A
E
B
D
- D© ¥#®reicfreis van -
Dicky en Dirrekie Durf
KNUTSELWERK EN SPELLETJES.
Wie heeft artistiek gevoel?
k-
De drijvende naalden en het „droge" water.
Het
draadloos bestuurde
schip.
Het electrische
strottenhoofd.
Reeds onze grootouders wisten door het uit
knippen van hoekjes en stukjes uit een opge
vouwen blaadje de aardigste patronen te ver
vaardigen. Met een beetje handigheid en een
beetje artistiek talent kunnen wij op deze
wijze de aardigste tangen maken, zooals kleine
kleedjes, enz.
Hiernaast geven wij een voorbeeld op welke
wijze i n zulk een kleedje zou kunnen maken.
Hiervoor neemt men een vierkant stuk papier.
A, dat men vouwt zooals de teekening het
aangeeft, dus eerste vrouw 1, dan vouw 2 en
tenslotte de vouw nummer 3. Dan is de in fi
guur B aangegeven vorm ontstaan. Nu wordt
vouw 4 aangebracht en men kan beginnen
met het uitsnijden van de lijnen, welke men
eerst (zie figuur C) heeft zwart gemaakt, het
geen gemakkelijke onderscheiden bevordert en
dus vergissingen uitsluit. Men kan natuurlijk
ook een ander patrom teekenen. Is men hier
mede klaar, dan legt men nog vouw 5 (fig. C)
en knippe het papier hierlangs af. Om den
rand van liet kleedje nog te versieren kan
men ook langs de afgeknipte vouw nog kleine
jnsnijdinkjes maken (Fig. D). Men zal zelf.
verstomd staan over de alleraardigste resulta
ten, welke men op deze wijze kan verkrijgen.
(Zie fig. E.)
UUllu a
Om een heel gewone naald te laten drijven hebben
wij geen speciale hulpmiddelen noodig; alleen een
•cetje handigheid komt er bij te pas. We nemen een
■lalcl en wrijven haar met een wollen lapje goed
iroog. Neem haar nu tusschen duim en wijsvinger
en leg haar voorzichtig op de oppervlakte van het
vate# Zoo eigenaardig als het klinkt de naald
1 rijft, hoewel iedereen weet, dat staal veel zwaarder
s dan water. De oorzaak van dit probleem is te zoe-
:en in de zoogenaamde „oppervlaktespanning" van
•iet water, hetgeen sommigen zich misschien nog
el van de natuurkundeles op school herinneren.
Hetzelfde kan men bewijzen met een draad, die men
in bet water hangt. De. draad blijft aan de opper
vlakte drijven en wordt daar, tengevolge van d-
lieerschende spanning uiteengedreven tot een sooi
cirkel, die steeds grooter wordt. Op de afbeelclin;-
heeft men een haarspeld aan beide einden omgebo
gen en hierop de naald gelegd, dan behoeft men ei
niet met de handen aan te komen.
Een ander experiment, dat eveneens samenhang
met de oppervlaktespanning, is de proef van hr
„droge water Men koopt in een apotheek een beet:-'
Lycopodium en strooit dit gele poeder op de opper
vlakte van het water. Daardoor kan men een vinger
rn het water steken, zonder dat deze vochtig wordt
Ook stalen pennen, hagelkorreltjes, enz., kan men
op de wateroppervlakte leggen, zonder dat deze zin
ken.
Een beweeglijk artilleriedoel.
Reeds jarenlang is het in marinekringen als een ge
brek ondervonden, dat men bij schietoefeningen slechts
naar schijven kon schieten en niet op doelen, die de
zelfde beweeglijkheid hadden, als een vijandelijk schip
in geval van oorlog. Deze schijven werden daarom eerst
door een of meer snelvarende schepen gesleept, het
geen op zichzelf reeds een onaangename taak was,
doch ook dit was slechts noodhulp, want b.v. een zig
zag-koers en het maskeeren door middel van nevel
was nog niet mogelijk. Daarom koesterde men reeds
geruimen tijd net verlangen een schip te bezitten, dat
hetzij draadloos, hetzij op een andere wijze, even be
weeglijk is als een normaal vijandelijk gevechtsschip en
dat het voordeel heeft, evenals de schijven, geen be
dieningspersoneel noodig .tehebben, dat door eventu*
eele treffers in levensgevaar zou komen.
Reeds in 1909 was de technische mogelijkheid daar
toe geschapen. De Neurenbergsche leeraar C. Wirth
was er namelijk in geslaagd op de Wannsee bij Berlijn
een motorboot te laten varen, die door hem, op den
oever staande, draadloos bestuurd werd. De boot voerde
alle bewegingen nauwkeurig uit Maar tusschen het
draadloos besturen van een motorbootje en van een
pantserkruiser lag natuurlijk een enorm onderscheid.
