Landbouw en Veeteelt.
Waarnaar men
luistert
Ernstige brand te
Rotterdam.
Steenbrand of stinkbrand
in de tarwe.
GEVAARLIJKE GRAANZIEKTE.
Dezer ringen vroeg mij iemand eenige inlichtin
gen over steenbrand in de tarwe. Het was een vluch
tig onderhoud: alles er van vertellen, daarvoor was
geen gelegenheid en dit bracht schrijver dezes op
het idéé om over eenige veelvuldig voorkomende
grannziekten eens eenige artikeltjes te schrijven.
Wellicht dat meerderen zich voor dit onderwerp in
teresseeren.
Allereerst een vraag Weet ge, geachte lezer, hoe
groot do schade getaxeerd wordt in ons land aan
gemis aan graankorrels, tengevolge van het optre
den van deze ziekte? Schrik niet. Bij een normalen
uitzaai beloopt de schade bij een gewone, normale
aantasting ongeveer 15000 H.L. graan per jaar. Geen
wonder dat deze ziekte en haar bestrijding en voor
koming in de belangstelling heeft gestaan van vele
professoren, die studies van plantenziekten maken
en het resultaat is ook hier weer: de wetenschap
heeft net zoolang gevorscht en gesnuffeld aan ge
zonde en zieke exemplaren, totdat zij het geheele
verloop van deze ziekte kende. Toen men eenmaal
zoo ver was. was het zoeken van bestrijdingsmidde
len slechts een kwestie van tijd en de praktische
landbouwer die deze middelen toepast, zal er zeker
niet meer hij denken dat hij deze middelen heeft te
danken aan de wetenschap De weldenkende land
bouwer zal om deze reden en om nog vele andere
dan ook. niet smalend neerzien op de menschen van
wetenschap. Deze toch zijn voortdurend in de weer
om het bedrijf meer productief te maken.
De oorzaak van steenbrand.
Steenbrand dan wordt veroorzaakt door een zwam.
welke als zoo\e!e andere zwammen parasitisch leeft,
d.w.z. ten koste van het gewas. Nu het graan in de
aren schiet, gaan de gezonde aren door de zwaarte
der korrels buigen, de door de ziekte aangetaste aren
(de „brandaren") blijven evenwei rechtop staan. De
hrandkorrels zijn iets breeder. korter en dikker dan
de normale tarwekorrels en persen de kafjes. waar
zij donker doorheen schemeren eenigszins van één.
waardoor de nar een eigenaardig voorkomen krijgt.
De hrandkorrels In de nar zijn uitwendig geheel on
geschonden. maar zij zijn blauwgroen van kleur op
een tijd, waarop cIp gezonde, rijpende korrels reeds
geelachtig groen zijn geworden: drukt men ze stuk.
dan vindt rnen de plaats van het meel ingenomen
door een aanvankelijk weekachtigc massa, later
door een zwart poeder De zieke korrels ruiken naar
bedorven pekelharing, en wel soms zoó erg, dat
rnen reeds, als men langs door steenbrand aan
getaste tarwe-akkers loopt, de reuk duidelijk kan
waren. Do brandaren zelf zijn doorgaans iets langer
dan de gezinde aren. terwijl de planten waaraan
brsn laren groeien, korter zijn dan de gezonde, zoo
dat men. ais het gewas mg niet vólkomen rilp is.
om ze te zien. van boven af in de te veld staande
tarwe inrel kijken.
Dikwijls zijn alle aren van e in en dezelfde plant
aangetast en bijkans altijd zijn in een stoenbrand-
ne.ar alle korrels door hrandkorrels vervangen: zel
den vindt men alleen de bovenste of alleen de on
derste helft der aar door brand aangetast. Nog
grooter uilzondering is het wanneer over haar ge
heele lengte de eene helft der nar gezond, de an
dere helft ziek is.
