Syrië en de zelfregeering. Allerhande. Een Baby-uitzet, til >f i*. Kunstschilders namen meestal oude vervallen krotwoningen als onderwerpen voor hun schilderijen. Lar ambtenaren van het woningtoezicht kwamen en VfUrden die krotten af. Ze werden onbewoonbaar ver en""* klaard. afgebroken en vervangen door gezonde, minder ^romantischer, maar bewoonbaarder hulzen. De roman- Se* en de vooruitgang verdragen elkander slecht Zoo het Bedoeïner»vraagstuk, waarvan ik in vorige t .Ji/1 kABAkfAAl nnlr Aam TAAr wer alle itigi kffrzijde der romantische medaille- de onvoltooide opvoeding. - listige "propaganda om europa te bedrle- gen. vrijheidsliefde en duitendieverij. (Van onzen reizenden correspondent). DAMASCUS, 8 September 1931. In deze droeve wereld beeft elk vraagstuk meerdere e -artikelen de romantische zijde beschreef, ook een zeer ernstige sijde. welke zelfs internationale L - teekenis ieeft Het gaat hierbij om de rust en den vrede in 'te gebieden en om de zekerheid van het verkeer. Ruim 200.000 krijgslieden kunnen alleen reeds de Be doeïnen van het Fransche mandaatgebied op den been brengen. Dank zij den Franschen is de bewapening deier massa zeer Incompleet. Over kanonnen, mitrail- jiu-s of vliegmachines beschikken de Bedoeïnen niet trfbovendien zijn ze het onder elkander sterk oneens. Ren zekere raseenheid (meer nog geloofsverwantschap) bestaat tusschen de nomadische Bedoeïnen, maar van io i\t rasseneenheid zijn zij zich niet bewust. Voor hen jj er boven het gezin slechts één eenheid, de hoogste, die van den stam. Alles wat buiten den stam ligt is tlecmd en dus in beginsel min of meer vijandig. Men- róhen. die in Europa zwetsen van „de nationale aspi- K)r*!| nties der Arabieren", geven daarmede het bewijs de laa<1 *xstanden niet te kennen. Onder de meer ontwikkelde, bezadigde, ..gehuisves- tre^ Arabieren heerscht daarom eenlge onrust over het tba der Franschen met goedvinden van den Volken- Syrië te ontvoogden en het een zoo goed als •**1 onafhankelijke regeering op democratischen ■pdslag te schenken. De Franschen volgen hierbij y voorbeeld van Engeland, dat zich uit Irak terug- Hit, daar de opvoeding van de bevolking zoo ver «orderd zou zijn, dat zij op eigen voeten kan staan. )rer Irak kan Ik niet oordeelen, al heb ik sterk den fciruk, dat er aan de opvoeding der bevolking daar »g heel wat ontbreekt. Wat Syrië aangaat ben Ik Beer bevoegd en naar alles wat ik er aanschouwde, de wijze, waarop door de eersten des volks de reeds verkregen vrijheden ten koste van de massa worden misbruikt, zonder dat deze massa dit Inziet en op grond van haar verworven rechten er paal en perk tan stelt, meen ik het recht te hebben te gelooven, dat de bevolking hier nog niet rijp is voor zelfregeering en een voogd nog hard noodig heeft. Dit volk Is nog te weinig intellectueel ontwikkeld en heeft geen zin voor het „gemeenebest", het algemeen welzijn. Ieder kent nog slechts uitsluitend het eigenbelang. Hoogstens kent men nu en dan ook nog een min of meer gemeen- ecr.appeiijk sentiment, een min of meer duidelijk uit gesproken „vreemdelingenhaat", die echter meer een fanatiek godsdienstigen dan nationalen grondslag heelt, zoodat de Christelijke Arabieren b.v. deze haat niet deeien. Op dit oogenblik richt die haat zich, in verband met de gebeurtenissen in Palestina, het sterkst tegen de Joden. Menschelijk zeer begrijpelijk is het, dat zoowel