Raad Schoorl. Vergadering van den Raad op Donderdag 27 No vember 1930, des morgens 10 uur. Alle leden zijn aanwezig. Voorzitter de heer Baron van Frydagn, secretaris de heer Smits. Na opening volgt mededeeling van de volgende Ingekomen stukken. Van Ged. Staten de goedkeuring op het raadsbesluit tot het aangaan van een geldleening ad f87000 en op het besluit tot schenking van het oude raadhuis aan de Hendrik de Keyzer-vereeniging. Van den Minister van Arbeid een circulaire over de opruiming van krotwoningen. Bij de kasopname bij den gemeente-ontvanger was en moest in kas zijn f2064.93. De heer ,T. Sohotvanger verzoekt aansluiting aan het. gashuizennet. Besloten wordt onder de vastge stelde voorwaarde wat garantiestelling betreft, de aansluiting te accepteeren, doch erop te wijzen dat aansluiting vanaf de Slotlaan raadzaam is. De zoon van den heer J. Louwe, die geestelijk niet normaal is, zal ondergebracht worden in een inrich ting te Boekei. In de kosten zal worden bijgedragen door het Burgerlijk Armbestuur f100, door de ouders f 100, door het Parochiaal Armbestuur f60 en door de gemeente f 100. De heeren Schermer en Duin dachten dat de jon gen vrij kalm was, doch de Voorzitter zegt, dat de va der een ander geluid laat hooren en spr. er in open bare vergadering niet verder op zal ingaan. Inzake de zomerwoningverordening had de heer Schermer voorgesteld om de vergunningen een tijds duur van 5 jaar te doen hebben, het maken van slaapgelegenheid voor kinderen boven 12 jaar met ingang van 1 Januari 1933 verplichtend te stellen en voorts dat er beroep op den Raad zou zijn openge steld. B. en W. kunnen zich met de wijzigingen ver eenigen en zullen informeeren of Ged. Staten met deze wijzigingen accoord kunnen gaan, waarna de verordening in de volgende vergadering definitief zal worden vastgesteld. Om prae-advies wordt in handen van B. en W. ge steld een verzoek van de pensiorihoudersvereeniging om een subsidie voor een kookcursus ad f 50. De heer Groothof, pachter van het strand te Cam perduin, verzoekt uitbreiding van de pacht en wil dan aan de verdere exploitatie uitbreiding geven. Om ad vies in handen gesteld van B. en W. Hetzelfde lot ondergaat een verzoek van B. Haring wat betreft de belooning voor opwinden van klokken G.E.B. enz. De Voorzitter deelt mede, dat half November de weg grens Bergcn-Camperduin en de weg Kom Schoorl-Schoorldam is geopend. Het te innen bedrag van f3200 garantie voor het gasbedrijf is op f2700 binnen. De stichting van het gasbedrijf is met de geraamde f87000 prachtig uitgekomen. Steekpenningen voor de armenkas? Ingekomen is een schrijven van de heeren De Win ter e.a., handelaren in gasornamenten enz., die er op wijzen dat de directeur van het G.E.B. dergelijke ar tikelen heeft geleverd en daarvoor provisie heeft ge noten en verzocht wordt in de toekomst daartegen maatregelen te nemen. Een dergelijk schrijven was ook aan B. en W. gezonden, maar adressanten heb ben gen antwoord ontvangen. De Voorzitter zegt, dat B. en W. deze kwestie nog niet. schriftelijk hadden afgehandeld en de handel wijze niet goed vinden. Spr. zegt het te betreuren dat. zulks in den tegenwoordigen tijd plaats vindt en de directeur zal zulks een tweede keer wel niet meer doen. B. en W. en de gascommissie beschouwen deze zaak verder als afgedaan. Door de firma Stokvis is medegedeeld dat gedacht was dat de bestelling na mens het G.E.B. plaats vond. Spr. zou het een mooi gebaar