LIJST 14
P. Kostelijk No. 1.
Nog een
laatste woord.
Tertiaire Polderwegen
DE LANGENDUKER
GROENTENVEILINGEN.
Wederom allemaal
Plattelandsbelangen.
De eenige manier
Noodlottige aanrijding.
Het proces tegen den
moordenaar Kiirten.
Roekeloos kinderspel.
En daarop heeft steeds de Vrij
heidsbond aangestuurd.
waarvan de PLATTELANDER
AFDEELING V.
Be Quick heeft met 4—0 in de Frlesche hoofdstad van
Leeuwarden gewonnen en door deze krachtproef is alle
gevaar geweken. Alleen Frisia, welks terrein werd af
gekeurd, is nog niet geheel veilig: ze moet uit haar twee
resteerende wedstrijden 1 punt halen (Alcides en Veen-
dam thuis), anders is een beslissingswedstrijd noodig.
DE KOMENDE KAMPIOENSWEDSTRIJDEN.
De „Telegraaf" geeft een schema volgens hetwelk het
kampioenstournooi zal worden afgewerkt. Voor de deur
staan dan: 10 Mei: Feijenoord—Ajax en P.S.V.—Veloci-
tas. Hemelsvaartsdag (14 Mei) Kampioen afd. IIIP.S.
V. en AjaxVelocitas;
17 Mei: P.S.V.—Go Ahead en Velocitas—Ajax.
Onder het verdere programma treft ons de datum van
AjaxFeijenoord, die velen onzer ook gaarne zouden bij
wonen. Hij wordt echter gespeeld op Woensdagmiddag
3 Juni! (In 't stadion, dus plaats genoeg).
HET NEDERLANDSCHE ELFTAL.
Voor HollandDultschland.
't Ziet er lang zoo rooskleurig niet uit als voor den
strijd tegen België.
Toen was 't spel dat in de laatste oefenwedstrijden te
zien werd gegeven 't aanzien alleszins waard en de pit
in de ploeg geweldig. De „Sportkroniek" geeft bijv. na
den teleurstellenden wedstrijd tegen de Fransche ploeg
(die met,20 werd verloren):
„Het is net of de spirit een beetje verdwenen is met
de inderdaad keurige prestatie die toen (29 Maart) ge
leverd is,..
...„Is die toewijding iets aan het verminderen? Gaan de
belangen der clubs zwaarder wegen? We durven deze
vragen niet zonder meer bevestigend beantwoorden, con-
stateeren alleen, dat er o.i. een lichte teruggang is te
bespeuren."
Deze regelen wekken nu juist niet op voor as. Zondag.
Maax... mogen we nu verwachten dat Holland zwak
partij geeft? O.i. niet.
Onze jongens zullen zich niet zonder meer uit het
veld laten slaan!
De Duitsche ploeg was Zondag nog niet bekend. Men
heeft in 't uitgestrekto Duitschland echter keus genoeg.
Er wordt ander3 wel waarde gehecht aan den wedstrijd
van Duitsche zijde. Zoo woonde de trainer van de Duit
sche Bond den wedstrijd Holland België bü en vond de
Hollanders zeer sterk. Als we hier een sterke Duitsche
tegenpartij krijgen wacht ons een fraaie middag!
Ons elftal is: Van der Meulen; Van Run en Van Kol;
J. Pauwe, Andriessen en Van Heel; Adam, Tap, Lagen-
daal, Van der Heijden, Van Nellen.
Reserves: Odijk (Hollandiaan)Weber (een 17-jarige
A.D.O.-back), Breitner (A.D.O.) en Steens Z.F.C.)
Het B-elftal, ook zeer sterk, speelt Woensdagmiddag
op 't Sparta-terrein in Rotterdam tegen Southend T Tni-
ted: Van der Wint (V.S.V.); Diepenbeek (Ajax) en Van
der Griendt (V.S.V.); Sterk ('t Gooi), Klopper (Z.F.C.),
en Paulissen (P.S.V.); Viergever (Sparta), Vente (Nep-
tunus), Ophorst (H.B.S.) Van Kesteren (H.B.S.), en
Hamstra (Alcmaria).
Dan speelt een nog nader (na den wedstijd tegen
Southend United) samen te stellen B-elftal tegen Port
Vale, eveneens te Rotterdam.
