Uit onze omgeving.
LANGENDIJK
Z IJ P E
ST. MAARTEN
HEERHUGOWAARD
BARSINGERHORN
HARENKARSPEL
HOOGWOUD
SCHOORL.
ALKMAAR.
KOEGRAS
De uitgifte der Zuiderzeegronden,
N.C.R.V.
5.50 Kerkdienst uit de Ned. Herv. Kerk te Muiden.
K.R.O.
7.458.15 Spreker: Dr. P. L. de Erouwer. Onderwerp:
„De Levensspanning in Brabant"; 8.15—10.45 Concert
door Wester's Harmoniekorps o.l.v. Herm. Lureman;
pl.m. 9.30 Nieuwsberichten van Vaz Dias; daarna Gra-
mofoonmuziek; 10.4511.00 Epiloog door het klein koor.
MAANDAG 28 JULI 1930.
Hilversum (1875 M.)
V.A.R.A.
8.00 Orgelconcert door Joh. Jong op het VARA-Orgel;
9.00 Gramofoonplaten10.15 Martien Beversluis leest
uit Moderne Nederlandsche Lyriek; 10.30 Voor de zie
ken; 11.30 Gramofoonplaten; 12.00 Politieberichten; 12.15
Lunchmuziek door het VARA-Septet; 2.30 Nederland
sche Schrijvers en Dichters voor de microfoon. Alice
Nahon leest uit eigen werk; 3.15 Kinderuurtje; 4.15
Gramofoonplaten; 5.30 Voor-avondconcert door het
VARA-Orkest o.l.v. Hugo de Groot; 7.15 Lezing door
J. de Mezza: Onderwerp: Het leven der bijen, I; 7.45
Politieberiohten; 8.00 Inleiding tot het Volksconcert uit
het Kurhaus te Scheveningen, door Eli Bomli; 8.15 Uit
zending uit het Kurhaus te Scheveningen. Het Resi
dentie-Orkest o.l.v. Carl Schurlcht; Na afloop: Pers
berichten van Vaz Dias. Daarna: gramofoonplaten.
Huizen (298 M., na 6 uur 1071 M.)
N.C.R.V.
8.15—9.30 Tijdsein en Morgenconcert; 10.3011.00 Korte
Ziekendienst door Ds. W. J. v. Lokhorst; 12.301.45
Orgelconcert uit de Herst. Evang. Luth. Kerk aan den
Kloveniersburgwal te Amsterdam, door Jan Zwart; 2.35
3.15 Causerie over „Bestrijding van enkele speciale
ziekten van tuinplanten"; 3.153.45 Cursus knippen en
stofversieren; 4.00—5.00 Ziekenuurtje; 6.00—6.00 Concert
door Mevr. J. Hekkert-v. Eijsden (sopraan), Mevr. Ina
Mulder-Belsel (alt-mezzo), Cor Kee (orgel en piano);
6.30—6.40 Vaz Dias: Koersen; 6.40—8.00 Concert; 8.00—
8.30 Tijdsein en Bestuursmededeelingen door den voor
zitter van de N.C.R.V 8.30—11.00 Uitzendavond. Spre
ker: D. Wouters. Onderwerp: „Wat gaf en geeft onze
lagere school?". Met muzikale medewerking; 10.00 Pers
berichten Vaz Dias.
DINSDAG 29 JULI 1930.
Hilversum (1875 M.)
A.V.R.O.
8.00 Tijdsein. 8.019.45 Gramofoonmuziek; 10.0010.15
Tijdsein en Morgenwijding; 10.30—12.00 Ochtend-Concert
door de Nieuwe Amsterdamsche Orkestvereeniging o.l.v.
Nico van der Linden; 12.00 Tijdsein, 12.15—2.00 Middag-
muziek door het AVRO-Kwintet; Viool-Recital door
Lodi Laguna; 2.003.00 Gramofoonmuziek; 3.003.30
Solisten-Concert; 3.30—4.00 Gramofoonmuziek; 4.0(K—4.30
Populaire gramofoonmuziek; 4.305.30 Kinderuurtje
door Antoniette van Dijk; 5.30—6.45 Vooravond-Concert
door het Orkest van het Theater Tuschinski te Am
sterdam; 6.457.15 Cello-Recital door George Roth;
7.157.45 Radio-Volks-Universiteit. Beethoven-cyclus;
8.00 Tijdsein, 8.018,45 Concert door Omroep-Orkest
o.l.v. Nico Treep; 8.45—9.05 Lezing door A. F. K.
