaanken op éénen dreun
d'n hemel teugen, waaruit zwaar de droppen sneeuw
neerwentelen.
„Nouw dragen ze Mieke de kerk uit", zeg ik en met
een zie 'k 't nietige kisje, rood van menie, mee 't zwarte
kruis, op de zwarte baar schuiven en 't kleine stoetje
achter laanlcs 't kerkske slingeren onder d'n vallende
sneeuw en 't klèng-klèng-klèng. 'k Zie 't zuiver kruske
op d'n langen stok in d'n triesten dag flitsen, gedragen
deur ons pustorke naar 't groote zwarte gat da-d-op
Mieke te wachten leet.
„Griep!" snerpt Trui, „en paste gij maar op, menne-
ke", en wijd staan d'r oogen open, ,,'t is nouw net goei
weer om bij oewen das gepakt te vorren, ga bij da raam
weg!"
„Mieke tref kwaai weer op d'ren lesten gaank. Trui",
en Trui knikt en knikt, lot d'r lip hangen ('n bewijs da
ze diep in gedachten is) en schenkt de koffie op.
't Klokske z'n klaanken die sterven weg. 'n Enkel
vlokske valt er nog onzeker deur de locht De wolken
scheuren open en 'n groote diepte van edel blaauw gulpt-
er naar de èèrde en meteen toovert 't zonneke d'n nacht
weg en is 't of heel de natuur in 'nen daverenden Jach
schiet Starker: 't is of d'n hemel opengeschoven wordt
om er 't zieltje van ouwe Mieke, van da brave menschke,
deur te laten in vollen lüster!
'Nen diepen zucht van opluchting golft er deur de na
tuur. De triestige stilte is weggeslopen en ons vertrek
sta-d-in lichte laaie van 't lekkere zonneke, da-d-onze
witte muren weer blaank en licht in d'n dag staan.
„Ziezoo/* zucht Trui of ze 'r aan meeg'ollepen heet,
„Mieke zit mee d'r neus onder 't zaand!" Maar da zee
ze omdat ze niks anders te zeggen wlest en toch weer
praten wouw, nouw de wèreld veur d'n dag gekropen is
uit al die sombere en rouwige triestigheid! „Nog 'n
bakske, 't is goeie Dré, veruit jonk, da's goed teugen d'n
wurm!"
De kiepen komen ok weer veur d'n dag. Ze tieren
weer in deus vleug veurjaar da ge lachen zouw. Ze
schoefelen in de éérde naar graantjes en würmkes. Drie
kakelen 'r tegelijk; die zijn d'r eike alweer kwijt en
dapper komen z'uit 't schüfke dribbelen.
Blek krüpt ok z'n hok weer uit en hier en daar valt
er zwèar, as 'nen schoonen pèèrel, 'nen druppel van de
takken. Hangen ze, die leste druppels as edelsteenen aan
de twijgen, beschenen as ze worren deur 't vblle zon
neke en d'n blaauwen dag, d'n schoonen dag nouw, die
te wasemen leet onder de Mèèrtsche zon.
't Leven is weer ieveraans opgefleurd. Wit-bllnkend
glimmen de natte daken onder 't nuuwe, felle licht Zon-
nekes van licht stralen d'r af van de ronde stoelpooten
in m'n huis. Straaltjes licht pieken er van koperen kan-
nekes en blinkende dingskes. Zuiver en goud is alles
wa ge ziet.
De biesten staan te staampen in d'n stal hiernaast en
meziek is 't lawijd van de emmers en de kannen die ik
rinkelen heur in de schuren, waar 't fiest van d'n ar
beid, onder d'n zang van de meiden weer opflikkert
in d'n herboren dag!
Trui is 'm gesmeerd en deelt de lakens uit da'k t
heuren kan. „Ollee, Jan, gij ga mee Plete d'èrpels pooten!
Bet gij zurgt vandaag veur 't voer van de blesten; mokt
eerst 't vuur maar aan in 't achterhuis. Bart, heur 's!
