De ondernemingsgeest van den Yankee.
De moord in den Belgischen sneltrein.
Ernstige aardverschuiving
in Griekenland.
Eindelijk rust in
B r i t s c h-I n d i
Nog gees einde aan de zendsr-misère.
De Zuiderzeesteunwet.
Nieuw spoortarief voor tuinbouwproducten.
Tastende planten
SINT PANCEAS
GEMEENTE SINT PANCRAS.
Ingeschreven gedurende de maand Februari.
Geboren: Leendert, zoon van Cornelis de Pee en
Geertruida Verwer. Jacob. zoon van Abram Kansen
en Antje Spijker.
Gehuwd: Jan Mantel en Geertje Wagenaar.
Overleden: Geertje Duif, 54 jaren. wed. van Jacob
Tromp. Baafje Wielings, 34 jaren, echtgen. van Corne
lis Ivangh. Hendrik Schuur Jz., oud 3 jaren, Cornelis
Heinis Jbz., oud 2 maanden.
Z IJ P E
SCHAGEItBRDG.
Voor de N.V. Zwaard erna ker's Handel en Industrie
te Zaandam zou door den A. P. Keijzer, propagandist
dier firma, j.1. Maandagavond in café Wed. J. Broer
een lezing worden gehouden over „doelmatig en goed
koop voederen", toegelicht met lichtbeelden, tot bijwo
ning waarvan verschillende veehouders in de gemeente
Zijpe waren uitgenocdigd. Aangezien slechts 4 personen
blijk van hun belangstelling hadden gegeven, ging de
lezing niet door. Ongetwijfeld zou de opkomst grooter
geweest zijn, indien men deze lezing tijdig had gepubli
ceerd door middel van een krant.
Naar we vernemen, za' de heer S. Rentenaar, be
ambte bij de Ned. Spoorwegen alhier, in den loop van
dit jaar den dienst met pensioen verlaten.
Door de eigenaars van contrlbuabele landen alhier
zijn candidaat gesteld voor de a.s. verkiezing van twee
hoofdingelanden van het waterschap Zljpe en Hazepol-
der de heeren G. Rademaker te Heiloo (aftr.) en C.
Kraakman te St Maartensbrug.
ALKMAAR
Nederlandsche Spoorwegen.
Uitslag van de op 3 Maart om 2 uur te Utrecht ge
houden openbare aanbesteding van bestek no. 1248 HS.
Het omhoogbrengen voet- en bagagebrug, wijzigen on
derbouw en bordessen, verlengen van deze brug, weg
breken trappen, wijzigen en maken liftkuilen. maken
fundeeringen voor overkapping 2e perron en bijkomende
werken op het stationsemplacement Alkmaar.
Raming f 35.000.
Ingekomen 29 biljetten, t.w.: H. Vermeulen te Den
Haag f 30.800; Geel's Aann.-bodrijf te Aerdenhout
f 30S82; Aann. Mij. „Noordholland" te Heemskerk
f 31798; J. M. Strijland te Uithoorn f 31800; Bouw en
Montagebedrijf te Roterdam f 31950; J. G. Steensma te
Lemer f 32700; R. K. Koppen en Zn Alkmaar f 32730;
W. J. Karssen te Alkmaar f 32790; J. H. Leurdijk te
Winterswijk f 32825; C. Bubbeld te Bergen f 33100; N.V.
Meester's Gew. Beton te Amsterdam f 33138; C. Klin-
lcert te Oudkarspel f 33184; L. v. d. Meulen en Zn., Hee-
renreen f 33265; W. v. Zuilen te Zwolle f 33400; P. v.
Maarleveld en Zn. te Alkmaar f 33700; C. Kloosterboer
te Broek op Langendijk f 33800; P. Veenis te Amster
dam f 33833; L. R. Jansen te Groningen f 33950; D. Kra
nenburg te Assendelft f 34200; M. K. de Groot te Hee
renveen f 34200; J. Krijtenburg te Hariingen f 34300;
W. Aafjes en N. Boon te Assendelft f 34500; G. Bartels
te Zwolle f 34500; v. Splunder's Aann- en Handel Mij. te
Ridderkerk f 34717; fa. Bouwmeester en Co. te Am
sterdam f 34750; S. de Vries te Zaandam f 34780: R.
Bijker te Haarlem f 34829; H. F. Dammeris Bouwbe
drijf te Amsterdam f 36480; W. Glltjes te Broek op Lan
gendijk f 36660.
