iiajer Courant
it
Speelbal van Wind en Golven
Tusschen gletscherijs en dampkring.
Tweede Blad.
Waarnaar men
luistert
FEUILLETON
van it niu en
Ethel M. Dell.
W
Donderdag 3 September 1931.
74ste Jaargang. No. 8928
n it ll
IS
nog ay
N.E Kof
„veroveren" van het
Hymalay a-gebergte.
DE BERG KANCHIÖNJT7NGA EISCHT TWEE
SLACHTOFFERS.
Door Dr. H. WESTERMANN.
De Himalaya-expeditie onder leiding van
Paul Bauer heeft een zwaar verlies gele
den: Op ongeveer 6200 meter hoogte zijn by
de bestijging van de Kanchenjunga twee le
den der expeditie, de bekende bergklimmer
Hermann Schalier en een Tibetaansche dra
ger, naar beneden gestort, en om het leven
gekomen.
een lengte van 2400 kilometer en een breedte van
ietcr scheidt het Himalaya-gebergte „de woning
[fcn winter en de sneeuw", zooals de Indiër het
Indië van het Tibetaansche hoogland. Met een
van 5000 tot 5500 meter, de Mount Evereet
top van 8840 en de Kanchenjunga met een van
jer hoogte is dit gebergte het hoogste van de
wereld. Steil oprijzend uit de vlakte is dit geberg-
len met tallooze dalen en passen, zijn toppen
Indekt met reusachtige sneeuwvelden, van waaruit
jooe lange, in het zonlicht blikkerende gletschers
beneden reiken. Geweldig, grootsch van natuur-
wild en met grillige spleten doorploegd, was dit
itige massief uit graniet, steen en ijs van ouds
bet doel van moedige bergbeklimmers en geleer-
Jfifcis begrijpelijk, dat vooral op een na de hoogste
Hgtr aarde, de Kanchenjunga, deze moedige man-
la leeds weer heeft aangelokt, ofschoon zij precies
|dat de bestijging van dezen top het moeilijkste
i experiment ter wereld is.
heeft tot nu toe deze bergreuzen „overwon-
I1, Men heeft het reeds driemaal geprobeerd. In 1905
ga Zwitsersche expeditie uitgerust In 1929 trok-
ren naar het Himalaya-gebied en in 1930 streed
urt-expeditie taai en moedig tegen dezen
der dat één van allen een uiteindelijk succes had
■Wen-
|i het jaar 1931 is nu een nieuwe Duitsche Himalaya-
kfctle uitgetrokken onder leiding van Paul Bauer.
I. vergezelden Harmann Schalier, dr. Wien, Hart-
B en enkele andere bergbeklimmers. Op de plaats
|ml' de Kanchenjunga loodrecht schijnt op te rijzen
heerscht nog een weelderige vegetatie, maar enkele hon
derden meters hooger is dit beeld reeds grondig ver
anderd.
Steeds spaarzamer wordt de plantengroei, steeds fan
tastischer het hooggebergte-landschap, tct de Dyrhen-
furt-expeditie ervoer op ongeveer 5000 meter hoogte de
eigenlijke moeilijkheden beginnen. Reusachtige bergwan
den bijna loodrecht moeten beklommen worden. De Kan
chenjunga is steller dan de Mount Everest. De tempera
tuur daalt er bijna van meter tot meter en de leek kan
zich er moeilijk een voorstelling van vormen wat het
beteekent onder zulke omstandigheden zware filmtoe
stellen, wetenschappelijk materiaal en de uitrusting voor
een groote expeditie naar boven te transporteeren. Van
de Dyrhenfurt-expeditie bestaan films die den toeschou
wer het bloed in de aderen doen stollen. In zijn voor
drachten legde Dyrhenfurt er den nadruk op, dat zelfs
deze opwindende beelden, die aan schoonheid echter
moeilijk te overtreffen zijn, slechts een zeer zwakke af
spiegeling der werkelijkheid waren.
De spieren en de zenuwen worden echter zoo zwaar
mogelijk op de proef gesteld op 67000 meter hoogte
tusschen gletschers en ijskegels. Op deze hoogte moesten
de Beieren in 1929 terugtrekken, een paar honderd me
tter hooger riep de Kanchenjunga ook Dyrhenfurt een
gebiedend halt toe en thans is in deze regionen ook het
ontzettende ongeluk gebeurd, waardoor de Bauer-expe-
ditie is getroffen.
