In het land der Koerden.
Misdaad in
godsdienstwaanzin.
Staatsloterij.
Waarnaar men
luistert
Binnenlandsch Nieuws.
Helden van de straat.
Afschuwelijke praktijken van „gods
dien simakers", die het verstand van de
geestelijk arman benevelen en uit de ont
zettende, door hen aangerichte geestesver-
warring hun verdiensten halen. Nu
weer een tweejarig kindje door zijn va
der op vreeselijke wijze afgemaakt
7 als we dezer dagen meldden, is in de Duitsche
d Soandau een ontzettende misdaad gepleegd: een
vader heeft in godsdienstwaanzin zijn eigen kind ge-
d°De dader, Schatzke, beambte bij het kadaster, heeft
_irh daarop bij de politie aangegeven.
Schatzke gold bij zijn chefs als een betrouwbaar en
Arbeidzaam beambte op wiens gedrag in geen enkel
oDzichte iets was aan te merken.
Ook zijn gezinsleven was uitstekend.
Ongeveer een jaar geleden, aldus de „Voss. 2.", be-
de man de bijeenkomsten van den „profeet"
Woiszenberg te bezoeken. Sindsdien veranderde
Schatzke geheel en al. Hij las in zijn vrijen tijd voort
durend in het Oude Testament, maar ook in ge
schriften, uitgegeven door de Herba Kalaja. Dit in
stituut met den mystieken naam wordt geleid door
e6n zekeren Bruckmann en een juffrouw Meyer, een
dochter van den in de kringen der „Naturheilkundi-
»en" bekenden Krauter „Meyer" uit Hamburg. Het
instituut behandelt patiënten op grond van oogen
diagnose.
Sinds hij geregeld bezoeker was geworden van de
Weiszenbergsche bijeenkomsten, kyvam Schatzke
steeds meer in den greep van zijn waanvoorstellin
gen. Zijn vrouw, die echter zijn werkelijken toestand
niet inzag, vertelde hij veel ervan, dat „het einde van
de wereld nabij was" en „dat de tijd der christelijke
wedergeboorte" naderde.
Dinsdagavond zat de ongelukkige met vrouw en
schoonmoeder genoeglijk te zamen, zonder dat iets
bijzonders aan hem te merken was.
Midden.in den nacht is de man rustig opgestaan:
heeft een lang slagersmes, dat hij eenige dagen ge
leden reeds in huis had gebracht, te voorschijn ge
haald en'heeft alles in de grootste stilte, zijn kindje
de hals doorgesneden.
Pas toen hij het electrisch licht inschakelde en
zich ging wasschen, werd zijn vrouw wakker. Op
haar vraag wat er was, antwoordde Schatzke be
daard: „Die Zeit hat sich erfült". De tijd is gekomen.
Waarna hij het huis verliet en naar het dichtstbij
zijnde politiebureau wandelde om zich aan te geven
als moordenaar van zijn kind.
Als bewijs legde hij het bebloede mes op tafel
en vertelde wat hij gedaan had. Op de vraag waarom
hij zijn kind gedood had, antwoordde Schatzke, dat
er een zielsverhuizing bestaat en een wedergeboorte.
„Ik ben Isaak en mijn vader Abraham heeft hij 7000
jaar geleden den Heer geofferd. In mijn zoon heb ik
den wedergeboren Abraham herkend en nu heb ik
hem uit wraak gedood, omdat hij mij inderdaad ge
slacht heeft."
Het onderzoek der politie is nog niet geëindigd,
daar leden van de Weissenberg-sekte en de leiders
van de „Herba Kalaja", nog verhoord moeten worden,
alvorens beslist kan worden of hier plaats is voor
een strafrechtelijke vervolging.
Het gebeurde heeft diepen indruk gemaakt.
