llitmti Ninis-
GEESTELIJK LEVEN.
es stoppen?
I blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder-
IfO Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
lifo nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomond nummer geplaatst.
Uitgevers: N.V. ?.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
bebt en invloed.
Pardon!
Nieuw
regime in
S1 a v i
Joego-
Zaterdag 5 September 1931.
SCIAGER
74ste Jaargang No. 8929
COURANT.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsna
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
■dit nummer bestaat uit vier bladen
„Mijn schrijven betreft Uw Geestelijk
Leven in de Schager Courant van Za-
[■rdag 24 Juli. U schrijft niet te gelooven
jn het recht, door machtsmiddelen te
[lierschen. Ik ben dat met U eens. Daar
onder schrijft U echter, alleen te geloovqn
in het recht om elkaar te beïnvloeden.
Direct bij het lezen van Uw Geestelijk
voelde ik hier een onrede-
jjijkheid (de spatiëering is van Astor)
daar toch het beïnvloeden van geestelijk
gerkere menschen ook tot groote onge-
ihtigheid kan leiden.
Mijns inziens is dit toch een zeer voor
naam hulpmiddel geweest om de groote
menschenslachting voor 15 jaar geleden
oogelijk te maken en 4 jaar lang gaan
de te houden.
Ook in het klein heb ik zoo dikwijls op
gemerkt, hoe iemand soms stemming
maakt onder zijn (voor dat stond) om
standers zonder het minste machtsver
toon, soms zelfs de verdrukten uitbeel
dende ten einde uit deze gemoedsstem
ming voordeel voor lang niet altijd edele
doeleinden te trekken.
Ik zou U dus willen vragen of U op
deze manier in het algemeen gerechtig
heid zoudt denken te verkrijgen.
S. G. B.
»nde, door mij ontvangen brief lijkt mij
fMugik genoeg om er nader op in te gaan en nog
fctttercg te komen op de quaestie: macht-invloed.
üith. zooals de lezer zal hebben opgemerkt, het
*\.'d onredelijkheid laten spatiëeren, omdat m.i. het
Ijüist diarop aankomt.
De briefschrijver betwijfelt, indien ik hem goed he-
het recht om anderen te beïnvloeden; hij vindt
"evenmin redelijk als het heerschen door machts-
]delen. Hij motiveert zijn meening door te wijzen
den verderfelijken invloed, welke kan worden
>efend.
IZonder twijfel is het waar, dat de ééne mensch
ander op verkeerde wijze kan beïnvloeden,
-h blijft er een groot onderscheid tusschen in-
en macht. Een voorbeeld moge dit verduide-
-bn. Een spreker staat voor een vergadering; hij
Jikt over de gave van het woord; de aanwezi-
luisteren naar hem, worden door hem meege-
jDpt; ze komen langzamerhand in den sfeer der
'ihten en gevoelens, welke hij wil wekken; hij
verbittering, haat, vijandschap,
óók bewondering, eerbied, liefde
akker roepen.
Er zijn machtige persoonlijkheden, die om zoo te
3®» hun hoorders kunnen brengen, waar zij
^j«n. Hun woord, hun gebaar, hun houding, heel
b'-rt persoonlijkheid werkt op een sterk suggestieve
PUttMaarzij beschikken over geen enkel mid-
[W om te dwingen. De zelfstandig denkenden,
^kritische menschen kunnen zij niet meesleepen,
/Stel daar tegenover nu een ander geval, waar
Bacht en géén invloed in 't spel is, waar van sug-
fwtie niet gesproken kan worden, waar zélfs de
ming zich verzet tegen gehoorzaamheid en on-
fcrwerping.
Een troep soldaten wordt geoefend. Een sergeant
schreeuwt de commando's uit, als automaten moe-
Jen de soldaten allerlei bewegingen maken. Als ze
fouten maken, worden ze uitgekafferd. (Ik heb *t
Persoonlijk eens gezien, dat zij als kikvorschen
moesten springen in gehurkte houding!) en als ze
Peigeren de bevelen op te volgen, krijgen ze straf.
