Brabantsche brieven. Staatsloterif, Gemengd Nieuws. luisteraars verschijnen, maar de A.V.R.O. verschijnt in precies dezelfde gedaante, zij behoeft zich op de algemeene dagen in geen enkel opzicht te vervormen. Sterker bewijs, dat de A.V.R.O. niet liberaal, niet principieel is, valt niet te leveren. Zij blijft precies de zelfde op de algemeene dagen, en beantwoordt dan volkomen aan de bepalingen, welke voor die dagen zijn vastgesteld. Ja, de situatie is zelfs zóó, dat de drie andere om- roepvereenigingen, om op algemeene dagen te kun nen uitzenden, zich moeten metamorfoseeren in doodgewone A.V.R.O.-tjes. Zo hebben de afgeloopen twee maanden 't klink klare bewijs geleverd, dat de A.V.R.O. geen liberale, geen principieele omroep is. Daarmee valt de sterk ste pijler onder de regeling des ministers weg. De onwaarachtigheid van het groote argument is zij het ten overvloede duidelijk gebleken. ULVENHOUT, 19 Aug. 1930. Menler, Me schieten aarlg deur 't jaar henen. As g"op d'n buiten komt, waar heele velden blaank staan van 't overtollig ren- gelwater nouw, waar de lochten zulvergrijs overhe- nen hangen, en waar gin scheutje zon in uren soms te bekennen valt, dan lij- kent 't wel of me al diep in d'n herfst zitten. De fleur is ieveraans al af. De rengel hee veul ver- ballemond. De blommekes emmen d'r sóhoone kelkskes van 't witste melkblaank en 't gloei- endste rood van 't zuutste geel en 't zuutste blaauw niemeer kunnen houwen. Zwaar en geknoeid van d'n veulen rengel. zijn op 't lest die schoone blaaikes mee d'n rengel meegedruppeld in de natte éérde. 't Gruun hee ok z'nen besten tijd al g'ad en zoodoende staan de gewaskes èremoeiig en nakend as knekeltjes op 't verzopen laand. En toch, amico, tóch 't klinkt meschlent 'n bietje gek, 't is tóch schoon buiten. Zekers, d'n wèrmen gouwen gloed, de rosse gloeiing, de zware, broeirige weelde die is heelegaar weg. Of 'r 'n schoone» welriekende vrouw, in zwaren zij en 'nen wolk van lekkere ondeklonje over de velden is gegaan, 't düster van de bosschen in, achterlatende de leegte van d'r s choon en d'r pracht, 'nen golf van lekkeren ruuk, waar me nouw mee 'nen open mond en stomme oogen, onnoozel staan te zien as naar 'n vervlogen viezjoentje. Zekers, me kijken zo'n bietje in 'n leegte nouw; me rtaan zoowa mee leege haanden, maar as oew oogen weer gewend zijn, de leste geuren weer vergeten, dan ls 't nie leeg meer. Zuiver wemelt in de lochten. Klaar is d'n dag die er leet over de witte waereld, zwaar van vocht. Plakaten van 't blaankste zuiver rim pelen op de graslaanden, waar 't blaauw van d'n hemel zoo nouw en dan 's efkes in weerspiegelt. Neeë, 't is toch nog zoo gek nie as 'k zeg da-d-te alweer allemaal zoo prachtig is. Waant alles is van smettelooze blaank- heid vol verzadigd van koel sap. En as ge in de bosschen komt, waar 't stil is en verlaten, waar d'n echo van d'n koekoek teugen de boomen klopt, waar de preppels zwart glaanzen -an 't diepe, bezonken water; waar 't zoo stillekes is, da-d- alleen de wind te heuren is, dan is da van 'n plecn- tige pracht, da ge 'r stil van worren gaat Blaauw verwazen de witte zaandwegels aan 't end, waar soms 'n kenijntje dwars overhenen schiet, mee z'n ooren achterover. En ier-en-daar. daar valt 'nen druppel van 't natte loof op d'n witten weg mee 't getik van m'n ouwe stèèrtklok. De witte plekken in de hei glinsteren in 't pèèrl— moerig ge-licht da-d-uit de blaanke lochten schicht. En laankst de raanden van de hei, mee d'r zwartwitte pla katen van diep-donkeren mast en zulverzaand, daar hokken de glaanzende duiven te saam hoog in de mastenboomen. 