Raad Wieringen.
Gemengd Nieuws.
De oud-premier van Litauen weggevoerd.
De dranksmokkelarij in Amerika.
Sensaticneele radio-uitvinding.
Cycloon boven Noord-Italië.
Vergadering van den Raad op Vrijdag 25 Juli 19930,
des namiddags 4 uur.
Alle leden zijn aanwezig.
Voorzitter de heer L. C. Kolff, burgemeester, Secreta
ris de heer C. F. van Duin.
Do Voorzitter opent met een woord van welkom de
vergadering, waarna de notulen van de 2 vorige verga-
deringen -worden gelezen, ze worden onveranderd vast-
gesteld.
Mededeellngen en Ingekomen stokken.
De Voorzitter deelt mede, dat/de winst, gevallen op
den verkoop van den zeegrasoogst 1929, he®fAtoJie(Jara/gen
f 8475.67, uitmakende per pak van 50 Kg. 0.62129 (vo
rige oogst f 0.49525.
Vervolgens, dat zijn ingekomen de volgende stukken:
van Ged. Staten het goedgekeurd raadsbesluit tot aan
koop van een grondstrook van den heer Jb. Smit ter
verbreeding van de Nieuwstraat; van dezelfde het goed
gekeurd raadsbesluit tot wijziging van den datum van
aflossing der kasgeldleening groot f 100.000; van B. en
W. de maandstaat der Zeegrasexploitatie over Juni; in
deze maand is geen zeegras verkocht; van den admini
strateur der Zeegras-exploitatie het verslag over het
dienstjaar 1929—1930; van B. en W. van Alkmaar het
verslag van den keuringsdienst voor Waren over 1929;
van de Ver. van Ned. Gem. het jaarverslag over 1929;
van de N.V. Spoor-(tram)-weg WieringenSchagen
eveneens het verslag over 1929, waaruit o.m. blijkt, dat
het bestuur voorstelt 4 pet. dividend uit te keeren. Die
stukken worden voor kennisgeving aangenomen.
Van -den heer F. H. Th. Jasperese, onderwijzer aan de
O. L. school te Oosterland, is een verzoek ingekomen
hem in verband met zijn vertrek uit de gemeente ontslag
te verleenen als lid der commissie van toezicht op het
L. O. B. en W. stellen voor het ontslag eervol te ver
leenen. Aldus besloten.
Verzoek van het Bestuur der Vereen, tot be
vordering van het onderwijs in Oostelijk
Wieringen inzake subsidieering schoolreisje.
Naar aanleiding van het verzoek van de vereeniging
tot bevordering van het onderwijs op het Oostelijk deel
van Wieringen om de ten behoeve der leerlingen van de
openbare scholen toegekende bijdrage ad f 0.50 per kind
eveneens beschikbaar te stellen voor de leerlingen der
bijzondere school te Den Oever, deelen B. en W. het
volgende mede.
Volgens art 101 der L. O.-wet 1920 vergoedt de ge
meente jaarlijks aan de schoolbesturen de exploitatie
kosten der bijzondere scholen. Tot de exploitatiekosten,
waaronder verstaan worden dezelfde kosten van de over
eenkomstige openbare scholen zooals die aangeduid zijn
in art. 55, letter e. tot en met h. en o„ van genoemde
wet, behooren volgens de bestaande opvattingen ook die
van schoolreisjes. De bijzondere school te Den Oever
ontvangt dus de bijdrage op gelijken voet als de open
bare scholen.
Daar het uiteraard niet de bedoeling kan zijn vot
leerlingen van de bijzondere school eene dubbele uil
ring te verstrekken, stellen B.enW. voor,adressante te
richten, dat zij zich ter zake van deze aangelegenhei.
zal hebben te verstaan met het betrokken schoolbestuur.
Wordt goedgevonden.
'!ng van de te verbouwen Christe-
L_ looL
Het bestuur voor Chr. Nationaal Schoolonderwijs doet
mededeeling van het voornemen om de te bouwen 2-
klassige school met een tweetal lokalen uit te breiden
in verband met de toename van het aantal leerlingen en
verzoekt daartoe benoodigde gelden uit de gemeentekas
te willen verstrekken.
