Schager Courant
Het Oude Huis.
Boerderij en Veehouderij.
Zaterdag 21 Maart 1931.
74ste Jaargang. No. 8836
Vijfde Blad.
FEUILLETON.
1 VERTELLINGEN. 1
-r-»» w m
Brabantsche brieven.
Nog eens de steun voor de
suikerbietenteelt
Ulvenhout, 17 Mèèrt 1931.
Menier,
't Is ieveraans zoo nog
schralekens, amico. Scherpe
noordoosters snijen deur de
locht en strijken over d'èèr-
de, die droog en uitgepieterd
te verpoeiëren leet van al
die droge kouw. Nog ginnen
braandnetel kan d'r groeien
terwijl da-d-ontuig aanders
zelfs uit de haardsteenen
keiën opschiet. En toch, al
zien me-n-et zoo nie, d'r zit
werking in alles. Waant de
enkeld' uren da-d-et zonnelce
per dag te schijnen staat,
gebeurt er nog veul.
't Hout dat er zoow op t oog uitzie as pinhaar, zoo
haard en zoo dor lijk Trui d'r vlechtje as ze 's avonds
naar bed gaat die twijgskes waar de schrale, scherpe
winden deurhenen rauschen da'd-et allegaar krokt en
fluit, kek, as ge ze in oew haanden nimt en goed be
ziet, ollee dan lach 't in oew. Waant dan zeide de knop-
kes op duuzenden plakskes tegelijk dijen en ier en daar
werendig al op barsten staan!
Komen er gruune puntekes uit de basjes loeren. Dan
Eiede t leven daankbaar veur d'n dag kruipen naar 't
eonneke toe en wa ge dan van binnen vuult, da-d-is 't
zelfste as wanneer d'r 'n lekker zonneke oewen nek
stooft. Dan vuulde 'n zonnestraaltje van geluk deur oew
zielement pieken. Dan klopt 'r zoowa van binnen; dan
iklok 't in oew keel en ge doe-d-oew oogen effekes dicht
en mee 't zwangere twijgske in oew haanden zlede mee
gesloten oogen, toch d'n grooten, blaauwen hemel hoog
boven oew welven, waarachter 't groote 't wonderlijke
geheim zit van de vruchtbaarheid van da zwellende
takske in oew haanden...
En wa verderop, laanks de slooten, waarin 't water
gruun te glaanzen en te rimpelen leet onder d'n klaren
dag, die z'n eigen er in spiegelt, daar druipen de wilgen-
blossems, de katjes, van de takken af in bronze en goud
gele tinten; daar wolkt gouwen poeier van dieën bloe
sem in 't blaauw van den dag, zóó schoon en zóó schat
rijk, da ge gek wordt van p!azier.
't Gaat weer schoon worren op d'n buiten, jonk:
't Graslaand lee te gruunen of 't bruiloft worren mot
In de natuur.En of 'r spiksplunternuuwe kleejen gespreid
worren over de wereld. Elk glaanzend spirke gras wor
begoten was mee d'n blaauwen dag, dat de graslaanden
leggen te pinkelen van muljoenen kristallige lichtjes die
op- en neerflakkeren onder d'n lagen wind die 'r gedu
rig deurhenen golft. En verdoken, hoog in z'n schouwer-
ke, staat er ier en daar 'n madelieveke, schuin gebogen
mee z'n gele kopke, omkraanst van 't smettelooze kraags-
ke, laag tusschen al da nuuwe gras in, as 'n zeldzaam
eterreke aan d'n Mèèrtschen avondhemel.
Laanks 't klare water van de Mark, die zulverig deur
de Ulvenhoutsche veldep kronkelt, waar 't zonneke z'n
Btralen licht in ketst tot op d'n witten bojem toe, daar
barst 't geel van botterblommekes aJ deur de strakge
spannen bolsterblaaikes. Daar vouwt z'n eigen al 'n ro-
slg stijfselblommeke open, daar springt 'nen kikvorsen
mee z'n gruun-pèèrlmoeren jaske aan deur 't wèrme
slibber, vlak laanks 't water. Schieten er kleine, gouwe
zuivere en bronze vischkes en sallemaanderkes deur 't
kristalheldere water, dat daar zoo rustigskes mee kolks-
kes wegsirrekelt in heel zacht lawijd deur de witte stil
te van d'n vruugen veurjaarsdag.
