Kantongerecht te Schagen,
Groeiende leugens.
Uit en voor de Pers.
De A.V.R.0. is Liberaal.
Zitting van Donderdag 21 Augustus.
OVERTREDING ARBEIDSWET.
De heer P. de B., veearts te Schagen, moet in zijn
kwaliteit van directeur van de Verwerkingsinrichting
terechtstaan terzake overtreding van de Arbeidswet.
Keurmeester Van Wurkum heeft n.1. in de slachtplaats
arbeid verricht, zonder dat hij in het Arbeidsregister
staat ingeschreven. Nu is dit laatste, zegt verdachte, op
gemaakt in overleg met de Arbeidsinspectie en volgens
den inspecteur was het niet noodig dat keurmeesters
daarin werden ingeschreven. Het andere feit, het te lang
werken wordt door verdachte erkend. Daarvoor had
dispensatie verkregen kunnen worden, doch dit was na
gelaten, omdat het slechts een oogenblikje na den toe-
gestanen arbeidstijd betrof.
Na de betreffende artikelen er op te hebben nageslagen
blijkt wel, dat zoodra een keurmeester arbeid verricht,
hij ook als arbeider moet staan ingeschreven.
De heer kantonrechter kon zich overigens het verweer
van den heer De B. best begrijpen, dat het in een der
gelijk bedrijf niet altijd even gemakkelijk is, om de Ar
beidswet na te leven.
De ambtenaar hoopt echter dat zoodanige maatregelen
worden getroffen dat in het vervolg geen overtreding
meer behoeft te worden gepleegd. Naar werd meege
deeld zal inderdaad in een heden (Zaterdag) gehouden
vergadering van de Verwerkingsinrichting worden be
sloten om het personeel uit te breiden.
Conform de eisch wordt verdachte met in aanmerking-
neming van de verschillende omstandigheden veroor
deeld tot 2 keer f 2 boete of 2 keer 2 dagen hechtenis.
HET BLIJKT INDERDAAD NIET ZOO
GEMAKKELIJK.
Wordt voortgezet de zaak tegen Jb. van St., veehou
der te Anna Paulowna, die schapen had laten loopen op
het land in gebruik bij Pieter Landman, door dezen ge
huurd van de Zuiderzeewerken. Er is hier sprake van
een onvoldoende veekeerlng en door den heer C. Wijde-
nes Spaans, dijkgraaf van Anna Paulowna, wordt in
de zitting van heden toegelicht, aan wlen deze onvol
doende veekeerlng is te wijten.
Getuige begint dan met overlegging van een contract,
waarbij door den Anna Paulownapolder aan de Zuider
zeewerken langs den Balgdijk een strook grond was af
gestaan voor de somma van f 1 voor daarop te stichten
werken ten behoeve van de drooglegging der Zuiderzee.
Langs den dijk zou een baan worden opgespoten, waar
over later de nieuw aan te leggen primaire weg zou loo
pen. Verder zou een kanaal worden gegraven en in ieder
geval zou door de Zuiderzeewerken voor een goede vee-
keering worden gezorgd. Inderdaad is het een en an
der gedaan, maar de zaak is niet goed onderhouden. Dat
er nu moeilijkheden ontstaan tusschen de huurders van
den Anna Paulownapolder en die der Zuiderzeewerken,
daarvan ligt geheel de fout bij de Zuiderzeewerken. In
dat geval is het volgens getuige logisch, dat de bena
deelde partij zich wendt tot de Zuiderzeewerken. Voorts
heeft getuige een schrijven gericht aan den directeur-
generaal der Zuiderzeewerken, den heer Block van Kuf-
feler, en daarop is het antwoord ontvangen, dat er voor
een goede afscheiding zou worden gezorgd, maar tot nu
toe is daar nog niet veel van gekomen. Getuige meen
de dan ook niet, dat Van St. verplicht was zich van een
goede veekeering te overtuigen, hetgeen volgens den
heer ambtenaar civiel-rechtelijk inderdaad juist is.
Veldwachter Hoeksen, nu als getuige gehoord, heeft
het een en ander geconstateerd, en aan hem zou nog
een opzichter van de Zuiderzeewerken hebben gezegd,
dat niet deze, maar de pachter voor een goede afschei
ding had te zorgen.