't Tijgerbomke d'n berk laankst d'n weg in 't rooie eikenloof en bronzen beukenblad, da doe-d-'>ew stilkes lachen van schoonheid. Da zijn plekskes in 't bosch lijk schilderijkes. maar waar is 't museum waar zukke stukskes hangen? Olleen bij ons in 't bosch, amico! Nie In dure lijsten van nagemokt goud, da's waar maar wel in d'omlijsting van zuiver getlntel dat 'r omhenen zwijmelt. Of in 't licht van de plakaten gouwig en bont pèèrl- moer da-d-In deuzen tijd teugen de düstere avond- lochten zit geplakt Ochottekes wa-d-is 't weer aan 't mooi-worren. Hoe statig en hoe grotsch, hoe geweldig, as op de tonen van d'n bronzen kerkürgel, komt d'n herfst weer deur de natuur bewogen. De veugelties zijn d'r stillekes van. En as ge deur die stilte gaat, waar ge 't gebronste najaar aan heurt komen; as ge 't heurt uit 't kraken van 't hout, uit 't druppen uit de boomen teugen pergamenten blaaikes aan op de wegels; uit d'n roep van de veugels, ja uit 't rauschen van d'n wind en as ge dan zóó 't bronzen jaargetij vuult aangeslopen deur de bosschen, as ge 't leven heurt tikken om oew henen, ollee amico. wa leet 'r dan veul troost en veural veul bemoediging In da stille, vroetende leven, da mee 'nen rustigen polsslag te tikken staat onder d'n wijen hemel. Is 't dan nie of onzenlieveneer 'n ogske knipt teugen dieen kleinen, eenzamen mensch, daar onder die grot- sche bosschen? Waant dan zie-d-et groot Bestier, dan vuulde d'n ontzaglijken greep, waarin da-d-alles zit. Dan bende nie zoo eenzaam meer! Dan vuul-d-oew eigen deel van heel die grotsche schepping, die marcheert as m'n stèèrtklok die 'n paar honderd jaren oud is al en eb en vloed gaat as ik maar aan d'n ketting trek...! De raai-kes tikkelen in mekaar zoo zuiver as d'n loop der sterrekes en toch z'nen schepper, d'n mensch die 'm gemokt hee, daar is gin vliegenschetje meer van over. Maar z'nen arbeid tikt bij mijn thuis bij dagen en bij nachten, bij zomer en bij winter en is zoetekens-aan van ons fermilie geworren. Me zitten in d'n greoten greep van heel die schoone schepping en da vertellen oew de blaaikes, de uitgevallen blommekes. Da vertel-d- oew de hei die tellekens verkleurt en steeds weer schonder is; de vleugeltjes die weggaan en ver-om ko men; 't leven kortom, dat 'r klopt onder en boven de èèrde en in de wisselende lochten. Maar genogt, d'n herfst mokt oew altfj seerjeus. Die breng-d-oew aan 't peinzen. En nie da zooiets erg is, 't is goed om as 't water in de boschgreppels zoo rouw en dan 's te bezinken. Dan wor 't allemaal weer hel der in oew. Dan kekte tot d'n bojem toe! Net as in die slooten. En da-d-is wel 's bestig! Nouw hoef-d-oew eigen daar nie zooveul van aan te trekken, 't is maar 'nen boer die 't allemaal zeet, maar ge hoeft 'r toch eigenlijk ok alweer gin oer- fester veur te zijn, zooas dieën menler uit Williams- town (Massachusetts),* 'nen zekere perfester Delisle Burne van de Glasgowsche hoogeschool die gezeed hee da me tusschen 1935 en 1940 weer oorlog emmen. En da lei-t-ie wel nie af uit afgevallen blaaikes en klaar slootwater, zooas ikke, (maar leder in z'n vak, wa gij?) maar uit cijfers. Hij hee veurgerekend dat de volken dezelfste som men geld bestejen aan oorlogstuig as in de jaren 1909 '14. Ok wist ie te vertellen da ze in 't Laand van d'n Knaauwgom tweehonderd van de geleerdste scheikur- stigen aan 't werk emmen om nuuwe gifgassen te maken. Wa zegde van zukke stinkbommenknechten? Emmen daar d'r vader en d'r moeder die lamstralen veur laten studeeren in de scheikunst? Om gatver- nolle de heele wèreld te laten stikken as 't zóóver is? En d'n