Ja, amico, op duuzenden manieren, en uit ontelbare
dingskes, mee de zwellende twijgskes, de barstende
blommenknoppekes, de wilgenkatjes die d'r stuifsel as
gouwen poeier deur de locht wolken; de krumelvischkes
die teugen d'n waterspiegel schèèren, 't nuuwe gras
FEVILLETON
Naar het Hongaarsch van
CECILE TORMAY
door
J. W. JOKISSEN
XV.
De regen verzamelde zich in de dakgoot en maakte
aoo'n wanhopig geluid, als zat Iemand te snikken on
der het stijve, dubbele dak.
Droefgeestig viel bulten de herfstavond in. Langs de
ruiten van de zennekamer liepen de regendroppels als
tranen over een doorschijnend, grijs gelaat.
In de vroegere kinderkamer was het geheel stil. Se
dert het vertrek van Christoffel bleef Anna veel alleen,
lederen middag stond zij meermalen van haar naai-
tafcltje op en ging dan stil naar de deur. Zij opende
haar haastig: er was niemand. Zij keek naar beneden
in het trappenhuis. Plet huls zweeg... Zij besloot tol
honderd te tellen, daarna wachtte zij niet langer. Nog
eens telde zij tot honderd en zag op den drempel nog
eens om.
's Avonds, als Netti de lamp aanstak en Florlan de
greote poort sloo-t, kwamen Anna dikwijls de tranen
in de oogen. Zij voelde zich als een gevangene. Het
leven bleef buiten. Wederom was een dag nutteloos
voorbijgegaan die in den morgenstond toch zoo vrij
gevig alles beloofde, haar daarna op sluwe wijze pij
nigde, zijn woord niet hield en wegsloop.
Thomas Uley kwam niet meer.
Anna's kleine gezichtje werd heel bleek en smal. Zij
begon bevreesd te worden. Ging Illey nu soms naar
een andere of was hij misschien boos? Zoo ernstig
vroeg hij haar, toen hij haar voor 't ïaatst zag, om den
volgenden dag op den Donaudyk te zijn. En zij kon niet
komen, kon hem ook geen boodschap sturen, kon hem
zelfs niet schrijven. Christoffel moest vertrekken en
hun vader was zeer streng voor hen beiden geweest
Waarom kwam hij niet? Waar bleef hij? Zij drukte
haar gezicht tegen de ruiten. Zoo dikwijls de bel aan
de poort ging, vloog haar het bloed naar de slapen. Zij
wachtte en liet daarna ontmoedigd het hoofd hangen.
't bewijst ons allegaar, asda-d-onslleveneerke, ons weer
nie vergeten gaat van 't jaar.
't Mag dan nog wa kouw zijn; dagenlaank d'n oosten
wind soms deur 't durp en over de velden treiteren,
de vrucht hee ieveraans geschoten, de kiemekes zijn aan
't dijen en... 'k veurspel 'nen schoonen Paasch!
Trui d'r graniejums, as-t-er maar effe 'n zonneke
staat, dan haal ze z'uit de stal en zet ze op d'n erft
beginnen nuuw blad te krijgen. 'n Week gelejen stingen
ze 'r nog bij, zoo dood as 'nen pier, Ge zouw ze zoo d'n
miesthoop opgesmeten emmen. Dorgele, kale stekkers,
waar gin bladluiske één teugske sap uit had kunnen
zuigen. Maar nouw? Ze zijn gruun en sappig as peeren
en 't ronde gekartelde blaaike, da vouw z'n eigen levers
open.
De kiepen tieren as bakvischkes die naar de kermis
gaan. En ievers leggen ze d'r ei-kes weg. Ze rollen soms
zóów onder oew klompen, dat d'n dooier ln oew broeks
pijpen spettert en 't geheel in d'n wol van oew sokken
krupt.
En vandaag?
Wa-d-'n wirke, wa-d-'n wirke, amico?
