MARGREET LUTHER, DE MOEDER VAN MARTIN LUTHER. BIJ HAAR 400EN STERFDAG OP 30 JUNI 1931 Door Dr. G STANGE. Als men zich bezighoudt met het leven van een historisch persoon, vraagt men onwille keurig ook naar zijn moeder, hoe zag zij er uit? Het uiterlijk van Margreet Luther is ons goed bekend, want in de Lutherzaal op den 1 Wartburg hangt een schilderij van zijn ouders, geschilderd door Lukas Cranadh de oudere, geniale schilder uit den tijd der her vorming Het is een typische Thüringsche èoerln, zooals zij daar staat met haar witten hoofddoek, haar over elkaar geslagen han den en haar onregelmatige, magere, hoekige gelaatstrekken. Ze paste volkomen bijhaar man, met wicn zij een lang leven sleet, waarin armoede, hard werken, een talrijk kroost, twist en vriendschap en ten slotte nog een zekeren welstand haar deel werden. Haar sterfdag, 30 Juni 1531, is erbij ver meld, dat is een van de weinige feiten, die omtrent haar persoon vaststaan Wij weten niet eens, wanneer zij geboren Is Sommigen meenen, dat haar meisjesnaam Lindemann was. Het is ook onbekend, op welken dag haar huwelijk is gesloten, en zij zelf kon later niet meer opgeven In welk jaar haar tweede zoon Martin, de latere kerkhervormer, ter wereld kwam Zoo weinig gaf men toen om jaartallen Terloops ge uite mededeelingen van haarzelf, haar zoon of tijdgenootcn zijn het eenlge, waaraan wij houvast hebben, en die zijn nog schraal genoeg. Dat lag in den aard der dingen In dien tijd had een huisvrouw geen tijd om zich veel in zich zelf te verdiepen. Dat leverde niets op, er was veel te veel te doen in het huishouden, haar man en kinderen namen haar geheel in beslag en daarbuiten bleef er niets voor haar over dan de Godsdienst Het leven van Margreet Luther was niet anders. Zij was een kind van haar tijd en werd ge vormd door de omstandigheden, waaronder zij was opgegroeid en waarin zij door haar man werd gebracht Spalatln heeft haai een merkwaardige vrouw genoemd en zeer zeker moet zij een krachtige persoonlijkheid ge weest zijn, doch dezelfde Spalatln spreekt van een groote gelijkenis tusschen moeder en zoon en dat kunnen wij toch niet onder schrijven, als wij de portretten van beiden eens naast elkaar leggen Melanchton roemt haar: „Zij had vele deugden, die een eerbare vrouw sieren Zij muntte vooral uit door kuischheid, godsvrucht en vlijtig bidden, zoodat zij door andere brave vrouwen als een toonbeeld van zedigheid werd beschouwd". Uit alles kunnen wij gerust woord voor woord aannemen, ook al uitte zij dikwijls ruwe woorden, grappen of scheldwoorden en al hanteerde zij de roede op een wijze, dat haar kinderen wegkropen Maar in dien tijd was dat heel gewoon Wij moeten dat dan ook niet tragisch opvatten Evenmin behoeft het ons te verwonderen, dat deze streng geloovige vrouw aan den anderen kant het meest primitieve bijgeloof aannam Doch zoo dachten al haar tijdgenooten en zelfs haar groote zoon heeft zijn leven lang het met de booze geesten te kwaad gehad Mar greet zag achter alles kobolden, feeën en heksen, zij vreesde zon- en maansverduis teringen en kometen, de griezelige „staart sterren", doch wanneer deze angstbeelden haar te zeer benauwden, zocht en vond zij altijd steun in het gebed Haar man dacht er precies eender over HIJ geloofde haar onvoorwaardelijk, toen zij verklaarde dat een buurvrouw heksenkunsten aan het uit halen was, op het oogenbllk dat de kleine kinderen begonnen te hullen en niet tot be daren waren te brengen Hij was het vol komen met haar eens, dat zij de booze vrouw geschenken moesten brengen om zoo den