Frankrijk als Engeland zoo spoedig mogelijk hun han den af willen trekken van hun mandaatgebieden. Ze xijn daar in opdracht van den Volkenbond gekomen om het volk op te voeden tot zelfregeering, maar «enig Wangrijk direct nut heeft geen der beide landen van hun mandaatgebied. Economisch kunnen zij er hun eigen producten niet bevoordeelen, door b.v. voor- keartirieven. In deze mandaatgebieden worden de pro ducten der verschillende landen vrijwel op denzelfden voet behandeld en zoo kan men in Syrië constateeren, dat Xederlandsche artikelen, o.a. textielwaren, kaas, hier, cacao, radio-toestellen, geconserveerde melk, bon bons er onder gelijke omstandigheden concurreeren met Fransche waren. Zeer zeker hebben zoowel Frankrijk als Engeland ln deze streken ook nog petroleumbelangen, doch deze belangen zijn gemakkelijk te verzekeren door tractaten en eventueel met enkele garnizoenen. De „opvoed kundige'' taak der twee groote mogendheden brengt zeer veel moeiten, zorgen en kosten mee en daarom zijn belden wel bereid deze taak als geëindigd te be schouwen, wat in Europa door allen, die de werkelijke toestanden niet kennen, met ingenomenheid zal worden begroet, doch bij de gematigde, werkelijk productieve, „gehuisveste" elementen ln den Oriënt ernstige zorg baart Een Arabisch blad „Lissan al Ahrar" schreef juist dezer dagen over de beloofde „bevrijding" „Als we eenmaal onafhankelijk zijn verklaard .zullen wy dan ook de kracht bezitten onze steden te beschermen tegen de Bedoeïnen, onze helden der woestijn? Zullen we zelfs in staat zijn respect ln te boezemen aan de in onze landen .gehuisveste" verschillende stammen en een bloedigen binnenlandschen oorlog kunnen voorko men? Zonder een oogenblik te aarzelen antwoorden we: neen en nogmaals neen". Inderdaad, zóó ls de toestand. Het geheel terug trekken der Fransche militairen zou beduiden bloed baden op groote schaal, niet alleen tusschen „gehuis veste" Arabieren en nomaden of tusschen de verschil lende „elans", doch ook tusschen de aanhangers der verschillende godsdiensten, waarvan men er hier on geveer twee dozijn vindt Weliswaar schijnt het plan te bestaan in Syrië een aantal Fransche officieren, een soort militaire commissie te laten, die toezicht zal houden op de te vormen Syrische legermacht, maar zal dat voldoende zijn? In elk geval verklaren de Sy rische „nationalisten", een kleine luidruchtige groep zjch zelfs tegen het blijven dier weinige Fransche mi litairen. Deze nationalisten maken ook in het buiten land krachtige propaganda. Dezer dagen bevatte een Fransen sociaal-democratisch blad een artikel van Syrische „republikeinen", waarin werd verklaard, dat het volk verlangt een eigen regeering, die neutraal staat tegenover de godsdiensten. De lezers van het blad zullen dit wel geloofd hebben, maar in werkelijk heid bepaalt een door de nationalisten ontworpen grondwet, dat de president der Syrische republiek aanhanger van den Islam moet zijn. Zoodra men met Oriëntalen (tenminste die uit deze streken) in aanraking komt, onverschillig of het Ara bieren, Turken, Grieken, Armenieërs, Druzen, Maro nieten of wat ook zijn, is het ergste wantrouwen ge boden Onder elkander bestaat bij hen evenmin ver trouwen. Ons kent ons. Vrijwel stuk voor stuk willen die „nationalisten" aan de „zaak der vrijheid" nog wel wat verdienen, zooals ook nog dezer dagen bleek. Tot nog kort geleden