Uitlui NilllS-
S. COLTOF
Moderne Mantels
Mmtimit- UiémIM
Balk
a n-m a n i e r e n.
MODERNE FOTO'S
O. v. TRIET
moderne Winterjas
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
De geheimzinnige
Iwan Michaëloff.
KANAALWEG
DEN HELDER.
VERGROOTINGEN en
REPRODUCTIES
ARPAD M0LD0VAN
NIEUWE NIEUW - NMIIMDE
Den Helder.
De klok een uur
achteruit.
W i n t e r t ij d.
Zaterdag 4 October 1930.
SCHAGER
73ste Jaargang No. 8742
(IMART.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, wofden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte herekond.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF BLADEN.
OP ZOEK NAAR EEN GEHEIME VEREENIGING.
EEN DIPLOMAAT ALS VERTROUWENSMAN.
DE GEHEIMZINNIGE, ONVINDBARE
AANVOERDER.
Van onzen reizenden correspondent).
Sofia. 28 September.
MOORDEN, zelfmoorden, die verband houden met
veroordeelingen door een geheime organisatie,
door een geheim comité! Wie zijn toch de men-
schen, die de doodvonlssen uitspreken en doen
voltrekken? Waar vertoeven ze? Wat willen ze? vroeg
Ik me af. Ik sprak er met vele menschen over, maar
niemand hier praat gaarne over deze geheimzinnige ge
schiedenissen. De meesten haalden de schouders op en
zelden: „Wat kan men ervan weten?" Dan zwegen ze
verder. Enkelen fluisterden me in het oor, terwijl ze
angstig rond keken, of niemand anders het kon afluiste
ren: „Dat is natuurlijk het werk van het revolutionnaire
Macedoonsche comité." Ook hoorde ik nog wel eens den
naam van een persoon: „Iwan Michaëlof heeft de hand
ln het spel en met hem valt niet te spotten". Maar wie
was dan toch deze geheimzinnige Iwan Michaëlof, die
zoo groote macht uitoefent en over leven en dood be
schikt, zonder dat de politie tegen hem kan of wil op
treden? „Hij is de chef, de commandant van het revolu
tionnaire Macedoonsche comité" werd me gezegd. „Maar
niemand weet precies, waar hij verblijf houdt Nu is hij
hier, dan daar, heel dikwijls ook in het buitenland". Een
ander beweerde: „Gewoonlijk vertoeft hij in de bergen
van Bulgaarsch Macedonië, omgeven door een troep
getrouwen, actieve ykornitadsji's", die hem bewaken,
want hij heeft vele vijanden en zijn Teven wordt steeds
bedreigd."
Dit alles klonk zeer fantastisch, romantisch, maar veel
■wijzer werd ik er niet door. Het eenige, wat vaststond,
was, dat een geheime organisatie menschen ter dood
veroordeelde en de vonnissen lieten uitvoeren. Maar waar
en hoe kon ik met deze geheime organisatie in verbin
ding komen?
In een der hoofdstraten der stad, straat Alexander I,
waar zich ook de Nationale Bank bevindt, had op een
gebouw een opschrift mijn aandacht getrokken. Op een
zwart bord stond er met gouden letters: „Macédoonsche
wetenschappelijk comité". Had dat iets met het geheime,
revolutionnaire Macedoonsche comité te maken? Ik in
formeerde hier en daar, doch men zeide: „Dat is het co
mité, dat ook de belangen der Macedoonsche immigran
ten behartigt. Het is een volkomen legaal comité, en
staat geheel apart van de geheime organisatie." En ik
was weder even wijs al3 te voren. Intusschen liepen door
de stad wilde geruchten over de actie van het geheime
comité. Dit zou. alsof het een onafhankelijke regeering
was, menschen hebben gearresteerd. Men fluisterde over
middeleeuwsche martelingen, die de „gearresteerden"
(beter ware te spreken van „ontvoerden") ondergingen
en deed verhalen, die in de ooren van een West-Euro
peaan ongelooflijk klinken.
„Ga zelf eens den aanvoerder der organisatie en de
zijnen in de bergen bezoeken", gaf een hier wonend bui
tenlander me in vertrouwen den raad. Ik zeide hem,
dat ik niets liever wenschte en vroeg hem hoe ik dit
moest aanleggen. Hij dacht eenigen tijd na als aarzelde
hij. Toen gaf hij antwoord: „Ga eens praten met den
pers-attaché der X-sche legatie. Deze weet er meer van
en was herhaaldelijk bij Iwan Michaëlof". (Ik heb re
denen op dit oogenblik deze legatie niet nader aan te
duiden. B.)
