bchager Uurant ""L";,8825
Mechanisatie in den Landbouw.
Raad
Wieringerwaard.
Het Oude Huis.
Radioprogramma
Hoe de techniek alles
veranderd heeft.
Ingezonden Stukken.
A I A i Dinsdag 3 Maart 1931.
Waar vroeger alles met de hand
geschiedde, rijden de machines
thans stampend over den akker.
Hoe in Duitschland de jonge
boeren voor 't mechanische land-
bcuwvak worden opgeleid.
VEERTIG machines rijden stampend over de ak
kers. Het zijn geen tanks, doch de werktuigen
van een meer vreedzame veroveringsexpeditie
van een nieuwe landbouwkolonie. De jonge
mannen, die ze bedienen, zijn boer en machinist tege
lijk. En de akkers behooren toe aan een Duitsche
school voor mechanische landbouw te Zeesen bij Kö-
nigswusterhausen. Hier leeren jaarlijks duizenden
jonge mannen van het platteland het gebruik der
landbouwmachines. Hier wordt de landbouw sneller en
beter bevorderd dan door alle maatregelen, die men
vroeger wel genomen heeft. Want ook in Duitschland
klaagt men over den nood der boeren, hoewel men
over het algemeen weinig weet van den technischen
vooruitgang op landbouwgebied die eer. der weinige
dingen is. waardoor men de boeren werkelijk zou kun
nen helpen. Dit is vooral van belang in de uitgestrekte
heiden en venen, die nog altijd niet ontgonnen zijn.
Het zou ons te ver voeren, wanneer w(j alles uitvoerig
moesten bespreken. Wij zullen daarom slechts enkele
voorbeelden noemen, eenige indrukken weergeven.
Het eerst moet wel genoemd worden de maaimaohine,
die reeds een 70 jaar geleden een omwenteling in den
landbouw veroorzaakte en haar zegetocht begon in de
Vereenigde Staten. Het werd mogelijk, daar te lande
het met tarwe bebouwde oppervlak belangrijk uit te
breiden in een tijd, dat in Europa de eene landbouw
crisis de andere opvolgde. Amerika werd ai spoedig
doorsneden door een dicht net van spoorwegen. -Een
dergelijke zegetocht begint nu.
De maai-dorschmachuie,
die over het land wordt voortgetrokken en slechts door
een zeer klein aantal menschen bediend wordt. Zij
belooft op de geheele wereld de landbouwmethoden te
veranderen en de tarwe-produceeracde landen zullen
zich op de nieuwe werkwijze hebben in te stellen. Ook
gebieden, die tot dusver niet rendabel waren door hun
afgelegen positie, kunnen nu worden ontgonnen. Er
zijn nog slechts enkele machines van deze soort in ge
bruik, want men is nog bezig ze te verbeteren en
kleinere, goedkoopere modellen uit te denken. Juist op
dit punt is de ooncurrentie tusschen Amerika en
Europa in vollen gang.
Een grootere melkproductie
•wordt door Duitschland eveneens nagestreefd om on
afhankelijk te worden van den boter- en melkinvoer uit
het buitenland. Dit doel zou grootendeels bereikt wor
den, wanneer de koeien gemiddeld 3500 L. melk per
jaar leverden. De productie is nu veel minder, n.1. 2100
2300 L. per jaar. doch waar de de beste melkkoe van
het land 13000 L. levert, is de opvoering der productie,
zooals men zich die voorstelt, zeer goed mogelijk. Men
zal daarom goedkoope melkmachines in den handel
"brengen van 600 a 700 Mark tot nu toe was de prijs
1600 a 1700 Mark zoodat de aanschaffing al loonend
is voor iemand, die slechts 4 koeien bezit. Voor de
dieren is ook
Meer groenvoer
noodig. Tot dusver ging een groot deel daarvan verlo
ren, zoodat men op het eind van den winter zelfs geen
groenvoer voor het vee meer had. Thans heeft men
groote velden met kunstmest en kunstmatigen regen
vruchtbaar gemaakt, waardoor zij 2 of 3 maal zooveel
opleveren als vroeger. De planten worden afgesneden,
gedroogd en vermalen en het zoo geconserveerde groen
voer wordt als „hooimeel" in den handel gebracht. De
proeven op dit gebied zijn nog niet beëindigd. In Ame
rika wordt het maaien, drogen en vermalen van het
groenvoer ook al verricht door een machine, terwijl zij
over het land wordt voortgesleept. Men is ook bezig
met proeven, om in het groenvoer door toevoeging van
gedenatureerde suiker een gistingsproces teweeg te bren
gen en het eiwitgehalte te verhoogen. Zoo noodig kan
dit gistingsproces door electrische verwarming bevorderd
worden en het is daardoor mogelijk, het vee ook 's win
ters goed te voeden
Een moderne kippenfokkerij
is een industrie als een andere. In den halfdonkeren stal
zitjen de legkippen op rijen van wel honderd meter leng
te naast elkaar. Zij kunnen zich nauwelijks bewegen en
dat moet ook. want alle kracht moeten zij geven aan
het leggen van eieren. Van het romantische nest is
niets overgebleven. De eieren vallen op een band zonder
eind '-n worden automatisch belicht, gesorteerd en ver
pakt... De kippen leven een jaar, niet langer. Dan heeft
men hen geheel uitgemergeld en worden zij geslacht.