Vóór den tijd van rijpheid der korrels is het nier
gemakkelijk, met zekerheid te zeggen, of een aur al
of niet brandvrij Is. De halm. die een branderige aar
zal dragen, ontwikkelt zich in den aanvang iets vlug
ger dan de andere halmen en de kleur der bladeren
is Iets meer donker groen Maar weldra vertraagt
zich de groei, zoodat per slot van rekening de brand-
plant iets korter blijft dan de gezonde planten. En
de meer donkergroene kleur der bladeren houdt ook
geen stand: integendeel deze worden later geelach
tig groen. Ook zijn de brandplanten meer vatbaar
voor roest dan de gezonde planten: dit is dan ook de
oorzaak, dat hare bladeren vaak spoedig geheel en
al geel worden.
Hoe de ziekte verspreid kan worden.
De oorzaak van deze ziekte is een zwam. zeiden we
boven. Zwammen vermenigvuldigen zich o.a. door
sporen: dit zijn vruchtjes, microscopisch klein, wel
ke veelal langs ongeslachtelijken weg ontstaan. Bif
het dorschen nu worden de hrandkorrels'* voor het
meerendeel stukgeslagen en het daarin vervatte
zwarte poeder (de sporen) wordt daarbij over de
gezonde korrels verspreid. I.ater vallen velen er wel
weer af. maar vele sporen blijven in de groeve der
korrels en aan haren hehanrden top kleven. Wor
den nu zoodanige tarwekorrels voor den zaai ge
bruikt. dan brengen zij de ziekte een volgend jaar
weer op de tarweakkers. De sporen nl die op de
uitgezaaide tarwekorrels kleven, komen na het uit
zaaien in den grond tot kieming en na eenige ver
vormingen te hebben ondergaan groeien de kiem-
bu«zen der sporen ten slotto in de kiemwortels der
graanplant Alleen kiemende graanplantjes kunnen
klzoo besmet worden.
Komen de plantjes ziektevrij door de jeugd heen,
dan is er van een besmetting geen sprake meer.
Men kan steenbrand dus niet van de buren krij
gen. Tijdens het rijp worden der aar kan de ziekte
dus ook niet van rle eene plant op de andere over
gaan. Trouwens sporen van steenbrand stuiven
niet. Toch is het gewenscht om zichtbaar besmette
planten te verwijderen, omdat daardoor zaaizaadbe
smetting wordt voorkomen Iedere korrel kan n.1.
•enige millioenen sporen voortbrengen.
Vocht werkt het optreden der ziekte in
de hand.
Welke zijn nu de omstandigheden, die op het op
treden van steenbrand van invloed zijn? Voor de
kieming dor brandsporen is vochtigheid een
eerste vereischte. Het voorkomen van brand wordt
dus door aanhoudende vochtigheid van den grond
en door nat weer ten tijde van de ontwikkeling van
de tarwe in de hand gewerkt. Ook de bemesting
heeft invloed op het optreden van brand. 1e. in zoo
ter bemesting met stalmest een grooter waterhou
dend vermogen van den grond kan veroorzaken en
2e doordat daardoor de kiemende sporen meer voed
sel in den grond vinden en een rijker vertakt mvce-
luuo kunnen voortbrengen De structuur van
den grond is ook van invloed voor het al of niet
optreden. Het meest treft men de steenbrandplaat-
sen aan langs de greppels en op de wendakkers.
Hoe langer de jonge tarweplantjes in den toestand
blijven, waarin rij vatbaar zijn om door de brand-
7\van> hesmet te worden, des te meer kans is er op
hrnnd in het graan. Ongunstig weer kort na
den zaaitijd werkt dus het optreden
der ziekte in de hand. Ook de tijd van
raaien is niet zonder invloed. Oe sporen besmetten
de kiemplantjes der tarwe het best bij pl.m. 10 gr.
C.. veel minder gemakkelijk bijv. bij 15 gr. C. Laat
uitzaai«n van het zomergraan en vroeg uitzaaien
van het wintergraan kan dus tot een zekere hoogte
een voorbehoedmiddel zijn als men geen betere had.
Met stalmest In den grond gebracht.