WINKEL
Tot schoolschonmaakster te Lutjewinkel is benoemd
mej. T. A. Kossenvan der Klooster, aldaar.
Tengevolge van de goedkeuring van Ged. Staten
der gewijzigde Instructie voor de wijkverpleegster, kan
thans ook haar hulp worden ingeroepen voor het af
leggen van lijken, welke diensten kosteloos worden be
wezen.
Hoe de Amerikaan .Teff. Dlckson in Parijs
het sportllevende publiek tcvTeden stelt.
We hebben sinds een paar jaar in Parijs een man aan
het werk gezien, die getoond heeft, over hier vrijwel
ongekende capaciteiten te beschikken, aldus de Parlj-
sche corr. van het „Hsbl." Ik bedoel den Amerikaan
Jeff Dickson. Hij kwam hier en als promotor van boks
wedstrijden vergastte hij de Parijsche liefhebbers op
groote wedstrijden. Men zag niet alleen de beste bok
sers van Frankrijk en Europa, maar door zijn toedoen
staken wereldkampioenen het groote water over. en
Amerikanen als Frankle Genaro, streden in Parijs om
een wereldtitel tegen Pladner en andere mannetjes van
naam. Hij, Dickson. gaf voorts, om maar eens iets te
noemen, den reus Primo Camera een You*ng Stribling
als tegenstander, en haalde later den nu vele dollars
eischenden Italiaan naar Europa, om hem in Earselona
tegen den ex-houthakker Paolino uit te spelen.
Uit dit alles blijkt de ondernemingsgeest van den
Yankee. Het feit, dat eenigen tijd geleden het Cirque de
Paris, een zeer geschikte gelegenheid voor bokswedstrij
den, gesloten werd, noopte Dickson steeds meer het
„Vélodrome d'Hiver" te benutten voor de groote ont
moetingen. En al is daar in de rue Nélaton plaats voor
voel toeschouwers, het is in elk geval voor bokswedstrij
den een zeer ongezellige zaal. Vooral zij, die niet de
dure ringplaatsen kunnen betalen, krijgen er geen waar
voor hun geld, want ze zitten veel te ver.
Zoo is het gekomen, dat Dickson met de bestuurders
van het „Vél d'Hiv" aan het onderhandelen is gegaan.
En het is nu tot een accoord gekomen. Dickson gaat
aan hot verbouwen. Hij neemt, om te beginnen, de las
tige en het uitzicht belemmerende steunpilaren uit het
midden van het gebouw weg. waarvoor het heele sche.-
linkje hem al dankbaar zal zijn.
Hij maakt voorts een beweegbaar dak. met de bedoe
ling ook in den zomer voorstellingen te kunnen geven,
door op deze wijze koelte aan te brengen. Kortom, hij
wil er een Parijsche Madlson Square van maken, waar
men zal kunnen zien: wielrennen, boksen, worstelen,
echermen, athletiek; en door het aanbrengen van ijs-ma
chines komt er een kunst-ijsbaan, waar men van ijs-
fcockey-wedstrijden zal kunnen genieten.
Dit alles toont dat we hier te doen hebben met een
geweldenaar, die voor geen kleintje vervaard is. Hij
beeft zich bovendien, gelijk het behoort, verbonden, dat
op 1 October van dit Jaar alles In orde zal zijn, op poene
van een straf van een millioen franken! Dat ruikt zoo
lekker Amerikaansch... en het heet, dat het bedrag nu
reeds bij een bank gedeponeerd Is.
Ook de naam zal dan veranderen: de inrichting zal
voortaan „Palals des Sports" heeten, en dat vindt na
tuurlijk iedereen best. In elk geval kan men er van over
tuigd zjjn, dat de rue Nélaton, die in den winter een
ware modderpoel was (het Is nameiyk een „rue privce",
die niet aan de stad Parijs behoort en dus niet door de
stad verzorgd wordt)! voortaan een fatsoenlijk plaveisel
zal krijgen. Zoo verstandig zal Dickson wel zijn. En
daarvoor zal hij al van te voren door alle bezitters van
automobielen, die het „Vél d'Hiv", pardon het „Palais
des Sporta" bezoeken, van harte bedankt worden...
AARDVERSCHUIVING IN HET MOEZELDAL.
