Brabanische brieven.
Uw Huid geneest beter,
mooier en sneller met FÜROL
C. DE BOER KAPPER
Gemengd Nieuws.
Ulvenhout, 29 Sept.
Menier,
Toen 't Zaterdagavond bij
Verhagen m'nen barbier,
kwam m'n vaste gewoon
te toen stingen de klaan-
ten op 'n hoopke bij meka
ren, mee uitgerekte nekken
te zien naar 't hoekske van
de „Solon". zoo noemt
de Guust z'n baardkrabbe-
rij, naar 't hoekske waar
de Guust altij de bezonder-
ste plotjes uit de kraanten
opplakt. Zoo maar oers-en-
dwars deurmekaar en 't een
over 't aander, naar gelaank
as da-d-et uitkomt. En toen
'k effen gewend was mee m'n oogen aan d'n grijzen
miest die 'r teugen de gaslaampen wolkte, uit de dcur-
rookere van de kliejenteele, en gezeed had: „goelenavond
samen", toen riep de Joep, mee 'nen kop as vuur van
plazier: „Dré as ge nouw 's wa moois wil zien, motte
hier 's kijken en de aanderen gongfen opzij om mijn ok
't te laten profflteeren van de leste behangsels van on
zen barbier.
Mee 'n schuin ogske keek ik naar Verhagen, die 'nen
baard van veertien dagen stond weg te hakken op da
mement. dat de splinters rondvlogen, 't Kratste-n alle
maal! Hij had d'n ouwen Schellekens onder 't mes. die
veur vijf jaar trug, toen ie zooveul last van rimmeltiek
kreeg, dat ie 'r heelegaar van kromgetrokken is, z'n be-
zittings onder z'n jong verdeelde, die 'm verders onder
houwen zou wen... Zoodoende da Schellekens maar om
de twee of drie weken z'n eigen kan laten scheren veur
zeuven-on-'n-halven-cent... nouw snapt 'm wel, amico!
Die hee z'n eigen uitgekleed veur ie naar bed gonk en
nouw staat ie in z'n hemd. Afijn, daar ga-g-et nouw nie
over, maar toen ik dah bij de „leestafel" van Guust Ver
hagen kwam, die aan d'n muur geplakt zit, toen gong 't
om 'n... trouwpertret. Maar van 'n trouwerij in Ame
rika, waar de huwelijken nie zoo steuvig plakken as
d'ren knaauwgom! En d'n menier, d'n bruigom, die da-
d-ok schech te weten, had z'n eiges laten trouwen in 'n
tijgerkooi.
Z'n wefke sting er mee d'ren bos blommen nèt bij, of
ze d'r direktwarke volgedaan had van d'n aangst en
neemt 't er maar kwalek! 't Mot oew zeggen: 'k zit ók
liever in de „Gouwen Koei", dan in zo'n hok mee tij
gers, ok al draag ik dan gin direktwarkes.
Maar menier d'n bruigom, dierentemmer van z'n
ambacht. èrm wefke! zal gedocht emmen: d'n
eersten Indruk is d'n beste! En as ik m'n wefke op d'n
dag-van-trouwen efkes laat zien hoe 'k omspring mee
wezens die veul te grooten bek teugen me opzetten, dan
kon ze daar d'r maal veurloopig mee doen!
De Joep, flie thuis nie zooveul in de pap te brokken
hee, had 't grotste plazier. Hij sloeg op z'n knieen
van de lol. „Nondekèès", riep ie: „wa-d-is-le goed, wa-d-
is-le veur d'n bakker! Kekt dieë tijger 's trek emmen in
de bruid. De kwijl lopt uit z'nen muil."
„Nouw, 't is 'n aarig wefke ok!" zee Verhagen, die
sjuust d'n ouwe Schellekens afspoot dat ie bijna stikte,
want de Guust keek meer naar ons dan naar z'n pa-
sjènt „Da zie ik ok wel al ben ik ginnen tijger," zee-
t-le.