Wordt in handen gesteld van B. en W. om prae-ad-
vies.
Volksonderwijs afd. Wieringen verzoekt om de aan
vrage van het R.K. Kerkbestuur van de parochie van
den H. Hippolytus, om gelden beschikbaar te 'stellen
,voor den bouw van den bijzondere lagere school, niet
toe te staan omdat is gebleken dat onder de onderteeke
naars slechts 2 vaste inwoners van Wieringen zijn, de
andere zijn Zuideraeewerkers, terwijl de R.K. ouders ver
klaren dat er geen behoefde bestaat aan een bijzondere
school.
Te behandelen bij het betrekkelijke agenda-punt.
Aangeboden wordt de rekening en balans van de Zee
grasexploitatie dienst 19291930.
De gemeenterekening is nog niet in het stadium dat
ze vandaag kan worden aangeboden, maar de aanbie
ding zal zoo spoedig mogelijk plaats vinden.
Rekening over 1929 en begrooting voor 1931
van de Gezondheidscommissie.
B. en W. bieden den Raad aan de door de Gezondheids
commissie, gezeteld te Schagen, ingezonden rekening en
verantwoording dier Commissie over het kalenderjaar
1929. Aangezien deze na onderzoek tot geen opmerkingen
aanleiding geeft, stellen zij voor genoemde rekening
goed te keuren: in ontvangst op f 1853.84, in uitgaaf op
f 1043.11, voordeelig saldo f 810.73.
De door genoemde Commissie ingezonden raming van
hare ontvangsten en uitgaven over het kalenderjaar 1931
zal voor kennisgeving aangenomen kunnen worden.
Aldus wordt besloten.
Wijziging en aanvulling bouw- en woning-
verordening.
Bij de bespreking van de in de vergadering van 3 Mei
J.l. behandelde voordracht inzake de aangifte van E.
Baller Dz. tot aanleg eener straat, drong het Raadslid,
de heer Oden, aan op het stellen eener voorwaarde, vol
gens welke belanghebbende verplicht zou worden de
straat van rioleering te voorzien.
Hoewel die bespreking destijds geen gevolg kon heb
ben, omdat de verordening het stellen van dien eisch
niet toeliet, zijn B. en W. het met dat lid eens, dat een
voorschrift van die strekking op haar plaats is. Zij heb
ben derhalve eene nieuwe redactie ontworpen van art.
9, eerste lid, der bouw- en woningverordening, waarbij
ook aan eenige andere punten, met dit onderwerp ver
band houdende, aandacht is geschonken, zoodat het
voorschrift in zijn nieuwe gedaante ipeer in overeen
stemming is gebracht met de tegenwoordige opvattin
gen dienaangaande.
B. en W. deelen voorts mede, dat de Minister van Ar
beid, Handel en Nijverheid, door bemiddeling van Ged.
Staten heeft verzocht in de bouwverordening voorschrif
ten op te nemen omtrent het aanbrengen van brieven
bussen aan woningen zulks ten einde tegemoet te ko
men aan den hinder, bij het bestellen der briefpost on
dervonden dooj het ontbreken aan vele woningen van
een brievenbus, waardoor die bestelling veel vertraging
ondervindt.
Aan dat verzoek voldoende, worden hierbij enkele be
palingen aangeboden, die voor opneming in de verorde
ning in aanmerking kunnen komen.
B. en W. stellen derhalve voor vast te stellen een ont
werp tot wijziging en aanvulling der bouw- en woning
verordening. Blijkens de overgelegde adviezen van de
Gezondheidscommissie kan deze zich met dat ontwerp
vereenigen.
De heer Jn. Lont is niet voor de bepaling der brie
venbussen voor de bestaande woningen.
De Voorzitter wijst op de kleine uitgaven en het geeft
de posten veel gemak. Het is niet de bedoeling direct
proces-verbaal te doen opmaken, maar het aanbrengen
van brievenbussen is toch wel gewenscht.
De heer Lub meent dat meer aandacht geschonken
diende te worden aan de hulsnummering en noemt als
voorbeeld de Hofstraat.
Zonder hoofdelijke stemming wordt de voordracht
aangenomen.