Uit Trler: Bij het door zijn wijngaarden bekende
plaatsje Thörnick aan de Moezel had gisteren een
aardverschuiving plaats, waardoor vele honderden
kub. meter grond losraakten en als een lawine in het
dal stortten. Wijnstokken en muren werden meege
sleurd, de schade is zeer aanzienlijk.
Hoe de dader te werk ging.
Ben Ahmed Moulay, de Algerijn, die aangehouden
werd, verdacht van den moord op den Hongaarschen
handelsreiziger Schwartz in den sneltrein Oostende
Keulen, heeft een volledige bekentenis afgelegd.
Hij had den sneltrein genomen te Brussel, waar hij
eerst in een bazaar een hamer had gekocht Toen hij
op den trein gestapt was, koos hij het compartiment uit
waarin de jonge handelsreiziger zat die weldra zijn
slachtoffer zou worden. Hij legde den hamer in het net
en een weinig voor Brussel veinsde hij te slapen. De
handelsreiziger strekte zich op zijn beurt uit en sliep
weldra in.
Toen stond de moordenaar zachtjes op, nam den ha
mer uit het net, liet hem ingepakt en bracht er ver
schillende slagen mede toe op het hoofd van den onge-
lukkigen slapenden man. Daarna opende hij het venster
van het compartiment en wierp zijn slachtoffer op de
spoorlijn.
De moordenaar opende vervolgens de handkoffer van
den vermoorde en haalde er een pyjama uit Hij gebruik
te dit kleedingstuk om het bloed van den vloer op te
vegen. Daarna wierp hij het bebloede kleedingstuk, even
als de overjas, en een zakdoek, door het venster van den
trein.
Te Luik stapte de moordenaar uit Hij ging naar een
hotel, waar hij zijn koffer neerzette. Pas den volgenden
deg werd hij gearresteerd.
De moordenaar heeft in zijn voorloopige hechtenis ge
poogd zich van het leven te berooven, doch hij slaagde
hierin niet.
Uit de lijkschouwing door het parket van Luik is ge
bleken, dat de Hongaarsche handelsreiziger Victor
Schwarz niet gedood werd door de hamerslagen van zijn
aanvaller, en dat hij dus nog leefde op het oogenblik
toen de moordenaar hem uit den trein wierp.
SCHAATSEN RIJ DEN.
THUNBERG.
Bij belangrijke internationale wedstrijden te Drant-
heira heeft Thunherg de eind-overwinning behaald
Hij won de 500 Meter m 43 sec. met Pedersen als
tweede. De 1500 Meter was eveneens voor Thunberg
in 2 min. 181 sec. Evensen wa3 tweede. De 5000 M.
werd gewonnen door Blomquist in 8 min. 43 sec.
Thunberg was op dezen afstand tweede in 8 min.
45,2 sec.
De 10.000 Meter was eveneens voor Blomquist er.
wel in 17 min. 54.6 sec. Evensen was tweede en
Thunberg, achter Carlsen, vierde. In de algemeene
Massificatie werd Thunberg eerte.
OPNIEUW EEN POSTKOOF IN DUITSCHLAND.
Postauto leeggeplunderd.
Maandagavond is een postauto op weg van Schi-
rokau naar Rosenberg overvallen en leeggeplunderd.
De overval was goed voorbereid. Te Schirokau stapte
een goedgekleed man in den auto en ging naast den
chauffeur zitten. Te Schoffschutz stapte een tweede
passagier in. Spoedig daarop dwongen deze mannen
den chauffeur met revolvers om het nabijzijnd bosch
in te rijden. Hier stonden twee helpers op wacht.
Terwijl de postbeambte met de revolvers in bedwang
werd gehouden, stalen de roovers de post. De waarde
van den buit staat nog niet vast, doch is vermoede-
lenk vrij hoog.
GEEN juOOG WATER OP DEN RIJN.
Sneeuw in het Zwarto Woud.
Door de sterke tempcratuursdaling bestaat er geen
gevaar meer voor hoogwater van den Rijn. De hevige
sneeuwval heeft in het Zwarte Woud groote ver
keersmoeilijkheden teweeg gebracht. Op de bergen in
het Zuidelijk deel van het Zwarte Woud vriest het
ongeveer 20 graden en. in de dalen 5 tot 10 graden.
GRAFSCHENNIS.