Je jonge kerels doen wat hun gecommandeerd
*or<lt, niet omdat zij voelen dat 't noodig is en
loed. maar omdat zij weten, dat die eommandee-
"nde man de macht heeft en over de machts
middelen beschikt om hen te dwingen. Inwendig i9
cr in hen verzet vaak ook afkeer en felle haat
«?en den „meerdere', maar zij onderwerpen zich.
et groote onderscheid tusschen macht en invloed
s us hierin gelegen, dat macht niet denkbaar
s zonder stoffelijke dwangmiddelen, waardoor an-
eren kunnen worden gedwongen te handelen naar
«r van hen» d*e over hen heerschen en dat
kin* 068'ec'lts gebaseerd op geestelijke wer-
en Koestelijk overwicht, maar nooit beschikt
Deh ilke dwan8m*ddelen.
ru \e: de sterke, zelfstandige mensch, die naar
w ordeninzicht wil leven kan gedwongen
vindt (T°m dingen te doen' welke hij verkeerd
otntotL inSte wanneer hii ni®t de kracht heeft
41 üiler®t« zich te verzetten en b.v. mishan
deling en gevangenisstraf of nog erger te aanvaar
den. Want ten laatste bestaat er geen macht, die
zóó groot is, dat zij den wil van den zéér sterken
mensch kan breken. Wel kan door machtsmiddelen
het lichaam worden gebroken, maar de geest niet.)
Diezelfde sterke, zelfstandige mensch zal niet
kunnen worden beïnvloed in een richting, welke te
gen zijn eigen inzicht en overtuiging ingaaL
Hieruit volgt, dat tegen verkeerden invloed de
mensch zich kan verzetten, terwijl hij voor de
macht gewoonlijk moet buigen.
Want en hier kom ik weer terug op boven
staan deh brief het is wa&r, dat het beïnvloeden
van geestelijk sterkere menschen tot groote onge-
hèchtighefd kan leiden. En de briefschrijver wijst
hiérbij op het voorbeeld van den grooten oorlog. Ik
ben *t met hem eens dat deze niet mogelijk zou zijn
geweest wanneer niet de groote volksmassa's in een
bepaalde, uiterst verderfelijke richting waren
beïnvloed.
Nu moeten wij hierbij echter goed onderscheiden.
Wat verstaat men onder geestelijk sterkere
menschen? En hoe komt men tot de ontdekking, dat
iemand geestelijk sterker is? Dit kan niet anders
dan door een zeker persoonlijk contact. Wanneer wij
met een ander in aanraking komen, dan voélen wij
al vrij spoedig of die ander onze meerdere is als
persoonlijkheid of niet. Dit persoonlijk contact kan
ook ontstaan door het optreden in 't openbaar en
zelfs door het kennismaken door middel van 't ge
schreven woord. Wanneer ik b.v. lees in de boeken
van Albert Schweitzer (ik ben juist met zijn laatste
boek „Cultuür en ethiek" bezig) dan gaat er van zijn
persoon invloed op mij uit, dan voel ik mij niet al
leen klein en onbeduidend, maar dan ontwaken er
in mij ook mooie gevoelens en voornemens. Dit
komt, omdat ik ken de grootheid, de geestelijke
kracht van dezen prachtmensch. „Zulk een mensch
kan niet anders dan een zegen zijn. Van hun gaat
iets uit op anderen, waardoor ze worden ópgevoerd
omhoog getild, gelouterd.
Dit geestelijk sterkere kan echter ook bestaan in
meerdere brutaliteit, in grooteren durf en dan is het
zeer goed denkbaar, dat de geestelijk sterkere
mensch anderen voert tot dingen, die ze nooit zou
den hebben gedaan, wanneer ze naar eigen vrijen
wil hadden gehandeld. Bekend is dat b.v. in mis-
dadigerskringen sommige personen een bijna onbe-
grensden invloed uitoefenen. Trouwens iedereen
heeft wel eens gehoord van de gevaren van geeste
lijke overmacht en weet, dat deze verderfelijke ge
volgen kan hebben.
Er is echter ook invloed, die uitgaat van men
schen, welke men heelemaal niet kent. En hierbij
moet ik wijzen op het geschréven woord en in 't
bijzonder op het geschreven woord, zóó als het el-
ken dag tot de menschen komt in den vorm van de
courant.