Engelschmaan doe-d-ok mee aan da feest. Die gift twee-en-'n-haalf muljoen uit per jaar veur d'n aanmaak van gasbommekes. Nog veul mee hee dieën perfester verteld en nouw zeg ik maar, amico as de menschen wa meer in de bosschen kropen, nie in de groote vakaansies al leen mee monika's en tenten, zooda-d-et wel kermis lijkt, as ze dan d'r eigen 's lieten bezinken en tot op d'n bojem van d'r zielement keken, dan zouwen ze wel betere dingen emmen te doen as stikgassen maken, oorlog veurbereiën en zoomeer! Gatvernolle, amico, zouwen me nouw nóg 's zo'nen krippot mee motten maken? Waar mot da naar toe, jonk? As 't dan weer na enkele jaren afgeloopen is, waant oorlogen van tachtig jaren as onze veurvaders d'r op na hielden kunnen nie meer bestaan; daarveur is de menschheld te veul... v e u r u i t-gegaan (zeggen ze), maar as 't dan na enkelde jaren weer afgeloopen is, ollee, hoe krijgen me 't dan allemaal weer bij-ge- daanst, bij-gesjarrelestond? Wa motten me dan gaen verzinnen om d'n vrede veul gemeener te maken as d'n oorlog? Wedstrijden veur de lillijkheidskoningin in plots van schoonheidskoningin? Maar man, da-d-emmen il! 'n Engelsch en 'n Fraansch wefken emmen samen de grotste keet over de vraag wie van huilie tweeën nouw eigenlijk 't lillijkste is. De gemeenste tronie hee. Ze zijn allebei tooneelspulster van d'ren stiel en de Fraansche, ze hiet Claudine Pohaire en is zoo trotsch as 'nen pot mee zeuven ooren, omda ze'nen mond hee zóó groot, ollee, as 't gat van dieën pot, za'k maar zeggen' D'r oogen lijken uitgesleten knoopsgaten die scheef staan en d'r figuur, d'r „lijn", zooas me teugeswoorig zeggen, is die van 'nen rechtopstaand en rollade! 'n Schatje, da vuulde aan d'n teut van oewen klomp. De Engelsche za'k maar nie afschilderen; die mot veul lijken op 'nen augurk die te laank in 't zuur hee gestaan maar... dan 'nen heel lillijken augurk, horre! Eene mee vratten, b.v.! En die twee merakels, die twee stukken schandaal- veur-'nen-veugelverschrikker, die emmen nouw ruzie, mot, om d'n titel wie 't grotste gedrocht is! De rollade heet de augurk uitgedaagd en de zjurie van kunstenèèrs, om uit te maken wie van die twee de koningin is van de misbaksels, zal best gevonden wor ren. Kees van Dongen uit Parijs, die vrouwen schildert mee gruune gezichten en pèrse ooren en geel haar en daarom zoo beroemd is (van de schoonste vrouw mokt ie 'nen blomkool), is al 'nen heelen goeië veur zo'n zjurie, b.v. Die is best in staat om van dieën Engelschen augurk 'n schilderij te maken, die op 'nen mensch lijkt...! Maar laat ik er afscheiden, amico. Aanders krijg ik vannacht nog de nachtmerrie van deus twee lejen van 't schoone geslacht en gij meschient ok! Maar ge zie wel, as me weer oorlog emmen g'ad, dan zal 't 'n heele toer zijn om de vrede te vieren mee nóg kortere rokken, mee nóg meer vereering veur negerin- nenvel. mee vrouwen mee boorden en mannen mee ge- poeiërde gezichtjes, enzoo enzoo enzoo-veurts. As... me tenminste dan nie allemaal gestikt zijn! Waant as 't aan die tweehonderd Knaauwgomknagende scheikunste makers leet, ollee, dan hoeven me ons eigen gin zurgen te maken... Dus: begin ik er ok maar nie aan. 'k Gaai nog wa bosschen! Teugen de nachtmerrie. Ontvang, amico, veul groeten van Trui, en as alty, gin horke minder van oewen toet a voe DRé. Trekking van Donderdag 21 Augustus. 3e klasse 4e lijst. No. 7502 f 25.000. No. 8683 f 2000. No. 1957 f 1500. No. 19125 f 400. No. 4554 f 100. Prijzen van f 6 313 750 805 808 1229 1555 1716 1864 2255 3494 4164 4303 4506 4664 5248 5540 5629 5834 6053 6959 7630 7933 7943 8077 9536 9630 9708 9782 9790 11280 11469 11520 11923 12072 12849 13423 13725 13841 14119 14591 14655 14854 15016 15180 16174 16420 16483 17184 17411 18856 18871 1925 19156 19268 20181 20344 20553 20795 20835 45. 