Gade gij de gruuntes van d'n akker halen veur d'n baas
z'nen gruuntenwagel en denkt erom: nie olleen 'n beste
van 't laand, alles zo'n bietje deurmekare, me motten
zuinig zijn; ge wit da zoowèl! Hei, Hannes, meste gij
de biesten 's uit; ze staan tc d'ren stèèrt in d'n blubber;
mot ik oew da nouw altij weer overnuuw kommedeeren,
wa bènde gij toch veur 'nen lamzak? Stikt oew pooten
uit oew mouwen, kwajongen." „Ja maar..." „Niks te
jamaren, nie zeeveren, breien! is 't sprikwoord. En
gij Bart as ge klaar bent mee die gruunten, dan as d'n
wledeweergaal mlestrijen, ongen, aanders krijgdet me»
mijn aan d'n stok." En Ineens 'nen krijsch die 'n soheur
in de locht mokt Trui heet 'n kat op d'ren stèèrt ge
trapt „Frekte kat da ge daar bent..." en klots, klots,
daar giert 'nen klomp van Trui laanks m'n ramen of ie
uit 'n lcenon geschoten wier! Hannes mot *m gaan halen
en draagt in elke haand 'n helft Toen hee Trui zoo nog
't een en ander ten beste gegeven over katten in 't al
gemeen en deus In 't biezonder, maar da zoude maar
schrabben as ik die teejerieën allemaal verder opkalkte,
Maar 't had veul weg van die hagelbui van daarstraks,
maar dan veul erger. Keb me bedooid van 't lachen.
Waant laat ik oew zeggen: 't is sjuust 't katje da^d-ln
z'nen zuigelingentijd nie tieren wouw, omda de ouwe gin
mulk veur 'm had. En toen hee Trui, tusschen al d'r
druktes in da kleine opsallemaanderke grootgebrocht
mee 'n eigengemokt minejatuur-zuigfleschke. Ginmensch
wouw 't doodmaken en 't gong Trui aan d'r haart dat da
beesje blèèrde van d'n honger. En zoodoende hee ze 't
toen gebakerd, 't Hiet dan ok „Truike".
Maar Trui en Truike leggen nouw lillek overhoop!
De Mèèrtsohe buien zitten ieveraans in! In de lochten
hangen ze as poepluiers zoo zwaar en zoo vuil.
In de menschen huizen ze mee al 't getier en lawijd
Mèèrt eigen,
In de katten zit Mèèrt te spoken da g"r 's nachts van
wakker wordt...
Ja, amico, Mèèrt ruurt kollesaal mee z'nen stèèrt.
Weer gaat de locht in 't oosten betrekken. Schijnt 't
zonneke mee koperen gloed of de wèreld aan 't smeulen
is. Weer komt de düsternis aangedreven en gaai ik er
maar gaaw afschelën van m'n briefke, waant anders
mot ik de laamp nog opsteken en da verstaamp ik mid
den op d'n dag!
De griep is onderhaand weer heelemaal over en hoop
ik volgende week er weer op uit te kunnen trekken,
'k Wil weer 's menschen zien. 'k Wil weer 's 'n kortje-
leggen in de „Gouwe", waant ge wor zoodoende op 't
lest 'nen ouwen vent veur oewen tijd.
Amico, veul groeten van Trui en as altij, gin horke
minder van oewen toet a voe
DRé.
BOERDERIJ en \EEHOUDERIJ
Ditmaal wil ik eens afwijken van mijn gewoonte
om in deze rubriek iets te beschrijven wat speciaal
landbouw en veeteelt betreft. In den loop dezer
week gewerd mij namelijk een schrijven uit Amerika
en het is voor de lezers van de Schager Courant
daoht ik zoo, wel eens goed, eens te vernemen hoe
het in het land van den Dollar gesteld is met de le
vensomstandigheden. De aanleiding tot deze per
soonlijke correspondentie was deze. Een van mijn
vele jeugdige vrienden opperde al geruimen tijd het
idéé om in Amerika zijn geluk te gaan beproeven.