Paréc: „Bij het 275-jarig bestaan van het achtste
wereldwonder"; 9.059.20 Optreden van het Accordeon-
Ensemble „The Happy Band"; 9.20—9.30 Het Ensemble
D. Stuurop zingt!; 9.309.45 Vootzetting van het Con
cert door het Omroeporkest; 9.4510.00 Weder optre
den van het ensemble D. Stuurop; 10.00 Persberichten
van Vaz Dias; 10.1510.30 Weder-optreden van „The
Happy Band"; 10.3011.00 Voortzetting van het Con
cert door het Omroeporkest; 11.00 Aansluiting van het
Carlton-Hotel te Amsterdam; 12.00 Sluiting.
Huizen (298 M., na 6 uur 1071 M.)
K.R.O.
8.159.30 Morgenconcert: 11.3012.00 Godsdienstig oalf-
uurtje door Pastoor L. H. Perquin; 12.00 Tijdsein. 1215
1.15 Lunöhmuziek door het K.R.O.-trio; 1.152 00
Gramofoonplaten; 2.003.00 Vrouwenuurtje; 5.006.00
Gramofoonmuziek; 6.00 Tijdsein, 6.016.15 Nieuwsbe
richten in Esperanto door P. Heilker; 6.15—6.30 Gramo-
foonmuzlek;7.007.30 Het optreden van de Christelijke
Arbeidersbeweging te Gcnève. Interview met P. J. S.
Serrarens door Willem Nieuwen; 7.308.00 Spreker:
Dr. L. H. M. Bergen. Onderwerp: „Het moeilijk opvoed
bare kind en zijn opvoeding; 8.00—9.00 Tijdsein en Ka
mermuziek; 9.009.15 Louis Saalborn declameert uit
Vondel; 9.159.35 Nieuwsberichten Vaz Dias en Üramo-
foonmuziek; 9.3510.10 Vervolg Kamermuziek; 10.10
10.25 Louis Saalborn declameert fragmenten uit
Shakespeare; 10.25—11.00 Vervolg Kamermuziek; 11.00
12.00 Gramofoonmuziek; 12.00 Tijdsein en sluiting.
De laatste week is de gevreesde aardappelziekte in
ontstellende mate opgetreden.
ZUIDSCHARWOUDE.
In de te Broek gehouden vergadering van het Comité
voor het houden van een autotocht voor de Ouden van
Dagen is besloten dezen tocht te maken op Donderdag
7 Augustus naar Haarlem en Omstreken. De beschik
baar gestelde luxe-auto's bleken voldoende,om allen deel
nemers, 93 in getal, plaats te geven. In totaal was
ongeveer f 490 bijeengebracht ter bekostiging van dezen
autorit. Als het weer nu maar wil meewerken, kan dit
eèn prachtige tocht worden voor onze oude menschen.
De leerlingen der o.I.-school vierden Vrijdag hun
schoolfeest, de oudste naar Den Haag en Scheveningen,
de jongste naar Haarlem en omstreken. Het was voor
allen een prachtige dag, waarop veel werd genoten.
NOORDSCHARWOUDE.
Donderdagavond kwam een auto van den heer C. K.
bestuurd door den heer W. in aanraking met een hand
wagen, met gevolg, dat de wagen met een der ruiten
van café „De Burg" kennis maakte, wat brak.
Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor.
Woensdag en Donderdag heeft het schoolfeest van de
R.K. school plaats gevonden.
De oudste kinderen zijn Woensdag naar Amsterdam
geweest, waar een bezoek gebracht is aan Schiphol en
Artls. De andere kinderen zijn Donderdag naar Schoorl
en Bergen geweest, waar volop genoten is van duinen
en speeltuin. Belde reisjes zijn uitgevoerd met autobus
sen van de Fa, Kok, Tuinman en Wilken.
Naar wij vernemen zal dit jaar de Oosterstraat
weder verlengd worden, teneinde ook hier woonhuizen
te bouwen.
BURGERBRUG.
Deze week vergaderde „Hulp in Nood" in café Beth-
lem. Aanwezig 14 leden. Voorzitter C. Kok opende met
een welkom aan do weinig opgekomen en vertegen
woordigende leden deze bijeenkomst.