Tenslotte komt de Ambtenaar van het O. M. aan het
woord, en zegt, wat wij hier reeds boven schreven, dat
deze zaak niet zoo heel erg eenvoudig is. Aan de hand
van het volgens den dijkgraaf toegelichte contract kan
hier een hoogst ingewikkelde civiele quaestie van groeien
Aan het ten laste gelegde het laten loopen van vee
op andermans ^grond doet dit echter niets af. De dag
vaarding in deze strafzaak is volmaakt gedekt en waar
verder de feiten wettig en overtuigend bewezen zijn ge
acht, eischt spr. tegen verdachte f 15 boete of 15 dagen
hechtenis met ontzegging van de civiele vordering van
Landman. De ambtenaar wijst er nog op, dat Van St.
maatregelen had moeten treffen, dat zijn schapen niet
op het land, bij Landman in gebruik, hadden kunnen
komen, en voor eventueele schade, daaruit voor hem
voortgevloeid, had hij zich tot de Zuiderzeewerken kun
nen wenden.
De heer Van St, zegt alles gedaan te hebben om geen
moeilijkheden te veroorzaken. Hij heeft zijn schapen en
lammeren eerder moeten verkoopen en hij vraagt wat hij
nu verder moet doen, nu hij van den door hem gepachten
dijk geen gebruik meer kan maken.
De kantonrechter zegt, dat iets dergelijks hier op de
zitting niet thuis hoort Daarvoor moet verdachte bij een
advocaat wezen. Verder meent ook spr. dat het ten
laste gelegde hier wettig en overtuigend bewezen kan
worden geacht en hij veroordeeld verdachte daarom tot
f 10 boete of 10 dagen, hechtenis met ontzegging aan
Landman van de civiele vordering door dezen ingesteld.
BEN BEETJE ANDIERS ALS WAS VOORGESTELD.
De volgende zaak tegen Mevr. B.de H. van Wierin-
gen is eveneens een voortzetting. Zij had namelijk een
proces-verbaal opgeloopen, omdat ze haar auto voor den
ingang van het station te Anna Paulowna had neerge
zet, terwijl zulks bij politieverordening is verboden.
De heer Wijdenes Spaans, als getuige gehoord, had
er haar nog op gewezen, dat ze daardoor in moeilijkhe
den kon geraken, maar deze goed bedoelde waarschuwing
werd alles behalve vriendelijk ontvangen.
Iets later had veldwachter Teutelink haar er eveneens
op gewezen, dat het niet mocht, maar ook deze kreeg
een alles behalve vriendelijk bescheid, waardoor ten
slotte wel een proces-verbaal moest volgen. Toen hij
daarvoor mevrouw om de vereischte gegevens verzocht,
had. deze gezegd de eer te hebben hem te groeten en
was „vol gas" verdwenen.
De ambtenaar vindt, dat het wel „een beetje anders"
is, als verdachte de vorige maal had voorgesteld en hij
aarzelt nu niet langer haar tot f 10 boete of 10 dagen
hechtenis te veroordeelen. De uitspraak is f 7 of 7 da
gen.
EEN VERVELENDE GESCHIEDENIS.
Moet terechtstaan Aaltje O., huisvrouw van Butter,
te Lutjewinkel aan wie ten laste gelegd is, dat zij den
52-jarigen gepensioeneerden adjudant J. Leijen, in diens
voortgang zou hebben belemmerd.
Verdachte is niet verschenen.
Het geschiedde in den Zondagmiddag van den 27sten
April. Leijen was met zijn vrouw van Winkel naar Lut
jewinkel gegaan om een bezoek bij zijn moeder af te
leggen.Ter verduidelijking vertelt getuige, dat deze
zaak een vervelende voorgeschiedenis heeft. Zijn zoon,
zou namelijk een kind verwekt hebben bij de dochter
van Butter. Met dit kind nu stond verdachte op den
bewusten Zondagmiddag in een wagen op den weg voor
de woning van den heer Spaans te Lutjewinkel. Laatst
genoemde stond er ook bij. Plotseling nu, toen Leijen
en zijn vrouw aankwamen, ging verdachte met de kin
derwagen voor hen staan, en riep hen toe: „En! Lijkt
het er niet op?" waarop zij antwoordden: „Neen, het
gelijkt niet op Jan." Hier zegt getuige, dat de zaak over
het vaderschap van dit kind nog steed6 hangende is. Op
zijn vraag of verdachte nu tevreden was, had deze de
vuisten naar hem opgeheven, en hem den weg versperd.
