ilitniti Nieiws-
Mitritmit- LiiilniM
JONGELUI, die gaan trouwen
C. VAN TRIET,
DE GOUDEN SLEUTELS:
Zaterdag 9 Mei 1931.
74ste Jaargang No. 8863
Uitgevers: N.V v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Landbouw
Van twee gevaarlijke
tulpenziekten.
M. KLERCQ,
SMISIIMT1II - DEI KELDER - TIL !ül
Firma A. M. KOSSEN, Loet E164, Schagen
Het KEG's THEE-ALBUM
KOOPT UW KLEEDING
SC HA GER
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag cn Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitknmend nummer geplaatst
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regel9 f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT VIJMMER BESTAAT UIT VIJF BLADEN.
De eenig mooie tulpenvelden vertoonen weer hun
schitterend kleurenspel en duizenden beminnaars
van natuurschoon ondergaan weer opnieuw de be
koring, die uitgaat van deze kinderen der natuur,
die ons in het begin van de lente alle narigheid van
het natte, koude winterweer doen vergeten. De ons
toegemeten plaatsruimte in de Schager Courant wil
len wij ditmaal eens benutten om eens iets te schrij
ven over twee gevaarlijke tulpenziekten. De leek zal
mogelijk daardoor tot de overtuiging komen, dat al
dit moois en schoons niet verkregen wordt zonder
vakkennis en nauwgezette controle van alles wat het
oog bekoort, en de vakman zelf vindt misschien in
ons artikeltje ook nog wel het een en ander waar
mede hij zijn voordeel kan doen.
Het is zeker geen gewaagde veronderstelling wan
neer wij beweren, dat alles wat groeit en bloeit in
de natuur, ten nutte en ten voordeele der menschen
ook vijanden heeft, die trachten te vernietigen, wat
de mensch door vernuft en verstand heeft trachten
op te kweeken en gewis zal het streven der menschen
naar vervolmaking van een of andere cultuur schip
breuk lijden als hij aan de belagers van die cultuur
niet de noodige aandacht wijdt. Zoo is het ook met de
tulpenteelt. Het zijn vooral twee ziekten in dit gewas
die angstvallig moeten worden bestreden, wil de cul
tuur op den duur geen fiasco worden. De eerste ziek
te die wij in het kort zullen beschrijven, heet in den
volksmond de kwade plekken in de tulpen en de
tweede is het zeer gevreesde v u u r in de tulpen.
Tulpenkweclcers .zijn in den regel niet zoo bang om
vreemde namen tc leeren en te onthouden. Daarom
zouden wij willen voorstellen om de Zondagsche na
men voor deze ziekten ook maar in het hoofd te pi-en
ten. Daardoor kan verwarring worden voorkomen.
We zullen de kwade plekken in de tulpen dan noe
men de SkleroÜenziekte en het „vuur" in de tul
pen de Botrytisziekte.
Beide ziekten worden veroorzaakt door zwammen,
die echter in levenswijze geheel met elkaar verschil
len, zooals wij hieronder nader uiteen zullen zet
ten. Doch eerst iets anders. Mijn geachte lezers zul
len wel weten wat zwammen zijn. Het zijn laag ge
organiseerde wezens, die tot het plantenrijk behooren
cn zelf niet in staat zijn om in hun onderhoud te
voorzien. Zij onttrekken hun voedsel aan andere le
vende of doode stoffen. Voor zooverre zij op doode
stoffen leven, doen zij geen schade aan de menschen;
mien rekent zulke zwammen tot de z.g. saprophyten.
Anders wordt het evenwel als zij vegeteeren op le
vende organismen. Dan kunnen zij belangrijke scha
den aanrichten en men rekent ze dan onder de pa
rasieten. De hieronder te behandelen zwammen be
hooren tot deze laatste groep en kunnen bij eenige
uitbreiding dus zeer schadelijk worden voor het tui-
pengewas. Laten wij nu het leven dezer zwammen
eens wat nader beschouwen. We zullen beginnen met
de sklerotienziekte, met de zwam clus die de kwade
plekken in de tulpen veroorzaakt. Deze zwam dan,
leeft een groot gedeelte van het jaar in den grond.
Alleen om zich te vermeerderen heeft zij tulpenbollen
FEUILLETON
Naar het Engelsch
van
AMELIA E. BARR
i«.
„Liefde, trouw en plicht... zie
daar de gouden sleutels, die de
poorten van het geluk openen..."
En zoo zagen Jonathan en Ben dien middag voor hun
verwonderde oogen arbeiders van Sykes' fabriek de
sluis openen en het water, het leven- en welvaart-wek
kende water, naar hun weverij toestroomen. Met tranen
in de oogen en niet in staat een woord te spreken,
•rukte Jonathan Burley de hand van zijn ouden oom.
