AIhiüi Niws- Aflmrtutis-1 LudMIiil. In Schagen's Belang Kiest VAN ERP. JONGELUI, die gaan trouwen RONDOM DE CR0ENE TAFEL. Volksgebruiken met Pinksteren. M. KLERCQ, Beide Pinksterdagen GEOPEND. Arpad Moldovan, Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen. Eerste Blad. Het feest in de Meimaand. SPDHDTlllI UI - DEI HEIDER IEL 211. KINDERPORTRETTEN, FAMILIEGROEPEN, BRUIDSFOTO'S, Zaterdag 23 Mei 1931. SCHAGER 74ste Jaargang No. 8870 COÜRAIVT. Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag. Woensdag. Donder dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver- tentiën nog zooveel mogelijk in het eerst uit komend nummer geplaatst POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No 20. Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTKN- TIcN van 1 tot 5 regels f 1 10, iedere regel meer 20 cent (bewtjsno. inbegrepen» Groofere letters worden naar plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADEN. De raadsvergadering van Donderdagavond begon met een allerprettigste mededeeling, nJ. dat de eene gashouder onzer gasfabriek, in reparatie eenige dui- renden tegenviel. Zoo tusschen duim en vinger hadden B. en W. in een vorige zitting den Raad op de hoogte gebracht dat de eene gashouder aan reparatie toe was, dat 't geval was begroot op ruim f700, maar dat er nog wel het een en ander zou bijkomen. Maarde indruk werd toch gevestigd, dat het wel zou rond- iloopen en op die gegeven voorstelling van zaken door B. en W., was de Raad afgegaan en zonder eenige strubbeling werd de toestemming tot reparatie ge geven. Maar wat blijkt nu achteraf?: dat er van eenig serieus onderzoek geen sprake is geweest en dat de firma, die de reparatie uitvoert, dat zoogenaamde onderzoek zelf heeft ingesteld en blijkbaar deze rede neering heeft gevolgd: laat ons eerst maar beginnen, dan zijn de beenen nat en zullen wij wel zien hoe het verder loopt. En, zóó is het ook afgekomen. De begrooting van ruim f700 is nu reeds ruimschoots overschreden met f3000.zegge drieduizend gulden en wij zijn er nog niet, want wij hebben al een muisje hoo- ren piepen, dat het nog meer zal kosten. Het is tegenwoordig op ons Raadhuis toch een won derlijke boel, en niemand, hoe „regeeringsgezind" of hij ook moge zijn, zal kunnen zeggen, dat het „roer van staat" in Schagen in bevoegde en deskundige handen is. Het is een verregaande nonchalance, die een behoorlijk zakenman gewoon de handen van ver bazing ineen doet slaan, hoe het godsmogelijk is, dat op een dergelijke wijze gehandeld kan worden, en men zich maar zonder meer aan handen en voeten gebonden overgeeft aan een firma die nu alles zon der eenige concurrentie uitvoert en heel natuurlijk alle risico van het werk op de schouders der ge meente legt. Het meest elementaire begrip van zakelijk te han delen in een kwestie als deze, schijnt den heeren maar te ontbreken en B. en W. zeilen hier zorgeloos weer op het compas van een ambtenaar, van wien wij in Schagen nu al toch jaren weten dat dat com pas defect is. Men sloft maar achter elkaar aan in goed vertrou wen en gemakkelijk verder suffend in het afschuif systeem, dat het wel in orde zal komen. Eén man in het college van B. en W. stond ech ter pal, hij klom, zooals hij in den Raad zelf zeide, hoven op den gasketel en stond daar „hoog" verhe ven boven bakkerstrog en deegmachine, alle gevaar trotseerend,alles in het belang onzer Schager gemeenschap. Het was een pracht-reclame voor de a.s. verkiezing. Maar alle gekheid op een stokje op deze wijze wordt men aan de heidenen overgeleverd en wij kunnen geen enkel excuus vinden om zulk een optre den van B. en W. en hun gasdirecteur goed te pra ten. Betalen is ook hier voor Sijmen straks weer de boodschap! Teekenend was de verandering der weersgesteld heid ten opzichte van onze Witte Kruis-afdeeling en T.b.c.