De „Voss. Z." constateert, dat hier een moord is
gedaan door een man, die* evenals vele anderen,
's avonds aan de voeten van een „profeet" placht te
liggen, die den geloovigen de boodschap brengt, dat
God vertrouwd is, en de wereld vernietigen wil en
slechts door 'n offer kan worden verzoend. En wan
neer de redenaar met de schildering van Gods toorn
begint, dan werpen mannen en vrouwen zich in ex
tase op den grond eH omklemmen de voeten en
knieën van hun Profeet, die uit deze ontzettende door
hem aangerichte geestesverwarring zijn verdiensten
haalt.
Maanden geleden heeft zich een man gekruisigd,
wiens geest door een valschen profeet was verward.
Op Kerstmis rukte een man in de Domkerk de Kerst-
kroon van het altaar en riep, dat men van den Dom
een moordkuil gemaakt had en dat hij geroepen was
den waren godsdienst te verkonden.
Ook hij kwam van een godsdienstige plechtigheid
in een of ander verborgen zaaltje: en ook hij kwam
terecht in een krankzinnigengesticht.
Wij kunnen, zoo besluit de „Voss. Z.", onze mede-
menschen beschermen tegen moordenaars, roovers,
dieven en bedriegers. Wij zijn machteloos tegen de
handige godsdienstmakers, die het verstand van de
geestelijk armen benevelen. Zij vermoorden niet hun
kinderen, zij kruisigen zich niet en zij* zijn niet
ter verantwoording te roepen.
BANDIETENLEIDER TE CHICAGO
GEARRESTEERD.
Moordenaar van Alfred LIngle?
Uit Chicago: De bandietenleider Leo Brothers, die
hier werd gevangen genomen, zou hebben bekend
den moord op den journalist Alfred Lingle in Chicago
te hebben gepleegd. Zooals men weet werd deze den
negenden Juni 1930 op klaarlichten dag midden in
de stad Chicago doodgeschoten. De moord zou naar
Leo Brothers' verklaring zijn gepleegd, omdat de
journalist te veel wist.
Trekking van Donderdog 8 Januari 1931.
4e klasse 4e lijst
No. 15719 f 1000.
Nos. 3179 8667 en 17455 leder f 100.
Prijzen van f 65.
11 451 947 1344 1496 1536 1851 2364
2512 3288 3430 3S73 4113 4156 4485 4535
4651 4812 5166 5451 5678 5768 6121 65S0
7162 8055 8341 8358 8746 8827 8872 8952
8990 9127 9933 10039 10131 10282 10405 10468
11344 11348 11616 11652 12228 12421 12445 12603
12811 12870 12958 13160 13291 13467 13589 14138
14157 14454 14592 14614 14808 14958 15214 15265
15372 15816 16108 16227 17007 17128 17273 17384
17821 17916 17978 18128 18289 18369 18405 18622
18731 18744 18753 19005 19199 19412 19478 19508
19533 19657 19762 19991 20036 20211 20479 20568
DE HUT IN HET GEBERGTE. VOORBEREIDSELEN
VOOR EEN FEEST. ROOVERS MET OVER
LEG. HET GEHUCHT IN DE WILDERNIS
(Van onzen reizenden correspondent).
Fevzipasja, 24 December.
IN den nacht van mijn aankomst te Fevzipasja, er
gens bij de Syrische grens in 't oude Koerdistan,
had ik in de duisternis vaag enkele hulzen gezien
als was er een dorp en dan was ik verder getrok
ken, steeds achter het licht van de zaklantaarn,
die mijn vriend de Tsjech droeg. Bergen staken tegen
den nachthemel af, als geweldig ingeslapen gedrochten.
En dan, na een korten marsch, waren we gekomen voor
een wit gekalkt huisje van leem en planken. In een
smal vertrek, waar twee veldbedden stonden, probeerde
Rudolf, de Tsjech wat huiselijkheid te brengen. Op de
tafel, naast een keukenlampje met rond spiegeltje had
hq zijn browning nedergelegd en dan wilde hij me te
eten geven, maar ik verlangde het meest naar een bed
en toen lk me reeds had nedergelegd, zeide mijn kame
raad nog: „Zeg, Vliegende Hollander, als je het koud
hebt, kan ik nog een paar jassen en werkkielen over
Je gooien," maar ik hoorde zijn stem nog slechts heel
uit de verte. Ik sliep reeds bijna.
