Aliciiu Ifiüfs-
La Principessa Giovanna e il Mare Nostro
Raad Schoort.
RINGl
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
Italië's streven naar de oppermacht in
de Middellandsche Zee.
PEPERMl
"NT
Donderdag 23 October 1930.
schagër
73ste Jaargang No. 8753
courant.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bcwijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
En hoe Mussolini daarbij gebruik
maakt van de ontevredenheid van
Bulgarije. Zal bet huwelijk tus-
scben prinses Giovanna en koning
Boris den Balkan opnieuw tot een
heksenketel maken?
(Bijzondere correspondentie.)
REEDS eerder heb Ik ln de Schager Courant ge
schreven over de ambitie van Mussolini, en met
hem van een overgroot deel der Italianen om
in de Middellandsche Zee, althans in het Ooste
lijk bekken daarvan, de Italiaansche vlag te doen
Idomlneeren.
In het Westelijk bekken hebben de Italianen vooral
rekening te houden met de Franschen, die reeds, ten
einde een behoorlijke verbinding tusschen hun Noord-
Afrikaansche koloniën en het Moederland te bewaren,
een overmacht van Italië niet kunnen gedoogen.
In het Oostelijk deel is het Yoego-Slavië (groot Servië
dus) dat zeer zeker geen overheerschenden invloed van
Italië zou dulden, om van Turkije en Griekenland niet
te spreken.
Engeland neemt de houding aan van rustigen toe
schouwer, maar zou zeker ter elfder ure van uit haar
bezit Malta en Cyprus uit den hoek schieten en aan
Italië de suprematie in de Middellandsche Zee, die een
belangrijke schakel vormt ln den zeeweg van Engeland
maar Indië, betwisten.
Toch gaat de tegenwoordige Italiaansche Regeering
langzaam maar zeker de „Mare Nostro'-politiek door.
Moestafa Kemal Pacha ziet daarin een gevaar voor
Klein-Azlë en heeft in de lente van dit jaar een rond
reis langs de kust gemaakt, om de verdedigbaarheid
der Aziatisch-Turksche kust, b.v. bij belangrijke punten
hls Smyrna en Mersina, te bestudeeren. De reden van
dien reis werd zeer geheim gehouden, maar toen wij
iederen dag weer de Gazl zijn hotel te Smyrna zagen
verlaten, om met een groot gevolg van stafofficieren
tochten langs de kust te ondernemen, kon men ons
toch moeilijk tegenspreken, toen wij de veronderstelling
ppperden.
Prinses Giovanna van Italië.
Alsof het noodlot sprak, séierf juist in die dagen de
bijzonder populaire Italiaansche Consul-Generaal, Graaf
Provana del Sabbione, en bracht diens begrafenis in de
onmiddellijke nabijheid van het hotel van den Gazi, dui
zenden menschen uit alle kringen en standen bij elkaar,
zoodat het bijna een grootsche betooging was, waarvan
paar men vermoedt, de Gazi zich het zijne denkt.
Griekenland trekt zich oogenschijnlijk minder van
de zaken aan, wacht kalm de ontwikkeling der dingen
af en rekent op Albion, dat altijd Griekenland welgezind
bleek.
Voor Italië is Yoego-Slavië de plannen-dwarsboomer
en er is dan ook herhaaldelijk wrijving tusschen Italië
en Yoego-Slavië, tusschen Italianen en Serviërs.
Het onverkwikkelijke proces, dat onlangs te Triest
plaats gevonden heeft, stond wel heel erg in het teeken
van Italiaansche haat tegen den Serviër.
De door Italië in Albanië gevoerde politiek, waar
door dit laatste land feitelijk een Italiaansche vazal
staat Is geworden, heeft heel wat kwaad bloed in het
daaraan grenzende Yoego-Slavië gezet.