Alleen hij, die zelf wel eens een hooggebergte beklom
men heeft kan zich een flauw begrip maken hoe het er
op deze hoogte uitziet en met welke moeilijkheden hier
een expeditie heeft te kampen. Meter voor meter moet
veroverd worden. In een lange ketting, door een berg-
touw aan elkaar gebonden, klimmen de tochtgenooten
steeds 15 tot 20 meter hooger, dan wordt stilgehouden
om de gereedschappen en het materiaal naar boven te
hijschen. De touwen worden nagezien, de schoenen wor
den beproefd en de razend snel kloppende harten wordt
een korte rust gegund, dan gaat het weer verder, naar
den top toe, wiens stralend witte gletsohers ver in den
omtrek door de heldere winterlucht lichten...
Bij zulk een klim naar de volgende etappe is thans
de jonge Hermann Schalier uit Munchen naar beneden
gestort. Reeds op zijn achttiende jaar was hij een be
kend bergbeklimmer. Even voordat hy vijf en twintig
jaar zou worden is hy als slachtoffer van de wetenschap
gevallen. Elke vacantiedag bracht Schalier in de Alpen
door, geen rots was hem te steil, geen afdaling te ge
vaarlijk. De Kanchenjunga-expeditie onder leiding van
Paul Bauer zou de bekroning van zijn eerzucht als
bergbeklimmer zijn... het werd zyn ongeluk.
Suizend schoten de vallende lichamen langs den
loodrechten rotswand naar omlaag. De andere dragers
schreeuwden van ontzetting en een oogenblik scheen
het alsof zy ze in de peillooze diepte zouden nasprin-
gen. Na een bovenmenscheiyke tocht naar omlaag vond
men de beide lijken, verpletterd op den bodem van den
Gedeelte van het Himalayagebergte, waar de Marschroute van de Dyrhenfurt-expeditie
is ingeteékend.
IW, 'V. z JE
HUÏSÏ'7.
Ijatna I l
Kaartje van het Himalayagebied.
afgrond. Ze moeten oogenblikkeiyk dood geweest zijn.
Staande tegenover de geweldige ontbering en krachts
inspanning, die de Kanchenjunga-expedities, alle hebben
ondervonden en de tragische dood van den jongen Schal
ier en den Tibetaanschen drager zal men zich nu wel
afvragen: wat voor zin hebben eigeniyk deze pogingen
om den op een na hoogsten top der aarde te bestrijden?
Ik geloof, dat men zelf een actief en ijverig sportsman
en bergbeklimmer moet zyn om de eerzucht van deze
menschen te begrijpen, die zich ten doel hebben gesteld
als eersten den met ijs bedekten top van den Himalaya-
reus te bedwingen. Maar, het is niet alleen sportieve
eerzucht, die zulke expedities doet vertrekken. Hier
spreekt ook zeer sterk mede de onderzoekinpsdrang van:
den man der wetenschap, die door de bestyging van de
Kanchenjunga de wetenschap hoopt te verrijken.
Ook het feit, dat wy de hoogteaanduidingen uit het
Himalaya-gebied zelfs tegenwoordig slechts zeer onnauw
keurig weien, spreekt mede. Het zal dus noodig zyn, da
opstekende toppen, passen en vlakten zorgvuldig op te
meten, hetgeen zonder expedities in de hoogste regionen
van het gebergte nauwelijks mogelijk kan zijn. Boven
dien heeft de wetenschap belang by de bestijging van de
Kanchenjunga reep. de Mount Everest, omdat men er
aan denkt hier meteorologische stations op te richten,
die voor de weervoorspelling ook in Centraal Europa van.
groot nut zouden kunnen zijn. Men kan het weer slechts
langen tijd vooruit voorspellen, wanneer men bericht ont
vangt van hooggelegen observatie stations in alle deelen'
der wereld.