Zoo wordt de productie van eieren 50 tot 70 pet. goed-
kooper gemaakt. Doch voor dierenvrienden is de aanblik
van zoo'n kippenfokkerij een gruwel.
De machinale aardappeloogst
is wel het voornaamste technische wonder. De machine
rijdt in snel tempo over het veld. Met haar lange ijzeren
armen grijpt zij in den grond en haalt de aarde met aard
appels en al op. Andere vangarmen slaan de planten
stuk, verwijdei'en de aarde van de aardappels en sor-
teeren deze De machine gaat met schokken en rukken
voort en de boer, die haar voor het eerst ziet, kan zijn
oogen niet gelooven. Deze machinale aardappeloogst is
het zorgenkind van de voorstanders der landbouwmachi
nes. want zij werken alleen goed op lossen, zandigen
grond. Het is nog niet gelukt, ook voor de zware grond
soorten goed en goedkoope oogstmachines voor aardap
pelen te maken. Toch zal dit noodig zijn, w nt wanneer
de boer voor zijn aardappeloogst nog evenveel arbeiders
noodig heeft als vroeger, heeft hij ook aan de andere
oogstmachines niets, want hij kan zijn personeel toch
niet inkrimpen. De machinale aardappeloogst is dus het
voornaamste vraagstuk, dat nog om een oplossing vraagt
Een gemechaniseerd dorp
bevindt zich bij Hohenheim in de buurt van Stuttgart.
Professor Münzinger heeft daar een geheel dorp geme
chaniseerd, doch de merkwaardige kolonie mag niemand
bezichtigen, zoolang het succes niet verzekerd is. Ook bij
de proeven, die in Silezië genomen worden met betrek
king tot de mechanisatie van het boerenbedrijf, wordt de
geheimzinnigheid betracht.
Alle betrokken partijen zijn het er met dat al over
eens,, dat een verbetering der productiemiddelen slechts
succes kan hebben, wanneer de kwestie van vraag en
aanbod op een volmaakt nieuwe wijze georganiseerd
wordt. Men richt zijn gedachten voornamelijk op een
centralisatie van het aanbod, waarvoor het vaststellen
van een aantal standaardkwaliteiten noodzakelijk zal
zijn. Het moeilijkste is echter het vinden van een afzet
gebied bij de tegenwoordige overproductie en daarin zal
ook de Duitsche landbouw niet zoo licht slagen als men
zich voorstelt.
(Nadruk verboden).
Winkel, 1 Maart 1930.
Mijnheer de Redecteur!
Mag ik beleefd een plaatsje in uw veelgelezen blad,
voor onderstaande regelen? Bij voorbaat mijn dank.
Het is naar aanleiding van de laatst te Lutjewinke)
gehouden vergadering van den Bond voor Staatspension-
neering. Daar verklaarde de heer P. Hoogland dat de
reden waarom Gevers niet als bode gehandhaafd was. is
dat de afrekening moeilijkheden opleverde en hij daar
voor de risico niet op zich nam. Die opmerking ia een
infame leugen, want nooit heeft hij mij moeten manen
tot afdracht, zelfs heeft hit eens, toen ik een opgehaald
gedeelte wilde afdragen, dit niet willen accepteeren, om
dat hij op reis moest, en hij dit zilvergeld niet wilde be
waren. Hoogland beweerde nog dat de voorzitter hem
gevraagd had of Gevers wel solide genoeg was, waarop
voorzitter antwoordde dat hij die vraag absoluut niet
gesteld had. Dat voorzitter in deze waarheid sprak kan
blijken uit het feit, dat hij tevens penningmeester van
de ijsclub is en als zoodanig kent hij Gevers, omdat deze
tevens bode voor de ijsclub is en hij daardoor wel weet
dat de afwikkeling steeds in orde is.