Toen Jonas Stutton en Ben een poosje later alleen
waren, kwam het gesprek op de fabriek, die Aske had
laten bouwen
„Nu ik eenmaal „a" gezegd heb, zal ik ook maar „b"
zeggen.' 'verklaarde de oude man. „Of ik Jonathan al
niet geld hielp, terwijl er een concurreerende fabriek
vlak in de nabijheid staat, is toch niets gedaan. Ik heb
al tegen Rhodes gezegd, dat ik hem koopen wil en ik
heb ze een aardig winstje geboden. Als ik de fabriek
in handen heb, maak ik er jou directeur van, Holden,
want uit wat ik hier van het bedrijf gezien en gehoord
heb, kom ik tot de conclusie, dat je een prima be
drijfsleider bent. Jonathan kan deze fabriek voor zijn
rekening nemen."
Ben bloosde als een schooljongen.
„Ik ben bang dat u me overschat, meneer Stutton...",
stamelde hij verlegen
„Onzin," gromde de oude heer, „als je me beter ken
de, zou je weten dat ik me nooit met valsohe compli
menten ophoud. Ik meen wat ik zeg en ik heb een
Paar goede oogen in mijn hoofd: ik zie heel best, wat
jouw leiding hier tot stand heeft gebracht..."
Er viel even een stilte: Ben was te zeer overweldigd
aoor het onverwachte aanbod, dat een geweldige promo
tie beteekende en toch het contact met zyn ouden
vriend Jonathan niet zou verbreken, dan dat hij iets
vist te zeggen.
GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN
verkoopen wij onder GARANTIE en op PROEF.
Garage C. NIEUWLAND, BERGEN.
van noode. Als in den herfst de tulpenbollen op de
bedden worden geplaatst, wordt de zwam als het ware
wakker en begint zij van uit den grond haar sluip
tocht naar de gezonde bollen. Daarvoor krijgt de
zwam draden, vangarmen of polypen dus, die den
grond doorzoeken net zoolang tot een van deze ar
men een tulpenbol heeft te pakken gekregen en op
een of andere plaats, veelal bij den neus groeit de
zwamdraad naar binnen. Aan zoo'n samenstel van
zwamdraden geeft men den naam van mycelium.
Van den bol nu, die het slachtoffer wordt van deze
zwam, gaan de bolschubben verkleuren. Haar beste
reservevoedsel moet zij aan de zwam afstaan en haar
lot is spoedig beslist. De bol sterft tengevolge dezer
aftapping van haar beste levenssappen. Tijdens dit
afsterven treedt de zwam weer naar buiten. Zij heeft
haar vernielend werk gedaan, en verkeert in een ge
zonden toestand en kan nu voor haar voortbestaan
zorgen. Daartoe maakt zij tusschen de rokken kleine
viltige lichaampjes, die later een bruine gladde kleur
krijgen. We zouden het de zaadjes van de zwam
kunnen noemen, doch aangezien zij niet langs ge
slachtelijken weg zijn ontstaan, en omdat zij in nog
veel meer opzichten van gewone zaadjes verschillen,
noemt men deze lichaampjes sklerotiën. Deze sklero-
tiën nu zitten betrekkelijk los aan de bollen en blij
ven daarom heel gemakkelijk in den grond achter.
Onder gewone omstandigheden groeit uit iedere skle-
rotie weer een nieuwe zwam, die het volgend jaar
weer opnieuw haar vernielend werk aan de bolle.n
gaan doen. De vermenigvuldiging kan zoo ernstig
worden, dat het niet meer mogelijk is om op zulke
besmette gronden goede tulpen te telen. Geen won
der dat de praktijk dan spreekt van kwade plekken
ia de tulpen. Op zulke plaatsen is het niet meer mo
gelijk om gezonde tulpen te verbouwen. Behalve in
tulpen kan de zwam leven in hyacinthen, gladdiolen,
in enkele Irissoorten en in Crocusscn en narcissen.
Over het algemeen gevoelt de zwam zich in deze bol
gewassen evenwel niet zoo thuis als in tulpen. Voor
een tulpenkweeker zal het dus zaak zijn om kracht
dadig tegen deze zwam op te treden, wil hij na eenige
jaren niet in do misère zitten. Hij heeft hierbij in
aanmerking te nemen dat hij zelf vaak oorzaak kan
zijn voor verspreiding der zwam, aangezien aan het
gereedschap, schoeisel, transportmiddelen enz. de
vergeet vooral niet een bezoek te bren
gen aan de nieuw herbouwde magazij-
Steeds voorradig een groote keuze ir.