Mee gin geweld kan 'k op m'nen stoel blijven zitten,
veur dit brlefke.
Keb 't raam opengeschoven staan de vietraasje-gor-
dijntjes aan de koperen ringeskes opzij gedaan en de
valgordijn opgetrokken, tot aan de zolderink toe. En as
Trui nouw maar nie binnenkomt... waant ochirrekes,
dan hedde de poppen aan 't daansen. ,,Zoow, zoozoow,
lamme sloddervos-van-'nen-vent-da-ge-daar zit, zulde
nouw nooit 's 'nen mensch z'n werk rispekteeren? Hè'k
daarveur schoongemaakt? Daarveur m'n eigen de
broerte staan strijken op m'n gordijntjes. En kek 's,
óóóóch, neeëmaar, kèk nouw toch 's ier, is 't gin ongs-
permeteerd schaandaal..." nooiw kekt dan maar nie,
al doe ze nouw net of 'r 'nen moord is gebeurd de
moeite nie wèèrd, amico, wa-d-Ik oew smoes! „kek
nouw toch 's ier," en da zee ze net op 'nen toon en mee
'n gejerrimereer of 'r 'nen plotselingen dooie in huis is,
„maar is 't nouw toch nie ehot-geklaagd, is 't nouw
nie om mee te schreeuwen; is da nouw nie om 'nen
mensch 't bloed uit z'n teenen te halen, kek me daar
nouw toch 's die zaandpooten op m'nen vloer, die
vuile vette duimen op m'n geboende tafel... d'r uit!!
D'r u i t, zèk oew mee oewen emerlgen schrijfrummel
d ruit, uit m'n goeie kamer! Hè'k me daar veur uit
d'n naad getobd om deur jouw, deur jouw m'n boeltje
weer te laten rinneweeren, stuk schandaal da ge daer
zit!!"
En as ge ze dan bezig beurt over „mijn" gordijnen,
..mijn" mooie kamer, „mijn" meubeltjes, „mijn" tafel,
dan zouw'nen aanderen mensch die 't heurde, haast
gaan denken, da-d-ik ier kostgaanger ben!
Dat 'r ginnen stoelpoot in huis Is, de 'k d'n mijnen
kan noemen.
Dieën schoonmaak, ollee, da-d-is me 'nen pinneten-
sle!
Me zijn d'r nouw deurhenen. Maar jk heb 'r 'nen
das aan. Ge mot dan weten, Trui was deus week de
groote magonlekast aan 't boenen, dat de zweetpèèritjes
aan d'r kaanten muts hongen. toen ze teugen me zee:
„witte wa gij 's doen moest?" „Zeg óp." foeterde-n-i-k,
waant man, keb toch zoo den duuvel gezien aan al die
baantjes van Trui, Die hee-^-'r toch zo'n haandje van
ee, om oew in zukke dagen tellekens tot werkvrouw aan
te stellen, da ge'n epoorkortje zouw koopen en zoola&nk
op ravot gaan. „Terwijl ik nouw de kast boen, moeste
gij 't Heilig Huishouwen 's 'n sopke geven," zee ze,
„As 't aanders nie is, veuruit dan maar, inzeepen
zal nog wel gaan."
„Maar veurzidhtlg horre! e wit. 't Is nog *n huweltfks-
kedoow van mijn thuis, 'k ben d'r al die jaren zuinig
op gewiest, da ge de boel nie moert."
Toen haalde ze 't glazen stolpke d'r af. „aanders lot
't weer uit oew-pooten vallen, docht ze haardop („weer",
amico. 'k Mot 't dink aJtij nog veur 't eerst breken...)
en gaat er nouw mee naar 't achterhuls. Zachtjesaan
dan breek 't lijntje nie!"
As oew zo'n commandoow op die manier gegeven
wordt, dan zoude zin emmen om heur in de magonie'
kast te werken zonder de kast eerst open te doen... ge
vuul me wel, ee!