Op het kerkhof in de Scharnhortstrasse te Berlijn
zijn twee gevallen van grafschennis ontdekt. De
mausolea van de familie Robitz en van generaal
Zingler zijn opengebroken blijkbaar met de bedoe
ling de lijken te berooven. In eerstgenoemd mauso
leum zijn vier lijkkisten vernield; wat er gestolen is,
moet nog worden nagegaan.
Een dorp volkomen verwoest. Enkele
dooden en gewonden.
V.D. verneemt, uit Athene:
Bij het dorp Kiksia in den Peloponnesus, heeft over
een oppen-lakte van vier vierk. km. een aardver
schuiving plaats gehad.
Het dorp Kunina, in de nabijheid van Aighion, een
plaats van 350 huizen, is volkomen verwoest.
Tot dusverro zijn er 2 dooden, 8 zwaar en talrijke
lichtgewonden. Ook op andere plaatsen hebben aard-
verzakkingen plaats eehad. De bewoners van de ge
teisterde streek kampceren in de open lucht.
INVAL IN EEN AMERIKAANSCH SPEELHUIS.
Door misdadigers met machinegeweren.
Een met een machinegeweer gewapende bende heeft
naar Reuter meldt, in de wijk Blue Island van.Chi-
cago, een inval gedaan in een speelhol. Zij schoten
er een Dersoon dood en verwondden een tweede en
wierpen daarop een hunner slachtoffers met een
groote bom in den kelder. De bom ontplofte gelukkig
niet
HITTE IN ARGENTINIÖ,
Uit Buenos Aires:
Argentinië maakt de hevigste hittegolf van dezen
zomer door. Zondag was het alhier meer dan 102
graden Fahrenheit in de schaduw.
WERKLOOZENRELLZTJES IN DE VER. STATEN.
Voor het kapitool te Albany.
Uit Albany (New York): Tweehonderd werkloozen
veroorzaakten ongeregeldheden bij de toegangen tot
het kapitool. Zij kwamen in botsing met soldaten en
politie, die hen verjoegen. Verscheidene personen
werden gekwetst
ONTPLOFFING TEN GEVOLGE VAN HET INSLAAN
VAN DEN BLIKSEM.
Reuter seint uit Melbourne (Australië):
Tijdens een onweer heeft hier een bliksemstraal
een reservoir met zuur in een fabriek van ontplof
bare stoffen doen ontploffen. In een omtrek van 16
K.M. werden alle ruiten vernield.
Een aantal jonge meisjeB. die er werkzaam waren,
hadden juist de werkplaats verlaten waar de om
ploffing geschiedde, om thee te gaan drinken en
hadden daaraan hun redding te danken.
Een accoord tusschen Gandhi en den onder
koning hedennacht bereikt Vandaag on-
derteekenlng.
Reuter seint uit Delhi:
De besprekingen tusschen den onderkoning, Lord Ir
win en Gandhi eindigden hedennacht in een accoord.
dat aan de betrokken instanties zal worden voor gelegd
en vandaag nader bevestigd.
Reeds gisteravond was de stemming in congres-krin
gen belist optimistisch en werden door de leiders al be
sprekingen gevoerd over de deelneming van de congres-
partij aan de voortgezette ronde-tafel-confercntie.
Gistermiddag had Gandhi opnieuw een onderhoud met
den onderkoning, nadat hij het grootste gedeelte van den
morgen had doorgebracht bij den minister van Finan
ciën ter bespreking van de kwestie der zoutbelastingen,
terwijl hij bovendien tal van besprekingen voerde met
andere leden der regecrlng. Het 's middags ten paleize
gevoerde onderhoud duurde bijna 4% uur.
Mlrabhai, de trouwe volgelinge van den Mahatma, die
vóór haar b'ekeering tot de congrespartij miss Slade
heette en een dochter is van een Engel3ch generaal,
bracht Gandhi zijn avondmaa'. bestaande uit 40 dadels
en een glas geiterneik. Bij zijn terugkeer in het huis,
waar de congresieiders verblijf houden, werd onmiddel
lijk de werkcommir.<e van het congres bijeengeroepen,
terwijl er tegelijkertijd ten paleize een conferentie plaats
vond van den executieven regeeringsraad.
GEEN VERKEER MET DE JODEN.
Boycot van buitenlandschc goederen.