Ik was verbaasd. Gaan praten met een vreemde di
plomatieke persoonlijkheid om in aanraking te komen
met een geheime organisatie, die tallooze moorden op
het geweten heeft? Het klonk heel vreemd, maar dan
overlegde ik, dat deze pers-attaché behoort tot een
staat, die belang kon hebben bij de actie van het gehei
me comité.
Den Nederlandschen consul, die hier tegelijk kanselier
van de legatie is (onze gezant te Sofia is tevens geac
crediteerd bij de Turksche regeering en heeft zijn woon
plaats te Konstantinopel), verzocht ik bij den bedoelden
pers-attaché aan te vragen of en wanneer deze mij kon
ontvangen. De Nederlansche consul, die hier tevens als
kanselier een diplomatieke functie bekleedt, kent na
tuurlijk den bedoelden pers-attaché, zooals hij alle diplo
maten en alle attachés te Sofia kent.
De pers-attaché der X-legatie ontving me in zijn bu
reau. Natuurlijk ging ik niet recht op den man af. Ik
vertelde hem, vernomen te hebben dat hij eenige malen
ln de bergen ontvangen was door den leider van het
geheime comité temidden van diens getrouwen, de ac
tieve „komitadsji's", en vroeg hem of hij mij geen aan
wijzingen kon geven, hoe ook ik met deze „komitadsji's"
ln nadere aanraking kon komen, daar ook ik gaarne
Iets meer van hun leven en hun doel wilde kennen.
De pers-attaché, een nog betrekkelijk jonge man, was
geloof ik eenigszins verrast over mijn verzoek. Hij over
legde een oogenblik en zeide toen: „U begrijpt, dat ik
officieel, in mijn hoedanigheid van attaché der legatie
niets kan doen." Ik verklaarde dat volkomen in te zien,
waarop hij vervolgde: „Het is heel moeilijk met deze
menschen in aanraking te komen en vooral de chef,
Iwan Michaëlof, betracht de grootste voorzichtigheid.
U weet, zijn voorganger, die veel tegemoetkomender was,
Theodor Alexandrof, is een paar jaar geleden vermoord
en ligt nu begraven ergens in de bergen. Het is daar
om begrijpelijk, dat Iwan Michaëlof zich zeer in acht
neemt. Bovendien heeft de Bulgaarsche regeering tegen
hem een bevel tot in hechtenisneming uitgevaardigd, en
de politie kan hem niet vinden. Wat zou men er nu
in het buitenland van zeggen, indien een vreemde jour
nalist er heel gemakkelijk in slaagde een ontmoeting
te bewerkstelligen met den man, die voor de Bulgaarsche
politie onvindbaar is? En bovendien, ik weet niet, of
Iwan Michaëlof zich op dit oogenblik in Bulgarije be-
vndt.
Hij dacht een oogenblik na en ging toen verder: „De
hoofdzaak is, dat de Macedoonsche kringen overtuigd
zijn van uw sympathie voor hun zaak. Zonder dat is er
niets te beginnen."
„Maar hoe kan ik sympathie of antipathie koesteren
voor menschen die ik niet ken, voor een beweging, waar
van ik niet nauwkeurig het doel weet. Eerst als ik met
de menschen in aanraking ben geweest en me op de
hoogte heb gesteld van hun streven, kan ik me een oor
deel vormen", antwoordde ik en weder overlegde de
pers-attaché. Toen stelde hij de vraag: „Is u al geweest
bij het legale Macedoonsche comité in de straat Alexan
der I?" Hij bedoelde het bureau met het opschrift:
„Macedoonsch wetenschappelijk comité". Ik antwoordde
ontkennend. Daarop raadde hij me: „Ga daar eens heen,
vraag naar dr. Stanisjef (nadruk op de tweede letter
greep), en praat eens met hem. Ga evenwel 's morgens
want 's middags houdt hij zijn spreekuur als geneesheer
en vindt men hem niet in de Alexander I-straat. Maak
echter niet dadelijk gewag van uw wensch met de lei
ders der geheime organisatie in aanraking te komen
want het comité in de Alexander I-straat is een volko
men legaal comité, dat natuurlijk niets te maken kan
hebben met de geheime organisatie, waarvan de chef
door de politie wordt gezocht. Is u eenige malen bij het
legale comité geweest en heeft u daar het vertrouwen
gewonnen, is u er goede vrienden, dan kunt u eens voor
zichtig uw wensch betreffende de geheime, onwettige or
ganisatie te berde brengen."