En dan komen de Blaclthurn Rovers in Mei enkele
•wedstrijden spelen. De .toer naar Scandinavië (begin
Juni) wordt dus wel grondig voorbereid.
N.H.V.B.-Programma.
2 C: D.T.S. 2And ijk 1; 3 D: Succes 3Sparta 3; 4 D:
Succes 4Helder 5. Helder 6—Wieringerwaard 2, I-I.R.C.
6B.K.C. 3. Adsp. H.R.C. c—Sparta b; H.R.C. d—H.R.C. e
Rauchbeker: Meervogels 2—D.T.S. 1 (terrein D.T.S.)
Vrone 1—O.S.V. 1; Q.S.C. 1—K.V.V. 1.
Gouden Kruis: J.V.C. 1—Succes 2; Sparta 1—Texel 1;
B.K.C. 1—Sparta 2; Succes 1—Texel 2; W.F.C. 4-E.V.C.
2; Westzaan 1Beemster 1; Monnikendam 2—K.F.C. 3
(Alg. Sportblad).
In verband met den verloren gegane Zondag zijn wij
zigingen niet uitgesloten. Deze vermelden we eventueel
Zaterdag a.s.
ANNA PALOWNA.
Door terreinafkeur'.ng van Succes en H.R.C. en D.O.-
S.K.O. werd er niet gespeeld, 't Tweede zou, inplaats van
zooals we Zaterdag berichtten, naar D.O.S.K.O.. Zondag
a.s. speelt 't eerste thuis voor 't Gouden Kruis tegen
Sparta 2. 't Derde trekt (en nu volledig hoor!) naar
H.R.C. 6. Overigens zal de radio wel weer troef zijn
Zondagmiddag.
(Zie voor vervolg Sport elders in dit nummer).
De moeilijkheden in den tuinbouw hebben
de aandacht van tuinbouwers en hande-
daars. De verbouw van kool buiten
Langedijk. Het bonnenstelsel. Oploo-
pende, maar later weer dalende prijzen van
roode, gele en witte kool. Roode kool tot
boven de f 23.gele boven de f 10.
Doensche witte boven de f 9.Nog be
langrijke aanvoeren. Uien ©enigszins
beter, peen en bleten statlonnalre prijzen.
Nu het einde van de wintercampagne voor Langen-
dijk en omstreken nadert en alzoo het eindresultaat
van het tuinbouwbedrijf vrijwel te benaderen is, worden
door handel en tuinbouw, ook wel door anderen, be
schouwingen gehouden, aanwijzingen gegeven, over
wegingen geuit, gewezen op fouten en gebreken, tot
uiting gekomen in de laatste jaren, vage perspectieven
geopend voor de toekomst en soms hooge boomen op
gezet over wat gebeuren moet of kan, om verbetering
te verkrijgen of verslechtering tegen te gaan. We heb:
ben nu drie groote vergaderingen achter den rug, die
van de Langenrijlter Groentencentrale, den Noorder-
marktbond en De Koophandel, alzoo de leidende orga
nisaties van tuinbouw en handel. Opvallend Is het wel,
dat alle drie het er over eens zijn, dat allen, tuinbou
wers en handelaars, op hun qul vive zullen moeten zijn,
om zich door de opstapelende moeilijkheden heen te
slaan en dat alles zal moeten worden gedaan, om de
voorwaarden te scheppen, waardoor het mogelijk is, het
hoofd aan tal van tegenwerkende invloeden te bieden.
Nieuw is dit niet, doch de laatste jaren hebben geleerd,
dat men in het buitenland verre van stil zit bij het be
hartigen van de belangen van zijn land- en tuinbou
wers cn die meerdere activiteit daar, maakt het dubbel
noodzakelijk, dat ook de organen in ons land, aan wie
de behartiging van genoemde takken van bedrijf is
opgedragen, actiever moeten zijn dan ooit.