Italië heeft zich echter eenmaal voorgenomen, om
^en groote rol in het Oostelijk bekken van de Middel
landsche Zee te spelen en breidt nu met het oog daarop
haar macht in den Balkan uit. Eerst Albanië en thans
Bulgarije. Niet dat Bulgarije een vazalstaat zal wor
den, de verhouding ,^-lland wordt een geheel
andere. chtdéc^.
Mussolini is een politin ó*19zoor.-ol 'liiHfjeest mo
derne als meest ouderwelV.f?*. ■ïiulpmiddi.v, -'loAn-
matie weet te hanteeren en zoo zien we ^ec
op het terrein der tot stand brenging van een nuwelijk
tusschen den jongen Koning Boris van Bulgarije en
de jeugdige prinses Giovanna van Savoye, dochter van
den Koning van Italië.
Reeds een paar jaar geleden, toen ik in Sofia was,
hoorde ik over dit huwelijk cis mogelijk spreken. Een
paar jaar later was ik v.eer in Sofia en opnieuw ging
het gerucht en nu van het voorjaar werd het mij te
Boergas als een feit verteld. Die brave Bulgaar was
weliswaar nog enkele maanden te vroeg met zijn be
wering, maar het is er dan toch van gekomen.
De jongelieden kennen elkaar, voor koningskinde
ren althans, vrij goed.
In het najaar van 1928 hebben zij elkaar te San
Rossore ontmoet, vandaar kort daarop het eerste ge
rucht, daarna was Koning Boris bij het huwelijk van
den Italiaanschen kroonprins Umberto aanwezig en
daar ik beide koningskinderen van vrij nabij gezien
heb, moet lk zeggen dat het een knap paar Is.
Koning Boris van Bulgarije.
Koning Boris zag ik te Sofia, juist toen hij zijn
paleis te paard uitreed. Het was bloot toeval. Ik wan
delde ln het nieuwe, mooie gedeelte van Sofia, dat
door koning Ferdinand, den vader van Boris, zoo fraai
is aangelegd rondom achter het paleis en kwam weer
voor dat paleis te land en keek het park eens ln. Het
niet zeer fraaie paleis ligt namelijk in een niet zeer
groot park. Het is de oude konak, regeeringsgebouw,
uit den tijd der Turksche heerschappij, door Alexander
van Battenberg en Ferdinand van Saksen-Coburg, ver
groot en geriefelijker gemaakt Ongezellig lijkt het niet
Alleen voor degenen, die aan geesten gelooven, moet
het er vreeselijk zijn, want er heeft zich hier heel wat
afgespeeld, vooral gedurende de Turksche heerschap
pij, toen altijd weer de Bulgaren het hoofd opstaken
en er op de Konak zich heel wat gruwelijke tooneelen
afspeelden.
Bulgarije heeft een' Interessante, doch bloedige ge
schiedenis en heeft nu in den Wereldoorlog en daarna
zwaar geleden. Het is er bij het Vredesverdrag van
Neuilly slecht afgekomen, als straf voor het meedoen
aan de zijde der Turken, dus der Centrale mogend
heden.
Het heeft o.a. Macedonië aan Yoego-Slavië en Grie
kenland moeten afstaan en onlangs heeft de vertegen
woordiger van Bulgarije op de Balkan-conferentie te
Athene dan ook verklaard, dat dit land zich niet aan
de bijwoning had willen onttrekken, doch zoolang het
onrechtvaardige verdrag van Neuilly onveranderd bleef
bestaan, niet met de andere Balkanstaten zoodanige
overeenkomsten kon sluiten, als ware het met het be
staande tevreden.
Van die ontevredenheid van Bulgarije maakt Musso
lini gebruik.
Bulgarije heeft bij den Volkenbond eischen omtrent
Macedonië ingediend en uitvoerig met argumenten ge
staafd. Wanneer men die argumenten leest, dan is Ma
cedonië door Bulgaren althans in overgroote meer
derheid bewoond en zoowel op ethnographische als
historische gronden het rechtmatig bezit van Bulgarije.