Verscheidene keeren had hij haar op zij moeten zetten,
maar zij week niet. Tenslotte had hij, op de brug geko
men, een klap gekregen, waardoor zijn hoed in het wa
ter viel. Deze klap bleek door den zoon van verdachte
te zijn toegebracht. Reeds eerder heeft getuige door dit
geval vreeselijke onaangenaamheden gehad en hij
hoopt, dat het nu eenmaal eens over zal zijn. Hij toch,
kan er met zijn vrouw niet aansprakelijk voor gesteld
worden.
Nadat de heer Jb. Spaans, die feitelijk niets met de
zaak te doen wilde hebben, nog vertelt, wat hij er van
gezien heeft, zegt de ambtenaar dat het niet te pas komt
om getuige op een dergelijke wijze lastig te vallen. Hij
eischt daarom tegen verdachte f 25 boete of 25 dagen
hechtenis. De uitspraak luidt f 15 of 15 dagen.
GETROUWD IS BETER.
Maria St. te Zijdewind had haar rentekaart niet aan
den controleur kunnen toonen. Was zoek geraakt in haar
vorigen dienst. Nu is ze getrouwd, dies is de kaart niet
meer noodig. Heel wat Beter, meent de kantonrechter,
die haar f 5 boete of 5 dagen hechtenis oplegt. De eisch
was f 10 of 10 dagen.
EN NU GEEN KATTEKWAAD MEER UITHALEN.
Een drietal jongelingen uit Warmenhuizen, De Vr.,
Z. en D., waarvan alleen de laatste verschenen is, heb-
de motor van de vlet van J. Smit op gang gegooid en
meenden er mee uit varen te gaan. Ze hadden echter
absoluut geen verstand van de motor, zoodat de boel al
heel spoedig spaak liep, en toen hebben ze de beenen
maar genomen. Maar Smit liet het er niet bij zitten, ook
al omdat het niet voor de eerste keer was, zoodat voor
dit maal de daders geknipt werden. De schade van f 5
hebben ze inmiddels royaal betaald en dit is nogal in
hun voordeel. Ze worden ieder veroordeeld tot f 6 boete
en D. moet belooven, dat hij zich nu voortaan netjes zal
gedragen.
ONVOORZICHTIG.
Arie B. te Anna Paulowna is niet verschenen. Hij is
zoo onvoorzichtig geweest, om den onbewaakten overweg
aan den Westerzandvaartsweg te passeeren, terwijl een
trein in aantocht was. De treinmachinist, die had moe
ten remmen, had den spoorwegarbeider Dirk Klerk ver
zocht het te melden. Aldus geschiedde, met het gevolg,
dat B. hedenmorgen tot f 10 boete of 10 dagen hechtenis
werd veroordeeld.
WAT AL TE BONT GEMAAKT.
Joh. B. te Anna Paulowna heeft het onlangs wat al
te bont gemaakt, toen hij na gebruik van vermoedelijk
wat al te veel geestrijk vocht als een dolzinnige met
zijn auto om de benzinepomp op den hoek van den
Lagendijk en den Zuidermolenvaartsweg was blijven
rijden, zoodat alle verkeer op die plaats gestremd was.
Dat was toch een handeling meent de kantonrechter, die
een verstandig mensoh toch niet moet doen.
Toen veldwachter Teutelink, die gewaarschuwd was,
ter plaatse verscheen, was de auto-acrobaat verdwenen,
maar om verder onheil te voorkomen is hij hem met zijn
collega Hoeksen achterna gegaan en in café Waiboer
aan de v. Ewijcksluis troffen ze hem aan. Hoeksen, die
't autorijden machtig is,gooide de motor op en zoo dach
ten ze B. naar huis te brengen, maar deze was blijkbaar
opmerkzaam geworden, want eensklaps kwam hij naar
buiten, doch ver kwam hij niet, want hij streek languit
tegen den grond, waar hij de rijksveldwachted Corstanje
die daar juist was, nog een stuk uit zijn pantalon
scheurde.