Zooals we boven reeds aangaven, geschiedt de
verbreiding van de kwaal hoofdzakelijk door bet
zaad. waaraan brandsporen kleven. Maar ook het
stroo. afkomstig van tarwevelden, waar brand op
voorkwam, kan brandsporen bevatten Met het
stroo komen deze soms in den stalmest, waar zij
kunnen kiemen en als dan later die stroomest op 't
veld komt, wordt ook daardoor het land besmet
Stroo en afval van gedorscht graan wordt wel aan
't vee gegeven. De brandsporen. welke daaraan
mochten kleven, schijnen in 't darmkanaal haar
kiemvermogen niet altijd te verliezen. Met den mest
kunnen zij weer op 't land worden gebracht en ten
slotte kunnen brandsporen. eenmaal in den grond
aanwezig of daar zelfs jaren in kiembaren staat als
sporen overblijven, zoodat eenmaal besmette grond
kans heeft een tijd lang besmet te blijven.
Niettegenstaande deze mogelijkheden van besmet
ting. is het gelukt door ontsmetting van 't uit te
zaaien graan, zulke prachtige resultaten te berei
ken. dat men gerust kan zeggen, dat de brand bij
kans uitsluitend ontstaat door het gebruik van be
smet zaaizaad, zoodat alle andere mogelijke bron
nen van besmetting weinig praktische beteekenis
olljken te hebben, aangezien de sporen in de mest
of in den grond niet altijd bij de ontkieming pre
cies de kiemwortel van een graanplant naast zich
vinden.
Niet in alle deelen van ons land komt de steen
brand der tarwe even veelvuldig voor. In Groningen,
Noord- en Zuid-Holland en Zeeland, de provincies
waai de meeste tarwe wordt verbouwd komt de
ziekte over het algemeen het minst voor, omdat de
landbouwers uit die streken veelal tot ontsmetting
over gaan, doch men moet niet gelooven dat dit
100 van het aantal doet. Ook in deze provincies
wonen er nog tal van landbouwers die uit een ze
kere sleur of niet te overwinnen gemakzucht niet-
ontsmet graan uitzaaien. De grofste uitbreiding
verkrijgt deze ziekte evenwel in streken waar men
nog niet zoo vast doordrongen is van de waarde van
het ontsmetten Veelvuldig komt de ziekte voor in
de IJselstreek, in Utrecht en de Betuwe.
Behalve in tarwe komt steenbrand ook voor in
gerst. Ook hier treffen we korrels aan, waarbij de
zwarte sporenmassa blijft besloten binnen den wand
der korrels, welke een wit zilverachtig vlies om de
sporenmassa vormt.
Men spreekt bij gerst van „hardbrand" of bedekte
gerstbrand.
Haverstecnbrnnd komt In het algemeen weinig voor.
Wel vinden wij bij haver meermalen zwarte korrels,
doch dan hebben we veel eer te doen met haverstuif-
brand.
De bestrijding.
Wat de bestrijding aangaat nog het volgende. Reeds
bij de Romeinen vinden wij een bestrijdingswijze be
schreven. Zij behandelden hun zaaizaad door het
eenigen tijd te weeleen in gier of in wijn. Ook wel
in pekel en in kalkmelk. Vnn lateren datum dagtee-
kent het gebruik van kopervitriool, terwijl wij in de
19de en in het begin der 2oe eeuw ook vinden beschre
ven proeven met verdund zwavelzuur (0.75 ka-
liumsulphide (1 en het door Jenssen aanbevolen
Cerespoeder. Verder wordt er nog gesproken van for-
maline, en vnn suhlimnnt. De laatste Jaren nemen
naast kopersulfaat germisan en uspulun een zeer
voorname plaats in.