Al gaat vooral de haat der Eulgaren uit tegen de
Serviërs, tegen wien zij vijftig jaar geleden onder hun
dapperen vorst Alexander van Battenberg reeds te
velde trokken, maar ook de Grieken minachten zij diep.
Dit is begrijpelijk wanneer men terugdenkt aan den
Balkanoorlog van 1912—1913.
Servië. Griekenland en Bulgarije bonden den strüd
aan met Turkije, maar de Bulgaren waren het eerrt
aan de beurt om met hun buren, de Turken slaags te
geraken. Het 2e Bulgaarsche legercorps onder generaal
Swanov trok met 40.000 man en zwaar belegeringsge
schut op de machtige Turksche grensvesting Adrianopel
af. De Turksche generaal Schitkri Pacha hield met zijn
ruim 50.000 man vijf maanden lang stand. In Maart 1913
werd de Turksche slag in Adrianopel overgehaald en
de Bulgaarsche geheschen. Reeds den 22 Juli, dus nog
geen vier maanden later ging de Bulgaarsche vlag neer
en de Turksche weer omhoog.
Een harden slag voor de Bulgaren. De groote mogend
heden hadden immers reeds goedgevonden dat bü het
vredesverdrag met Turkije Adrianopel aan Bulgarije zou
komen.
Zeker, maar de jaloersche bondgenoten, Servië en
Griekenland waren, toen het ging om de vruchten der
overwinningen op de Turken te plukken, tezamen met
Roemenie het zwaar geteisterde Bulgarije aangevallen,
dat nu plotseling tegen drie aanvallers front moest ma
ken en nu vanzelf genoodzaakt was uit Adrianopel te
rug te trekken.
Het is licht begrijpelijk dat er ln 1914 toen de Wereld
oog uitbrak, nog een zeer sterke wrok in het hart
S Bulgaren tegen de trouwelooze Serviërs en Grieken
\'f .^tond, en dat de vrees om door de geallieerde naburen,
waartoe niet alleen de Serviërs en de Grieken, maar ook
de Russen behoorden, gekraakt te worden, Bulgarije deed
besluiten de partyen der Centrale mogendheden te kie
zen. Do Bulgaren hadden helaas op het verkeerde zwaard
gezet en hebben weer verloren.
Thans hebben de Serviërs weer aan het langste eind
getrokken en hebben zelfs hun ideaal: een groot Servië,
bereikt, nu het Koninkrijk der Serviërs, Slovenen en
Kroaten gevestigd is.
Maar zooals Servië als klein land steeds de woede
van Oostenrijk-Hongarije opwekte, zoo prikkelen Servië,
als groot rijk, het naburige Italië en zoo hebben de Ita
liaansche Staatslieden, die van Bulgarije gevonden in
hun haat tegen hun gemeenschappelijken buurman:
Yoego-Slavië.
Ontegenzeggelijk is het huwelijk tusschen een Bulgaar-
schen Koning en een Italiaansche Prinses een succes
voor de Italiaansche en Bulgaarsche Staatslieden. Althans
de schijn is aanwezig. Maar zal men nu verder langs di-
plomatieken weg trachten dit succes op rustige, eerlijke
wijze te gebruiken. Indien de Bulgaren door dien steun
van Italië het hun toekomende Macedonië, althans groo-
tendeels, terugkregen, dan zou men dat kunnen toejui
chen, de Bulgaren zijn er te slecht afgekomen te Neuilly.
Indien door steun van Italië allerlei nuttige werken
uitgevoerd konden worden en daardoor de economische
toestand van Bulgarije verbeteren, men zou dat niet an
ders mogen wenschen.
Maar indien dit huwelijk nu een eerste stap zou wezen
op den ouden weg om van den Balkan wederom een hek
senketel te maken, dan mag men dat huwelijk slechts
betreuren.