SLAAP-, WOON- en SALON-
- AMEUBLEMENTEN, -
in 80 verschillende modellen.
VLOERZEILEN en APARTE VLOEK
KLEEDENAFDEELING.
„Och," ging Jonas Stutton voort na een poosje, „me
dien Aske speel ik het wel klaar, al was het allee:,
maar ooidat ik bij Rhodes nogal wat in te brengen hei'
Maar die Sykes, dat is een hond van een kerel, daa'
heb Ik het al vaker mee aan den stok gehad Jonc
Stutton scheen in den loop der jaren met al zijn mede-
menschen overhoop gelegen te hebben). Als die er nie'.
was geweest, zou de verhouding nooit zoo scherp zijn
geworden, daar durf ik een eed op te doen. Die vent is
pas gelukkig als hij iemand kan dwars-zitten!"
Ben daoht bij zichzelf, dat Jonas Stutton wel eens aan
de gelijkenis van den splinter en den balk mocht den
ken... Maar dat nam niet weg, dat hij, al was hij dan ee"
twistzoeker en een liefhebber van processen, toch royaal
en hulpvaardig was voor zijn weinige vrienden, en dus
toch heel wat beter mensch dan Sykes. Dat bleek ook
uit Jonas' volgende opmerking.
Ben zei: „Het is te hopen, dat Aske er weer boven op
komt; ik hoor dat hij er slecht aan toe Is."
„Dat hoop ik ook," viel de oude man hem bij. „Al heb
ik een zakelijk geschil met iemand, daarom wensch Ik
hem persoonlijk nog niets kwaads toe."
Jonafchan's vreugde over het feit, dat al de weefge
touwen in zijn fabriek weer in volle werking waren, dat
waar hij kwam, alles sprak van gonzend leven en opge
wekte beweging, was niet onvermengd. Hij maakte zich
vreeselijk bezorgd over Aske, die nog steeds bewuste
loos was. Er was nog weinig verandering in zijn toe
stand gekomen, de doktoren konden nog steeds niet zeg
gen of de hersens blijvend beleedigd waren en tot over
maat van ramp hadden zij geconstateerd dat de patiënt
vermoedelijk door het lange liggen op den ijskouden
grond, een ernstige longontsteking had gekregen.
Het was of de sympathie, die Jonathan eens voor An-
thony had gevoeld, nog sterker terugkwam dan zij vroe
ger ooit was geweest, nu zijn schoonzoon in levensge
vaar verkeerde. Hij dacht er aan hoe trotsch hij was ge
weest, dat Eleanor de vrouw zou worden van den aan
zienlijken, gefortuneerden jongeman, met zijn natuur
lijke vriendelijkheid en opgewekt humeur: een algemeen
geziene persoonlijkheid. Hij herinnerde zich zijn vreugde,
toen Anthony hem voor het eerst „vader" had genoemd
en dan werden zijn gedachten weer getrokken naar den
middag, dat hij den man, dien hij als zijn vijand be
schouwde, gewond en hulpeloos in zijn armen naar huis
had gedragen, om te ontdekken dat de oude liefde nog
niet gestorven was...
Firma C. KEG stelt beschikbaar:
„Een Vacantiereis langs den Rijn", verteld door C. JOII. KIEVIET.
Dit album is gratis verkrijgbaar tegen inlevering van 8 ledige Thee
zakjes.
Inlevering moet geschieden op 17 Juni a.s., des namiddags 2.30 uur, in
Theater „Royal", met als bijzondere attractie vertooning van een schitterend
Filmprogramma.
Geeft dit Uw kinderen. Geeft dit U zelf.
Wij leveren U KEG's THEE in alle prijzen.
Wij geven U alle gewenschte inlichtingen.
KEG's TJIEE.
Koopt bij ons K£G,s K0FFIE
FIRMA A. M. KOSSEN. Loet E 161, SCHAGEN.
