iliiniu Nitiws-
Alïtrtentit- LiiilinM
Arbeidsbemiddeling
en het doel hiervan
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Dinsdag 20 Januari 1931.
SCHAG
74ste Jaargang No. 8801
C1DRAHIT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst
POSTREKENING No. 23330.
INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-j
TIëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.j
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend/!
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN
Vereeniging van Oadleerlingen der
Rijkslandbouwwinterschool te Schagen
door
L. BANDSMA
(Directeur der Distr. Arbeidsbeurs te Den Helder.)
Te ruim elf uur heet de voorzitter der Vereeniging
van Oud-leerlingen der R.L.W.S. te Schagen de aan
wezigen welkom en hoopt dat de te behandelen on
derwerpen de belangstelling zullen hebben van de
vergadering. Het onderwerp toch, arbeidsbemidde
ling in den landbouw, heeft door de tijdsomstandig
heden en de gewijzigde toestanden tusschen werk
nemers en werkgevers bijzondere beteekenis gekre
gen. Te dien opzichte wijzigen zich toch ook de toe
standen geregeld en treden ook op dit gebied wetten
in de plaats voor de vroeger gebruikelijke methoden.
Het zal zaak zijn om ons ook van dit alles op de
hoogte te stellen en het is dan ook te verwachten dat
wij ons ook vandaag weer vruchtbaar, zullen bezig
houden, te meer omdat de inleiders zijn menschen
die al veel ervaring op dit terrein bezitten. Met een
speciaal woord van welkom tot de sprekers geeft
de voorzitter het woord aan den heer L. Bandsma,
Directeur der Distr. Arbeidsbeurs te Den Helder.
Deze zal behandelen het onderwerp Arbeidsbemidde
ling (het doel, organisatie e.d.). Daartoe houdt de
heer L. Bandsma onderstaande inleiding.
Mijnheer de Voorzitter; Geachte Vergadering.
In de eerste plaats breng ik een woord van harie-
lijken dank nan het Bestuur Uwer vereeniging, het
welk mij in de gelegenheid heeft gesteld U heden
morgen een en ander over het vraagstuk der
Arbeidsbemiddeling te kunnen vertellen.
Ik zal beginne met het stellen en beantwoorden
van de vraag: „W at is arbeidsbemiddeling
en wat is het doel hiervan?"
Arbeidsbemiddeling is het tot elkander brengen
van werkgevers, die personeel behoeven en werk
nemers, die werkloos zijn of van betrekking wen-
schen te veranderen.
De reden waarom de menschen van betrekking
willen veranderen zijn dikwijls zeer verschillend.
Zoo ontmoeten wij personen:
die te weinig perspectief in hun betrekking zien;
die het loon wat zij verdienen te laag achten;
die niet met hun patroon overweg kunnen;
die een ander beroep wenschen omdat het be
oefende hun niet bevalt, of ook wel,
die op medisch advies naar een andere streek moe
ten verhuizen, hetzij voor zich zelf of vrouw of kin
deren, enz.
Onder de werknemers, die gebruik maken van de
arbeidsbemiddeling bevinden zich zoowel hand- als
hoofdarbeiders, zoowel mannelijk als vrouwelijk
personeel.
Het doel der arbeidsbemiddeling is het samen
brengen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt op
een centraal punt, waardoor het tijdroovend en lang
niet altijd prettig werk van werkzoeken wordt voor
komen, terwijl het ook voor den werkgever groote
voordeelen biedt.
Het gevaar van particuliere arbeidsbe
middeling.
Mede wordt hierdoor tegengegaan, dat werkzoe
kenden in handen vallen van particuliere plaatsing-
bureaux.
Vooral in de jaren omstreeks 1900 vierde de parti
culiere bemiddeling hoogtij.
De bemiddeling was bijna uitsluitend in handen
van personen, die op deze wijze iets trachtten te ver
dienen. Hier was dus sprake van arbeidsbemidde
ling „uit winstbejag".