hebben gevonden als de heer Schoone de ont vangen provisie in de Armenkas had gestort. De heer Schermer zal kort zijn, omdat het hier een persoonlijke zaak betreft en het 't beste is 2 partijen te hooren. Wel is de heer Schoone gehoord, maar spr, wil ook de bewijzen zien op wiens naam is gekocht en daartoe wil hij inzage van de facturen hebben. Spr. beschouwt dus deze zaak niet als afgedaan. Üe Voorzitter zegt, dat de facturen aan het G.E.B. zijn. De heer Van Lienen zegt, dat de gascommissie had besloten de kwestie niet in den Raad te bespreken en is er ook niets gezegd over storting in de Armenkas. De heer Gutter vraagt wat de bedoeling is, is de zaak nu afgedaan? De Voorzitter zegt opgemerkt te hebben dat hij het een mooi gebaar zou hebben gevonden als de gelden in do Armenkas waren gestort en dat de kwestie be sproken wordt, komt doordat adressanten nu een adres aan den Raad richten. De Voorzitter zegt dat de heer Schenner in de ge legenheid zal worden gesteld de facturen in te zien. De heer Schenner merkt op dat de heer Schoone gezegd had niet. te weten of hij de facturen nog had en dat noemt spr, een gok antwoord. De Voorzitter zegt dat de facturen bij B> en W. waren, maar uit de opmerkingen blijkt dat ze niet ter secretarie zijn ontvangen. De heer Gutter behoudt zich het recht voor, in dien de gascommissie de kwestie heeft behandeld, er op terug te komen. De heer Duin wijst er op dat er slechts één was <Aie in hetzelfde soort toestellen deed en van Adres santen is het meer een persoonlijke zaak en daarom moet deze snertzaak ook in den Raad worden ge bracht. 't Is alleen om publiciteit te doen. Do heer Stam had niets over deze zaak willen zeg gen, maar nu de heer Duin als 't ware den heer Schoone verdedigt, wil spr. een ander geluid laten hooren. Spr. herinnert dan aan de circulaire die door de gemeente aan de ambtenaren is gezonden, waarin werd medegedeeld dat, het verboden was steekpen ningen te ontvangen. In de instructie van den direc teur staat wel niet dat hij geen handel mag drijven, maar er is onvoorzichtig door hem gehandeld, door in naam van het bedrijf handel te voeren en zolf de winst in den zak te steken. Spr. acht het gewenscht dat dit duidelijk wordt gezegd, want we zitten hier niet om maar alles te slikken. Er is straks over storting in de armenkas gespro ken, maar z.i. moet het bedrag in de kas van het be drijf wezen. De heer Schoone wist wel dat hij geen goede zaak deed, want de zaak staat niet in de boe ken. Spr. gelooft niet dat we reeds 'n einde aan deze zaak hebben. De Voorzitter zegt dat B. en W. dan ook aan den betrokken persoon hebben geschreven en op het ver keerde der handelwijze hebben gewezen. En spr. heeft straks ook gezegd zeer te betreuren dat in 1930 zich een dergelijke kwestie voordoet. Thans worden de notulen der vorige vergadering gelezen, ze worden onveranderd vastgesteld. Naar aanleiding van de notulen deelt de Voorzit ter mede, dat de nieuwe houtvester zich bereid heeft verklaard bij de werkvoorziening medewerking te willen verleenen en B. en W. hebben zich tot den Minister en Ged. Staten gewend. Verschillende plan nen zijn aanhangig; er zijn thans 10 werkloozen, waarvan er 6 door de gemeente te werk zijn gesteld aan den Voorweg. Het is dc bedoeling dat eerst rijk en provincie wat doen en dat dc gemeente dan aan vullend werkt. De begrootingen. Zonder opmerkingen worden vastgesteld: tfegroo- ting Burgerlijk Armbestuur, tot