Alicicei Kiciws- Het Luchtschip R 101 verongelukt. Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen. Eerste Blad. NOTARIS VRIJBURG, t In Frankrijk tegen de aarde geslagen en verbrand. Op de plaats van de ramp. Het verhaal van een ooggetuige. De aanleg van provinciale wegen in Noordholland. Dinsdag 7 October 1930. SCHAGER 73ste Jaargang No. 8743 COURANT. Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder dag en Zaterdag. Bij inzending tot 'b morgens 8 uur, worden Adver- tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20. Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN- TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bcwijsno. inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. Zeer onverwachts bereikte ons gistermorgen het be richt dat „Notaris Vrijburg" te Schagerbrug was overleden. Wel was bekend dat de heer Vrijburg on gesteld was, maar waar dit een niet ernstige onge steldheid was, trof dit onverwachte heengaan dubbel. Eö zoo zal het ongetwijfeld velen gaan, omdat No taris Vrijburg een zeer geacht en algemeen bemind man was. Steeds bereid te helpen, altijd klaar met raad en daad is hij voor talloos velen in zijn leven ge weest een raadsman en hulp. Hij was een notaris in den besten zin van het woord, de steun en vraag baak van allen die zijn hulp of raad noodig had den, hij was in moeilijke dagen hun vriend. Van een onkreukbare eerlijkheid en rechtschapen In zijn levensopvatting hield hij zijn ambt hoog en was men steeds vervuld met respect voor zijn per soon en zijn werk. Zijn ambt had Vrijburg lief, zijn werk ging bij hem voor alles en met weergalooze ijver en stoere werkkracht heeft hij zich aan zijn ambt gewijd. En in den loop der jaren heeft hij zijn kantoor, dat hij van onderaf heeft moeten opwerken, gemaakt tot een der drukste uit onze omgeving. Gerben Vrijburg is 69 jaar oud geworden. Hij is 12 September 1861 te Beetsterzwaag geboren, waar zijn vader kantoorhouder der Posterijen en rentmeester van verschillende families was. In 1880 kwam Vrijburg als geaggregeerde klerk bij de registratie te Schagen en bereidde zich daar voor voor zijn examens als candidaat-notaris. De bekende ontvanger der registratie, de heer C. J. Plomp, was zijn leermeester, evenals de heer Van der Hurk. Zijn examens heeft hij met gunstig gevolg afgelegd. Bij overlijden van notaris G. van Os te Schagerbrug werd hij belast met de waarneming van dat kantoor en volgde in 1899 zijne benoeming tot notaris, met als standplaats Zijpe. 23 Augustus 1928 nam de heer Vrijburg ontslag, wat hem op de meest eervolle wijze werd verleend. Zijn opvolger werd de heer Van Wegener Sleeswijk. Behalve dat de heer Vrijburg zich met volle toewij ding gaf aan zijn druk notariaat, kon hij ook nog tijd vinden om zich in verschillenderlei opzicht verdien stelijk te maken in het openbare leven. Vele jaren trad de overledene op als secretaris van den Zijpe- en Hazepolder en wij schrijven niet te veel, als wij beweren dat hij in die jaren in alle op zichten de ziel is geweest van dat polderbestuur. Zijn kennis van zaken, zijn weloverwogen en degelijke ad viezen brachten hem als vanzelf in dit milieu op een hervorragende plaats. Maar al wat verder de Zijpe en Schagerbrug in 't bijzonder betrof had zijn aandacht en belangstelling. Groot is het aantal functies geweest dat hij heeft vervuld. Als mede-oprichter der Boerenleenbank, als medestichter der straatverlichting gaf hij o.a. ondub belzinnig blijk dat hij warm voelde voor de plaats zij ner inwoning. Trouwens nog na het neerleggen van al die func ties, w.o. ook tenslotte het notariaat, bleef „notaris" Vrijburg, zooals men hem bleef noemen, zijn woon plaats getrouw. Hij