Speciale kantoren waar vraag en aanbod van werk
krachten van elke soort werden geregistreerd, beston
den niet. De beroepsbemiddelaars hielden zich slechts
met één enkel vak bezig. Nu eens waren het dienst
boden. dan weer landarbeiders of varensgezellen
waarover zij hun zorgen uitstrekten.
Of werknemers of werkgevers hiermede gebaat
waren, was bijzaak. Het was slechts om geld begon
nen. Hoe meer mutaties er op de arbeidsmarkt voor
kwamen, des te beter, daar elke bemiddeling voor
hen financieele voordeelen bracht.
Meestal werd bij de inschrijving een zeker bedrag
betaald, terwijl bij het verkrijgen van een betrek
king nog eens een zeker percentage van het te ver
dienen loon was verschuldigd.
Velen waren hiermee echter niet klaar. Zoo gaven
caféhouders hun bezoekers crediet en zorgden er wel
voor, dat de rente door een woekerprijs voor bemid
delingswerkzaamheden hun niet ontging. Winkeliers
kwamen met hun werklooze klanten overeen, dat
zij, wanneer zij eenmaal aan werk geholpen waren,
hun inkoopen nimmer elders zouden doen, e.d.
In al deze vormen wist de bemiddelaar geld te
kloppen uit de zakken van hen, die zijn diensten
niet versmaadden, en al ontbreken omtrent dezen
'Md offlcieele gegevens, dat liet beniiddelingsbedrijf
groote winsten afwierp is aan geen twijfel onder
hevig.
Wie van dit alles het slachtoffer was, zal U dui
delijk zijn.
Hoewel veel mindeer dan vroger komt het ook
thans nog voor. Bij de Arbeidsbeurzen zijn enkele
particuliere plaatsingsbureaux met winstoogmerk be
kend, doch het is steeds zeer moeilijk hun verkeerde
praktijken te bewijzen.
In het Algemeen Handelsblad van 15 November j.1.
trof mij het volgende stukje:
EEN BUREAU VOOR WERKZOEKENDEN.
De politie waarschuwt.
De Commissaris van politie der centrale re
cherche waarschuwt het publiek ernstig, al
vorens in relatie te treden met of gelden af te
dragen aan het Centraal Plaatsingbureau voor
werkzoekenden, gevestigd aan de Joost van
Geestraat, inlichtingen in te winnen aan zijn
bureau aan het Haagsche Veer, hoofdbureau
van politie
Naar aanleiding van een advertentie in de
dagbladen, waarin het „bureau" een werkkring
aanbood aan werkzoekenden van iedere vak
groep, heeft de centrale recherche een onder
zoek ingesteld. Het onderzoek leidde naar een
man uit Leiden, die sedert eenigen tijd zonder
betrekking is en die dit bureau had opgerieht.
Hij beweerde zich in verbinding te willen stel
len met werkgevers in Noord- en Zuid-Holland,
ten einde voorlichting te kunnen geven aan
zijn cliënteele. Ten gerieve van zijn klanten
wilde hij zich eveneens op alle Nederlandsche
dagbladen abonneeren, ten einde goed op de
hoogte te zijn van aangeboden betrekkingen.
Het hoofdkantoor van het bureau zou te Lei
den gevestigd worden. Amsterdam, Rotterdam
en Den Haag zouden bijkantoren krijgen. Om
dat kwam vast te staan, dat de zaak absoluut
niet was voorbereid, heeft de politie den in
druk dat de man slechts de gelden (f2.—) noo-
dig voor inschrijving bij zijn bureau, heeft wil
len incasseeren.
Veel zal ik hier maar niet meer van zeggen, daar
den 26sten November j.1. door de Eerste Kamer de
wet op de arbeidsbemiddeling is aangenomen, hoewel
niet geheel aan dergelijke praktijken paal en perk
stelt.
Zooals ik daareven al zei, biedt de arbeidsbemid
deling ook voor den werkgever vele voordeelen.
In de eerste plaats krijgt de werkgever bij zijn
bezoek aan de arbeidsbeurs direct een inzicht in het
aantal en gehalte der werkzoekende personeen, ter
wijl daarnevens elke arbeidsbeurs in voldoende mate
bekend is of het gewenschte personeel, indien het
in de plaats zelf niet aanwezig is, niet elders is te
verkrijgen. Hieromtrent zal ik U echter zoo aan
stonds het een en ander mededeelen, daar ik mij nu
nog even met de beantwoording van de vraag „w a t
is het doel der arbeidsbemiddeling"
wil bezig houden.