De heeren betreuren het ten zeerste dat B., die toch
verder een goed zakenman is, af en toe zoo dol kan
doen. Toch meent de ambtenaar, van het O. M. dat hier
streng moet worden ingegrepen, weshalve hij verdachte
tot f 200 boete of 100 dagen hechtenis veroordeeld met
intrekking van het rijbewijs voor den tijd van 1 jaar.
Op het oogenblik is zijn rijbewijs voor een ander geval
al ingetrokken voor denzelfden tijd.
De kantonrechter refereert zich geheel aan het requi
sitoir van den ambtenaar en veroordeelt verdachte tot
f 100 boete of 50 dagen hechtenis, met, intrekking van
het rijbewijs voor den tijd' van 1 jaar.
VERKEERSOVERTREDINGEN.
Wanneer we eerst alle verkeersovertredingen afwer
ken, dan komt eerst aan de beurt Hendrik St., een chauf
feur uit Haarlem, die met een vrachtwagen met aanhang
wagen en daarop ruim 3000 Kg. buizen van Kolhorn
in de richting Winkel was gegaan, waar hij, rijdende
op den Westfrleschen Dijk, en op een scherpen hoek,
niet voldoende naar rechts zou zijn uitgeweken, waardoor
hij in botsing gekomen is met de luxe auto van den ma-
nufacturler J. Kossen uit Julianadorp.
Volgens de getuigen-verklarlngen zou het te snelle rij
den en de lengte van de auto van verdachte oorzaak
zijn van dit ongeval, dat evengoed minder goed had
kunnen afloopen.
De kantonrechter begrijpt volkomen, dat verdachte
niet anders heeft kunnen handelen door de lengte van
zijn wagen, maar hij is daarvoor aansprakelijk en ver
oordeelt hem tot f 5 boete of 5 dagen hechtenis.
J. H., thans chauffeur bij Benema te Anna Paulowna
was maar eens een beetje gaan toeren, zonder dat hij in
het bezit was van een rijbewijs. Natuurlijk heel erg on
verstandig in verband met wat den heeren rechters thans
bekend is. De heer kantonrechter maant hem dan ook
tot voorzichtigheid aan en vraagt f 7 boete of 7 dagen
hechtenis.
ONTROUWE KOEBEESTEN.
De koebeesten van mevr. wed. S. S. te Barsingerhorn
schijnen niet van de meest trouwe soort te zijn. Den
27sten Juni van dit jaar waren ze tenminste door de
sloot gegaan en een beetje gaan kuieren op het bouw
land van C. Pool, hetgeen ze, nu niet bepaald tot genoe
gen van Pool, verscheidene malen hebben gedaan. Voor
een f 25 meent laatstgenoemde hebben ze zoowat ver
trapt, welk bedrag echter door de eigenares der koeien
wel wat overdreven voorkomt. Dus wordt nog gehoord
buurman Van der Oord, die eens een kijkje naar de
schade is wezen nemen. Volgens dezen deskundige was
het met f 5 meer dan betaald.
De ambtenaar van het O. M. denkt er echter anders
over en eischt f 20 boete of 20 dagen hechtenis, met toe
wijzing van de civiele vordering ad f 20.
De uitspraak luidt f 10 boete en f 10 voor schadever
goeding.
Het hooiland in gebruik bij P. Wardenaar genoot op
den 9den Juli eveneens de eer koeien van mevr. S. op
bezoek te krijgen, maar hij was daar al evenmin van
gediend, wat de kantonrechter zich in kan denken.
De ambtenaar zegt den indruk te hebben, dat er het
een en ander bij verdachte niet in orde is, en hij raadt
haar aan maatregelen te treffen, dat zooiets niet meer
kan voorkomen. Eisch f 15 boete of 15 dagen hechtenis,
wat zelfs de benadeelde wel wat hoog vindt. Uitspraak
f 10 of 10 dagen.
