SchagerCourant
RA
IO
Een origineel experiment.
Tweede Blad.
1923-1930.
Woensdag 14 Mei 1930
73ste Jaargang. No. 8662
Herinnert u zich nog welk een frissche wind er over
Hollands politieke velden woei in den zomer van '23?
Er was een vlootwet op stapel gezet door de regee-
j-ing-Colijn en 10 jaar achtereen zouden we daarvoor
8.650.000 extra moeten betalen.
Het was Minister de Geer te bar. Zijn financieel ge
weten kwam in verzet en hy nam de beenen.
Wat Colijn toen noodzakelijk achtte, was een vloot van:
2 kruisers,
12 jagers,
16 duikbooten.
Zonder deze zou Nederland niet langer Nederland
blijven!
Het liep warm in onze gewoonlijk nog al kalme ge
moederen. Er werd vergaderd, geadresseerd, gepetitiou-
lieerd, en ziet...
23 October werd het voorstel verworpen, ook met de
hulp van 10 R.K. Kamerleden.
Een zucht van verlichting ging op en de coalitie
zakte in elkaar.
Nu zijn we 7 jaar verder.
Er is een R.K. burger-minister van Defensie en onder
leiding van Ruys de Beerenbrouck, den edelman di«
voor het volk werkt, vraagt de regeering alleen voor
Indië:
3 kruisers,
12 jagers,
18 duikbooten.
In tien jaar zullen de kosten bedragen 120 millioen
en Minister de Geer blijft rustig zitten. Blijkbaar
is zijn geweten ruimer geworden!
Wat voor wind zal er nu gaan waaien?
De tijden zijn slecht.
Er wordt geschreeuwd om belastingverlaging.
En dit vlootplan vraagt:
voor 1930 9% millioen,
voor 1931'34 telkens bijna 10% millioen,
dan 5 jaar lang ruim 11 millioen,
en in 1940 nog 11.1 millioen.
De volkeren, ook ons volk, zuchten onder den druk
van het militairisme. Zij snakken naar verlichting van
dien last. Niet om geweld vragen zij, doch om recht
Moge er weer een golf van verontwaardiging en ver
zet gaan over Nederland, opdat ook thans de zege zij
aan de vredesgedachte!
P h o t o-R a d i o.
De voorpagina van een dagblad
binnen 3 uur van San Francisco
naar New-York.
Het is reeds eenigen tijd geleden dat de radio
wereld andefmaal door een nieuwe vinding werd
verrast, en wel door het volgende:
Drie uren, nadat er een editie van een dagblad
te San-Francisco de pers verlaten had, waren
enkele personen van het radio-laboratorium van
de Generaal Electric' Company te Schenectady
reeds in staat de frontpagina daarvan te lezen.
Dit was mogelijk door middel van de radio en
een nieuw type van reproductiemachine.
De ingenieurs verklaren, dat het de eerste maal
Js, dat door middel van radio zulk een groot blad
over een afstand van 2500 mijl en in zulk een kor
ten tijd werd overgebracht.
Het toestel, dat voor de proefnemingen gebruikt
werd, is niet grooter dan de normale radiophoto-
ontvanger en kan aan ieder normaal radiotoestel
inplaats van den luidspreker aangesloten worden.
Het geeft, de <?ver te brengen stukken op een pa-
pierrol weer, die automatisch rondwentelt.
De machine, welke door Dr. E. F. W. Alexan-
derson uitgevonden werd, is nog in een experi
menteel stadium.
Be afbeelding geeft de Voorpagina der krant
weer, die onlangs van San-Francisco naaf
New-York draadloos werd verzonden.
Kapper den kleinen herder openlijk, van genoemde on
eerlijkheden, terwijl het eind van de zaak was, dat hij
hem de hoeve afjoeg, waarna Arie dus vrijwel wanho
pend thuiskwam en nu nog een standje kreeg op den
koop toe, omdat zijn ouders zich toch maar niet kon
den voorstellen, dat hij geheel zonder schuld zou zijn.
Nu had boer Kapper vast en zeker gedacht, dat het
geitje weer overvloedig melk zou geven; maar er kwam
totaal geen verandering in den staat van zaken en boer
Jacob besloot, de geitenfokkerij dan maar aan kant te
doen.
den, wat er aan haperde bij het lieve „witje" en zoo
deed zich dan ook niemand op, om het te koopen en
besloot de boer. het beestje met haar kleintjes naar den
slager te zenden.
Toen Arie dit boorde huilde hij tranen met tuiten.
Nog één uitweg was er: hij zou eens in zijn spaarpot
kijken. Nu, er zat anderhalve gulden in aan centen en
dubbeltjes en "dit bood hij zijn moeder aan, in de hoop,
dat die er misschien nog wat bij zou leggen, om Bianca
van boer Jacob te koopen.