„Sohel-t'r toch af," kwekte Schellekens, „ge sput me
blind, vrekten witkiel'! En toen kwam ie ok 's kijken
in 't hoekske. Lankzaam schudde-n-ie mee z'nen grooten
kop, die diep in z'nen krommen rug zit gedoken en
bromde: ,,'t is schoon zo weten van gekkigheid nie meer
wa ze doen motten, de jonge gasten van teugeswoorig,"
en schuddende gong 1c naar 't centenMksko en gooide-
n-cr bevend drie sjoewen in. „Gezien, Verhagen"
„In orde, Schel."
„Navond, mannen!"
Navond Schellekens!"
En mee Schellekens strompelde de leut efkes weg.
Wier 't heel efkes stil. Tot de Joep weer in d'n lach
schoot
En onwillekeurig docht ik toen bij m'n egien: as die
idiote Knaauwgommerlkanen wiesten, hoe <re Ulven-
houterp leut emmen om huilie idiote verzinsels, dan
zouwen ze d'r eigen meschient nog wel 's effekes beden
ken, veur ze trouwden in 'n tijgerkooi, in 't water, in de
locht; op 'nen stok gongen zitten tot ze d'r af salle-
maanderden en aangeveegd wieren in 'n waschmaand,
die naar 't ziekenhuis wier gebrocht; en nog zooveul van
die flaauwe kullekes meer. „As 'k weer 's gong trou
wen, dee ik 't ók zoow", kwekte d'n Joep weer, „ok al
imoest m'n bruid d'r eigen eerst gaan verschoonen na
de trouwerij, veur ze aan 't fiest begonnen kon!"
En as 't zijn beurt nie was gewiest om 'n schoon ge
zicht te halen, dan had ie 'r nog nie over uitgeprot ge
wiest
En toen ie dik onder de zeep zat en niks maar zeg
gen kon, toen riep 'r eenen: „ik denk Joep, as gij mee
oew wijf in 'n tijgerkooi kruipt, dat de tijgers in 'n
hoekske gaan zitten ee en 't in d'r „broek doen", om 't
zoo 's te zeggen."
De scheersolon daverde, waant me weten wel dat d'n
Joep z'n wefke de broek aan hee, Joep draaide z'nen kop
om, zeggen kon ie niks, maar toen blaasde-n-le
d'n zegsman 'nen kwak schuim in z'n vieslefasie... nee-
znaar!
„Roos!" riep 't volk en ze luidden mee Verhagen z'n
winkelbel, (net as op de schietbaan, daar doen me
da-d-ok bij elke roos), da ge'r koud van wier. Ge
scheurd emmen van d'n lach en d'n Joep zee 'r gin-
eentje en liet z'n eigen kalmkes deurscheren!
Ja, amico, da Zaterdagsche scheeruurke, da's een
van de lolligste uurkes van heel de week.
Verhagen stikt dan d'n Radejoow aan en daar kwè-
ken ze allemaal bovenuit. Ginmensch die 'r naar lüs-
tert, maar as ie efkes stil taat, dan loopen ze mee vijf
man er naar toe, om de lcnobbekes weer om te draaien,
't Is nog 'n heel ouw mesjien, da toestel. Ge mot
aan dartlen dlnkskcs friemelen, veur ie weer gaat, maar
ze weten 'r allemaal d'n weg op.
Lest was er 'n pliesiebericht.
En of 't zoo zijn moest, sjuust waren er d'n Tiest
en d'n Jaan, onze veldwachter.
„Koest effe, mannen," zee d'n Janus gewichtig,
„pliesiebricht."
„Stilte," riep d'n Tiest en knipte 'n ogske, „Janus
mot schrijven." En toen alles stil was: „die mannen
zijn ok nooit vrij, die pliesiemannen; nog gin tijd som
wijlen om d'ren baard te la..."
„Maar hou-de gij nouw ok oewen smoel," foeterde
Janus.
„Ja, pa!" zee d'n Blaauwe en daar schoot de zaak
weer in 'nen lach, dat er van heel 't bericht niks was
te verstaan.