invloed van haar zwarte kunst te neu- trallseeren. Margreet Luther heeft haar zoon Martin nooit losgelaten. Geen van belden schijnen zij bepaald bemind te zijn geweest, doch Margreet gat grif toe. dat zij daar zeil de oorzaak van waren door hun stroefheid Toch had zij een flink, eerlijk karakter In haar spreken was zij niet tijzonder vlot of geestig, maar ze zei wat haar voor den mond kwam Het was in het geheel niet moeilijk, haar te doorgronden Ze had misschien gc-en groote gaven, doch in het dagelljksch leven kon ze er wezen Recht van hart en recht van wil ging zij door het leven dat niet gemakkelijk voor haar is geweest en on danks al haar strengheid, hielden haar kin deren van haar. Laten wij dus de eenvoudige moeder van den grooten hervormer her denken als een vrouw zonder gekunsteldheid, zonder ernstige fouten WIJ eeren haar het beste door aan haar te denken als de vlij tige. de rechtschapen boerin, de trouwe en gehoorzame echtgenoote, de strenge doch rechtvaardige moeder en de voorbeeldige hulsvrouw en wij zullen niet meer aan haar trachten toe te schrijven, dan Margreet Luther zelf wist te bezitten (Nadruk verboden- Bekoorlijke zomerjapon van rose linon met lichtblauw borduursel De even klokkende rok. de korte mouwen en het over elkaar staande lijfje geven een modern geheel Geel batist met borduur sel in dezelfde kleur ls hier verwerkt tot een elegante Japc met spits toeloopende ïgezette deelen in effen passen om schou ders en heupen Lavendelblauwe zomerja pon met wit borduursel. Inplaats van een kraag is het lijfje aan een pas gezet, die van achteren rondloopt en van voren een fichu nabootst De banen van den rok zijn alle eenigszlns klokkend geknipt. Japon van witte .oile met roode bloempjes, waarop van roode volle ee schuin geknipte rand en een fichu kraag zijn aangebracht De kraag wordt ook van achteren nog eenmaal gekruist en tenslotte van voren bij wijze ±n ceintuur dichtgebonden Japon var blauwe crepe de Chine. die met donkerblauwe en zwarte bloemen is bedrukt De opzij dichtgebonden fichu is a'gemaakt net een schuin geknipte rand van effen zwarte crepe doch de ceintuur wordt gevormd doe een zwart lint In den rok is ook van achteren een geplisseerd paneel aangebracht; het ls echter lager in- geze* dan van voren Japon van beige mousseline, bedrukt met rood en geel Door drie geplooide en eenigszlns klokkend geknipt» volants van .-fien beige mo sseline wordt de rok ver wijd. de ceintuur ls van effen roode mous seline gemaakt en de dubbele volants Van de kraag van efftn gele mousseline Aardige japon van strookieunge Honau- zljdt met lichtgroene spikkels en kringen D? zybanen van den rok en de stolpplooien voor en achter reven de noodige ruimte I kraag is voorzien van groote. flauw ge bogen schulpen Eerste zomerdae op Schevenmgen Stralend zomerweer Op de boulevard is het een komen en gaan van auto's, fietsen en wandelaars. Voor het loketje op de pier staan we een kwartier te wachten Eindelijk gaan we met de groote stroom mee door het hek. Modeshow op de pierl Groote hoeden, lange Japonnen Sierlijk? Een enkele keer wel, maar meestal kijk ik met meer pleizler naar de vlugge aardige plooirokjes met sportjasjes en frUch gekleurde muts of lin nen hoed. Toch, al dit „moois" begint ons spoedig te vervelen en wij gaan eens over de „verschansing" hangen om naar het gekrioel op het strand te kijken. En hiermee kunnen we wel een half uurtje zoek brengen. Kinderen in zwempakjes genieten van het water Ze spatten elkaar heerlijk nat. Zuige lingen gaan op den arm van Pa of Ma in zee! Ma