een bedrag van f 4275.95; begrooting Vleeschkeuringsdienst tot een be drag van f3150.35; idem G.E.B. tot een bedrag van f20.500; idem gasbedrijf, gewone dienst f13940, kapi- taaldicnst f2900. Ten aanzien van de gemeenlcbegrooting, rappor teert de heer Schermer namens de commissie van onderzoek, dat over het algemeen de posten als vrij juist geraamd werden beschouwd. De comm. juicht de poging toe om meer steun van de provincie te krijgen voor het onderhoud der wegen en ook om meerdere wegen op de wegenlijst geplaatst te krij gen. De meerderheid der commissie kan meegaan met het voorstel van B. en W. om het salaris van den gemcentcbodc met f 100 te verhoogen. Wordt aan genomen. Wat de Vleeschkeuringsdienst. betreft, gaat de com missie niet accoord met het idéo van Warmenhui- zen om. het. salaris van den secretaris met f 100 te verlagen, niet goed als hot wordt geoordeeld om als de finantieele toestand van een bedrijf minder goed gaat, dit te wreken op de ambtenaren. Om de subsidie aan het Witte Kruis met f50 te verhoogen, met het rlocl dat de Witte Kruis-afdeeling met dit bedrag „Huisverzorging" subsidieert, lcan bij den heer Stam geen genade vinden. Spr. wijst op de begrafenisverceniging en de vereeniging voor zieken- huisverpleging, waar zelfhulp voorzit. Als deze nieu we vereeniging z'ich zelf wil bedruipen, kan volstaan worden met een contributie van 10 cent per week en nog gemakkelijker is het, wanneer men nagaat dat gerekend wordt op 200 ziektedagen en er 120 leden zijn. Elk lid zou dus niet meer dan 2 maal behoeven in te vallen. Eerst dan zou men kunnen spreken van huisverzorging. Alleen in abnormale gevallen dient de gemeente subsidie te verleenen en spr. wijst er nog op dat do begrafenisvereeniging zich zelf hielp door heffing van een extra omslag. De heer Kaag zegt dat een nieuwe vereeniging op gang geholpen dient te worden en als een contribu tie van 10 cent per weck werd geheven, de vereeni ging zeker geen leden zou krijgen. Voor den heer Duin is het een bezwaar dat de ver eeniging niet algemeen werkt, maar alleen voor de leden. De Voorzitter acht het de beste oplossing dat de subsidie van f50 voorloopig voor een jaar wordt ver leend. Ook de heer Schermer wil de subsidie beschouwen als een steun bij de oprichting, maar is het overi gens met den heer Stam eens dat dergelijke ver- eenigingen zich zelf dienen te bedruipen. De heer Bijl vreest dat heffing van 10 cent contri butie niet. te doen is een we zullen voorloopig wel aan de subsidie vastzitten. De Voorzitter acht het wel goed als er in de Witte Kruisafdeeling over gespróken. \Vordt om den onbe- middelden te helpen, ook al is men geen lid. De heer Van Lienen wil voor éón jaar de subsidie verleenen, maar is het volkomen eens met den heer Stam. De heer Gutter wijst er nog op, dat een vergelijking tusschen deze vereeniging en een begrafenisvereeni ging niet opgaat, ziektegevallen komen onverwachts. De subsidie van f50 wordt toegestaan. Ten aanzien van het wegenonderhoud acht de com missie het gewenscht dat de rijwielpaden worden op gehaald, omdat ze slecht aansluiten bij het vernieuw de straatgedeelte. Ook de aansluitingen aan de nieu we gedeelten dienen te worden verbeterd. B. en W. zullen een en ander zooveel mogelijk bevorderen. Wat den post f 1400 garantiebedrag gasbedrijf be trof, merkte een der leden op dat juridisch geen aan spraak op deze garantie' is te maken, omdat bij de toezegging gerekend was op