Het huwelijk wordt in Italië op historisch terrein vol
trokken, op godsdienstig historisch terrein, namelijk te
Assisi, waar de heilige Franciscus gewoond en gewerkt
heeft
Later zal het jonge paar dan naar Sofia vertrekken
en zal er daar 'n orthodoxe kerkelijke plechtigheid olaat3
vinden. Terwijl ik nu schrijf, heeft de Paus nog geen
dispensatie voor dit huwelijk verleend, doch men mag
wel aannemen, dat die gegeven zal worden nu een kerk
zoo hoog in rang als die te Assisis uitgekozen is voor de
voltrekking van het Roomsch-Katholiek huwelijk en dit
toch niet zonder hooge toestemming mogelijk geweest
zal zijn. Onwillekeurig gaan mijn gedachten uit naar
de bruid, de eenvoudige lieftallige prinses ohanna. (Zoo
als den lezers bekend, heeft de Paus deze dispensatie
inmiddels verleend. Red. Scb. Crt)
Haar beide zusters deden een huwelijk uit liefde la
ten wij hopen, dat ook hier tusschen de jonge lieden
liefde de overhand heeft en niet de prinses uitsluitend
gezwicht is voor de politieke argumenten van Mussolini.
Wel zal zij zich bewust zijn dat haar huwelijk een zet op
het Balkan schaakbord betcekent, maar laat ons hopen,
dat zij uit liefde voor haar man met dezen het palei3
te Sofia zal betreden.
Ik zie dat paleis reeds voor mij, en bezie in de verte
de Bulgaarsche cavalarie reeds aankomen, liederen zin
gende. Er is iets aandoenlijks in om die jonge mannen
te hooren zingen, mooie, meestal eenigszins droevige,
liederen, terwijl hun uniformen er op wijzen dat zij wel
licht binnenkort weer in den krijg zullen moeten trek
ken. Tot glorie van Bulgarijd! Bulgarije heeft een mooie,
maar droeve geschiedenis. Moge nu echter dit tijdperk
van rust en vrede blijven aanhouden. Laat ons hopen,
dat de politiek van „il Mare nostro" niet tot onvoorzich
tigheid zal voeren en dat door dit huwelijk juist het
evenwicht in den Balkan hechter zal worden en het zal
leiden tot een draagzame vrede.
Mare nostro onze zee.
Vergadering op Woensdag 22 October 1930, des
morgens 10 uur.
Voorzitter de heer Van Fridagh, secretaris de heer
Smit.
Aanwezig alle leden.
Na opening der vergadering volgt de lezing en
goedkeuring der notulen.
Y..n Ged. Staten is goedkeuring ontvangen op de
geldleeningen van f 120000 en f 96000 voor wegen- on
gasaanleg.
Ged. Staten hebben tevens goedgekeurd begroo
ting 1930 en verschillende wijzigingen begrooting.
De verslagen over den toestand der gemeente en
dat der Volkshuisvesting zullen circuleeren bij de le
den, eveneens het verslag Prov. Waterleiding.
Al deze stukken worden voor kennisgeving aange
nomen.
B. en W. hebben de firma Wilson aangeschreven
om de kuilen door den gasaanleg ontstaan, te ver
beteren. Het gevolg is geweest dat aan dit werk
naarstiglijk is begonnen.
De bestrating van den Duinweg voor zoover het
werk niet in de aanbesteding viel, is aan, de Gebrs.
Min opgedragen voor GO cent. Over een kleine drie
weken is al het straatwerk voltooid.
Het maken van den Voorweg willen B. en W. met
het oog op de werkeloosheid in eigen beheer houden.
Daarvoor zal als stratenmaker een der Gebr. Min
fungeeren en verder zal het geschieden in eigen be
heer.
Verder is gesproken met den technischen ambte
naar van het Hoogheemraadschap over dezen weg
en dient te worden afgewacht wat opdracht of deze
dienaangaande zal krijgen.