Voor Langendijk doet zich nog een ander probleem
voor, n.1. de ziekten in de gewassen. Door steeds de
zelfde producten te verbouwen, blijft men daar niet uit
en zoo is het afgeloopen jaar gebleken, dat In het uit
gestrekte Geestmer Ambacht buitengewoon weinig
kool, vooral roode kool is. geteeld, waarvan de kwali
teit ook nog veel te wenschen overliet, zoodat ze alles
behalve een reclame-artikel was voor het buitenland,
Het' gevolg is, dat nu ver buiten Langendijk winterkool
wordt verbouwd, welke uitbouw dit jaar afmetingen
dreigt aan te nemen, zoo groot als nog geen enkel jaar
is voorgekomen. Verwonderen moet men zich over dit
verschijnsel niet, daar In de polders vrij goedkoop land
kan worden gehuurd, uitnemend voor koolteelt ge
schikt, en de landbouwers daar weinig hoop hebben bij
den tegenwoordigen crisis in den landbouw, kans te heb
ben, financieel voordeeliger uit te zijn bij het land zelf
te bebouwen dan het tegen een voor hen flip-ken prijs
te verhuren. Naturlijk komt nu weer de Vrees naar vo
ren, dat op deze wijze de koolteelt zich dermate zal
uitbreiden, dat er overproductie zal ontstaan met al de
nadeelen, vérbonden aan een dergelijlcen toestand.
Overproductie is er bovendien spoedig; als het buiten
land toltarieven invoert, zooals we die de laatste jaren
kennen. Of er tegen een meerderen uitzet van kool iets
te doen valt, is moeilijk te zeggen. Het lijkt ons toe,
dat er nog weinig aanleiding is, om hier regelend of
dwingend op te treden.
Het afgeven van bonnen voor den onderhandschen
verkoop in den winter blijft voor velen nog een steen
des aanstoots. Op alle vergaderingen wordt er over ge
boomd en het lijkt wel, of beide partijen, de handelaars
en een deel der tuinders, elkaar maar niet willen of
kunnen begrijpen. De handelaars zijn, zeggen ze, ook
geen bewonderaars van het bonnenstelsel, maar als er
nu toch op sommige marktdagen niet genoeg wordt aan
gevoerd, dan zijn de kooplieden immers verplicht op
bonnen uit de hand te koopen. De tegenstanders-tuin
ders echter zijn van oordeel, dat, als de koopman weet,
dat hij ook op bonnen in het benoodigde kan voorzien,
de stimulans tot het bieden van een hoogeren prijs
verdwenen is. Het schijnt een moeilijk probleem te zijn,
doch de twee argumenten, tegenover elkaar gesteld, zijn
niet zuiver tegenoverstellend. Het bezwaar van onvol
doenden aanvoer is er een, dat ongetwijfeld van domi-
neerende beteekenis is in dezen. Zoo zijn er meer om
standigheden, die van invloed zijn op de uitkomsten
in den tuinbouw, en die den handelaars en tuinders
heel wat hoofdbrekens kosten.
Voor hen, die nog kool konden afleveren, was de
laatste week niet slecht. Voor roode kool, die de voor
laatste week, sterk in prijs was opgeloopen, was de
stemming op de markt zeer gunstig. Dinsdag werd aan
de Broelcer veiling voor eerste soort f 15.5021.50 be
steed, waarbij de hoogste prijs gold de 3 ponds kool
van het beste van het beste. Groote kool kon toen een
prijs van f 16 a f 17 bedingen. Tweede soort bracht
toen f 13.60 tot f 18.90 op, wat ongetwijfeld een beste
prijs kan worden genoemd. Aan de veiling van den
Noordermarktbond werd dienzelfden dag voor eerste
kwaliteit f 16.3023.10 besteed. Het bleek toen, dat er
weer wel vraag was naar onze stapelgroenten en dat
deze nog beste prijzen kunnen opbrengen. Terwijl de
producten van land- en tuinbouw overal zeer laag zijn,
kon dus voor dit tuinbouwproduct een zeer hooge prijs
worden gemaakt Jammer, dat in het vetder verloop
dezer week de op Dinsdag bedongen prijzen niet ge
handhaafd konden worden, zoodat al spoedig f 3 a f 4
per 100 K.G. minder werd betaald. Zaterdag was de
prijs weer iets beter en kon aan de Broeker veiling
f 1419.70, aan de veiling van den Noordermarktbond
f 13.9020.40 voor eerste soort worden gemaakt. Tweede
soort bracht toen f 12f 14 op. In totaal werden aan
beide veilingen 44 spoorwagens roode kool aangevoerd,
waarvan ruim 32 te Noordscharwoude.