het aangaan van een annuiteitsleening en daartoe had de raad niet be sloten. Opgemerkt werd dat zulks nimmer door B. en W. in uitzicht was gesteld en de betrokkenen bij cle garantiestelling geen enkele voorwaarde hadden bedongen. De begrooting der gemeente wordt daarna vastge steld in ontvangst en uitgaaf voor den gewonen dienst op f 111796.36%, voor den kapitaaldionst op f8900 en met een post onvoorzien van f 2700.31/4. De Voorzitter dankt commissie en rappörteur én', ook de ambtenaren voor dc verrichte extra werkzaam heden. Meer bijdragen gewenscht. Mededeeling wordt gedaan van het schrijven dat B. en W. zullen richten aan Ged. Staten en waarin wordt medegedeeld dat, het wegenplan behoudens het vernieuwen van den Voorweg is uitgevoerd; dat de kosten van deze verbetering van den weg kom Schoorl naar Schoorldam hebben bedragen f30.000, dat de totale uitgaven op f120.000 gesteld kunnen worden en dat deze kosten de draagkracht der gemeente te bo ven gaan. B. en W. vragen dan ook om den Duinweg en Heeren weg, tot een lengte van 7900 strekkende meters in het wegenplan op te nemen en om voor den Laan- en Damweg een extra bijdrage te mogen ontvangen. Het heinen der slooten. Door de heeren Kaag en Bijl wordt nog voorgesteld om het heinen der slooten niet meer voor rekening van de aangrenzende landerijen te doen komen, maar voor rekening der gemeente te nemen en daar toe f800 op de begrooting uit te trekken. De meerderheid van B. en W. vreest dat de kosten hooger zullen zijn en meent dat als er verandering moet komen, die dan dient te. komen als de wegen uit de huur zijn. Dan toch is er een nieuwe pacht- regeling te maken. De heer Bijl schat de lengte op 40 K.M. en de kos ten van heinen op ¥20 per K.M. Thans wordt het heinen door de landgehruikers voor cle gemeente voor niets gedaan. Dat de nieuwe regeling zou moeten wachten tot de wegenverpachting is onjuist, want de meeste wegen zouden met een dergelijke bezwarende bepaling niet worden verhuurd. Spr. zou het heinen in 4 perceelen willen aanbesteden en noemt het een goede werkverschaffing. De heer Van Lienen verwondert er zich over dat oen wethouder een dergelijk voorstel doet. Van het voorjaar is besloten de quaestie aan te houden tot de wegen verhuring en spr. schat dc kosten op f1600. De heer Kaag denkt dat de kosten wel f20 per K.M. zullen bedragen en wijst er op dat men thans niet meer oordeelt dat cle wegen voor de landgebrui- kors zijn, maar dat de wegen zijn voor het algemeen belang. Do druk op land- en tuinbouw is reeds zwaar der dan op de gemeente. De heer Stam wijst op liet groote voordeel dat de betrokken landerijen aan den weg helend zijn en als het voorstel werd aangenomen, zou de onbillijkheid ontstaan dat zij die geen kruimel grond hebben, toch deze kosten zouden moeten betalen. De hoer Schermer zegt, dat do zaak thans zoo pro gressief mogelijk is geregeld, immers de landeigena ren betalen naar gelang zij land hebben. De heer Duin meent dat. elke boer voor het onder houd behoort te zorgen en vreest dat als het onder houd aan de gemeente was, er maar wat van ge maakt werd. Met het idéé, door den heer Lienen ge opperd, om den menschen het grasgewas te geven, kan spr. wol accoord gaan en daarmee zou de ge meente f350 a f400 derven. Spr. schat de lengte op 80 K.M. en daar het werk in den herfst moet wor den gedaan, zou het niet voor werkverschaffing in aanmerking komen. Als de gemeente liet doet, schat spr. de