Het jonge mensch had in zijn jeugd goede scholen
doorloopen, had bijzondere studie gemaakt van fruit
en groentenkweeken, terwijl land'bouwwerkzaamhe
den hem ook niet onbekend waren Hij had alles bij
een een 10-tal jaren praktijk en zou nu weieens zijn
geluk willen beproeven in Amerika.
Hij schreef tot het verkrijgen van inlichtingen aan
een mij bekend adres van een betrouwbaar persoon
te Hoboken, iemand die zelf al jaren werkzaam is
aan de groentenexport vanuit Holland naar Ame
rika. De ontvangen inlichtingen zijn allesbehalve
rooskleurig en hoewel de opinie van één persoon niet
den doorslag mag geven, is het toch wel goed, dat
men eens over Amerika een andere meening ver
neemt, dan gewoonlijk valt af te leiden uit de tal
rijke brochures die over Amerika worden verspreid
door de kantoren die belangen hebben bij het uit
zenden van vreemdelingen naar het Dollarland. Het
schrijven luidt dan als volgt:
Hoboken, N.J., 6 Maart 1930.
Uw brief werd mij van mijn huistoege
zonden. Ik ben op heden in Hoboken om leiding te
geven aan de export van groenten, welke weer U.S.A.
binnenstroomen. Uw vraag om U te helpen hier naar
U.S.A. te immigreeren, houdt meer in dan gij zeker
zelf wel bevroedt. Geef ik aan het U.S.A. Gouverne
ment een verklaring af dat gij naar mij toe kunt
komen, dan moet ik direct of indirect daarbij verkla-'
ren, dat gij niet armlastig zult worden en ik ten
minste voor het eerste jaar van Uw hierzijn voor
Uwe verzorging zal instaan.
Ik weet, gij wilt hier komen werken. Maar hoe aan
werk te komen? Kon ik zoo heel gemakkelijk voor
U een plaats vinden bij een tuinder, en was het hier
zooals in Holland, dan was dat allemaal niets, maar
Amerika is nu eenmaal Amerika. In de wintermaan
den heeft geen tuinder werk op zijn eigen tuin. Alles
wat farmt in onze omgeving, probeert in den win
ter infabrieken of bij de spoorwegen onder dak te
komen. De winter hier rond Albany duurt van be
gin November tot einde Maart. Dit zijn 5 maanden,
in welke een tuinbouwer geen arbeider wil houden.
Zijn eigen zoons gaan dan als zij kunnen uit werken
om gedurende die maanden wat te verdienen. Al
mijn tuinderkennissen beneden de dertig doen dit,
In den zomer is hun eenige hulp, jonge luidjes bene
den de 18 jaar, welke ze plenty kunnen bekomen uit
de dichtbij liggende fabriekcentra, of van de Katho
lieke weeshuissohool. Mijn zoon, die zelf tuinder is,
heeft zomers altijd 2 van die jongens; zij zijn bij hem
in den kost en verdienen van 5 tot 8 dollar per week.
Voor 8 dollar werken zij van 's morgens 6 uur tot
des avonds 8 met één uur voor de middagpauze. Mijn
overbuurman heeft 6 tot 10 van die jongens; zij wer
ken van 7 tot 1 met een half uur middag, geen tijd
voor ontbijt of koffie drinken zooals in Holland. De
werktijd gaat achter elkander door van 7 tot 12 uur
en van half een tot 7. Wij Hollanders doen dat voor
ons zelf iets gemakkelijker en ook bij mijn zoon is
er tijd over voor ontbijt en lunch. Een volle arbeider
verdient van 23 tot 30 dollar per week, maar moet
dan volledig als baasknecht kunnen staan en zijn
ondergeschikten goed aan het werk kunnen houden.
Een moderne slavendrijver alzoo.