De vorige week vertoonde reeds een betere stemming,
ook voor gele kool. Deze zette zich in de nu afgeloo
pen weck nog verder voort. Den laatsten dag van de
vorige week werd aan de Broeker veiling voor eerste
soort f 4—6.40 betaald, verleden Dinsdag werd aan die
zelfde veiling f 6.6011.60 besteed. Dit was echter de
meest gunstige opbrengst, want na dien liepen de prij
zen weer achteruit: Donderdag kon nog f 6.2010.70
worden bedongen, Zaterdag echter kon niet meer dan
f 5.108.40 aan de Broeker en f 5.308.30 aan de Noord-
scharwouder veiling worden gemaakt. Werd te Broek
Dinsdag voor tweede soort gele kool f 8.209 besteed,
Zaterdag was dit slechts f 2.80^0.60. De laagste prijs
werd echter gelukkig in een zeldzaam geval besteed,
maar veel werd in de laatste helft der week voor f 46
verkocht. Voor taaie gele (de aanvoer was gering)
werden prijzen tusschen f 8 en f 9 gemaakt. De aan
voer aan dé Broeker veiling beliep ongeveer 42 spoor
wagens en die aan de veiling te Noordscharwoude 26
Bpoorwagens.
Belangrijk was ook nog de handel in Deensche
witte kool. Ook hierbij viel een gunstige stemming
waar te nemen en voor het mooie goed werd al dade
lijk f 2 a f 3 meer betaald dan aan het eind der vorige
week. Zoo werd Dinsdag aan de Broeker veiling f 4.20
8.20, te Noordscharwoude zelfs f 6.70f 9.30 betaald. De
grootste kool bracht ook hier het minste op. Als bij de
andere koolsoorten liepen ook hier de prijzen achteruit.
Zoo werd Zaterdag aan de Broeker veiling f 3.806.90
besteed en aan de veiling te Noordscharwoude f 5.50
8.20, waarin alleen de noteering van eerste soort tot
uiting komt. Aangevoerd werden aan beide veilingen 111
spoorwagens, waarvan alleen te Noordscharwoude 77.
Al waren de uienprijzeh iets beter dan in de laatste
weken, toch bleven ze nog laag. Aanvankelijk werd
i
voor uien f 2.403.10 besteed, in het laatst der week
f 1.60-—2.70. Grove uien brachten in het begin der week
f 2.603.40 op, Zaterdag was de prijs f 2.803.90. Drie
lingen golden van f 0.601.60 met voor enkele partijen
Iets daarboven of beneden. De aanvoer beliep nog onge
veer 15 spoorwagens.
Voor groote peen werd f 1.202 betaald, kleine bracht
f 0.800.90 op. Voor bieten werden zeer afwisselende
prijzen besteed, n.1. f 1.606.30.
Motorrijder met verbrijzelden schedel op
genomen.
Op den straatweg Enschedé—Hengelo is gisteren
middag onder de gemeente Lonneker de aannemer
S., uit Hengelo op zijn motor in aanrijding gekomen
met een fietsenden jongen. De motor reed tegen een
boom en de heer S. werd met verbrijzelden schedel
dood opgenomen.
De duorijder brak een been, terwijl de jongen, die
toch nog werd aangereden, met een zware hersen
schudding naar het ziekenhuis te Enschede werd ver
voerd.
De zesde dag.
Zaterdag is de zesde dag reeds gepasseerd in het
proces tegen den Dusseldorpschen moordenaar, Pe
ter Kürten.
Begonnen werd met de behandeling van den moord
op de dienstbode Elisabeth Dörrier, die in üctober
1929 is omgebracht. De eerste getuige, die verhoord
werd, verklaart, dat het meisje nog teekenen van le
ven heeft gegeven. De broer van den eersten getuige
zegt, dat het meisje ter afweer een hand voor de
oogen heeft gehouden. Toen hij met de politie naar
de plaats van den moord terugkwam, was het slacht
offer reeds weggebracht.
Politieambtenaar Irrgang deelt mede, dat de afdruk
der voetsporen overeenstemden met de schoenen van
mej. Dörriër en Kürten.
Dr. Kraft heeft mej Dörrier in het ziekenhuis on
derzocht. Zij was ernstig gekwetst, in met bloed door
drenkte kleederen binnengebracht. Zij heeft het be
wustzijn niet herkregen en is overleden.