-bestrijding. Toen deze afdeeling nog niet het geluk had Wet houder Schoorl als voorzitter te hebben, duurde het ongeveer een paar jaar voor de subsidie voor deze nuttige zaak werd verleend en was de tusschenkomst van hoogere machten noodig, om aan het chicaneeren van ons gemeentebestuur een eind te krijgen. Thans loopt alles van een leien dakje en strooit de gemeente mildelijk met zijn honderden. Ja, het kan verkeeren. Dat zei Breêroo ook al reeds en die man wist het wel. Wij hebben weer het een en ander over den woning bouw gehoord. En het moet ons van het hart, dat wat er te dien opzichte thöns in onze gemeente ge beurt en staat te gebeuren, ons niet sympathiek is. Wij zijn tegenstanders van het uitgeven van de gronden op het Heerenbosch voor arbeiderswoning bouw en daarvan is blijk gegeven in een protest aan Ged. Staten, dat evenwel geen resultaat heeft gehad. Ook blijven wij het jammer vinden, zeer verkeerd zelfs, dat de woningbouw in een klein plaatsje els het onze, niet blijft ann één vereenigiing. Tal van be zwaren zullen zich straks voordoen als dat niet het geval wordt. Ook de wijze waarop de zaken van „Goed Wonen" zijn gediend, h. fe'ff niet onze bewondering. Maar toch, nu de loop der dingen zich zóó heeft geopenbaard, dat „Goed Wonen", om het zoo eens te noemen aan bod is, 'het lot getrokken heeft nu moet men zich ook ia de bouw.v erecnigiing ^Schagen" daarnaar richt^k., Wij zien nu geboren worden een concurrentiestrijd tusschen twee woningbouwverenigingen met al den aankleve van dien. En wat niet het minste gevaar is: wij krijgen aanstonds in Schagen te veel wonin gen en de onkosten worden voor Schagen te groot om te dragen. Wij zien in een woningbouwvereeniging, niet een vereeniging van particulieren, maar een semi-offi- cieel lichaam, dat als hulp van ons gemeentebe stuur de algemeene belangen der gemeente dient en dan heeft men ook voor alles daarop het oog ge vestigd te houden en moet men zich afvragen: die nen wij wel het belang van Schagen, door het op ha ren en snaren te zetten dat er nog meer woningen ko men? Woningen moeten alleen gebouwd worden als ze noodig zijn, maar niet omdat men zich zelf (al is het dan terecht) gegriefd of gepasseerd acht. Als wij het voor ligt zeggen hadden, zouden wij ad- viseeren: welnu, laat „Goed Wonen" nu maar eens bouwenal hadden wij dan gewenscht op een andere plaats als daarvoor is aangewezen. Dat zal al geld genoeg kosten, laat men daar gerust op zijn. Drijf de uitgaven voor onze gemeente niet hoogcr op, dan noodig is. Eer wij een paar jaar verder zijn, zal onze belasting gestegen zijn tot een ongekende hoogte. De toekomst biedt nog genoeg perspectief voor „groote dingen" en ons tegenwoordig gemeentebe stuur is verlekkerd genoeg op „groote" daden, om daarop niet met alle kluiflust die in ze is aan te vallen. Het kanaal komt en de haven en thans broedt men op het raadhuis reeds over den aankoop van een groot aantal hectaren grond, die straks tus schen kanaal en nieuwen primairen weg vrij en in Provinciale handen komen. Een heerlijke kluif voor de wellustelingen op ons raadhuis, die van een onster- felijken naam droomen, wellicht van een standbeeld op dat nieuwe industrieterrein dat Schagen groot en rijk moet maken. Dit alles is nog een diep geheim, waarover onze burgemeester al sinds weken als een kip over haar kuikens waakt, maar dat ons toch al reeds met angst en beven vervult over wat nog komen zal. Er is blijkbaar nog niet genoeg geladen op die zoo zwakke gemeentelijke hooivorkl Nieuwe wegen kanalen haven ons con sultatiebureau in gevaar de bewaarschool de scholen dat alles en nog veel meer vraagt zijn op lossing en zijn betaling. Kracht en energie overleg en gepaste durf doorzicht en voorzichtigheidal die eigenschap pen zijn in ons a.s gemeentebestuur noodig. Dat de nieuwe verkiezingen ons zoo'n Raadscollege mogen brengenin het belang van Schagen. De algemeene viering dateert reeds van het begin der vierde eeuw. Het Pinksterfeest ontleent zijn naam aan het Griek- sche Pentekonta (vijftig) en werd den vijftigsten dag na Paschen gevierd. Önzo voorouders noemden het Sinxten, afgeleid van hel oude Fransche Cinquème, van quinquagesima de vijftigste dag). Oudtijds nam men het woord in ruimeren zin op en verstond men er de geheele periode tusschen Paschen en Pinksteren onder. Dat waren de vreugdedagen voor de Christenen, gedurende welke de Handelingen des Apostelen worden voorgelezen. Men bleef wel aan den arbeid, maar alle openbare vermakelijkheden waren verboden. De eerste Christenen hebben