Eindelijk Keurden me wa, Janus zat mee z'nen kop
teugen d'n hoorn aan. „Ge krüpt er nie in, horre," riep
d'n Tiest en toen liet Janus z'n eigen ontvallen: „stil
toch, ge stoort 'nen ambtenècr in de uitoefenink van
z'n funktie!"
„As guilie mee gaat, geef ik 'n rondje pils," riep d'n
Blaauwe en Janus was d'n eeerste die opsprong en
z'n boekske in z'nen teniek borg. „Neeë," zee d'n
Blaauwe „gij mot in funksle blijven, Jaan; ik wouw
effen weggaan mee de mannen om jouw nie te ampe
teeren in 't uitoefenen, ee!" „Ge kunt 'r toch niks van
verstaan," dee d'n Janus onverschillig. „Dan kunnen
me ok net zoo goed hierblijven," zee d'n Tiest en gong
weer zitten.
Amico, wa'k toen uitgestaan eb, dieën Zaterdagavond,
da kan 'k oew nie vertellen. M'n kakementen deeën
pijn van 't lachen. En Verhagen snee 'r 'n paar in d'ren
kanus of ie aan 't opereeren was. Maar ollee, 'n ope-
rasie veur zeuven-en-haalven spie is nóg 'n koopke.
Op 't lest vroegen ze dan opsporing van 'nen mensch,
die gekleed was in 'n bruin pak, lage zwarte schoenen,
grijze sokskes, h ruiten pet op z'n test had, 'n blaauw-
gestript overhemd droeg, 'n onderbroek zus en 'n fle-
nelleke zoow en ginnen boord. Heel da kestuum had ie
gegapt-en daarom moesten ze 'm emmen.
„Nouw, kek 's" zee d'n Tiest, toen teugen d'n Janus,
„dieën mensch hadde tóch nie meugen harresteeren,
Jaan."
Janus kneep z'n ogskes dicht, pakte naar z'nen snor
en keek heel scherp naar d'n Tiest, van z'n voeten
tot aan z'n blaauwe stekels.
„Da's kasjeweel!" bromde Janus en toen vroeg ie:
„Waarveur nie?"
„Omdat ie, as ie die rommel nie gegapt had, ók zuur
was gewiest," legde d'n BJaauwe-n-uit, „waant dan
had ie in z'n bloote(ge-wit-wel) rondgeloopen!"
Me broken van d'n lach.
„Da's kasjeweel," zee d'n Jaan en lteëk maar steeds
meez 'n loer-ogskes naar d'n Blaauwe.
„Ziede wa bezonders aan me?" vroeg d'n Tiest ein
delijk.
„Bruin pak, ruiten pet, ginnen boord." pi ovelde d'n
Jaan...
En toen. amico, ollee dieën Tiest kan 'nen mensch
zoo pesten ee, toen dee ie net, d'n lilleke salle-
:-:acnder. of ie in z'nen schulp kroop. Kad 'm dalek
deur; d'aanderen ok, maar dieën èrme Janus, o
joeijeei!
„Gebeft et!" kwekte d'n Janus ineens zegevie
rend. „Bruin pak, ruiten pet, zwarte schoenen, ginnen
boord!"
En meteen sprong ie op d'n Tier' ••f. die 'm al zoo
dikkcls hee getempteerd en zee; „in naam der wet,
mee naar 't kotje!"
„Jaanuss!" smeekte d'n Blaauwe. En zuilie samen
weg. Tiest gaf ons allemaal 'n haand; zee dat ie wel
schrijven zou en knipte maar ogskes. En daar gongen
ze: d'n lange, peezige Blaauwe en d'n korte, dikke
Janus.
Tien menuten later me barstten van nuuwsgierig-
heid. Verhagen wist gin raad mee z'nen selon, die veul
te klein wier, kwam de Tiest alleen weer terug.
„Waar is d'n Jaan?!" zoo vloegen me op 'm af.
En amico, ge kun me geleuven of nie: Janus zat in
d'n amigo!
Wemmen d'n vloer bij Guust Verhagen aan spanen
getrapt van 't lachen. En eindelijk toen me zo'n bietje
bekommen waren, toen liet d'n Tiest d'n sleutel zien.