heerschte er zoowel te Beyrouth als te Damascus een boycot tegen de electrlsche tram, die daar ln handen is van een „bultenlandsche maatschap pij". Aan dezen boycot werd een nationaal tintje ge geven. Een geestdriftig boycot-comité had de leiding en dit comité ontving ondersteuningsgelden voor het trampersoneel, dat door den boycot werkloos stond. Heel veel geld liep niét binnen, want men schreeuwt wel voor die zoogenaamd nationalistische idealen, doch wil er geen offers voor brengen. Van het geld, dat In liep ontving het werklooze trampersoneel nog geen tien procent. De rest verdween in de zakken der geest driftige comitéleden. Een rijke bewoner van Beyrouth, die het ernstig meende, schonk 1000 Syrische pond (f 2000), de eenige groote gift, die inkwam, doch daar hij zijn Pappenheimers kende, overhandigde hij dit be drag niet aan het geestdriftige boycot-comité, doch verdeelde het persoonlijk onder het trampersoneel, daar hij wel wist, dat anders minstens 900 van de 1000 Sy rische pond aan maat- en strijkstok zou blijven hangen. Van dit soort zijn hier de voor de vrijheid vechtende nationalisten, die met elders gehoorde en voor hen onbevattelijke leuzen in Europa trachten sympathie te wekken, ten nadeele van de rustig levende, werkzame bevolking die niets gevoelt voor zoogenaamde vrijheid en democratische regeeringsvormen, als ze daarvoor rust en veiligheid xpoet offeren. Bij dit alle3 droomen' in de woestijn de Bedoeïnen van een nabije toekomst, dat ze weder, als vroeger, een afkoopsom kunnen elschen van eiken reiziger, die zich buiten de steden waagt. J. K. BREDERODE. waarin Purol en Purolpoeder ontbreken, is niet compleet. Want volkomen behagelijk zal Uw kindje zich eerst dan in zijn mooie, nieuwe kleertjes voelen, als U de gesmette en stukke plekken van zijn huidje met Purol ver zacht en ze met Purolpoeder droog houdt, Purol in doozen van 30, 00 en 90 ct. Tube 80 ct. Purolpoeder in strooibussen van 60 ct. Verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten. Geld in een bouwvallig en verlaten huis. Voor ongeveer l 350 gevonden. De Telegraaf geeft het volgende verhaal: Op korten afstand van de Dultsche grens, ln het dorpje Glanerbrug, bchoorende tot de gemeente Lon- neker, staat ergens, in de kom van het dorp, een bouw vallig huisje, dat reeds drie jaar geleden door een be jaarde, eenigszins zonderlinge weduwe, was verlaten. Een gedeelte van het huisraad was er blijven staan; zy zelf was naar een andere plaats vertrokken. De jeugd had spoedig haar baldadigheid botgevierd en thans stond het daar half als een ruïne. Op een avond van de vorige week besloten eenige jongens, eens een ontdek- gingstocht ln 't huisje te doen. En wat vonden ze er? gekl! Duizelig van geluk kwamen ze weer bulten, en ze zetten het zoo gemakkeiyk verkregene in lekkernyen en rookgerei om. Een volgenden avond gingen ze nogmaals op onder zoek uit en weer vonden ze geld. Dubbeltjes, kwartjes, guldens, gewikkeld in krantenpapier en op verschillen de plaatsen verstopt Dat ging zoo eenige dagen door, tot de politie er lucht van kreeg. En toen kwam het geheim aan den dag. Een der jongens vertelde, dat hy een bankbiljet van f 25, in een stuk papier gewikkeld, en in een soeppan verstopt had gevonden. Maar hy vond dat zoo'n groot bedrag, dat hy het niet durfde uitgeven en het toen maar weer op dezelfde plaats te ruggebracht. Hy vertelde er