De oprichting van dergeiyke 9tations moet worden
voorafgegaan door de beklimming en nauwkeurige op
meting van den top, eerder kan men niet tot den bouw:
ervan besluiten. Bovendien moeten de eerste expedities,
die hem beklimmen, den besten en zekersten weg vast-'
stellen en in kaart brengen. Dit allee moet geschieden'
door den man van wetenschap, die zyn werk echter nooit
zal kunnen volbrengen zonder de hulp van een sports
man. De 25-jarige Hermann Schalier is daarom geens
zins een slachtoffer van zijn sportieve eerzucht gewor
den, maar is gevallen in dienst der wetenschap, gevallen
in dienst voor de toekomst der menschheid.
(Nadruk verboden).
VRIJDAG i SEPTEMBER.
HILVERSUM (1875 M->
VAR-A-
6.457.C0 en 7.307.45 Ochtendgymnastiek; 8.00 Tijd
sein; 8.01 Gramofoonmuziek.
V-P-R-O-
10.00 Morgenwijding,
VA-R-A-
10.15 Voordracht door Rodie Medenbach; 10.30 Voor dfe
Zieken; 11.3012.00 Gramofoonmuziek.
A.V-R.O-
12.00 Tydsein; 12.01—2.00 Het Omroep-Orkest o.l.v. Nico
Treep; 2.00—2.30 Spreker: Prof. Dr. E. van Everdin-
gen: „Een bezoek aan het Konlnklyk Nederlandsch
Meteorologisch Instituut te De Bilt"; 2.304.00 AVRO-
Kwartet o.l.v. Dick Groeneveld.
VAR-A-
4.00 Tydsein; 4 01 Orgelspel door Johan Jong; 4.30 Voor
de kinderen; 5.15 VARA-Orkest o.l.v. Hugo de Groot;
6.00 Toespraak door J. den Exter: „Het Verzekerings
wezen en haar agenten"; 6.15 Vervolg Concert; 6.45
Actueel allerlei uit de Arbeidersbeweging; 7.00 Zang en
piano; 7.308.00 Vervolg concert.
V-P-R-O-
Opening van de nic '.ft studio's te Hilversum: 8.00
Tijdsein; 8.01 Begl Ér van de aanwezige gasten.
Spreker: Ds. E. D. él g; 8.05 Opening der Studlo'3.
Spreekster: Mej. D.. W A. Buuining; 8.20 Concert; 900
Spreker; Prof. Dr. J Lindeboom: ,X>e oecumenische
beweging in binnen- en buitenland; 9.30 Concert; 10.00
Persberichten van het Vrijzinnig Godsdienstig Pers
bureau; 10.15 Declamatie door Jac. v. Elsacker; 10.45
Concert.
VAR-A-
11.00 Tydsein; 11.01 Gramofoonmuziek; 12.00 Sluiting.
HUIZEN (298 M)
NOR-V-
8.00—8.15 Schriftlezing; 8.15—945 Morgenconcert; 1030
—11.00 Korte Ziekendienst; 11.00—12.00 Gramofoonpla-
ten; 12.00—12.15 Politieberichten; 12.15—12.30 Gramo
foonmuziek; 12.302.00 Middagconcert; 2.003.00 Gra-
mofoonplaten; 3.004.30 Concert; 4.30—4.45 Gramofoon
muziek; 4.455.00 Verzorging zender; 5.005.30 Lezing;
5 30—6.30 Orgelbespeling in de Nieuwe Badkapel te
Scheveningen; 6.307.00 Bezoek van den radiodokter;
7.007.30 Lezing door A. J. Herwig: „Bloembollen voor
den tuin"; 7.30—7.45 Politieberichten; 7 45—800 Gra
mofoonmuziek; 8-00 Concert door het Ned. Chr. Omroep
orkest o.l.v. Frits Schuurman. Na afloop: Persberich
ten en Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwyding.
ZATERDAG 5 SEPTEMBER.
HILVERSUM (1875 M->
VAR-A.
6.45—7.00 en 7.307.45 Ochtendgymnastiek o.l.v. G.
KJerekooper; 8.00 Tydsein; 8.01 Gramofoonmuziek.
V-P-R-O.
V-A-R.A.