DE BRUTALEN HEBBEN DE HALVE WERELD.
Een woonwagenbewoner, Semmler, was bezig de stort-
gronden te maaien, gepacht door den heer Bos te Zijpe.
Diena zoon kwam juist aanwandelen en belangstellend
vroeg deze of het nog al ging.
„O, zeker!" zei de grasdlef, „het gaat goed, maar er
staat te kort op."
Ja, de brutalen hebben de halve wereld, meent de
kantonrechter en conform de eisch wordt de globetrot
ter die natuurlijk niet verschenerf is, tot f 8 boete of 8
dagen hechtenis veroordeeld.
NIET VOLDOENDE GEWEEST.
De veehouder R., wonende in de nabijheid van het
Balgzandkanaal te Anna Paulowna had den 12den Juni
een dood paard, dat door den bliksem getroffen was.
Zoo spoedig mogelijk deed hij aangifte bij de Verwer
kingsinrichting te Schagen, waarna de keurmeester
Wurkum het cadaver oogenbllkkelijk kwam halen. Het
bleek hem echter, dat R. geen aangifte gedaan had ter
secretarie te zijner plaatse en nu was Wurkum zoo vrien-
MIJNHARDT's
Staal-Tabletten .90*
Maag-Tabletten. .75
Zenuw-Tabletten .75*
Laxeer-Tabletten .60«
Hoofdpijn-Tabletten 60»
Bij Apoth. en Drogisten.
delijk, om dit voor hem te doen. Dit bleek echter niet
voldoende, want op aangiften van den heer Bakker van
den Keuringskring Helder werd tegen R. proces-verbaal
opgemaakt. Hieruit zou dus volgen, dat de eigenaar
zelf de aangifte moet doen.
De ambtenaar vindt dat de Verwerkingsinrichting te
Schagen hier bezig is de Vleeschwet bulten werking te
stellen, de verordening te saboteeren. Spr. zegt dat zij
goed zal doen dit voortaan na te laten. Op het advies
van dezen Dienst nu, heeft R. een proces-verbaal opge
loopen.
Conform de eisch wordt de laatste tot f 5 boete of 5
dagen hechtenis veroordeeld.
PAS UIT RIESLAND.
Anna BI. huisvrouw van P. Heilkema te Winkel was
met haar man op de terreinen van het Zwanewater ge
weest. Dit is een uitstapje, dat helaas niet toegestaan is,
maar de kantonrechter wil aannemen, dat ze de waar
schuwingsborden niet gezien heeft f 2 boete of 2 dagen
hechtenis. Haar man, die niet verschenen was, kreeg f 5
of 5 dagen.
DE SCHAGER JONGENS LATEN ZICH NIET OP
DEN KOP ZITTEN.
Een Heldersche metselaar, Jan R„ keurig in blauw
pak, heeft het op de laatste Schager kermis voor de
danstent op het slotplein wat al te bont gemaakt. Met
zijn jasje uit was hij daar het middelpunt van een
kluwen vechtende personen, van wie hij er danig van
langs kreeg.
De politie nam hem mee naar het „bero", waar hij
eenigszins kalmeerde, maar volgens verdachte hadden
ze de verkeerde meegenomen. Ja, dat zul je altijd zien!
Volgens majoor Boot behoorde Jan eigenlijk blij te zijn
omdat ze hem tegen verdere klappen hebben beschermd
Met de mededeeling van den kantonrechter, dat de
Schager jongens zich niet op hun kop laten zitten wordt
Jan weer naar Nieuwediep teruggezonden met f 8 boete
of 8 dagen hechtenis.
HEUSCH NIET EDELACHTBARE!
Laurens Jac. D., een 37-jarige landbouwer uit Oude
Niedorp, had zich met een schietgeweer in het veld be
vonden, en zulks terwijl hij geen acte bezat. Hij schoot
maar op musschen, die erg het haverveld havenden.
Ja, ja, meent de kantonrechter, en dan af en toe eens
een eendje hè, zoo'n lekker boutje! dat valt ook niet te
versmaden.