Na voorlezing der notulen werden deze onveranderd
goedgekeurd, waarna het verslag van den penningmees
ter naar voren kwam, waaruit bleek per 1 Juli een
saldo ad f 1137.40 en de reserve bedroeg f 269.72.
Volgt verkiezing Bestuur. Aftredend waren: H. Del
ver, Jn. v. Schaik, A. Mors en Jn. Kouwenberg. Laatst
genoemde heer wenschte als zoodanig niet meer in aan
merking te komen. Voor hem werd gekozen de heer
W. Watertor. Overigens kwam er geen verandering in
het Bestuur.
Voorstel van den heer P. den Hartog, om tot ophef
fing van de boete-kwitanties over te gaan, hetgeen in
stemming gaande met meerderheid van stemmen werd
verworpen.
De .verloting viel ten deel aan de heeren A. Mors
en H. Kistemaker, waarna we door voorzitter een toe
lichting kregen over ziekte-uitkeering en aanvullend
optreden door onze vereeniging.
Het voorstel van den heer A. Mink, gedaan ter win
tervergadering, om n.1. de contributie te verlagen, kon
niet behandeld worden, aangezien hij zelf absent was.
Waar verder niets meer te bespreken viel, was de
vergadering vroeg klaar. Laten we hopen, de eerstvol
gende vergadering op een betere belangstelling te kun
nen rekenen.
GEMEENTE ZIJPE.
Ingeschreven van 18 tot en met 24 Juli 1930.
Geboren: Pieter Steven, zoon van Pieter Steven de
Nijs en Dieuwertje Kuiper.
Ondertrouwd en getrouwd: Geene.
Overleden: Ariën Stuijt, 65 jaar, echtgenoote van
Catharina de Wit.
In navolging van het vorig jaar heeft het bestuur
van den Bond voor Staatspensionneering alhier besloten
dit jaar wederom een autotocht voor de ouden van
dagen te organiseeren. Ook thans zal een beroep op de
houders eener auto gedaan worden, om hun auto en
op de burgerij voor een geldelijke bijdrage. Wij wenschen
onze oudjes goed weer en een gezellig dagje toe.
Wanneer men de bouwende bevolking voor een
10-tal dagen terug over hun te veld staande producten
hoorde spreken, was het vaak: „wat heb ik daar of
daar een beste akker kool, of, wat vallen de pieper-
prijzen dit jaar mee, dat had ik nooit gedacht".
Dit is thans een heel ander beeld. Ziet men de winter-
koolakkers, dan levert dit een treurigen aanblik op,
daar, wij denken van bij niemand uitgezonderd, bijna
geen goeds meer te vinden is en alles verwaaid is. Ook
met de vroege aardappelen, waarvan alhier nog een heel
kwantum op het land staat, is het erg mis, daar de
ziekte buitengewoon erg is en de prijzen buitengewoon
laag. Ook de winteraardappel vertoont overal ziek loof.
't Is dan ook niet zonder reden, dat men rondom de
verzuchting hoort: „waar moet dat zoo heen".
Belangstellende lezereseen verwijzen we naar de
advertentie waarin de bekende Singer Maatschappij
mededeeling doet van den door haar te houden naai
en knipcursus in het café van den heer Wester.
Met zeer mooie cijfers slaagde heden (Vrijdag) voor
het examen nuttige handwerken onze plaatsgenoote mej.
Tr. Reijne.
VEENHUIZEN.
Donderdagmiddag nam de heer J. Liefhebber, H.d.S.
alhier, die naar Emmer-Compascuum gaat vertrekken,
afscheid van zijn leerlingen. Nadat de heer Liefhebber
met zijn echtgenoote en dochtertje het met groen en
bloemen versierde lokaal binnengetreden was, zongen
de kinderen hem onder leiding van den onderwijzer,
den heer C. van Twuiver, een door dezen gemaakt af
scheidslied toe. Hierna werd hem in een hartelijke
toespraak namens de jeugd een fraaie bureaustoel aan
geboden, terwijl zijn echtgenoote een mooien cactusbak
overhandigd werd. Diep bewogen dankte de heer J.