Door ziekte was ik verhinderd de vergadering bij te
wonen; tevens had ik als lid niet eens een convocatie
ontvangen. Ik hoop dat Hoogland hiermee zijn woorden
zal intrekken en niet iemand op een dergelijke manier
beleedigen. U, mijnheer de Redacteur mijn dank.
M. Gevers.
Winkel.
Zaterdagmiddag half vier vergaderde de Raad vol
tallig, onder leiding van Burgemeester Haringhuizen,
tevens secretaris.
Notulen vorige vergadering onveranderd vastge
steld.
Ingekomen is ten le de goedkeuring van Ged. Sta
ten op 't Raadsbesluit, waarbij werd bepaald liet pre
sentiegeld te stollen op drie gulden per bijgewoonde
vergadering, evenwel met dien verstande, dat wan
neer 's morgens een vergadering wordt gehouden en
deze eventueel des middags wordt voortgezet, dit
voor één vergadering geldt.
Ten 2e: Een verslag van de commissie tot wering
van schoolverzuim.
Ten 3e: Een verslag van de commissie van toezicht
op het lager onderwijs. Daaruit blijkt dat het gemid
deld aantal leerlingen 129 bedraagt en het aantal on
geoorloofde verzuimen zeer weinig is, n.1. 1 200/00.
Beide verslagen worden voor kennisgeving aange
nomen.
Ten ie: Een adres van de Commissie Wijkverple
ging om verhooging subsidie t.b.e.-hestrijding. Er is
n.1. gebleken, dat do maximum-bijdrage ad f500 met
f242.77 is overschreden. De heer Speets vraagt hoeveel
personen uitgezonden zijn naar ten sanatorium. Voor
zitter licht toe van één persoon, doch dat bovendien
een tamelijk bedrag is uitgegeven aan een andere pa
tiënt voor versterkende middelen.
Hot voorstel van B. en W. om de gevraagde ver
hoogde .subsdie te verleenen, wordt goedgekeurd.
Ten 5e. Een begrooting van den Keuringsdienst
van Waren, waarbij over 1931 een bijdrage wordt ge
vraagd van H 97/100 cent per inwoner. Dit is iets
minder dan over 1930 wercï betaald. Ook deze bijdrage
wordt verleend.
Ten Ge: Het bekende adres van B. en W. van Arne-
muiden on\ adhaesiebetuiging inzake uitstel invoe
ring onderwijs lichamelijke oefening. Voor kennisge
ving aangenomen.
Ten 7e. Een verzoek van den heer H. Slikker om
ontheffing laatste pacht jaar sportterrein.
Voorzitter licht toe dat de heer Slikker niet op hun
voorstel wenschtc in te gaan en nu ontheffing vraagt.
B. en W. stellen voor hierop gunstig to beschikken.
Allen voor.
Inmiddels is er van de Gebr. Sleutel ton ander ver
zoek ingekomen om het geheele terrein te huren voor
f80. Zij verbinden zich dan om het. sportterrein goed
te onderhouden en niet te Beweiden, doch te maaien
wanneer het noodig blijkt.
Burgemeester en Wethouder Koster vinden dit een
zeer aannemelijk bod, vooral omdat de gemeente dan
geen kosten heeft van onderhoud. Zij stellen dan ook
voor dit bod te accepteeren, waartoe na eenige dis
cussie wordt besloten. Het zal ter goedkeuring aan
Ged. Staten worden toegezonden.
Verder stellen B. en W. voor om tot beplanting van
het sportterrein over te gaan, waarvan de kosten wor
den geraamd op f350.
Dc heer Van der Kolk vraagt of er ook enkele ban
ken geplaatst worden.
Voorzitter zegt dat dit waarschijnlijk wel gebeuren
kan. Ook ligt het in de bedoeling in den N. O. hoek
een urinoir te plaatsen.
Het voorstel wordt met algemeene stemmen aange
nomen.
