jchagerCourant Een toekomstfantasie wordt werkelijkheid. DE MACHT VAN HET KLEINE. Tweede Blad. 'EN w Een plan voor een Noordpooltocht per luchtschip in 1883. vde d, 'de om l' «nel, nlertm arraen| neenw het ii hranjl «1 uit. bi inboj Woensdag 29 Juli 1931. 74ste Jaargang. No. 8907 H. le de t* 5t de71 ende ieter |j het sci meen het v5 laten v )RP Brieven over Engeland. 25 Juli 1931. Weet U ook een geschikt vacantieadres voor me 'Engeland?" Die vraag is me al heel wat keeren daan. Jammer, dat ze zoo moeilijk te beantwoor- n is. Het bezwaar zit voornamelijk in het woord i eschikt". ingeiruHet is hetzelfde als met menschen, die in een hi aat vc»4iotheek komen en vragen om een „mooi" boek. Is ze van de soort zijn, die dwepen met Ethel M. ell, zullen ze den volgenden dag bitter teleurge- ,eld terugkomen met Gibbon s Geschiedenis van ome. of Bunyan's Pelgrims Reize. itiiifl: Als ik verstandig was, wat helaas niet het geval Veld' zou stee(is beginnen met een definitie van het Veld) Voord „geschikt". Daardoor zouden heel wat klach- ir iv-'ten en verwijten na de vacantie voorkomen worden. Zoo herinner ik me nog als den dag van gister, eel i-Tioe ik eenige jaren geleden een geschikt vacantie- adres had opgegeven aan een jonge dame, die En den ZOO oerwild iiix: iiUj, uia ueii ud(j vciu gisiei, eel CiJ hoe ik eenige jaren geleden een geschikt vacantie- adres had opgegeven aan een jonge dame, die En- gelsch studeerde, en zich verder in de taal wenschte te bekwamen. Het adres leek me werkelijk geschikt. vooreerst lag het in een mooie streek in het Zuiden en van Engeland. Ten tweede was het een uiterst be- fchaafd gezin, waar de jonge dame in kwestie over- 1 tuigd kon zijn niet anders dan zuiver Engelsch te hooren. En ten derde was het volkomen vertrouwd. Weer dan dat! Ja. in dat laatste zat hem juist de kneep. Ik wil hiermee niet zeggen, dat bovengenoemde jonge dame ln aan een onvertrouwd adres de voorkeur zou hebben S 19 gegeven, maar zij was van oordeel, dat je van het goede ook teveel kunt krijgen. Het hoofd van het ge zin was in dit geval de dominee van het dorp, en L. dorp en dominee waren zéér rechtzinnig. x fjg Ik heb daar heel wat over te hooren gekregen. Op gewone weeksche dagen scheen onze Hollandsche jonge dame het leven in dat gezin nog wel drage lijk gevonden te hebben, al was het dan ook niet rli/jmeer. Maar op Zondagen, zooals ze me met bitter J verwijt kwam vertellen, was het werkelijk niet uit 8 ui te houden. Het was haar zelfs verboden een brief paar huis te schrijven. Zes weken had ze er doorge- gracht, maar wanneer ze aan de Zondagen terug- er i dacht werd ze nog bleek. ïs"a dien tijd heb ik me aangewend eenige omschrij- Leven' *even- wanneer me dat althans mogelijk was. van de adressen, die ik aan de hand deed. luctithToen een paar weken geleden ook weer een jonge traal yame aankwam met de gewone vraag, heb ik onder ^dere van een adres gezegd, dat er vier tamelijk ifte dochters in huis waren, en van een ander, iat er drie groote zoons, alle drie beschikbaar, aan wezig waren. Ze was van het eene noch van het idere gediend, maar had liefst een combinatie van ons en dochters gehad. In het pension, bedoel ik. Forewarned is forearmed, zegt een Engelsch ireekwoord. Wie gewaarschuwd is, kan op zijn joede'tijn, zouden wij zeggen. Pensionhouders zou- den goed doen, dit steeds voor oogen te houden. Hoe- bekfjjWcl ze waarschijnlijk minder zomergasten zouden krWen- „Geachte Heer", zou een brief kunnen, luiden, „het uitzicht uit de slaapkamer zou zeer mooi kun nen zijn, maar wordt belemmerd door een zwart- geteerde schutting. De zitkamer ziet wel is waar op ortuin den luin