Verstrekking gelden vor de stichting eener
bijzondere lagere schooi te Hippolytushoef.
Naar aanleiding van het besluit van 21 Juni, waarbij
om praeadvies in handen van.B. en W. werd gesteld
eene aanvrage van het Roomsch Katholiek Kerkbe
stuur van de parochie van den H.Hippolytus alhier, om
beschikbaarstelling van gelden uit de gemeentekas voor
de stichting van eene bijzondere lagere school te Hippo
lytushoef, deelen B. en W. het volgende mede.
De aanvrage heeft betrekking op een school voor ge
woon lager onderwijs, bestaande uit 2 leslokalen, bestemd
voor ten hoogste 96 leerlingen.
Volgens de bepalingen der Lager onderwijswet 1920
moet de aanvrage worden ingewilligd, indien aan de
vereischten dier wet is voldaan en met name de over
gelegde stukken voldoen aan hetgeen daaromtrent in
art. 73 der wet is voorgeschreven, hetgeen hier het ge
val is.
Ook ten aanzien van deze aanvrage moeten B. en W.
er echter weer op wijzen, dat op de bijlagen vrijwel uit
sluitend de handteekeningen voorkomen van ouders, die
bij beëindiging der Zuiderzeewerken hier en in de om
geving de gemeente Wieringen weer zullen verlaten. Het
is betreurenswaardig, dat de wet geen middel aan de
hand doet om dergelijke gevolgen te verhinderen.
Gezien de onlangs gevallen beslissing omtrent de bij-
adere school te Den Oever zal echter het zich ver-
ze'.ten tegen de Inwilliging van het verzoek weinig baten
Er rest ons dan niet anders dan voor te stellen me
dewerking tot de gevraagde beschikbaarstelling te ver
leenen en daartoe een besluit te nemen, als in een bij
gevoegd ontwerp is vervat
Do raad besluit geen medewerking tot de
verstrekking der gelden te verleenen.
De heer Lub oordeelt dat dezelfde bezwaren bestaan
als t.a.v. de christelijke school en spr. weet wel, dat
we aan de hand van de wet niet veel opschieten, maar
spr. wil toch meegaan met het verzoek van Volksonder
wijs en denzelfden lijdensweg bewandelen. Mogelijk, dut
de heeren in Den Haag tot andere gedachten zijn te
brengen.
De heer Jn. Lont wil ook de gelden niet toestaan.
Spr. heeft katholieke burgers gesproken, die de school
niet noodig oordeelen en wezen op de genoegelyke sa
menwerking die altijd bestond. Zelfs een kerkemcester
is uit het bestuur getreden, omdat hij zich met de aan
vrage niet kon vereenigen.
De heer Oden zegt, dat van de onderteekenaars wel
50 put- en keetbazen zijn en als de werken straks
worden verplaatst, dus zullen 'vertrekken. Er is maar
één geboren Wieringer die zijn handteekening heeft ge
zet en misschien wel om de boel voltallig te krijgen.
God weet, zien ze in Den Haag ook in, dat we gelijk
hebben.
Het voorstel van B. en W. om gelden beschikbaar
te stellen, wordt verworpen met 10 tegen 1 stem, die
van den heer Bosker, zoodat de raad heeft beslotan.
geen medewerking tot de verstrekking der gelden te
verleenen.
Verkoop van bouwgrond.
Van den heer S. G. Kooij is bij B. en W. het verzoek
ingekomen van de gemeente te megen kcopen 'n stul:;c
bouwterrein, zijnde een gedeelte, gelegen in den Noord-
Oosthoek, van het perceel kadaster Sectie A no. 192 te
Den Oever, onlangs aangekocht voer sahcclbouw.
Het voornemen bestaat de schcol te stichten san het
Westeinde van het grondcomplex, terwijl de grond aan
weerszijden van den te maken toegangev/eg de bestem
ming krijgt van bouwterrein.