Van het P.E.N is een concept-contract ontvangen,
waarin wijzigingen zijn aangebracht betreffende, het
laagspanningsnet. Hoewel dit in hoofdzaak bij het
Polderbestuur behoort, omdat het onderhoud der wo
gen bij dat College berust, is het voor de gemeente
toch eonigszins van toepassing. B. en W. vragen
machtiging van den Raad deze wijzigingen, voor zoo
ver liet. de gemeente betreft, met het P.E.N. aan te
gaan.
Wethouder Koster meent dat we niet het P.E.N.
zeer voorzichtig moeten zijn, ze vragen b.v. voor twee
zaken, terwijl ze voor één zaak geven. Bovendien wij
ken ze geen duimbreed van hun standpunt af.
Voorzitter meent dat we qua gemeente geen last
zullen hebben.
De heer Koster wil toch eerst het geheele contract
nog eens goed doorlezen.
Ten slotte wordt aan B. en W. machtiging gegeven
naar bevind van zaken te handelen.
Bij de la tste plaats gehad hebbende brand is ge
bleken, dat met 4 personen moeilijk kan w >rden vol
staan en bet noodi" is het personeel met twee man
uit te breiden. Dn verordening zal dan dienovereen
komstig gewijzigd moeten worden. Allen gaan
hiermede accoord.
Volgend punt is een voorstel tot het aangaan van
een geldle ïing of kasgeldleening. Voorzitter zegt
dat deze leening in verband met den school bouw noo
dig is geworden. B. en W. stellen voor om fGOOO uit
ons reservefonds te Iconen en f i-SOOO van me instel
ling. Welk bedrag we kunnen krijgen voor 4V2 met
een aflossing van f 1350.B. en W. zijn evenwel nog
heeft hij hem iets gegeven. Zelfs nu nog wil hij zijn ge
dachtenis laten verloren gaan.
Dat zal niet gebeuren! schreeuwde de schoenmaker
uit de Heerenstraat en hij besloot bij zich zelf, om den
bouwmeester niet om betaling te vragen voor de gesp-
schoenen van Sebastiaan Ulwing.
De slotkapelaan was verontwaardigd over het gezeg
de van den bouwmeester.
Dat niemand onzen held de eer misgunne!
Het eerlijke gezicht van Christoffel Ulwing nam een
toegevende uitdrukking aan. Met zijn hand maakte hij
een groote. afwerende beweging in de lucht. In dit oogen-
blik begreep hij, dat hier anderen een post boekten, dien
hij niet kon verantwoorden, die niet van hem was. Ove
rigens... wat kwam het er op aan hoe iemand een held
werd? Of hij aan-een soldaat of aan een klein meisje
een teeken had gegeven, t was alles hetzelfde in het
aangezicht van den dood.
Ik dank u, zeide hij nauwelijks hoorbaar. Hij nam
zijn hoed af en ging, zich een weinig bukkende, den
winkel binnen. Buiten, op de vergulde klok. zaten de
musschen op de kruimels van broer Sebastiaan te wach
ten. Binnen brandden twee kaarsen. In de diepe stilte
klonk het tikken der klokken, als het kloppen van vele,
kleine harten. En de hand van hem, wiens hart niet
meer klopte, had ze nog opgewonden...
Het begon reeds donker te worden in den winkel, toen
de bouwmeester den burcht verliet.
Ik kom tegen den nacht terug, zei hij tot den bril-
lenslijper en den kreupelen houtsnijder, die bij hun ou
den vriend wilden waken. Toen ging hij haastig heen
en hield zijn hoofd onnatuurlijk rechtop, maar zijn oogen
zagen niets van wat om hem heen zich bewoog. Hij liep,
alsof er niets bestond, alsof hy geheel alleen was. Op
eens moest hij er aan denken, dat hij, zijn geheele leven
door, alleen was geweest. Het had hem niet gehinderd,
zijn energie was daardoor nog grooter geworden. Van
niemand iets verwachten, op niemand steunen. Maar
wat hij nu gevoelde was iets anders. Dit was niet de
eenzaamheid van de kracht, dit was de eenzaamheid
van den ouderdom. Het huis in Pressburg, met zijn don
kere hoeken: de liederen van zijn moeder; de werkplaats
van zijn vader; zijn jeugd... behalve dat was et niets
meer, wat werkelijkheid was. Als de mensoh alleen blijft
met het verleden, Is dat pijnlijker dan de tegenwoordige
eenzaamheid. Nu pas begreep hij, wat het is, als allen
zijn weggegaan, tot wie men kon zeggen: Herinner je
je?