10.15 Uitzending voor Arbeiders in do Continubedrij
ven; 12.00 Tijdsein; 12.01 VARA-Septet o.l.v. Is Eyl;
1.45 Onderbreking voor verzorging van den zender; 2-15
Kwartiertje van het Instituut voor Arbeidersontwikke
ling; 2.30 VARA-Mandoline-Ensemble o.l.v. Joh. B. Kok;
3.00 Lezing; 3.15 Vevolg Concert; 3.45 Vraaggesprek
met Henri Polak over Natuurschoon; 4.15 „The Hol-
landia Three', accordeon-virtuozen; 5.00 Gramofoonmu
ziek; 6.00 S.D.A.P.-kwartiertje; 6.15 Orgelspel door Joh*
Jong; 6.30 Literair Halfuurtje door A. M. de Jong; 7-15
Hobo-soli door Jaap Stotyn; 7.30 Gramofoonmuziek;
7.45 VARA-Varla; 7.50 Be3tuursmededeeollngcn; 8-00
Biyspel, op te voeren door het Groot Volkstooneel; 8.30
Vocaal Concert door Joh. Lammen, afgewisseld door,
Gramofoonmuziek; 9.00 Teun de Klepperman. Weke-'
lyksch Nieuws bij de pomp te Nergenshulzen; 9.15 VA
RA-Orkest o.l.v. Hugo de Groot; 10.00 Persberichten en
voetbalmededeclingen; 10.15 Voordracht door Willem j
van Cappellen; 10.35 Vervolg concert; 11.15 Gramofoon
muziek; 12.00 Tijdsein en Sluiting.
HUIZEN (298 M-)
KRO.
8.00915 Morgenconcert; 10.0011.30 Gramofoonmu
ziek; 1130—12.00 Godsdienstig halfuurtje; 12.00 Tydsein;
12.01—12.15 Politieberichten; 12.15-1.45 KRO. Sextet
o.l.v. Piet Lustenhouwer; 1.45—1.50 Postduivenberich-
ten; 1.503.00 Gramofoonmuziek; 3.004.00 Kinderuur
tje; 4-304.45 Technisch kwartiertje; 4.455.00 Verzor
ging zender; 5.0(V—6.00 K.R.O. Kunst-Ensemble o.l.v.
Piet Lustenhouwer; 6.00615 Sportpraatje; 6.15—6.35
Journalistiek weekoverzicht door Paul de Waart; 6.35—
7.00 Vervolg Concert; 7.00—7.30 Lezing door Prof. H. A.
Kaag: „Vrijhandel en Protectie"; 7.30—7.45 Politiebe
richten; 7.45—8.00 Gramofoonmuziek; 8-00—8.30 K.R£>«
Orkest o.l.v. Johan Gerritsen; 8.309.00 Hoorspel, op
te voeren door Cas van Dijk en Gerard Nielen; pl.m.
9.00 Nieuwsberichten van Vaz Dias; 9.159.45 K.R.O.-
Orkest; 9.4010.00 Amsterdamsche schets; 10.0011.00
K.R.O.-Orkest; 11.00—12.00 Gramofoonmuziek.
NAAR HET ENGELSCH VAN
Harvey zou niet met nauwkeurigheid kunnen weer-
hetgeen hy nimmer gezien had, en hy was er biy
dat de kunstenaar blykbaar niet meer over het
•^ai nadacht. Hy had het niet kunnen dulden,
^a«er hij er nog eens over gesproken had. Viola
«^beloofd te schryven; waarom kwam er nu geen
0? een morgen gaf Harvey te kennen naar de stad
gaan en vroeg Tiggie, of hy er iets voor voelde
atm te vergezellen.
«Komen we 's avonds weer terug?" informeerde Tig-
Er v«recheen een ondeugende glimlach om Har-
e>lippen. „Ik veronderstel dat er wel eenige dagen
'ee 8«moeid zijn". Even zweeg hy om er daarna aan
te voeden: „En misschien wel een heele week."
Sgie dacht even na. Natuuriyk had het voorstel
nge attractie voor hem, want Viola was immers
la Londen.
«^aar gaan we logeeren?" vroeg hy.
Harvey maakte een luchtig gebaar met de handen.
*en goedkoop hotel op Fulham Road En als
L. el ^aar ni*t genoegclyk vindt, kunnen we nog al-
pop het Embankment slapen."
zegt Janet er van?" vroeg Tiggie.