„Neen heusch niet edelachtbare, het was alleen op
musschen!" verweert Laurens zich, maar de kantonrech
ter schijnt het maar niet te willen gelooven.
f 25 boete of 25 dagen hechtenis met verbeurdverkla
ring van het in beslag genomen geweer is de eisch van
den ambtenaar. De kantonrechter maakt er f 12 of 12
dagen van, maar het éénloopsche spuitje is Lourens
voor goed kwijt.
OORZAAK EN GEVOLG.
Jacob Br., meelhandelaar uit de Zijpe had het nummer-
bewijs van zijn auto niet bij zioh. Het was den avond
van te voren uit zijn boekje gevallen, toen hij het een
en ander gereed maakte voor een nieuw rijbewijs. Het
gevolg was heden f 3 of 3 dagen.
NA SLUITINGSTIJD.
Petrus Nic. Sp. te Schagen had zich den lOden Augus
tus in het verloflokaal van den heer Baars bevonden.
Hij had een beetje met de baas en vrouw van zijn meis
je zitten napraten en dan gaat de tijd ongemerkt om.
Maar veldwachter Van Haren was op zijn post.
Verdachte, die zich kennelijk verongelijkt voelt, vroeg
nog, of hij dan voortaan zijn meisje bij de deur moest
afschepen, maar voor deze vraag wist de kantonrechter
niet zoo gauw een middel aan de hand te doen.
f 4 boete of 4 dagen hechtenis.
Volgt als de dag op den nacht de caféhouder B. uit
de vorige zaak. Deze weet inderdaad het onschuldige
van de zaak den heeren onder het oog te brengen, zoo
dat hij maar f 2 boete of 2 dagen hechtenis krijgt en
nu ook de boete van Sp. tot dit bedrag wordt geredu
ceerd.
Het einde van deze „echt ouderwetsche" zitting, waar
in eenige tientallen verdachten bij verstek werden ver
oordeeld, kwam om ongeveer 4 uur. Voor ons bestaat
geen sluitingstijd!
ONTWERPEN VOOR PORTRETLIJSTEN.
Het huwelijk om geld.
Thuis wacht L een gezellig uurtje,
iedere week opnieuw, indien U zich
abonneert op ons
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD.
Abonnementsprijs: 721^ et. p. kwartaaL
Elk nummer telt 16 bladzijden groot
formaat. Abonneert U bij de Uitgevers
van deze courant. Proefnummer gratis.
kent het spelletje met den sneeuwbal: rol hem
uoor de losse sneeuw en hij groeit zoo geweldig aan,
dat ge hem tenslotte niet meer kunt omwentelen.
Met leugens en praatjes gaat het op soortgelijke wijze.
Op hun weg door het dorp of de buurt nemen zij zulke
proporties aan, dat niemand den oorsprong, de kern
meer kan herkennen.
Dit is niet altijd boos opzet. Te goeder rouw laat de
een wat weg en doet een ander er wat bij en als het
over belangrijke dingen gaat, raakt de wereld door die
onnauwkeurigheid uit haar voegen.
Anders wordt het, indien de waarheid met opzet wordt
verkracht om bij hoorders of lezers bepaalde stemmin
gen te wekken. In oorlogstijd behoort dit tot de naar het
schy'nt geoorloofde en in elk geval veelvuldig toegepaste
strijdmiddelen.
Onlangs vonden wij daar een typisch voorbeeld van
uit het begin van den wereld-oorlog.
De Kölnische Zeitung, een voornaam Duitsch blad,
dat te Keulen verschijnt, gaf het volgende, onschuldige
bericht:
„Toen de val van de vesting Antwerpen bekend werd,
luidden de klokken van alle kerken".
Hiervan maakt het Parijsche blad „Le Matin":
„Volgens een bericht uit de „Kölnische Zeitung" werd
de geestelijkheid van Antwerpen gedwongen óm na de
inneming de klokken te luiden".
Deze verknoeiing is al niet gering, doch het Engelsche
blad „The Times" zet de zaak voort Deze courant
maakt er van:
„Naar de „Matin" uit Keulen verneemt, werden de
Belgische priesters, die weigerden om na de inneming
van de vesting de klokken van de Antwerpsche kerken
te luiden, weggejaagd".