Affijn, ik bewaar d'n vrede nog zo'n bietje, schoon
makende vrouwen motte nie te veul teugenspreken,
dan zouwen ze gevaarlijk worren, maax toch wa-d-op-
gerwonden ging ik mee 't Heilig Huishouwen naar de
pomp, zette-n-'t in de gruune zeep en 'k docht: 'k zal
oew 's wa laten zien, kapitein Dochte gij da 'k nog gin
beeldenstukske 'n sopke geven kon?
En 'k borstelde as 'nen schoenpoetser. Toen "k 't
ievers had g*ad, zette-n-Jk de pomp 's steuvig aan 't
loopen, om 'r 'n lekkere,... forsche straal water over
te laten spoelen. Maar ochirrekes, amico!
Heel 't ding was verveloos geworren. Kad't evengoed
kunnen witten.
'k Gong naar binnen en zee: „Trui, 's is heelegaar
schoon, 'k gaai nog effe wa gruuntes rooien veur m'nen
wagel van mergen" en Ik weg, da snapte.
Maar wa 'k daarvan eb motten heurenü Of 'k 'nen
kindermoord gepleegd had op z'n minst
„Mokt 'nen mensch dan ok nie zoo driftig", zee lk.
„Zouw ik 't nouw haast gedaan emmen? Lammese
vent stuk onverstaand! Kèk toch 's. Heel d'n maan tel
van d'n heiligen Josep is wit geworren."
„Ja," zee lk: „turlijk, die drijft ln d'n gootsteen,"
En bekaanst begon ze te janken.
De meubels in de zonnekamer begonnen te fluisteren.
Ook de muren herinnerden zich Thomas. Ook de deur
knop kende Thomas' hand. De lamp met de kap, de
klok onder de glazen stolp, allen zeiden, dat zij hem
vaak gezien hadden.
Anna wendde haar gelaat af. De herinneringen ver
wondden haar. Zy vouwde de handen om ontferming
af te smeeken van dat, wat haar pijnigde.
Uren gingen voorbij en Tlni begon onder de lamp de
kaart te leggen.
Al Je kommer gaat voorbij, mijn duifje zei ze,
toen zij klaar was met de kaarten.
Ik heb geen kommer, antwoordde het meisje en
deed moeite om haar hoofd recht te houden.
Men hoorde de stem van Jan Hubert:
Anna wij hebben een gast!
In den laatsten tijd kwam Karei Münster dikwijls ln
het huls. 's Avonds zat hij op zijn gemak in de groene
kamer, gaf Jan Hubert ln alles gelijk en, als hem niets
inviel, zat hij kalm met zijn groote, roode handen te
draaien.
Die handen hinderden Anna. Zij konden in de war
raken, zij konden rood worden, juist als de gezichten
van de menschen, zij konden elkaar plagen, terwijl
Karei Münster zelf steeds rustig en vervelend bleef In
rijn te lange. Zondagsche Jas.
Waarom komt hij toch eigenlijk? dacht Anna, ter
wijl zij vermoeid tegenover hem zat
Op zekeren dag kwam zij ook dit te weten. Karei
Münster had haar vader om haar hand gevraagd.
Een zeer vereerend aanzoek en zeer voordeellg.
zei Jan Hubert aan zijn dochter. De naam van de
firma Münster heeft een goeden klank en het ls een
degelijke firma. De jonge man is verstandig en heeft
ook geld.
Verbluft zag Anna hem aan en het bloed steeg haar
naar het gelaat Haar geheele leven had zjj gestreden
om haar eigen wil te onderdrukken, a?t;jd was zij ge
hoorzaam geweest, doch wat men thans van haar ver
langde. daartegen verzette zij zich.
Neen nooit! haar stem klonk kort, als een hamer
slag op metaal.
Jan Hubert schrok. Dat was de stem van bouw
meester UlwJng.
Ik heb te vroeg gesproken, dacht hij mismoedig,
ik had nog wat moeten wachten.
Toen wachtte hij. Bulten viel reeds de sneeuw.
Anna's gezicht was in de laatste weken nog doorschij
nender geworden, 's Nachts sliep zij niet, zij zong niet
meer, lachte niet en op de lange avonden, als haar va
der aan zijn schrijfbureau zat te werken, zat zij stil
in de groene kamer.