Den volgenden morgen kon ik mijn nieuwe omgeving
eeia rustig aankijken: een klein smal vertrek, twee
veldbedden, een houten tafel, een houten bank, dat was
de heele meubileering In een der hoeken een hoop
houtskool voor de mangaar (een confoor, dat op kille
avonden dienst doet als kachel). Verder over touwen, die
door het vertrek waren gespannen, kleederen, onder de
bedden een paar koffers. De vloer was van leem, het
dak van het huisje van zinken platen. Zeer zeker was
het geheel niet weelderig, maar het was er uit te houden
Mijn Tsjechische vriend was in de wolken: „Kerel, je
bent op het goede oogenblik gearriveerd, juist vóór
Kerstmis. En er komen nog anderen. Hier in huis zijn
nog twee kleine hokjes, daar zal voor eenigen tijd een
Hongaarsch echtpaar zijn intrek nem%n. Hij werkt ook
aan den nieuwen spoorweg, zij is een ontwikkelde vrouw,
een vroegere onderwijzeres, en ze kan koken en ze heeft
beloofd voor de feestdagen een goed maal te bereiden,
ban komt er nog een andere Hongaar. We zijn dan met
on3 vqven. Ik heb dertig flessohen wijn besteld, die
zullen wel zijn aangekomen met denzelfden trein, waar-
mede jij arriveerde. En we zullen ook een Kerstboom
hebben. Ik heb er een Koerd op uit gestuurd, om er
een In de bergen te halen. Kaarsen zijn er natuurlijk
niet en die kunnen we hier ook nergens koopen. Maar
ik heb nog oud zilverpapier en daarmede kunnen we
den boom versieren."
Een en al geestdrift was mijn kameraad, kinderlijk
verheugd. Dit moge velen vreemd schijnen voor een vol
wassen man, doch hij, die deze streken gezien heeft en
weet hoe'de menschen hier leven, beseffen wat zulk een
samenkomst, zulk een feest voop hen beduidt In deze
eenzaamheid en wildernia
Mijn makker moest naar het station en ik ging mede,
eerst langs een moderig voetpad, dan over een breeden
weg, niet veel meer dan een karrespoor. Om ons waren
bergen, bijna geheel onbegroeid, steenig, troosteloos.
Mannen te paard, Turken, Koerden, ontmoetten we, an
deren met ezels, en allen waren gewapend met geweren
want hier in de omstreken zwerven nog roovers rond,
meest Koerden. Er was ook een trage statige karavaan
van kameelen, grootsch en eigenwijs. Enkele mannen,
die met tegenzin zioh onderwerpen aan het verbod van
fez in turban, droegen niet een hoed of een pet, doch
hadden zich 'n doek om it hoofd gewikkeld, fantastisch
en zonderling. Enkele vrouwen zagen we in harembroek,
om het hoofd een witte doek, waarvan ze de uiteinden
voor het gezicht hielden, zoodat het gelaat, behalve
voorhoofd en oogen, verborgen was.
Fevzipasja is geen stad, geen dorp, hoogstens een ver
waarloosd gehucht, naar onze begrippen. Van hier wordt
een nieuwen spoorweg aangelegd, die naar het Noor-
n voert en a's deze spoorweg gereed is, zal Fevzipasja
een knooppunt van spoorwegen zijn, een belangrijke
Plaats in deze menschenarme streek. Thans telt Fevzi
pasja iets meer dan honderd inwoners, meest Turken,
Koerden en Perzen, maar twee jaar geleden woonden
er nauwelijks vijftig. Er is thans een gendarmerie-ka
zerne en er wordt gebouwd. Een naar de plaatselijke be
grippen enorm hotel wordt opgetrokken met minstens
vijf kamera en bijna, twintig bedden.