Hierna wordt de overval op vrouw Meurer behan
deld. Getuige vrouw Meurer bevond zich 25 October
1929 op den Heilweg op weg naar huis. Een man liep
haar voorbij en hield haar op doordat hij over een
steen struikelde. De man begon een gesprek over de
onveiligheid van den Heilweg en de slechte verlich
ting. Hij vroeg haar of zij niet bang was. Zij moest
er toch eens aan denken hoe het met den vermoor
den machinist Scheer in Februari was gegaan. Hij
verzocht daarop haar te mogen vergezellen. Om hem
kwijt te raken zei zij, dat zij over eenige minuten
zou worden afgehaald en vlak bij huis was. Toen zij
zich omdraaide kreeg zij een hevigen slag, zoodat zij
ineen zonk. Toen zij weer bijkwam, waren er reeds
menschen bij haar. Kürten had, verklaart vrouw
Meurer verder, op haar overigens een goeden indruk
gemaakt, zoodat zij bij zichzelf zei: „Dat is een fat
soenlijk mensch; met hem kan ik wel een eind mee
gaan". Vrouw Meurer heeft aan het hoofd en rechter
oor kwetsuren opgeloopen welke door een hamer
slag'moeten zijn toegebracht. Zij werd onmiddellijk
geopereerd. Eerst den volgenden dag 's middags kon
zij mededeelingen over den aanslager doen. Na drie
weken heeft zij het ziekenhuis verlaten.
De gescheiden vrouw Frisch, de volgende getuige,
was op een wandeling plotseling, zonder aangespro
ken te zijn, van achteren aangevallen en neergesla
gen. Eerst heeft zij haar gewezen man verdacht en dit
ook aan de politie medegedeeld. Kürten heeft zij bij
de confrontatie niet herkend, doch hij haar wel.
Tenslotte worden de getuigen voor den laatsten
moord opgeroepen, nl. op de 5-jarige Gertrud Alber-
mann.
Getuige Irrgang, reeds eerder genoemd, doet mede
deling over den toestand en het vinden van het deer
lijk verminkte lijkje.
Getuige is 's avonds tegen 7 uur met een collega
een man met een kind tegengekomen. Zijn college
vond den man verdacht en zei: „Dat is de moorde
naar van Dusseldorp". Daar het kind echter zeer ver
trouwelijk scheen, heeft Voss aangenomen dat de
man de vader was.
Prof. Berg verklaart, dat de moordenaar het kind
met groote kracht 3i steken heeft toegebracht. Op een
vraag van den verdediger zegt de deskundige, dat de
dader in zeer groote opwinding moet hebben gehan
deld.
Kürten's vrouw als getuige.
In het vervolg der rechtszitting na de middagpauze
deelde het Ö.M. mede, dat zich een man heeft aange
meld, die verklaard heeft, dat hij, toen hij vier jaar
oud was, door een grooteren jongen van een muur is
afgegooid.
Hierna werd overgegaan tot het verhoor van de van
verdachte gescheiden vrouw, die thans weer liaar
meisjesnaam heeft aangenomen.
Zij had Kürten te Altenburg bij Leipzig leeren ken
nen en zij had van den beginne af een antipathie te
gen hem; niettemin is zij in Maart 1923 met hem ge
trouwd.
Reeds te Altenburg, zoo verklaarde zij, had Kürten
en groot aantal vrouwelijke kennissen. Zij kon echter
goed opschieten met haar man, die steeds zeer werk
zaam was. Naar haar oordeel was haar man steeds
normaal. Zij wist niets van de straffen af, welke hij
vóór zijn huwelijk had ondergaan.
Op zekeren dag sprak zij eens met hem over de
moordberichten in de krant. Hij zeide toen, dat de be
schrijvingen, die van den dader werden gegeven,
klopten met zijn uiterlijk, met het onderscheid, ech
ter, dat er gesproken werd over een dertigjarigen
man. In den nacht, dat het meisje Ilahn vermoord
werd, kwam hij goedgeluimd naar huis.