Het doel.
Dat de arbeidsbeurzen geen werk kunnen maken,
zal U duidelijk zijn, maar toch kunnen zij veel doen
om de werkloosheid te bestrijden.
Hoe dikwijls komt het n.1. niet voor, dat in een
zeker deel van het land een tekort aan arbeiders
bestaat in een bepaalde tak van industrie, terwijl el
ders een aantal arbeiedrs werkloos is. Vooral in den
landbouw komt dit veel voor, waarover ik echter
niet zal uitweiden, daar de heer Knetsch U straks
hierover wel wat zal vertellen.
Toch wil ik U hier, uit de vele gevallen die zich
bij mijn Dienst hebben voorgedaan, een klein voor
beeld noemen van een bemiddeling die ik zelf eeni-
ge jaren terug heb tot stand gebracht en duidelijk de
monstreert hetgeen ik hiervoren heb gezegd.
Op Texel was een tekort aan aardappelrooiers en
hoewel eenige personen op eigen gelegenheid daar
heen trokken, kwam nog steeds handen te kort. Op
Terschelling echter was een groote werkloosheid on
der de zich aldaar bevindende landarbeiders. Door
bemiddeling der Districts-arbeidsbeurs te Den Hel
der en de correspondenten te Texel en Terschelling
werd het aantal arbeiders op Texel te werk gesteld.
Hierdoor waren dus èn de Texelsche werkgevers èn
de Terschellingsche werknemers beiden geholpen en
de werkloohheid te Terschelling, althans voor eeni
gen tijd, belangrijk verminderd.
Tevens is de arbeidsbeurs, vooral daar waar de
met de arbeidsbemiddeling belaste ambtenaren even
eens met de controle op de werkloosheidsverzekering
zijn belast, een praktische controle-instelling.
Wanneer alle werkgevers van de Arbeidsbemidde
ling zouden gebruik maken, zou het onmogelijk zijn,
dat een werknemer gelijktijdig werkt en uitkeering
uit een werkloozenkas geniet.
Hoewel fraude bij het ontvangen van werkloozen-
uitkeering zelden voorkomt, zou dit tengevolge hier
van geheel onmogelijk worden.
Wellicht is bij U de vraag gerezen: „H o e i s de
arbeidsbemiddeling ontstaan?"
Hoewel natuurlijk over de geschiedenis der ar
beidsbemiddeling heel veel is te vertellen, meen ik
toch hieromtrent niet in onderdeelen te moeten tre
den, daar dit U wellicht spoedig zou vervelen en mij
de tijd daartoe ook ontbreekt. Ik zal daarom volstaan
met U de belangrijkste gebeurtenissen mede te dee-
len.
De eerste arbeidsbeurzen hier te lande zijn gesticht
als uitsluitend sociale instellingen, geboren uit de
hiervoren door mij geschetste misstanden. De laatste
jaren zijn vele arbeidsbeurzen mede opgericht, om
redenen van economische noodzakelijkheid.
De moeilijkheid voor werkgevers om geschikte ar
beidskrachten en die voor werkzoekenden om pas
senden arbeid te bekomen, deed zich reeds tientallen
jaren terug gevoelen.
De laatste jaren is deze moeilijkheid steeds toege
nomen en wordt nog steeds grooter.
Immers het aantal bedrijven is sterk vemeerderd,
terwijl het aantal beroepen enorm is uitgebreid.
Het gevolg hiervan is, dat de vraag om- en het
aanbod van arbeidskrachten steeds ono\erzichtelijker
is geworden en het zonder een centraal punt, bijna
niet doenlijk meer is er uit te komen.
Tevens zijn groote bezwaren ontstaan door de mo
derniseering der bedrijven, waardoor perioden van
snellen bloei, gevolgd door andere van achteruitgang
en slapte voorkomen.