Eerst later, toen de techniek zeer belangrijke verbete
ringen en uitvindingen had opgeleverd speciaal op
het gebied van dc automatisch werkende oliestook
inrichting was het mogelijk zulk een schip te con-
atruecrcn.
Als eerste Marine ter wereld bouwde men in Amerika
het oude linieschip „Iowa' om tot een automatisch loo
pend, radiotelegrafisch bestuurd artilleriedoel; dit schip
werd eenigen tijd later door het grootere slagschip
.„North Dakota" vervangen. En ook de Engelsche admi-
ïaliteit beschikt over meerdere zulke schepen.
Het» Dultsche artilleriedoel „Zahringen" werd bij de
zomermanoeuvres van Augustus 1928 voor de eerste
maal in gebruik genomen. Het was inderdaad een
merkwaardig stuk werk. Dit schip, dat gebouwd werd
uit het oude linieschip „Zahringen", een reeds 30 jaar
oude kruiser, kan zonder overdrijving gerekend worden
tot de
meest interessante prestatie'»
der moderne scheepsbouwtechnick. Alle deelen, die voor
een artilleriedoelschlp niet direct van belang waren,
werden verwijderd en alle dek-openingen hermetisch
gesloten. Het schip maakte met zijn glad, gesloten dek
en de geblindeerde patrijspoorten een zeer \gcheimzin-
rigen indruk, die nog versterkt werd door de bewe
gingen van het schip, zonder dat zich een menschelijk
wezen vertoonde. Het eenige wat een leek van dit schip
zou kunnen begrijpen, was de 1700-ton-kurkvulling,
waarmede alle ruimten van het schip geheel gevuld
waren, zoodat bij een zware treffer het schip niet
zou zinken.
In het inwendige van het schip bevindt zich, door
oen bijzonder zware pontsering beschermd, het radio
toestel, waarmede de verrichtingen van het schip
geregeld worden. De signalen, die het schip worden
toegezonden, bestaan uit een min of meer groot aantal
stroomstootcn. Deze stroorastooten worden door den
ontvanger op het schip versterkt, daarna niet, zoo
als in onze woningen, naar den luidspreker geleid
doch naar een soort motor, die bij lederen versterkten
itroomstoot een klein stukje draait. Komen er bijv. 5
•troomstootcn in den ontvanger, dan draait dit motor
tje 5 strepen van een cirkel om zijn as. Daarmede zou
natuurlijk nog niets zijn bereikt, als niet met de as van
deze draai-inrichting oen nummerschijf was verbonden,
die er juist zoo uitziet en evenzoo funktioneert als de
nummerschijf bij ccn automatische telefoon. Wordt
deze nummerschijf door middel van de reeds genoemde
Inrichting op een bepaald nummer, b.v. 5 gesteld, dan
wordt daarmede en dit is de oplossing van het
raadsel niet telefoonbezitter, Nr. 5 opgeroepen, doch
een ergens in het schip aangebracht contact inge
schakeld, waardoor b.v. het schip genoodzaakt wordt,
vaart te verminderen of de snelheid te vergrooten, het
geen geschiedt door de automatische opening of slui
ting der ketelkleppen. Ook kan het contact op de auto
matische stuurinrichting inwerken, waardoor het schip
een zwenking naar stuurboord of bakboord zal maken.
Op dezelfde wijze zullen ook de vernevelings-inrichtin-
gen worden bediend, waarmede men het schip aan de,
blikken van het vijandelijke eskader tracht te onttrek
ken. Al naar gelang van het opgevangen aantal stroom
stootcn zal dan dit, dan dat contact in werking ge
steld worden. Zoo is het mogelijk het doel-schip „Zah
ringen" in alle mogelijke richtingen te laten koersen.
Het schip is uitgerust met een machine van 5000 P.K.
en kan een maximale snelheid bereiken van 13 knoopen
per uur.
W. S.
(Nadruk verboden).
heeft zelfs het plan een uiterst klein toonversterkertje
te maken, dat permanent in den mond kan blijven en
dus nog mec-r den naam „electrisch stiottenhoofd" zou
verdienen. Een even grootsqhe als fantastische uit
vinding!
Er worden echter ook fantastische berichten over
verspreid, die onwaar zijn. Zoo zouden de gesproken
en gezongen woorden der klankfilms kunnen worden
benut, waardoor zelfs stommen zouden kunnen spre
ken. Dat is natuurlijk klinklare onzin! Een mensch is
tenslotte geen luidspreker; al kan hij zelf den toon
niet voortbrengen, dan moet hij hem toch nog altijd
zelf omvormen tot woorden en zinnen.
(Nadruk verboden).
Onbekende stammen in Znid-Arabië.