natuurlijk den feestdag van den Heiligen Geest gevierd, maar een algemeene viering dateert reeds van het begin der vierde eeuw. De liefelijkste verschijning bij de Pinkstervreugde was van ouds de Pinksterbloem of, zooals zij in de Oostelijke provincies van ons land werd genoemd, de Pinksterbruid. Elders in dit nummer gaven we reeds een uitvoerige beschrijving van dit oude Pink- stergebruik. doch zooals daar wordt beschreven ont aardde dit mooie feest in het laatst der zestiende eeuw in een bedelpartij, waarom het „Pinksterbloem- loopen" in de zeventiende eeuw op de meeste plaat sen werd verboden. De Pinksterbloem was de koningin van het feest in de Meimaand. De Pinksterman. De tegenhanger van de Pinksterbloem was de Pinksterman, die óf als stroopop in den nacht, óf als een groene man verscheen. De „Geldersche Volksalmanak" van 1839 verhaalt hoe meisjes, die zich niet in de sympathie van de dorpsjongens mogen verheugen, een strooman op haar dak krijgen. De jonge boerenzoons houden een vergadering om te beslissen, welke meisjes. ,(,die zich zoo taai als leer houden, of van vrijers veranderen als van hand schoenen", een strooman verdiend hebben. Daarop worden zooveel verschrikkers gereed gemaakt als ze noodig hebben, en in het hoolste van den nacht op de daken der meisjes geplaatst. Schutterfeesten het papegaaischieten met het daarna volgende „eerlicken ende lieflicken metten anderen drincken nae ouder gewoonte ende her- comste" werden veelal op den tweeden of derden Pinksterdag gehouden, of ook wel na afloop van de Pinkstermarkt, waarom dan ook de schuttersgilden in sommige deelen van ons land „Pinxtergilden" en in andere de schuttersmaaltijden „Pinxterbieren" ge noemd werden. Zoo schoten b.v. in 1531 de Amster- damsche handboogschutters den papegaai in den Haarlemmerhout op den eersten Maandag na Pink steren. In Dordrecht schoot men in vroegere dagen op den dag na Pinksteren, naar den papegaai en voorheen vergaderden op dien dag geestelijken, ridders en aan zienlijke landeigenaren van de provincie Friesland in den vroegen ochtend onder den zoogenaamden Up- stal boom. In de vijftiende eeuw waren in Overijsel de scholie ren gewend, op Pinksteren een groote hoeveelheid bloemen te plukken: zij gaven deze den meester, die ze den magistraat, de geestelijkheid en allen, die de letterkunde beoefenden, toezond, opdat zij met dit blijde geschenk hun huizen konden sieren. Pinksterdrie. Op tal van plaatsen was het en is het nog op Pinksteren kermis en op de Zeeuwsche eilanden in het bijzonder werd op Pinksterdrie met veel luister de ring gestoken, ondanks een klacht van den Ker- keraad van Middelburg op 11 Juni 1687 aan de Clas sis van Walcheren, inhoudende, dat ter gelegenheid van Pinksteren op verscheidene dorpen van dat ei land door de boersche jeugd en anderen, dien het 't minst betaamt, de ring gestoken was en vele wulpsch- en ongerijmdheden van danserijen en drinkerijen ge pleegd waren, zelfs met verachting van der predi kanten vermaningen daartegen. De Classis vernam een en ander „met droefheid" ende zaak bleef zooals ze was. De „Boere-Pinxtervreugt" is door Frans Greenwood bezongen in den trant van de „Boerekermis" van Rot gans. Het Pinksterhouden, dat zoowel in dorpen als ste den op den Pinkstermaandag plaats had, overtrof in rumoer en uitspatting verreweg het z.g. „hemel varen". Daarvan kunnen Amsterdammers en bewo ners van de residentie op gevorderden leeftijd nu nog getuigen. Wie zoo omstreeks het midden der vorige eeuw zich op Pinkstermaandag bij het krieken van den dag aan de Muiderpoort te Amsterdam bevond, zag lieele huisgezinnen naar buiten trekken. En als hij dan tegen den middag naar de Duivendrechtsche brug wandelde, ontmoette hij gewis heele dronke manstroepen; en in de herbergen waren de vechters bazen in hun element. En dan de Haagsche boschkermis! In den nacht van den eersten op den tweeden Pinksterdage of zeer vroeg in den morgen stroomde het volk naar het Bosch, waar tenten en kramen waren opgeslagen en waar gesprongen en gezongen, gedronken engo- vochten werd. LuilakkefeesL De Pinkstergebruiken, welke overigens in vroeger dagen in veel grooteren getale voorkwamen dan thans, werden