Alles tezamen, is het voor de werkgevers lastiger
geworden zelf personeel te verkrijgen, terwijl het voor
den individueel en werknemer moeilijker.is geworden
werk te vinden.
Verdere oorzaken meen ik hier niet nader te moeten
verklaren, daar deze geheel buiten het raam dezer
bespreking vallen.
Mede tengevolge van de groote werkloosheid welke
in 1S84 in ons land heerschte, werd de aandacht op
de arbeidsbemiddeling gevestigd.
De eerste arbeidsbeurs.
In het jaar 1886 werd door de Mij. voor den Wer
kenden Stand te Amsterdam de eerste arbeidsbeurs
opgericht.
De bemiddeling geschiedde niet kosteloos. De beurs,
die uitsluitend de beschikking had over particuliere
fondsen, vorderde een geringe bijdrage van patroons
en werknemers.
Toen echter het terrein harer bemoeiingen zich
allengs uitbreidde, begonnen ook de kosten met de
jaren belangrijk te stijgen. De bijdragen van belang
hebbenden konden niet verhoogd worden, wilde de
beurs althans niet de kans loopen, dat velen daar
door weerhouden zouden worden, van haar diensten
gebruik te maken.
Teneinde eenigermate tegemoet te komen aan deze
moeilijkheden, stelde de gemeente Aiftsterdam in
1S98 eenige lokalen met telefoon ter beschikking. Bij
deze gelegenheid ontving de beurs den naam van
Centrale Arbeidsbeurs, terwijl tevens de leiding in
handen gelegd werd van een zelfstandige commissie.
Een belangrijke verandering was ook, dat de bemid
deling thans kosteloos plaats vond. Waar echter ook
nu de uitgaven grootendeels gedekt moesten worden
door de verplichte contributies van de leden dezer ver
eeniging aan welke de beurs toebehoorde, en dit leden
tal niet in voldoende mate toenam, verwonderde het
niemand, dat de beurs reeds spoedig bij het gemeente
bestuur om subsidie moest aankloppen. Niettemin
was de beurs een succes, ook al bleek de belangstel
ling van de zijde der werknemers veel grooter dan
die van de werkgevers.
In 1887 schreef de beurs 852 aanvragen om werk
krachten in, terwijl 3623 werkzoekenden zich aanmel
den en 599 plaatsingen in dat jaar tot stand kwa
men.
Tien jaren later waren deze cijfers ruim driemaal
zoo groot.
In 1890 kende het gemeentebestuur van Amsterdam
aan de arbeidsbeurs een jaarlijksch subsidie toe van
f250.hetwelk in 1904 tot f850.'sjaars werd ver
hoogd.
1 Juli 1908 besloot de gemeente de beurs over te
nemen en de exploitatie er van zelf in handen te
nemen.
Buiten hetgeen zich in Amsterdam afspeelde ten
aanzien der arbeidsbemiddeling, waren ook andere
gemeentebesturen reeds gevolgd, o.a. kan Schiedam
zich er op beroepen, dat de eerste Gemeentelijke Ar
beidsbeurs in Nederland tot stand bracht. Deze beurs
trad in werking 9 December 1902.
Het nut van een dergelijke instelling werd nu door
vele gemeenten ingezien en gedurende een 30-tal ja
ren is de arbeidsbemiddeling gegroeid tot wat het
nu is.
Hoe de arbeidsbemiddeling georganiseerd is.
De organisatie der arbeidsbemiddeling hier te lande
is thans als volgt:
Er is een Centrale Rijksarbeidsbeurs, ressorteeren-
de onder het Departement van Arbeid, Handel en Nij-
heid. Zij maakt een aparte afdeeling uit van dit De
partement, met aan het hoofd een directeur.
Aan deze centrale Rijksarbeidsbeurs zijn eenige
vakafdeelingen verbonden, n.1. de Vakafdeeling voor
Handelsreizigers en Handelsagenten en de Vakafdee-
ling voor het Hotel-, Café- en Restaurantbedrijf.
