- De Wereldreis van -
Dicky en Dirrekie Durf
1
X
Ziek 4-
WARE WOORDEN.
Ernstige aanvaring op
de Lek.
Stakingsrelletjes in de hoofdstad.
Griep onder de militairen te Amhem.
Sneeuwstormen in China.
Met een tunnel onder de Westerscheide
door?
Pech van het
12de postvliegtuig.
1
Niemand is nutteloos in de wereld, als hij eens anders
last verlicht
-O
Een mensch, die naar waarheid zoekt en haar waar
achtig liefheeft, moet in de maatschappij door iedereen
geacht worden.
o
Men heeft evenmin recht iemand te kwetsen met de
tong als met het zwaard.
o
Zelfverloochening is het wachtwoord des levens.
'O
Zonder geestdrift verdooven de beste krachten van
geest en gemoed; de tondel in ons waoht op vonken.
o
Zes euvels moeten in deze wereld te boven worden ge
komen door dengeen, die voorspoed wenscht: slaap,
traagheid, vrees, toorn, luiheid en getalm.
o
De edelste gevoelens der vrouw ontwaken, wanneer
lij troosten en helpen kan.
ALLERLEI
Kleuren en wat wij ervan waarnemen.
Den laatsten tijd wordt er veel aandacht gegeven
aan de kleuren, die in onze omgeving moeten over-
heerschen om ons aangenaam en rustig te stemmen,
enz. Zelfs in fabrieken en werkplaatsen heeft men
opgemerkt, dat de kleur der wanden een bepaalden
invloed heeft gunstig of ongunstig op de pres
taties der arbeiders. Wat is kleur echter in den grond
der zaak?
Hier moeten wij onderscheid maken tusschen ge
kleurd licht en kleurstoffen. De laatsten spelen de
grootste rol in ons leven en geven de ons omringen
de voorwerpen hun kleur, doch van wetenschappe
lijk standpunt bezien is het gekleurde licht van het
grootste belang. Wit licht moet ook als gekleurd licht,
worden opgevat en wel als een combinatie van alle
voor ons oog zichtbare kleuren, zooals blijkt wanneer
wij het door een prisma laten vallen
Ons oog ziet de voorwerpen, door wat zij van het
licht terugkaatsen. Een grassprietje is groen, omdat
het de roode kleur absorbeert en daardoor lijkt het
teruggeplaatste licht groen vergeleken bij het witte
licht, dat alle kleuren bevat. Op dezelfde wijze is
een geranium rood. omdat hij het groene licht absor
beert. Het teruggekaatste licht heeft op de „staafjes
en kegeltjes" in ons oog, vermoedelijk een chemische
werking, doch het geheim, waardoor wij de kleuren
kunnen waarnemen, is nog niet ten volle ontsluierd.
Zooals bekend, is rood de kleur met de grootste en
violet die met de kleinste golflengte. Wanneer men
uitsluitend licht van één golflengte heeft, passeert
dit onverdeeld door een prisma en verkrijgt men ook
geen spectrum. Zulk licht kan men verkrijgen door
electrische ontladingen door de lucht te laten slaan;
hoe grooter de kracht daarvan is, hoe hooger het
trillingsgetal van het uitgezonden licht wordt; "e
kleur wordt dan blauw of violet, want een hoog tril
lingsgetal gaat gepaard met een kleine golflengte,
'omdat de snelheid van het licht als zoodanig onaf-
.hartkelljk is van zijn kleur.