kosten op f2000 en dc landbouwers zouden er niet mee gebaat zijn. De heer Bijl merkt op dat van een juiste progres sie niet kan worden gesproken, want hij die het meeste land heeft, kan het nog niet 't beste betalen. liet werk wordt geschouwd door poldermeesters en als het niet goed gedaan is, zal het nie>t worden be taald. Don heer Van Lienen is gebleken dat deze zaak uit gaat van dc kapitaalkrachtigen, die zetten de man nen aan. Het gemak wil er graag in, maar spr. be treurt het dat de menschen het gehandhaafd hebben. Het voorstel wordt met 5 tegen 2 stemmen verwor pen, voor stemden de heeren Kaag en Bijl. Vastgesteld wordt een begrooting voor het gasbe drijf van 1930, tot een Jiedrag van f 4846.75. Diverse vootrstellen. Op voorstel van B. en W. wordt besloten: a. accoord te gaan met den aankoop voor de Ge meentelijke Electriciteits- en Gasbedrijven van een brandkast en een aut. drukaangever -(Fox Barome ter) waarvan de kosten geraamd zijn resp. f430 en f 125.50. b. Ilun College op te dragen jaarlijks in overleg met de Electriciteits- en Gascommissie 4 lampen voor de straatverlichting te doen bijplaatsen, zulks tot wederopzegigngs en wel in den regel 2 in het Noordelijk en 2 in het Zuidelijk deel der gemeente. De heer Schermer wilde de brandkast geleverd zien door bemiddeling van een plaatselijken smid, maar de Voorzitter achtte het beter dat het bedrijf de provisie zelf geniet. De heer Schermer vindt dat goed, als de provisie maar niet in verkeerde richting gaat. Door den directeur der gasfabriek wordt voorge steld om ter bevordering van het gasverbruik voor hen die nog wenschen aan te sluiten, over een af stand van 10 meter voor aansluiting te zorgen en om aen gasprijs voor de verbruikte hoeveelheid hoven 50 M3. per maand tot 9 cent te verlagen. Een zeer uitvoerige discussie ontstaat over deze beide voorstellen. Ongewenscht wordt het geacht orn de kat-uit-den-boom-kijkers nu dezelfde gunsten te verleenen en beter werd geacht de te leggen aan sluiting op 6 meter te bepalen. Wat de reductie op meer-verbruik betreft wilde men den gang van zaken eens een jaar aanzien. Het resultaat van de bespreking was dat het eer ste voorstel verworpen werd met 5 tegen 2 stemmen, voor stemden de heeren Gutter en Bijl. Daarna werd zonder hoofdelijke stemming besloten den afstand op 6 meter te bepalen. Op het tweede voorstel werd niet ingegaan, in den zomer van het volgende jaar zal dit punt nog eens ter sprake komen. Een crediet van f 12.000, Aan de orde komt een voorstel van B. en W. hun een crediet van f12.000 te verleenen ten behoeve dei- bestrating met vlamovenklinkers van het overblij vende gedeelte -van den Voorweg, vanaf den Ouden Molenweg tot den Laanweg, zulks ter lengte van pl.m. 700 M. en ter breedte van 3.75 M. Uit de toelichting blijkt dat B. en W. verwachten dat met het gevraagde crediet volstaan zal kunnen worden en dat ook het stuk grintweg thans een klin kerbestrating krijgt, omdat de rapporteur, cle heer Ertziek, hoofdopzichter hij het Hoogheemraadschap, het ongewenscht achtte dat een weg, waarin water en gasleiding waren aangebracht, een gesloten weg dek kreeg. Nadat het gevraagde crediet was verleend, werd besloten om voor de levering der klinkers een aanbe steding te houden, terwijl voor de uitvoering van het werk getracht zal worden met de Gebr. Min een ac coord te treffen. Getracht zal worden de werkloozen bij dit werk tewerk gesteld te krijgen. Wat vliegtuigen