Liefhebber zijn leerlingen voor zooveel blijken van ge
negenheid en gehechtheid van hen ontvangen en ook
den onderwijzer voor zijn prettige samenwerking in al
die jaren. Het dochtertje ontving een aangekleede pop.
welker kleertjes onder leiding van mej. Kooij door de
meisjes vervaardigd werden. Nadat de kinderen door
den heer Liefhebber en echtgenoote rijkelijk onthaald
werden, ging men huiswaarts.
Wij hopen, dat het den heer J. Liefhebber, die zich
bij jong en oud bemind en geacht had weten te maken,
in zijn nieuwe standplaats wel moge gaan.
Door B. en W. dezer gemeente is aan den heer W.
Kooijman Jr. te Haringhuizen vergunning verleend tot
het bouwen van een arbeiderswoning.
In den loop van deze week is ter secretarie dezer
gemeente wederom een geval van mond- en klauwzeer
aangegeven.
B. en W. stellen den Raad voor, ten behoeve van kapi
taalverstrekking aan den keuringsdienst van vee en
vleesch in den kring Barsingerhorn een geldleening aan
te gaan, groot f 20000.
KOLHORN.
Zondag a.s. zal alhier het nieuwe voetbalterrein wor
den geopend met een propagandawedstrijd N.V.V. I van
Nieuwe Niedorp tegen D.T.S. I van Oudkarspel.
De metselaarszaak van den heer G. Sluis alhier, is
onderhands gekocht door den heer Rutsen van Nieuwe
Niedorp.
DIRKSHORN.
Donderdagmiddag brak op een boerderij in de
Schagerwaard, bewoond door den heer D. Hoogland,
ten gevolge van hooibroei brand uit.
Aangewakkerd door een vrij stevigen wind, stond
weldra het gansche gebouw in lichte laaie, zoodat
aan blussching niet viel te denken.
De inmiddels gearriveerde brandweer bepaalde
zich dan ook tot het nat houden van een belendende
boet, welke kon worden behouden.
De heer Hoogland, nog niet geheel hersteld van een
ziekte, werd per auto naar een naburige woning
vervoerd. Het vee kon tijdig gered worden. Verzeke
ring dekt/ de schade.
Aan komen loopen een bruinharige hond, korte staart.
Inlichtingen te bekomen ter secretarie.
Als extra attractie kunnen wij nog melden, dat bij
gunstig weer Zondagmiddag een met gas gevulden bal
lon, model Zeppelin, lengte pl.m. 5 meter, zal worden
opgelaten. De ballon zal, na den heelen middag boven het
terrein gezweefd te hebben, worden losgelaten.
Bij ongunstig weer geschiedt dit op Maandag den 2en
feestdag. Een en ander geschiedt naar aanleiding van
het heugelijk feit, dat Schoorl van gas werd voorzien.
Voor hem zal de kantonrechter wel 'n pil
letje draalen.
Omstreeks kwart voor zeven had Vrijdagmiddag op
den hoek Ritsevoort en Vrouwenstraat alhier, een aan
rijding plaats tusschen twee wielrijders, genaamd A. V.
en J. R„ beiden wonende alhier. Het niet geven van een
teeken bij het uitwijken en het te hard rijden waren
hiervan de oorzaak. Het rijwiel van A. V. werd bescha
digd. Proces-verbaal Is opgemaakt
Nog zoo'n Oceaanvlieger.
Op den hoek van de LangestraatSchoutenstraat al
hier. had Vrijdagmiddag een aanrijding plaats tusschen
de wielrijders S. S. en P. R.; de eerste wonende te
Helloo, de tweede te Alkmaar. Het op te snelle wijze
van rijden van den heer S. S. is de oorzaak dezer aan
rijding. Proces-verbaal werd opgemaakt
Alweer 'n klantje bij gewonnen.
Koedijk zal gas betrekken van Alkmaar. Het lieflijk
aroma dat dit overigens voortreffelijk product ver-
spreidt, zal niet in rekening worden gebracht.
De toekomst van de Laat-bewoners verzekerd!
De straat, genaamd „De Laat" zal worden geasphal-
teerd. Kosten pl.m. f 94.250. Met de nieuwe beplanting
zal spaarzaamheid betracht worden. Vast staat, dat de
Laat in waarde als verkeersweg en dus als winkel
straat belangrijk zal winnen. Er werd dan ook in den
Raad geen oppositie tegen het voorstel gevoerd.
Ingeleid door Jhr. Ir. W. LAMAN TRIP
te Wageningen.