uit, maar voor stadsmenschen is het mis- schien minder gewenscht de ramen open te houden, aangezien onze mestvaalt zich op nog geen twee ®ejw afstand daarvan bevindt. De bedden zijn ge- riefelijk, indien U geen afkeer van spinnen heeft. I)e kamers van de verschillende logeergasten zijn van elkaar gescheiden door betengsel met behang. Elk woord, dat U zegt, wordt door anderen verstaan. Wij verschaffen veel eten, maar het wordt meestal •ïng. ledetir 1ILIST PJOÖ IIJDO aan: TEN KAART F. I.St l FOK ïussis door logeergasten buitengewoon onsmakelijk gevon den, en de bediening is slecht. Vertrouwende een gunstig antwoord te ontvangen, enz." «ie daar naar toegaat, is in elk geval niet be- kocht. Of er zulke pensionhouders zijn? Misschien niet veel, doch er zijn er wel. Als er in Holland geen te vinden te zijn, dan kan ik in elk g' val een voorbeeld aanwijzen in Engeland. Of eigenlijk behoor ik te zeggen Schotland, ru if' 'lel grootste eiland van de Hebriden aan de «estkust van Schotland, is een geliefkoosd vacantie- oord voor de Schotten. Dit jaar had een familie iu uiasgow het plan opgevat, daar haar zomervacan- u» door te brengen. De gebruikelijke advertenties Kort verhaal Op 't buiten van Mr. Jackson viel de duisternis Sroote antieke kamer binnen. - Rondom gierde de Novemberstorm, die Ijzig en met xorschen ruk te naakte stammen zwiepte, die 't heeren- 3 van den directeur der firma Jackson en Co. als een bosch omringden. 1 ti Vaï dCn 9traatweS af- de groote verbindingsweg sscnen Liverpool en- Manchester, was van 't gebouw U avond alleen maar het gedempte schijnsel van een j*ro°te kaarskroon te zien. die z'n licht even deed op- nken tusschen kale boomen en 't gewir-war van zenuwachtig zwiepende eerste-jaars twijgen „Dus", begon de heer Jackson vastberaden, terwijl «n scherpe, fonkelende oogen op 't onthutste gelaat van z'n compagnon gericht bleven, „dus U handhaaft I weigering ten aanzien van de onderteekening?" j Met een zucht was James in de kussens van z'n {Stoel Teruggezakt Zn wanhopige oogen die flets en wezenloos naar 't P afond keken, kregen plotseling een vurige glans; ze verrieden z'n opgekropt gemoed dat op wraak zinde, e wraak die al zooveel jaren in z'n hart was verza meld! Maar telkens weer zeeg hij terug in z'n stoel; steeds weer een koken van woede, dan oogenschyniyk kalm *lch Inhoudend. Juist als men een uitbarsting zou ver- Wachten. Te zeer voelde hy hoe hy daar zat als een weerloos slachtoffer in z ij n klauwen, die knellende, vermorze lende greep van dien schurk tegenover hem. Eindelijk vermande hij zich toch en wanhopig klonk net terwijl hij wild en onbeheerscht opsprong: „Dan maar liever de gevangenis ln!" ..Tien duizend pond en je bent van alles af." zelde de snder nerveuzer, vreezende dat de buit hem toch nog sou ontgaan Merkw»»r<1<g« dat daar In de ruime '..waar ®cn Sroot houtvuur zachte warmte rond draaide en het overvloedige gemakkelijke vrijgezellen- werden geplaatst, de gebruikelijke antwoorden kwa men binnen, en na allerlei besprekingen werd ten slotte een keus gedaan. Prijs, aantal kamers, alles voldeed, dus de beslissing kon vallen. En dan volgt natuurlijk een hernieuwd schrijven. Eerst nog eenigszins terughoudend. „Wij zouden gaarne nog van U vernemen, of Uw huis gemakke lijk te bereiken is van de boot, alvorens wij definitief een beslissing nemen. U heeft toch geen kat, want wij nemen ons kanariepietje mee." Daarna wacht de met vacantie gaande familie nog met verlangen op den laatsten brief van de pension houdster, maar is al van te voren overtuigd, dat die in alle opzichten bevredigend zal zijn. „Onze woning is feitelijk vlak bij de