„Hoe hèdde 'm da toch geleverd, Blaauwe?" vroeg
ik, onderwijle m'n tranen drogend van d'n lachkraamp.
„Da's toch gin kunst," zee Tiest: „ge lot oew eigen
toch nie deur dieën gehaktbal in de kast douwen!
„Maar hoe komt ie er nouw uit?"
„Hij blijft zitten tot vannacht twaalf uren," dikke-
teerde d'n Blaauwe, „zoolaank tot alle kroegeskes
dicht zijn!"
Amico, ik vergeet die stuip van m'n leven nie.
'k Zal oew d'r nog wel 's meer van vertellen. Nouw
ben 'k staampvol en 't is tijd om naar bed te gaan.
Veul groeten van Trui, die maar zit te duveljagen
da'k veul te veul zit te lachen onder 't schrijven, „wa
mot daar in seerenaam van terecht komen," beweert
ze, en as altij, gin horke minder van oewen
toet
DRé.
mwnnrt, j- nagras*» bwpi
ANNA PAULOWNA.
Aparte salons voor Dames en Heeren.
Blijvende Haargolf, volledige behande
ling f 10.-, 'j2 jaar garantie.
Lijmbanden om vrucht
boom e n.
Nu het tijdstip, waarop lijmbanden bij vruohtboomen
moeten worden aangelegd, wederom daar ls. wordt de
aaftdacht op dit bestrijdingsmiddel gevestigd. Daar lijm
banden uitsluitend voor het vangen van wintcrvlinders
dienen, behoeven zij alleen daar om de stammen van
vruchtboomen ta worden aangelegd, waar dit voorjaar
Deze schade bestaat in het aanvreten van bladeren en
Deze schade bestaa In het aanvreten van bladeren en
Jonge vruchten, vooral bij appels en kersen. De lijmband
bestaat uit een strook van vet ondoordringbaar papier,
ter breedte van 12 c.M. die op 1 a 1*4 M. hoven den
grond met twee touwtjes om den stam (bij struikvormen
zoo hoog als het stammetje dit toelaat, of om de hoofd
takken) wordt vastgemaakt en waarop ter breedte'van
8 c,M. speciaal bereide en zeer lang klevend blijvende
rupsen!ijm wordt gesmeerd.
Daar de vrouwelijke wintervllnders, die geen vleugels
bezitten en die dus tegen den stam moeten opkruipen
om hare eieren bij de knoppen te leggen, weldra te voor
schijn komen, is het nu het juiste tijdstip voor het aan
leggen der lijmbanden.
Nadere bijzonderheden vindt men vermeld In Mede-
deeling No. 3 van den Plantenziektenkundigen Dienst
„De Trekmade", terwijl het hoofdbureau van dien
Dienst te Wagennigen en de op verschillende plaatsen
werkzaam gestelde ambtenaren op aanvrage gaarne al
lo gewenschte inlichtingen verstrekken.
Ter voorkoming van misverstand zij hier vermeld, dat
de wormstekigheid vn appels en peren niet door rups
van den wintervlinder wordt veroorzaakt en dus ook
niet door het aanleggen van lijmbanden kan worden be
streden.
Met nadruk waarschuwt de Plantenziektenkundige
Dienst nóch voor het aanleggen van lijmbandon, nóch
voor het uitvoeren van andero bestrijdingsmaatregelen
in boomgaarden en particuliere tuinen gebruik te maken
van de diensten van eenige rondreizende lieden, die zich
daarvoor aanbieden. Deze lieden dienen zich aan als
boomkweekers en voeren bestrijdingen uit, waaraan ech
ter niet de minste waarde kan worden toegekend.
Zoo wordt meermalen volstaan met de besproeiing van
enkelo takken en wordt met ongelooflijk verdunde op
lossingen gespoten.
De gegeven garantie, dat de boomen drie jaar lang
vrij zullen blijven van ziekten en insecten, of dat de
boomen drie jaar lang door hen gecontroleerd zullen
worden, zijn, zooals voor iedereen duidelijk zal zijn van
nul en geener waarde.