Uit Jeruzalem: De verontwaardiging onder de Ara
bieren over de nieuwe interpretatie van de Britsche
politiek ten aanzien van Palestina, komt sterker tot
uiting. Het Arabisch executief comité heef na lang
durige en levendige discussies besloten geen onder
handelingen met de Joden aan te knoopen, dezen te
boycotten en de bevolking aan te sporen, algemeen in
het land zelf vervaardigde artikelen en producten
te gebruiken inplaats van buitenlandsche waren. De
verschillende protesten, o.a. tegen den aankoop van
gronden bestemd voor Joodsche emigranten, zullen
aan de regeeringen worden toegezonden.
MISLUKTE MOORDAANSLAG.
Op den directeur van een drukkerij.
Uit Madrid in Spanje: Iemand, die niet kon wor
den aangehouden, gaf zonder doel te treffen, revolver
schoten af op den directeur der drukkerij, Riva de
Neyra, die in een automobiel voorbijging. Daar de
zaak Riva de Neyra weigerde de eischen harer ar
beiders tot loonsverhooging in hun geheel te aan
vaarden, gingen de typografen tot werkstaking over.
die nog steeds voortduurt. De directeur der drukkerij
werd met moord bedreigd; hij was vergezeld van een
agent van politie.
Antwoord van den minister aan de
V.A.R.A. Zoolang één omroap-organi-
satie haar modewerking weigert, wordt
geen resultaat verwacht.
De V.ARA. deelt aan .,Het Volk" mede, dat zij
van ten minister van Waterstaat antwoord heelt
ontvangen op haar door tallooze moties van V.A.R.A.-
vergaderingen ondersteund onderzoek, om door de
zen bewindsman een conferentie te doen bijeenroepen
van de vier algemeene omroepvereenigingen ter op
lossing van het zendervraagstuk:
Dit antwoordt luidt:
1. Het in de motie van uw hoofdbestuur tot uit
drukking gebrachte verzoek om mijnerzijds een con
ferentie bijeen te roepen van de vier algemeene om
roepvereenigingen, ten einde in onderling overleg
het vraagstuk van den zenderbouw tot oen goede op
lossing te brengen, heb ik zeer ernstig overwogen.
2. De wenschelijkheid van samenwerking zoowol
op technisch als op ander gebied en zulks op voet
van gelijkheid, is en wordt door mij ten volle erkend
en werd door mij herhaaldelijk geuit.
3. Zoo lang echter één der omroeporganisati?s
zich op hot standpunt blijft stellen tot samenwerking
op dien voet niet bereid te zijn en van die ongè-
neigdheid tot samenwerking in vergaderingen en in
de pers telkenmale blijk geeft, is m i van oen vruent-
bare poging als door u bedoeld, althans voorloopig,
geen resultaat te verwachten.
4. In verband hiermede kan ik voorshands aan
het in uw motie gedane verzoek niet voldoen.
5. Ik voeg hieraan toe. dat ik in staat hoop te
zijn binnen niet al te langen tijd een beslissing iu
zake het zendervraagstuk te kunnen nemen.
DIEFSTALLEN OP BUITENLANDSCHE SPOOR
WEGEN.
De Amsterdamsche civiel-ingenieur G. Kuypers
schrijft aan de N.R.Crt., dat hij Zondagavond jl. na in
den restauratiewagen van trein 117 Brussel—Aken
het middagmaal gebruikt te hebben, bij terugkomst
in zijn coupé, even voor de aankomst op het Belgi
sche grensstation Herbesthal, bemerkte, dat een hem
toebehoorend pakket, in hoofdzaak uit brieven en
voor anderen waardelooze zaken bestaande, verdwe
nen was.
De bewaking op deze lijn (waar juist een moord
en moordaanslag gepleegd zouden zijn) schijnt niel
erg scherp, zoo schrijft hij. Bij aankomst in het ge
noemde grensstation gelukte het althans niet op net
perron stationschef of politie te ontdekken om van
poscontrole- of douanebeambten maar te zwijgen.
Ook in Duitschland schijnen de spoorwegdiefstal
len aan de orde van den dag te zijn.
VUURWAPENS.
De gemeentepolitie te Harlingen heeft in een wijn
pakhuis daar ter stede een vuurwapen-depot ontdekt.
In beslag werden genomen jachtgeweren, buksen, re
volvers en een doos met scherpe patronen.
Do uitvoering roods voorbereid.
In de Mem. v. Antwoord op het Voorl. Verslag (ob.
3 Dcc. j.1.) over het ontwerp van wet tot wijziging der
Zuiderzeesteunwet deelt de minister van Waterstaat
mede, dat in afwachting van en in vertrouwen op de
beslissing van de Eerste Kamer het ontwerpen van den
op de wet gegronden algemeenen maatregel reeds ter
hand is genomen.