Nouw, wa moes ik doen?
'n Nuuw Heilig Huishouden beloven, da vuulde aan
d'n teut van oewen klomp. Waant 'n mooie kast zonder
'n Heilig Huishouwen d'r bovenop, da's zooveul as Trui
zonder muts; da's ging gezicht! Bij ons thuis stliig 'r
zo'n Heilig Huishouwen op de kast, bij m'n grootvader
hè'k 't nog gezien, bij Trui thuis en bij ons sta-g-et 'r
nouw ok bekaanst al vijfendartig jaren. Dus! Daar
koom ik nie vanaf.
Maar ollee, van d'n aanderen kaant, as 't nouw ok
al zoolaank mee gegaan is mee Mei krijg ze 'n nuuw.
Dan... ja jonk, daar zulde meer van heuren... dan em
men de vijfendartigjarige!
Dan hè'k vijfendartig schoonmaken deurgestaan; vijf
endartig jaren lief en leed gedeeld ('t „lief" is al laank
op...) dan zumroen d'r 's 'nen steuvigen nemen op deu-
zen rit-op-d'n laangen afstaand!
Kom ik schel er af. 9c Gaal naar buiten, 't schoons
nuuwe leven ln, Briefkes schrijven is nouw gin soort
van 'n werk.
Veul groeten van d'n kapitein en as alty gin horke
minder van oewen
toet a vos
VAN ALLES WAT, MAAR HET MEEST MISèRE.
Wie nog twijfelen mocht aan de noodzakelijkheid
tot het treffen van steunmaatregelen tot instandhou
ding van de bietenteelt, leze onderstaande afrekening
maar eens, welke oari de leden der coöperatieve sui
kerfabriek te Zevenbergen dezer dagen werd thuis-
gezonden.
De uitbetaling per 1000 K.G. bieten varieert naar
gelang men meer of minder bieten per aandeel le
vert. Het meerendeel der leden dezer fabriek levert
20.000 K.G. per aandeel.
Een dergelijk kwantum bieten met een suikerge
halte van 17.50 zou worden betaald, schrik niet le
zer, met de somma van f 120.— of f6.— per 1000 K.G..
d.i. een grondprijs van f2.50 4* f3.50. Wij schrijven
zouden worden betaald, doch f 120.is nog
maar het hmto-hedrag. Als aandeel in 't bedrag be
doelt in art. 21 der Statuten voor geleverd op 1 aan
deel moest de f 120.nog worden verminderd met
f 64.10. Bovendien werd nog in mindering gebracht
f 10.40 voor te weinig betaald in den omslag van
102.01930, r.oodat voor de f120.overbleef voor re
20.000 K.G. bieten de somma van f 45.50 of per 10C0
K.G. f2.27. Voor zaadaankoop en onkosten op de lan
dingsplaats, moest nog worden afgetrokken f 1.— per
1000 K.G. bieten, zoodat de boer netto overhoudt f 1.27
per 1000 K.G. bicten. Rekenen we dat de baas mot een
goed bielenjaar 40.000 K.G. bieten heeft geteeld, dan
ontvangt hij dus per H.A. f 50.30 netto geld. Hiervan
moet hij dan de Dacht, bewerking, kunstmest en alles
wat er meer komt kijken, betalen. Is het niet ont
stellend lezer en bovenstaand geval staaf heuscb niet
op zichzelf. Tal van coöperatieve fabrieken hebben
aan hun leden niet meer kunnen uitbetalen.