Men ga dus niet In op welke aanbieding ook van rond
reizende Heden, maar wende zich voor advies, ook over
de uitvoering van bestrijdingen in bCO..igaarden enz. tot
den riantenziektenkundlgen Dienst te Wagcnlugen of
tot zijn ambtenaren op verschillende plaatsen.
Ontploffing in een Engelsche
steenkolenmijn.
Veertien do oden.
Reuter seint uit Londen:
Bij een ontplof!ing in een steenkolenmijn bij Wal-
sall (Stafforshirc), kwamen veertien personen om
het leven.
Vijf lijken van slachtoffers gevonden.
Reuter meldt, dat er vijf lijken gevonden zijn van
slachtoffers der ontploffing in een mijn bij Walsail
(ten X. van Birmingham), waarbij veertien menschen
om het leven kwamen.
l)e oorzaak der ontploffing is onbekend.
Kortsluiting de oorzaak der ramp. Het
rcddingswcirk stuitte op groote moeilijk
heden.
niiere bijzonderheden omtrent deze ramp melden,
1 onmiddellijk na de ontploffing, welke plaa's
i 'i ,i juist een paar minuten voor de arbeiders van
de namiddagploeg weer naar hoven gingen, reddings
brigades aan liet werk zijn g.-togen. Aanvankelijk
konden zij echter niet veel uifrirh en, omdat de mijn
gangen met kolendamp gevuld .varen en voor een
deel door het neerstortend puin warm v.-.-perd. De
helpers moesten zich hierdoor tv:i .weg banen om
de slachtoffers, die zich ongeveer twee en een hal
ven K.M. van den ingang van dc mijn bevonden, te
bereiken.
Het was dan ook eerst 1 uur 's nachts voor de
overblijfselen van vijf slachtoffers werden gevonden
en velen van hen waren zoo verminkt, dat identi
ficatie onmogelijk was. In den loop van den nacht
werden nog de lichamen van zeven andere mijnwer
kers gevonden, terwijl van twee andere arbeiders nog
geen spoor is ontdekt. Het is evenwel uitgesloten,
dat zij nog in leven zijn. Als tragische bijzonderheid
wordt nog gemeld, dat een der omgekomenen bijna
op dezelfde plaats het leven liet als zijn vader 16 jaar
geleden bij een ramp in dezelfde mijn.
De inspecteur van het mijnwezen stelt te zamen
met de directie een onderzoek in naar de oorzaak van
dc ramp. IIocwcl van de zijde der directie werd
medegedeeld, dat omtrent de oorzaak nog niets be
kend is, wordt de ontploffing toegeschreven aan het
feit, dat een draad kortsluiting heeft gemaakt met
een electrische snijmachine. Het mag als een geluk
kige omstandigheid genoemd worden, dat het giste
ren een vacantiedag voor de mijnwerkers was, waar
door slechts 1/3 van de normale ploeg van 50 man
werkzaam was.
Ernstig ongeluk bij Lyon.
Kabel van een electrische kraan gebroken.
Drie arbeiders op slag gedood.
Naar uit Parijs gemeld wordt, heeft een ernstig
ongeluk in de buurt van Lyon plaats gehad. Van een
dectrischen kraan, waarmede stee nen uit een steen
groeve op een vrachtauto werden geladen, brak plot-
ding een kabel, met het gevolg, dat eenige duizen
den kilo's steenen naar beneden vielen.
Drie arbeiders werden daardoor op slag gedood.
Ruis te New-York ingestort.
Twee dooden, vijf gewonden, zes ver*
misten.
Het N.T.A. seint uit New York:
Een huurwoning van vier verdiepingen stortte Don
derdagmorgen vroeg in. Twee lijken en vijf gewon
den konden tot nog toe geborgen worden. Zes per
sonen worden nog vermist en men vreest, dat zij on
der de puinhoopen bedolven liggen.
De brandweer is met man en macht bezig, het puin
weg te ruimen, daar men hoopt, nog ecnige perso
nen, die hieronder bedolven liggen, te kunnen ber
gen.