heeft haar hoed met groote rose rozen op een vuurroode zijden Japon, waarvao ze de rok naar boven sjort om te voorkomen dat üU door het zeewater bedorven wordt Schoenen en kousen liggen bU ..opoe' die in haar badstoel la blijven zitten Pa met de Dijpen van de broek opgerold tot aan de knie volgt natuurlijk zooals het een trouw echt genoot betaamt Ma in zee! Kinderlijk blij genieten ae van het heerlijke koele water. dat over hun voeten spoelt Verder en verder loopen ze. tot plotseling een gekrijsch van Opoe hen doet omzaen Arle, niet zoo vreese lijk vaer! Denk om Maxie!" De zuigeling brult op de arm van Pa half Schevenmgen bij elkaar Hij kan nog niet zo* van het water genieten als ma. die met belde voeten in het water staat te plassen, net zoolang tot haar hoed met rose rozen op één oor is gezakt i Even verderop zit een familie in het zand Het lijkt wel of ze allemaal in een bruin uniform gestoken zijn Ondergoed, bovengoed ot zelfs de bloote voeten. alleB heeft één kleur Met kleeren en al in zee geloopen zijn ze kletsnat in het zand neergeploft, dat natuur lijk aan het natte goed blijft hangen. Groote zus. die met natte haren zoo maar op het zand is gaan liggen, wordt op een gegeven moment aangenaam verrast door een schep zand. dat boven op haar gezicht wordt gegooid Vliegensvlug zit ze recht overeind en gillend van het lachen, rolt- ze het kleine zusje half door het water en half door het zand Na deze stoeipartij gaan er verschillende zakjes open Kleverige handen worden opgehouden Sneden brood komen te voorschijn, zuurtjes, chocolade enz enz^ Zoo nu en dan rolt er etwat in het zand maar deze familie is v^n meening: „Vieze varkens worden niet vet." Alleraardigst is een „zwembassin" door de kinderen in zee gemaakt, waarin de kleintjes in hun badpakjes naar hartelust ronddartelen Nu nog een kijkje langs de Boulevard. Bleeke gezichtjes verscholen onder een zon nig gekleurd parasolletje. Rood geverfde lip-' pen, zwart aangezette wenkbrauwen. Wit zijden jurk, blanke armen, hooggehakte ge vlochten schoentjes. Toonbeel van netheid. Eentonige, verveelde uitdrukking op het ge zicht, blasé rondkijkend naar al dat „gedoe" dat langs hen trekt. Nu en dan proevend met heel kleine hapjes van het ijs. dat voor hen staat. Echtgenoot of verloofde zwijgend rr.ee aanzittend, sigaret tusschen de lippen, langzaam rookwolkjes uitblazend, betreurend z'n vrijen middag die zoo saai verloopt! Nuttige Huwelijkscadeaux Wat wij het jonge paar kunnen geven. Elke keer, dat er een vriend of vriendin van U gaat trouwen, vraagt U zich af „Wat voor een cadeau kan ik geven?" In een wanhopige poging om iets oorspron kelijks te bedenken, raadpleegt U een ca talogus van een juwelier, om eindelijk be sluiteloos de straat op te gaan. In een étalage ziet U zes mooie zilveren thee lepeltjes in een doosje van lila fluweel. ..Ja, dat is mooi," besluit U, „niet omdat die lepeltjes in werkelijkheid zoo mooi zijn, maar omdat U al moe ls van het voort durend zoeken. En zoo krijgt de bruid haar zesde doosje theelepeltjes. Maar mijn voorbeeld is slecht gekozen, want theelepeltjes komen op den duur altijd te pas. Laten wij nu eens veronder stellen, dat u een koperen vruchtenschaal had gekocht. Bij uw eerste bezoek aan het pas getrouwde paar ziet u echter, dat die vruchtenschaal geen plaatsje heeft gekre gen. En u kunt dat het jonge vrouwtje niet eens kwalijk nemen, want haar heele voor-suite is met aardewerk versierd en daarbij z<?u iets van koper uit de lijn val len. Maar in stilte verwijt u zichzelf da* u daaraan niet gedacht