Deze invloed kan niet licht worden overschat! Hij
is geweldig. Wij hebben hier onlangs bezoek gehad
van den Amerikaanschen krantenkoning Hearst.
Hij was o.a. in Alkmaar op de kaasmarkt. Welnu:
zulk een man beheerscht voor een goed deel de pu
blieke opinie in Amerika. Gesteld dat hij om den
een of anderen reden een oorlog zou willen tuséchen
Amerika en b.v. Engeland. Dan laat hij door men
schen, van allerlei richting desnoods, artikelen
schrijven, die op den oorlog aansturen, hem als nood
zakelijk voorstellen. De beste auteurs koopt hij een
voudig voor grof geld daartoe. Op die wijze laat hij
dag aan dag vele millioenen menschen bewerken.
En 't gevolg is dat er gewekt wordt een bepaalde
stemming, juist gelijk hij deze wenscht. Zulk een
krantenkoning heeft duizendmaal meer te zeggen
dan een echte koning, omdat hij over een onbegrens
de invloed beschikt. Een Alfonso van Spanje kun
nen ze van den troon jagen: maar wat is er tegen
een man als Hearst te doen, als hij iets wil?
Daarom zijn de groote bladen zoo uiterst gevaar
lijk. Zij zijn in staat een volk in absoluut verkeerde
richting te leiden. Dat dit begrepen wordt, blijkt
wel het allerbest uit het feit, dat in kritieke tijds
omstandigheden oorlog, revolutionnaire bewe
ging onmiddellijk de censuur wordt toegepasL
D.w.z. dan moet alles wat gedrukt en verspreid
wordt onder de menschen van een bepaalden geest
moet zijn. En het is wel opmerkelijk, dat zelfs in
tijden, waarin alle redelijkheid schijnt zoek te zijn
en het woord schijnbaar alléén aan het geweld is,
waarin de geweldenaars en de machtswellustelin
gen de baas zijn en hun satanischen wil doordrijven,
dat zelfs in tijd van oorlog niet verzuimd wordt
om op alle wijzen de groote massa's ook te beïn
vloeden, d.w.z. haar geest te bewerken door leu
zen en leugens. Want er wordt nooit officieel zóó
gelogen en bedrogen dan in zulke tijden. Op die wijze
is het mogelijk heele volken op een dwaalspoor te
brengen, om hun absoluut verkeerde meeningen
aan te praten. Zóó kan men de gruwelijkste gevoe
lens wekken.
Daar staat tegenover dat ook nobele gevoelens
kunnen worden gewekt en edele begeerten en ver
langens opgeroepen in de ziel der menschen. Even
goed als er een stroom van nobel willen kan gaan
door een gansch volk, wanneer b.v. de groote
bladen dit wenschen voor een nationaal of philan-
tropisch doel. Dan kan 't gebeuren, dat bijna nie
mand zich aan dit algemeens willen vermag te
onttrekken.
Wij komen derhalve tot de conclusie, dat er zoo
wel invloed ten goede als ten kwade kan wor
den uitgeoefend.
Is daarmede het recht van invloed-uitoefenen
aangetast?
Naar mijne meening in geenen deele!
Alleen deze beperking maak ik daarbij: Ieder,
die met bewustheid invloed tracht uit te oefenen
op zijn medemenschen, heeft zichzelf met grooten
ernst af te vragen of datgene wat hij door zijn be-
invloeding tracht te bereiken, waarlijk goed is. (En
of het goed is, is afhankelijk van de vraag of het is
in het waarachtig belang niet van een persoon,
niet van een groep van personen, maar van de
menschheid. Of m.a.w. of het bevorderlijk is
aan den groei van waarheid, liefde, gerechtigheid.
Als iemand inderdaad diep in zijn ziel overtuigd
is van de waarheid van zijn ideeën, als hij waar
achtig gelooft, dat deze ideeën, als ze worden aan
vaard, een zegen zullen wezen voor de menschheid,
dan heeft hij het recht om alles te doen, wat
in zijn vermogen is, om deze ideeën te brengen aan
zijn medemenschen, dan mag hij pogen daarvoor
liefde te wekken.