Op een te Oxford gehouden congres van Oriëntalis
ten is medegedeeld, dat in Zuid-Arabië eenige tot dus
ver onbekende stammen zijn gevonden, die de afstam
melingen moeten zijn van den in Genesis genoemden
Hadoram en reeds door Plinius beschreven zijn als de
Hadramieten. Deze stammen hebben vier verschillen
de talen, die positief tot de Semietisehe taalgroep be-
hooren, doch niet verstaan worden door de omwonen
de Arabieren. Een eigenaardige gewoonte dezer volken
is, dat de jonge vrouwen een kaalgeschoren streep ter
breedte van 1 c.M. over hun hoofd hebben loopen,
terwijl de mannen geheel kaalgeschoren zijn met uit
zondering van een plukje aan de kin. Bij hun gods
dienstige plechtigheden worden op grooten schaal
(lierenoffers gebracht en vooral talrijke koeien geslacht.
Zij hebben ook een Godsoordeel, waarbij den verdachte
een stuk gloeiend ijzer op de tong wordt gelegd. Wan
neer hij dan nog genoeg speeksel heeft cm te spuwen,
geldt hij voor onschuldig. Ondanks hun vele heiden—
sche gebruiken, hangen deze stammen den Islam aan.
Merkwaardig zijn vooral hun uilgesterkte kerkhoven.
Elk graf bestaat gewoonlijk uit drie groote, uitgehou
wen stukken steen, waarvan er een voorzien is van
oude Seba'sche schriftteekens.
Een autoweg CalaisConstaniinopel?
De „Automobile Association", een Engelsche Maat
schappij, heeft een plan ontworpen om geleidelijk te
komen tot een doorloopenden straatweg van Calais
naar Calcutta, waarvan eerst het Europeesche deel zal
worden aangelegd. De Turksche regeering zal mede
werking verleenen, o.a. door te zorgen voor den aanleg
van enkele weggedeelten in haar gebied, terwijl zij ver
moedelijk ook zal toestaan, dat het verkeer door de
militaire zóne gaat.
De ontworpen weg loopt van Calais over Brussel,
Luid, Coblenz. Frankfurt, Neurenberg, Luiz, Weenen
en Boedapest. Vandaar kan men via Belgrado, Sofia en
Adrianopel naar Constantinopel of via Boekarest naar
Constanz gaan. Plet laatste traject schijnt meer aan
hangers te hebben, doch slechts bestaande te verbete
ren. Men zou er ongeveer 50 sneller door kunnen
reizen.
Be internationale straatweg zou door acht landen
gaan cn nog geen 3COO K.M. lang zijn. De Volkenbond
zal in dezen tijd tcch wel in staat zijn te voorkomen,
dat men bij de uitvoering van dit zeer rationeele plan
op moeilijkheden stuit.
Eigeel uit gras.
Het eenige maanden geleden te München opgerichte
instituut voor medisch onderzoek kan thans reeds op
een sensationeele ontdekking bogen, Twee daaraan
verbonden scheikundigen hebben ontdekt, dat het spe
ciale eiv.it uit de gele eierdooiers, dat tot nu toe uit
sluitend daarin gevonden is, ook voorkomt in verschil
lede planten. Waarschijnlijk wordt het eigeel in het
lichaam van de kip zelfs rechtstreeks gevormd uit het
plantaardige voedsel van het dier. Men is er zelfs in
geslaagd, dit eigeel in belangrijke hoeveelheden uit
planten te winnen, o.a. uit een K.G. gemalen gras even
veel als 500 eieren bevatten. Nauwkeurige chemische
proeven s'ellen positief vast, dat beide soorten eigeel
van dezelfde samenstelling zijn; de kristalletjes zijn
bovendien zoo typisch gevormd, dat vergissing buiten
gesloten is. Vrij groote hoeveelheden konden ook
worden gewonnen uit de bladeren van brandnetels en
uit bijna alle gele bloemen, want deze danken hun gele
kleur voornamelijk aan de aanwezigheid van dezelfde
stcf. die ook voorkomt in de eierdooiers.
WETENSCHAP
EN TECHNIEK
Een fantastische uitvinding.
De Berlijnsche professor Gluck heeft een merkwaar
dige uitvinding gedaan, n.1. een kunstmatige stem voor
menschen, die er geen hebben.
De eerste berichten, die spraken van een instrument
voor stommen, zijn dus onjuist. Want stommen iieoben
wel een stem, doch kunnen haar niet gebruiken. De
uitvinding daarentegen is bedoeld voor menschen, die
wel kunnen spreken, doch die hun stem door een
ziekte van het strottenhoofd of door een operatie daar
van hebben verloren. Deze menschen kunnen slechts
fluisteren en dat nog niet eens zoo luid als personen,
die wèl een strottenhoofd tot hun beschikking hebben.