Wanneer een industrieel of fabrikant voor derge
lijke verliezen wordt geplaatst, zal hij gauw zijn fa
briek sluiten en het personeel ontslaan. Misschien
zou hij er enkelen van in dienst houden om machines
en opslagplaatsen eens een exira beurt te geven en
als dan de overproductie is geruimd of betere tijden
zijn aangebroken, begint hij weer met frisrehen
moed aan zijn nieuwe productie. Vadertje Staat h°^ft
gedurende de periode dat de fabriek stil stond, voor
de arbeiders gezorgd; nu ze weer in de fabriek noo ic
zijn om nieuwe winsten voor den fabrikant te ver
garen, slaan de werkers weer bij den eersten oproep
klaar. Wat een verschil valt hier te constateeren tus
schen het fabriekshedrijf en bet landbouwbedrijf. De
'tijden mogen nog zoo slecht zijn, de akkerbouwer
moet blijven produceeren, ook al ziet bij voor oogun,
dat hij werkende den kelder ingaat. De landerijen
onbewerkt laten liggen, zou beteekenen een waarde
vermindering der gronden, die moeilijk zou zijn te
taxeeren. Bovendien blijft de pacht bestaan en zijn
de pachtvoorwaarden niet vaak zoo opgesteld, dat aan
een braak laten liggen der gronden niet valt t,e den
ken? De zaak moet dus op denzelfden voet worden
voortgezet, daaraan valt niet te ontkomen. En zief,
van dezen toestand wordt door de adviseurs van den
Minister misbruik gemaakt. Deze categorie van men
schen gaat als volgt redeneeren. Steun, waarvoor?
Bieten, koren en aardappelen komen er zonder Me
steun toch wel. De boeren zullen hun bedrijven voor
eerst wel niet in den ste>ek laten; en bovendien het
zijn meerendeels kalme, rustige menschen, je hebt
niets geen last met de luitjes hoor. Ze betalen op tiid
hun belasting, over de meest onbillijke wetgeving
klagen zij niet in het openbaar, neen hoor, zulke men
schen komen voor steun niet in aanmerking. Alleen
met de arbeiders zouden wij last kunnen krijgen. Als
die werkeloos worden, zitten wij er leelijk mee aan.
Dus als het. tot steun moet komen, laten wij hot dan
zoo doen dat die in hun bestaan blijven, maar die
boeren, trek je daar maar niets van aan, hoor. In een
dergelijke gemoedsstemming moet het suikerwetje
Jan Hubert gebruikte bij het lezen een bril. Hij schoof
hem op zijn voorhoofd en keek tersluiks naar Anna. Een
langzaam opkomende vrees maakte zich van hem mees
ter. Hij dacht aan zijn eigen leven. Nooit was hij geluk
kig geweest, nooit had hij Iemand gelukkig gemaakt
Ben je ziek? vroeg hij plotseling.
Neen...
Heb je ergens pijn?
Anna gaf geen antwoord, maar in de uitdrukking van
haar oogen lag de vraag opges'.oten. waarom hij haar
pijnigde. Jan Huberts rug boog zich. Hij bladerde ver
der in zijn kasboek. Anna hoorde hem bekommerd
zuchten.
Zijn er slechte brieven van Christoffel gekomen?
vroeg zij, terwijl zij naar de schrijftafel ging.
Neen? Dus dan is 't de zaak?... Spreek er met mij
over, ik ben toch ook een Ulwing.
Jan Hubert sloeg het boek dicht, waarin hij had ge
rekend.
Daar zou je toch niets van begrijpen.
Maar lk zou het toch kunnen leeren...
Je moet maar borduren en zingen. Het is niet noo-
dig, dat je verstand van zaken hebt. Dat is geen werk
voor vrouwen. God heeft Jelui voor iets anders gescha
pen. Bij dat gezegde werd zijn geweten wakker. Hij
werd verlegen.
Heb je nog altijd Thomas Illey niet vergeten?
vroeg hij op zachten toon en keek naar den grond.
Ik heb hem niet vergeten.
Een-Ige dagen later kwam. op een avond, grootvader
Jörg Anna halen voor een concert. In het rijtuig be
gon de oude heer over Karei Münster te spreken.
Zou hij het ook al met de anderen houden? dacht
het meisje en zag haar grootvader bedroefd aan. Eens
had hij In de gevangenis gezeten, omdat hij de vrijheid
van anderen begrepen had en nu sprak hij tegen de
vrijheid van zijn kleindochter.
In de concertzaal verdrongen zich reeds de menschen,
In de vergulde, houten lusters brandden tal van kaar
sen. Hare vlammen weefden een rustig, geel licht in de
lucht Op het podium stond de open piano. Van uit het
orchest klonk het geluld van instrumenten, alsof vogels
met scherpe bekken aan de snaren trokken.