Zooals wij reeds in een der vorige nummers be
richtten, zou bovengenoemd onderwerp door Jhr.
Laman Trip in een te houden samenkomst in de
Ned. Herv. Kerk te Julianadorp op Donderdagavond
j.1. ingeleid worden, en waren daarvoor de noodige
voorbereidingen getroffen, om de boeren en land
arbeiders uit te noodigen om deze bijeenkomst bij
te wonen, en daar de mogelijkheid te bespreken van
kolonisatie in de Wieringermeer.
Aan dezen oproep was tamelijk goed gehoor gege
ven, zoodat wij constateerden dat ongeveer 90 per
sonen in het kerkgebouw aanwezig waren.
Ds. E. R. Damsté, Ned. Herv. predikant, alhier,
opende deze bijeenkomst met $llen welkom te hee
ten, dat wij hier thans zijn samengekomen om toe
gelicht te worden en vragen te stellen over de uit
gifte van de gronden in de Wieringermeer. Eensdeels
is men met een en ander wel bekend, de meesten
onzer zullen de ontwikkelingsgang der droogmaking
met eigen oogen hebben aanschouwd. Maar de uit
gifte van die gronden is voor ons nog een vreemd
onderwerp, en velen zullen dan ook nog vragen, hoe
moet en hoe zal dat geschieden? Het is niet de be
doeling om dat hedenavond hier te regelen, wel
om pionierswerk te verrichten, om als de gronden
beschikbaar gesteld worden, daar ook het ons toe
komende deel van te kunnen krijgen daar als wij in
deze een en ander verzuimden, wij misschien daar
nooit zouden kunnen komen en dan zouden wij
schuldig staan tegenover het komende geslacht. Nu
zullen velen zeggen, hoe zal die polder bewoond wor
den, hoe zullen die gronden beschikbaar gesteld wor
den en wat heeft de Ned. Herv. Kerk daar nu mee
te maken, dat alles nu zal u door Jhr. Ir. W. Laman
Trip uitgelegd worden, en die op nader door u te
stellen vragen, hoopt antwoord te kunnen geven.
Met gebed wordt daarna de bijeenkomst geopend
en het woord veideend aan den inleider.
Deze begon met zijn dank uit te spreken voor de
vele belangstelling die men voor dit onderwerp al
hier betoonde, en aan heeren Kerkvoogden voor de
beschikbaarstelling van hun kerkgebouw. Spr. begint
clan te zeggen, dat uitsluitend materieele belangen
zullen worden besproken, schetst daarna in het kort
liet ontstaan van de Zuiderzee, over welks droogval-
lenden bodem wij thans iets willen zeggen, althans
over de uitgifte daarvan aan de diverse toekomstige
gebruikers en bewoners. Hoe een voortdurenden
strijd is gevoerd om verschillende wateroppervlakken
weer droog te maken en in cultuur te brengen,
waardoor Noord holland zijn tegenwoordig aanzien
heeft gekregen. Mede door de voortdurende aciier van
de Zuiderzccvereeniging, opgericht in de negentien
de eeuw, hebben de Staten-Goncraal het besluit ge
nomen de Wieringermeer te bedijken en de afsluit
dijk van Wieringen naar Friesland tc leggen.
Dat is echter slechts het begin, nu moet er een pro
ductief stuk grond komen en het werk moet men nu
door de landbouwers worden afgemaakt, daarbij ge
bruik makende van de vroegere ervaringen.
Uit het rapport in 18S0 uitgebracht door Prof. van
Bemmelen, in opdracht van de omliggende polders,
worden vele stukken aangehaald. Dit rapport is te
vinden in het in 1929 uitgekomen verslag over den
Andijker proefpolder en wordt hierin thans, na 50 ja
ren, nog als juist erkend in algemeene lijnen.
De waarde der gronden is afhankelijk van: le. de
samenstelling van den bodem, die goed is; 2e. de be
maling, die thans goed is, maar bij vroegere inpol
deringen veel te wenschen overliet; 3e. do behande
ling en bestemming der grondstukken, de zorg om de
zoo gevaarlijke dichtslemping of wel de terugkeer van
het zout in de bovenlaag tegen te gaan; 4e. het ka
pitaal aan verstand en geld van do ondernemers; 5e.
den huishoudelijken toestand van den polder, de zorg
voor vervoermiddelen en voor de bewoonbaarheid uit
maatschappelijk oogpunt, d.i. de zorg voor vereeni-
gingsgebouwen, scholen, kerken, enz.