heeft. Bovendien ziet u nu, dat dat mooie fluweelen kussen van tante Martha ook nergens te vinden ls. Het kleurt niet bij de rest van de in richting Een gebruiksvoorwerp komt altijd veel beter te pas En electrische toestellen zijn in deze groep wel het meest geschikt. Ze behoeven heusch niet alijd duur uit te komen. Ik denk b.v. aan het electris -he strijkijzer, dat nog niet zoo heel lang ge leden als een luxe voorwerp werd be schouwd, maar nu een noodzakelijk voor werp is in elk modert ingericht huishou den De beste nebben een wijzertje, waar door ze naar keuze op drie versch» lende temperaturen gebracht en gehouden kur- nen worden Voor fijne stoxfen neemt men de laagste temperatuur om 5».hroei te voorkomen De regeling van de tempera tuur is dus een groot voordeel dat de nieuwe strijkijzers op de oude hebben Aar dig U?r ook de kleine strijkijzertjes voor de reis, die maar weinig stroom verbruiken en soms nog op een bepaalde plaats krulijzers warm kunnen maken De andere electrische toestellea zijn niet zoo bekend maar daarom even practisch De nieuwe electrische ketels regelen dt temperatuur op dezelfde wijze Bij de oude ketels kan men niet den stroom Inschake len, als er geen water in is. want dan droogt het element uit en de ketel is ver der waardeloos Doch de nieuwe ketels zijn voorzien vai een wijzertje dat zoo gestelo kar worden, dat de temperatuur niet bo- ver een bepaalde grens kan stijgen, zoo dat de ketel niet beschadigd behoeft te worden Veel goedkooper dan de electri sche ketel is de /.g Altron. die men een voudig in iet water steekt Na een paar minuten kookt iet reeds Ook voor een ma is zoo'n Altron handig voor het ma ken van scheerwater De electrische kookplaat is van meer al gemeen nut Men kan er water, melk enz op koken wat ook met de Altron kan ge beuren doch me~ kan er ook eieren, vleesch opek op braden of met behulp van eer rooster er brood op roosteren Er zijn ook afzonderlijke electrische roosters die het brood uit zichzelf omkeeren De bruid, di' zulke nuttige cadeaux krijgt zal veel meer in haar schik zijn. dan wanneer zij een groot aantal decora tieve geschenken krijgt, die zij toch niet kan gebruiken Huishoudelijk allerlei. Houten keukenlepels die er door het gebruiken bij versch ♦'.lende gerechten min der smakelijk uit gaan zien legt men een dag of vijf in koud sodawater, waardoor zij hun natuurlijke kleur weer terug krij gen Emali-pannen. die op zijde 'n gaatje ver- toonen. warrdoor ze lek worden, kan men uog heel lang gebruiken. Indien men ze m glaslijm estrijkt. die men daartoe in de hand"" week kneedt en aan den bin nen- en buitenkant de kapotte plek hier mede bestrijkt; de pan wordt eenlge we ken niet gebruikt en op een warme plaats gedurende een Daar weken weggezet, ech te'" zóó dat de gerepareerde plek niet ge raakt wordt De lijn wordt dan keihard en de pan kan nog lang mee. Het openen van blikken asperges ge schiedt niet door het blik aan den boven kant te openen, zooals men dit bij alle: andere blikgroenten doet, maar men ver wijdert den bodem, daar men dan ver mijdt. dat de koppen der asperges afbre» ken. Hard geworden schoencrême wordt door bijvoeging van een weinig glycerine weer zacht en geschikt voor het gebruik. Het branden van nieuwe schoenen kan- men veel verminderen door de schoenen! alvorens ze aan te trekken met eau de Cologne of alcohol vochtig te maken en dadelijk daarna aan te trekken. (Nadruk verboden). RECEPTEN Wat voor groenten, visch, wild en gevogelte hebben wij in de maand Juli? Groenten Worteltjes, bloemkool, spi