boot. Mijn man loopt 't binnen de anderhalf uur, hoewel ik er wat langer over doe. We hebben wel is waar drie katten, maar die hou- dtn niet van kanaries. Ze hebben ze nog nooit ge geten." Maar de Glasgowsche familie kreeg een heel ander soort van brief, dan ze verwacht had. „Mijnheer, ik wensch U nog mee te deelen, dat ik mijn logees geen toestemming geef op Zondag te gaan wandelen, uitgezonderd naar de kerk." Dat ging de familie uit Glasgow een beetje te ver, en zij publiceerde «len brief. Het gevolg was natuur lijk een heel geschrijf in de kranten en niet onmo gelijk een schadepost voor Skye als een vacantie- oord. Verscheidene menschen die 't plan hadden op gevat er heen te gaan, en die wel is waar geen ver bod hadden ontvangen op Zondag te gaan wandelen, zullen toch misschien eenigszins huiverig zijn ge worden bij het idée. dat de bevolking van Skye het over het algemeen met leede oogen aanziet, wanneer zij vreemdelingen langs de wegen ziet gaan. zonder dat de kerk het doel van hun tocht is. Hoogstwaar schijnlijk zullen zij inlichtingen over Skye hebben ingewonnen. En dan zal het hun gebleken zijn. dat Skye een streng Zondagvereercnd eiland is. Bovendien, dat Skve daar geweldig prat op gaat, en het feit vol strekt niet onder stoelen of banken steekt. De be volking van het eiland blijkt werkelijk geen neus buiten de deur te steken op den Zondag, als het niet is om naar de kerk te gaan. In verscheidene dorpen worden van de meeste huizen de gordijnen gesloten, om niet alleen het wandelen langs, maar ook het kijken op de straat te beletten. Ik stel me voor. dat menige Engelschman en Schot, die van plan was dit jaar naar Skye te gaan, een expresbrief naar zijn pension heeft verzonden met verzoek om inlichtingen over verlichting van de ka mers op Zondag. Het is nauwelijks noodig te zeggen, dat de kerk stevig aan de zijde van de bewoners staat in deze aangelegenheid. Zelfs op Skye komen naar het schijnt nog wel eens menschen voor. die meenen dat ze na een heele weck van hard werken den Zondag ook nog anders zouden kunnen besteden, dan door in een half duistere kamer te gaan zitten. Maar voor zulke boosdoeners heeft de kerk haar straffen. Zij worden niet toegelaten tot het Avondmaal, en aan hun kinderen wordt de doop geweigerd. Men neemt de zaken op het eiland Skye niet zoo heel lichthartig op. Verleden jaar is er een geweldige beroering ge weest. De trein- en bootmaatschappijen hadden hot snoode plan opgevat om de minder met aardsrhp goe deren gezegende menschen. die alleen op Zondag uit stapjes kunnen ondernemen, op dien dag gelegen heid te geven, ook eens het eiland Skye te gaan zien Zij hadden buiten de waard gerekend. Skye heeft getoond, dat het met zijn Zondag niet laat spotten. En als de Glasgowsche familie er nog heen wil gaan, zal zij moeten hesluiten, op Zondag thuis te blijven, mogeiijk zelfs achter de dichte gordijntjes. Het plan, de Poolstreken van onzen aardbol eens vanuit de lucht te onderzoeken, dat overigens in de Pooltocht van de „Graf Zeppelin" een waardige be kroning zal vinden, is geen kind der laatste jaren! Reeds 30 jaar geleden sprak graaf Zeppelin zelf over de mogelijkheid van een dergelijke tocht, en 35 jaar geleden ondernam Andrée zijn zoo tragisch verloopen vlucht naar de Noordpool met een onvoldoende be stuurbare luchtballon, die bovendien niet bestand was tegen de gevaren en moeilijkheden, die elke Pool tocht met zich sleept. Maar ook Andrée was nog niet de vader van deze gedachte, hoewel men hem de eer moet geven, dat hij de èerste was, die het plan in toe passing bracht, die woorden in daden omzette. Reeds vele jaren voordien had de