In dankte voor den ontvangen raad. Veel verder was
ik nog niet gekomen, maar ik had een vingerwijzing
Denzelfden avond evenwel maakte ik kennis met een
Macedoniër, afkomstig uit Grieksch Macedonië, met
wien ik over zijn geboortestreek kon praten, over steden
en dorpen, waar ik zelf had vertoefd. Dat stemde den
man vertrouwelijk en ook hij gaf me den raad bij het
legale Macedoonsche comité te gaan praten.
Ik vroeg hem of er dan eenig verband bestond tusschen
het legale en het geheime comité. De ander lachte: „Wie
kan dat weten? Het geheime comité is nu eenmaal ge
heim en niemand kan met zekerheid zeggen wie er toe
behoort en wie niet. Maar één ding is zeker: het gehei
me comité is een macht, waarmede geheel Europa re
kening moet houden. Het heeft zijn laatste woord nog
niet gesproken."
J. K. BREDERODE.
Ook in groote maten.
Ruime keuze BONTMANTELS.
Aparte modellen. Vaste prijs.
Een „vlag"-incident.
Kind met een A.V.R.O.-vlaggetje op haar
fiets door een Amsterdamsch schoolhoofd
de toegang tot de school geweigerd.
Reeds sedert enkele dagen doet zich te Amsterdam
het bespottelijke maar feitelijk ook ergerlijke geval
voor, dat het hoofd der school aan den Asterweg een
kind, dat op zijn fiets een A.V.R.O.-vlaggetje voert,
den toegang tot de school weigert. Zelfs toen dc va
der daarop met het kind zich aan de school vervoeg
de, bleef het schoolhoofd op zijn stuk staan en waar
ook de vader niet toe wilde geven, was het gevolg,
dat het kind mee terugging naar huis, en sedert al
dien tijd van onderwijs is verstoken, liet standpunt
van het schoolhoofd is blijkbaar, dat hij geen de
monstratie ten gunste van oen bepaalde richting of
beweging in zijn school duldt Heel goed te begrij
pen en alleszins te respecteeren. Terecht staat elders
in dit blad onder „Ware Woorden":
Vermoei de jeugd niet met schimpen op alles
wat slecht is, maar verkondig haar liever de
schoonheid van het goede!
Dit zal het hierboven genoemde schoolhoofd ook
wel bedoeld hebben, maar het merkwaardige doet
zich voor dat, als wij de couranten-berichten mogen
gelooven, in zijn klas kinderen bevinden, die de uni
form van de A.J.C. a-an hebben. Het zou kleinzielig
zijn om hier iets van te zeggen, doch wijst het er
dan niet op dat bedoeld schoolhoofd niet geheel en
al consequent is in zijn opvatting van: geen demon
stratie ten gunste van een bepaalde richting of bc
weging?
Het zal interessant zijn den loop van deze geschie
denis te volgen.
Ziehier wat inmiddels gebeurd is.
in verschillende formaten, van het eenvoudige tel
meest artistieke uitvoering. Snscialiteit in
naar elk portret, ook naar oude foto's. Groote keuze
voor alle soorten MODERNE LIJSTEN, pasklaar in
alle gangbare maten.
FOTOGRAFISCHE ATELIERS
De quaestie van de school aan den Aster-
weg het „vlagincident" is thans in een
nieuw stadium gekomen, schrijft het „Hdbld."
Wij vernemen thans het volgende: De vader
van het meisje, de heer P. A. Koning, heeft
zich juridischen hijstand verzekerd van mr. J.
de Vrieze, advocaat en procureur hier ter ste
de. De heer De Vrieze heeft Woensdagavond
een schrijven aan het hoofd der school gezon
den, waarin o.m. werd medegedeeld, dat het
meisje zich Donderdag 2 October 1930 des
morgens om 9 uur met de fiets met het A. V.