nazie, artiehokken, auberglnès, postelein, tomaten, doperwten, kropsla, andijvie, sla» boonen, snijboonen. Visch: Kreeft, paling, zalm, tarbot, tong, wijting, makreel, baars, bot, forellen, haring en snoek. Wild en gevogelte: Wildduiven, goud. pluvieren, kwartels, kievitten, eenden, dul- van. kalkoenen, piepkuikens, poulardes, kapoenen. POSTELEIN SOEP. Benoodigd: 1 L. vocht van postelein met eenige blaadjes postelein, 40 gr. tarwe bloem, 40 gr boter. Bereiding: Gebruik hiervoor het vochtj dat na het uitlekken der postelein over blijft, maar doe er eenige blaadjes postelein bij in Breng het vocht aan de kook, ver warm terwijl roerende de boter met de bloem tot een gladde massa, voeg daarbij roe rende het vocht en laat de soep nog 10 mi nuten koken. Giet ze desverkiezende voor zichtig bij een in de soepterrine geklopt ei en presenteer er kleine dobbelsteentjes brood bij, die lichtbruin en knappend zijn gebakken in een koekenpan met wat botei of wat veel zuiniger en vlugger gaat gemaakt vet (b.v. Delfrite of Delftsche sla- in een diep ijzeren potje met dampend heel olie) op dezelfde wijze dus, als men appel beignets zou bakken. VERSCHE KREEFT. 3 of 4 groote kreeften gaar koken gedu» rende een kwartier en koud laten worden doormidden hakken, het vleesch er ui' nemen, in stukjes snijden en met den ruse, kant naar boven weer netjes in de scha? plaatsen, zóó dat het vleesch er gemakkelijl uitgenomen kan worden Den schotel afwerken met peterselie en enkele gele slablaadjes. Mayonnaise en aangemaakte kropsla er b{ presenteeren. Deze schotel wordt meer als eindschotel gegeven. POULARDE MET ARTISJOKKEN EN CHAMPIGNONS 2 gezouten poulardes opzetten met een stuk boter, uit. wortel, peterselie laurier blad, selderij, truffel (liefst een verschel! licht laten aanbraden, water toevoegen vol-j doende voor de saus, ongeveer y2 Liter en met deksel op de pan gaar stoven gedurende/ ongeveer 2 uur en een kwartier van te voren' ongeveer 1 d.L witten wijn (Graves) toe voegen Van dit vocht met boter en bloem een] gebonden witte saus maken en deze afwer-j ken met 2 d.L. room, Parmezaansche kaad peper, citroensap en eidooier Eén poularde snijden, de achterpooten verwijderen en in tweeën verdeelen, de vleuJ gels met een weinig borstvleesch er aan afsnijden en dan het vleesch van de borstj aan beide kanten in nette stukken verdeeleo, Van de tweede poularde de borststukken' afsnijden, het borstbeen geheel verwijderen, deze poularde op den schotel plaatsen en het gesneden vleesch er in doen de mooie, witte stukken bovenop, zóó dat het geheel één groote poularde lijkt Aaja de pooten komen manchetten Een gedeelte van de saus er over doen en de rest er bij presenteeren De poularde van boven garneeren met uitgestoken schijven ossetong ter groottij van een rijksdaalder en uitgestoken schil va* truffel Rondom afwerken met fonds d'artichaudl in jus opgestoofd, gevuld met doperwtenj waarover een weinig gehakte peterselie en gestoofde, versche champignons Een rand fleurons er om heen ONZE PA I KONEN. Patrom-r vai de tnod Uien van mantel] en kinderjurken «(jn verkrijg baai bij onai mode-redactrice Mejuflr L Berendes Ylaetsuyckerstraat 96 Den Haag De patronen voor dames kosten die voor kinderen t 0.80 Bet duurt veer 10 dagen alvorens ee 'n bet oezf komen van degenen die patronen iafl* vragen U onxi Joaf •ng» Aan de lezeressen die een patroor t stel- r wordt beleefd verzocht b|) 4e aanvrafi het verschuldigde bedragln sluiten «I voorkoming van administratiekosten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1931 | | pagina 16