In den aanvang gebruikte men kopersulfaat aldus:
Men loste V2 K G. kopervitriool op in 100 L. water, cn
hierin werd hot zaad, dat zich in een mand bevond,
langzaam, onder voortdurend omrofren geschud; men
zorgde er voor dat de vloeistof 1 d.M. boven de korrels
bleef staan. Korrels, die niet zonken, werden afge
schept en vernietigd. Na 1216 uren in het, had te
hebben gestaan, werden de zaden gedroogd aan (ie
lucht en verzaaid. Deze methode nu heeft zoo goed
als geheel plaats moeten maken voor de gewone
omschepmethode. Voor 1 H.L. tarwe lost men 15 K.G.
kopervitriool op in 2Vz Liter water cn maakt daar
mede het graan door de overgieting van de oplossing
en eeri daarop volgend herhaald omscheppen even
vochtig. Deze methode eisrht minder tijd en de aldus
gevitrioolde tarwe wordt niet zoo nat, zoodat zij dade
lijk geschikt is om te worden gezaaid. Deze omschep
methode verdient dus verreweg de voorkeur boven
Kuhn's onderdompelingsmethode.
Inplaats van kopersulfaat gebruikt men tegenwoor
dig ook veel germisan en espuln als ontsmetter. Dit
laatste preparaat komt in den handel als Uspulun-
droogontsmetter en heet dan Tillantin R en als nat-
ontsmetter onder den naam van Uspulun-Universal.
Van Tillantin R gebruikt men 300 gran op 100 K.G.
tarwe, welks droogontsmetting 't besie geschiedt met
een speciaal (laarvoor in den handel gebracht ap
paraat of in een gesloten vat dan kan worden rond
gedraaid. Het is zaak om de maatregelen zoo te tref
fen dat men bij het ontsmetten geen kans beloopt om
deze droog-ontsmettingsmiddelen als stof in te ade
men. Droog ontsmetten heeft dit groote voordeel dat
een latere besmetting van het zaad goed bijv. in zak
ken en in de zaaimachines moeilijk tot stand komt.
Bii nat-ontsmetting moet men er op bedacht wezen
dat zaaimachines, zakken en gereedschappen mede
moeten worden ontsmet, om herbesmetting te voorko
men. Een goede bedrijfsleider weet dit allemaal wel
en zal er zijn maatregelen naar treffen. Gezonde aren
met veel stukkige korrels zijn de beloor.ing voor zijn
ontsmettingswerk tegen steenbrand.
Een volgende maal zullen wij eens iets vertellen
over stuifbrand, een niet minder gevaarlijke ziekte in
onze graangewassen.
S. V.
VAN EEN WAGEN GEVALLEN.
Sleepersknecht overleden.
Bij het hooien In een weiland te Arnhem la Donderdag
een sleepersknecht. die den wagen oplaadde, van den
hoog geladen wagen gevallen Hij verwondde xich daarbij
zoodanig, dat htj niet meer kon loopen. HU werd In het
Elizabeth-gasthuls aldaar opgenomen, waar bleek, dat
hfj zijn ruggegraat gebroken had. Hij is aan de gevolgen
overleden.
BOM ONTPLOFT IN EEN GOEDERWAGEN.
Drie slachtoffers.
Op het goederenstation Tlvoli te Rome Is Donderdag
bij het openen van een uit het buitenland gekomen wa
gen een bom. die daarin was verborgen, ontploft De
wagen werd geheel vernield, bovendien werd een vleu
gel van het station zwaar beschadigd. De arbeider, die
den wagen had geopend, werd gedood, een tweede ar
beider stierf kort na aankomst In het ziekenhuis. De toe
stand van een derde slachtoffer Is hopeloos.
NOODWEER IN HONGARIJE.
Groote schade aan den oogst toegebracht
Uit Boedapest:
Naar uit Szegedin gemeld wordt heeft in de afgeloopen
dagen In die buurt een hevig noodweer groote schade
aangericht Het district werd totaal verwoest Over een
oppervlakte van 40 K.M. bij 8 10 K.M. is de oogst te
gronde gegaan. De regeerinj heeft onmiddellijk maat-
rejelen genomen om den nood te lenigen.
Logement in de Lamst eeg ln vlammen op
gegaan. De bewoners naar boven ge
vlucht. - Een van hen door een springzeil
gered, een tweede bij een sprong oit het
raam op slag gedood.