Er zijn er rond Albany een stad van 140.000 inwo
ners, misschien 20 die zoo'n baantje hebben. Tuin-
bouwarbeiders zullen er misschien 100 zijn. Zeker
niet meer. Alle farmers werken met hun kinderen
als zij ze hebben. Hun vrouwen werken zeker 9 van
de 10 van 's morgens tot 's avonds mede. Ze maken
hierdoor wat we noemen a living (levensonderhoud).
In de laatste 50 jaar is de landbouw in de Staat
New-York, zie Circulair 101 Dec. 1929 Uitgave
United States Department of Agriculture The
Farm real estate situction 1928/1929 U ziet het is
van recente datum, teruggegaan met 4y% millioen
acre bebouwd land. Als gevolg daarvan staan dan
ook officieel sedert 1922 het laatste jaar, dat een on
derzoek is ingesteld, 35.000 farmen leeg. Dorpen waar
vroeger 500 menschen in woonden, hebben nu een be
volking van 12 tot 20 zielen. Deze toestand geldt
vooral de Staten bekend onder den naam Nieuw
England States. Voor geheel Amerika is de terug
gang van de bevolking aan de farmen op zijn minst-
2.500.000 zielen. Leefde er in 1880 85 van de be
volking ten plattelande, nu is dit nog slechts 17.5
Op bladz. 48 van bovengenoemd verslag staat, dat het
aantal publieke verkoopingen van farmen voor
schuld, welke plaats vonden in 19281929 nog steeds
zeer hoog is, naar schatting ongeveer 19 op elke 1000;
dit betreft dan geheel Amerika. En even verder
staat: In de Nieuw England staten en Midden At
lantic was het aantal verkoopingen voor schuld 12
per 1000 in North Central en in de bergstreken 2529
per 1000 boerderijen. In Montana en de beide Dakota's
was het percentage nog hooger. Zelfs was ik 4 jaar
geleden in Zuid-Dakota, en logeerde aldaar bij ge
brek aan een hotel bij een kennis die aldaar bankier
was. Z.Ed. was bemiddeld en mij werd verteld en
later werd het mij door hem verzekerd dat het de
waarheii bevatte, dat hij voor de geheele streek al
3 jaren achtereen de belasting en assurantie had
betaald, maar zoo zeide hij, ik moet er mee uitschei
den. Ik heb mijn geld hier gemaakt, maar ik zal
het zoo spoedig kwijt zijn. Ziehier dus weer een
staaltje van de welvaart in Amerika op farmgebied.
Wilt gij een ander proefje. Je wilt hier komen als
werker en gij vraagt mij om een plaats voor je, of
bij mij of bij een tuinder. We hebben hier ongelogen
en niet overdreven, eerlijk meer dan 7millioen
werkloozen. Zondag was ik bij een kennis, welke
een jonge getrouwde Hollandsche man in huis had
den. Hij was overgekomen, had 6 weken gewerkt
voor de General Electric te Schcnectady N.Y. en was
nu 6 weken bij hen, schreef op alle betrekkingen
maar geen kans. Ik woonde hier in dezelfde kamer
nu twee jaar geleden; boven mij woonde in een ka
mer twee heeren. De eene was geweest onder-direc
teur van de Rotterdamsche Lloyd te Batavia, Hollan
der van geboorte en solliciteerde naar alle mogelijke
betrekkingen. Ik deed bij vrienden en kennissen in
zijn belang wat mogelijk was. Hij sprak en cor
respondeerde in 5 talen, was stenographer etc., maar
had na 67 sollicitaties over 4 maanden nog geen be
trekking en kreeg ten slotte een baantje als klerk
in een zomerhotel. De andere een Duitsch werktuig
kundige, kwam van Chicago, sprak vloeiend En-
gelsch, solliciteerde hier in New-York een half jaar
achter elkander naar alles wat slechts werk was,
eri kwam eindelijk terecht op een boot welke op
Zuid-Amerika voer als oliestoker. Donderdag 1 Maart
was ik om half tien klaar op de groentenmarkt. Ik
had al veel gelezen omtrent de werkloosheid en wil
de zelf onderzoeken. Na een eind met de tram te zijn
gegaan en na en uur te 'hebben geloopen, nam ik
een auto en ja, daar was ik in een oogenblik aan
de eerste Breadline. We stopten en ik stapte uit.