Het geheel doet denken aan de geboorte van een
Amerikaansche stad in het wilde westen. Er is een
„pazar" (markt), vier, vijf open winkeltjes en een
klein Turksch restaurant naast eikander, en dicht bij
het station staat een laag wit gekalkt huis van één
verdieping met zes vensters. Dat is het „voorname"
restaurant, gebouwd door de Turk9Che spoorwegdirectie.
De waard is een Pers en steeds zitten er menschen:
spoorweg-ambtenaren, gendarmerie-officieren, Euro-
peesche arbeiders en ingenieurs van den spoorweg In
aanbouw. Men heeft er een gramofoon met Turksche
platen.
Dit gehucht Fevzipasja is de grootste plaats op
honderden kilometers in den omtrek. Men is er door
de sterke gendarmerie-bezetting veilig voor de roovers,
maar enkele kilometers binnen het gehucht kan men
zich ongewapend niet meer wagen. Twee, soms zelfs
driemaal per dag komt er een trein uit belde richtingen
en van het station loopt er een ruine-achtlge autobus
verder het land in, een autobus, die reeds enkele malen
door roovers werd aangehouden en uitgeplunderd. Maar
dat neemt men hier niet al te tragisch op. Men aan
vaardt dat, zooals bij ons een min of meer onverwacht,
doch steeds mogelijk onweder. Niemand maakt er zich
zenuwachtig over. Bovendien vermoorden de roovers
den laatsten tijd gewoonlijk niemand, zoolang er ten
minste geen tegenstand wordt geboden. Dat is reeds
zooiets als een aanvang van beschaving, een soort
hoogere economie. Iemand, dien ze vermoord hebben,
kunnen ze later niet meer uitplunderen. Door hun
grooter zachtmoedigheid sparen de roovers zich klan
ten voor de toekomst.
De Turken, Koerden en Perzen, die hier wonen, leven
meest ln kleine krotten, armzalig, primitief. De daken
zijn meest van stroo en de huisjes hebben natuurlijk
niet meer dan één verdieping. Enkele nieuwe hui9jes
zijn evenwel bedekt met blik van benzinebussen. Er ls
echter ook een werkelijk huis met twep verdiepingen,
voor deze streek een soort „wolkenkrabber" in aan
bouw, bestemd voor hoogere spoorwegambtenaren, een
huls met een rood pannendak, de trots van Fevzipasja.
Een bijzonderheid van dit centrum van beschaving is
(ik aarzel er over te schrijven, maar het behoort ertoe)
dat er gelegenheden ?,waar de keizer te voet gaat" ook
in de hulzen ontbreken, of beter, ze zijn er wel, doch
alleen bestemd voor de „keizerinnen", d.w.z. voor de
vrouwen. Daar lk dit niet wist, heb ik dit verbod voor
mannen ovetreden op een oogenblik, dat mijn Tsjechi
sche kameraad me een oogenblik alleen had gelaten om
met een der stationsambtenaren Iets te bespreken. Het
gevolg was, dat lk door een aantal Turksche vrouwen
werd uitgescholden, door eenige mannen bedreigd, zon
der dat ik in mijn West-Europeesche onschuld de
oorzaak er van kon begrijpen. Gelukkig dook spoedig
mijn Tsjecische vriend op, die de menschen in hun
moedertaal kalmeerde.
Hij verklaarde me het geval en raadde me aan de
fout niet te herhalen. Met een min of meer benauwd
gezicht vroeg ik hem: „En de mannen dan?" Een
breed gebaar wees me naar de omringende bergen:
„Er is plaats genoeg; Je hebt nl*t veel meer dan
tachtig of honderd meter te klimmen."
Ik geef het allen geneesheeren ln overweging: Is dat
niet een basis voor een nieuwe gezondheidskuur?
Bestrating ontbreekt natuurlijk volkomen te Fevzi
pasja, evenals straatverlichting. Eigenlijke straten zijn
er trouwens ook niet. Schotsch en scheef staan de
huisjes door elkander en daar tusschendoor slingert
zich een soort weg, in den loop der tijden door het
verkeer gevormd.