Langs den muur zaten verschillende dagbladrecen
senten. Anna had gehoord, dat zij van te voren afspra
ken, wat zij den volgenden dag ln de couranten zouden
schrijven. In de stoelenrijen zaten bekende kooklieden uit
de binnenstad, officieren in uniform, rijke burgervrou
wen, oude geestelijken, en, geheel vooraan, met juwee-
len behangen, dames in reusachtige crinolines en adel
lijke Hongaarsche heeren ln dolman.
De familie van apotheker Müller wenkte. Ook de
zijn geboren en een dergelijke stemming tegenover do
akkerbouwers valt nog dagelijks te beluisteren ii> de
groote pers, met de Nietuwe Rotterdammer voorop. J>ï
redactie v. d. blad ziet van uit haar werkkamer niets
anders dan groote havens en schepen met zooveel ton
inhoud. Dat in de scheepvaart malaise is, daaraan
herinnert dit blad ons iederen dag, doch dat er in
den landbouw een noodtoestand is ontstaan, daar
van is de redactie niet op de. hoogte en in hoogdra
vende. zinnen toont, zij aan dat steun aan de bieten
verbouwers onzin is. Toen een Rotterdamsche Scheep
vaartmaatschappij door onoordeelkundige leiding op
regeeringssteun was aangewezen, toen waren de be
lastingen der landbouwers wel goed om dtze
maatij. te steunen. Naast de Nieuwe Rotterdammer
neemt ook de Telegraaf het niet op voor de landbou
wers, tenminste het blijkt zeer weinig uit hare redac-
tioneele artikelen. Dit blad ruimt wel plaats in voor
een onderhoud dat een van de redacteuren heeft ge
had met den heer Directeur der Friesch-Groninger
Suikerfabriek. Vele lezers zullen zich dit onderhoud,
nog herinneren en vreemd op gezien hebben dat ecu
directeur van een zoo groote .fabriek in dat onder
houd durfde te beweren dat de fabrieken bij een
steun, zooals de Regeering voorstelde, nog juist kon
den draaien. Moest deze directeur zijn woorden niet
met bewijzen staven? Niemand beter dan hij was
daartoe toch in staat. Een ingezonden artikel om
deze zaak eens nader toe te lichten van de zijde der
redactie of van de zijde van den directeur werd tot
heden niet geplaatst.
Het Handelsblad neemt het beter voor de boeren op,
al zijn tal van artikelen critisch, doch opbouwend
critisch opgesteld.
Waarom wij ditmaal zoo lang stil staan bij deze
feiten. Daarvoor hebben wij deze redenen. Het is na
tuurlijk niet doenlijk dat een regeeringspersonago
verstand, let wel, goed verstand kan hebben van
alle zaken. Daarvoor zijn de maatschappijverhou l.n-
gen te gecompliceerd. Speciaal staan velen van deze
personen buiten het eigenlijke landbouwleven, ook al
heeten zij afgevaardigden te zijn van den Landbouw.
Het is verder begrijpelijk dat de inzichten van bo
vengenoemde groote organen hun denken en doen be
ïnvloeden en als straks het ontwerp in de Tweede
Kamer zal worden behandeld, zullen wij net als met
de. Tarwewet wel weer veel gespeel met woorden
kunnen lezen. We hopen van harte dat het geluid
van de landbouworganen, die in striemende en felle
artikelen de gebreken van het suikerwetje hebben
aangetoond, het ach- en weegeroep van het Rotter
damsche orgaan te niet zal doen en vele afgevaar
digden zullen toch moeten bedenken dat het niet aan
gaat om boeren bieten te laten telen met een reke
ning zooals wij in den aanvang moesten vermelden.
Voor een werkloozen arbeider aanvaardt men, hoewel
hij niet werkt, het recht op een bepaald bedrae,
waarmede hij in zijn eerste levensbehoeften kan voor
zien. Maar een dag aan dag zwoegende boer gunt
men slechts zoovpel, dat men verwacht, dat hij zijn
arbeiders aan 't werk houdt want dan behoeft de
Staat deze niet te onderhouden terwijl het geen
Staatszaak is om een akkerhouwer verdienste te be
zorgen of hem voor verlies te behoeden.