Hello fellow's already waiting. (Hallo man, ben je
reeds wachtende). Yes Sir (Ja Heer) was het ant
woord. Ik informeerde of zij een gedeelte uitmaakte
van dé broodlijn welke nog wachtte of dat ze op
nieuw daar waren. Het was 11.45 v.m. Zij wachten
op de avonduitdeeling en op kaarten. Er was daar
een katholieke mission, welke er een nachtlogie op
nahield, om half twee zouden kaarten uitgedeeld wor
den, wat tweemaal per week gebeurde. Maandags en
Donderdags. Zij gaven recht op een stuk droog
brood, 3 vingers dik on onderdak voor dien nacht. Er
was een jonge man onder van 31 jaar. Ik dacht di
rect al dat hij iets anders was als de anderen, en
vroeg hem: „zijt gij hier allang". Hij vertelde mij
toen van Paterson N.J. te zijn. Hij was de week
voor Thankgevings 30 Nov. ontslagen. Was eerst
een paar weken thuis gebleven, maar omdat hij zijn
oude vader en moeder niet uit wilde kleeden, naar
New-York gekomen, met 10 dollar in zijn zak. De
10 dollar waren in twee weken met de hoogste zui
nigheid weggegaan. Hollandsch geld f25.Zijn
niet genoeg om van te eten. Mijn kamer waar ik nu
aan U in zit te schrijven, kost mij 8 dollar, dus f20
per week. Van begin December stond onze jonge
man nu al in de broodlijn, d.w.z. twee maal daags
kreeg hij een stuk droog brood en een kop koffie
zonder suiker of melk. 's Nachts sliep hij in de
shelters; zoo zijn er op heden in New York stad tus
schen de 1500 en 1600. Let wel ik bedoel geen ar
men in de broodlijn, maar tehuizen voor dakloozen.
In de broodlijn aan First street zijn er eiken dag
tusschen de 8000 en 10.000. Op 28 Febr. j.1. werd het
eerste getal reeds bereikt.. Aan de Batterij Place is
een andere broodlijn van ruim 10.000; de kleinste
houdt nog bijna 1000 arme menschen. Zoo zijn er 15
plaatsen in New-York waar brood uitgereikt wordt.
Buitendien zijn er'soepuitdeclingen voor families.
Mijn jonge vriend vertelde mij, dat het wachten op
een stuk brood het ergste nog niet was, maar wel
het slapen in de shelters. De stank is niet om te
houden. De geheele rij stonk naar vuile kleeding,
etc. „Of ik die shelters kon zien?" O, ja, de
katholieke missie was er vlak bij. Ik kreeg adres
sen plenty en bezocht ze dienzelfden morgen. Mijn
chauffeur vertelde mij, dat eiken morgen de politie
wagen rond kwam om van de buiten slapendcn op
te rapen, wat niet meer opstond. Mijn jonge vriend
vertelde mij en 4 anderen verzekerden mij het zelf
gezien te hebben, op een morgen een week geleden
pikten ze er 4 op en dagelijks loopt het aantal doo-
den van 2 tot 10. Deze gaan dan naar het Potter-
field en geen mensch vraagt meer naar hen.
Ik bezocht een shelter. Aan beide zijden van de
zaal een rij banken. Ik telde ruim 30 rijen Om half
zes werd mij verteld, gingen de deuren open en
dan krouwde het vol; daarna werden de deuren ge
sloten. Donderdags en Maandags wordt eerst brood
gedeeld, daarna gaan de deuren weer open en mogen
er nog zooveel in als in het pad kunnen liggen. De
gelukkige slapen op banken. Een kachel zorgt voor
verwarming. Ik kwam in een andere hal. Plaats
voor 450—500. Niets als de barre vloer. De ongeluk-
kigen sliepen er als varkens in een hok. Ik kwam
aan een oude barge (schip), liggende in het kanaal.