voelde zich in alle opzichten in de Zijpe thuis en daar bleef hij, nog steeds met al zijn interesse bij wat er in zijn gemeente voorviel. Vrijburg was een eenvoudig man, die aan het leven geen hooge eischen stelde. Hij was wars van alle weelde en die eenvoud des harten, die soberheid ken merkte zijn heele leven. Maar ook mede daardoor was voor velen de gang naar hem zoo gemakkelijk en legde men zoo vrijuit zijn hart voor hem bloot. Dat maakte notaris Vrijburg, zonder dat hij het zelf zocht, tot een populair en bemind man. En bij zijn 25-jarig jubileum als notaris, hoe stil of dit feit ook was gehouden, ontving hij de meest ondubbei- «innige bewijzen van aanhankelijkheid aan zijn persoon. En wij weten dat al was deze werker de laatste paar jaar in ruste, men zijn persoon algemeen zal missen als een betrouwbaar raadgever en hulpvaar dig vriend. Met „notaris Vrijburg" verliest Zijpe een zijner beste burgers. Na een hopeloozen strijd tegen den storm. Ontzettend einde van de vlucht naar Britsch-Xndië. Vijf tig dooden, onder wie hooge autoriteiten Slechts acht gered den. Zooals we reeds Zondagmiddag per bulle tin aan het gebouw van de redactie bekend maakten, Is in don nacht van Zaterdag op Zondag omstreeks 2 uur 30 het Engelsche luchtschip de R 101, het grootste ter wereld, op zijn reis naar Britsch-Indië boven Frank rijk verongelukt. Na een hopeloozen strijd tegen de overmachtigen storm is de lucht reus bij Allone, een dorpje op 6 K.M. af stand van Beauvais (dep. Oise) tegen de aarde geslagen en in brand gevlogen. Van de 58 peronen, die zich aan boord be vonden, zijn er slechts acht gered. Tot de slachtoffers behooren o.m.: Lord Thomson, minister van Luchtvaart; Sir Sefton Brancker, vice-luchtmaarschalk en di recteur van de civiele luchtvaart; Irwin, de commandant van het luchtschip; Eskaderleider Palstra van de Koninklijke Austra lische luchtmacht; Eskaderleider W. H. L. O'Neil, die zich als verte genwoordiger van den minister van Indië naar Ka- ratsji wilde begeven; Vleugelcommandant R. A. B. Colmore; Luitenant-kolonel V. C. Richmond, onder-directeur voor den iuchtdienst en ontwerper van de R 101; Majoor G. H. Scott, onder-directeur van den lucht- schepenbouw en commandant van de R 100; Eskaderleider S. M. Rope, majoor P. Bishop en ver der tal van officieren en ingenieurs. Zoo is dus het trotsche Engelsche luchtschip, enkele uren nadt het van Cardington uit, den grooten tocht naar Britsch-Indic ondernomen had. door storm en regen geveld. Een geweldige ontploffing zette de luchtreus in vlammen. Van de bemanning en passa giers konden er slechts acht aan den wreeden dood ontsnappen. Diepe ontsteltenis heeft het bericht in Engeland gewekt. Welgemoed heetf men Zaterdagavond af scheid genomen van passagiers en bemanning, die niet konden vermoeden, welk vreeselijk lot hun bo ven het hoofd hing. Waarschijnlijk is reeds boven het Kanaal de wor steling met de elementen tegen den opstekenden storm begonnen. Waarschijnlijk hebben dc vijf mach tige 585 P.K.-motoren het luchtschip niet voldoende in bedwang kunnen houden, hoewel zoowel de motoren als de navigatie-inrichting bij de proeftochten hoven Engeland, die nog de vorige week werden gehouden, alle hebben voldaan. Het was e entrotsch schouwspel. Zaterdag het gev vaarte aan den landingsmast te Cardington «e zien. Tegen het vallen van de duisternis geleidelijk de ver schillende lichten aan. en een groot aantal belang stellenden was te Cardington aanwezig, om het ver trek van het luchtschip hij te wonen. Het zou de eerste grooie reis worden, bedoeld te vens als proefvlucht en als voorbereiding voor een eventueel in te stellen vasten luchtschependienst En