820 1014 1051 2582 3130 3379 4808 4984 5243 6207 6270 6648 8097 8113 8186 9983 10255 10617 12080 12112 12718 14125 14231 14555 15407 15412 16085 18027 18222 18666 19984 20074 20118 20869 20942 Oa je naar den dokter. Je bent toch niet ziek O nee, gelukkig niet 't Is maar voor m'n man 1 (Petit Parisien). Sparen doet garen. Rente op rente. Wie geld uitleent a 5 procent 's jaars en de rente niet int, doch aan het eind van ieder jaar bij de hoofdsom voegt, ziet zijn oorspronkelijke kapitaaltje in ruim 13 jaar verdubbelen. Rekent u het maar na. Maak het u gemakkelijk en zet bijv. f 100 uit Aan het einde van het eerste Jaar komt er dan f 5 rente bij. Het tweede heeft u dus f 105 uitstaan, die in dat jaar aangroeien tot f 110.25. Einde derde jaar heeft u f 115.7625. Einde vierde jaar f 121.55. Einde vijfde jaar f 127.628, enz. tot u in de derde maand van het veertiende jaar de f 200 vol hebt. In de lange winteravonden en nu op de verregende da gen kan men in zulke denkbeeldige rijkdommen een aardige tijdpasseering vinden. Iemand te Zandvoort, waarschijnlijk door den regen van het strand verjaagd, schrijft bijv. aan de Telegraaf: „Jammer dat mijn over-over-grootvader in 1732 geen f 25 heeft vastgezet, dan zou ik heden ontvangen f 51.200 Indien men bedenkt, dat elk kapitaal ad. 4 procent in 18 jaar verdubbelt, dan is de waarde na 198 jaar 2048 keer het oorspronkelijke kapitaal. Laten wij nu eens aannemen, dat de 20 groote plaatsen in Nederland te zamen voor vastzetting in goudwaarde gedurende 198 jaar. dan zou in 2128 dit kapitaal bedra gen: 2048 keer f 100.000 is f 204.800.000. Dit kapitaal zou dan aangewend kunnen worden ter bestrijding der werkloosheid, of verlichting der belasting beneden een zeker inkomen." Aanleiding tot deze becijferingen vond hij in een be richt van een Engelsche krant, „The Sunday Express", welke bij een teekening deze opmerking maakte: „148.000 aardbollen, gemaakt van prima goud, zouden nog niet zooveel waard zijn als één penny 5 Holland* sche centen welke bij de geboorte van Christus zou zijn vastgezet ad 4 pet per jaar. Bij benadering zou die stuiver nu zijn aangegroeid tot f 749.320.906.426.797.493.236.001.264,361. Spreekt u het maar eens uit: 749.320 quadrillioen; 906.426 trillioen; 797.493 billioen; 236.001 millioen, en nog dit kleinigheidje: 264.361. En dan zijn het ponden sterling en moet u dus nog met 12 vermenigvuldigen, als u het kapitaaltje In Hol- landsche valuta wil omrekenen. Ondanks allen regen, hebben we niet den moed gehad om het na te cijferen. De tijden zijn niet best voor vele menschen, doch er zijn er toch nog genoeg, die gemakkelijk f 100 kunnen missen. Welnu, op hun burgergezin, doen wij een ernstig beroep: stuurt die f 100 aan de Nederlandsche Bank te Amster dam met de notarieele verklaring, dat dit bedrag over 180 jaar moet worden uitgekeerd aan de gemeente Scha- gen. Bij een rentevoet van 4 pet is uw f 100 dan aan gegroeid tot f 1.024.000, wat misschien wel voldoende zal zijn om de danmalige schuld af te lossen. Niet dringen burgers! Ieder op zijn beurt En het dankbare nageslacht zal uw naam vereeuwigen door een plein, een gracht of een boullevard naar u te noemen. Vliegtuigongelukken. Een merkwaardig ongeluk. De schroef van het toestel losgeraakt en in de cabine terecht gekomen. Een 10-]arig meisje gedood. Woensdagochtend is, volgens een bericht van den Berlijnschen Lokalanzeiger