Hier sliepen er eiken nacht 30Ö0 en bij al die plaat
sen, verzekerden ze mij, waren er nog massa's, die
ze niet konden opnemen.
Vandaag wos het 6 Maart, den dag dat het werkers
element van de geheele wereld zou protesteeren te
gen den gang van zaken. Hier in New-York was het
houden van een meeting toegestaan op Onion
Square, het roode wijk van New York. De helft van
de gebouwen wordt er in beslag genomen door
I APRIL 1930
OPGEEFT ALS LEZER VAN DE
ONTVANGT DE NOG VERSCHIJ
NENDE NUMMERS VAN MAART
volksrestaurants. 3 communistische dagbladen wor
den er gedrukt, de Labor Defender heeft er haar
huis en International Labor Defence en Int. Wor-
kers Aid. Misschien allemaal vreemde namen voor
jou mijn jonge vriend, mar dat doet er niet toe.
Daar mochten de werkeloozen en de werkers, dia
voor hen gevoelen, vergaderen. Gevaarlijke men
schen zeker. De politiemacht was dan ook voldoende
sterk. Er waren volgens de couranten aanwezig 10
kapiteins, 20 luitenants, 200 politie-agentcn, 20 poli
tieagenten op motorcycles, gewapend met machine
geweren, 100 detectives. 50 bereden agenten, een
macht brandspuiten, ambulancewagens enz. De be
sprekingen waren zakelijk en na afloop formeerden
de werkeloozen een stoet van verscheidene uren
lengte. e
Ik vertel U dit allemaal, om U te doen zien, hoe
het hier opheden is. Ik kon heel verdekt opgesteld
hebben en U mooi voornaam hebben geschreven:
Weet U wel, dat er hier werkeloosheid is etc., maar
ik geef U liever het leven, zooals ik het zelf zie en
mede leef.
Gij zult nu begrijpen, waarom ik U afraad om
hierheen te komen. Zoudt gij mij de risico willen op
dragen om voor U te zorgen. U die ik niet ken, ter
wijl een elk hier staat voor een zeer slecht jaar. Ik
vermoed, dat gij begrijpen zult dit niet van een
vreemdb te kunnen vergen.
Juist hier om den hoek in de naaste straat wordt
opheden in een ledigen winkel bloemen verkocht.
Afgesneden anjers voor 5 c.; pracht lathyrus 37
cent per dozijn; tulpen 62% cent per dozijn, rozen
van 512% cent per stuk. En ik betaalde voor de
tulpen uit Holland per 1000 ongeveer f50. Hoe zul
len onze bloemen van den zomer verkocht worden?.
Graan was in jaren niet zoo laag in prijs, f2.35 per
bushel, terwijl productiekostprijs is f2.80; katoen
staat even boven de 15 dollar produciieprijs is 21
dollar. Verbeterd de toestand niet, dan staan we
voor een groot raadsel en wel hoe onh eigen zaken
gaande te houden. Winkels failleeren, zaken sluiten,
bijna het geheele fabriekswezen staat stil; de fabrie
ken worden aan den gang gehouden met wat men
noemt skeletons, d.w.z. een enkele arbeider om de
zaak in gang te houden.
Mijn jonge vriend wacht de komende gebeurtenis
sen af in eigen land, kom niet hier, om het groote
leger van werkeloozen aan te vullen,, of anderen,
die geen verplichting aan je hebben, maar je ni^t
zouden willen ten onder zien gaan, lastig te maken.
We hebben hier op heden genoeg te doen aan onze
eigen omgeving.