Dat het wetsontwerp in zijne pogingen om aan de
Zuiderzeevïsschersbevolking tegemoet te komen, niet ver
genoeg gaat, zooals door sommige leden werd betoogd,
moet de minister vooralsnog ontkennen.
De in dit verband genoemde visscherij op het IJsel-
meer zal, naar de minister meent, nog aan vele belang
hebbenden een middel van bestaan kunnen opleveren.
Het denkbeeld van eenlge leden om het bedrag van
tegemoetkoming wegens waardevermindering ln eens
uit te keeren. zal de minister overwegen.
Meer gemak voor de verzenders.
De afdeeling Handelszaken van de Ned. Spoorwe
gen heeft een tariefswijziging in studie genomen ten
aanzien van het goederenvervoer van en naar
Duitschland. In principe staat thans reeds vast. dat
de nieuwe regeling voorloopig slechts het vervoer
van groenten, aardappelen en fruit betreft. Tot nog
toe geldt voor dit,vervoer een tarief, waarbij eenvou
dig de vrachtprijzen zijn aangegeven naar de ver
schillende overgangspunten aan de grens. Dit wordt
vervangen door een rechtstreeksch tarief, waarbij de
Ned. Spoorwegen dan de route vaststellen. Bij uo nu
aeldende regeling geeft de vraag, langs welken weg
het vervoer moet plaats hebben, bij het publiek dik
wijls aanleiding tot groote moeilijkheden. Deze zullan
loor het rechtstreeksch tarief geheel worden voor
komen. De Ned. Spoorwegen zullen of de goedkoopste
of de snelste wijzo van vervoer aanwijzen. Voor het
publiek zal het dus veel gemakkelijker worden, daar
ils regel slechts één of twee routes in aanmerking
komen, nl. één route wanneer de snelste verbinding
met de goedkoopste samenvalt, terwijl zich twee
mogelijkheden voordoen indien dit niet het geval is.
Bij het vervoer heeft men derhalve slechts te ken
nen te geven of t meest prijs wordt gesteld op snel
dan wel op goedkoop vervoer.
Naar de „Tel." uit welingelichte bron verneemt is
de datum van invoering dezer nieuwe regeling, die
eigenlijk, als een proefneming moet worden be
schouwd, nog niet vastgesteld. Ook is men met het
opstellen van het tarief nog niet gereed gekomen.
Voor het vervoer van groenten, aardappelen en fruit
zal het rechtstreeksch tarief ongetwijfeld een grooie
verbetering zijn, waarbij de exporteurs in het West-
land en in Noord-Holland, de ..voornaamste centra
van uitvoer dezer producten, wel zijn gebaat.
door
Dr. F. ROEMER.
KUNNEN planten voelen? Om deze vraag te be
antwoorden, moeten wij eerst nagaan of de
tastzin voor planten ook werkelijk noodig is.
En in de tweode plaats dienen wij ons reken
schap te geven van het verschil tusschen gevoel en
tastzin, die in het dagelijksch leven dikwijls met elkaar
verward worden. Ket gevoel stelt ons ln staat om
waar te nemen, -of een voorwerp warm of koud ls, of
men zich in het water of ln de lucht bevindt, maar de
tastzin leert ons verschil maken tusschen ruwe en
glade oppervlakten, tusschen ronde en hoekige eveneens
werpen en tenslotte kunnen wij daarmede eveneens
warmte en koude waarnemen.
Nu behoeven planten warmte en koude als zoodanig
niet waar te nemen; het komt voor hen In den grond
der zaak alleen aan op het verdampen en 't opzuigen
van water. Zij kunnen zich ook niet verplaatsen en
staan er dus heel anders voor dan b.v, de trekvogels
of de dieren, die een winterslaap houden. Op ander
gebied ls voor hen het tastgevoel echter van veel be
lang. De wortels bevinden zich n.1. onder den grond in
oen eigenaardige positie. Zij zitten daar ln het stikdon
ker, aan alle kanten omringd door een min of meer
ondoordringbare massa en moeten den boom ln het
leven houden door water cn voedsel te zoeken. Dat kun
nen zij natuurlijk door hun tastgevoel, waardoor zij niet
maar zonder systeem in de aarde voortkruipen, doch
als het ware voortdurend rondtasten om te vinden,
waar de omringende aarde het beste doordringbaar is,
waar steenen den weg versperren en waar er aanwij
zingen zijn voor de nabijheid van het onontbeerlijke
water. Zij vermijden de absoluut droge gedeelten van
de aarde en bewegen zich zoo mogelijk in de matig
vochtige voort, zij groeien om rotsblokken heen, moei
zaam langs de zijde ervan voortgroeiend, in de hoop.