BOERDERIJ en VEEHOUDERIJ
De teelt van graszaad.
II.
Stonden wij in ons vorig artikeltje even stil bij
algemoene zaken betreffende de graszadencultuur,
thans willen wij eenige nadere bijzonderheden ver
melden van de grassoorten, waarvan het zaad in de
eerstkomende jaren door de Voorloopige Directie van
den Wieringermcerpoldcr via de handelaren en het
Centraal Bureau zal worden gevraagd, 't Is wel jam
mer dat de voorbereidingen van deze belangrijke
materie niet zoo vroegtijdig kon geschieden, dat men
reeds in 1031 een behoorlijke oogst zou kunnen ver
wachten. Voor het uitzaaien der gevraagde soorten
is het nu wel wat te laat, zoodat eerst in 1931 het
meeste graszaad aan den grond zal worden toever
trouwd. Een behoorlijke opbrengst is dan eerst in
1933 te verwachten. Want een der gezichtspunten
bij de graszadencultuur is, dat dit gewas ecnige ja
ren kan blijven liggen en zelfs in het 2e en 3e oogst
jaar kans biedt op een beteren oogst dan in het eer
ste oogstjaar.
De kosten van zaaien komen slechts éénmaal, ter
wijl het onderhoud geen andere uitgaven vergt dan
machinaal schoffelen, benevens een goede bemesting.
De oogst bestaat uit zaad en wat hooi, dat wegens
het zaadverlies natuurlijk niet op een lijn gesteld
mag worden met gewoon goed gewonnen hooi. Na de
eerste snede die tot hooi wordt verwerkt, kan men
nog een tweede snede nagras winnen, of indien hier
voor aanleiding bestaat, kan men de tweede snede
ook laten afgrazen. Enkele graszaadtelers geven er
de voorkeur aan om het gras in het voorjaar betrek
kelijk vroeg af te maaien. Men verkrijgt daardoor een
meer gelijken stand, waardoor de bloeitijd meer in
denzelfden* tijd plaats vindt, hetgeen aan het winnen
van zaad met een hoocre gebruikswaarde ten goede
komt. Men oogst aldus een kleinere hoeveelheid min
derwaardig zaad dan anders het geval zou zijn.
Een vorig maal schreven wij reeds en ik herhaal
het hier nog eens, dat men geen land gebruiken
moet waarop gewoonlijk vvintergras uit opslaat. Land,
da* zeer geschikt is voor wintertarwe, zal in het al
gemeen ook het beste zijn voor diverse graszaden.
Het land moet goed in de vaag zitten, althans om
een goede ontvangst te verkrijgen, moet men geen
al te groote hoeveelheden stikstofmest behoeven te
gebruiken. Wel mag bij 't zaaien in het najaar gerust
100 K.G. kalksalpeter of kalk-ammonsal peter worden
gegeven en in 't voorjaar nogmaals 100 of 200 K.G.
naar behoefte. Als voorbemesting zal men op lichte
gronden moeten gebruiken een 300 a 400 K.G. kalizout
en een 500 K.G. slakkcnmeel of superfosfaat. Deze
laatste bemesting is zeker ook van belang voor de
kleigronden.
De bemesting moet zoodanig wezen, dat het gewas
in den herfst wel voldoende kan groeien, doch het
mag toch ook niet te geel den winter ingaan. Daar
over zal men in de meeste gevallen wel niet te veel
zorg behoeven te hebben, want graszaden in den herfst
gezaaid groeien uitermate langzaam en 's winters staat
de groei zoo goed als geheel stil. Door den langza-
men groei, zullen dc grassen die nu herfst 1930 wor
den gezaaid, nogal wat tijd noodig hebben om op
volle kracht te komen, en in de meeste gevallen zul
len wij in 1931 nog geen grooten oogst mogen ver-
wa'chten. Iloe fijner de grassen zijn, des te minder
zal de oogst aan de verwachtingen beantwoorden.