B. en W. meenen hierbij tevens te moeten bezien
de in de vergadering opgeworpen vraag of het niet ge
wenscht is dezen grond niet te verkoopen doch in erf
pacht uit te geven. Het is van algemeena bekendheid,
dat de kwestie „verkoop" of „erfpacht" zeer verschil
lend wordt beoordeeld. B, en W. achten het niet noc-
dig op deze vraag hier in bijzonderheden Sn te gaan.
doch mogen verwijzen naar de brochure, bevattende
een in 1926 over dit vraagstuk aan de Nederlandsche
Vereeniging voor Gemeentebelangen uitgebracht rap
port. De practyk elders heeft wel dit geleerd, dat erf
pacht door adspirant-bcuwers over het algemeen wordt
verworpen en dat het beginsel om gronden alleen in
erfpacht uit te geven, slechts kan worden doorgevoerl
in die gemeenten, welke de grondmarkt beheerschen.
Hiervan is in deze gemeente echter geen sprake.
De aanvrager, de heer Kooij, heeft medegedeeld, den
erfpachtsom niet te willen aanvaarden, zoodat alleen
verkoop overblijft, tenzij men hiertoe niet wenscht over
te gaan.
B. en W. hebben doen nagaan, wat de kostprijs van
den grond is wegens aankoop en wegens het bowrijp
maken daarvan. Met een kleine verhooging kan. naar
het hun voorkomt, de verkoopsprijs gesteld worden op
f 3 per M2.
B. en W. stellen dus voor in den gevraagden verkoop
voor den aangegeven prijs toe te stemmen, onder de
voorwaarden nader door hun College te bepalen.
Door den aanvrager is benoodigd 219 M2. en hij wil
betalen 168 M2. tegen f 3.— en 51 M2. tegen f 1.50, om
dat een gedeelte van den grond niet voor bebouwing
geschikt is.
B. en W. willen op die voorwaarden ingaan en wijzen
erop, dat dit eerste huis precies de rooilijn zal aangeven.
De heer Kaan wil voor de overige perceelen toch
in de toekomst één prijs bepaald zien en de heer P.
Kooij wijst op het voordeel van den aanvrager dat hij de
eerste keus en het mooiste perceel heeft.
De heer Oden is er ook niet voor om zóó te schar
relen .terwijl het voor den heer Lub de vraag is, of de
exploitatiekosten worden gedekt.
Op die vraag wordt door den Voorziter bevestigend
geantwoord, f 12500 kosten aankoop en f 10000 kosten
bestrating enz., gedeeld over de oppervlakte, maakt
f 2.60 per M2.
Het voorstel van B, en W. wordt aangenomen, de
heeren Tijsen en M. Kooij onthouden zich in verband
met bloedverwantschap, van mede-stemmen.
Een geldleenlng.
Voor de te sluiten leening van f 140.000. voor school
Hippolytushoef en aanbouw school Oosterland, zijn een
3-tal aanbiedingen Ingekomen, n.1. van De Bank van
Ned. Gemeenten, tegen 4 7/8 rente pari; van Ge-
meentecrediet tegen 4>i a pari -f provisie;
van de Coop. Boerenleenbank te Wieringen tegen 4*4 r/l,
op voorwaarde, dat de Centrale Bank dispensatie ver
leent
B. en W. stellen voor, de leening bij de N.V. Maat
schappij voor Gemeente-crediet, hebbende de goed
koopste aanbieding, te plaatsen. B. en W. vinden het
ongewensoht. op de dispensatie van de Centrale te
wachten. 31 Augustus moet de leening geplaatst zijn en
vóór dien tijd de goedkeuring van Ged. Staten zijn ver
kregen.
De heer Kaan wil de beslissing tot de volgende ver
gadering aanhouden, maar de Voorzitter ontraadt dat
en licht verder, toe, dat de Centrale te Utrecht eerst
moet vergaderen, voor en aleer al dan niet dispensatie
wordt verleend.
Het voorstel van B. en W. wordt aangenomen met 7
tegen 4 stemmen, die van den heeren Jb. Lont, Bakker,
J. Kooij en Kaan.
Benoeming onderwijzer aan de school te
Hippolytushoef.
Naar aanleiding van het aan den onderwijzer R.
Windsma verleend eervol ontslag, bieden B. en W., ter
voorziening in de daardoor ontstane vacature aan de
O.L.-school te Hippolytushoef, de volgende voordracht
aan: 1. J. H. Eden, thans tijdelijk te Hippolytushoef
werkzaam; 2. A. den Broeder te Den Helder; 3. R.