Een slecht brandende lamp ziet rood, omdat haar
temperatuur betrekkelijk laag is; dan zijn de roode
200. De boot nadert de kade van Volvettendam. Vlak
bij de voorsteven staan Dicky, Dirrekie en Gerrit, do
wereldreizigers. Ze zien de torens en hulzen van hun
geboortestad opdoemen en „het hart zwelt ln hun boe
zem", zooals de deftige menschen zeggen. Maar wat is
het druk op de kade! Niet alleen meneer en mevrouw
Durf en meneer en mevrouw Gochum zijn aanwezig,
maar aan den havenkant verdringen zich ook 17 kran-
tenmenschen, 34 fotografen, 51 politieagenten, 88 hande
laars ln auto-onderdeelen en bulten- en binnenbanden,
85 bestuursleden van reis- en natuur-historische vereeni-
gingen, 102 belangstellende Volvettendammers en 119
201. Den volgenden morgen zitten Dicky en Dirrekio
op de schoolbanken. Meester Klppejesgrut staat voor
de klasse en hij zegt vriendelijk tegen de wereldreizi
gers: „Jullie valt met je neusjes in de boter. We hebben
vandaag juist repetitie over Afrika. Daar zal je wel
veel van weten, want jullie zijn er zelf geweest, heb ik
in de krant gelezen. Dus schrijf nu maar keurig al de
golven, baaien, eilanden, rivieren, bergen en steden op,
die jullie in Afrika weet... En Gerrit, die door zijn baas
weer in genade is aangenomen, beklimt zijn gewone lad-
lichtstralen naar verhouding sterker, hoewel alle
kleuren in het spectrum blijken voor te komen. Naar%
mate de temperatuur van een lichtbron hooger wordt
vermindert het roode licht in kracht en krijgen op
het laatst zelfs blauw en violet de overhand.
Ons oog neemt alle kleuren waar, doch het moet
geoefend worden. Daarom geven kinderen en primi
tieve volkeren de voorkeur aan sprekende kleuren;
de andere nemen zij niet duidelijk genoeg waar. Het
zien en waardeeren van fijne verschillen en gedekte
tinten wijst dus altijd op een zekere trap van bescha
ving, die een systematische ontwikkeling van ons
kleurgevoel meebrengt.
(Nadruk verboden.)
Gevaarlijk Berlijn.
De verkeersongevallen staan in alle groote steden op
de eerste plaats als oorzaak van onnatuurlijken dood.
Berlijn is vooral berucht ln dezen, de Berlljnsche stra
ten zijn gevaarlijk niet alleen voor spelende kinderen,
maar ook voor voetgangers, fietsers, inzittenden van au
to'^, kortom voor ieder, die zich op straat waagt. In het
afgeloopen jaar zijn 27671 ongelukken op straat voorge
komen, waarbij niet minder dan 2104 personen gedood
werden, ondanks verkeerstorens, verkeerspolitie, witte
streepen op het asfalt en dergelijke meer. Maar ook ver
der nog is Berlijn een gevaarlijke stad. Er werden ver
leden jaar 45 menschen vermoord, terwijl het aantal
overvallen enorm was, en niet statistisch vast te leggen.
Het overval-commando werd niet minder dan 10.188 maal
gealarmeerd.
Een millionnair ln het Oerwoud.
Een groote Amerlkaansohe expeditie ls uitgetrokken
naar het Mexicaansche oerwoud om naar een zeldzaam
stuk wild te zoeken: naar een verdwenen, bijna sprook
jesachtige millionnair. Josef Martin had zich in Mem-
phis een reuzen vermogen verworven. Hij leefde het le
ven van alle rijke menschen, tot hij er op eens genoeg
van had. Dit reuzenvermogen werd bij bepaalde ban
ken vastgelegd en mijnheer Martin ging op reis. Nie
mand kende het doel van zijn reis, hij zelf wist niet eens
waarheen hjj zou trekken. Hij dook hier en daar op
het Europeesche kontinent op. In 1913 was hij in Londen
om met de Engelsche regeering te onderhandelen over
den aankoop van een plantage in Britsch Honduras en
van toen af is hij verdwenen. Men mompelde allerhande
van Jungle en oerwoud, maar niemand wist iets zekers
te vertellen. Sedert achttien jaren is Martin zoo goed als
verdwenen. Maar zijn dood is niet gemeld, en naar geld
hongerige erfgenamen mogen niet aan het vermogen
komen, dat in den loop der jaren door rente op rente
aanmerkelijk is vermeerderd. De geheele geschiedenis
is thans nog ingewikkelder geworden, omdat men hem
eenige weken geleden meende te hebben gezien in Quin-
tana Roo, een verafgelegen Amerikaansch district.