Nu waait dit bericht over naar Italië en de „Corriera
della Sera" van Milaan geeft er deze vertaling van:
„Naar de „Times" over Parijs uit Keulen verneemt,
zijn de heldhaftige Belgische priesters, die na de Inne
ming van Antwerpen weigerden de kerkklokken te
luiden, door de Duitsohers tot dwangarbeid veroordeeld."
In dezen vorm herkent de Parijsche „Matin" uaar
vroeger bericht niet meer en de redactie zet het Itall-
aansche „nieuwtje", opnieuw aan haar lezers voor in deze
woorden
Overeenkomstig de informaties van de „Corriera della
Sera" zijn de Belgische priesters, wegens' hun weige
ring om de kerkklokken na den val van Antwerpen te
lulden, door de barbaarsche veroveraars als levende
klokklepels met het hoofd naar beneden opgehangen."
Ziezoo, nu kan het zijn uitwerking niet missen.
Vlak vpor een aanval op de Duitsche „barbaren" lees
je zoo'n bericht met krachtige, aangedane stem voor,
en de jongens zijn in de goede stemming om te moorden
zoo hard zij kunnen.
Het sneeuwballetje, dat van de bergen rolt en aan
groeit tot een onweerstaanbare lawine, verricht zijn
vernietigende werking, omdat de natuurwetten het
daartoe dwingen.
De oorlogsleugen is menschenwerk en tegen menschen
gericht. Zij is maar een bijkomstig verschijnsel, een
gevolg van de zedelijke ontaarding welke aan den oor
log vast zit als de schaduw aan het licht.
Toch vindt die oorlog nog verdedigers en goedpraters
en duizenden lakschen, die den strijd voor ontwape
ning aan anderen overlaten.
Dat is wel makkelijk, maar of het verantwoord Is te
genover zich zelf, tegenover vrouw en kind en de
menschheld moeten zij maar voor hun eigen geweten
uitmaken.
ALGEMEEN OF LIBERAAL?
Gelijk bekend, was een van de hoofdargumenten,
waarmee minister Reymer in het parlement zijn be
slissing in zake de zendtijdverdeeling verdedigd heeft,
dit: de vier groote omroepverecnigingen vertegen
woordigen ieder een speciale richting en van hen is
de A.V.R.O. liberaal. Niet algemeen, maar liberaal.
Het Vaderland heeft nu de nieuwe regeling na 1
Juli eens nauwkeurig nagegaan en concludeert:
Wanneer we nu de programma's, uitgezonden in de
afgeloopcn twee maanden met elkander vergelijken,
wat zien we dan?
Dat er, wat de socialistische, de katholieke en de
orthodox-protestantsche omroepen betreft, inderdaad
een groot onderscheid is tusschen beide soorten pro
gramma's. Op hun algemeene dagen zenden zij een
heel ander repertoire uit dan op hun principieele. Het
verschil is vaak zóó groot, dat wij ons vruchteloos af
vragen, welke toch de voldoening van den principi-
eelen omroeper is, om algemeene programma's uit te
zenden. Is die voldoening werkelijk alleen deze, dat
op die dagen de A.V.R.O. het „lekker" niet kan doen?
Zij moeten dit echter zelf weten; wij constateeren al
leen, dat er een groot verschil is tusschen hun alge
meene en hun principieele dagen.
Maar laat ons nu eens naar de A.V.R.O. zien. De
minister zegt en zijn medestanders zeggen het: de
A.V.R.O. is liberaal, maar op haar algemeene dagen
moet ook zij algemeen zijn. Ook hier moet er dus feite
lijk een duidelijk verschil bestaan tusschen de prin
cipieele en de algemeene programma's van de
A.V.R.O. Maar dat verschil is er niet. De feiten spre
ken onwederlegbaar: op haar algemeene dagen zendt
de A.V.R.O. een programma uit, dat naar inhoud,
strekking en karakter precies gelijk is aan dat, het
welk zij op haar principieele dagen uitzendt, precies
gelijk aan de programma's die zij vroeger altijd heeft
uitgezonden.
Met andere woorden: de socialistische, de katholieke
en de orthodox-protestantsche omroepen moeten op
algemeene dagen, om het algemeene programma te
kunnen uitvoeren, in een andere gedaante voor de