Hartstra te Diever.
B. en W. stellen voor de benoeming te doen ingaan
op 1 Augustus a.s.
Met 9 stemmen wordt de heer Eden benoemd. 2 stem
men werden uitgebracht op den heer Den Broeder.
De verbetering van den hoofdweg en de fl-
nantieelc toestand.
Hoewel de agenda is afgehaodeld, brengt de Voorzit
ter in bespreking de verbetering van den weg. Gevolg
gevende aan het besluit van den Raad om een onderzoek
te doen instellen naar de kosten van de verbetering van
den hoofdweg, hebben B. en W. zich gewend om ad
vies tot het adviesbureau Nijhoff. Een uitvoerig
schrijven van dat bureau is Ingekomen en daaruit blijkt,
dat de hoofdweg met uitzondering van de kommen, een
lengte heeft van 8 K.M. en om die hoofdweg van een
modern wegdek ter breedte van 6 meter te voorzien, de
kosten globaal worden geraamd op f 200.000. Daarbij
komt dan nog gedeeltelijk verleggen van straten in de
dorpen, het wegnemen van bochten enz., zoodat de kosten
dan totaal globaal op f 250000 worden geraamd. Bij de
ze kosten zijn niet opgenomen, dc kosten van advies,
het maken van bestek, aanbesteding, dagelijksch toe
zicht enz., en zonder dagelijksch toezicht en kosten zui
len de kosten voor het uitbrengen van een beredeneerd
rapport, opmetingen enz. bedragen f 174C0, alles volgens
de vastgestelde honorariumtabellen, terwijl vaji sala
rissen en onkosten voor dagelijksch toezicht de kosten
zullen varieeren tusschen f 2500 en f 6500. De kosten
van dagelijksch toezicht kunnen nauwkeuriger worden
opgegeven als opdracht wordt gegeven, tot het opnieuw
opmeten en het uitbrengen van advies, met andere
woorden dus als aan het Adviesbureau deze opdracht
die een vast bedrag van f 17400 vordert, wordt gegeven.
Door B. en W. was nog naar het type wegdek ge
vraagd, maar het Adviesbureau wees er in een
tweede schrijven op dat deze quaestie een zeer nauw
keurige studie vereischt en dus ter sprake komt wan
neer de opdracht wordt verstrekt.
B. en W. hebben deze zaak besproken en meenen dat
de verbetering der hoeken wel achterwege kan blijven,
en zouden zich willen bepalen tot een weg van 5 meter
breedte, in plaats van 6 meter. De Voorzitter zelf zou
dan met genoemd adviesbureau in zee willen gaan, ten
einde een goede weg te krijgen. Uit het beredeneerd
verslag zal dan blijken wat het beste is en waarom.
De heer Oden vraagt of B. en W. een breedte vaft 5
meter voorstaan met het oog op de bezuiniging.
De Voorzitter zegt dat B. en "W. niet van de opgaaf
schrokken, maar tenslotte moet het betaald worden cn
is nagegaan of het opgegeven bedrag niet een beetje
gedrukt kan worden, door een breedte van 5 meter te
nemen. B. en W. oordeelen die breedte voldoende, en
overwegen daarbij dat over eenige jaren er toch een
primairen weg komt en de hcofdverkeersweg naar
Friesland een breedte van 5 meter krijgt. De weg van
Wieringen naar Van Ewijcksluis is 4 meter, en met
een beetje goeden wil kunnen bussen en andere auto's
elkaar passeeren. Bij een weg van 6 meter breedte zijn
B. en V/. bevreesd dat de zijkanten in de greppels ge
drukt worden.
Bij de bespreking is het vooral de heer Jb. Lont. die
cr op wijst dat het niet erg is om te zeggen dat het goed
i?, maar de belastingdubbeltjes moeten door de burgers
v/orden opgebracht, en wanneer de heer Oden erop wijst
dat de burgerij toch ook een goeden weg verlangt, de
keer P. Kcoij wijst op de baten uit de dividend- en tan-
tianebelasting, cn de Voorzitter reeds mededeelt dat de
rekening over 1929 een flink batig saldo zal hekben. zeg',
de heer Lont verder dat als de Zuiderzeeewerken klaar
zijn of verplaatst worden, de gemeente de goede belas
tingbetalers zal moeten missen. Arbeiders, middenstan
ders en wat boeren blijven er over.