sklerotiën overgebracht kunnen worden van den
eenen akker op den anderen. Wil hij dus zeker zijn
van zijn zaak, dan zal hij moeten beginnen met het
kwaad hij het -begin aan te pakken en dat is dan
veelal bij dc zieke bol, die in den grond zit, zonder
een scheut te hebben opgeleverd. Die weggebleven
bollen moeten noodzakelijk worden verwijderd met
een snotkoker en de opgehaalde grond met de restan
ten van den bol in een emmer van het land worden
verwijderd en secuur woren vernietigd. Op zandgron
den giet men ook wel een scheutje carbolineum in
het gemaakte gat; op klei en veengronden is dit om
meerdere reden niet aan te bevelen. Verder zal een
doelmatige vruchtwisseling natuurlijk van veel be
lang zijn en als de ziekte zich op enkele plaatsen al
meer en meer den kop opsteekt, moeten de zieke
plekken zorgvuldig worden afgegegraven, waarbij de
besmette grond wordt verwijderd en door gezonde
groud worden vervangen. Vele tulpenbouwers in onze
omgeving verbouwen hun gewas nog op gezonden
grond; laten zij door scherpe controle oppassen dat
de grond gezond blijft, opdat, de cultuur zoo lang mo
gelijk kan worden uitgeoefend. Moet eenmaal zieke
grond weer in gezonden toestand worden gebracht,
dan kost dit handen met geld; voorkomen is in deze
ook weer beter dan' genezen.
Een tweede ziekte onder de tulpen is de „Botrytis
ziekte". Ook deze ziekte wordt veroorzaakt door een
zwam, die evenwel geheel anders leeft dan de vorige
zwam. Laten wij eerst het ziektebeeld van deze zwam
ens nader beschrijven. Is een bol door Botrystis sterk
.angetast, dan blijft de schei als die een lengte
iceft bereikt van nl.m. 10 a 15 c.M., in den groei
teken en komt niet verder tot ontwikkeling. De
raktijk noemt zulke bollen „stekers", een zeer toe-
•asselijke naam dus. Doch er moet toch even bij wor
en opgemerkt, dat niet alle stekers behoeven besmet
zijn met de zwam Botrytis. Stekers komen o.a. ook
>or bij bolgewassen, waarvan de huid soms te hard
zoodat de wortels er niet goed door heen kunnen
omen, of bij bollen die tot rotting zijn overgegaan,
mgevolge van een schimmel, die de bol heeft aan-
'tast op de stelling tijdens liet bewaren. Soms ook
tinnen sommige bollen tengevolge van gebrek aan
•servcvoedsel het niet tot bloem brengen, maar bre..-
•n het niet verder dan tot een knop; ook aan derge-
ke exemplaren geeft de praktijk den naam van „ste-
ers", doch deze stekers' hebben niets met de ziekte
dt te staan die wij hieronder bespreken. In de prak-
Iederen ochtend vóór hij naar de fabriek ging, reed
Jonathan even op Aske Hall aan om naar den toestand
van den patiënt te informeeren. En steeds ontving Elea
nor hem met een somber, bleek gezicht, steeds weer
klonk de droevige boodschap: „Nog niets geen verande
ring; hij is nog bewusteloos en heeft hooge koorts."
Tot op een middag, juist toen hij naar huis wilde gaan
zijn dochter hem opbelde met de mededeeling, dat de
loktoren hadden gezegd, dat de crisis op komst was en
lat het lot van den patiënt binnen vier en twintig uur
beslist zou zijn
Zijn aanbod om naar Aske Hall te komen en haar ge
zelschap te houden, wees ze vriendelijk af; ze voelde
zich minder zenuwachtig als ze alleen was en behulp
zaam kon zijn bij het verplegen van haar man. Maar ze
zou haar vader telefonisch op de hoogte houden van
iedere verandering in den toestand.
HOOFDSTUK XIX.
Schoonvader en schoonzoon.
Het was twee uur in den nacht, toen op Burley House
de telefoon ging. Eleanor deelde haar vader mee, dat
Anthony tot bewustzijn was gekomen en de doktoren
een kleine hoop gaven op herstel.
Toen Eleanor, den middag van den aanslag, op Aske
Hall was teruggekomen had juffrouw Persons haar op
merkelijk koel behandeld en al de dagen van Anthony's
ziekte had de jonge vrouw het gevoel, dat haar terug
komst door de huishoudster met leede oogen werd ge
zien.
Het was overigens of alles op het kasteel, haar haar
vlucht verweet De prachtige kamers, die Anthony met
zooveel vreugde had laten inrichten, wekten smartelijke
herinneringen en een wroeging, die haar soms bijna
den adem benam. Het bleek haar, dat in haar lange
afwezigheid, niets aan haar kamers veranderd was, alsof
ze ln orde gehouden waren voor haar terugkeer... Het
dreef haar de tranen in de oogen; neen Anthony's lief
de kon niet gestorven zijn. En deze ontdekking deed
haar schuldbesef nog toenemen
Juffrouw Parsons was niet de eenige, die door haar
plotselinge terugkeer onaangenaam gestemd was. Ook
de Bashpoole's, die Eleanor nooit hadden mogen lijden,
omdat zy, zooals ze het noemden, Lady Jenny van de
plaats had gedrongen, die het meisje toekwam, staken
hun spijt niet onder stoelen en banken en Lord Bash-
bij een vertrouwd adres.