Er is geen bioscope, maar toch ontbreekt niet alle
beschaving. Er zijn twee schoenpoetsers, ja werkelijk,
schoenpoetsers, en een postkantoor, ln een houten
huisje. Vandaar gaan mijn artikelen weg en daar ko
men ook mijn brieven aan, maar dezen moet lk zelf
gaan halen, want een brievenbesteller ls er niet.
Deze luxe kan Fevzipasja zich niet veroorloven.
J. K BREDERODE.
Zondag 11 Januari.
Hilversum (1875 M.)
VA.R.A.
8.50 Actueele mededeelingen van Nederlandsche Voet
balbonden; 8.55 Tulnbouwhalfuurtje door S. S. Lantin-
ga. Onderwerp: Tuinwerkzaamheden in den winter; 9.25
VARA-Varia; 9.30 Orgelspel door Johan Jong.
V.P.R.O.
10.30 Kerkuitzending uit het gebouw van den N.P.B.
te Hilversum. Spreker: Ds. H. E. Enklaar.
A.V.R.O.
12.00 Tijdsein; 12.0112.30 Radio-Volks-Universiteit. L.
J. Jordaan spreekt over „De Klankfilm"; 12.302.00
Middag-Concert door het AVRO-Octot; 2.002.30 Boe
kenhalfuur; 2.304.00 Uitzending van het Concert door
het Concertgebouw-Orkest o.l.v. Pierre Monteux. Soliste:
Magda Tagliafero (piano); 4.004.30 Aansluiting van
de Buiten Socitelt te Zwolle. Uitzending van het Con
cert te geven door Dajos Bela en zijn Orkest; 4.30
5.00 Gramofoonmuziek. In de rustpoos: Sportberichten.
V.A.R.A.
5.00 Kinderuurtje; 6.008.00 Concert door het VARA-
Orkest o.l.v. Hugo de Groot
A.VR.O.
8.00 Tijdsein. Sport- en Nieuwsberichten van Vaz Dias;
8.159.30 Populair Concert door het Omroep-Orkest
o.l.v. Nico Treep, m.m.v. Hélène Cals (sopraan); 9.30
9.50 Piano-voordracht door Judith de Leeuw; 9.5010.10
Studio-opvoering van „Het Kleintje", Vlaamsohe schets
in één bedrijf; 10.1011.00 Voortzetting concert door
het Omroep-Orkest, m.m.v. Louis Noiret (humorist);
11.00—12.00 Gramofoonmuziek; 12.00 Sluiting.
Huizen (298 M.)
K.R.O.
8.309.30 Morgenwijding.
N.C.R.V.
9.30 Kerkdienst uit de Geref. Kerk te Maasland. Voor
ganger: Ds. A. Thielen.
K.R.O.
12.00—1.30 Lunchmuziek door het K.R.O.-Sextet; 1.30
2.00 Godsdienstonderricht voor ouderen; 2.002.30 Le
zing; 2.304.15 Populair Middagconcert door de Henge-
losche Orkest Vereenlging „De Eendracht"; 4.155.00
Ziekenlof uit 's-Hertogenbosch.
N.C.R.V.
5.50 Kerkdienst uit de Ned. Herv. Kerk te Werken
dam. Voorganger: Ds. D. J. Lazonder.
K.R.O.
'7.458.10 Lezing; 8.108.15 Voetbaluitslagen; 8.15
10.40 Concert door het K.R.O.-Orkest o.l.v. Johan Ger
ritsen; pl.m. 9.30 Nieuwsberichten van Vaz Dlas; 10.40
11.00 Epiloog door het Klein Koor.
Maandag 12 Januaii.
Hilversum (1875 M.)
V.A.R.A.
8.00 Gramofoonmuziek.
V.P.R.O.
10.00 Morgenwijding.
V.A.R.A.