Door den Voorzitter wordt gewezen op het jaarlijksch
onderhoud van f ÏO.COO a f 12.000 en als de nieuwe weg
wordt gemaakt zal hij de eerste 34 jaar weinig onder
houd behoeven en die vrijkomende bedragen kan men
dus voor aflossing beschouwen.
De heer Jb. Lont heeft globaal berekend dat de ge
meente aanstonds met een half millioen gulden schuld
zit, wat neerkomt op f 25000 rente per jaar. En als spr.
dan meerekent het vervoer van zooveel schoolkindertjes
dat de gemeente straks zal krijgen, te betalen, wordt dat
f 30000, waard e gemeente nooit afkomt.
De heer Kaan daarentegen oordeelt dat er Iets moet
gebeuren, maar wil nog eens trachten subsidie van het
rijk te krijgen.
Do Voorzitter wijst op de wenscheiykheid dat spoed
wordt betracht, opdat onderhoudskosten worden ge
spaard.
De heeren Lub en Jb. Lont willen eerst pogingen zien
aangewend om subsidie van het Rijk te krijgen en de
heer Lont oordeelt dat de gemeente Wieringen deze uit
gaaf van f 270.000 niet kan dragen.
De heer Lub verklaart zich voor een goeden weg, maar
het betreft hier een gewichtlgen stap. en de bezwaren
dienen dan ook wel onder de oogen te worden gezien.
Bij de verdere bespreking wordt gewezen op het feit,
dat de heer Ir. Ringer3, die straks aan de regeering wel
advies over een subsidieaanvrage zal moeten uitbrengen,
goed met den toestand opt Wieringen bekend is, en goed
gevonden wordt dat de heer Ir. Ringers eerst eens wordt
gepolst over de mogelijkheid van de verkrijging van
subsidie.
De rondvraag.
De heer P. Kooij wijst op den onregelmatlgen bouw
in de Elft. doordat geen vaste rooilijn is bepaald, doch
men zich houdt aan alinea 2 van art 12 der bouw- en
woningverordening. Spr. zou daarom aan B. en W. wil
len vragen met een voordracht te komen om voor de
dorpen, voor bepaalde straten ,een vaste rooilijn te bepa
len en dit in de bouw- en woningverordening vast te
leggen.
De Voorzitter beaamt dat de menschen zich houden
aan alinea 2, niet dichter bij den weg bouwen dan 3
meter of op den gemiddelden afstand van de aan weers
zijden staande perceelen. Een vaste rooilijn, als in ali
nea 1 bedoeld, is door den raad niet bepaald. Spr. is
het met den heer Kocy eens, en waar deze Hippoly
tushoef en Den Oever noemde als dorpen waar een
vaste rooilijn bepaald behoorde te worden noemt spr.
ook Haukes en Westerland.
De heer Jb. Lont brengt ter sprake het aanstellen
van den stoker voor de centrale verwarming der school
te Hippolytushoef, welke aanstelling zonder den raad
erin te kennen heeft plaats gehad.
DeVoorzitterdacht dat de quaestie wel was besproken,
en deelt mede, dat het salaris op f 900 is bepaald en
daar het schoonmaken der school onder begrepen is.
De aanstelling is door B. en W. geschied, omdat het
geen gemeenteambtenaar is.
Over het algemeen acht men dat salaris niet te hoog.
Ook de heer Lub wijst er op dat de raad hierin geen
zeggingschap heeft gehad.
De Voorzitter zal nazien wat In deze is besproken.
De heer Oden krijgt op zijn gestelde vragen tot ant
woord dat bij Dr. Beeker een riool zal werden gelegd
en by perceel G. Timmerman de waterafvoer verbeterd.
De heer Oden bi«engt voorts ter sprake dat een der
rijksveldwachters te Den Oever in een houten woning is
gehuisvest en spr. dringt aan om te zorgen voor een
behooriijko woning.