Nu iets over den zaaitijd. De besprekingen of hoe
men het noemen wil over de graszadencultuur, heb
ben eerst half September hun beslag gekregen en
gaarne zouden wij gezien hebben dat men hiermede
wat eerder was begonnen, dan hadden de liefheb
bers op tijd kunnen zaaien, n.1. in eind Augustus tot
midden September. De -erste tijd dus eind Augustus
is zelfs beter dan half September. De opkomst is
dan even gewisser. Wordt na half September gezaaid
dan moeten de omstandigheden al heel gunstig zijn,
wil alles nog naar wensch verloopen. Vooral de teelt
van fijne grassen wordt dan riskant. Eind September
zouden alleen nog maar de raaigrassen gezaaid kun
nen worden met goed gevolg. Kan het gewas even
wel ecnige jaren blijven staan, och, dan kan men het
met de fijnere grassen ook nu nog wel probecren.
Mislukt het, is de stand in het voorjaar te hol, dan
kan men in de lente altijd nog wat bijzaaion om
een behoorlijken stand te verkrijgen. Alleen zal dan
in 1931 weinig geoogst kunnen worden, doch in 1932
staan we er wat dat betreft, dan goed voor. Door
de Directie wordt gevraagd naar Engelsch raaygras,
Beemdlangbloem, Huwbeemdgras, Veldbeemdgras,
Rood zwenkgras en Fiorin. De laatste 4 gi*assoorten
kunnen gerekend worden tot de fijnere grassen, waar
van de teelt meer moeilijkheden opleveren zal, vooral
als wij ze in den herfst uitzaaien.
Engelsch raaygras .(Lolium Perenne.)
Zeer gewenscht is het om het zaad op rijen te
zaaien op een afstand van 30 a 40 c.M. De ruimste
stand geeft op de meeste grondsoorten de beste rc-
ultr.ten volgens Duiische proefnemingen. Men zaait
per II.A. 30 tot 45 K.G. zaad, met een gebruikswaarde
van 100 Is deze laatste minder, dan moet de hoe
veelheid zaad met een evenredig gedeelte worden
vermeerderd. Op zware gronden moet men de opgege
ven hoeveelheden als een minimum beschouwen.
Wanneer men Engelsch raaygras eind Scptomber tot
half October zaait, heeft men in 1931 nog kans op
een behoorlijken oogst. De beste gronden voor deze
grassoort zijn klei en zavel, die in goede conditie
verkeeren, doch zand en veen kunnen bij goede be
mesting ook wel aardige oogsten opleveren. Voor de
zware gronden is de bemesting ongeveer gelijk aan
die bij wintergranen, eer iets minder dan meer. De
moest gebruikelijke meststoffen zijn 40 kali, slak-
kenmecl of super en kalksalpeter of kalkammon-
salpeter. In 1931 kan de oogst ongeveer wezen 1200
1500 K.G. zaad per H.A. In 1932 kan men als een
normale opbrengst beschouwen 1800-2000 K.G. per
H.A. De oogsttijd valt omtrent begin Juli. Daarbij
heeft men te bedenken, dat het zaad sterke neiging
vertoont tot uitvallen, vooral als 't lang moet staan
drogen of ls het te rijp gemaaid is. Het maaien kan
machinaal geschieden. De garfjes worden gebonden
met het eigen materiaal en in hokken of tollen zoo
danig opgezet, dat bij het vervoer deze hokken of
tollen in zijn gehèel op krossen kunnen wordan
plaatst, die vooraf met kleeden zijn bedekt om zaad-
verlies te voorkomen. Het dorschen levert natuurlijk
weinig moeilijkheden op, doch de machinist bij de
dorschmachine moet wel eventjes op de hoogte ra
ken hoe snel de waaiers en schudders moeten gaan
en welke zeven gebruikt moeten worden om al het
zaad in de zakken le krijgen.
Hetzelfde wat gezegd is van Engelsch raaygras,
geldt ook voor Italiaansch raaygras.
Alleen kan men hier met wat minder zaad toe. 30
35 K.G. per H.A. is wel voldoende en in 1931 be
staat er dan kans op dat men van 1200 tot 1500 K.G.
zaad zal oogsten.