10.15 Voordraoht door Ko Arnoldi; 10.30 Ziekenuurtje;
11.30 Gramofoonmuziek; 11.35 Concert door het VARA-
Septet; 12.00 Politieberichten; 12.20 Middagconcert door
'het VARA-Septet; 1.45 Gramofoonmuziek; 2.00 Onder
breking voor verzorging van den zender; 2.30 Karei
Wasch leest uit eigen werk; 3.15 Vocaal en Instrumen
taal concert. Anton Krelage (piano), Mevr. Zwager-
Baart (zang); 4.00 Gramofoonmuziek; 4.45 Na school
tijd; 5.30 Accordeon-muziek; 6.30 Doe het Veilig, door
H. van Schie; 6.50 Concert door het Utrechtsch Stede
lijk Orkest. Solist: Lion Contran (piano); 7.45 Politie
berichten; 8.00 Vervolg concert; 9.00 Voqrdracht door
Willem van Cappellen; 9.15 Concert door het VARA-
Orkest o.l.v. Hugo de Groot; 9.30 Voordracht door
Willem van Cappellen; 10.20 Persberichten van Vaz
Dias; 10.30 Gramofoonmuziek; 12.00 Sluiting.
Huizen (298 M.)
N.C.R.V.
8.008.15 Schriftlezing; 8.159.30 Morgenconcert; 10.30
11.CO Korte Ziekendienst; 11.00—11.30 Lezen van Chr.
Lectuur; 11.3012.30 Gramofoonmuziek; 12.301.45
102e Orgelconcert uit de Herst Evang. Luth. Kerk te
Amsterdam, door Jan Zwart; 1.452.00 Gramofoonmu
ziek; 2.002.35 Schooluitzending: 2.353.15 Causerie
over „De kamerplanten in deze maand" door A. J.
Herwig; 3.153.45 Cursus Knippen en Stof versieren;
3.454.00 Verzorging van den zender; 4.005.00 Zieken
uurtje; 5.005.45 Cursus handenarbeid voor de jeugd;
5.456.55 Concert; 6306.40 Vaz Dias: Koersen; 6.55
7.15 Lezing over: „Verbeter uw radio-ontvangst"; 7.10
8.00 Cursus verbetering van het gezang ln huis, door
Jac. Ph. Caro; 8.0010.45 Concert door het Chr, Radjo-
Orkeet. Spreker: Ds. J. C. Koningsberger. Onderwerp:
„De Kerk en de Jeugd"; 10.00 Persberichten van Vaz
Dias; 10.4511.30 Gramofoonplaten
Dinsdag 13 Januari.
Hilversum (1875 M.)
A.V.R.O.
8.00 Tijdsein; 8.019.50 Gramofoonmuziek; 10.00 Tijd
sein; 10.0110.15 Morgenwijding; 10.3012.00 Ochtend-
Muzlek door het AVRO-Kwintet; 12.00 Tijdsein; 12.30
2.00 Concert door het Orkest van het Luxor Palast te
Rotterdam; 2.002.30 Halfuur voer de Vrouw; 2.30
3.00 Rustpoos voor zenderverzorging; 3.004.00 Knip
cursus door Mevr. Ida de Leeuw-van Rees; 4.004,30
Celle-voordracht door George Roth; 4.30—5.30 Kinder
uurtje door Mevr. Ant. van Dijk, 5.30—7.00 Concert
door het Rotterdamsch Philharmcnisch Orkest: 615—
6.45 Les vanwege het Onderwijsfonds voor de Binnen
vaart; 6.45—7.00 Voortzetting Concert; 7.00—7.E0 En-
gelsche les voor Beginners; 8.00 Tijdsein; 8.01—8.E0
Radio-Volks-Universiteit: Muziekcursus; 8309.30 Con
cert door het Omroep-Orkest o.lv Nico Treep; 9.20
10.00 Kamermuziek door het Guarneri-Kwartet; 10.00
Nieuwsberichten van Vaz Dias; 10.10—10.45 Aansluiting
van het Casino te Den Helder. Uitzending van het Con
cert te geven door Dajos Bela en zijn Orkest; 10.45—
12.00 Gramofoonmuziek; 12.00 Sluiting.
Huizen (298 M.)
K.R.O.