Enkele voorbeelden worden genoemd van vroegere
mislukkingen, die thans kunnen worden voorkomen.
Daarna wordt stilgestaan bij de finantiecle resulta
ten, die thans niet gunstig kunnen zijn, aangezien
ambtenaren en wetenschappelijke adviseurs hier be
slissen, die de kosten niet hebben te betalen en de
practische kennis van landbouworganisatie en van
de waarde van het geld missen. Het is nu eenmaal
een nationale schadepost, die Zuidcrzeedroogmaking
en nu schijnt het er niet op aan te komen of die wat
meer of minder wordt.
Uit het rapport-Vissering worden eenige punten
naar voren gebracht, daarin wordt sterk den nadruk
gelegd op mislukkingen van particulier initiatief en
dit gesteld tegenover zoogenaamd gelukt overheidsbe-
heer, o.a. van het semi-Staatsbodrijf Land van Vollen-
hove. Nu is dat bedrijf nog slechts 1 jaar aan den
gang. De conclusie hierover is daarom te vlug getrok
ken en dit bedrijf kan niet als voorbeeld gelden.
Daar tegenover wordt gesteld het gelukte particu
lier initiatief in den Koegraspolder, dat niet paste in
het stelsel van verheerlijking van het Staatsbedrijf
cn dus beter vergeten werd door de commissie-Vis
sering.
In 1849 is dezen polder, 3875 H.A. groot, in zijn ge
heel gekocht door Mr. Pieter Loopuijt voor f676000.
hetgeen met de kosten kwam op f 175.per H.A. Na
11 jaar, in 1860, stond men verbaasd over de grootc
welvaart, die door particulier initiatief gebracht was.
In het rapport-Vissering wordt verkoop ontraden op
vier gronden: lo. omdat te groote financieele offers
zouden worden gevraagd; 2e. te weinig landbouwkun
dige kennis en ervaring aanwezig zou zijn; 3e. geen
bekwame leiders; 4e. ongeschiktheid en niet bereid tot
zoo vergaande samenwerking.
Al deze bezwaren bestonden nipt bij het in cul
tuur brengen van den Koegraspolder. Het is wel een
zeer eenzijdig rapport, dat verzuimd heeft deze nabij-
liggende ontginning eens nader te bekijken. Zeer vele
vroegere pachters zijn eigenaar geworden, evenals
hun kinderen en kleinkinderen. Zou de regeering wei
geren met dit voorbeeld voor zich om den grond we
derom te koop aan te bieden en de belastingbetalers
volkomen onnoodig hooge belastingen opleggen voor
het in cultuur brengen, als zij door verkoop inplaats
hiervan eenige bate in de schatkist kreeg?
Volgens het rapport-Vissering wordt de opbrengst
berekend op f 3000.per H.A. met gebouwen, voor de
Wieringermeer groot 20.000 H.A. dus 60 millioen gul
den. Volgens Ir. Mesu kost het greppelen alleen eerst
3000 man V/2 jaar werk en dan nog 3000 man 1 jaar
voor het verspreiden der slootgronden uit de kavel-
slooten. Dus samen 3000 man 2\/2 jaar werk voor f 30
per week, is samen f 11.700.000, komende op ongeveer
f580— per H.A., alleen voor het greppelen. In het
rapport-Vissering wordt gesproken van eenige honder
den millioenen voor de geheele laanaanwinst van
220.000 H.A.
In de Nederlandse!) Hervormde Kerk is het nu de
bedoeling om te trachten dat Ned. Hervormden een
bestaan zullen krijgen in den nieuwen polder. Het
Zuiderzeefonds verzamelt gelden voor het bouwen van
kerken en scholen. Dc vestigingscommissie tracht a.s.
kolonisten te helpen. Haar adres is: Javastraat 100,
Den Haag. Daarmede werkt samen dc Geldersche
trek, die wil trachten een stuk grond voor de Gel
dersche kolonisten ter beschikking te krijgen. En het
is van deze samenkomst de bedoeling om evenals in
Gelderland, ook in Noordholland boven het IJ een
trek naar de Wieringermeer te vormen, die grond
voor de a.s. Noordhollandschc kolonisten zal trachten
ter beschikking te krijgen. Een trek, die als voorbeeld
nemen kan het Koegras, die zich noemen kan: Koe-
grastrek. Deze kunnen dan ook samenwerking zoeken
met de Haagsche vestigingscommissie. Het wordt een
binnenlandsche groepsemigratie onder eigen voor
mannen en leiding. Alle Noord'hollanders kunnen
zich daarbij aansluiten, boeren, die een bedrijf wen
schen, arbeiders die een eigen huis met erf beoogen.