verder nog by. dat hy zelfs een bankbiljet van f 200 had zien liggen. Daar durfde hy heelemaal niet aankomen! Thar.s heeft de politie zelf een nader onderzoek Inge steld. Ze vond inderdaad, in kopjes, in borden, ln pan nen, In kasten en op de meest onmogeiyke plaatsen verstopt geldswaardig papier en munten, verouderde zilverbons, te zamen tot een bedrag van ongeveer f 350. Ook vele gouden en zilveren voorwerpen werden er aan getroffen. Veiligheidshalve heeft de politie alles onder eigen beheer genomen: het huisje ls dichtgespykerd en onder bewaking gesteld, totdat de rechtmatige eigenares zal zyn opgespoord. Tegen de jongens ls proces-verbaal opgemaakt we gens ongeoorloofd binnendringen ln eigendommen van een ander. Maar als zy dien ontdekkingstocht niet gewaagd hadden, dan zou er mettertijd misschien wel Iemand gekomen zyn, die zich zonder het minste ge wetensbezwaar den schat zou hebben toegeëigend. Slachtoffers van blauwzuurgas. Drie mannen vergiftigd, waarvan een over leden ia Donderdagmorgen omstreeks half twaalf zyn drie ge meentearbeiders ln het café „Het Gilde" aan den Katen- drechtachen Lagedyk te Rotterdam gekomen. Een van hen, de 54-Jarige C. van der Stel uit Ridderkerk, begaf zloh naar de W.C., maar omdat hy zoo lang wegbleef gingen zyn kameraden kyken of hem iets was overkomen zy vonden toen hun collega bewusteloos en zy probeer den hom zoo spoedig mogeiyk naar buiten te brengen, Zy zelf geraakten evenwel ook bewusteloos en 2 bur gers hebben de mannen naar bulten gebracht. De ge neeskundige dienst werd onmiddeliyk gewaarschuwd en men poogde de levensgeesten weder op te wekken. BU twee van de mannen is dit inderdaad gelukt, maar Van der Stel bleek te zyn overleden. Uit het onderzoek ls gebleken, dat de drie arbeiders ln de Klaverstraat, ln de onmiddeliyke nabijheid van het café woningen hebben ontgast met blauwzuurgas. Vermoed wordt, dat dit gaa een weg heeft weten te vinden door den luchtkoker van de W.C. in het café, waardoor deze ruimte met gras is gevuld. Naar de juiste oorzaak wordt nog een onderzoek ingesteld. Een van de overlevenden, de 65-jarlge B. Hofman is op advies van zyn huisdokter naar het ziekenhuis aan den Cooisingel overgebracht WEER INBRAKEN IN HEILO. Donderdagnacht la te Hello opnieuw Ingebroken en dezen keer hadden de dieven het voorzien op het woonhuis van den heer J. Oostwouder aan den Ryks- straatweg aldaar. De dieven hebben een ruitje van de tuindeuren uitgesneden en vervolgens deze deuren ge opend. Vermist wordt eenig geld en gouden en zilve ren sieraden. Er werd eveneens een aantal sigaren meegenomen. Deze diefstal toont merkwaardig veel overeenkomst met die, welke deze week reeds te Hello hebben plaats gehad. Alles wyst er dus op, dat waarschyniyk de zelfde daders aan het werk zyn geweest GEVAARLIJK KINDERSPEL. In de 3e Schinkelstraat te Amsterdam heeft de straatjeugd opnieuw een gevaariyk spelletje bedacht. De kinderen staken door het slot van een „peperbus" van de G.E.W. een yzerdraad, dat binnen in contact kwam met den blanken draad van den electrischen stroom tengevolge waarvan kortsluiting ontstond. Persooniyke ongelukken kwamen niet voor, - meer geluk dan wysheid. De brandweer stuurde een mannetje om ver dere onheilen te voorkomen en inmiddels werd de G.E. W. gewaarschuwd, die het schakelhuisje weer ln orde bracht Nieuwe brug te Buiksloot Het zal velen uit het