In hun spreken ontbreekt dus de klank der stem en
die klank wil professor Gluck hun teruggeven.
Daarbij ging hij van zeer eenvoudigen gedachtengang
uit. Wanneer wij met een onveranderlijke geluidssterk
te en op dezelfde hoogte blijven spreken dus zoo
„eentonig" mogelijk dan doet ons strottenhoofd niets
anders dan een toon produceeren van constante hoogte
en geluidssterkte. Deze toon wordt dan in den mond
door tong en verhemelte, tanden en lippen omgevormd
tot wat wij spreken noemen. Die constante toon uit het
strottenhoofd wil hij nu op mechanische wijze vervan
gen.
Dit idee heeft hij reeds 25 jaar geleden met betrek
kelijk succes uitgevoerd: hij liet n.1. een gramofoon-
plaat maken, waarvoor een zanger eene lang aangehou
den, gclijkir.atigen toon had gezongen. Van de gramo-
foon voerde een gummislang naar den mond van een
man, die zijn strottenhoofd door een operatie had ver
loren. Hij kon nu spreken, wel met een stem, die de
zijne niet was, doch met zijn eigen woorden en arti
culatie. Practisch toe te passen was het instrument toen
nog niet, omdat men geen gramofoon mee kan sleepen
om altijd te kunnen spreken. Deze hinderpaal is ech
ter door de moderne techniek uit den weg geruimd.
Men kan n.1. een metalen membraan door electrische
schokken, die elkaar met gelijkmatige snelheid opvol
gen zoo in trilling brengen, dat het een gelijkmatigen
toon vormt. Ook bij telefoon en luidspreker wordt zoo'n
toon voortgebracht, echter heeft men daar afwisseling
in toonhoogte er. geluidssterkte. Electrische auto-
claxons geven echter op dezelfde wijze een constanten
toon. Men kan nu dezen toon zoo instellen, dat hij
gaat lijken op het geluid van een menschelijke stem,
terwijl dj toon kan worden gevormd met behulp van
een zakbattcrijije. Vandaar wordt de toon weer door
een dunnen gummislang in den mond gebracht. Gluck
169. Brroererrrs, rochelt Hakkie Pakkie Pasja met
het mes tusschen zijn tanden vandaag is het een
grrroote dag in onze rrroemrrrijke historrrie. Houdt u
gerrreed gindsche kooplieden aan te vallen. Zij zijn
rrrijkelijk met aarrrdsche goederrren gezegend. Vóórrr
de dagvorrrstin haarrr legerrrstede berrreikt zullen wij
den buit eerrrlijk verrrdeelen...
Ba maan gezond, fluistert Gerrit want de
auto staat vlak achter de roovers dat is wair
sau'n raor zoepie fan vlesschentrekkers. 'k Wou dat ze
de beeris kraige... Jaag ze weg met je pijp, zegt
Dicky, net als die roovers in het bosch. En dan
nemen wij hun schatten mee, fluistert Dirrekie. Maar
Gerrit zet een erg bedenkelijk gezicht. Denk je, dat
ze op klaarlichten dag maan paap faur een kanon aan
zien? vraagt hij verwijtend. Nai, maotjes, zulleke
kunstjes kun je- 's nachts uithaolen, maor ba zonne-
schaan gaot dat fliegertje niet op. We motten
maor es 'n pausie loeken, dan waiten we misschien
waor dat gezelschap naar toe mot. Ze scharren ergens
op te loeren.. Strakkles kragen ze nog mot met d#
ruiters van Ibrahim ben Ongemak.
170. Ir.tusschen is de karavaan van Enver ben Salomo
in de oase aangekomen. De kooplieden hebben hun
kam eele n afgeladen en de trouwe dieren rusten uit
van den vermoeienden tocht Enver ben Salomo en zijn
reisgenooten, onbewust van de gevaren, die hen bedrei
gen, hebben hun tenten opgeslagen, waarin ze straks
zullen gaan slapen. Nu zitten ze vreedzaam bijeen en
drinken hun zwarte koffie. Als het avond begint te
v/orden is de woestijn op zijn mooist. Dan wordt het
heerlijk koel en dat ls alleen al een verkwikking na
een schroeiend-warmen dag. Daarom denken de kooplie
den er ook niet over om spoedig hun rustplaats op te
zoeken. Ze genieten van de frissche avondlucht en van
hun koffie. Enver ben Salomo vertelt dat hij de lange
reis door dc zandzee al twaalf m?al heeft gemaakt
Heel wat gevaren heeft hij op al die tochten overwonnen.
Soms was het water op, zoodat menschen en dieren
haast omkwamen van dorst, dan weer stak de heete
woestijnwind op, zoodat de reizigers zich urenlang
moesten verbergen achter de ruggen der kameelen... E»
ook werden de karavanen vaak door roovers aange
vallen...