een vliegtuig met drie motoren, dat met 10 passagiers uit Lussin naar Zara vertrok, getroffen door een merkwaardig ongeluk. De schroef sloeg los van een der motoren en wérd met groote kracht in de passagierskajuit geslingerd, waarbij het 10-jarig dochtertje van kap. Guido Cosu- lich, den voorzitter van den Lloyd Triestino, gedood en een dame een arm afgerukt werd. Het water vliegtuig zond onmiddellijk radionoodseinen uit en daalde, waarop een motorboot dp passagiers over nam, terwijl het vliegtuig het lijkje en de zwaarge wonde aan land bracht. Van 1000 meter hoogte neergestort. Gistermiddag is boven het vliegveld Oberwiesen- feld bij Munchen een vliegtuig van den weerberich- tendienst van een hoogte van 1000 meter neergestort. De bestuurder was op slag dood; het toestel werd ge heel vernield. Nog oen vliegtuig neergestort. Bij Eger in Tsjecho Slowakije is een der zes Roe- meensche vliegtuigen die te Parijs zijn gestart voor een rondvlucht door de staten der kleine Entente en Polen, verongelukt. Het vliegtuig stortte door tot dus ver onbekende oorzaak plotseling neer en werd vol komen vernield. De beide iuzittenden werden licht gewond. Een zonderlinge dievenbende in Oost-Pruisen. Inbraak bij een advocaat. Door diens cliënt. Voor de rechtbank te Zusterburg staat een dieven bende terecht, die door haar inbraken het vorige jaar talrijke streken van Oost-Pruisen onveilig hebben ge maakt. Zoo stalen zij bijv. bij een geestelijke alle collecte gelden. Terwijl zij in een kamer naar het geld zoch ten, bevonden zich de bewoners in een zijvertrek; maar de dieven sloten kalm de deuren af en lieten zich niet storen. Het buitgemaakte geld begroef een hunner buiten weten van de anderen op het kerkhof. Maar een collega was hem nageslopen en had hem zien graven. Deze groef de schat weer op en begroef haar op zijn beurt weer stilletjes op een afgelegen plaats. Ten slotte werd een der dieven gesnapt Hij nam een advocaat, gaf dezen een voorschot voor de kosten, brak den volgenden nacht bij hem in en stal het voorschot weer terug. Bij een andere gelegenheid werden twee leden van de bende tijdens een inbraak door een nachtwaker betrapt. Onmiddellijk begon een hunner den dronken student te spelen. Hij wees den politiebeambte op de „Schmisse" in zijn gezicht, waarop deze zich eerbie dig verontschuldigde en van het tooneel verdween. Na een arrestatie van een tweede lid, vonden den volgenden nacht talrijke inbraken plaats, waarbij echter merkwaardigerwijze slechts zeer weinig gesto len werd. De politie ontdekte spoedig, dat het hier „diefstallen a décharge" gold, die moesten bewijzen, dat andere dieven aan het werk waren. Potdorie! Daar heb ik m'n hoed verloren! Nou gaat m'n vrouw ook nog zeggen, dat ik iets gedronken heb! De taalkwestie in België. Joris de Leeuw, de Vlaamsche milicien, door het Militaire Hof te Brussel vrijge sproken. Het Militaire Hof alhier, aldus wordt uit Brussel aan de N.R.Ct. gemeld, zetelende in het gebouw der voormalige Deutsche Schule alhier, behandelde he denochtend in appèl de zaak-de Leeuw. Men weet, dat de Vlaamsche milicien Joris de Leeuw 6 Mei j.1. door den krijgsraad te Luik tot 3*/2 maand gevangenisstraf werd veroordeeld wegens zijn herhaalde weigering om in de Fransche taal gegeven hevelen uit te voeren. In de omgeving van het gebouw en ook in het gebouw zelf was een sterke politie- en gendarmeriemacht opgesteld, daar men blijkbaar voor Vlaamsche bctoo- gingen vreesde. De president van het Militaire Hof, mr. v. d. Kelder, zat voor en leidde het debat in het Nederlandsch. Hij herinnerde eerst aan de