Donderdag heeft zich bij een feilen brand in een
logement in de Lamsteeg te Rotterdam een tragisch
ongeluk afgespeeld.
Omstreeks kwart over drie merkten voorbijgangers,
dat rook kwam uit de derde verdieping van het be
wuste pand, in welk pand gevestigd is het logement
van den heer Schaftenaar. Terstond zijn enkele per
sonen naar boven geloopen, maar ter hoogte van de
tweede verdieping gekomen, stuitten zij reeds op zul
ke dikke rookwolken, dat verder gaan onmogelijk
werd. Zij hoorden luid geknetter en het was er ondra(
gelijk warm. Zij moesten dus onverrichter zake terug-
keeren. Inmiddels waren evenwel twee mannen ver
schenen voor een van de ramen van de tweede ver
dieping en zij riepen dat zij de trap niet meer af kon
den komen. Van de straat af beduidde men hen zich
kalm te houden en eenige burgers spoedden zich naar
de Kaasmarkt, waar een glazenwasscherswagen
stond, teneinde de noodige ladders te halen. Anderen
renden naar de zijde van de Hoogs'raat, vanwaar zij
spoedig terug kwamen met een dekzeil, dat zij van
een sleeperswagen hadden gehaald. Onderwijl waren
zooveel menschen in de smalle straat samen ge
stroomd, dat de menschen met de ladders groote
moeite hadden zich ruim bean te maken. Het zeil
werd in dien tusschentijd uitgespreid gehouden. De
beide mannen in het huis waren inmiddels van de
tweede naar de derde verdieping gegaan, om dat de
brand zich op de tweede étage blijkbaar zeer snel uit
breidde en de trap naar beneden brandde. Een van
de twee, een kleurling, sprong zoodra hij diep onder
hem het uitgebreide zeil zag. kordaat naar beneden.
Hij kwam behouden in het zeil terecht. De andere
man, die niet goed ter been was en zich vermoedelijk
voor het maken van den sprong niet goed kon afzet
ten, had inmiddels het bovenlijf ver over de venster
bank gewerkt, blijkbaar met de bedoeling zich op die
manier te laten vallen. Of hij daarbij op het laagste
oogenblik het evenwicht heeft verloren, of dat hij zich
in zijn zenuwachtigheid te vroeg heeft laten vallen,
zal wel altijd een raadsel blijven, maar juist op het
moment, dat de orste man in het zeil lag, dat ten
gevolge van den smak dicht gevallen was, zagen de
omstanders tot hun ontzetting, het lichaam van den
anderen man langs den gevel omlaag storten. Het
kwam op een uithangbordje terecht en sloeg daarna
met ean doffen smak op straat naast het zeil. De man,
wiens schedel verbrijzeld was, was op slag dood.
De ontzetting onder de omstanders laat zich niet
beschrijven. Zoo snel als dit mogelijk was werd het
slachtoffer het naastgelegen café binnengedragen.
De G.G.D. heeft het lijk daar afgehaald en naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel gebracht. De naam
van den ongelukkige is A. Vromen. De man was 52
jaar nud. De andere bewoner, de 32-jnrige A.
Schaeltz. een Surinamer, had brandwonden aan bei
de handen bekomen. Ook hij is naar het ziekenhuis
aan den Coolsingel gebracht, en daar ter observatie
opgenomen. In de korte spanne tijds dat dit alles
zich afspeelde hadden drie andere bewoners kans
gezien het huis te verlaten Twee van hen, de pen
sionhouder S. Schaftenaar en zekere E. Brandligt
waren nog langs de trap naar beneden gekomen; d9
ZONDAG 5 JULI.
HILVERSUM (1875 M.)
V-A.R.A.
8.308.45 Ochtendgymnastiek door G. Kleerekoper:
8.50 Voetbalmededeelingen en Postduivenberlchten9.00
Tulnbouwhalfuurtje door S. S. Lantinga; 9.30 Het V.A.-
R.A.-orkest oJ.v. Harry Wiggelaar; 9 50 „Het Nieuwe
Rijk" door Martlen Beversluis: 10.10 Orkest; 11.00 Zon
dagmorgentoespraak door G. J. Zwertbroek; 11.20 Or
kest;
A.V.R.O.