SPOORSTRAAT 102, Tel. 370.
DEN HELDER,
BLAUW COLBERT COSTUUM
f 32, 36, 40, 42, 44, tot f 60.
FANTASIE COSTUUM
nieuwe dessins
f 25, 28, 34, 38, tot f 56.
tijk zal men zeker goed doen om alle stekers te ver
wijderen. Dit voorkomt vc onheil.
Wat toch is het geval.
De scheuten welke afkomstig zijn van een bol die
door Botrytis is aangetast, groeien veelal krom op en
sterven vroeg af. Ook de bladeren kunnen het niet
harden en verwelken mede vroegtijdig. Soms ge
beurt het dat een scheut het nog tot een bloem kan
brengen, de bolbesmetting is dan nog niet heel erg
geweest, doch het geheel geeft toch geen krachtigen
gezonden indruk. Zijn de bloemen eenmaal verwij
derd, dan is een roodbruine verkleuring van bet
loof het onomstootelijk bewijs dat het gewas door
Botrytis is aangetast geweest.
Hoe is nu de ontwikkeling van deze zwam? De
aangetaste bollen hebben aan de buitenste bolschub
ben koolzwarte puistjes, die eenigszins in het weef
sel zijn weggezonken en tamelijk vast zitten, llij
verzending der bollen kunnen deze puistjes „scero-
liën" geheeten wel losraken en op andere bollen
terecht komen. Worden nu zulks bollen in den
herfst geplant, dan groeit tegolijk uit zoo'n sclerotio
de zwam, die de bol doorwoekert en het resultaat is
dan voor den kweeker „een steker". Doch daarmede
is de zwam nog niet tevreden Op de aangetaste
scheut en bladeren ontstaan bij eenigszins vochtige
lucht rechtopstaande draden, die met een sterk ver
grootglas wel zijn waar te nemen. Deze dragen aan
den top sporen, die door aanraking met de handen
poole ontzag zich zelfs niet den huisdokter te vragen
of deze ook niet van meening was, dat de aanwezigheid
van Mevrouw Aske een ongunstigen invloed op den
patiënt moest hebben. Maar het antwoord dat hij kreeg,
werkte als een koude douche; mevrouw Aske was een
ideale verpleegster, vertelde de dokter; haar toewijding
en uithoudingsvermogen waren boven iedere lof verhe
ven en vormden een aansporing voor de beide zusters,
die haar terzijde stonden.
Om ongeveer één uur 's nachts, kwam Anthony Aske
weer tot bewustzijn. De doktoren, die den dag van de
crisis niet van zijn bed waren geweest, beschouwden dit
als een buitengewoon gunstig teeken: het bewees im
mers dat do hersens geen blijvende schade hadden ge
leden en weer waren gaan functionneeren. En wat danr-
op volgde, verhoogde hun gevoel van gerustheid nog. de
patiënt viel in rustïgen slaap, de ademhaling ging ge
regeld teeken dat ook van de longontsteking het ge
vaarlijkste voorbij was en sliep bijna twaalf uur ach
tereen.
Eleanor was bijna al dien tijd niet van zijn bed weg
cn toen hij wakker werd wachtte ze in adem'ooze span
ning af of hij haar herkennen zou en wat hij zou zeg
gen. Eerst keek hij verwonderd om zich heen. alsof hij
niet wist waar hij zich bevond en wat er met hem ge
beurd was; toen kwam de volle herinnering. Een zachte
glimlach speelde om zijn mond, er kwam een gians in
zijn oogen en fluisterend klonk bet:
„Eleanor!"
„Anthony!"
Met tranen in de oogen boog ze zich over hem heen
en drukte een kus op een wasbleek voorhoofd. Toen ke
ken ze elkaar diep in de opgen... en ln dat moment van
opperste ontroering, viel elk spoor van misverstand en
wrok weg, voorgoed...
Anthony Aske had van nature een sterk gestel en toen
de crisis eenmaal voorbij was en het gevaar geweken,
kwam hij de inzinking sneller te boven, dan de dok
toren hadden durven hopen. Ook de vreugde over Elea-
nor's terugkeer, had in dit opzicht een buitengemeen-
gunstigen invloed. Na een paar dagen begon hy weer
belangstelling te toonen voor de menschen en dingen uit
zijn omgeving en ook de herinnering aan den aanslag
kwam in alle duidelijkheid terug.. Hij wist alles weer;
de eenzame landweg, dien hij te paard gepasseerd was,
Eleanor, met haar smartelijk verstoord gezicht, die hij