Ik geef gaarne toe, dat daarmede niet is opgehe
ven het bezwaar, dat nog zoo veel invloed ten kwade
kan worden uitgeoefend. Het is volkomen waar, dat
gansche generaties door hun geestelijke leidslieden,
door hun pastoors en dominé's, door hun onderwij
zers en professoren, door hun redenaars en schrijvers
kunnen worden misleid.
Wat is daartegen te doen?
Eén ding slechts! Een enkel ding! En dit is het
zèlfdenken: het ontwikkelen der persoonlijkheid.
Het is het lot der kudde, dat zij geleid en gescho
ren wordt. Slechts zij, die boven de kudde uitstij
gen, die denkende, critisch-oordeelende menschen
worden, zullen zich kunnen verzetten tegen den sug
gestieven invloed van het gesproken en geschreven
woord. Zij zien de wereld en het wereldgebeuren
met eigen oogen en beoordeelen alles wat tot hen
komt met eigen verstand. Zij komen daarom niet
zoo spoedig onder de suggestie, onder de betoove-
ring van leuzen, van woordenparade, van ijdel ver
toon. Zij vragen naar den kern der dingen.
Wanneer dus de briefschrijver mij de vraag stelt
of ik denk dat gerechtigheid zal komen langs den
ik rook allyd
„DRAGON"
Dat is de shag
die ik begeer.
Nooit wensch ik
andere merken meer?
Pueaaunt <mn me va
P/ma an aevQ/o
Voor pijp of ciganet
weg der beïnvloeding der massa, dan antwoord ik:
ja! Een andere weg staat ons niet open.
En ik verzoek S. G. B. hierbij vooral aandacht te
schenken aan dit feit: waar partijzucht heerscht,
waar als partij, als kerk gestreefd wordt naar macht,'
daar ziet men altijd de neiging om invloed van
andere denkbeelden en ideeën uit te schakelen, daar
isoleert men de menschen. Denk maar eens aan de
Roomsche kerk. Het is heusch niet zonder reden,1
dat zij hare schaapkens zooveel mogelijk houdt bui-,
ten de aanraking met andersdenkenden!! Wat kun
nen wij hieruit leeren? Dat aan invloed groote be-1
teekenis moet worden gehecht! En nu acht ik het
juist van belang dat op verschillende wijze ge
tracht wordt invloed op de massa uit te oefenen.
Daardoor wordt zij genoodzaakt zélf te denken'
en zal zij zich leeren wapenen tegen verderfelijke
suggestie. Zoo zal zij leeren onderscheiden. Gewillig^
zal zij voor den goeden invloed zich buigen, krachtig
zal zij. tegen den slechten, d.i. den anti-socialen in-1
vloed zich verzetten.
Om te eindigen nog een laatste opmerking.
Er is goed beschouwd eigenlijk niet eens te spre
ken van het r e c h t om invloed uit te oefenen. Want
of wij willen of niet: wij doen het allen in meer
dere of mindere mate, meestal zonder het zelf ta
weten. Wij doen het in den kleinen kring waarin
we dagelijks verkeeren, wij doen het door onze ge
sprekken, onze levenshouding, onze opvoeding.
Enals wij hiervan ons steeds bewust waren
zouden wij dan niet meer er voor waken dat er iets
goeds, iets opheffends, iets veredelcnds van ons uit
ging?
ASTOR.
Einde der dictatuur en ttarugkcer van het
parlementarisme. Proclamatie van ko
ning Elexander.
V.D. verneemt d.d. Donderdag uit Belgrado:
Heden is een nieuwe regeering gevormd. In de zitting
dezer nieuwe regeering, welke hedenavond laat bijeen
kwam onder voorzitterschap van koning Alexander, heeft
de hofminister de nieuwe grondwet voorgelezen, welke
een einde maakt aan de dictatuur.
Deze nieuwe grondwet stelt voor Joegoslavië een Ka
mer en een Senaat in. Voor den Senaat wordt vastge
steld, dat de koning de helft der leen benoemt, en dat
de andere helft door het volk wordt ge
kozen. Alle burgers boven 40 jaar hebben het passieve
kiesrecht Voor de Kamer, die door middel van een alge
meen en direct kiesrecht wordt gekozen, hebben alle
burgers, die de dertig gepasseerd zijn, het passieve kies
recht. Alle burgera hebben vanaf hun 21ste jaar het ac
tieve kiesrecht
De groote trekken van de nieuwe grondwet zijn de
volgende:
Joegoslavië is een koninkrijk onder de dynastie Kara-
georgewitsj.