Men ging op onderzoek uit en ervoer dat de wereld-
vluchteling zich tot een zonderling ontwikkeld had, die
het samenkomen met de blanken sohuwt en die zelden
het oerwoud verlaat. In Mexico-City gaan nog andere
geruchten rond over den oerwoudmlllionnair. Hij zou
in zijn jungle-rijk als een kleine koning heerschen en
niets meer van de cultuur der blanken willen weten.
Ook zou hij leven volgens de zeden der inboorlingen en
een harem hebben ingericht met jonge en mooie Indi-
aansche meisjes.
Begrijpelijkerwijs hebben de erfgenamen van Martin
er groot belang bij de waarheid over den millionnair te
weten te komen, voor alles of hij leeft of dood is. Twee
advocaten hebben nu in opdracht van de familie een
expeditie laten uitrusten, die het Mexicaansche oerwoud
zal doorkruisen om Martin te zoeken. Men zal hem
trachten te bewegen naar New Orieans of Memphis terug
te keeren of over te halen ten gunste van zijn erfgena
men afstand te doen van zijn vermogen in Amerika. In
dien deze bemoeiingen vruchteloos zouden blijken te zijn,
wil men trachten den zonderlingen millionnair onmon
dig te laten verklaren.
straatjongens. Ook zijn er twee film-maatschappijen, drie
draaiorgels en het fanfarecorps „Volvettendam Vooruit"
„Joppie," zegt Gerrit dan ook, „we worden ingehaold
of we de Volvettendamsche Voetbal Verainlging bennen
en het kampioenschap van Durgerdam hebben behaold...
Maar even later vliegt Dirrekie in haar moeders armen
en Dicky in zijn vaders armen en krijgt Gerrit zijn eer
ste sohrobbeering. Het publiek juicht, de muziek tet
tert, de fotografen maken een prachtige kiek en de
krantenmannen schrijven heele blocnotes vol. Zoo is
iedereen in zijn sas.
dertje om de ramen van juffrouw Van Peuteren te zee-
men. Vanavond gaat hij naar de familie Durf, waar hij
uitgenoodigd is om verder kennis te komen maken.
Sjonge, sjonge, grinnikt Gerrit, terwijl hij aan den arbeid
trekt een mensch kan toch hall wat belalven... Jam
mer maor, dat de lekkerste koekjes het airst op ben
nen... 't Zal nou wel een aorig pauzie duren, air Ik nog
es vacantie kraag... En zingend: „wordt het dan nooit
gain Zaoterdagaovond" trekt Gerrit welgemoed aan het
werk
Tusschen twee stoombooten. De zwaar
beschadigde schepen aan den grond gezet.
Donderdagochtend half acht ls de Reederlj op de Lek
II bij het afvaren van den steiger te Slikkerveer en het
oversteken van de rivier, aangevaren door de vracht
boot Stad Tiel IV van de reederij v. d. Schuyt De Stad
Tiel trof de Lekboot in den voorsteven met zulk een
kracht, dat belde booten binnen enkele minuten zonken
Zij konden nog in elkaar gehaakt worden en in de ha
ven van de scheepswerf De Maas aan den grond gezet
worden. Op de Lekboot bevonden zich vele passagiers,
vooral scholieren, die door de vrachtboot De Koophan
del zijn overgenomen. Een paard en eenige varkens ^ijn
verdronken.
Nadere bijzonderheden.
Nader wordt over deze aanvaring gemeld:
De raderboot Reederij op de Lek I was nog maar net
van den aanlegsteiger te Slikkerveer vertrokken met be
stemming naar Rotterdam, toen van den anderen kant
de Stad Tiel IV naderde, op reis naar Breda, Laatstge-
nemd schip een vrachtboot hield den goeden wal.