Toen Kürten op den dag vóór zijn arrestatie aan
zijn vrouw zijn misdaden bekende, voegde hij er aan
toe: „Als je mij verraadt, maak ik je precies zoo
koud". Op den avond voor dit gezegde had Kürten
gehuild en haar doen belooven, dat zij zich niets
zou aandoen Op den laatsten dag was hij zeer neer
slachtig; hij zeide, uit Dusseldorp te willen heen
gaan. Hij was echter tevens uiterst prikkelbaar. Zijn
vrouw hield hem voor, zeer weekhartig, vooral ten op
zichte van arme menschen.
De zitting werd daarop tot Maandagmorgen negen
uur verdaagd. Voor hef verslag daarvan zie men el
ders in dit nummer.
Door oplettendheid van een machinist vijf
kinderen aan een wissen dood ontsnapt.
Lichtzinnigheid of hoe men het noemen wil, werd
dezer dagen oorzaak, dat eenige kinderen op den
onbewaakten overweg nabij Blok 11 van de spoorlijn
GoudaUtrecht onder Reeuwijk, door den trein zou
den zijn overreden, indien de machinist van de trein
minder oplettendheid had getoond.
Bij het naderen van den trein, die zijn komst door
fluitsignalen aankondigde, begaf zich een 5-tal kin
deren, die op een weiland naast den spoordijk aan
het spelen waren, plotseling op den spoorbaan. Meer
deren hunner gingen op de rails liggen.
De machinist, die dit zag gebeuren, remde uit alle
macht en slaagde er in den trein tot staan te bren
gen. Toen de trein stilstond, lag op nauwelijks eenige
meters voor de locomotief een 12-jarig meisje nog op
de rails.
Zoodra de machinist van de locomotief sprong sloe
gen de kinderen op de vlucht. Hij slaagde er niet in
zelfs een hunner te grijpen. Evenwel is het geval ter
kennis der Reeuwijksche politie gebracht, die een on
derzoek instelt.
AUTO OVER DEN KOP GESLAGEN.
De inzittenden eruit geslingerd.
De chauffeur K. uit Maastricht, kwam met zijn
auto, in gezelschap van 'n drietal vrienden van Vy*
lenVaals, toen de wagen door 'n onbekend geble
ven oorzaak plotseling tegen 'n boom botste en ver
volgens tegen 'n paal vloog.
De deuren van den auto sloegen open en het vier
tal werd uit den over den kop slaanden wagen ge
slingerd. De chauffeur K. lag bewusteloos op den
grond, de andere inzittenden kwamen met enkele ont
vellingen en den schrik vrij. De chauffeur K. is opge
nomen in het ziekenhuis Calvariënberg te Maastncnt,
waar hij Vrijdagavond eerst tot bewustzijn is geko
men.
De Gedeputeerde KOOIMAN werltt de oudracht uit tot sub-
sidiceriiig door de provincie van de
De Gedeputeerde KOOIMAN werkt de opdracht uit tot betere
regeling der werkloozenzorg. De kosten der gemeenten daar
voor zullen hierdoor lager worden en de werkloezen-zelf zullcr er
groote baat bij vinden.
De Gedeputeerde KOOIMAN zorgde mede voor krachtige maat
regelen ter bestrijding van de tnberculose bij den
jjiensch.
De Gedeputeerde KOOIMAN stelde voor en de Staten namen
zijn voorstel aan om een regeling te treiien ter bestrijding
van de rundvee-tuberculose.
Wederom geen politiek geleuter of pracht-bcloiten, die
nceit in vervulling gaan N e e nl, bier practische zaken, die direct
hun nut en voordeel voor bet platteland afwerpen.
Denkt er dns om kiezers, dat wij dezen plattelander
KOOIMAN in Gedeputeerde Staten behouden en dat niet
zijn plaats aanstonds wordt ingenomen door een Amster-
damscben advocaat, die alleen maar oog heelt voor de be
langen van Amsterdam.
Immers reeds i jaar geleden beeit de Vrijheidsbond tegen de ver
kiezing van Koolman als Gedeputeerde geprotesteerd.
Wij moeten dus Woensdag al op al zetten om het aantal Vrtjz.-
Deraccraten in de Staten te behouden, zoo mogelijk te versterken,
opdat de opzet van den Vrijheidsbond, om Kooiman te „wippen"
mislukke.
daartoe is, om schouder aan schouder op te rukken naar de stem
bus en te stemmen op