Om heen heen begonnen soldaten to loopen. Naar
kruitdamp riekende, zweetende menschen. Voortdurend
niet tot volkomen overeenstemming gekomen, wat
betreft de boetebepaling indien oen grooter bedrag-
wordt afgelost.
Machtiging wordt nu gevraagd, om indien men niet
tot overeenstemming kan komen, voor een jaar een
kasgeldleening aan tc gaan. Dit wordt goedgevonden.
We krijgen hierna nog een onderling geldpraatje.
Het Centraal Zieken buis'vraagt voor zijn bemoeiin
gen inzake bet door het comité uit te brengen verslag
Yi cent per inwoner. Toegestaan.
Een adres van de Commissie inzake Rimsenplaag,
wat een vorige vergadering in hand» n van B. en W.
werd gesteld, werd thans op li'un advies voor kennis
geving aangenomen.
Dan volgt een voorstel om machtiging aan 13. en
W. te verleenen betreffende Akkcrbouwvoorschottcn
en verstrekken van garantie ter zake.
Voorzitter zegt dat deze zaak in een vorige verga
dering voor kennisgeving werd aangenomen, omdat
hier geen aanvragen waren binnengekomen. Thans
zijn er echter een paar aanvragen, zoodat B. en W.
nu de machiging noodig hebben om zoo noodig deze
voorschotten to verstrekken.
Toegelicht wordt dat de gemeente voor 30 borg
is en de provincie voor 70
De heer Van der Kolk vraagt of het aan iedereen
di° het vraagt, wordt verstrekt.
Voorzitter licht toe dat het alleen betreft akkerbou
wers. Zij, die het op andere, manier niet kunnen krij
gen, worden geholpen.
De voorwaarden worden geheel voorgelezen, waar
uit wel de conclusie kon worden getrokken, dat men
nog lang niet gelukkig is, wanneer het geld wordt
verstrekt.
Na langdurige discussie wordt de machtiging aan
B. en W. toegestaan.
Hierna komt een voorstel tot het maken van een
slaapkamer in de sccretariswoning. Een voorloopige
tr-ekening was door den opzichter gemaakt. De kosten
zouden dan evenwel wat hoog worden, zoodat nmcli-
tiging wordt gevraagd naar bevind van zaken te han
delen. Hot zal uit dc gewone middelen betaald kun
nen worden.
Na toelichting wordt de machtiging verleend.
Tenslotte z»'g Voorzitter dat de schrijfmachine
welke in 1912 werd gekocht, zich buitengewoon goed
heeft gehouden, doch thans is het noodig dat een
nieuwe wordt aangeschaft. De kosten zullen ongeveer
::00 gulden zijn, dan is de oude er in verrekend. Ook
hiertoe wordt besloten.
Bij dc rondvraag informeert de heer P. Visser naar
d# slangen van de motorspuit.
Voorzitter licht toe dat deze zaak nog in bewer
king is.
Hierna sluiting.
Woensdag 4 Maart.
H ilversom (1875 M.)
V.A.R.A.
9.0010.00 Gramofoonmuziek.
V.P.R.O.
10.00 Morgenwijding.
V.A.R.A.
10.15 Orgelspel door Johar. Jong; 10.30 ..Onze Keuken"'
door P. J. Kers; 11.00 Gramofoonmuziek; 11.05 Rad:o-
Volks-U-niversiteit: „Geestelijke Ontwikkeling en Op
voeding van den Kleuter"; 11.35 Gramofoonmuziek;
12.00 Politieberichten; 12.15 Middagconcert door het
VARA-Septet; 1.45 Onderbreking voor verzorging van
den zender; 2.15 Vrouwenunfrtje; 3.C5 Gramofoonmu
ziek; 3.30 „Maak het zelf" door Céline Sehaake—
Verkozen; 4.20 Lichte klaviermuziek door .Tohan Jong;
4.50 Voor de kinderen; 6.15 Gramofoonmuziek; 6.30
Mandolinecursus door Joh. B. Kok; 7 00 Radio-Volks-
Universiteit. A. F. J. Portielje: „Instinct en onder
vinding bij dieren"; 7.30 Politieberichten; 7.45 Joodsch
uurtje; 9.00 Uitzending uit Alkmaat. Medewerking van
het VARA-Orkest o.l.v. Hugo de Groot; 9.30 „Een
nieuwe lens", Haagsch kluchtspel in één bedrijf, op te
voeren door „Het Groot Volkstooneel", 10 45 Pers
berichten van Vaz Dias; 10.55 Gramofoonmuziek;
12.00 Sluiting.
Huizen (298 M.)