Toch was het nog te gevaarlijk, dat vrouw Hoevers
dit zelf zou doen; daarom nam ze een welwillende buur
vrouw in den arm, die voor hem den koop zou sluiten.
Dank zij deze list, Kon Arie zich nog dienzelfden dag in
het vroolijk bezit verheugen van zijn viervoetig „witte-
kind" en was het weerzien dan ook treffend: Bianca
had zelfs tranen in de oogen; je kunt het nu gelooven
of niet!
Den volgenden dag liet hij het beestje op de gemeen
schappelijke weide grazen. Ze ging er flink te gast en
hij zag haar dan ook steeds in omvang toenemen. Zoo
ging het nu iederen dag. zoodat Arie nog een aardig
duitje maakte met den melkafzet. Dit kwam natuurlijk
boer Jacob ter oore en die ging nu ook weer aan het
geiten-houden. Maar het gekke van het geval was nu,
dat met deze opvolgster van Bianca weer hetzelfde spel
letje begon; ook zij keerde 's avonds zonder melk te
rug.
Maar dat ging nu toch alle paal en perk te buiten!
Zeker had Arie daar weer de hand in. Boer Jacob ver
telde druk kwaad van den jongen, en, al werd daar,
over het algemeen, nu niet zooveel geloof aan gesla
gen, op den duur kwam het Arie voor, dat men zijn om
gang ging vermijden. Dit stemde hem dus heel droe
vig, en, dan ook al heel weinig opgewekt, zat hij op een
goeden dag aan den kant van den weg.
Daar kwam opeens een heele kudde schapen voorbij.
De herder liep er achter, een pijpje rookend. En dien
ouden Govert, die al tachtig zomers achter den rug had-
durfde Arie toch wel deelgenoot maken van zijn droeve
ervaring.
Hoofdschuddend hoorde de goede man het verhaal aan
„Troost je maar mijn jongen. Ik zou me al zéér ver
gissen, als lk de oorzaak niet wist van die ziekte van de
Sydney Wellington Schenectady.
DAT bezitters van korte-golf ontvangers bij het
luisteren soms wonderbaarlijke dingen kunnen
beleven, is een feit, dat zoo langzamerhand
wel als bekend verondersteld mag worden.
Toch aarzelen wij niet het programma, dat het station
WGY eenigen tijd geleden uitzond, als zelfs voor „in het
vak vergrijsde" kortegolf-enthousiasten verbazingwek
kend te noemen. Dit station relayeerde n.1. op één avond
de uitzendingen van drie andere kortegolfzenders in
verschillende deelen van de wereld. Het resultaat was,
dat, hoe vreemd het ook moge klinkA, uitzendingen,
welke b.v. des avonds uitgezonden werden, reeds in den
morgen van denzelfden dag werden ontvangen! Klach
ten over de ter plaatse heerschende felle koude, zoowel
als over een ondragelijke hitte wisselden elkaar af.
De luisteraar, die verleden week Dinsdag om half ne
gen 's morgens zijn toestel op WGY afgestemd had,
hoorde eerst de stem van den omroeper van W2XAF,
(Schenectady N.Y) die verkondigde, dat het juist twee
uur geleden was, dat de zon opgekomen was. „Er
heerscht hier een zware sneeuwstorm; de sneeuw ligt
op sommige plaatsen meters hoog, zoodat het verkeer
gestremd is. en men vele automobielen, die niet verder
kunnen, verlaten langs den weg ziet staan." Dit en der
gelijke berichten, die iemand kippevel zouden kunnen
bezorgen, volgden elkander op.
Plotseling klonk de stem van WGXN (Oakland. Call-
fornië), die vertelde, dat de zon pas over een uur zou
opkomen en dat het weer heerlijk zacht was.
Vlak daarop hoorde men VK2ME uit Sydney, Austra
lië, waar volgens den omroeper wat sneeuw niet on
welkom zou zijn. „Het is nu half twaalf 's nachts. Dins
dagavond. Alhoewel het eigenlijk bedtijd is, wordt aan
het strand nog druk gezwommen om nog wat verkoe
ling te vinden. Er heerscht hier een temperatuur van
90 graden en de vochtige, tropische hitte is bijna on
dragelijk."
2YA, het station Wellington op Nieuw-Zeeland deelde
mede, dat het nu toch tijd begon te worden om te slui
ten. Het was al half een 's nachts, dus al Woensdag
morgen. Het weer liet niets te wenschen over. Het was
een prachtige klare zomernacht.