spoedig aan het einde ervan te komen en dan weer een
vrije baan te vinden. Bij dat alles is het eenige hulp
middel het tastzintuig, waarmee de omringende aarde
onderzocht wordt op haar vastheid en watergehalte.
Wanneer men eens met kweekers en tuinlieden over
het wortelstelsel van verschillende boomen en planten
spreekt, zal men hooren, hoeveel zij onderling van
elkaar afwijken. Zoo heeft o.a. de eene wortelstelsel, dat
zich vlak uitbreidt, waardoor zoo'n boom natuurlijk
eerder ontworteld wordt dar een andere, die zich diep
In den bodem ingraaft In dat geval groeien de wor
tels bij voorkeur naar beneden, omdat zij de ondergrond-
sches troomen van het grondwater trachten te bereiken.
Dikwijls kan men een boom ook geheel scheef in den
grond zien staan, omdat alle wortels ln één richting
groeien naar een waterader In den bodem. De houthak
kers. dJe op de hooge gebergten de bosschen vellen,
versieren hun hutten dikwijls met bijzondere wortel
vormen, krom of eigenaardig in elkaar gestrengeld, 15e
In rotsachtige streken natuurlijk eerder voor kunnen
komen dan ln ons vlakke land. De wortels wijken niet
alleen uit voor de steenblokken of groeien er omheen,
men ziet zelfs weieens, dat zij zich weer omkeeren en
een scherpen knik maken op de plaats, waar een rots
hen den wog verspert.
Vooral in echte oerwouden, zooals men nog wel vindt
in Bohemen, hier en daar in de Stiermarksche Alpen
en ln de Beiersche Alpen, ziet men dikwijls de eigen
aardigste vormen. Daar vindt men b.v. groote dennen
of beuken, waarvan de stam van onderen ln tweeën
en zelfs ln drieën vertakt. De „vork" bevindt zich soms
op manshoogte boven den grond, zoodat men door den
boom heen kan loopen als door een poort. Hoe komt
zoo'n boom aan zijn elgenaardigen vorm? Wanneer men
veel in zulke bosschen komt. kan men dat zelf opmer
ken. Dan kan men zien, hoe op den stam van een ouden
omgex'aüen woudreus al spoedig Jonge boompjes op
groeien. Hun wortels dringen in den stam van den
ouden boom, die al aan het vermolmen is. Wanneer
zij grooter worden, komen hun wortels natuurlijk ook
in den vasten grond, waarin zij steeds vaster komen te
staan. In den loop der jaren valt de oude boomstam,
waaruit zij oorspronkelijk zijn ontstaan, meer en meer
uit elkaar en tenslotte blijft er niets van over. Alleen
de „boom op stelten" laat ons nog zien, dat er vroeger
zooiets moet hebben plaats gehad. Soms ontstaan zulke
boomen op stelten ook. doordat zij oorspronkelijk boven
op een rotsblok ontkiemden. Hun wortels vonden daar
natuurlijk geen diepte en groeiden dus om den steen
heen naar beneden, totdat zij eindelijk den vasten grond
bereikten. Zoo'n rotsblok kan dan later door 'n over
strooming weggerold werden; meestal blijft het er na
tuurlijk liggen.
Uit dit alles blijkt voor den natuurvorseher echter
duidelijk, dat de wortels den bodem,- dien zij moeten
doordringen eerst aftasten om te zrten, of zij er zich
een weg door kunnen banen Zy zoeken ook het water
op en blijven daarom soms aan de oppervlakte, terwijl
zij in andere gevallen in de diepte doordringen en soms
zelfs naar opzq in een eigenaardige richting gaan, om
het water te kunnen bereiken. Het ultwyken voor hin
dernissen is evenmin mogelijk zonder tastzin en de
wetenschap, die steeds verder doordringt in het leven
der planten, twUfelt er d?.n ook niet meer aan, of zij
hebben althans in hun weri-'s e?n yc-d werke* 1
zintuig.
(Nadruk verboden).