N.C.R-V.
8.00—8.15 Schriftlezing; 8.15—9.30 Morgenconcert; 10.30
—11.00 Korte Ziekendienst; 11.00—12.00 Harmonium
bespeling door M. F. Jurjaanz; 12.0012.30 Gramofoon-
platen; 12.302.00 Middagconcert door Trio; 2.00—2.30
Gramofoonmuziek; 2.30—3,00 Lezen van Chr. Lectuur;
3.004.00 Concert door het Draper-kwartet; 4.30—4.45
Gramofoonmuziek; 4.45—5.00 Verzorging van den zen
der; 5.00—6.00 Kinderuurtje; 6.00—7 00 Uurtje voor de
landbouwers door H. Pilon. Onderwerp: „Iets over
schapenhouderij"; 7.007.30 Uitzending van het Onder
wijsfonds voor de Binnenvaart; 7.308.00 Halfuurtje
voor de rijpere jeugd; 8.0010.45 Concert door het Chr.
Radio-Orkest. Spreker: J. Lens. Onderwerp: „De moei
lijkheden van het zevende leerjaar"; 10.00 Persberichten
Vaz Dias; 10.45—11.30 Gramofoonplaten.
sloeg de trommel. Aan weerszijden begeleidde hen de me
nigte. De heele weg zong.
In de vensters der huizen zwaaiden de zakdoeken als
witte vlammen.
Anna en Christoffel waren ook naar het venster ge-
loopen. Tegenover hen was de zon reeds achter den
burcht ondergegaan. De omtrekken der daken en to
rens van Buda staken donker af tegen den rooden he
mel. Een zwarte stad op den top van een berg. Een ste
kelige, donkere, ijzeren stroom stortte zich uit over de
Donaubrug, naar den kant van Pest... soldaten met bajo
netten. In de schaduw waren hunne gezichten niet te
zien.
Anna boog zich uit het venster.
Vooraan stak een man ver boven de golvende, gewa
pende massa uit. De roode dolman. De generaal... Zijn
paard was niet te zien, 't was of de levende stroom het
had verzwolgen.
Bij het Pester bruggehoofd zag de roode dolman om
naar den burcht. Zijn profiel kwam scherp en duidelijk,
uit tegen den achtergrond van Buda. In zijn brilleglazen
weerkaatste het licht der ondergaande zon: een zegevie
rende vlam in het duister.
Heb je ze gezien? riep Anna en zag onderwijl naar
den generaal en het kwam haar voor, alsof zij in zijn
gezicht op eenmaal al de gezichten zag der achter hein
aankomenden, het gezicht van heel het zegevierende le
ger.
Beneden maakte de bouwmeester zacht de kleine deur
in de poort open.
Toen Christoffel vernam, dat oom Sebastiaan dood
was, begon hij te weenen. Zijn snikken klonk tot de
gang. Anna zat, met droge oogen, strak voor zich uit
te zien.
Zullen wij hem nu nooit meer zien?
Nooit...
Haar kleine gezichtje vertrok krampachtig. Een oogen-
blik sloeg zij haar oogen neer. Zij zou graag alleen zijn.
Medelijdend streek Christoffel Ulwing den kleinen
jongen over het hoofd. Het verwonderde hem een wei
nig, dat Anna niet weende. Zij heeft geen teergevoe
lig hart, dacht hij, maar misschien is het zoo beter.
En hij ging de kamer uit. Anna zag hem weemoedig na.
Zij begreep niet waarom iedereen Christoffel troostte en
waarom niemand zich om haar bekommerde, terwijl zij
toch zoo mateloos ongelukkig was.
Wordt vervolgd.
FEUILLETON
Naar het Hongaarsch van
CECILE TORMAY
door
J. W. JORISSEN
11
Met uw verlof, ik ben Amalia Csik. Mij komt het
woord toe. De anderen weten het ook alleen maar van
mij: U moet weten, ik woon op de Visschersbastei. He
den nacht wérd mijn man onwel, omdat wij ons in den
kelder verstopt hadden. De lucht was slecht. Ik stond
daarom op, om medicijnen uit de woning te halen.