Door den Voorzitter wordt medegedeeld dat B. en W.
naar een woning in de Gest hadden gekeken, maar die
te hoog in prijs was en daarna is bij de Inspectie der
rijksveldwacht gebleken dat het rijk z'.ch met deze
kwestie bemoeit, en aan de gemeente gevraagd zou wor
den gratis grond voor den bouw van een nieuwe houten
woning beschikbaar te willen stellen.
De heer Lub verklaart bij voorbaat reeds niet voor
gratis afstaan te zyn.
De heer Kaan informeert naar het uurwerk in den
toren te Oosterland en de Voorzitter deelt mede. dat
besprekingen daarover worden gevoerd en daarbij on
der de oogen wordt gezien of het uurwerk dan elcc-
trisch zal worden opgewonden.
Naar aanleiding van den door den heer P. Kooij uit
gesproken wensch, vragen B. en W. machtiging om ge
durende een maand een proef te mogen nemen met
het ophalen van vuilnis te Hauke3. door Van Duin, om
daarna met begrooting van kosten te kunnen komen.
Wordt goedgevonden.
Hierna sluiting.
Gearresteerd omdat h\j gevaar opleverde voor
de openbare orde.
Naar V.D. uit Kowna verneemt werd in den nacht
van Donderdag op Vrijdag op last van den commandant
van Kowna prof. Woidemaras. de oud-prcniier van Li
tauen, gearresteerd en naar een onbekende plaats in
de provincie gezonden. Tegen elf uur 's avonds arri
veerden twee auto's voor de woning van Woidemaras.
Eenige met karabijnen gewapende politle-agenten en
militairen stapten uit Zij begaven zich In d" woning
van Woidemaras, arresteerden hem en voerden hem
mee. Gedurende den geheelen nacht trokken politie
patrouilles door de stad.
Een telegram aan het W.B. uit Kowno meldt, dat de
cud-premier uit de stad is gebracht wegens gevaar
voor de openbare orde.
Een jaar onder politietoezicht
Nader wordt over de arrestatie van Woidemaras ge
meld, dat deze naar het district Krotingen wordt ver
bannen alwaar hy zich gedurende een jaar onder po
litietoezicht moet ophouden.
Na zijn aftreden in September van het vorig jaar
werden hem door de regeering verscheidene buitan-
landsche gezantschapsposten aangeboden die hij echter
alle weigerde, terwijl hij bleef in zijn dienstwoning.
Thans heeft de regeering krachtiger maatregelen ge
nomen daar hij onlangs nog een scherpe aanval op de
regeering had gericht.
Vrees voor een staatsgreep.
Na de arrestatie van Woidemaras werd zijn woning
ontruimd en alle meubelen werden op straat gezet. De
vele duizenden banden tellende particuliere bibliotheek
van Woidemaras zou heden naar een opslagplaats
worden overgebracht.
Naar verder bekend wordt, werd gedurende de laat
ste dagen herhaaldelijk een staatsgreep van de aan
hangers van Woidemaras gevreesd. De commandant
van Kowno heeft In verband met dit gevaar zijn bureau
eenige nachten niet verlaten. Tegelijk met Woidemaras
zou nog een aantal zijner aanhangers gearresteerd •'»n
verbannen zijn.
Het is nog niet te voorzien welke gevolgen de arres
tatie van Woidemaras zal hebben en of zijn aanhangers
d:e op 20.000 man geschat worden, eenige gewelddadige
poging zullen ondernemen. Men mag evenwel verwach
ten, dat Woidemaras als martelaar zal worden voor
gesteld en dat ryn aanhangers voor een strijd niet zul
len terugschrikken.
Het blad van Woidemaras is verboden.
Drie schepen in beslag genomen. Ver
zet der vrouwen tegen het drankverbod.
Uia New-York wordt gemeld:
Aan de oostkust der Vereenlgde Staten werden gis
teren wederom drie dranksmokkelschepen in be:-!ag
genomen, die voor een waarde van ruim 300.000 doilar
aan alcohol aan boord hadden.