feiten", welke De Leeuw wor den ten laste gelegd en betoogde, dat de daad van De Leeuw overbodig was, daar zijn weigering om Fransche bevelen uit te voeren plaats had kort voor den dag, waarop de militaire wetsbepalingen in zake het gebruik der talen zouden worden gewijzigd. De Leeuw antwoordde echter, dat in de wet geen veranderingen inzake de talen van het commando worden voorzien en dat alleen de minister van lands verdediging, na zijn daad, in de Kamer had beloofd voor de Vlaamsche miliciens ook het Nederlandsche commando in te voeren. In zijn requisitoir, dat zeer kort was, gaf de audi teur-generaal toe, dat De Leeuw met oprechtheid han delde. Nergens, zei de auditeur-generaal, staat er ge schreven, dat de Vlamingen in het Nederlandsch moe ten worden aangevoerd. Waar De Leeuw echter 1e goeder trouw handelde en ook niet stelselmatig dienst weigerde, maar dit enkel deed wanneer hem iets in de Fransche taal werd bevólen, eischte de auditeur- generaal slechts een principieele straf. Mr. H. Borginon, de verdediger van De Leeuw, zelf een gewezen frontsoldaat, betoogde, dat in strijd met de beweringen van den voorzitter van het Militaire Hof en van den auditeur-generaal deze zaak wel de gelijk een politiek karakter droeg. Hij vroeg vrij spraak op dezelfde gronden als deze, welke door hem te Luik werden aangevoerd. Na een beraadslaging, die ruim drie kwartier duur de, keerde het Hof in de rechtzaal terug en werd temidden van de grootste stilte voorlezing gedaan van het vonnis, waarbij het arrest van den krijgsraad te Luik werd verbroken en De Leeuw werd vrijgespro ken. Manifestaties vóór of na de behandeling van deze zaak deden zich niet voor. Wel werd De Leeuw on middellijk door een groep vrienden omringd en tri omfantelijk naar het Vlaamsche Huis gebracht, mnar tot straatbetoogingen kwam het niet. DE KINDERVERLAMMING. Zeventien gevallen te Parijs. Te Parijs en omgeving zijn in totaal 17 gevallen van spinale kinderverlamming voorgekomen. In ver band met de genomen voorzorgsmaatregelen vreest men, naar door den gezondheidsdienst wordt mede gedeeld, niet voor uitbreiding der epidemie. PONT LOSGERUKT EN OMGESLAGEN. Vier menschen verdronken. Bij Beseno in Noord-Italië is op de Etsch een gier- pont door de kracht van den stroom van zijn anker gerukt en omgeslagen. Vier menschen, kommiezen der belastingen, zijn bij het ongeluk verdronken. AUTO MET SOLDATEN OMGESLAGEN. Op den autoweg bij Genua is in een bocht een auto met 13 artilleristen omgeslagen. Een van de solda ten was op slag dood. De andere 12 werden gewond, van wie twee ernstig. DE DROOGTE IN AMERIKA. Financieels steun aan de boeren. Reuter seint uit Washington: Tegen Dinsdag a.s. is een vergadering belegd van de vertegenwoordigers der banken in de staatsco- mité's voor de ondersteuning, tot het uitwerken van een financieel program voor de hulpverleening aan de slachtoffers der langdurige droogte. Hyde, de minister van landbouw, die voorzitter is van de nationale steuncommissie. verklaarde dat 800.000 dollar vpn een fonds groot 6.000.000 dollar be schikbaar is voor leeningen ten behoeve van den aankoop van zaad in de staten Virginia. Ohio, In- diana, Mesouri en Montana. BURGEMEESTER WALKER VAN NEW-YORK. Een onderzoek naar zijn functies gevraagd. Uit New York wordt gemeld: Baldwjn, leider der republikeinen in den gemeente raad, richtte tot gouverneur Roosevelt het verzoek behelzende dat de autoriteiten van den staat ook een onderzoek instellen naar de functies van Walker, een democratischen burgemeester van New York.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 19