Als er een voldoende aantal zich opgeeft, dan kan er
bij de betrokken autoriteiten de noodige stappen daar
voor worden gedaan. Het gescliikste zou zijn de eerste
polderafdeeling ter grootte ongeveer van den Koogras-
polder, in het Noorden van den polder gelegen tegen
Wieringen aan, en van ongeveer gelijke samenstel
ling. De nuttige organisaties in het rapport-Vissering
zoo wenschelijk geoordeeld en waarvan de eerste
kiemen zouden ontbreken, brengt gij mode met uw
kennis en ervaring in dezelfde soort grond, met uw
landbouwwerktuigen, uw vee en alles wat voor een
bedrijf noodig is.
In het rapport-Vissering wordt voor 30 a 40 boer
derijen van pl.m. 60 H.A. een cultuurchef noodig ge
acht. Dat is ongeveer ter grootte van de eerste pol
derafdeeling en van het Koegras, waar 55 boerderijen
onder één beheer kwamen. Nu is het aan de Noord-
hollandsche boeren om in zoo groot aantal zich aan
te sluiten dat de vraag naar dezen grond gerecht
vaardigd wordt. Het is niet noodig, dat de kolonis
ten hun kapitaal voor aankoop van den grond en
eerste ontginning ter beschikking stellen. Dat zou af
zonderlijk moeten worden samengebracht.
Spr. meent deze aangelegenheid nu voldoende te
hebben ingeleid en verteld. Hoofdzaak in deze was
dat de Ned. Herv. Kerk in deze niet achteraan kome
en misschien zijn er nu onder U die vragen wen
schen te stellen, die ik alsdan zal trachten te beant
woorden.
.Na een korte pauze wordt voortgegaan en stelt de
heer J. Bossen te Breezand de vraag hoe men die
gronden wil uitgeven.
De heer C. Maters te Koegras vraagt, of het wer
kelijk de bedoeling is om die gronden voor f 3000 per
H.A. te verltoopen.
Mevr. Siegers te Den Helder, vraagt, naar het
voordeel van de arbeiders, als zij in groepsverband
der Ned. Herv. Kerk of voor het Staatsbedrijf zich
daar vestigen.
De heer C. Dissel te Koegras vraagt, wat of nu
eigenlijk de bedoeling van de regeering is.
Al deze vragen worden door Jhr. Ir. Laman Trip
naar hun genoegen beantwoord en ten overvloede
aan al het gesprokene, worden nog de volgende me-
dedeelingen gedaan.
Voor het in cultuur brengen van de Wieringer-
meergronden zullen worden gebouwd: lo. Een aantal
barakken voor het onderbrengen van arbeiders, wier
gezin elders blijft wonen; 2o. 3 tot 500 landarbei
derswoningen voor het onderbrengen van^ arbeiders,
die zich blijvend in den polder willen vestigen. De
bedoeling is voor deze categorie de Landarbeiders-
wet toe te passen, zoodat de betrokken arbeider op
den duur eigenaar (of erfpachter) wordt. Het schuur-
gedeelte dezer woningen wordt tijdelijk ingericht
voor het onderbrengen van 6 kostgangers, waardoor
op den bouw van barakken kan worden bespaard.
3o. Een aantal loodsen met bijbehoorende woningen
voor het opbergen van kunstmest, machines, werk
tuigen, enz. Deze loodsen worden zoodanig gebouwd
dat zij later geschikt zijn voor boerderij.
4o. Een of meer smederijen( enz. mei bijbehoöreftrrs"
woningen. Ook hiervoor is het bedoeling een regeling
toe te passen overeenkomstig de Landarbeiderswet,
zoodat cle betrokken smid enz., op den duur eige
naar (of erfpachter) wordt.