gelandIndië. Het was reeds bijna donker, toen het luchtschip van den ankermast werd losgemaakt. Precies te G mi nuten over half acht verhief het gevaarte zich statig in de lucht. Het was een schitterend schouwspele het verlichte luchtschip omhoog te zien stijgen tegen den donkeren avondhemel. In de gondels, in de kajuiten en in de salons brandden de lichten, en statig ver dween de R 101 in de richting van Londen, naar het Zuid-Oosten om nooit meer terug te keeren! Om half twaalf Zaterdagavond had de R 101 de Fransche kust bereikt, en een paar uur later worstel de het met de hevige rukwinden. Een oogenblik na dat de bewoners van Beauvais het luchtschip voorbij hadden zien gaan, volgde een hevige knal, die geen twijfel liet of er was iets met de R 101 gebeurd. Weldra zagen zij de rossen gloed, die hun de plaats der ramp wees. Het luchtschip was neergrstoit in een stuk land in hun gemeente, doch toen zij na derden bleek de hitte zoo ontzettend, dat er geen den ken aan was het brandend karkas te bereiken en hulp te bieden aan de opvarenden. Evenwel zagen zij weldra eenige schaduwen zich tegen den vuurhaard afteekenen en spoedig bereikten zij een achttal per sonen, die het er levend hadden afgebracht. Het wa ren alle ingenieurs, en de marconist. De massa moet met een geweldige kracht zijn neer gestort, want de motoren bijv. hebben zich diep ir. den grond gewerkt. Het geheele voorgedeelte van het luchtschip vormt een vormlooze massa, doch het achtergedeelte, hoewel .geheel ontwricht, toont nog welk een geweldig beeld van de moderne techniek, het luchtschip was, dat zooveel stoutmoedige en be wonderenswaardige tochten volbracht, doch thans weer als een ontzettende getuigenis tegen den grond ligt van het wrakke van alle menschenwerk. Het grimmige karkas ligt juist in de holte van een Een foto van de R 101, terwijl de luchtreus aan den 60 meter hoogen meermast van het vliegveld te Cardington, gemeerd ligt. kleioe vallei en gehuld in den grijzen nevel van den na'jaarsochtend levert de plek des onheTls een trooste- loozen aanblik op. Van de hoofdcabine, zijn verschil lende spijlen neg niet geheel verbrand en op het verzengde en gebladerde hout ziet men nog het ver guldsel der decoratie, en het is of het een grijnslach is van de weelde der inrichting van het trotsche luchtschip, zoo machteloos om de zwakke levens te beschermen. Eenige lakens zijn op een rij uitgelegd op den grond en in het midden doet een verhooging vermoeden, wat ze bedekken. Het zijn een aantal verkoolde lij ken, die nog niet geborgen konden worden, aangezien nog niet genoeg kisten zijn aangekomen. Te Beauvais heeft men van de eerse uren af alle beschikbare doodkisten gezonden en vervolgens voorloopige kisten gemaakt, doch er zijn er zooveel noodig. Zoo spoedig het karkas afgekoeld was en men het kon naderen is het reddingswerk ondernomen dooi de brandgasten van Beauvais, het personeel van het vliegkamp van Beauvais en een ploeg vrijwilligers, doch men moest werken zonder hoop, in de overtui ging dat het reddingswerk slechts bergingswerk zou zijn. Onmiddellijk nadat het luchtschip was neergestort. De commandant van de gendarmerie uit Beauvais. die zich onmiddellijk per auto naar de plaats van dis ramp had begeven met zijn mannen, die bij de hand waren, doordat men gezamenlijk naar het overvaren van het luchtschip had gekeken, zag hoe de branden de massa, waaruit de vlammen huizenhoog opsloe gen, verschillende vuurhaarden had, waaruit de vlam men met donderend geweld opraasden, vermoedelijk gevoerd door de brandstof, en oliereservoirs. Helaas is voor vele omgekomenen 't lijden ontzettend lang durig geweest. Aanvankelijk door de gesloten cabine tegen