R. O.-vlaggetje aan de school zou vervoegen,
teneinde aldaar te worden toegelaten. Indien
dit geweigerd werd, zou een actie worden in
gesteld, voor de materieel© en moreele schade,
welke wordt toegebracht.
Donderdagmorgen kwam het meisje, dat op
2 Februari 1931 dertien jaar wordt, dus nog
leerplichtig is, bij de school met haar fiets en
vlaggetje. Wederom werd de toegang geweigerd.
AIr. de Vrieze zal thans een klacht indienen
hij den Wethouder van Onderwijs en zoo noo-
dig óf het hoofd der school óf de gemeente Am
sterdam in rechten dagvaarden.
Hoe „H et Vol k" er over denkt, laten we hier
onder volgen. Het blad schrijft:
Men kan het nu eenmaal niet iedereen naar
den zin maken. Aan deze oude wijsheid moesten
wij denken, toen wij kennis namen van het ge
beurde op de school aan den Asterweg, waar
het hoofd één zijner leerlingen den toegang tot
de onder zijn leiding staande onderwijs-inrich-
ting weigert, omdat zij op haar fiets een
A.V.R.O.-vlaggetje voert. De vader van het
meisje staat op het standpunt, dat het hoofd
hiermede niets te maken heeft en eischt, dat
zijn kind met de fiets en de vlag van zijn keuze
ter schole gaat. Het hoofd wil echter van een
demonstratie ten gunste van een bepaalde rich
ting of beweging niet weten en daar heide hoe
ren blijkbaar harde hoofden hebben, is nu een
„conflict" ontstaan, dat, wanneer men het met
eenig gevoel voor humor beziet, eerder komisch
dan tragisch zal worden opgevat.'
Nu deze kinderachtige prestige-quaestie ech
ter in de openbaarheid is gebracht, moeten wij
ons er tocli 'n oogenblik ernstig mede bezig hou
den. F.n dan zouden wij willen zeggen dat het
schoolhoofd in zijn overigens loffelijken ijver
om zijn school buiten het gewoel van den we-
reldschen strijd tc houden, o.u. wel wat ver
is gegaan. Wanneer men vlaggetjes gaat ver
bieden, dan kan men ook geen speldjes toelaten
en zoo vervalt men van het één in het ander.
Laten wij de school toch vooral niet duffer ma
ken dan zij al is. Een beetje leven kan heusch
geen kwaad en een demonstratief vlaggetje van
de één of andere richting zal de sfeer in een
school waarlijk niet schaden. Vooropgesteld
dan, dat er een gezonde, goede kameraadschap
pelijke geest heerscht
Spoorstraat 126 - Telefoon 370
Bij ons de
in de nieuwste dessins en prima afwerking.
Wij herinneren er aan, dat hedennacht
(dns in den nacht van Zaterdag op Zon.
dag) bij het eindigen van den zomertijd
de klokken één nur moeten worden
a c b t e r nit gezet.
De klok werd weer een uur verzet,
Hot licht begint te weiflen,
Jt Is uit met zon en zomerpret,
We stappen weer op tijd in bed,
Daar valt niet aan te twijflen!
De geest betreedt een nieuw gebied,
Om huiv'rend rond te dolen,
We voelen bij ons kil verdriet
Voor parel-cokes en anthraciet.
Of prima eierkolen!
't Beroemde Hollandscbe klimaat
Zingt straks zijn oude liedje,
Dan zwiept de regen langs de straat.
En druppelt klef langs ons gelaat,
Of langs 't gekeerd demietje!
Diverse neuzen* paars gekleurd,
Gaan zeer onmatig snuiven,
Ze hebben 't herfstseizoen gespeurd.
En krijgen nu een schoonmaakbeurt.
De apothekers gnuiven!
Maar, veel gevreesde wintertijd,
Toch zijt ge niet verschrikk'lijk.
Al wordt Uw taak dan niet benijd,
Toch is Uw duistere beleid
Zeer liefd'rijk en inschikk'lijk!
Gij zijt de schepper van de snert,
Als kookproduct een knap stuk,
De kunst'naar der gezwollen erwt.
Als winterkost tot feestdisch werd
Door hutspot met veel klapstuk!
En ziet, er zwelt iets in mijn borst,
Dat duidt op winterzegen!
Bij boerenkool met prima worst
Voel ik me waarlijk als een vorst,
En heb U lief gekregen!!
October 1930.
(Nadruk verboden).