Voor heden willen wij het hierbij laten en nog even
de aandacht vestigen op het volgende. In onderschei
dene couranten ik meen het ook gelezen te hebben
in de Schager Courant stond voor een tijdje terug
vermeld dat door de akkerbouwers zou zijn aange
vraagd f68.000 van het crediet dat de Provincie be
schikbaar had gesteld om akkerbouwbedrijven op de
been te houden. Wie dit bericht in de wereld heeft,
gebracht, is zeker niet op de hoogte geweest, want
alleen in de Haarlemmermeer is meer dan 200.000 gld.
aan crediet verleend. Een flink sommetje alzoo, doch
als we dit bedrag vergelijken met de raming, dm
is het nog een stuk af van de 1% millioen, die alleen
voor de Haarlemmermeer zou noodig zijn. De lezer
weet. dat het crediet voor de heele provincie in totaal
is getaxeerd op 3.000.000 gld. Volgens schatting is hier
van voor de geheele provincie nu maar 1/10 of 300.900
gld. noodig.
Een oningewijde die deze getallen leest, zal z
gen, dat. valt nog al mee. De akkerbouwers hebben het
Jonge dames Münster waren aanwezig. Achter aan ver
schoven de aankomenden de stoelen. Eenigen hoestten
en schraapten hun keel, en plotseling, als door een veer
bewogen, draaiden alle hoofden zich naar het podium.
Toen werd het stil.
Anna'3 blik gleed over de gezichten heen. De vele
menschen maakten op haar een indruk als een leegc
•bak, die boven de piar.o gaapt en wacht tot hij met
tonen en waarwordingen gevuld wordt. Haar hart was
vol van eenzame. Jeugdige smart en zij was haast bang,
dat, bij de eerste tonen, al haar smart uit haar oogen
zou stroomen.
Op eens werd zij onbegrijpelijk onrustig, alsof iemand
haar uit de verte had aangeraakt. Haastig keek zij op.
Het bloed trilde in haar aderen: zij zag de donkere, droe
vige oogen van Thomas Illey. En door den afstand heen
slingerden zich hunne blikken in elkaar.
Om hen heen golfde de zaal. Als een stormwind sloeg
het applaus tegen de muren.
Op het podium stond, hoog boven de anderen, de
groote kunstenaar. Zijn lange, witte haren golfden om
zijn marmerbleeke hoofd. Zijn magere gestalte boog
voor de hulde.
Daarna begon de piano onder zijn handen te leven.
En de tonen weenden, bruisten woest, schertsten zacht
en losten zich lachende op in de lucht. De kunstenaar.,
met het marmerbleeke hoofd, tooverde uit de piano to
nen, die voor hem nooit geweest waren, die na hem nooit
meer zouden komen.
In bewondering zat het publiek met ingehouden adem
te luisteren. En met woeste kracht stroomde de muziek
verder. Dan was zij zacht als een wegstervende echo.
Met verheven macht brak zij wederom los. Gloeiende
tonen braken naar voren en voor die ze hoorden, wer
den de scheppende momenten van Beethoven, Sebastiaan
Bach en Weber levendig. Deze momenten kon de kunste
naar, wiens spel voortdurend was als de geboorte van
goden, opnieuw te voorschijn roepen.
Op groote schitterende vleugels droeg Beethovens
Apassionata Anna Ulwings ziel. over de hoofden der men
schen heen, naar Thomas. Het scheen haar alsof de gol
ven der muziek hen ineen wond en z\j ln een eindelooze
fonkelenden nevel verzonken.
De zaal daverde wederom. De menschen stonden op.
Sommigen stormden naar het podium en applaudiaeer-
den daar verder.
De kunstenaar begon zijn eigen composities te spelen.
En toen, alsof in dat marmerbleek gelaat een vlam ont
stoken was. scheen vuur door zijn voorhoofd, vuur
stroomde uit zijn oogen en de scheppende kunstenaar
stond daar alleen, ver van alles.
Anna keerde zich naar de piano. Dat was anders dan.