wetenschap inge zien, welke enorme voordeelen men zou hebben van Poolonderzoek door middel van luchtschepen. En het feit, dat het zoolane heeft geduurd, voordat men deze mogelijkheid begon uit te werken, is slechts ver oorzaakt, door het langzame voortschrijden van de techniek van den luchtschipbouw. wf r*? w-j «T 7 -q 4 w. f 3 i C v r Een ballon Captif als baken aan de Noordpool. Een voorstel uit het jaar 1883. meubilair een afspiegeling was van den stoffeiyken rijkdom van den eigenaar. .....Jackson had al dien tijd op z'n stoel gezeten voor z'n bureau en trommelde met toenemende span ning op een schrijfmap. Met meer dan gewone belangstelling had hij telkens naar de groote klok in den hoek gekeken en geluisterd hoe buiten de wind huilde en de regen tegen de ruiten kletterde. „Toe amice," klonk 't eindelijk, „over een kwartier heb ik een belangrijk zakenonderhoud!" James, die naast z'n stoel naar 't grimmige vlam menspel in de haard had gekeken, terwijl z'n brein de wanhopigste en dolste dingen doordacht, weer op haalde en toch verwierp, was op deze woorden de ka mer met groote dwaze passen doorgestapt Dan, schijnbaar tot rust gekomen, ging hij regelrecht op Jaockson af met de woorden: „Vooruit dan: tienduizend pond!" Jackson bukte zich voorover, schoof een la open, griste met een wreede grijns in een stapel ordelooze en kreukelige paperassen „Daar!!" Slap en ontzield tuimelde het doode lichaam onder het schrijfbureau Met een snelle greep had James een Oostersche dolk uit een prachtige vergulde scheede getrokken, en 't vlijmscherpe wapen, een aandenken van Jackson's In dische reis. in den rug van den vijand gestoken. Eén seconde stond James bedremmeld, lijkbleek van schrik, te kijken. Dan, ziende met een lichte trots dat z'n aartsvijand, die hem al zooveel jaren het leven had vergald, en z'n beurs door afpersing leegde, daar zoomaar wezen loos en ongevaarlijk ter neer lag. glimlachte hij even. De dolk die hij krampachtig in de vingers hield, was het bewijsstuk; hij veegde het voorzichtig af en wierp hem op 't lijk. Met een ruk draaide hij zich om, pakte hoed en Jas, veegde nauwkeurig stoelleuningen en deurknoppen af en zette de tuindeuren open. Een windvlaag, een stroom water, die van de drui pende boomen viel. striemde hem vanuit de koude duisternis ln 't verhitte gezicht. Vijf zes sprongen en hij stond voor z'n wagen, die hy ln een stil laantje gewoon was neer te zetten. Dat blijkt maar al te duidelijk uit een opstel, dat reeds in 1883 in een familie-tijdschrift verscheen, getiteld „Een Noordpoolvlucht der toekomst". De schrijver van dit artikel, een Duitscher, geeft daarin eerst een overzicht van de vorderingen, die het Pool onderzoek tot dan toe heeft gemaakt en gaat dan verder: „Er valt niet aan te twijfelen, dat de tot nog toe bij Pool expedities opgedane ervaringen, al zijn deze dan. ook niet bepaald afschrikwekkend te noemen, toch in ieder geval ontmoedigend werken en er de oorzaak van zijn. dat eenmaal gedane ontdekkingen niet direct verdere worden nagegaan". Een bestuurbaar luchtschip voor het Noord pool onderzoek. Een teekening uit het jaar 1883, die nu werkelijkheid is geworden. „Maar zal, na al deze ervaringen en teleurstellin gen, het onderzoek van gindsche ijzige zone worden opgegeven? Zeker niet! Wat de mensch met een, zij het dan dok meerdere malen ondernomen, moedigen aanloop niet bereikt, heeft hij maar al te dikwijls in een langzamen en moedigen strijd weten te ver overen. De voorbereidingen welke tot nog toe zijn getroffen voor de Poolexpeditie s alsmede de meege nomen uitrustingen zijn nog niet geheel voldoende gebleken om weerstand te kunnen bieden