8.009.15 Gramofoonmuziek; 11.30—12.00 Godsdienstig
halfuurtje; 12.00—1.30 Lunchmuziek door het K.R.O.-
Trio; 1.302.00 Gramofoonmuziek; 2.003.00 Vrouwen
uurtje; 3.00—3.30 Knipcursus; 3.30—4.00 Verzorging van
den zender; 5.00—6.30 Gramofoonmuziek; 6.30—6.45 Ver-
bondskwartiertje; 6.457.15 Cursus in Schriftverbete
ring; 7.157.45 Lezing; 7.458.15 Pater Borromaeus de
Greeve spreekt over: Kerk en Gezag; 8.15—10.45 Con
cert door het K.R.O.-Orkest o.l.v. Johan Gerritsen. So
list: Th. van Houten (cello); pl.m. 9.00 Nieuwsberich
ten van Vaz Dias; 10.4512.00 Gramofoonmuziek.
Naar aanleiding van de werkloozenrelletjes
te Amsterdam Waar blijven de leiders?
Waar zijn die hazen? De communisti
sche leiders houden niet van sabel en
gimnhistok en blijven liever dirigeeren van
hun veilig hoofdkwartier uit.
Naar aanleiding van de wekloozenrelletjes in de
hoofdstad, geeft het communistisch blad „De Tribune"
avond aan avond ophitsende artikelen, met de bedoe
ling natuurlijk om de gemoederen tot het uiterste toe
op te zweepen. Aan dit geschrijf wordt door de N.
R. Ct. het volgende ontleend:
„In de voorbereiding van het werkloozencongres op
17 Januari a.s. en in den strijd om de
straat voor brood en arbeid"
(Spatieering van de N.R.Ct.), „moet de organisatie en
de leiding van de werklootzen-comité's en van den R.F.
B." zoo schrijft De Tribune „worden opgebouwd
en versterkt. Do Amsterdamsche werkloozen hebben
hun honger op straat gebracht. Zij hebben het eonig
juiste antwoord gegeven op het „redelijkheid"-manifest
van de leiders der Vakcentrales het N.A.S. Inbe
grepen zij hebben, massaal, gedemonstreerd voor
brood en arbeid. Onder leiding van de R.V.O.W.A.C.
hebben zij een eerste poging gedaan om het probleem,
waarvoor de in verzet komende arbeidersklasse onmid
dellijk .wordt gesteld, de verovering van
de s t r a a t, op te lossen."
En iets verder ln dit heldhaftig proza lezen wij nog:
„De dag van Dinsdag heeft de autoriteit van de
R.V.O.W.A.C. onder de arbeiders versterkt, heeft het
ondubbelzinnig antwoord gegeven aan de pogrom-hetze,
die door de leiders van het N.A.S. en van het N.V.V.,
tegen de R.V.O., en tegen de Communis
tische Part ij, die daarin voor. aan
marcheert" (Spatieering van de N.R.Ct.) voeren.
„Maar ook de gebrefcen zijn scherp naar voren getre
den. Er is een groot tekort aan georganiseerde kracht,
er is een tekort aan stevige gecentraliseerde leiding,
die binnen den kortst mogelijken tijd zullen moeten
worden overwonnen. De organisatorische versterking
van de Comlté's van Actie, het scheppen van een
centrale leiding, die inderdaad de beweging, overal en
onder alle omstandigheden kan aanvoeren, is de taak,
die op het eerste plan blijft staan."
Zoo wordt het volk, aldus geeft de N.R.Ct. het vol
gende commentaar hierop, in den strijd „om de straat"
door de Tribune opgehitst. Maar waar blijven daarbij
de leiders? Waar zijn die hazen?
Zij houden zich op hun „commando-hoogten" om
een geliefden Sowjet-term te gebruiken schuil. Zij
laten zich alleen maar in vergaderingen hooren of
houden zich geheel achter de schermen, maar op straat
zijn het allesbehalve die lieden wij maken hier een
uitzondering voor het gearresteerde communistische
Haarlemsche raadslid Oversteegen die „vooraan mar-
cheeren".
Voor hen, die er behoefte aan hebben, zou men anders
wel een glaasje water bij de hand kunnen houden.