Naar verder gemeld wordt, neemt de beweging tegen
het drankverbod ook onder de vrouwen steeds meer
De leider dezer vrouwenbeweging verklaart, dat r.et
ledenaantal van de vereeniging iedere week met 1009
toeneemt. Aanvankelijk hadden de Amerlkaansche
vrouwen de invoering van het drankverbod mot vreug
de begroet, daar zij meenden dat het huiselijke leven
hierdoor bevorderd werd. Zij hebben echter moeten ;n-
zien, dat het aantal clandestiene drlnkgelegenheden
sterk is toegenomen.
Bovendien ondervindt een derde deel der Amori-
kaansche bevolking schade van het drankverbod. Vol
gens een berekening van dezen vrouwenbond geeft de
regeering jaarlijks vier millard dollar uit ter doorvoe
ring van de drankverbodsbepallngen.
Ontvangst van verscheidene telefonlo-uitzon-
dingen tegelyk op één mdio-ontvangtoesto!.
Een Aneta-telegram d.d. 24 dezer uit Bandoeng meldt:
Het hoofd van het bureau Proefnemingen en Labo
ratorium van de afdeeling Radio-techniek der P.T.T.
de ingenieur W. F. EInthoven. heeft een uitvinding ge
daan, welke het mogelijk maakt door middel van één
radioontvangtoestel verscheidene telefonic-uitzendingan
tegelijk op te vangen. Op deze uitvinding zal patent wor
den aangevraagd.
De heer Einthoven vertrekt 30 Juli e.k. per „Sibajak"
van den Rotterdamschen Lloyd naar Nederland en zal
zich vervolgens van daaruit met een studieopdracht naar
de Vereenigde Staten begeven. Door den Rott. Lloyd
wordt aan boord van de „Sibajak" een tweepersoonshut
beschikbaar gesteld, waarin de vinding van den heer
Einthoven zal worden geinstalleerd. De bedoeling daar
van is gedurende de reis ontvangproeven te nemen.
Voor de uitzendingen, in verband met deze proeven, zal
de P.L.E.-zender alhier worden gebezigd.
Menschen gedood en groot© schade aange
richt.
In het vroegere Italiaansche oorlogsgebied, in de
buurt van Venetië, n.1. in de provincie Freviso. heeft
een hevige cycloon gewoed, die groote schade heeft aan
gericht. Van talrijke huizen werden de daken afgerukt,
öoomen werden ontworteld.
Er zijn ook eenige menschenlevens te betreuren, ter
wijl 50 personen werden gewond.
Nader meldt het N.T.A. uit Trevlso:
De cycloon heeft in de plaatsen Barco di Susegana,
Nerves, Selva en Volpago in de provincie Venetië zeer
groote schade aangericht. De oogst werd voor een groot
gedeelte vernield door zwaren hagelslag. Talrijke huizen
zijn Ingestort Tot op het oogenblik vallen een twintig
tal dooden en een groot aantal gewonden te betreuren.
Men vreest echter dat nog meer slachtoffers gevallen
zijn.
MOORDENAAR IN FRANKRIJK TERECHT
GESTELD.
Eerst nog getracht zelfmoord te plegen.
Uit Duinkerken wordt gemeld:
Toen vanmorgen Felix Bergerson, een dergenen, dia
wegens moord op het echtpaar Blonde ter dood zijn
veroordeeld, voor de gevangenis van Duinkerken te
recht gesteld zou worden, trachtte hij tijdens een on
derhoud met den aalmoezenier, zich met een speld een
verwonding in zijn slaap toe te brengen.
Te hulp geroepen bewakers verhinderden hem dit.
Bergeron werd daarop terecht gesteld, nadat hij zijn
onschuld nogmaals betuigd had.
DE LAPPOBEWEGING IN FINLAND.
Tegen daden van geweld.
Wolff meldt uit Helslngfors:
De Lappoërs hebben een verklaring gepubliceerd, waar
in o.a. wordt gezegd, dat het bestuur der partij tot aan
de verkiezingen voor het parlement, aanvang October,
geen gewelddaden zal dulden.
Men zal echter de communisten, die nog functies In
de gemeentebesturen bekleeden, door moreelen druk
dwingen hun posten neer t© leggen.