aan het klimaat, dat in de arctische streken heerschi. Vol gens onze meening zijn tweee gewichtige factoren „Neen!" besloot hij en haastte zich te voet weg, dwars door de boomen op den weg af. Halverwege bleef hy als 'verstyfd staan, beschut door een dikken eik.... Op 't pad even voor hem kraakte het grint en een donkere niet te herkennen vrouwenfiguur schoot voorby „Aha zakenbezoek." mompelde hy niet weinig ver heugd, toen het geluid ln den storm was opgegaan. Op den straatweg loopend, regende het niet meer. Met groote passen schreed hy door en vyf minuten later rende hy een politiepost binnen. De dienstdoende agent las gapend een krant en met zichtbaar welbehagen knaagde hy op de laatste vezels van z'n sigaar, die blauwe spiraaltjes omhoog cirkelde. „Vlug, is Mr. Smith er zelf niet!", hygde James quasi gejaagd tot den opgeschrikten politie-man. Een minuut later stonden de drie mannen voor den oprit var. 't verborgen landhuis. Mr. Smith. de commissaris, had ln kleuren en geuren James' bevindingen laten vertellen en z'n heldere brein combineerde reeds.... „Dus U belde aan. twéémaal zelfs, U kreeg geen ge hoor en U zag het licht in de suite branden en toen bent U naar ons gerend ..Juist, mijnheer de commissaris," klonk het trillende geluld van James, die z'n rol van hevig-ontstelde schit terend voihield. De derde man was rechercheur Brown, die met z'n scherpe lantaarn de opryiaan bescheen. Behoedzaam Blopen de mannen over de dorre, pappe rige gazons, waadden door plassen en kwamen dan voor de tuindeuren. Met kloppend hart keek James, die voorop liep, door de even openstaande deuren, waaruit een lang wit gordijn fladderde en een mat schynsel naar bulten gleed. Tegeiyk haast stonden de drie mannen in de kamer en twee revolvers waren op een gillend meisje gericht, dat haastig bezig was Jacksons kast te doorsnuffelen. „U bent onze arrestante Juffrouw; zegt U maar da- delyk dat U 't gedaan heeft," begon de commissaris kalm. terwyl hy op 't lyk toeliep. „Uw schuld Is onweerlegbaar, zou ik meenen", bracht James ln 't midden, die met afgewend hoofd en tril lende ledematen eveneens was genaderd, maar dan van ontzetting achteruitweek. In een ballon naar de Noordpool. De verongelukte Poolexpeditie van Andrée. Een teekening uit het jaar 1879 vergeten, of in ieder geval onvoldoende verzorgd, zon der welke een geslaagde Poolexpeditie tot de abso lute onmogelijkheden behoort" „Dit zijn in de eerste plaats het inrichten van sta tions. van dépots, die voor vele jaren van voorra den zijn voorzien op voor schepen bereikbare punten en dan het gebruik van een communicatiemiddel, dat onafhankelijk van water, ijs en aarde de verbin ding onderhoudt met de achtergelaten bewoonde we reld." „De eerste schreden zijn reeds gedaan en met trots kunnen wij zien. hoe alle cultuurvolkeren der we reld hun stations gaan oprichten, die als basis zul len dienen voor groote pool-ondernemingen. Welis waar zijn de meesten nog slechts ingericht op weten schappelijke waarnemingen, maar binnen afzienha- ren tijd zullen er genoeg, krachten vergaard zijn om nieuwe pogingen te-ondernemen. Ook de tweede, fac- tot, die wij opsomden, is reeds gedeeltelijk opgelost. Een Engelsch-Amerikaansche firma construeerde ballons en dynamische luchtschepen, teneinde do Noordpool te bereiken, zonder last te ondervinden van het water, het ijs of de aarde. Van de graad van volmaaktheid dezer luchtschepen zal het afhangen, hoe het Poolonderzoek in de eerstvolgende jaren zal vordèren." „Men mag over de mogelijkheden der aëronautiek.' zoo geringschattend denken als men wil: ook de grootste twijfelaar zal de oogen niet kunnen