In Holland schijnen jelui nog weinig begrip te
hebben van wat er gaat gebeuren. Menschen van
welke politieke kleur ook, spreken over de bange tij
den die wij tegemoet gaan, zakcnmenschen weten
niet meer hoe ze zich moeten wringen, geheele stra
ten met kleine winkels vindt men in .verschillende
steden, ik kan noemen wat ik zelf zag, Chicago, Phi-
ladelphia, Norfolk en Boston, gesloten. En dagelijks
komen er nog armlastigen bij. Hij die vandaag nog
een zakenman is, valt morgen. Ik ken hier ver
scheidene menschen, welke een jaar geleden tot de
welgestelden behoorden zoo'n 2000—5000 dollar in
komen hadden en nu niets meer bezitten, tenge
volge van het beursverlies in Wallstreet. Daar hebt
ge in Holland een klein staartje van gewaar kunnen
worden. Doch hier zijn honderdduizenden schapen ge
schoren. Een half jaar geleden rijk, nu arm, zoo is
Amerika. Je hebt den tijd nog, je bent nog jong, wacht
het nog een poosje af voor je hier heen komt. Dat is
de beste raad die ik je momenteel kan geven.
Groeten aan mijn beide vrienden U bekend.
Hoogachtend,
Uw dienstw.
Alzoo in het generaal geen opwekkend schrijven
voor aanstaande landverhuizers. Heeft onze kennis
misschien door een te donkeren bril gezien, 't Is zijn
gewoonte anders niet. Waar zal de waarheid lig
gen? 't Is zoo ver van hu& en door ons moeilijk te
beoordeelen.
S.
V.
Binnenlandsch Nieuws.
De ontvoerde jongen op de motorfiets.
Hoe de aanhouding van den dader plaats
vond.
In aansluiting op het bericht in ons nummer van
Donderdag omtrent den ontvoerden jongen op een
motorfiets te Den Haag, kan nog nader gemeld wor
den, dat de aangehouden dader is de 24-jarigo han-
deflsvertegenwoordiger K. de J., uit de Daendelsstraat
in Den Haag. Hij wordt ter beschikking van de
justitie gesteld.
Een agent van de Wassenaarsche gemeentepolitie
vond in Meyendel een motorfiets achter een boschje.
Kort daarop kwam een man te voorschijn met een
klein jongetje, dat het ontvoerde ventje bleek te zijn.
Het vertelde, dat de man niet nader te noemen han
delingen met hem had gepleegd, wat de man ontken
de. Zij hadden eerst een café bezocht te Leiden. Op
den terugweg waren zij bij Den Deyl zijwaarts gesla
gen en zoo bij Meyendel gekomen.
De kleeren van den verdachte en van het jongetje
worden aan een deskundig onderzoek onderworpen.
Ook wordt het jongetje medisch onderzocht.
DREIGEMENT VOOR HET DEURRAAMPJE.
Een man met een revolver die spoor
loos verdwijnt.
Woensdagavond ongeveer 8 uur werd aan een boer
derij aan den Sloterweg in de Haarlemmermeer ge
beld. Toen de vrouw des huizes het raampje in de
deur opende, werd haar door de opening een revol
ver voorgehouden, terwijl haar werd bevolen een
bedrag van f200— te geven. Hevig ontdaan wierp
ze het raampje dioht en vluchtte het huis in. On
middellijk werd een onderzoek ingesteld doch van
de dader werd niets bespeurd. Slechts is bekend ge
worden dat een auto waarin vermoedelijk drie per
sonen zaten voor de woning op en neer heeft gere
den. De man met de revolver sprak een e-enigszins
vreemd dialect
HET ONGELUK BIJ OOSTERHOUT.
Ook het derde slachtoffer overleden.
Uit Oosterhout wordt gemeld, dat ook het derde
slachtoffer van het verschrikkelijke ongeluk, dat
Woensdagavond op den weg BredaOosterhout is
gebeurd, de fabrieksarbeider Strik is overleden in
het St. Ignatiuszieke-nhuis te Breda.