Zou er geen reden zijn voor Moskou om opnieuw
„zelfontledende kritiek" van die leiders te eischen?
Wij hebben bij de russificeering van de C. P. H. zelf
beschuldigingen van lafhartigheid gehoord uit den mond
van voor de Russen kruipende boetvaardigen. Zou er
nu niet veel meer aanleiding voor zijn?
Ook de aandacht van Het Volk heeft het getrokken,
dat de communistische leiders zich te teer gebouwd
achten voor sabel en gummistok en telkens juist ergens
andera noodig zijn dan waar de klappen vallen. Het
blad schrijft:
„Het heeft de aandacht getrokken, dat de leiding van
deze tot geen resultaat leidende werkloczen-.actie"
zoo er al van „leiding" kan worden gesproken berust
bij enkele lieden, die in het Werkloozen Agitatie-comité
een ondergeschikte rol vervullen en hun opdrachten blij
ken te ontvangen, zoowel van de plaatselijke als van de
landelijke besturen der Communistische Partij.
Waar het echter aankomt op de uitvoering van die
opdrachten, welke, zooals in de laatste dagen «vel geble
ken is, voor de „demonstranten" niet zonder risico i3,
houden die „arbeidersleiders" zich afzijdig. Wij hebben
althans den heer David Wijnkoop, die weer
tot de Communistische Partij toetrad, omdat hij daar
„de massa" wist te bereiken, nog niet aan het hoofd
van een groep tegen de politie optrekkende werkloozen
gezien En evenmin zagen wij den secretaris van het
communistische gemeenteraadslid S e e g e r s o£ den
communistischen advocaat mr. S de Jong, als
aanvoerder aan den kop van een werkloozentocht hun
„massa" aanvoeren.
Durven deze leden niet? Is hun body misschien te fijn
gebouwd voor de sabels en gummistokken der politie en
laten zij die heete kastanjes liever door een stel arme
drommels uit het vuur halen? O, zeker, het is veel een
voudiger en veel minder gevaarlijk om in een gesloten
zaal als woordvoerder voor werkloozen op te treden, zoo
als mr. de Jong Maandagavond, en dan nog niet
ln Amsterdam, maar in Haarlem deed, of zooals die hes-
ren Schal leer en Seegers Woensdagavond in het lokaal
„Waterloo."
Wij stellen hierbij vast, dat laatstgenoemden, toen de
vergadering uitliep en een paar honderd man tegen het
verbod der politie in naar den Dam wilden trekken om
te demonstreeren, daarbij niet van de partij waren en
reeds bij het eerste treffen met de politie nebtf de Oude
Hoogstraat ln geen velden of wegen te bekennen waren.
De heer Wijnkoop, die ln Kamer en gemeenteraad aan
gaande de werkloozenactie allerlei onzin staat uit te
brullen, heeft zioh de laatste dagen heelemaa] nergens
laten zien.
Het zijn wel je helden, die communistische leiders!
En dat, terwijl deze lieden den euvelen moed hebben
avond aan avond in De Tribune aan te zetten tot hel
brengen van de grootst mogelijke onrust ln de stad en tol
verzet tegen de politie. Maar zoo besluit Het Volk
zij zelf blijven buiten schot"
DOOR DE ZON VERBLIND.
Ernstig motor-ongeluk te Laren.
Donderdagmiddag is op het kruispunt I-Iilversum-
scheweg—Nieuwe Rijksweg te Laren de 23-jarige mo
torrijder J. B., uit Hilversum, die met groote snelheid
op den Hilversumschenweg reed, tegen een vracht
wagen, die aan den kant van den weg stond, gere
den.
In zorgwekkenden toestand werd E. naar het Sint
Jans-ziekenhuis vervoerd. Volgens ooggetuigen zou
de motorrijder, door het zonlicht verblind, den wagen
niet opgemerkt hebben. De vrachtwagen, die toebe
hoorde aan de NA*. Houtzaag en Bolvenhoek te Bloe-
mendaai, is ernstig beschadigd.