Noorderkwartier, die per auto Amsterdam bezoeken, verblijden, dat op de Waterstaats- begrooting voor 1932, een eerste uitgave van een ton ls uitgetrokken voor de vervanging van de gevaarlijke twee bruggen over het Noordhollandach Kanaal te Buiksloot Waarom Pfriemer's putsch mislukte. Onderhoud met gevluchten leider. Het Wad de „Prawda" te Belgrado publiceert een In terview, dat een bijzondere oorrespondent heeft gehad met den leider van den mislukten Putsch der Oosten- riiksche Heimwehren. dr. Pfriemer. Het onderhoud had plaats in de Joegoslavische grensplaats Marburg. Dr. Pfriemer toonde zich over de OoatenrUksche gebeurtenis sen zeer terneergeslagen en verbitterd. Op de vraag van den Journalist waardoor de Putsch mislukt was, verklaarde dr. Pfriemer, dat de zaken in Oostenrijk er thans heel anders zouden uitzien, wanneer geen verraad was gepleegd. De schandelijkste rol heeft baron Frank gespeeld, die aan den eenen kant la ingewyd geweest ln alle plannen van de Heimwehren en anderzijds met de regeering ln contact stond. Vooral als gevolg van dit verraad is de Putsch mislukt. „WU hadden de beschik king over 10.000 mannen. Onze bedoeling was een concen trische aanval op Graz en daarom hebben wy Opper- Stiermarken tot aan den Semmering bezet Te Grasz stonden wy in contact met militaire kringen, die ln vertrouwen waren genomen. In het geval van een aanvankeiyk succes, zouden deze militaire kringen zich by de beweging hebben aangesloten en onze actie hebben ondersteund. De verdere plannen waren een gezamen lijke opmarsch met de Neder-OostenrUksche Heimwehren naar Weenen. Starhemberg moest in Opper-Oostenrijk d> dekking in den rug vormen. Ingeval de regeering ln het Salzburggebied tot mobilisatie zou zyn overgegaan. Met Tirol bestond, door den afstand, geen contact. Na hot Innemen van Graz zou de blokkeering van Weenen heb ben moeten volgen. Wy waren voorbereid op hindernis sen, en zouden, ingeval van moeliykheden ook een stryd in grooten styi niet uit den weg zyn gegaan. Maar de actie mislukte, aangezien de militaire krin gen niet voldoende overtuigd waren van de noodzake lijkheid van den Putsch. Dr. Pfriemer besloot zyn ver klaringen met er op te wyzen, dat de Heimwehren wel licht te vroeg opgetrokken waren, maar dat zy daartoe waren gedwongen door de ontwikkeling van den buiten- landsch-polltieken toestand. NIEUW SABOTAGEPROCES IN RUSLAND- Togen 33 staatsambtenaren. Moskou, 17 Sept Voor het Opperste Gerechtshof is Woensdag een proces begonnen tegen 33 employé*» van een staatsbedryf, die beschuldigd worden van contra-revolutionnaire actie en sabotage. De schade door den Staat hierdoor geleden wordt op eenige mll- lioenen roebel geschat De dagvaarding en verdere byzonderheden van het proces zullen later worden bekend gemaakt. NA DEN OPSTAND IN CHILI. Zes leiders tAr dood veroordeeld. New York, 17 Sept Zes leiders van den jongsten opstand op de Ghlleensche vloot zyn door den krygs- raad te Santiago ter dood veroordeeld, twee tot levens lange en zes tot 10 15 jaar gevangenisstraf. In den nevel. Hebt ii wel eens moeten varen of rijden, als het sterk mistte of dauwde? Dat is geen pretje, lezers! Men raakt alle zekerheid van beweging kwijt en de grootst mogelijke omzichtigheid is noodzakelijk. Zoo is nu de toestand op financieel gebied, zegt Mi nister Dc Geer namens de. Regcering en hij geeft aan noe er gekoerst moet worden om