12.00 Tijdsein; 12.01—1.00 Het A.V.R O.-octet o.l.v.
Louis Schmidt; 1.001.30 Radlo-volks-unlversltelt; 1.30—
2.00 Octet: 2.002.30 A.V.R.O.-Boekenhalfuurtje; 2.30
3.00 Gramofoonmuzlek; 3.004.30 A.V.R.O.-radio-tooneel
„Marijke": 4.305.00 „De Bruiloft van Pop Topsy"; daar
na sportberichten van Vaz Dias.
V..AR.A.
5.00 Tijdsein; 5.01 Orgelspel door Johan Jong; 5.15 Kin
deruurtje;
V.P.B.O.
6.00 R&dlo-volks-unlversiteiL 6.30 Wijdingsuur.
A.V.R.O.
8.00 Tijdsein; 8.018.15 Nieuws- en sportberichten van
Va* Dias: 8.159.00 Het Omroep-orkest ol.v. Nico Treep;
9.0O—9.15 Louis Noiret zingt en speelt uit zijn nieuwe
operette Prof. Witklei"; 9.159.30 Omroeporkest9.30
—9.50 A.V.R.O.-Radio-tooncel. Opvoering van „Pak-Idylle"
9.5010.20 Omroeporkest; 10.2010.35 Louis Noiret met
vroolijke liedjes; 10.3512.00 Kavocs Lajos en zijn or
kest; Sluiting.
HUIZEN (298 M.)
K.R.O.
8.30—9.30 Morgenwijding door Pastoor L. H. Perqutn.
N.C.R.V.
9.309.50 Orgelspel door J. H. Verkerk; 9.50 Kerkdienst
uit de Ned. Herv. Kerk te Utrecht;
KRO.
12.00 Tijdsein: 12.01—1.30 Het K.R.O.-Sextet, o. 1. v.
Piet Lustenhouwer; 1.302.00 Spreker Mr. W. J. L. van
Els. Onderwerp: Toestanden in Peking; 2.002.30 Lite
rair halfuurtje; 2.304.30 Middagconcert door het Nlj-
meegsche Symphonleorkest „Senphonla", o.l.v. Frits Jak-
ma; 4.305.00 Zlekenuurtje.
N.C.R.V.
5.005.50 Gewijde muziek; 5.50—7.45 Kerkdienst uit
de Geref. kerk (Oosterkerk) te Utrecht;
K.R.O.
7.458.10 Sprekester: Mevr. M. Steyger Asperslagh: 8.10
10.40 Het K.R.O.-orkest oJ.v. Johan Gerritsen; pl.m.
9.30 Nieuwsberichten Va* Dias; 10.40—11.00 Epiloog door
het Klein koor oJ.v. Jos. H. Plckkera
MAANDAG 6 JULI.
HILVERSUM (1875 M.)
A.V.R.O,.
8.00 Tijdsein; 8.01—10.00 Gramofoonmuzlek; 10.01—
10.15 Morgenwijding; 10.20—12.00 A.V.R.O.-kwartet o.l.v.
Dick Groeneveld; 12 00 Tijdsein; 12.15—2.00 Het A.V.R.O.-
Octet o.l.v. Louis Schmidt: 2.00—250 Verzorgen van den
zender; 2.30—3.00 Oude Piano-muziek. te spelen door
Eg bert Veen; 3.0O—3.15 A. D. Hilderbrand leest voor:
derde A. v. d. Meer was het dak op gevlucht, waar
hij door personeel van de brandweer aan de achter
zijde vanaf is gehaald. Deze drie menschen hadden
geen letsel gekregen, doch waren zóó overstuur, dat
de politie het niet wenschelijk achtte hun een ver
hoor af te nemen.