De keuze der personen geschiedt als volgt; De land
arbeiders, wier gezinnen elders blijven wonen, wor
den betrokken door bemiddeling van de Arbeidsbeur
zen en hare Correspondentschappen, bij voorkeur uit
die deelen van ons land waar chronische platte
landswerkloosheid heerscht. De landarbeiders die
zich met hun gezin in den polder wenschen te ves
tigen, kunnen zich opgeven bij de betrokken arbeids
beurzen en correspondentschappen; hieraan zal vol
doende publiciteit worden gegeven, met opgave van
vereischte capaciteiten enz. Bij zondere aandacht zal
gewijd worden aan flinkheid van den arbeider, be
kendheid met landbouwwerktuigen en -machines,
maar vooral aan flinkheid cn netheid van de ar
beidersvrouw. De betrokken arbeidsbeurzen oefenen
de eerste selectie uit, terwijl de eindselectie door een
speciaal daarvoor aangewezen persoon zal geschie
den. Het is de bedoeling deze arbeiders te recruteeren
uit alle deelen des lands. Ongetwijfeld zal hierbij
ook aandacht geschonken moeten worden aan het
geloof, omdat het met het oog op de voorziening in
godsdienstbehoeften en -onderwijs van belang zal zijn
dorpskernen te vormen van ongeveer dezelfde ge
loofsbelijdenis, al was het alleen maar uit finan-
fieele overwegingen (Dit geldt natuurlijk in mindere
mate voor de randen en voor het groote kerndorp.)
Behalve landarbeiders zullen bij deze werkzaamhe
den ook een vrij belangrijk aantal flinke boeren
zoons en jonge boeren geplaatst kunnen worden. De
voorkeur genieten zij, die landbouwonderwijs heb
ben genoten, bekend zijn met het practische land
bouwbedrijf, machines, tractoren en het voornemen
hebben zich in de toekomst als eigenaar, erfpachter
pachter, enz. blijvend in den polder te vestigen. Men
moet zich dit op dezelfde wijze voorstellen als jonge
boeren, die van plan zijn zich b.v. in Canada te ves
tigen en vooraf enkele jaren daar als arbeider op
landbouwbedrijven werkzaam zijn, om het bedrijf te
leeren en de oogen den kost te geven, om daarna de
band te leggen op een stuk grond, dat hen aanstaat.
Zoo gaat het ook in den Wioringermeerpolder. Aan
vankelijk kunnen zij tegen behoorlijke arbeidsvoor
waarden behulpzaam zijn bij het in cultuur brengen
.Ier Wieringermeergronden; onderwijl geven zij hun
oogen den kost om daarna een of meerdere kavels,
hetzij in eigendom, erfpacht, pacht of anderszins te
verkrijgen.
Voor het verkrijgen dezer boerenzoons is het de
bedoeling contact te zoeken met de Centrale Land
bouworganisaties1, zoodra de tijd daarvoor gekomen
is.
Of en zoo ja op welke wijze de gronden zullen
worden uitgegeven zal de regeering moeten beslis
sen en aan de directie overeenkomstige voorschriften
moeten geven. Dit is een vrijwel zuivere politieke
kwestie, <die ongetwijfeld door de Staten-Generaal
zal moeten worden heslist.
Na deze uitgebreide nadere toelichtingen, wordt
de gelegenheid geboden zich op te geven voor den
Koegrasstreek naar den ieuwen polder. Staande de
vergadering gaven zich 45 personen daarvoor op, die
nu ook geregeld op de hoogte gehouden zullen wor
den van de gebeurtenissen die voor hun van belang
kunnen zijn.
Jhr. Laman Trip merkte ten slotte nog op, dat de
aangifte niet alleen is voor Koegras, maar ook voor
Anna Paulowna, Zijpe, Callantsoog enz. en hij ver
wacht dan ook daar vandaan vele opgaven, de aan
vrage om gronden in den nieuwen polder moet een
massale zijn. Men kan zich dus opgeven bij Jhr. Ir.
W. Laman Trip of bij Ds. E. R. Damsté.
Ds. Damsté bracht voorts dank aan de spr. voor de
zoo ruimschoots verstrekte inlichtingen en aan allen
die hunne medewerking in deze verleenden en hoopt
dat deze bespreking ook vruchtdragend zal mogen
zijn en sluit met dankgebed dezen avond. De collecte
voor het Zuiderzeefonds gehouden, bracht f 11.89^ op.