vastloopen te voor komen. Daarmee is niet iedereen het eens en ook wij t" nooren tot de stuurlui aan den wal, die het beter mcvjien te weten. JJ- Wven jaren van 1924 tot en met 1930 waren »ctie jaren. Herhaaldelijk werden ons groote tekor- n vo°r&pe]d, doch het werden royale overschotten, te ramen niet minder dan 325 millioen! ■v' zal, zoo tracht men ons wijs te maken, 1931 i n naaeelig saldo opleveren van 26 millioen, terwijl in i:c.2 zelfs 72 millioen zou bedragen, indien er met sterk werd bezuinigd en indien er geen nieu- e .-asten worden opgelegd. Geleerd door de ervaring, r men wij hot eerst gelooven, als de feiten het uitwij- *yn; door sombere voorspellingen der Regeering laten n?S n'et in ccn Paniek-stemming brengen. Jnogeüjk, dat het voorloopig met de overschot- ,®nn is en dat er tekorten zullen komen. De «Jaen zijn slecht en de bronnen van inkomsten vloei- niet zoo rijkelijk als anders. Wij zullen dus wel rzichtig moeten zijn en de tering zetten naar de Li?0*' ons cc*,ter voorzichtig zijn en niet aan- n wat voor het behoud van onze volkskracht on- t misbaar is. F Oncrhoord lijkt het ons bijv. om het onderwijs li ,c ™akpn door slechts één onderwijzer te be- tfi iPcrt 'l:' 'eerlinJ*en. Dat beteekent voor het man w a nd' dal ve*8 twee-mans-schooltjes tot één- nians-schooltjes verschrompelen en tal van drie-mans- Un v Voo,daan slechts 2 leerkrachten zullen tel- *°°r het heele land komt het neer op grooter cn dus op slechter onderwijs niet echter ■*or alle leerlingen, want de beter gesitueerden zul- j do scholen voor hun kinderen wel zorgen, dat •fVi i?SOn k'e'n blijven. Dot zal hun alleen wat extra ••■h i-n' doc^ .waar za! men het beter voor be- .?.n °°r de kinderen is het beste immers nau- j'uks goed genoeg! extract101* a"e(!n» dat de groote massa der ouders die 7ii i« stfn n'el kunnen dragen, maar waarom zijn uw» zo-° d°m om niet rijk te zijn! °adenvijzers denkt men uit te sparen. Is het un !r, ?.1 ons dc gal wat overloopt, als wij heden- ken'...n voor de overgroot® meerderheid onttrok- wamï. r.n vv-orrlcji nan de gewone volksscholen, zeer \i£hé1 Jk- vooral aan die °P hct Platteland? oenten wy het maar eens zeggen' Voor oorlog en marine wordt voor 1932 precies drie mihioen minder geraamd dan 1931: niet 101 mil lioen, doch 98 millioen. Een werkelijke bezuiniging is dat echter niet, want de vermindering wordt alleen bereikt door den vioolbouw te vertragen en niet door iets te schrappen. Hier zou anders een goudmijn aangeboord kunnen worden! Stel u voor dat de jaariyksche lichting eens tot bijv. 6000 man werd beperkt en dat de herhalings oefeningen werden afgelast. U ziet, we willen niet eens het onderste uit de kan. Toch twijfelen we niet, of dit enkele middel zou voldoende zijn om het volks onderwijs ongeschonden te kunnen laten. En als er hooger belastingen moeten komen, waar om die op vermogen en inkomen dan niet verzwaard? Die houden rekening met ieders draagkracht en sche ren de schapen naar ze wol hebben. Heel makkelijk is ook de bezuiniging, welke de re geering toepast op de salarissen van het rijksperso neel, de onderwijzers daaronder begrepen. Zoo is 7 millioen te halen, niet zooveel als Colijn er indertijd afplukte, doch toch weer een aanzienlijk bedrag, niet geen andere troost dan dat het, althans voorloopig, slechts drie jaar zal duren en dat zii aldus op klin kende wijze meehelpen om het vaderland