Beemdlangbloem (Festuca pratensis). Voor deze
grassoort is 40 c.M. zeker de meest gewenschte stand-
ruimte. Bij mindere standruimte komt het gewas niet
lot volle ontwikkeling en sterft voor anderen dan ook
te vroeg af. Van deze grassoort behoeft men ook
weer minder zaad te gebruiken dan voor de vorige
grassen. Ongeveer 20 a 25 K.G. 100 zaad per H.A.
is voldoende, al zal men eenige speling moeten heb
ben voor de soort van grond. Ook hier vragen de zwa
re gronden weer meer zaad dan de lichtere. Zaaitijd
is ook weer half September tot begin October. Veel
hangt in deze van het weer af. Van zeer groot be
lang is ook weer dat het gras behoorlijk ontwikkeld
is voor den winter intreedt. Wie de keuze uit diverse
grondsoorten heeft, zaaie deze grassoorten 't liefst op
zware gronden. Deze eigenen zich voor deze soort
het beste. Gewoonlijk slaagt daarop de cultuur be
ter dan op zavelgronden, terwijl de opbrengsten van
deze grassoort op Hghte gronden minstens genomen
twijfelachtig zijn. De bemesting is gelijk aan die van
Engelsch en Italiaansch raaygras.
Als normale oogst in 1931 kunnen we verwachten
400—600 K.G. per H.A. en als een goede oogst in 1932
en 1933 kan gerekend worden op 800 K.G., als het een
beetje ra.eeloopt op 1000 K.G. zaad per H.A.
De oogsttijd is vrij laat; omtrent begin Augustus.
Ook dit zaad heeft sterke neiging tot uitvallen en de
rijping is vaak ongelijk. Het vereischt eenige onder
vinding en ervaring om voor Beemdlangbloem pre
cies het tijdstip aan te geven wanneer de beste oogst-
tijl is gekomen. Vergissingen, die zeer vergefelijk zijn,
zijn daarbij geenszins uitgesloten. De fijnere grassen
waaronder we rangschikken zooals boven aï reeds
is gezegd: Ruwbeemdgras, Veldbeemdgras, Rood-
zwenkgras en Fiorin, daarvan wordt de uitzaai nu
nog te riskant en al zou de aanslag nog goed zijn, en
het herfstweer zoo goed mogelijk ten goede mede
werken, in 1931 zou men van deze gewassen geen
oogst van beteekenis mogen en kunnen verwachten.
Zaait men ze nu nog uit, dan doet men dit met het
oog op een oogst in 1932. Naar we vernemen zijn de
contractprijzen voor deze grassoorten tamelijk hoog)
hetgeen er wel op wijst dat de opbrengsten niet zoo
heel hoog zijn. De ontwikkeling is uiterst langzaam,
de plantjes zijn over het algemeen zeer fijn en ais
alles en alles meeliep zou men in 1931 nog een oogst
kunnen verkrijgen van 250 300 K.G., doch wis en ze
ker is dit in geen geval.
Ten slotte zij nog vermeld dat wie nu of in voor
jaar 1931 graszaad zou willen gaan verbouwen op
contract, men zich voor deze contractteelt kan wen
den tot de firma's N.V. J. L. Robertus, Zaadhandel
te Winschoten; D. J. v. d. Have, Kapelle bij Goes;
Fa. Ir. C. Koopman en Co., Zekepolder bij Zierikzee»
de N.V. Zwaan en de Wiljes' Zaadhandel te Scheem-
da en het Centraal Bureau te Rotterdam. Bij na
vraag aan deze firma's ontvangt men opgave van de
contractprijzen en iedereen kan dan met zichzelf te
rade gaan of het telen van graszaden gedurende
eenige jaren een klein middeltje zou kunnen zijn om
de moeilijke crisistijden door te komen. Aangezien
wij hier te doen hebben met teelten, waarvan de mees
te bouwers misschien weinig ervaring hebben, is een
speculatief karakter aan deze teelt nieet geheel te
ontzeggen. Daardoor kan men wel eens mis zijn
doch winstkansen staan daar tegenover.
S.'
V.