de vlammen beschermd, hebben zij met het schrikkelijk lot, dat hun wachtte voor oogen, het oogenblik zien naderen, waarop zij de prooi der vlam men werden, want de commandant hoorde nog de ontzetlende kreten van tal van slachtoffers die met den dood worstelden. Toen liij zag, dat hulp niet kon baten, trachtte hij de buiten den vuurhaard gevallen slachtoffers te be reiken. Twee bleken geheel ongedeerd. Zij zeiden aan het vuur te hebben kunnen ontsnappen, omdat het waterreservoir boven hun caj)in9 was gesprongen en daardoor het vuur ze niet direct had kunnen berei ken. Op de kreten afgaande met zijn mannen en de toegesnelde bewoners van de streek vond men een tiental gewonden. Waarvan er twee bezweken zijn voor hun overbrenging naar het ziekenhuis en twee in den loop van den dag in he hospitaal van Beauvais zijn overleden. Omtrent de wijze, waarop het Engelsche luchtschip R. 101 is ten onder gegaan, vertelt de Kngelschman George Darling, die te Beauvais woont liet volgende: Het was mij bekend, dat de mogelijkheid bestond, dat het Engelsche luchtschip R. 101 op zijn vlucht naar Britscn-Indiö over het gebied ten Noorden van Parijs, komende van het Kanaal, zou vliegen. Aange zien het luchtschip Zaterdagavond zou vertrekken, was ik opgebleven in de hoop, het luchtschip ie zien. Ongeveer te kwart voor twee in den nacht zag ik het luchtschip in de richting van Beauvais vliegen. Het luchtschip maakte echter vreemde bewegingen: het ging op en neer en ik veronderstelde dat het in moeilijkheden verkeerde. Ik ben rhet m'n auto het luchtschip gevolgd. Plotseling zag ik de R. 101 den grond raken, Een geweldige slag volgde en op hetzelfde oogenblik sloe gen de vlammen uit het luchtschip. Ik sprong uit mijn wagen en rende onmiddellijk naar de plaats waar het gevaarte was neergekomen. Daar vond ik eenige mecaniciens in halfverdoof- den toestand, die uil het luchtschip waren ontsnapt. De eerste overlevende die ik sprak, was de meca- De weg Schagen—Helder niet over het Wad, maar langs de spoorbaan SchagenHelder. Verschenen is het verslag omtrent hetgeen in zake den aanleg van wegen voor doorgaand verkeer in het afgeloopen jaar in Noord-Holland is verricht. Dit verslag is in September afgesloten. Bij besluit van 22 Januari 1930 is, zooals eerder ge meld is, een commissie benoemd onder voorzitter schap van den heer D. Kooiman, welke aan Ged. Sta ten adviezen zal uitbrengen in zake aanleg van land en waterwegen. Aan het verslag is het volgende ontleend: Bij de nadere nitwerklng van de plannen voor het kanaal Kolhorn-Schagen-Stolpen is de wenschelijkheid gebleken, het tracé van den ontworpen provincialen weg Schagen— Ondeslnis in plaats van over het Wad te laten loopen langs de spoorbaan Schagen—Helder. Op ongeveer 45 k.m. na zijn thans de opmetingen voor het geheele net ter lengte van ruim 310 k.m. voltooid. nicien Leech. Deze vertelde mij, dat niemand aan boord van het luchtschip had geweten, dat de R. 101 in moeilijkheden verkeerde, tot enkele oogenblikken voor de ramp. De opvarenden wisten alleen, dat de commandant, luitenant Irwin, trachtte een comman-^ do naar de machine-kamer door te geven om de mok toren te doen stoppen. Toen stortte het gevaarte plot seling naar omlaag en sloeg tegen de helling van een heuvel. Onmiddellijk daarop volgde een ontploffing,, waardoor het luchtschip in brand vloog. Darling vertelde verder, dat hij aan de zijde, het verst van de vlammen verwijderd, in het luchtschip klom, door een ruit stuk te slaan. Hij kwam in een der machineruimtes. Hij liep door. maar werd dppr de vlammen teruggedreven. Het was' hopeloos, re trachten iets te doen; het eenige was zoo spoedig mo gelijk hulp halen. Van