De raderboot, die omdat zij juist van den steiger kwam,
nog dicht onder den verkeerden wal zat, vroeg met de
stoomfluit dezen wal te mogen houden, maar de ander
gaf slechts één stoot terug. De raderboot wilde daarop
trachten voor den ander over te gaan, maar in verband
met den vrij sterken stroom, lukte deze manoeuvre niet
vlug genoeg en met groote kracht liepen beide booten
op elkaar ln. De Reederij op de Lek II werd aan bak
boordszijde aan het voorschip getroffen. De steven van
de Stad Tiel IV liep een eind het schip in en bleef zit
ten. Dit is maar gelukkig geweest, want nu kon niet zoo
veel water het schip binnendringen. Desondanks begon
nen beide schepen snel te zinken. Recht voor den eb-
stroom dreven de zinkende schepen langs het terrein van
de scheepsyverf De Maas, waarvan terstond hulp toe
snelde, ln den vorm van 6 roeibootjes. Ook van de rivier
werd dadelijk hulp verleend door een toevallig juist langs
varende motorboot en de vrachtboot Koophandel VIII.
Onder de passagiers van de Reederij op de Lek I be
vonden zich veel schoolkinderen, die in panischen schrik
naar het dek kwamen. Alle opvarenden werden door de
toegeschoten booten overgenomen. Daarbij is een meisje
te water geraakt; zij kon evenwel weer spoedig worden
gered. Van de 15 varkens op de raderboot zijn er 7 ver
dronken. Ook een hengst is omgekomen.
Al zinkende kwamen de beide booten in het haventje
langs de werf De Maas, waar het vrij ondiep is. Daar
zijn de schepen aan den grond geraakt, de raderboot
maakte zware slagzij. De Stad Tiel IV zit nog steeds met
den voorsteven in het gat van het andere schip. Ook de
vrachtboot heeft zware averij. Bij laag water steken van
de booten nog slechts de schoorsteenen en de stuurhuizen
boven den waterspiegel uit.
Actie tegen een aantal stuoidcors. Twee
belhamels gearresteerd.
De laatste dagen is het voorgekomen, dat een aan
tal stucadoors, die in coöperatie werkzaam zijn bij
een bouwwerk aan de Scheldestraat te Amsterdam,
werden lastig gevallen door personen, die het niet
eens zijn met de loonsvoorwaarden waarop de stu
cadoors het werk hebben aanvaard. Het volg was, dat
deze arbeiders na afloop van hun werkzaamheden on
der politiegeleide naar hun in plan West gelegen wo
ningen moesten worden gebracht. Donderdagmiddag
werden zij daarheen door een drietal, agenten bege
leid, weer tot misnoegen van een groot aantal mce-
loopende mannen en opgeschoten jongens, die er op
uit waren de stucadoors te molesteeren. In de Kinder
straat geraakten de agenten in het nauw, doordat
een menigte, welke in een oogwenk tot meer dan 100
personen was aangegroeid, begon op te dringen. Voor
de agenten was gelukkig vrij spoedig assistentie ter
plaatse.
Plotseling sprong een vischventer, die in de ten
Katestraat met zijn kar stond en met het geval niets
te maken had, op een agent af met de bedoeling hem
bij de keel te grijpen. De agent slaagde er in zijn
aanvaller van zich af te slingeren, doch nu wapende
deze zich, geholpen door een kameraad, met een schot
van zijn wagen en maakte zich gereed den agent
opnieuw aan te vallen. Deze trok >.ijn revolver en ge
lastte de mannen onmiddellijk stil te staan, daar zij
hen anders zou neerschieten. De vechtersbazen bleven
toen maar staan, waarop zij werden ingerekend en
naar het politieposthuis Borgerstraat werden ge
bracht. Later zijn zij op het bureau Overtoom opge
sloten.
Het is nog langen tijd rumoerig gebleven op straat,
doch van lieverlede zijn de herrieschoppers afgedro
pen.
Op den dam zouden Donderdagmiddag om vier uur
de werkloozen weer bij elkaar gekomen zijn, doch de
politie had tijdig maatregelen getroffen, die de oor
zaak waren dat deze samenkomst niet doorging.
Nog steeds uitbreiding van het aantal ge
vallen. Geen kwaadaardig karakter.
De griep onder de militairen te Arnhem neemt op
onrustbarende wijze toe; tot zelfs de cantine van het
Militair Hospitaal is als ziekenzaal ingericht.
Op last van den chef van den Militairen Genees
kundigen Dienst mogen geen troepenverplaatsingen
plaats vinden; eveneens zijn alle uitrukkende dien
sten afgelast.