Soms raakten de omroepers wel eens de kluts kwijt
Zoo was de man van Schenectady in de veronderstel
ling, dat hy met Oakland in gesprek was; uit het ant
woord, dat hij kreeg, bleek, dat hy eenigzins uit de
Het gericht antenne-systeem te Schenec
tady, dat ook benut werd bij de uitzendin
gen naar Byrd.
geiten van Jacob!" O, zeg U het dan, alstublieft!" „Kijk
eens, ik geloof, dat het een adder is, die hebben zoo de
eigenaardigheid zich onder het gras te verschuilen en
dan ongemerkt, den geitjes de melk af te zuigen."
Nu had Arie eenmaal een onbeperkt vertrouwen in den
goeden Govert, en, hoe vreemd het hem ook nog altijd
leek, toch kwam het geen oogenblik in hem op, dat
die een loopje met hem had genomen. Liever wilde hij
zelve de zaak eens gaan onderzoeken. En daartoe
vleide hij zich den volgenden dag in het gras neer.
dicht bij het plekje, waar Jacob's geit rustig lag uitge
strekt na haar ruimen maaltijd. Hy verloor het beestje
niet uit het oog, en ziet 's middags om een uur of vier,
kwam daar zoo'n lange kronkelslang aangekropen, wond
zich om de pooten van het zachte diertje heen en begon
van de melk te genieten, dat het zoo'n aard had...
Op dat oogenblik zelf was Arie te zeer ontsteld, om
te weten, wat hij ze zou doen. Dien nacht kon hij er
zelfs niet van slapen. Het beste was nog maar. dacht hij,
dat hij zich regelrecht naar de hoeve begaf, om zijn
vroegeren baas op de hoogte te brengen. Dit deed hij
dan ook, den volgenden dag, en al van verre riep hij:
„Baas, nu weet Ik eindelijk hoe het komt, dat uw gei-
ent geen melk meer geven..." „Jawel, dat verwondert
my niet, dat Jij zoo spreekt!" „Vanmiddag om vier uur
zult U voorgoed bevrijd zijn van die plaag!" „Als jij
kans ziet, om dat gedaan te krijgen, dan kan je ervan
op aan, dat wij goede vrienden worden. Hoe denk je
dat aan te leggen?" „Dat is mijn zaak", sprak Arie
geheimzinnig. „Tot vanavond dus. baas!"
Boer Jacob was nu erg verlangend om te zien, wat zich
daar voor zijn oogen zou afspelen. Hij stelde zich ver
dekt op, achter een hoop takkebossen, terwijl onze jonge
held zich gereed maakte tot den aanval. Arie had gro
ve slobkousen aangedaan en leeren handschoenen, om
zich tegen mogelijke beten van de adder te vrijwaren;
als eenig wapen had hij een langen stok in de hand.
Juist op het oogenblik, dat de slang zich toen een
eindje oprichtte, om haar smakelijk maal te gaan gs-
nieten, kwam Arie met een geweldige slag midden op
den rug van het beest neer. dat hij daarmede de rug-
gegraat verpletterde, zoodat het op slag dood was.
Nu, je begrijpt, hoe alles best in orde kwam tusschen
buurt geraakt was, daar zijn vragen door Sydney,
Australië' beantwoord werden; een en ander ontlo'.ite
een soort hoongelach aan Oakland.
Sinds enkele weken worden door de ingenieurs van de
Generaal Electric Co., in samenwerking met hun colle
ga's van de Amalgamated Wireless Australasja LTD te
Sydney, Australië, proeven genomen met kruisgesprek-
ken. De proeven vinden eiken Dinsdagmorgen plaats
en beginnen te ongeveer 5 uur Standaardtijd Oostelijk
halfrond.
De gesprekken van Schenectady werden uitgezonden
via W2XAF op Golflengte 31.48 meter, terwijl de Austra
lische omroepers, de heeren A. S. Macdonald en P. M.
Farmer, via het station VK2ME op 28.8 meter zonden.
Op 11 Februari j.1. verscheen nog een derde deelne
mer in den aether en wel het station 2YA te Welling
ton, Nieuw-Zeeland, weldra gevolgd door W6XN. de kor-
tegolf-zender van de General Electric Company te Oak
land.
Op een gegeven moment waren deze vier stations met
elkaar in geregelde verbinding. Groeten cn weerberich
ten werden over en weer gewisseld. Het Australische
station te Sydney probeerde nog verbinding te krijgen
met Londen, maar de sterkte van Londen bleek onvol
doende voor een goede verbinding.