Van den heer Kaasenbrood is het verzoek ingeko
men voor een nog langer opname van zijn dochter in
het ziekenhuis te Duin en Bosch. B. en W. willen dit
doen voor 2 maanden en daarvoor hoogstens f 100 uit
trekken; dit is voldoende, daar de bijdrage van den
vader is verhoogd van f 1.op f 1.50. Allen voor.
De heer Jhr. van Suchtelen vroeg naar de eischcn
door B. en W. te stellen voor een door hem te bou
wen landhuis op een terrein van mej. wed. Snip
te Hargen. In de volgende vergadering komen B. en
W. hieromtrent met een advies.
Radiocentrale.
De heer K. Wiedijk, Groet, vraagt concessie voor
den aanleg van een Radio-centrale. Voorzitter deelt
mee dat adressant te Ilargcn en Groet wil beginnen,
het uitstrekken tot Ka (rij p, enz. B. en W. geven aan
adressant de voorkeur, omdat hij de eerste is geweest.
Er zijn echter heel wat eischen, zoowel technische als
andere, waaraan adressant wat den aanleg betreft,
zal moeten voldoen. B. en W. willen daarom alleen
in beginsel concessie verlccnen, met het voorbehoud
dat adressant zal voldoen aan alle eischen die zoowel
Rijk als Gemeente aan hem zullen opleggen.. Het ligt
in de bedoeling de lijnen te leggen achter de huizen
om. Wel zullen eenige molen de wegen moeten worden
gekruist en zullen B. en W. dan ook een waarborg
eischen, opdat de gemeente bij eventueelc opruiming
van het net geen schade zal loopen.
Op een vraag of de palen van het electrisch net niet
zijn te benutten, antwoordt Voorzitter ontkennend.
Daartegen zijn technische bezwaren, want als meer
dan 2 draden moeten worden gelegd en dat zal noo-
dig zijn, omdat adressant geen concessie krijgt als hij
geen twee zendstations verbindt.
Allen voor.
Zomerwoningen.
Ged. Staten wenschen in de door den Raad vast
gestelde verordening op de zomerwoningen, wijziging.
Zij willen den overgangstermijn niet langer besten
digen als 1 Januari 1932 en niet tot 1 Januari 1935
en hebben bezwaren tegen art. 10 cn art. 17. Het eer
ste wat betreft het slapen van hcele gezinnen in de
zomerwoning, en het laatste is in strijd met de bepa
lingen van de woningwet. In een uitvoerig schrijven
gaven Ged. Staten hun motieven weer.
De heer Schermer oordeelt dat het schrijven van
Ged. Staten nogal wat lichtpunten geeft. Het is lang
en uitvoerig en daardoor niet sterk cn spr. wil de be
sprekingen dan ook verdagen tot de volgende vergade
ring. Spr. heeft dan eenige voorstellen.
Aangehouden tot de Novembervergadering.
Voorzitter deelt nog mee, dat een straatje bij de
kerk te Groet van oude steenen zal worden opge-
Met boste
dagelijksche
rnidöet ter
opvvekkinqen
verfrissebmg.
knapt en dat het uurwerk te Groet is hersteld. Men
hoopt dat het. nu goed zal blijven. Blijkt dat niet het
geval, dan zal er een glas voor moeten komen.
B. en W. hebben aan den heer Gourts een ver
warmd en verlicht schoollokaal afgestaan voor het
onderwijs in esperanto. Er zijn reeds 25 leerlingen.
De vereeniging Huisverzorging vraagt voor 1930
f 100 subsidie, met de bedoeling dat voor 1931 Ie ver
lengen. B. en W. stellen voor dit in de volgende ver
gadering te behandelen.
Begrootingen.