sluiten voor de grooische vorderingen, die de techniek van den luchtschipbouw in de laatste jaren heeft ge-, maakt. Het door de eigen snelheid bestuurbare lucht schip van Haenlein heeft destijds in Brunn genoeg' bewezen, welke resultaten het menscheüjk vernuft kan bereiken. Het is helaas maar al te waar, dat do ware vliegtechniek een slechte naam heeft gekre-, gen door de dolzinnige pogingen van enkele avontu riers, die er hoofdzakelijk op uit waren van hun' scheppingen het meeste geldelijke profijt té trekken. AJ mag dan het einddoel van de luchtscheepvnarfi nog in de verre verte liggen, het komt in de 'ebfcste plaats er op aan, het menschelijke weerstandsver mogen zoodanig te harden, hen te leeren zich in de, grootste ontberingen te schikken, dat zij in staat» zijn, jaren lang de klimaattoestanden van de Groen- landsche gletschers. van Frans-Josephsland en van het Noordpoolgebied te trotseeren". Zelfs eenige teokeningen verluchten het opstel, van dezen auteur, teekeningen, die ..een Pooltocht weergeven per luchtschip, volgens de opvattingen van het jaar 1883". Zoo is dus alles. wat. toen nog beschouwd werd in de „verste verte" te liggen, werkelijkheid geworden. Beide factoren, die toen nog ontbraken zijn thans aanwezig: een vaste basis in H*t Poolgebied en een luchtschip, dat bestand is tegen do gevaren van een Pool-expeditie. dat betrouwbaar is en dat aan boord meevoert een radiotoestel, de verbinding met de bewoonde wereld. Laten wij dus hopen, dat de „Graf Zeppelin" volkomen aan de hooggespannen verwachtingen voldoet, verwachtingen, die reed? meer dan vijftig jaar geleden werden gekoesterd. (Nadruk verboden.) „Ik heb 't niet gedaan, hcusch. echt waar niet!!!" gilde het meisje, „hy lag daar ai toen ik kwam!" „Nu miss," meende James, die z'n kalmte herkreeg, moet U nu nog ontkennen! Me dunkt.... „Alles biyft zoo liggen en U gaat al vast met ons mee!" beval de commissaris, wiens geoefend oog den toestand had opgenomen. „Twyfelt U nog, mynheer Brown?" vroeg James, die tot z.'n schrik bemerkte dat deze niet eens voldaan scheen over zoo'n gemakkelijke arrestatie. „U liegt, ik heb 't niet gedaan!" „Kom. kom, en dat gesnuffel dan in Jackson's kas ten Hiermee meende James 't pleit gewonnen te hebben van 't steeds woedender wordende meisje. Maar ze hield vol en ln een vinnige woordenvloed snikte ze uit: „Ik ging hem een bezoek brengen en toen ik hem door de open tuindeuren dood zag liggen, wilde ik m'n brieven terug halen....! „Nou Juffrouw, gaat U dan maar mee," besloot de commissaris. „Stapt U maar in m'n wagen, heeren. die had ik op 't achterpad neergezet, toen ik hier kwam." noodde James, die byna glimlachte om 't volmaakte verloop van z'n plan-de-campagne, dat al zooveel maanden in z'n opgejaagde hersens had rondgespookt. De commissaris en 't meisje stegen achterin, James sloeg de motor aan. 't Lukte niet erg en Mr. Brown kwam op hem toeloopen. „Oh. stapt U gerust in. Mr. Brown, hy draalt zoo meteen." Maar op 't zelfde oogenblik dat James zich bukte en aansloeg, wierp de lantaarn van den detective een breede bundel onder den wagen. Hy voelde plotseling dat hy spierwit werd en ook dat Brown het zeggen zou ..Eegrijpt U nu. waarom Ik reden had te twyfelen, Mr. James." klonk Iri koel en zakeiyk; en terwyi de stalen handboeien hem om de polsen grepen, hoorde hy als een heel verre, byna onhoorbare stem de ver klaring. zyn doodvonnis: „de grond onder Uw wagen ls kurkdroog en 't heeft van zes uur af gegoten." Als een gebroken, verloren man, reed hy voor 't laatst ln z'n auto, als gevangene nu H. JONKER Hz.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1931 | | pagina 5