*a*arV*y spottend. „Janet zal kalm door-
»n met het verzorgen van het pluimvee en wachten
®P onze terugkomst"
er bfgrorP dat dit inderdaad het geval zou zyn
vjin e j! niel ontkennen dat hy een zeker gevoel
gen faÜii n ten °PzIcht« van 2Un zuster had gekre-
had v d*" *iCil mSnder in haar dageiyksche taak
hti erlCpl' ^nder de gegeven omstandigheden was
vaa overtuigd, dat alle sympathie in die
Ja nUtUlo<* wa«-
yere Ka met-' gaf hy te kennen. Tot op ze-
noodizd f1* Was het lnderdaad een compliment uitga-
te vérze7«yW0rden Harvey °P 2Ü" onmogelyke tochten
eenig^ da» dit meer waar de schilder al
ni*t üna m* w1* tC kennen had gegeven dat het nu
«f kon duren of «ab van zjja duivelachtige
stemmingen zou over hem komen.
Er bestonden bitter weinig menschen op de wereld, die
hem dan konden verdragen. Tiggie veronderstelde
niettemin dat het byzonder interessant zou wezen een
en ander mee te maken. Alles was tenminste beter na
nog een paar wekm van wanhopig wachten op een
brief te moeten tegemoet zien.
„Vanmiddag vertrekken we. dus zorg dat je een
taschje inpakt, oude jongens. We nemen den trein
van 2.30. O, tusschen twee haakjes, daar is een brief
voor je. Ik vergat je dien eerder te geven. Hy kwam
by vergissing een paar dagen terug tusschen mijn cor
respondentie tercht"
Hy wierp Tiggie zondee eenige verdere ceremonie
een enveloppe toe en verliet het vertrek.
Tiggie scheurde deze open en keek naar een brief
in machineschrift. By het epistel was een cheque In
gesloten.
„Wat is dat?" mommelde Tiggie en begon te lezen.
„Geachte Heer," luidde het epistel. „We heb
ben het genoegen, u ingesloten een cheque ten
bedrage van twintig pond te doen toekomen,
zynde het bedrag dat u zoo welwillend waa
aan onze cliënte, mevrouw Viola Norman te
leenen. Wilt u zoo vriendclyk wezen ons de goe
de ontvangst hiervan te berichten en te beves
tigen dat de bewuste zaak daarmede is afge
daan."
Hoogachtend,
O. P. Gierson Co., Notarissen.
Onder den firmanaam waren de initialen van den
een of anderen klerk gekrabbeld.
Nadat Tiggie den brief tweemaal gelezen had en
het vel papier van alle zijden had bekeken, zat hy
eenige oogenblikken strak voor zich uit te staren. Hij
zag doodsbleek en uit zyn lippen leek het bloed zelfs
weggtrokken. Langzaam, heel langzaam kwam de kleur
op zyn wangen terug en steeg naar zijn voorhoofd,
totdat de adcrea dik opzwobea De hand welke den
brief vasthield beefde niet langer en er was een vast
beraden trek om Tiggie'3 lippen verschenen.
En toen mompelde hy heesch: „Nee, vervloekt nog
aan toe ik laat me hangen als ik daarmee genoegen
neem."
Met de grootste zorgvuldigheid streek hd den brief
glad, en stak dien met het byvoegsel in de enveloppe,
welke in zyn binnenzak verdween.
„Nee, vervloekt nog aan toe ik laat het me niet
welgevallen", zei hy nog eens.
Het kwam slechts zelden voor dat Tiggie krachtter
men gebruikte, en wanneer het gebeurde, dan waa het
omdat er iets heel ernstigs op het spel stond.
HOOFDSTUK VI.
DE REIS.
Janet nam de mededeeiing dat de heeren een paar
dagen naar de stad zouden gaan op haar gewone, ka
rakteristieke wijze op.
„Het is het beste wat jullie kunt doen," verklaarde
zy. „Ik heb het op het oogenblik geweldig druk, en dan
loopen jullie me tenminste niet in den weg. Het zal je
opknappen," voegde ze er tot Tiggie aan toe. „Het ie
nergens voor noodig hier lang te blijven hangen en zich
te vervelen."
Tiggie was het in zijn hart met haar eens, en het
viel ook volstrekt niet te ontkennen, dat hy zich den
laatsten tijd verveeld had, maar het was niet aardig
geweest indien hy haar dat gezegd had. Ze bracht hen
naar het station met het wagentje, maar vond het niet
noodig te wachten totdat de trein binnenkwam. Daar
voor was haar tijd te kostbaar.