De officieele talen zijn Servisch. Kroatlsch en Slo-
veensch. De grondwet geeft alle burgerrechten, gelijk
deze in de Westelijke democratische landen vastgesteld
zijn. Het land zal, gelijk dit tot dusverre reeds het ge
val was, in negen banaten worden Ingedeeld. Deze ba
naten genieten een zoo groot mogelijke autonomie. Ab
solute vrijheid van drukpers en onaantastbaarheid van
woning en brieven is vastgelegd.
Alle tot dusverre uitgevaardigde wetten blijven voor
eerst van kracht, totdat het wetgevende parlement bij
eengekomen zal zijn en tot nieuwe wetten besluit
Met deze proclamatie heeft de koning zijn belofte van
6 Januari 1929 bij de invoering van den uitzonderingstoe
stand gestand gedaan.
De terugkeer tot het parlementarisme.
Nader vernoemt V.D. uit Belgrado:
De „Staatscourant' publiceert de proclamatie van ko
ning Alexander aan zijn volk, ter gelegenheid van de
opheffing deT dictatuur en van den terugkeer tot het
systeem van parlementaire democratie. De koning legt
ln deze proclamatie den nadruk op de handhaving der
eenheid van staat en volk als hoogsten plicht van zijn
heerschappij. Dit was ook de grondslag bij het Instellen
van de dictatuur. De moeilijkheden en gevaren zijn toen
maals groot en ernstig geweest, en het gansche volk
GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN
verkoopen wij onder GARANTIE en op PROEF.
Garage C. NIEUWLAND, BERGEN.
heeft ingezien, dat de koning voor zijn besluiten ernstige
beweeggronden heeft gehad.
Mijn vertrouwen en mijn liefde tot het volk zoo
zegt de koning verder zoowel als mijn vertrouwen ia
zijn moreele kracht geven mij thans moed om het be
stuur van het land ln nieuwe banen te lelden. De voor
waarden en de grondslagen voor een nieuwe toekomst1
van ons volk zijn door de plaats gehad hebbende ge
beurtenissen geschapen en wij kunnen ons thans aan d«
definitieve organisatie der staatsinstellingen wijden. Deze
nieuwe organisatie zal zoodanig zijn, dat zij aan onzs
nationale belangen en behoeften op de beste wijze tege
moet komt. Mijn geloof aan God en mijn geloof in dje
toekomst van Joego-Slavië hebben mij bewogen en kracht
gegeven, het Joego-Slavische volk een nieuwe grondwet
te geven.
DE VOLKSTELLING IN ITALIë.
Ruim 42 miillocn bewoners.
V.D. verneemt uit Rome:
De volkstelling, die ln April j.1. in Italië heeft plaats
gehad, heeft aangetoond, dat het aantal inwoners van
Italië ongeveer 42.160.000 bedraagt Het aantaJ inwoners
der stad Rome ie tot 1.133.000 gestegen, nadat ook Na
pels reeds sinds eenlgen tijd meer dan een miHloen li»
wonera heeft
De eerstvolgende steden, die het millloen aantal inwo
ners zullen bereiken, zijn Milaan en Turijn.
NA DEN OPSTAND IN PORTUGAL.
Deportatie der rebellen.
Naar Ha va* uit Lissabon meldt zijn aldaar Donder
dag driehonderd personen, die wegens deelneming aan
de jongste opstandige beweging werden gearresteerd,
naar de Kaap Verdieche eilanden vervoerd.
OPWINDING IN ECUADOR.
Protesten tegen het luclfersmonopollfti
Uit Quito Eouador ln de Zuid Amerikaansche repu
bliek, wordt gemeld, dat de menigte oen protestbetoo-,
ging op touw heeft gezet tegen de toekenning van het
luclferamonopolie aan een Zwïedsche firma.
Toen zij weigerde uiteen te gaan, werd een beroep op
de troepen gedaan, die ten slotte het vuur openden, waar
door vijf personen werden gedood en een vijftal gewond.