eertijds ingezet met het Luilakkefeest, een echt volksgebruik, dat wij hier op het platteland van Noordholland niet kennen dnog wel in Amster dam) doch in de Oostelijke provincies van ons land des te meer voorkwam, en nu nog wel voorkomt, al vergeet vooral niet een bezoek te bren gen aan de nieuw herbouwde magazij nen van Steeds voorradig een groote keuze in SLAAP-, WOON- en SALON- - AMEUBLEMENTEN, - in 80 verschillende modellen. VLOERZEILEN en APARTE VLOER- KLEEDEN AFDEELING. is van het mooie van dit feest in den loop der tijden ook al heel wat verloren gegaan Het luilakkspclen komt hierop neer, dot wie op dien Zaterdagochtend vóór Pinkster het laatst op staat, voor luilak wordt uitgescholden en tot straf trakteeren moet. Of men in een huisgezin het laatst beneden kwam, of op de werkplaats te laat verscheen of op school of wel als dienstmeisje de laatste was om met emmer en bezem de straat te schrobben, het detd er niet toe waar of in welk ambt, vast ais een paal stond 't: de laatste moest trakteeren en werd omhangen met papieren en strikken, zoodat do schande zichtbaar was. Zelfs de koeien konden hier niet aan ontkomen! In Drente stonden de jongens en meisjes aan den ingang der weide stilletjes toe te zien welke koe 't laatst de wei werd ingedreven, 's Avonds werd dan het niets vermoedende beest met bloeiende braam omhangen on naar de stad geleid. Ook dit gebruik onderging een ontaarding en ver viel tot kvvajongensfeest. De straatjongens trokken voor het aanbreken van den dag met troepen rond en sleepten de vuile dingen, die ze verzameld hadden mee. Alle deuren, die ze nog gesloten vonden, bonden zo vast en hingen aan den knop vuil of een doode muis of rat en bonsden daarna met veel lawaai da langslapers wakker. De grond van de gedachte is, dat 't op het Pinksterfeest, in do heerlijke Meimaand zonde is om lang in bed te blijven liggen. Wanneer alles vol zon, vreugde en groeikracht is in de natuur, dan moet de mensch naar hui ten treden en gedenken hoe op dat feest aan de menschheid de bovennatuur lijke verlichting geschonken werd. Nog een oud volksgebruik. Tot slot nog een heel oud volksgebruik met Pink* steren, dat heden ten dage in de provincie Over ijsel, speciaal in Twente, nog in ecre gehouden wordt is: de brooduitdeeling in den Ageler Esch. Ten Zui« den van Ootmarsum en westelijk van Klein Agelo, strekt zich de groote heuvelachtige mooie Ageler Esch uit. Op een open plek midden in dien rogge- csch komen op Maandag na Pinksteren telken jaro in den namiddag tegen twee uur dc boeren uit do beide boerschappen Groot en Klein Agelo -amen om aan de armen van Ootmarsum roggebrood uit te dee len, naar men zegt met het doel om door hot doen van dit goede werk het bevriezen en verhagelen van hun rogge te voorkomen. in moderne uitvoering. Fotografische Ateliers Nieuwe Niedorp. Noord-Scharwoude. Staatsloten*. Trekking van Donderdag 21 Mol 1931. No. 1673 f 1000. No. 902 7508 17822 leder f 400. No. 1415 7844 leder f 200. No. 1459 1903 6872 7570 7884 15727 2(M31 ieder f 100. Prijzen van 1 70. 43 262 289 317 329 532 558 560 713 897 909 1019 1071 1078 1272 1325 1374 1474 1591 1785 1900 1970 2038 2061 224C 2279 2323 2337 2390 2417 2320 2578 2853 2917 3034 3082 3139 3194 3329 3454 3475 3612 3662 3683 3735 3952 3953 4103 4119 4320 4501 4547 4643 4894 4981 5063 5371 5398 5415 5498 5545 5854 6101 6330 6556 6736 6803 6861 7226 7242 7715 7782 7845 7903 8111 8131 8169 8343 8497 8581 8670 8697 8856 8985 8990 9031 9219 9314 9570 9653 9680 9695 9905 10018 10037 10043 10249 10333 10396 10765 10778 10826 11020 11048 11203 11383 11385 11526 11767 11770 11994 12050 12142 12189 12200 12617 12772 12988 13155 13426 13602 13724 13814 13851 13909 14020 14100 14246 14392 14617 14783 14917 14944 14994 15024 15079 15111 15118 15190 15202 15319 15419 15557 15600 15651 16008 16035 16250 16334 16440 16469 16501 16560 16571 16716 16830 16916 17043 17048 17095 17260 17458 17528 17860 17889 17962 17989 18028 18047 18299 18314 18366 18528 18566 18691 18742 18906 18954 19003 19078 19318 19439 19541 19552 19645 19819 19963 20281 20471 20661 20715 20913

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1931 | | pagina 1