te redden. Dit deed na de mobilisatie-jaren de oorlogswinst- belasting. Die zal ditmaal ontbreken, zegt de rege> ring en verzucht: „Zij moge althans ten deele vervangen worden door „het ernstig gemeenschappelijk streven, de normale „uitgaven binnen de engste mogelijke grenzen terug „te voeren". Mooi gezegd, doch de daden, de middelen treffen zeer ongelijk en wat zoo goed als heel ons volk zou toejuichen: sterke vermindering der de- f e n s i e-u i t g a v e n, blijft achterwege. Sparen. In 1930 hebben de spaarders bij de Rijkspostspaar bank 15 millioen meer ingelegd dan teruggehaald. Dit schijnt een mooi resultaat in een jaar van beginnende crisis en steekt gunstig af bij de uitkomst ven 1929, toen het overschot slechts 2V4 millioen bedroeg. In deskundige kringen meent men echter, dat die 15 millioen niet op meerder welvaart hoeven te wij zen. Er is ongetwijfeld heel wat geld voor belegging beschikbaar geweest, doch waarschijnlijk is daarvan een belangrijk deel bij de Rijkspostspaarbank terecht gekomen, omdat belegging elders nog minder zou heb ben opgebracht. Door de malaise is er in het zakenle ven weinig vraag naar geld. Wie het niet renteloos wil laten liggen in zijn brandkast of wat minder secuur is, in een oude kous in het kabinet, die moet wel zijn toevlucht zoeken bij het Rijk. Dat geeft niet veel, maar 2.64 doch het is in elk geval beter dan niets en zoo secuur als de Rank. Zoo gezien cn er is veel te zeggen voor deze verklaring zijn die 15 millioen dus niet anders dan een crisis verschijnsel, al is het er een van een eigen aardig soort. Pyama. Volgens ons woordenboek beteekent pyama nacht gewaad en bestaat ze uit een ruime broek en jas van lichte stof. De ouderen onder ons zijn er niet in groot geworden, tenzij ze in Indië zijn opgegroeid en genoten hebben van slaapbroek en kabaja, waarvar. de pyama naar het ons voorkomt, een navolging is. Tien, twaalf jaar geleden is deze hier geïmporteerd en vrij spoedig voor mannen en jongens de algemeene dracht geworden, dat wil zeggen voor zoover het gewoonte was of is, om een apart imchtcostuum te dragen. Later heeft de pyama pas de dames veroverd en nu heeft ze deze zoo te pakken, dat zij er zelfs strand- pyama's op na houden, een nieuwe bezienswaar digheid op onze badplaatsen en een nieuwe ergernis voor de zedelijkheidsapostelen. Hoe zij het zoo gauw klaargespeeld hebben, weten wij niet, maar zij zijn er onmiddellijk in geslaagd om voor deze afwijking van het gewone een bijbelwoord te vinden, die het veroordeelt. Mozes heeft n.l. ge zegd, dat een man geen vrouwenkleed mag dragen en een vrouw «een mannenkleed, en dus Ja, er zijn uit die tijd meer voorschriften tert ons gekomen, die blijkbaar in de onze niet meer opgaan. Restaat er ook niet een oud gebod, dat het nemen van rente verbiedt, terwijl tegenwoordig toch ook elk «root christelijk dagblad de effecten-noteeringen pu bliceert. Dit is echter een kleine afdwaling, want onder beursnieuws hoort de strand-pyama niet thuis. Laat ons van dit modesnufje alleen nog zeggen, dat het o.i. op zich zelf niets onoorbaars heeft, doch dat wij ons best kunnen voorstellen, dat deze nieuwe weelde- uiting minder vriendelijke gedachten wekt, zoodra men bedenkt, hoeveel moeite het duizenden moeders kost om de schamele kleeding van haar gezinnen toonbaar te houden. Wij 'bedoelen dit: strandpvama's zijn o.i. geen demonstraties