Het tot stand brengen van deze dubbele kruisgesprek-
verbinding ging niet zonder moeilijkheden. Het station
WGXN (Oakland, Californië) kon bijvoorbeeld W2XAF
(Schenectady) niet ontvangen. Dit bezwaar werd, on
dervangen door YK2ME (Sydney) de uitzending van
W2XAF te laten relayeeren. De uitzending van Schenec
tady werd dus door Oakland gehoord, nadat de signa
len eerst dwars over Amerika's vasteland en daarna
nog tweemaal de Stille Oceaan overgegaan waren, wat
een afstand van ongeveer 17000 mijlen beteekent. Het
eigenaardige hierbij is. dat de beide stations zich op een
onderlingen afstand van niet meer dan 3000 mijl bevon
den.
De omroeper van Wellington, station 2YA, Nieuw-Zee
land, kon zijn eigen stem hooren. nadat deze tweemaal
van de Stille Zuidzee naar het vasteland van Amerika
heen en weer gevlogen was. 2YA zond n.1. op de lange
golf naar Sydney (VK2ME), welke de uitzending rela
yeerde per kortegolf naar W2XAF (Schenectady). W2
XAF werd op haar beurt weer opgevangen door 2YA.
Voor het voeren van een gesprek tusschen de beide sta
tions 2YA en VK2ME, welke zich op een onderlingen
afstand van slechts 1200 mijlen bevonden, moest dus een
heelen omweg gemaakt worden.
De meeste luisteraars zouden van het geheele expe
riment weinig gemerkt hebben, indien niet WGY, het
langegolfstation van de General Electric Company, de
uitzendingen der verschillen
de kortegolfzenders gerelayeerd
had.
De door W2XAF uitgezonden
muziek werd door VK2ME op
gevangen. gerelayeerd en door
Schenectady weer opgepikt,
welk station deze muziek op
de langegolf weer uitzond. Het
in Schenectady op de korte
golf uitgezonden programma
werd dus door hetzelfde sta
tion op de langegolf weer uit
gezonden, nadat he* een reis
van ongeveer 20.000 mijlen ge
maakt had, n.1. tweemaal over
de Stille Oceaan. Voor het af-1
leggen van dezen afstand had
den dc aethergolven 1/8 se
conde noodig gehad. Dit tijds
verschil werd door de ingeni
eurs van de General Electric
Company te Schenectady dan
ook waargenomen in den vorm
van een soort echo van het ge
luid. Het station WGY zond
ook nog de programma's van
Wellington, 2YA en Sydney,
VK2ME, uit.
boer Jacob en Arie! Onze jongen werd geheel in eere
hersteld kreeg een goed loon als herder en de baas kon
voortaan geen kwaad meer van hem hooren!
Zoekplaat] e.
de twee hazen, die hij achtervolgt?
Legprent.
Wie kan deze zwarte stukken uitknippen en zoo samenleggen, dat ze een olifant vormen?
Link Banks in
WIÉ KI
Altif'ïïs
<<K - •igryws -
fltOOMS.Uï>KHEHK.rè
- V»s-'A>-
$118,000,000 Juiiar^Wy
BEATEH BY 8 MASKEfl MD
V -a e
4 Troppcd of) Rock Wait Tid<
.rrr4~ m.* *mKm
srs$
öWSSPB
rnmmv.
ssasssssi
«sT MSSSÖSSjJ
jJifer- HPH
r»~"i85U3««Ui vft
«fi W3>b*
VOOR HET KLEINE VOLKJE
Er schuilt een addertje
onder het gras.
Er was eens een boer: Jacob Kapper geheeten, en die
woonde in een heele mooie streek. Arie Hoevers, een
jongmensch van een jaar of twaalf, vervulde hier het
gewichtig ambt van herder en daar moet je niet gering
over denken, want hij had het liefste geitje onder zijn
hoede, dat er maar op vier pootjes rondloopt en dat
zoo sneeuwwit was, dat het den naam: Bianca had ge
kregen, wat, in het Italiaansch, zooveel wil zeggen als:
„Witje".
Bianca's kindertjes waren alleraardigste Spring-in-
het-Velden en onze herder had soms dolle pret, als het
viertal aan het rollebollen was over de wei. Jammer,
dat er zoo gauw weer een eind kwam aan dien geluk
kigen tijd voor Arie. Hij had al lang gezien, dat de baas
echt zwart keek, maar onze jongen kon zich niets be
denken, waarin hij boer Kapper aanstoot zou hebben
gegeven.
Toch lag de oorzaak voor de hand: Bianca gaf al
eenige dagen geen melk meer. Geen wonder dus, dat
Jacob zijn herdertje al ging verdenken: óf Arie verkocht
heimelijk de melk onderweg, óf hij bracht ze misschien
naar zijn ouders, die heele arme luidjes waren en ze
dus best gebruiken konden.
Op een dag, daar brak de bom los en beschuldigde