presteeren. door P. FRANCK. (Fransch luchtvaartingenieur.) Dagelijks worden er nieuwe sensationele presta ties van het een of andere vliegtuig gepubliceerd berichten waarvan wij de omvang en draagwijdte dik wijls zelf niet beseffen. Hoe meet men echter de snel heid, het stifgvermogen en de nuttige last van een vliegtuig? Het interessantste voor leeken is altijd de snelheid. Deze is echter niet altijd even groot; om te beginnen is zij bij verschillende hoogten voor hetzelfde vlieg tuig steeds verschillend. Verder moet men onder scheid maken tusschen de maximale snelheid en de kruissnelheid; wanneer men van een motor geduren de eenigszins langen tijd de maximale prestatie eischt, is deze spoedig onbruikbaar. Bovendien wordt de snelheid van het vliegtuig beïnvloed door het ge wicht van de meegevoerde last. Ook het stijgvermogen vermindert door dit gewicht. Het zg. „plafond" van een vliegtuig, d.i. de grootste hoogte, die het kan bereiken, wordt altijd genoteerd in verband met de meegevoerde last. Voor elk ge wicht is er dus een bepaalde hoogte, waartoe een vliegtuig zich kan opheffen, en eveneens.een bepaalde afstand, waarover het vliegtuig het kan vervoeren. En dat gaat niet volgens vaste regels. Wanneer men weet, dat een vliegtuig 2000 K.G. kan opheffen tot een hoogte van 1500 Meter, dan volgt daaruit niet, dat het 500 K.G. kan opheffen tot 6000 Meter. En wanneer het 2000 K.G. kan vervoeren over een afstand van 100 K.M., kan het daarom nog niet 200 K.G. vervoeren over een afstand van 1000 K.M. Bovendien moet het vliegtuig niet alleen de nuttige last, doch ook zijn eigen gewicht opheffen en men moet dus altijd reke nen met het totaalgewicht, waarin de bemanning, de brandstof en de olie is inbegrepen. Het totale gewicht is voor elk vliegtuig vastgesteld op een zeker maxi mum, dat men niet zonder gevaar mag overschrij den. Neemt men een grootere last mee, dan kan men minder brandstof meenemen en dus geen lange tra jecten afleggen. De maximum-afstand is echter ook niet zoo gemak kelijk te bepalen, als de leek wel meent. Men be paalt hem op een zeker aantal K.M.'s doch dan moet het absoluut windstil zijn. De richting en de kracht van den wind veranderen echter den afstand en daarmee ook den duur van de reis. Wanneer men weet, dat de afstand van Parijs tot New-York 5210 vM. bedraagt, volgt daaruit nog niet, dat men dien ifstand met een snelheid van 150 K.M. per uur ook zal afleggen in 5210 150 35 uur. In verhand met 'e heerschonde winden moet men dezen afstand re kenen op 6640 K.M. De op den Atlantischen Oceaan bijna constant waaiende Westenwind vertraagt dus de beweging van het vliegtuig, doch versnelt deze bij een tocht van West naar Oost. Eén ding kan men echter met zekerheid van tevo ren berekenen: het aantal uren, dat het vliegtuig met een bepaalde snelheid kan blijven doorvliegen op een bepaalde hoeveelheid brandstof. Deze berekening is niet zoo eenvoudig als voor den automobolist, die weet hoeveel K.M. per L. benzine zijn wagen aflegt; er komt nog heel wat meer bij, vooral op lange tra jecten. Hot verbruik der motoren hangt nl. af van de hoogte waarop men vliegt. En nu kan men wel van tevoren zich voornemen, op een bepaalde hoogte te blijven, doch men kan docr slecht weer gedwongen worden, op een andere hoogte te vliegen. Naarmate er brandstof verbruikt, wordt, vermindert bovendien het totale gewicht, zoodat de berekeningen noirnl in gewikkeld worden. Bovendien moet