van on zedelijkheid, maar wel van sociaal onrecht, dat ten hemel schreit. Beeldspraak. De Brabantsche industrie heeft reclame gemaakt en feest gevierd. Bij die gelegenheid is lekker gegeten en mooi gesproken. Zoo noemde een der burgemeesters de crisis een kruising van hel en duivel en voerde hij de s t e d e m a a g d van zijn gemeente ten tooneele, om ri n gd door haar zonen. De moeders mogen daar wel goed op haar dochters passen. Of hebben we hier te doen met een wonder der techniek? Drinkwater en sterfte. Op Texel is geen drinkwaterleiding, doch is men niet voor de eerste maal bezig met een onderzoek naar de mogelijkheid van een centrale drinkwater voorziening. Of dat noodig is? Of goed drinkwater een hygiënisch belang van groote beteekenis mag heeten? Hieronder laten wij enkele dorre cijfers volgen, welke echter een duidelijke taal schijnen te spreken. De zuigelingensterfte op Texel de sterfte dus van kinderen benoden het jaar is heel gunstig. Die zijn aan water-drinken nog niet toe en hen deert het niet, als daar een luchtje of een smaakje aan is. De Texelsche Courant geeft deze vergelijking: Voor het geheele land bedroeg het kindersterfte- cijfer de sterfte beneden het jaar per 100 levend ge borenen in de periode 19241928 nog 5.80. Voor Texel was het in denzelfden tijd slechts 3.05, waarop de jonge moeders van het eiland trotsch mo gen zijn. Anders staat het echter met de algemeene sterfte cijfers. Die geven Texel geen reden tot juichen, zoo als uit dit staatje blijkt: Aantal sterfgevallen per 1000 inwoners: Texel. Het heele land. De 4 groote steden. 1928 12.0 9.5 8.8 1927 10.7 10.0 9.0. 1926 13.0 9.8 8.5 1925 12.0 9.8 8.3 1924 11.6 9.4 8.5 De vier groote steden zijn Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, wier drinkwaterleidingen resp. dateeren uit 1853, 1874. 1874 en 1883. Het zou dwaas zijn om te beweren, dat hun mooie cijfers alleen te danken zijn aan het goede drinkwater. Er werken na tuurlijk ook andere gunstige factoren, doch het zui vere water speelt ongetwijfeld een belangrijke rol. Wij mogen er in dit verband wel aan herinneren, dat het aantal typhus-gevallen in Noordholland sterk gedaald is. sinds de Provinciaje Waterleiding het plat teland heeft veroverd. Texel kan hiervan niet profiteeren, evenmin als Vlieland, Terschelling en Urk. Het moet zich zelf trachten te helpen en het is een gelukkig verschijn sel. dat thans onderzocht wordt of een rendabele cen trale watervoorziening mogelijk is. Deze kwestie is nu niet voor het eerst aan de orde, doch het komt ons voor, dat ze thans opnieuw is opga- vat met de vaste bedoeling, ze tot een goed einde te brengen. Het zal wel nooit gelukken om leidingwater te brengen zelfs in de meest afgelegen woningen. Dit gaat ook op het vasteland niet. Hoe jammer dit moge zijn, ook een gedeeltelijke voorziening heeft zijn waarde. Dan komt vanzelf de aandrang om Ie 100 percent zoo dicht mogelijk te naderen en het Pro vinciaal Bedrijf bewijst wat in dit opzicht mogelijk is. Een enkele gemeente als Texel zal daar aanmer kelijk beneden moeten blijven, doch dit neemt niet weg dat wat bereikbaar zal blijken, volstrekt niet te versmaden is. Behalve voor de volksgezondheid ls leidingwater een uitkomst voor de huisvrouw. Voor haar is het genot van een nooit uitgeputte waterkraan onbetaal baar.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1931 | | pagina 11