De bouwmeester keerde zich wrevelig naar de deur
van den winkel. De menschen versperden hem den weg.
Maak het kort, fluisterde de slotkapelaan. Het
vrouwtje vervolgde nu sneller:
U moet u voorstellen, dat ik uit het venster keek.
Iemand stak een vuur aan op het bastion. Ik herkende
hem dadelijk: het was mijnheer de klokkenmaker. Ik
zag zijn gezicht, want de vlam verlichte het juist. Toen
hoorde ik een schot en mijnheer de klokkenmaker viel
bij den muur neer.
Het hart van Christoffel Ulwing kromp ineen. Zijn
«ogen werden rood. alsof hij er rook in had gekregen.
Arme broer Sebastiaan... en op eens moest hij aan
Anna denken.
Het vrouwtje zuchtte diep:
U moet weten, dat ik erg schrok. Ik g terug
m den kelder. Daar heeft mijn man mij de r.eele zaak
uitgelegd. De eerwaarde heer kapelaan weet het ook,
de anderen ook: zij hebben na de belegering de winkel
deur opengebroken.
De bouwmeester ging wederom naar den winkel.
De slotkapelaan gaf hem een wenk om te blijven
staan. Wederom wees hij naar den hemel. Hij sprak
van het vaderland. Van de helden... Vol begeestering
zag hij naar boven.
En van allen ^rach* hij het grootste offer...
Waarom zegt u dat? De bouwmeester vond de
stem van den priester onuitstaanbaar.
De slotkapelaan sprak in eens in vervoering:
De naam van Sebastiaan Ulwing zal altijd in onze
herinnering voortleven. Het dankbare Buda zal de
herinnering bezwaren van zijn held-martelaar.
De bouwmeester begon te beven. Hij wilde spreken,
maar de geestelijke stak, met een apostolisch gebaar,
zijn hand uit naar de samengestroomde menigte.
En gij, die de eerbied voor den held hierheen voer
de, zegt het aan uw kinderen en later aan uwe klein
kinderen, dat het een eenvoudige, godvreezende klok
kenmaker was, die de bevrijdende Hongaarsche troepen,
door een vuursignaal, in de stad riep. waarvoor de vij
and zijn braaf hart,, met den doodenden kogel, tot stil
stand bracht
Hij was door zijn eigen welsprekendheid ontroerd ge
worden. De bouwmeester zag verbaasd om zich heen.
Groote, bonte zakdoeken kwamen te voorschijn. De men
schen snoten met veel lawaai hun neus. Vrouw Amalia
Csik stond in het midden van den kring en voelde zich
zelf zeer gewichtig. lederen nieuw aankomende begon
zij van voren af aan, het gebeurde te vertellen.
U moet namelijk weten...
Hij was een echte held, de held van onze straat,
viel de honingkoekenbakker uit het naburige huis haar
in de rede. Ook de bakker knikte en dacht aan de twee
brooden, die Sebastiaan Ulwing hem was schuldig ge
bleven.
De bouwmeester zag een oogenblik den priester strak
in het gelaat. Hij was geschrokken van wat hij gehoord
had. Hij was ook van zich zelf geschrokken alsof hij,
door te zwijgen, zoo iets als een onjuisten post had ge
boekt. Eindelijk bracht hij zijn hand aan zijn voorhoofd.
Eerwaarde heer slotkapelaan, sta mij toe... Mijn
arme broer Sebastiaan was een vreedzame burger. Hij
heeft zich nooit bemoeid met de ideeën van den vrijheids
oorlog. Hij stond ver van iedere revolutionaire bewe
ging-
Afwerend stak de priester zijn hand in de lucht
Bouwmeester Ulwing. ook de christelijke nederig
heid staat u toe, om, met opgericht hoofd, de piëteitvolle
huldebetuigingen voor uwen beroemden broeder aan te
nemen.
Luistert, zei Christoffel Ulwing, bijna wanhopig.
Het was een ongeluk. Gelooft mij. Men heeft zich ver
gist...
De menschen vielen hem verontwaardigd in de rede.
De achterstaanden morden. Amalia Csik begon zorg te
krijgen voor haar gewichtige rol. Nijdig hitste zij de om
standers op, alsof de Pester vreemdeling hen van hun
eer wilde berooven.
Zoo rijk en toch liet hij zyn broer in armoede. Nooit