andere personen, die kort na de ramp ter plaat-, se waren, vernam V.D., dat het luchtschip, toen het was neergestort, een brandende massa vormde. Thans is het een ijzermassa van ongeveer 15 metér hoogte., Hoe de overlevenden aan den wreeden verbrandingsdood ontsnapten. Zondagmiddag had V. D. te Beauvais een onder houd met don heer Bell, een der mecaniciens, die de ramp heeft overleefd. Hij vertelde dc wonderbaar lijke wijze, waarop hij gered werd. „Ik had de wacht in de achterste motorcabine. Ik was juist afgelost door den mecanicien Binks, die ook gered-werd. Ik bleef echter nog eenige seccn-. den in de cabine om een paar woorden met hent te sproken. Dit gesprek heeft mijn leven gered. Indien ik huiten de cabine was gegaan, dan zou ik zeker ge dood zijn. Toen ik met Binks stond te spreken, kwam plot seling het sein de motoren langzaam te laten draaien. Het luchtschip maakte plotseling een scherpen hoek en de neus van de R 101 dook naar de aarde. Plot seling sloegen wij tegen den heuvel. Een oorverdoo- vend gekraak volgde, terwijl onmiddellijk daarop de vlammen uitsloegen. Binks en ik werden tegen elkan der gegooid, toen plotseling de watcrballasttank, die boven de motorcabine was aangebracht, uit elkaar sloeg. Wij werden door het water overstroomd en daaraan hebben wij onze redding te danken. Wij hiel den natte lappen voor ons gelaat en zochten een uit weg door het ontwrichte geraamte van het wrak en konden op den grond komen. De ramp is, voor zoover ik het weet, een volledig mysterie. Alle motoren liepen op kruissnelheid, toen wij op den heuvel sloegen. De heuvel, waarop het luchtschip verpletterd werd, is zeven honderd voet hoog. Er was een hevige wind en het regende toen de ramp plaats had, doch wij schenen goede vorderin gen te maken." De marconist Disley verklaarde, dat hij sliep toen de ramp plaats greep. Toen hij ontwaakte, lag hij in het veld met verbrande handen. Volgens den mecanicien Leech waren er voor het ongeluk verscheidene schokken geweest. De verslagen over het ongeluk zelf wijzen uit dat niet, zooals men dacht, de meesten in den slaap door den dood overvallen zijn, maar dat velen, blijkens de houding waarin hun verkoolde lichamen gevonden werden, zich tegen den dood verzet hebben. Drie man zijn ge red. doordat de tanks met waterballast boven hun hoofden barstten. Anderen hebben inspannende po gingen moeten doen om de wanden van hun vertrek te vernielen. Bij de lijken zijn alleen allerlei eigen dommen gevonden, waaraan hun identiteit misschien vastgesteld zou kunnen worden. Dc afwijkende le zingen over het aantal menschen aan boord doen ver moeden, dat een verstekeling aan boord was. Maar aan het departement acht men dit onwaarschijnlijk. De overlevenden zijn uit over den heldendood van Irwin, die men tot op het laatste oogenblik kalm op zijn post gezien heeft, zonder ccnigc poging om zich het leven te redden. Bij dit ongeluk zijn vijf van de chefs van het departement omgekomen en bijna al de voornaamste deskundigen op het gebied van con structie van luchtschepen; ook de man, die het schip zelf ontworpen heeft. Vermeld wordt nu, dat Lord Thomson voorbestemd was om dc volgende onderko ning van Indië te worden. Verder dat hij en zijn ka merdienaar zich verzekerd hadden, maar dat Sir Sef ton Branker onverzekerd was, evenals de geheele be manning en het schip zelf, dat ongeveer zes milliocn gulden gekost heeft. Het onderzoek naar de oorzaak van de cataslrophe begonnen. De meeste lijken niet herkend. Dato gister meldt het X.T.A uit Parijs: Hier kwamen heden op de plaats van de ramp technische deskundigen aan voor het instellen van

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 1