Ook uit Ede en Harskamp werden vele militaire
patiënten naar Arnhem vervoerd.
Tot op heden draagt deze griepepidemie geen
kwaadaardig karakter.
VIJFJARIG KIND ONDER DE TRAM GERAAKT.
Ernstig ongeluk ln de hoofdstad.
Donderdagavond is te Amsterdam een vijfjarig jon1-
getje op het voorbalcon van een bijwagen van lijn
17 geklommen, terwijl deze op het Surinameplein aan
het rangeeren was.
Toen het kind plotseling den conducteur zag,
schrok het en wilde van den wagen springen. Het
ventje kwam daaitbij te vallen en raakte onder den
wagen. Zwaar gewond aan beide been en, moest de
kleine naar het Tesselschadeziekenhuis worden ge
bracht. Zijn toestand is ernstig.
Vele slachtoffers.
Buitengewoon hevige sneewstormen hebben in uit
gestrekte gebieden van China groote schade aan
gericht. De stad Hankau is tengevolge van den
sneeuwstorm van de buitenwereld afgesloten. De
spoorweg naar Peking is versperd, zoodat de aan
voer van levensmiddelen stil staat. In de stad
heerscht groote nood.
Een en zestig paenschen zijn om het leven gekomen,
van wie vijf en twintig bij het instorten van een blok
huizen.
Bovendien werden bij een ernstig spoorwegongeluk
op de lijn PekingHankau tengevolge van de sneeuw
zes en dertig personen gedood en twee en zeventig
gewond.
door gevatte koude en bij pijnen van velerlei
aard, zullen een der hieronder genoemde
Mijnhardt's Poeders
U spoedig helpen: Mijnhardt's Grieppoeders.
Hoofdpijnpoeders. Verkoudheidspoeders.
Kiespijnpoeders. Hoestpoeders.
Maagpoeders. Rheumatiekpoeders. Op
poeders en doos staat de naam Mijnhardt. Let
bij het koopen hierop! Prijs per poeder 8 ct. en
per doos 45 ct. Verkrijgbaar bij Uw drogist.
Tusschen Zuid-Beveland en Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Uit Zeeland wordt aan de N.R.Crt. gemeld:
Enkele personen in deze provincie hebben over
wogen, of het technisch en financieel mogelijk zou
zijn, een vaste verbinding tot stand te brengen tus
schen Z.-Beveland en Zeewsch-Vlaanderen, ter ver
vanging van de provinciale bootdiensten tusschen
deze gedeelten van Zeeland. Naar aanleiding van
deze overwegingen heeft een ter zake kundige een
tunnel voor het verke v in twee richtingen onder de
Westerscheide ontworden en een financieele basis
voor dit plan opgezet. Blijkens dezen opzet zouden de
kosten van aanleg niet veel meer bedragen, dan de
gekapitaliseerde jaarlijksche tekorten van de ex
ploitatie der stoombootdiensten op de Westerscheide,
van welke tekorten het rijk 80 pet. voor zijn rekening
neemt, en de provincie 20 pet. De tunnel, die een
lengte van 4200 meter zou hebben, is gedacht tus
schen Hoedekenskerke en Terneuzen, een van de
weinige plaatsen in de Westerscheide, waar zich geen
geulen en zandbanken bevinden. De kruin van de
tunnel zou volgens het ontwerp ten minste 10 meter
beneden het laagste waterpeil komen, zoodat de tun
nel aan de scheepvaart geen moeilijkheden in den
weg zou leggen.
Het plan bevindt zich nog in het eerste -stadium
van voorbereiding. Verwacht wordt echter, dat spoe
dig een comité in het leven zal worden geroepen om
te trachten het te verwezenlijken.
Noodlottige tusschenlanding te Popelin ln
Tsjecho Slowakije. Het toestel ernstig be
schadigd. De bemanning ongedeerd.
Het postvliegtuig, de P.H.-A.F.O., dat Donderdagoch
tend naar Indië vertrokken is, heeft bij Popelin (ia
Tsjecho-Slowakije) een noodlanding gemaakt en is daar
bij over den kop geslagen. Het toestel is zoodanig be
schadigd. dat de tocht niet zal kunnen worden voortge
zet. De bemanning, de vliegers Frijns en Both en de
werktuigkundige Bruijnestein zijn ongedeerd.