altijd een hepnnl- de hoevelheid reserve-brandstof worden meegeno men. Bij het beoordeelen van de prestaties van een vlieg tuig moeten dus verschillende factoren worden be paald, die onderling weer op elkaar inwerken. Ge woonlijk bepanlt. men tevoren r'i kruisersnelheid en de meest voordeelige vlieghoogte, waarna men kan uitrekenen, voor hoeveel uren men brandstof mee kan nemen bij een bepaalde nuttige last. Daarom be staat er ook zoo'n groote verscheidenheid van re cords: snelheidsrecords voor verschillende afstanden: hoogte-records onder de meest verschillende omslan- digheden. Het interessantste zijn die zonder nuttigen last, waarbij dus zooveel mogelijk brandstof wordt Inenting tegen dipliterle en roodvonk. Volgt voorstel B. en W. om hun een crediet van f200 te verleenen, teneinde in de 3 lagere scholen ge legenheid te bieden aan de leerlingen e.a. voor vrij willige inenting tegen diphterie en roodvonk, een en ander in het algemeen naar cle'voorschriften van den Inspecteur voor de Volksgezondheid Dr. J. J. F. Doyer te Hilversum. Algemeen oordeelt men dat de Raad niet de ver antwoordelijkheid mag dragen om geen gelegenheid te geven voor deze vrijwillige inenting en dat ten slotte de ouders hebben te beslissen of zij al dan niet tot het doen inenten willen besluiten. Overeenkomstig het voorstel van B. en W. wordt be sloten.. In besloten zitting zal eerst worden behandeld de voordracht, van B. en W., om aan den kapper N. J. Venneker alhier, onderhands te verkoopen een per ceel grond in het dorp Groet, gelegen aan den Heere- weg, kadastraal bekend gemeente Groet, Sectie A, no. 992, ter grootte van pl,m, 370 M2. Bij de rondvraag zegt dc heer Schermer, dat in een commissievergadering is besloten om de leveranties zooveel mogelijk door gemeentenaren te doen geschie den. Spr. heeft echter opgemerkt, hoe een niet-ge- meentelijk loodgieter aan het raadhuis werkzaam is geweest. De Voorzitter zegt dat het niet gewenscht was om het werk aan een ander op te dragen, teneinde af doend werk te krijgen. Hierna sluiting. BIT DEN ANTIQUAAR. (Buen Humor.) Antiquaar: Ik heb alle soorten vazen: (jrrielcsche, Romeinsche KlantHebt u ook Egyptische Antiquaar: Nee, maar die kan ik wel voor u laten maken. ingenomen en men absolute hoogte-, snelheids-, duur- en afstandsrecords kan behalen: Wanneer men zoo de vliegeniers meer vrijheid laat zal de industrie zich ook meer gaan toeleggen op het ontwikkelen van bepaalde capaciteiten in hun toe stellen. Het is voor de vliegeniers zelf ook aangena mer, zich op één ding te kunnen concentreeren en niet steeds een compromis te moeten zoeken om aan twee voorwaarden tegelijk te kunnen voldoen. Daar door zouden ook veel meer resultaten worden be reikt dan op de tegenwoordige manier. Zoo zijn <i8 winnaars van de Schneider-cup de zuivere voorbeel den van op snelheid ingerichte vliegtuigen geworden en heeft men diepgaande studies gemaakt over de middelen om den luchtweerstand zooveel mogelijk te verminderen. Deze resultaten zijn nu algemeen in de praktijk toegepast, ook bij verkeersvliegtuigen. Tenslotte enkele records: Het snelheidsrecord staat op naam van den En- gelschman ürnebar met 575 K.M. per uur, het hoog terecord op naam van den Duitscher Willy Neu- hoi'en met 12.789 M., het duurrecord op naam van de Amerikanen Dale Jacks en Forest U'Brine met 420 uur 17 minuten; de grootst8 afstand is afgelegd door de Franschen Coste en Bellonte en bedraagt 7.905 