Inmiddels had de brand zich van de derde étage
naar den zolder verplaatst en het duurde ni£t lang
of de kap van het pand brandde door, waarjia de
vlammen naar buiten sloegen.
Omstreeks kwart over vier was de brandweer den
brand meester; de tweede en derde verdieping en de
zolder waren geheel uitgebrand. De eerste verdie
ping heeft zeer veel waterschade. Tot vrij laat gis
teravond is de afdeeling hrandbluschmiddelen met
de nablussching bezig geweest.
Groote petroleumbrand
in Texas.
Schepen in vlammen opgegaan. De
schade voorloopig niet te overzien.
Volgens berichten uit New York zijn Donderdag
in de petroleumhaven van Port Arthur (Texas) de
beide Amerikaansche tankschepen Currier (4711 ton)
en Gulf van Mexico (3S07 ton) in brand geraakt. Het
vuur nam spoedig ontzaglijke afmetingen aan en
breidde zich uit tot een deel van de havencomplace-
menten. De brand woedde op het oogenblik, dat dit
bericht geseind werd, nog voort. Vijf groote mótorboo-
ten zijn in brand geraakt ten gevolge van het feit, dat
groote hoeveelheden petroleum die op het waler drij
ven, in brand zijn geraakt. Deze booten zijn geheel
uitgebrand.
De aangerichte schade is voorloopig niet te over
zien.
Italiaansche regeering en
v a t i c a a n.
De pauselijke nota.
Het B.T.A. meldt uit Vaticaanstad:
In gezaghebbende kringen in het Vaticaan verklaart
men, dat de jongste mededeelingcn van den paus aan
de Italiaansche regeering geen eigenlijke nota is, maar
meer een verzoek om Inlichtingen.
Men bevestigt, dat de toestand ernstig blijft
Breuk tusechen Paus en Mussollnl? Het
Vaticaan wil in Italië vermijden wat met
de kerk ln Spanje is gebeurd.
Van particuliere zijde verneemt „Het Volk" uit Londen;
Uit Rome wordt gemeld, dat de paus op het punt staat
een nieuwe nota aan de Italiaansche regeering te over
handigen en wel ln de eerstkomende dagen.
Ditmaal zei de nota geen verzoeningsgezinden toon
aanslaan, vc-eleer het tegendeel en verzoening onmogelijk
maken. Men zegt zelfs, dat de paus de offlcieele betrek
kingen tot Mussollnl zou willen afbreken met het oog
op wat ln Spanje met de katholieke kerk is gebeurd,
waar men zich te nauw met een niet populair bewind
heeft verbonden. In pauselijke kringen schijnt men te
vreezen, dat wat in Spanje is gebeurd in Italië niet on
mogelijk Is. Paus Plus wil de kerk in Italië niet zien
vallen met het fascisme.
Van zijn kant zou Mussolinl er weinig om geven of
de paus de betrekkingen verbreekt, daar hij meent, dat
de pauselijke Invloed ln Italië zeer wordt overschat. Hij
zou er zelfs niet tegen opzien In Italië een krachtige anti-
clericale campagne te beginnen, overtuigd, dat de ge
heele Italiaansche bevolking op zijn hand is.
„De Inbreker", uit Het hart van Amerika"; 3.15—3.45
Gramofoonmuzlek; 3.454.30 Orgelconcert in het Kur-
haus te Schevenlngen; 4.305.30 Kinderuurtje; 5.306.30
Het Omroep-Qrkest o.l.v. Nico Treep; 6.307.00 A.V.R.O.
Boekenhalfuurtje7.00—7.30 Orkest: 7.45—8.15 Orkest;
8.15—10.15 Aansluiting van het Kurhaus te Schevenln
gen, Volksconcert; ln de pauze Kovacs Lajos en zijn or
kest; 10.1510.30 Nieuwsberichten van Vaz Dias; 10.30
—11.10 Kovacs Lajos en zijn orkest; 11.1012.00 Gramo
foonplaten. Sluiting.
HUIZEN (298 M.)