Deze vakafdeelingen worden geleid door ambtena
ren uit de betrokken bedrijven afkomstig, zoodat zij
in finesses met liet- vak bekend zijn, hetgeen de be
middeling natuurlijk ten goede komt.
Naast deze Centrale Rijksarbeidsbeurs is er een cor
respondentschap gevestigd te Parijs en bestaat er een
Nederlandsche Arbeidsbeurs te Oberhausen. Vervol
gens staat de Centrale Rijksarbeidsbeurs met bijna
alle landen in verbinding.
Ons land is verder in 41 districten verdeeld, terwijl
er in zoo goed als alle gemeenten een correspon
dent, voortaan in verband met de reeds eerder door
mij genoemde wet op de arbeidsbemiddeling agent ge
noemd, is gevestigd.
Aan het hoofd van een Districtsarbeidsbeurs staat
een directeur. Zoo'n district omvat een aantal ge
meenten in de omgeving.
Het district Den Helder omvat de volgende gemeen
ten, t.w.:
Anna Paulowna, Barsingertiorn, Callantsoog, Den
Helder, Harenkarspel, Nieuwe Niedorp, Oude Niedorp,
Schagen, St. Maarten, Terschelling, Texel, Vlieland,
Warmenhuizen, Wieringen, Wieringerwaard, Winkel
en Zijpe.
tAéêr wintereieren
van zeer fijnen smaak door
BERTELS'
„KUNSTKORREL"
Volledig dagrantsoen, niets bijvoeren I
Waar niet verkrijgbaar, proef 5 Kilo f 1.20, postwissel.
Octrooi in 10 Staten. Let op Loodje en Label, er zijn namaaksels.
BERTELS- OLIEFABRIEKEN N.V. afd. KUNSTKORREL, A dam
Aan de arbeidsbeurzen en de moeste correspondent*
schappen is een bestuur verbonden.
Dit bestuur wordt door den Raad der gemeentel
alwaar de «Hstricts-arbcidsbcurs of correspondent
schap is gevestigd, benoemd, en bestaat meestal uit
een gelijk aantal werkgevers en werknemers en oen,
neutralen voorzitter. De benoeming dezer leden ge*,
schiedt meestal op een aanbeveling van de organisa-
ties van werkgevers en werknemers ter plaatse.
Dit heeft tot gevolg dat eventueele klachten om
trent de arbeidsbemiddeling, de houding bij conflic
ten, e.d. steeds objectief worden beoordeeld en Bur
gemeester en Wethouders of de Raad indien zij ad*
viezen van Bestuur der Arbeidsbeurs ontvangen,
steeds op een neutrale houding van dit bestuur kun
nen rekenen.
Hoe de arbeidsbemiddeling werkt.
Omtrent de werking der arbeidsbemiddeling zal ik.
U ook iets mededeelen, terwijl ik U zoo aanstonds
ook het verloop van een aanbieding van een werkzoe
kende en de aanvraag van een werkgever zal uiteen
zetten.
Allereerst wil ik Uw aandacht vestigen op het z.g.
dagelijksch bericht, hetwelk aan de arbeidsbeurzen
en aan de belangrijkste correspondenten door de
Centr. Rijksarbeidsbeurs wordt gezonden.
Dit is een lijst, waarop alle vacante betrekkingen,
welke bij de Arbeidsbeurzen en correspondentschap
pen in Nederland zijn ingekomen, worden vermeld.
Tevens worden hierop vermeld de vacatures in
Duitschland, Frankrijk, België en andere landen,
welke door bemiddeling der agenten in het buitenland
bij haar zijn binnen gekomen.
Het gevolg hiervan is, dat, indien een werkgever
een aanvraag bij de arbeidsbeurs indient en hieraan
door werkzoekenden in de plaats niet onmiddellijk
kan worden voldaan, den volgenden dag alle arbeids
beurzen en correspondentschappen mot deze aan
vraag in kennis zijn gesteld. Indien er dus in Ne
derland dan ook maar één van de gevraagde arbei
ders beschikbaar is, kan aanleiding hiervan worden
verwacht.
Dat dit dagelijksch bericht van zeer groot belang
is, zoowel voor werkgever als werknemer, heeft do
praktijk reeds dikwijls bewezen.