Zoodra ze verdwenen was, zei Harvey.
„Janet is een beste vrouw."
„Zeer zeker", antwoordde Tiggie droomerig. Harvey
begon te grinniken. „Ze heeft een allemachtig gezonde
opinie over mannen." vervolgde hy, „en dat kan niet be
paald van veel vrouwen gezegd worden."
Tiggie getroostte zich niet de moeite hierop iets te
rug te zeggen. De trein rolde binnen en hy stapte er
met een zucht van verlichting in. Ieder zyn eigen smaak,
oordeelde hy. maar hy was biy Coltham achter zich te
kunnen laten.
KtU-vey praatte gedurende de reis aan één stuk door
en Tiggie kreeg vrywel geen gelegenheid er iets tus
schen door te zeggen.
„Er zijn tijden", beweerde zyn zwager onder meer,
„dat het buitenleven me tot wanhoop brengt, hoewel ik
me er soms volmaakt tevreden kan voelen. Dat hangt
geheel en al van myn stemmingen af. Ik geloof dat jij
vry veel geduld bezit. i« het niet?"
„Je moet niet vergeten dat ik uit Indië kom, en daar
leert men iets dergelijks wel."
„O. het ïykt my soms toe alsof Je met die schoon»
deugd geboren bent" merkte Harvey op.
Toen ze eindelyk het doel van hun reis bereikt had
den, legde Tiggie een ongewone activiteit aan den dag.
„Wacht niet op me," gaf hy te kennen. „Ik moet even
telefonen?ren. Ik kom straks wel by je. Ga maar vast
vooruit"
„Voor den duivel waarvoor moet jy telefoneeren?"
Informeerde Harvey vol verbazing.
„Zaken", zei Tiggie kortaf, terwyi hij zyn koffertje
opnam. „Misschien zie Je me wel heelemaal niet meer
verschynen. Maak je niet ongerust als dat mocht ge
beuren. Ik zal je bericht sturen."
Bij de laatste woorden wilde hij verdwynen, doch
Harvey pakte hem bij den arm. „Maar kerel. Je kunt
me toch niet op zoo'n manier ineens in den steek laten.
Ik ben hoofdzakciyk ter eere van jou naar de stad ge
trokken; dat scbynt blijkbaar niet tot je door te drin
gen. Als je me alleen laat, dan kunnen de gekste dingen
gebeuren. De word dronken of iets dergelyks. en het ia
best mogeiyk dat ik dan naar de gevangenis getranspor
teerd word."
Tiggie wendde zich met een ruk om. daar hU getroffen
werd door den ernstlgen klank in Harvey's stem.
„O, zyn we te myner eere naar Londen getrokken?"
vroeg hy. „In orde, dan zal ik er rekening mee houden*
Wacht maar op me of ga mee. Ik moet echter onmid
dellijk telefoneeren."
„Je bent oen grappige duivel," gaf Harvey te kennen
en het waa duidelyk merkbaar dat hy zich verlicht
voelde na Tiggic's laatste woorden. „Ik had nooit ge
dacht, dat jy er ook eens vandoor wilde gaan."
„Dat zie je," zei Tiggie grimmig.
Hij verdween in een telefooncel en liet Harvey buiten
wachten. Het duurde enkele oogenblikken voordat hy
verbinding kreeg en in antwoord op zyn korte vraag of
de heer Giereon op het kantoor was werd hem mede
gedeeld. nadat Tiggie zijn naam had genoemd, dat deze
dadelyk aan het toestel zou komen.
„Spreek ik met kapitein Turner?" klonk het even la
ter.
„Ja." zei Tiggie. „Is u mijnheer Gierson?"
„Wat kan lk voor u doen?" Er was een kille klank
ln de stem, welke terstond zijn invloed op Tiggie deed
gelden.
„Kan lk u even spreken, wanneer ik dadelijk naar
uw kantoor kom?"
Intuïtief had hy het antwoord verwacht, doch hy kon
zelf niet precies verklaren daarom. „Ik vrees dat dit
niet gaan zal; de kantoren worden gesloten."
„Ik kan binnen een paar minuten by u wezen," bleef
Tiggie aanhouden.
„Het zal niet mogelijk zyn." luidde het besliste ant
woord- „Ik moet mijn trein halen."
Wordt vervolgd.