N.C.R.V,
8.00 Tijdsein; 8.008.15 Schriftlezing; 8.15—9.45 Mor-
genconoert; 10.30 Tijdsein; 10.30—11.00 Korte zie-ken-
dlenst; 11.00—11.30 Lezen van Chr. Lectuur door Mej.
J. C. M. Doyen11.30—12.30 Gramofoonplaten12.30 Tijd
sein; 12.301.45 Orgelconcert door Jan Zwart; 1.453.15
Gramofoonmuzlek; 3.15—3.45 Cursus knippen en stof-
versleren; 3.454.00 Verzorging van den zender; 4.00
Tijdsein; 4.005.00 Zeemansuurtje; 5.00 Tijdsein; 5.00
6.30 Concert; 6.30—7.00 Verteluurtje voor jongeren; 7.00
Tijdsein; 7.007.15 Gramofoonmuzlek; 7.157.45 Spre
ker: S. M. v. d. Galiën. Onderwerp: ..'t Eiland der ge-
vleugelden"; 7.45—8.00 Gramofoonmuzlek; 8.00 Tijdsein;
8.00—10.45 Concert door het Christ Radio-orkest o.l.v.
George Stam; 8.00—9.00 Orkest; 9.00—9.30 Spreker; 9.30
—10.45 Orkest: 10.0510.15 Persberichten Vaz Dias; 10.44
—11.30 Gramofoonplaten.
DINSDAG 7 JULI.
HILVERSUM (1875 M.)
A.V.R.O.
8.00 Tijdsein; 8 01—10.00 Gramofoonmuzlek; 10.01—
10.15 Morgenwijding: 10.15—10.30 Gramofoonmuziek;
10.30—11.00 A. D. Hildebrand leest voor „Verhuizen";
11.00—12.00 Solisten-concert; 12.00 Tijdsein; 12.15—2.00
A.V.R.O.-kwartet o.l.v Dick Groeneveld: 2.00—2.30 Va-
cantlegangers Attentie!": 2.30—3.00 Verzorging van den
zender; 30O—4.00 Knipcursus: 4.00—4.30 Gramofoonmu
ziek: 4.305.00 Radio-klnder-koorzang o.l.v. Jacob Ha
mel: 5.00Ö.30 Gramofoonmuzlek; 5.307.00 Kovacs
Lajos en zijn orkest; 7.00—'7.30 Radio-volks-universitelt
7.458.00 Gramofoonmuziek; 8.00 Tijdsein; 8.019.00 Het
Omroeporkest; 9.00—9 30 A.V.R.O.-radio-tooneel: 9.30—
10.00 Omroeporkest: 10.00—10.15 Nieuwsberichten van
Vaz Dias; 10.1511.00 Omroeporkest; 11.00—12.00 Gra
mofoonmuzlek; 12.00 Sluting.
HUIZEN (298 M.)
K.R.O.
8.000.15 Morgenconcert; 10.00—11.30 Gramofoonmuziek;
11.30—12.00 Godsdienstig halfuurtje: 12.00 Tijdsein; 12.00
—1.30 K.R.O.-Trlo; 130—2.00 Gramofoonmuziek; 2.00
3.00 Vrouwenuurtje: 3.003.30 Gramofoonmuziek; 3.30
4.00 Verzorging van den zender; 4.00—4.30 Gramofoon
muzlek; 4.30—6.00 Het K.R.O. Kunst-Ensemble o. 1. v.
Piet Lustenhouwer; 6.006.30 Uitzending vanwege h*
Onderwijsfonds voor de Binnenvaart: 6.30 -6.55 Gram^
foonmuzlek; 6.55—7.15 „Veilig Verkeer": 7.15—7.45 Spre
ker: Arien Wltteveen. Onderwerp Fryslan omheech":
7.45—8.00 Verbondskwartiertje: 8.00 Tijdsein: 8.0O—11.00
Concert door het verstrekt K.R.O.-orkest o.l.v. Johan
Gerritsen; pl.m. 9.00 Nieuwsberichten van Vaz Dias;
11.00—12.00 Gramofoonmuziek.