B. en W. bieden aan le begrooting Gasdistributie-
bedrijf over 1930 a f -1834.75
Voorzitter deelt mee, dat de aanleg niet fOGOGO,
maar f87000 heeft gekost. De aflossing hehoeL dan
niet f3200, maar f2900 per jaar te zijn, terwijl ook
de rente verminderd.
Het raadsbesluit van een leening van f96000 etc.
wordt ingetrokken en een nieuw leeningsbesluit ge
nomen van f 87000 a fPA in 30 jaar af te lossen.
Allen voor.
De verdere begrootingen zijn:
1. Burgerlijk Armbestuur in ontvangst en uit-
f4275.95.
2. Gemeentelijk Electriciteitsbedrijf in ontvangst
en uitgaaf f20500.
3. Gem. Gasdistributiebedrijf, gewone diénst
in ontvangst en uitgaaf f 13940, kapitaalsdienst in ont
vangst en uitgaaf f2900.
4. Gemeenschappelijke Vleesehkeuringsdienst in
ontvangst en uitgaaf f 3150.35.
5. Gemeentebegrooting gewone dienst in ont
vangst en uitgaaf f 109603.45, kapitaalsdienst in ont
vangst en uitgaaf f11900.
De post voor onvoorziene uitgaven bedraagt f 1500.
De geheele Raad wordt aangewezen als commissis
om de begrootingen na te zien.
Werkeloosheid.
Volgt voorstel van B. en W. tot het treffen van een
regeling in zake werkloosheidsvoorziening voor ge
organiseerde en ongeorganiseerde arbeiders.
B. en W. hebben een bespreking gehad met ver
tegenwoordigers van den Centrale en R.K. Transport
arbeidersbond en aan de hand dier bespreking een
steunregeling ontworpen.
De steunregeling zal gelden voor gezinshoofden en
kostwinners. Zij zullen werken gemiddeld 8 a 8!4 uur
per dag. De steun zal verleend worden om de an
dere week, in dezen zin, dat eerst komen de 6 wacht-
dagen, dan 1 week werken bij de gemeente en dan 1
week trekken uit de werkeloozonkas. Het loon zal
zijn f3 voor nen die verzekerd zijn tegen werkeloos
heid en f2.50 die niet verzekerd zijn.
Voorzitter becijfert dat als er nu 120 dagen werke
loosheid is en daarvan komt dan de helft voor reke
ning der gemeente, en er 10 menschen bij zijn be
trokken, dit 600 arbeidsdagen worden, dus f 18Ó0 kan
kosten. B. en W. hopen dat het niet noodig zal zijn,
maar zooals de omstandigheden zich laten aanzien
zal er nogal wat werkeloosheid komen. Spr. wijst ook
nog op het Staatsboschbeheer. dat steeds 's winters
nogal wat menschen aan het werk houdt.
De heer Duin vindt dc regeling goed, maar hoopt
dat het toezicht op de menschen of ze niet al te
gemakkelijk werkeloos zijn, aan B. en W. zal blij
ven.
Voorzitter zegt, dat B. en W. zullen blijven toezien.
De heer Schermer acht de regeling ook goed, maar
wil van B. en W. in de volgc-ndc vergadering een
opgave van het werk wat zij denken uit te voeren. Het
-moet productief werk zijn, wat de menschen wordt
opgedragen, anders werkt het demoralisccrend op de
menschen.
Voorzitter doet toezegging.
De heer Stam informeert of deze regeling, die spr.
goedvindt, niet is een ontlasting in zekeren zin van
de werkeloozen kassen.
Voorzitter zegt dat dit is besproken en op deze wijze
wordt bij een strengen winter de werkcloozenkas niet
zoo uitgeput.
De heer Bijl zegt dat de menschen maar 42 dagen
kunnen trekken, dan zijn ze uitgetrokken. Gebeurd
hen dat gedurende 3 jaar, dan zijn ze er geheel uit.
Om dat nu te voorkomen, is deze regeling aanbeve-