Wat gebeurt er nu als een werkzoekende zich bij
de arbeidsbeurs aanmeldt?
In de eerste plaats worden de gebruikelijke gege
vens omtrent hem genoteerd: B u r g e r 1 ij k e s t a a t,
godsdienst (dit speciaal voor inwonend perso
neel), naam van den laatsten werkge
ver, bezit van diplom a's, genoten op
leiding, bijzondere bekwaam heden, a f-
schrift van getuigshriften, e.d. In één
woord alles wat bevorderlijk kan zijn om een juist in
zicht te verkrijgen met wat voor een persoon men t s
doen heeft. Verder worden er informatiën ingewor,-
ncn bij den laatsten patroon omtrent reden van ont
slag, hoe hij heeft voldaan, e.d. Is het gewenscht bij
meerdere werkgevers inlichtingen in te winnen, dan
geschiedt dat natuurlijk ook.
In een kleine gemeente waar men elkander kent
is dit niet steeds zoo noodig, en gebeurt het ook niet
altijd, maar in plaatsen van eenige beteekenis is dit
noodzakelijk. De ingewonnen gegevens zijn absoluut
van verlrouwelijken aard en nimmer wordt dit ver
trouwen door de ambtenaren der arbeidsbemiddeling
misbruikt.
De ingewonnen gegevens kunnen tevens dienen om
te zien of de betrokkenen eventueel recht op uitkee
ring uit de werkloozenkas hunner organisaties heb
ben. Deze uitkeering wordt n.1. alleen verstrekt bij
onvrijvyillige werkloosheid, dus indien een arbeider
vrijwillig zijn betrekking verlaat, hetgeen uit het te
rug ontvangen inlichtingenformulicr blijkt, wordt
geen uitkeering verstrekt.
Ook kan van deze inlichtingen gebruik worden ge
maakt in bijzondere gevallen, zooals in het najaar
van 1930, toen een belangrijk aantal menschen ge
plaatst kon worden bij de in cultuurbrenging van den
Wicringermeerpolder. Hier moest in de eerste plaats
er voor gewaakt worden, .dat de arbeiders niet bij de
boeren wegliepen, om in den Wieringcrmccrpolder te
worden tewerk gesteld. Doordat bij dit werk alleen
menschen over de arbeidsbeurs werden aangenomen,
kon dit heel gemakkelijk worden voorkomen. Men
schen die zelf ontslag hadden genomen, werden niet
aangewezen, zoodat zij zich er wel voor wachtten ont
slag te vragen bij hun werkgever.
Komt nu een 2werkgever op 'de arbeidsbeurs vra
gen om een arbeider, dan kan hem direct worden
medegedeeld, wie er al zoo bij de beurs staan inge
schreven. Kent hij de ingeschreven personen, dan
wordt meestal direct een keuze gedaan en afgespro
ken dat Jan of Piet om zoo laat zich moet meidon.
Zijn de ingeschrevenen hem onbekend, dan zijn de
ambtenaren door de ingewonnen informatiën daartoe
in staat gesteld, den juisten man aan te wijzen.
Ook dan weer wordt afgesproken op welk tijdstip
één of meerdere personen naar den werkgever moeten
worden verwezen, teneinde zich bij hem te presentoe-
ren.
Uit deze gezondenen wordt dan door den werkge
ver keuze gedaan en lijken ze hem ongeschikt, dan
volgt verdere toezending. Een werkgever is nimmer
verplicht den door de arbeidsbeurs gezonden werkne
mer aan te nemen en blijft geheel vrij in zijn keuze.
Werkgevers die echter veelvuldig gebruik maken van
de arbeidsbeurs, laten het meestal geheel aan de amb
tenaren over, daar zij uit ondervinding wel weten, dat
de door hen gewenschte arbeider wel wordt gezonden.
Het zal U duidelijk zijn, dat het praatje, dat de
arbeidsbeurs den menschen op nummer van een lijst
aanwijst, en dat je maar moet nemen wat ze sturen,
geheel onjuist is.
Waarschijnlijk is dit nog overgebleven uit de da-