K.M. Deze records geven weer, wat de tegenwoordi ge stand der vliegwetenschap bereikt heeft. Het is interessant te weten, hoe deze prestaties vastgesteld worden. De snelheidsmeters zijn niet alle eender geconstru eerd. De nauwkeurigste zijn die, welke voorzien zijn van een buis van Pitot, d.i. een gewone buis, die aan één kant met de opening in den luchtstroom staat. De kracht van dezen luchtstroom hangt natuurlijk af van de snelheid, waarmee het vliegtuig zich voort beweegt. Door een vernuftig apparaat wordt deze automatisch omgerekend in snelheid, zoodat men op de wijzerplaat slechts het aantal K.M. per uur be hoeft af te lezen. Verder maakt men gebruik van log gen, die zeer veel overeenkomst vertoonen met de scheepsloggen; in den luchtstroom wordt een klein, zeer licht schroefje geplaatst, waarvan men het aan tal omwentelingen per seconde kan meten; hieruit kan men oveneens de kracht van den luchtstroom en daaruit de snelheid van het vliegtuig bepalen. Een hoogtemeter is eigenlijk een Barometer; de luchtdruk neemt af, naarmate men op grootere hoog te komt en uit de luchtdruk kan men dus de hoogte afleiden. Sommige vliegtuigen zijn ook voorzien van zelfregistreerende barometers, die op een strook par pier afteekenen, op welke hoogte men zich bevond ge durende de verschillende tijdstippen. De geheele vlucht wordt er dus a.h.vv. op vastgesteld. Toch kan men niet blindelings op hoogiemeter en zelfregistrec- renden barometer vertrouwen, want deze instrumen ten registreeren de veranderingen in hoogte altijd iets later dan ze hebben plaats gehad en bovendien is de luchtdruk niet overal even hoog: uit de raeteoi'ologi- sche berichten is het een ieder wel opgevallen, dat sommige plaatsen een luchtdruk vertoonen, die iets meer dan het normale bedraagt, andere een lucht druk, die iets lager is. De instrumenten zijn dan ook slechts op 50 M. nauwkeurig. Dit is bij normaal zicht meer dan voldoende, bij mist kan het echter nood lottig worden. Een tweede gevolg van deze verschillen in lucht druk is, dat op een plaats met hoogen luchtdruk het vliegtuig hooger kan stijgen dan normaal, omdat het dan eerst op grootere hoogte die ijlheid der lucht ontmoet, waarbij het nog juist kan zweven. Op eet* plaats met lagen luchtdruk kan om dezelfde rede*> het vliegtuig niet de normale hoogte bereiken. Daal* om is een hoogterecord ook slechts van betrekkelijke waarde, wanneer de luchtdruk niet erbij is vermeld. Elke prestatie wordt dan ook omgerekend voor een „standaard-atmosfeer", waarbij de luchtdruk op het zee-oppervlak 750 m.M. kwik bedraagt en de tempe ratuur 15 gr. C. Wanneer dus het „plafond" van een vliegtuig 9000 M. is, dan wil dat zeggen, dat het in de standaard-atmosfeer nog juist, gedragen kan worden door de luchtdichtheid, die men daarin vindt op 9000 M. hoogte. Door de2e standaard-atmosfeer is het ook mogelijk, de prestaties der verschillende vliegtuigen mei elkaar te vergelijken en de records vast te stellen. Alle vliegrecords moeten worden erkend door de „Fédération Aéronautique Internationale", die nauw keurige regels heeft vastgesteld voor de wijze van controle. Ook bezitters van particuliere vliegtuigen kunnen bij de federatie inlichtingen inwinnen om trent de prestaties der verschillende modellen. In de toekomst zal de kennis daarvan van veel meer be lang zijn dan op het oogenblik de kennis der ver schillende soorten auto's.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 18