Verscheidene uren hadden Frijns en Both al boven de
wolken en boven den mist gezeten, zoo lang, dat zij be
ter oordeelden om maar te trachten onder het zware
wolkendek te komen en een landing uit te voeren ten
einde zich te kunnen oriënteeren.
Onder de wolkenlaag gekomen, bleek de geheele aarde
met een sneeuwlaag bedekt te zijn. Frijns koos voor
zijn landing een veldje, dat er zoo op het oog van boven
af gezien, uitsterst geschikt uitzag. Maar bij het landen
bleek de sneeuwlaag veel ongerechtigheid te bedekken,
althans bij het inkomen van het terrein heeft de machine
blijkbaar een of andor obstakel geraakt en is over den
kop geslagen.
De bemanning bleef bij dit ongeval gelukkig volkomen
ongedeerd.
Hoe het vliegtuig beschadigd is, valt nog niet te ver
melden, daarover ontbreken nog de gegevens.
Popelin ligt in Tsjecho-Slowakije nabij de stad Neuhaus
De post van het vliegtuig zal worden doorgezonden
naar Praag en Zaterdag zal een ander toestel van de
K.L.M. de P.H.-AE.Z, van Amsterdam naar Praag ver
trekken, om de post over te nemen en door te vliegen
naar Indië.
Nadere bijzonderheden.
Nader wordt nog vernomen, dat de P.H.-A.E.Z. die Za
terdag zal vertrekken, bestuurd zal worden door den
vlieger Smirnoff.
Het vliegtuig zal niet naar Praag, doch naar Weenen
koers zetten, omdat de post gemakkelijker uit Popelin
naar de laatste dan naar de eerste stad verzonden had
worden.
De vlieger Frijns heeft Donderdagmiddag om 2 uur de
directie van de K.L.M. telefonisch van het gebeurde in
kennis gesteld. Hij deelde daarbij mede, dat het toestel
bij de landing over den kop is geslagen, tengevolge van
de slechte bodemgesteldheid. Frijns vroeg zelf een nieu
we machine te sturen.
In Weenen zullen Frijns, Both en Bruynestein over
stappen in de PH.-A.E.Z. en daarna den tocht naar Indië
voortzetten.
DE AANRIJDING TE GELDROP.
De chauffeur'gearresteerd*
Zooals reeds gemeld, vond Dinsdag 1.1. te Geldrop
een aanrijding plaats, waarbij twee personen ernstig
werden gewond. De bestuurder van den auto reed
echter door.
Nadat een onderzoek was ingesteld, heeft men gis
teren den man kunnen opsporen. Het is een zeker®
IJ. uit Goirle.
LAFFE DIERENMISHANDELING.
De politie te Doetinchem heeft een landbouwer ge
verbaliseerd wegens dierenmishandeling. De man
had Dinsdagavond zijn door uitputting neergevallen
paard aan den weg laten liggen. Het arme dier werd
Woensdagmorgen geheel ondergesneeuwd en sterven
de gevonden.
NEDERLANDSCHE TRAWLER GEZONKEN.
De bemanning gered.
Op 15 mijl ten Noorden van het Borkum-vuurschip
is de „IJM. 157 Maria van Hattum', van de Scheep»*
exploitatie Mij. „De Marezaten", vermoedelijk na een
aanvaring met het Duitsche s.s. Annie Hugo Stinnes
6, gezonken. Er heerschte een dikke mist
De bemanning is aan boord van genoemd Duitsch
schip kunnen gaan.
IN NEW YORK 600.000 WERKELOOZEN.
Blijkens de gegevens van de hulporganisaties, die
momenteel trachten te voorzien in den grooten nood
der werkloozen in de stad New York, meent het Wel
fare Departement het aantal werkloozen aldaar te
moeten schatten op ongeveer zeshonderd duizend.
(Dat is dus ongeveer zooveel als de stad Amsterdam
aan inwoners telt.)
-«J
.7^^-. I
